- CÁC THÍ NGHIỆM GIAO THOA LÔI, GIAO THOA LĂNG KÍNH FRESNEL, GIAO THOA. - GƯƠNG FRESNEL, GIAO THOA BIÊ. - Để có hiện tượng giao thoa thông thường người ta tách ánh sáng từ một nguồn, cho chúng đi theo hai đường khác nhau, rồi cho chúng gặp nhau. - Vì đó là hai sóng kết hợp nên chúng giao thoa được với nhau.. - Mỗi phương pháp tạo ra các nguồn kết hợp người ta gọi tên riêng cho từng loại giao thoa.. - Trong thí nghiệm giao thoa I−âng, ánh sáng từ khe S chia làm hai đường đi qua hai khe S 1 và S 2 rồi chúng gặp nhau trên màn ảnh.. - Các thí nghiệm giao thoa khác khi quy về giao thoa I−âng ta phải xác định được a và D.. - Giao thoa Lôi. - Giao thoa Lôi người ta tạo ra hai nguồn kết hợp bằng cách cho một khe sáng S đặt trước một gương phẳng thì trong miền giao nhau của 2 chùm sáng chùm thứ nhất phát ra trực tiếp từ S, chùm thứ hai phản xạ trên gương, sẽ quan sát đựơc hiện tượng giao thoa:. - Giao thoa này tương tự như giao thoa Iâng với các thông số sau: a = 2h. - Giao thoa lăng kính Fresnel. - Cấu tạo: Hai lăng kính có góc chiết quang nhỏ giống hệt nhau đặt chung đáy. - Nguồn sáng đặt trên mặt phẳng của hai lăng kính. - Giao thoa: Chùm tia tới xuất phát từ S qua lăng kính trên cho chùm tia ló bị lệch về đáy một góc (n − 1)A và tựa như xuất phát từ S 1. - Chùm tia tới xuất phát từ S qua lăng kính dưới cho chùm tia ló cũng bị lệch về đáy một góc (n − 1)A và tựa như xuất phát từ S 2. - Như vậy, S 1 và S 2 là các nguồn sáng kết hợp bởi vì thực ra là từ một nguồn S. - Trong miền giao nhau của hai chùm sáng sẽ giao. - Khoảng cách hai khe:. - Khoảng cách từ S 1 và S 2 đến màn: D = d + 1.. - Bề rộng trường giao thoa trên màn: L 2 tan L n 1 A 2 n 1 . - Giao thoa gương Fresnel. - Nguồn sáng S đặt trước hai gương.. - Giao thoa: Chùm tia tới xuất phát từ S qua gương thứ nhất cho chùm tia ló tựa như xuất phát từ S 1 . - Chùm tia tới xuất phát từ S qua gương thứ hai cho chùm tia ló tựa như xuất phát từ S 2. - Như vậy S 1 và S 2 là các nguồn sáng kết hợp bởi thực ra là từ một nguồn S. - Trong miền giao thao của hai chùm sáng sẽ giao thoa với nhau. - Có thể xem như giao thoa lâng với các thông số như sau:. - Khoảng cách từ hai khe đến màn:. - Bề rộng trường giao thoa trên màn E: L 2 . - Giao thoa Biê. - *Giao thoa bán thấu lánh Biê kiểu 1. - Cấu tạo: Một thấu kính hội tụ được cắt thành hai nửa bằng mặt phẳng đi qua trục chính.. - Mỗi nửa bị mài đi một lớp dày h rồi dán lại để được một lưỡng thấu kính. - Đặt một nguồn sáng S trên mặt phẳng dán chung và nằm trong tiêu điểm.. - Giao thoa: Chùm tia sáng phát ra từ khe S, sau khi khúc xạ qua lưỡng lăng kính bị tách thành hai chùm. - Hai chùm này tựa như xuất phát từ S 1 và S 2 là các ảnh ảo của S qua hai thấu kính. - Hai chùm này là hai chùm kết hợp. - Trong miền giao nhau của hai chùm sáng sẽ giao thoa với nhau. - Có thể xem như giao thoa Iâng với các thông số như sau:. - Khoảng cách hai khe: a S S 1 2 O O 1 2 d ' d d. - (Các ảnh ảo S 1 , S 2 cách thấu kính cùng một khoảng tính theo công thức. - Khoảng cách từ hai khe đến màn: D d. - Bề rộng của trường giao thoa:. - *Giao thoa bán thấu lánh Biê kiểu 2. - Cấu tạo: Một thấu kính hội tụ được cắt thành hai nửa bằng mặt phẳng đi qua trục chính. - Đặt một nguồn sáng S trên mặt phẳng đối xứng và nằm ngoài tiêu điểm.. - Giao thoa: Chùm tia sáng phát ra từ khe S, sau khi qua lưỡng thấu kính bị tách thành hai chùm. - Hai chùm này tựa như xuất phát từ S 1 và S 2 là các ảnh thật của S qua hai thấu kính. - Như vậy S 1 , S 2 là các nguồn sáng kết hợp bởi thực ra là từ một nguồn S tách ra. - Khoảng cách hai khe được tính từ: a S S 1 2 2 d n 1 A 2 d n 1 A. - d (Các ảnh S1, S2 cách thấu kính cùng một khoảng ' df d d f. - Bề rộng của trường giao thoa tính từ hệ thức: 1 2 d L MN O O. - Ví dụ 1: Trong thí nghiệm giao thoa Lôi một khe sáng hẹp S đặt trước mặt gương 1,2 mm và cách một màn ảnh đặt vuông góc mặt gương một khoảng 2 m. - Ví dụ 2: Lưỡng lăng kính Fresnel có góc chiết quang 18.10 −3 rad làm bằng thuỷ tinh có chiết suất 1,6.. - Nguồn sáng đơn sắc S phát ánh sáng có bước sóng 0,48 µm đặt trên mặt phẳng chung của hai đáy cách lăng kính một khoảng 0,25 m. - Đặt màn ảnh E vuông góc với mặt phẳng hai đáy của lăng kính và cách lăng kính một khoảng 2 m. - Khoảng vân sáng giao thoa trên màn là. - Ánh sáng có bước sóng 0,6 µm được chiếu lên các gương từ một khi S cách giao tuyến của hai gương một khoảng 10cm. - Các tia phản xạ từ gương cho hình ảnh giao thoa trên một màn cách giao tuyến hai gương một đoạn 270cm. - Ví dụ 4: Một thấu kính hội tụ tiêu cự 60 cm được cưa đôi theo mặt phẳng chứa trục chính và vuông góc với tiết diện của thấu kính O 2 . - Nguồn sáng S phát ra bức xạ đơn sắc có bước sóng 0,64 (µm), được đặt trên trục đối xứng của lưỡng thấu kính và cách nó một khoảng 1 m. - Đặt sau lưỡng thấu kính một màn ảnh vuông góc với trục đối xứng của lưỡng thấu kính và cách thấu kính một khoảng 4,5 m thì khoảng vân giao thoa là