- TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN. - NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ ẢNH HƢỞNG CỦA CÁC CÔNG TRÌNH THỦY LỢI, THỦY ĐIỆN ĐẾN TÌNH HÌNH LŨ LỤT LƢU VỰC SÔNG THU BỒN. - LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC. - NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:. - Tôi xin gửi lời đến các thầy cô, gia đình, đồng nghiệp, bạn bè luôn cổ vũ, động viên, giúp đỡ tôi có thêm nghị lực, quyết tâm vƣợt qua mọi khó khăn trong quá trình học tập và nghiên cứu để có ngày hôm nay.. - TỔNG QUAN ĐẶC ĐIỂM LƢU VỰC SÔNG THU BỒN. - ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.. - ĐIỀU KIỆN ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN LƢU VỰC SÔNG THU BỒN. - Bookmark not defined.. - Error! Bookmark not defined.. - Mạng lƣới sông ngòi trên lƣu vực. - Tình hình lũ lụt trên lƣu vực sông Thu BồnError! Bookmark not defined.. - TỔNG QUAN VỀ CÁC CÔNG TRÌNH THỦY ĐIỆN, THỦY LỢI HIỆN CÓ TRÊN LƢU VỰC. - Tổng quan các công trình hồ chứa trên lƣu vựcError! Bookmark not defined.. - CƠ SỞ LÝ THUYẾTERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.. - LỰA CHỌN PHƢƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ ẢNH HƢỞNG CỦA HỒ ĐẾN DÕNG CHẢY LŨ. - Phƣơng pháp mô hình hóa. - Lựa chọn phƣơng pháp đánh giá ảnh hƣởng của hồ tới dòng chảy lũ. - CƠ SỞ LÝ THUYẾT MÔ HÌNH NAM, HEC – RESSIM. - Cơ sở lý thuyết mô hình NAM. - Mô hình HEC – RESSIM. - ĐÁNH GIÁ ẢNH HƢỞNG CỦA HỒ CHỨA ĐẾN DÒNG CHẢY LŨ LƢU VỰC SÔNG THU BỒNERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.. - HỆ THỐNG HỒ CHỨA LỰA CHỌN ĐỂ ĐÁNH GIÁ. - Hồ chứa đƣợc lựa chọn. - ĐÁNH GIÁ ẢNH HƢỞNG CỦA HỒ CHỨA ĐẾN DÕNG CHẢY LŨ TRƢỚC VÀ SAU KHI CÓ HỒ. - Khôi phục dòng chảy lũ bằng mô hình NAMError! Bookmark not defined.. - Đánh giá ảnh hƣởng của hồ chứa đến dòng chảy lũ trƣớc và sau khi có hồ. - MÔ PHỎNG LŨ BẰNG MÔ HÌNH HEC – RESSIM LƢU VỰC SÔNG THU BỒN. - Thiết lập sơ đồ tính toán và quá trình hiệu chỉnh kiểm định mô hình HEC – RESSIM. - Mô phỏng lũ bằng mô hình HEC - RESSIMError! Bookmark not defined.. - Bản đồ lƣu vực sông Thu Bồn. - Cấu trúc của mô hình NAM. - Mô hình nhận thức của mô hình NAM. - Mô hình tính toán của mô hình NAM. - Sơ đồ tổng quát các môđun của mô hình HEC - RESSIM. - Môđun thiết lập lƣu vực. - Sơ đồ chia lƣu vực con lƣu vực sông Thu Bồn. - Phần code khai báo của mô hình. - Phần code tính toán các thành phần dòng chảy của mô hình diễn ra trong 5 bể chứa. - Phần code tính toán các thành phần của mô hình trong bể chứa diễn toán và chỉ tiêu Nash- Sutcliffe. - Kết quả hiệu chỉnh tại trạm thủy văn Nông Sơn năm 2010. - Kết quả kiểm định mô hình tại trạm thủy văn Nông Sơn năm 2009. - Kết quả hoàn nguyên dòng chảy tại trạm Nông Sơn và so sánh với số liệu thực đo trận lũ tháng 10 năm 2012. - Kết quả hoàn nguyên dòng chảy tại trạm Nông Sơn và so sánh với số liệu thực đo trận lũ tháng 11 năm 2013. - Đƣờng tần suất dòng chảy lũ thực tại trạm Nông Sơn. - Hình 3.10. - Đƣờng tần suất dòng chảy lũ tại trạm Nông Sơn (có 2 đỉnh lũ hoàn nguyên năm 2012 và 2013. - Hình 3.11. - Sơ đồ hệ thống hồ chứa và các nút mạng tính toán trên lƣu vực sông Thu Bồn. - Hình 3.12. - Sơ đồ hệ thống trong module hệ thống hồ chứa reservoir network. - Hình 3.13. - Biểu đồ so sánh lƣu lƣợng tại Nông Sơn năm 2009. - Hình 3.14. - Biểu đồ so sánh lƣu lƣợng tại Nông Sơn năm 2010. - Hình 3.15. - Đƣờng tần suất dòng chảy lũ trạm Nông Sơn. - Hình 3.16. - Hình 3.17. - Hình 3.18. - Đƣờng quá trình vận hành hồ thủy điện Sông Tranh 2. - Hình 3.19. - Đƣờng quá trình cắt lũ năm 2007 tại trạm Nông Sơn. - Danh sách trạm khí tƣợng - thủy văn trên lƣu vực sông Thu Bồn. - Tần suất lƣu lƣợng đỉnh lũ lớn nhất trạm thuỷ văn Nông Sơn Error!. - Đặc trƣng trận lũ từ 18-20/XI/1998 Error! Bookmark not defined.. - Thống kê một số hồ chứa nƣớc ở Quảng Nam. - Thông số hồ Sông Tranh 2. - Quan hệ Z-F-W hồ chứa thủy điện Sông Tranh II. - Bảng tính trọng số mƣa tại các lƣu vực con của lƣu vực Thu Bồn. - Bộ thông số mô hình Nam. - Bảng so sánh kết quả hoàn nguyên và thực đo tại trạm Nông Sơn. - Đánh giá chỉ số Nash cho kết quả hiệu chỉnh Error! Bookmark not defined.. - Bộ thông số mô hình. - Đánh giá chỉ số Nash cho kết quả kiểm định Error! Bookmark not defined.. - So sánh lƣu lƣợng cắt lũ tại trạm Nông Sơn trận lũ năm 2007. - Gần đây cùng với sự ấm lên của khí hậu toàn cầu, ảnh hƣởng của hiện tƣợng El Nino và La Nina mà bão lụt ngày càng gia tăng và diễn biến phức tạp hơn.. - Hệ thống sông Thu Bồn là hệ thống sông lớn của tỉnh Quảng Nam và cũng là một trong những hệ thống sông chính của miền Trung. - Toàn bộ lƣu vực nằm ở sƣờn Đông của dãy Trƣờng Sơn, có diện tích lƣu vực là 4256 km 2 phía Tây giáp với dãy Trƣờng Sơn, phía Tây Nam giáp tỉnh Kon Tum, phía Đông giáp biển Đông, phía Đông Nam giáp tỉnh Quảng Ngãi. - Hệ thống sông Thu Bồn là nơi đƣợc đánh giá giàu tiềm năng thủy điện, tuy nhiên cũng là nơi mà hàng năm lũ lụt thƣờng xuyên xảy ra, gây thiệt hại nặng nề cho nhân dân địa phƣơng. - Lũ lụt trên lƣu vực sông Thu Bồn diễn biến khá phức tạp, do ảnh hƣởng của bão kết hợp với hoạt động không khí lạnh thƣờng gây mƣa lớn trên diện rộng, thêm vào đó địa hình dốc nên khả năng tập trung nƣớc nhanh, chỉ có phần thƣợng lƣu và hạ lƣu mà không có đoạn trung lƣu nên lũ diễn ra rất ác liệt, lên nhanh và xuống nhanh, cƣờng suất lũ lớn, đã gây thiệt hại nặng nề cả về con ngƣời và vật chất của tỉnh.. - Trƣớc tình hình nhƣ vậy, việc nghiên cứu đánh giá ảnh hƣởng của các công trình thuỷ lợi, thuỷ điện đến điều tiết dòng chảy lũ để cảnh báo nguy cơ, giảm nhẹ tác hại do ngập lụt gây ra cho vùng hạ du lƣu vực là rất cấp thiết và cần phải quan tâm. - Xuất phát từ những vấn đề đã nêu ở trên, tác giả đã tiến hành “Nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng của các công trình thuỷ lợi, thuỷ điện đến tình hình lũ lụt lưu vực sông Thu Bồn” làm luận văn tốt nghiệp của mình. - Kết quả của nghiên cứu sẽ là. - cơ sở quy hoạch phòng chống lũ cho lƣu vực cũng nhƣ là tài liệu tham khảo tốt cho các nhà hoạch định chính sách và ra quyết định ở địa phƣơng.. - Đánh giá ảnh hƣởng của hồ chứa tới dòng chảy lũ lƣu vực sông Thu Bồn.. - Nghiên cứu mô phỏng dòng chảy lũ trên lƣu vực sông Thu Bồn bằng mô hình HEC - RESSIM.. - Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. - Đối tƣợng: Dòng chảy lũ trên lƣu vực sông Thu Bồn.. - Phạm vi nghiên cứu: Lƣu vực sông Thu Bồn thuộc địa phận tỉnh Quảng Nam.. - Phƣơng pháp nghiên cứu:. - Nghiên cứu mô hình toán thủy văn: Mô hình NAM và mô hình mô phỏng điều tiết hồ chứa HEC - RESSIM.. - Tổng quan đặc điểm lƣu vực sông Thu Bồn.. - Đánh giá ảnh hƣởng của hồ chứa đến dòng chảy lũ lƣu vực sông Thu Bồn.. - Quy trình vận hành liên hồ chứa các hồ: A Vƣơng, DakMy 4, Sông Tranh 2 trong mùa lũ hàng năm (ban hành theo quyết định số 1880 /QĐ – TTG ngày. - Đỗ Thị Ngọc Hoa (2013), Đánh giá tính dễ bị tổn thương do lũ đến kinh tế - xã hội lưu vực sông Thu Bồn trong bối cảnh biến đổi khí hậu. - Luận văn Thạc sỹ, Trƣờng Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội.. - Lê Thị Huệ (2007), Ứng dụng mô hình HEC - RESSIM tính điều tiết lũ hệ thống hồ chứa sông Hương. - Nguyễn Tiền Giang, Nguyễn Thị Hoan (2012), Xây dựng mô hình mưa – dòng chảy để khôi phục số liệu dòng chảy tại An Khê trên lưu vực sông Ba. - Dƣơng Thị Thanh Hƣơng, Nguyễn Tiền Giang (2011), Thiết lập bộ mô hình mô phỏng phục vụ xây dựng quy trình vận hành hệ thống liên hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Ba, Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ tập 27, số 1S, tr. - Nguyễn Hữu Khải, Nguyễn Thanh Sơn, Mô hình toán thủy văn, NXB ĐHQGHN, 2003.