- Tính tích cực nhận thức của người học. - Phát huy tính tích cực nhận thức của người học. - Những biểu hiện của tính tích cực. - Tính tích cực nhận thức biểu hiện sự nỗ lực của chủ thể khi tương tác với đối tượng trong quá trình học tập, nghiên cứu. - thể hiện sự nỗ lực của hoạt động trí tuệ, sự huy động ở mức độ cao các chức năng tâm lí (như hứng thú, chú ý, ý chí. - GV muốn phát hiện được HS có tính tích cực học tập không, cần dựa vào những dấu hiệu sau đây:. - Có chú ý học tập không?. - Có hăng hái tham gia vào mọi hình thức hoạt động học tập hay không (thể hiện ở việc hăng hái phát biểu ý kiến, ghi chép...)?. - Có vận dụng được các kiến thức đã học vào thực tiễn không?. - Tốc độ học tập có nhanh không?. - Có hứng thú trong học tập hay chỉ vì một ngoại lực nào đó mà phải học?. - Có quyết tâm, có ý chí vượt khó khăn trong học tập không?. - Có sáng tạo trong học tập không?. - Về mức độ tích cực của HS trong quá trình học tập có thể không giống nhau, GV có thể phát hiện được điều đó nhờ dựa vào một số dấu hiệu sau đây:. - Tự giác học tập hay bị bắt buộc bởi những tác động bên ngoài (gia đình, bạn bè, xã hội).. - Tích cực nhất thời hay thường xuyên liên tục?. - Tích cực tăng lên hay giảm dần?. - Một vài đặc điểm về tính tích cực của HS. - Tính tích cực của HS có mặt tự phát và mặt tự giác:. - o Mặt tự giác: là trạng thái tâm lí có mục đích và đối tượng rõ rệt, do đó có hoạt động để chiếm lĩnh đối tượng đó. - TTC nhận thức phát sinh không chỉ từ nhu cầu nhận thức mà còn từ nhu cầu sinh học, nhu cầu đạo đức thẩm mỹ, nhu cầu giao lưu văn hóa. - Hạt nhân cơ bản của TTC nhận thức là hoạt động tư duy của cá nhân được tạo nên do sự thúc đẩy của hệ thống nhu cầu đa dạng.. - TTC nhận thức và TTC học tập có liên quan chặt chẽ với nhau nhưng không phải là một. - Có một số trờng hợp, TTC học tập thể hiện ở hành động bên ngoài, mà không phải là TTC trong tư duy.. - Đó là những điều cần lưu ý khi đánh giá TTC nhận thức của HS. - Dạy học tích cực có thể xem là một trong những đặc điểm quan trọng nhất của nhà trường hiện đại và có thể lấy đó phân biệt với nhà trường truyền thống.. - chí Dạy học truyền thống Dạy học tích cực 1 Cung cấp sự kiện, nhớ tốt, học. - Cung cấp kiến thức cơ bản có chọn lọc.. - 2 GV là nguồn kiến thức duy nhất.. - Ngoài kiến thức học được ở lớp, còn có nhiều nguồn kiến thức khác: bạn bè, phng tiện thông tin đại chúng.... - Lí thuyết kết hợp với thực hành, vận dụng kiến thức vào cuộc sống.. - Dùng thời gian học tập để nắm kiến thức do thày giáo truyền thụ.. - Cổ vũ cho học sinh tìm tòi bổ sung kiến thức từ việc nghiên cứu lí luận và từ những bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn.. - 10 Nguồn kiến thức hạn hẹp. - Nguồn kiến thức rộng lớn.. - Những nhân tố ảnh hưởng đến TTC nhận thức. - Nhìn chung TTC nhận thức phụ thuộc vào những nhân tố sau đây:. - Đặc điểm hoạt động trí tuệ (tái hiện, sáng tạo...).. - Năng lực (hệ thống tri thức, kĩ năng, kinh nghiệm hoạt động sáng tạo, sự trải nghiệm cuộc sống...). - Từ đó, việc phát huy TTC của HS đòi hỏi một kế hoạch lâu dài và toàn diện khi phối hợp hoạt động của gia đình, nhà trường và xã hội.. - Các biện pháp phát huy TTC nhận thức của HS. - Các biện pháp nâng cao TTC nhận thức của HS trong giờ lên lớp được phản ánh trong các công trình xưa và nay có thể tóm tắt như sau:. - Kiến thức phải có tính thực tiễn, gần gũi với sinh hoạt, suy nghĩ hàng ngày, thỏa mãn nhu cầu nhận thức của HS.. - Kiến thức phải được trình bày trong dạng động, phát triển và mâu thuẫn với nhau, tập trung vào những vấn đề then chốt, có lúc diễn ra một cách đột ngột, bất ngờ.. - Luyện tập, vận dụng kiến thức vào thực tiễn trong các tình huống mới.. - Phát triển kinh nghiệm sống của HS trong học tập qua các phương tiện thông tin đại chúng và các hoạt động xã hội.. - Tạo không khí đạo đức lành mạnh trong lớp, trong trường, tôn vinh sự học nói chung và biểu dương những HS có thành tích học tập tốt.. - Trong thời gian tới nên điều chỉnh công tác nghiên cứu và chỉ đạo vấn đề TTC hóa hoạt động nhận thức của HS theo một số hướng cơ bản sau:. - Nghiên cứu PP nhằm tích cực hóa hoạt động nhận thức sáng tạo chứ không dừng lại mức độ tái hiện như hiện nay.