- Soạn bài lớp 7: Tìm hiểu chung về văn nghị luận. - Soạn bài Tìm hiểu chung về văn nghị luận đầy đủ. - TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬN I. - Nhu cầu nghị luận. - Để giải quyết các vấn đề được đặt ra dưới đây, em có thể dùng văn bản tự sự, miêu tả hay biểu cảm được không? Vì sao?. - Văn miêu tả dùng để làm gì? Văn miêu tả dùng để tái hiện lại sự vật, hiện tượng để người khác có thể hình dung một cách cụ thể về đối tượng ấy. - Các vấn đề được đặt ra ở trên không hướng tới điều này.. - Chỉ có thể giải quyết các vấn đề tương tự như thế này, người ta phải sử dụng nghị luận như một phương thức biểu đạt chính, với các lí lẽ chặt chẽ, thuyết phục. - Trên thực tế, chúng ta vẫn thường gặp các tình huống mà không thể không sử dụng nghị luận. - Đó có thể là lời phát biểu, nêu ra ý kiến, có thể là một bài xã luận, bình luận, đánh giá về một vấn đề nào đó của đời sống.. - Thế nào là văn bản nghị luận?. - Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:. - Mọi người Việt Nam phải hiểu biết quyền lợi của mình, bổn phận của mình, phải có kiến thức mới để tham gia vào công cuộc xây dựng nước nhà, và trước hết phải biết đọc, biết viết chữ Quốc ngữ.. - (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 4, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2000) a) Bác Hồ viết bài văn này để làm gì?. - Gợi ý: Trong bài viết này, Bác vạch rõ tình trạng dân trí chung của xã hội ta từ đó đề cập đến việc cần thiết phải học tập, kêu gọi mọi người cùng học tập.. - Tìm các câu văn mang luận điểm.. - Gợi ý: Các câu văn mang luận điểm chính của bài văn:. - "Mọi người Việt Nam phải hiểu biết quyền lợi của mình, bổn phận của mình, phải có kiến thức mới để tham gia vào công cuộc xây dựng nước nhà, và trước hết phải biết đọc, biết viết chữ Quốc ngữ.". - c) Để thuyết phục người đọc, người viết đã làm gì? Hãy liệt kê các lí lẽ của bài văn.. - Gợi ý: Để tạo sức thuyết phục cho bài viết, người viết đã triển khai những luận điểm chính với các lí lẽ chặt chẽ:. - để xây dựng đất nước thì không thể không học, mọi người phải biết đọc, biết viết;. - Biến việc học thành việc làm rộng khắp, với các hình thức cụ thể có thể áp dụng mọi lúc, mọi nơi.. - Gợi ý: Để giải quyết vấn đề "Chống nạn thất học". - Sức thuyết phục chỉ có thể được tạo nên bằng hệ thống các luận điểm, trình bày với lí lẽ lôgic, chặt chẽ. - Nhiệm vụ giải quyết vấn đề đặt ra đòi hỏi phải sử dụng nghị luận.. - đ) Văn bản nghị luận là gì?. - Gợi ý: Văn bản nghị luận là loại văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng, quan điểm nào đó bằng những luận điểm rõ ràng, với lí lẽ chặt chẽ, dẫn chứng xác thực.. - a) Bài văn dưới đây có phải là bài văn nghị luận không? Vì sao?. - CẦN TẠO RA THÓI QUEN TỐT TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI. - Có thói quen tốt và thói quen xấu. - là thói quen tốt.. - Hút thuốc lá, hay cáu giận, mất trật tự là thói quen xấu. - Có người biết phân biệt tốt và xấu, nhưng vì đã thành thói quen nên rất khó bỏ, khó sửa. - Chẳng hạn vì thói quen hút thuốc lá, nên cũng có thói quen gạt tàn bừa bãi ra nhà, cả trong phòng khách lịch sự, sạch bong. - Một thói quen xấu ta thường gặp hàng ngày, ở bất cứ đâu là thói quen vứt rác bừa bãi. - Thói quen này thành tệ nạn. - Tạo được thói quen tốt là rất khó. - Nhưng nhiễm thói quen xấu thì dễ. - Cho nên mỗi người, mỗi gia đình hãy tự xem lại mình để tạo ra nếp sống đẹp, văn minh cho xã hội?. - Gợi ý: Có vấn đề nào được đưa ra và giải quyết trong bài văn này không? Tác giả nêu lên ý kiến nào? Có mục đích thuyết phục người đọc về ý kiến ấy không?. - Văn bản trên là một văn bản nghị luận. - Tác giả bàn đến vấn đề tập thói quen tốt, loại bỏ những thói quen xấu trong đời sống hàng ngày.. - b) Tóm tắt những ý chính của bài văn. - Để tạo cho bài văn có sức thuyết phục, người viết đã trình bày các luận điểm với lí lẽ và dẫn chứng như thế nào?. - Luận điểm chính của bài văn thể hiện ở:. - Có người biết phân biệt tốt và xấu, nhưng vì đã thành thói quen nên rất khó bỏ, khó sửa.. - Cho nên mỗi người, mỗi gia đình hãy tự xem lại mình để tạo ra nếp sống đẹp, văn minh cho xã hội.. - Luận điểm chính trên được triển khai với các lí lẽ:. - Trong cuộc sống, có thói quen tốt (dẫn chứng: dậy sớm, luôn đúng hẹn, giữ lời hứa, luôn đọc sách. - và có thói quen xấu;. - Cái gì đó mà thành thói quen thì rất khó sửa;. - Thói quen xấu sẽ gây hại đến cộng đồng, tác động tiêu cực đến môi trường sống;. - Hãy tự xem lại mình để loại bỏ thói quen xấu, tạo ra nếp sống đẹp, văn minh cho xã hội.. - c) Vấn đề mà bài viết trên bàn bạc có đúng với thực tế của đời sống không? Những gì mà người viết giải quyết trong bài viết có ý nghĩa như thế nào?. - Gợi ý: Vấn đề bảo vệ môi trường, giữ gìn nếp sống văn minh có phải là vấn đề nóng bỏng hiện nay không? Em có hay được nghe nói đến vấn đề này trên các phương tiện thông tin không? Với việc đó nên tán thành hay phản đối?. - Nhận xét về bố cục của bài văn trên.. - Gợi ý: Có thể chia bài văn thành mấy phần? Nội dung chính của từng phần là gì?. - Bài văn có bố cục 3 phần: Mở bài (Nêu vấn đề thói quen và thói quen tốt). - Kết bài (Kêu gọi mọi người loại bỏ thói quen xấu, tự điều chỉnh mình để tạo ra nếp sống đẹp, văn minh cho xã hội.). - Sưu tầm thêm một số văn bản nghị luận mà em biết.. - Bài văn sau đây có phải là văn bản nghị luận không?. - Người ta bảo ở bên Pa-le-xtin có hai biển hồ. - Biển hồ thứ nhất gọi là biển Chết.. - Đúng như tên gọi, không có sự sống nào bên trong cũng như xung quanh biển hồ. - Nước trong hồ không có một loại cá nào có thể sống nổi. - Biển hồ thứ hai là Ga-li-lê. - Đây là biển hồ thu hút nhiều khách du lịch nhất. - Nước ở biển hồ lúc nào cũng trong xanh mát rượi, người có thể uống được mà cá cũng sống được. - Nhưng điều kì lạ là cả hai biển hồ này đều được đón nhận nguồn nước từ sông Gioóc-đăng. - Biển hồ Ga-li-lê cũng đón nhận nguồn nước từ sông Gioóc-đăng rồi từ đó tràn qua các hồ nhỏ và sông lạch, nhờ vậy nước trong hồ này luôn sạch và mang lại sự sống cho cây cối, muông thú, con người.. - Gợi ý: Mặc dù có sử dụng tự sự nhưng văn bản trên vẫn là một văn bản nghị luận.. - Kể chuyện "Hai biển hồ". - là để luận bàn về hai cách sống: cách sống chỉ biết giữ cho riêng mình và cách sống biết sẻ chia cùng mọi người. - Hình ảnh hai biển hồ mang ý nghĩa tượng trưng cho hai cách sống đối lập nhau ấy.. - Soạn bài Tìm hiểu chung về văn nghị luận ngắn gọn. - Các câu hỏi về vấn đề tương tự:. - Khi trả lời các câu hỏi như vậy, em không thể trả lời bằng các kiểu văn bản như tự sự, miêu tả, biểu cảm mà buộc phải dùng lí lẽ, dẫn chứng để giải thích, thuyết phục người khác.. - Hằng ngày trên các phương tiện truyền thông, em thường gặp những kiểu văn bản nghị luận như lời phát biểu, phản biện,. - Bác Hồ viết bài này với mục đích kêu gọi mọi người đi học nâng cao dân trí.. - Bài viết nêu ra những ý kiến với các luận điểm:. - Kêu gọi mọi người cùng tham gia chống nạn thất học Mọi người Việt. - Nam biết viết chữ Quốc ngữ : Kêu gọi mọi người cùng nhau chống nạn thất học.. - Những lí lẽ được nêu:. - Việc chống thất học là việc có thể thực hiện được.. - Cũng có thể thực hiện mục đích bằng văn miêu tả, kể chuyện, biểu cảm. - Tuy nhiên sẽ khó khăn hơn và không đạt hiệu quả cao như văn nghị luận.. - Đây là bài văn nghị luận. - Tác giả đề xuất ý kiến: Tạo một thói quen tốt là rất khó. - Nhưng nhiễm thói quen xấu thì rất dễ. - Cho nên mỗi người, mỗi gia đình hãy tự xem lại mình để tạo ra nếp sống đẹp văn minh cho xã hội?. - Lí lẽ và dẫn chứng:. - Trong cuộc sống có thói quen tốt (dậy sớm, đúng hẹn, giữ lời hứa, đọc sách ) và xấu (hút thuốc lá, hay cáu giận, mất trật tự).. - Có người biết phân biệt tốt và xấu nhưng đã thành thói quen nên khó bỏ khó sửa (thói quen hút thuốc lá gây thói quen gạt tàn bừa bãi. - Tác hại của thói quen xấu (mất vệ sinh khu dân cư. - Khả năng tạo thói quen tốt và nhiễm thói quen xấu.. - Bài viết này nhằm giải quyết vấn đề trong thực tế. - Vì vấn đề rất có ý nghĩa đối với mọi người, xã hội và ý kiến rất đúng đắn.. - Đoạn 2 (Hút thuốc lá rất nguy hiểm): Những thói quen xấu và tác hại của nó.. - Câu 3 (trang 10 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2): Sưu tầm hai đoạn văn nghị luận.. - Bài văn Hai biển hồ là một văn bản nghị luận