Sử dụng phần mềm toán học Mathematica trong giảng dạy bài tập chương "Điện tích - Điện trường" Vật lí 11 nhằm tăng tính tích cực trong quá trình nhận thức của học sinh

- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC.
- SỬ DỤNG PHẦN MỀM TOÁN HỌC MATHEMATICA TRONG GIẢNG DẠY BÀI TẬP CHƢƠNG ‘‘ĐIỆN TÍCH – ĐIỆN TRƢỜNG’’ VẬT LÍ LỚP 11 NHẰM TĂNG TÍNH TÍCH CỰC.
- TRONG QUÁ TRÌNH NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH.
- LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM VẬT LÍ.
- CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC (Bộ môn Vật lí).
- Em xin chân thành cảm ơn tới các thầy cô tại Trƣờng Đại học Giáo dục - ĐHQG Hà Nội đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
- Kết quả của luận văn có sự đóng góp không nhỏ của BGH, các thầy cô giáo và đồng nghiệp và các em học sinh trƣờng THPT Lý Tử Tấn - Thƣờng Tín - Hà Nội.
- BTVL Bài tập vật lí.
- CNTT Công nghệ thông tin.
- HS Học sinh.
- PPDH Phƣơng pháp dạy học.
- THPT Trung học phổ thông.
- Phƣơng pháp nghiên cứu.
- CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA HOẠT ĐỘNG DẠY BÀI TẬP VẬT LÝ PHỔ THÔNG CÓ SỰ HỖ TRỢ CỦA PHẦN MỀM MATHEMATICA.
- Những vấn đề lí luận dạy học hiện đại.
- Bản chất quá trình dạy học.
- Các nhiệm vụ quá trình dạy học.
- Các khâu của quá trình dạy học.
- Quy luật của quá trình dạy học.
- Tổ chức dạy học theo hƣớng phát huy tính tích cực của học sinh trong học tập.
- Khái niệm tính tích cực của học sinh trong học tập.
- Những biện pháp phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học.
- Vai trò của công nghệ thông tin trong dạy học.
- Một số hƣớng chính trong việc sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí.
- Lí luận về bài tập vật lí.
- Khái niệm về bài tập vật lí.
- Tác dụng của bài tập vật lí trong dạy học vật lí.
- Sử dụng bài tập vật lí trong dạy học vật lí.
- Những yêu cầu chung trong dạy học bài tập vật lí.
- Lựa chọn bài tập vật lí.
- Tìm hiểu thực tế dạy học.
- Nguyên nhân dẫn đến sai lầm phổ biến của học sinh.
- SOẠN THẢO HỆ THỐNG BÀI TẬP VÀ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VỚI HỆ THỐNG BÀI TẬP CÓ SỬ DỤNG PHẦM MỀN MATHEMATICA VÀO CHƢƠNG ‘‘ĐIỆN TÍCH - ĐIỆN TRƢỜNG’’ VẬT LÍ 11 NHẰM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC TRONG HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH.
- Đặc điểm cấu trúc nội dung chƣơng „„Điện tích - Điện trƣờng‟‟ vật lí 11.
- Nhiệm vụ và vị trí “ Điện tích - Điện trƣờng.
- Sơ đồ cấu trúc chƣơng “ Điện tích - Điện trƣờng.
- Chuẩn kiến thức, kĩ năng của chƣơng “ Điện tích - Điện trƣờng.
- Phân tích nội dung chƣơng “ Điện tích - Điện trƣờng.
- Xây dựng hệ thống bài tập chƣơng “ Điện tích - Điện trƣờng‟‟ vật lí 11.
- Sơ đồ phân loại bài tập chƣơng “ Điện tích - Điện trƣờng.
- Soạn thảo hệ thống bài tập chƣơng “ Điện tích - Điện trƣờng.
- Hƣớng dẫn học sinh giải bài tập chƣơng “ Điện tích - Điện trƣờng‟‟ vật lí 11 có sử dụng phầm mềm Mathematica.
- Phƣơng pháp.
- Hƣớng dẫn học sinh.
- THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM.
- Mục đích thực nghiệm sƣ phạm.
- Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm.
- Phân tích kết quả thực nghiệm sƣ phạm.
- Sơ bộ đánh giá hiệu quả của tiến trình dạy học đã soạn thảo với việc ôn tập củng cố kiến thức, phát huy tính tích cực, tự chủ, tƣ duy sáng tạo của học sinh.
- Kiểm tra, đánh giá chất lƣợng kiến thức của học sinh.
- Hình 1.1 Sơ đồ phân loại bài tập vật lí 18.
- Hình 1.2 Đồ thị ví dụ trong phần vẽ đồ thị của mathematica 21 Hình 2.1 Sơ đồ cấu trúc chƣơng „„Điện tích - Điện trƣờng‟‟ 36 Hình 2.2 Sơ đồ phân loại bài tập chƣơng „„Điện tích - Điện trƣờng‟‟ 42.
- Hình 2.3 Hình vẽ bài 4a 49.
- Hình 2.4 Hình vẽ minh hoạ bài 4b 50.
- Hình 2.5 Hình vẽ minh hoạ bài 4c 50.
- Hình 2.6 Hình vẽ minh hoạ bài 5 52.
- Hình 2.7 Hình vẽ minh hoạ bài 6 53.
- Hình 2.8 Hình vẽ minh hoạ bài 8 56.
- Hình 2.9 Hình vẽ minh hoạ bài 9 58.
- Hình 2.10 Hình vẽ minh hoạ bài 12 61.
- Hình 3.1 Đồ thị tần suất kết quả kiểm tra đối chứng 74.
- Hình 3.2 Đồ thị tần số tích luỹ lùi 74.
- Đất nƣớc ta đang bƣớc vào thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa, viễn cảnh sôi động, tƣơi đẹp, nhƣng cũng nhiều thách thức đòi hỏi ngành Giáo dục và Đào tạo phải có những đổi mới căn bản, mạnh mẽ, vƣơn tới ngang tầm với sự phát triển chung của thế giới và khu vực.
- Sự nghiệp giáo dục đào tạo phải góp phần quyết định vào việc bồi dƣỡng trí tuệ khoa học, năng lực sáng tạo cho thế hệ trẻ..
- Giáo dục cần đào tạo con ngƣời đáp ứng đƣợc những đòi hỏi của thị trƣờng lao động và nghề nghiệp cũng nhƣ cuộc sống, có khả năng hòa nhập và cạnh tranh quốc tế, đặc biệt là đào tạo con ngƣời có: năng lực hành động;.
- Vì vậy, chúng ta cần phải đổi mới phƣơng pháp dạy - học..
- Đổi mới phƣơng pháp dạy học (PPDH), ứng dụng công nghệ dạy học hiện đại theo hƣớng chủ động, tích cực hóa hoạt động của học sinh là một trong những phƣơng hƣớng đã đƣợc xác định rõ, nhằm nâng cao chất lƣợng dạy và học hiện nay.
- Điều này đã đƣợc xác định trong nghị quyết trung ƣơng 4 khoá VII, nghị quyết trung ƣơng 2 khoá VIII, đƣợc thể chế trong luật giáo dục (2005).
- Luật giáo dục, điều 28.2, đã ghi “Phƣơng pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh.
- bồi dƣỡng phƣơng pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hƣớng thú và trách nhiệm học tập của học sinh”..
- Với đặc thù môn học Vật lí phổ thông là quan sát, mô phỏng, giải thích hiện tƣợng, việc sử dụng một phần mềm công nghệ để trong giảng dạy bài tập sẽ giúp học sinh dễ dàng hiểu và vận dụng đƣợc, giúp giáo viên và học sinh.
- NXB ĐHQG Hà Nội..
- Tôn Tích Ái (2001), Sử dụng phần mềm Mathematica trong vật lý phổ thông.
- Nguyễn Ngọc Bảo (1995), Phát huy tính tích cực, tự lực của học sinh trong quá trình dạy học.
- Vụ Giáo viên, Hà Nội..
- Nguyễn Ngọc Bảo (1995), Công nghệ dạy học với vấn đề tổ chức quá trình dạy học ở THPT.
- Bộ Giáo dục và đào tạo..
- NXB Giáo dục..
- Lƣơng Duyên Bình (Tổng chủ biên), Vũ Quang (Chủ biên) (2007), Vật lí 11.
- NXB KH&KT, Hà Nội..
- NXB Giáo dục Hà Nội..
- Bùi Quang Hân(Chủ biên), Đào Văn Cự, Phạm Ngọc Tiến, Nguyễn Thành Tƣơng (1994), Giải toán Vật lí 11.
- Phó Đức Hoan (1993), Phương pháp giảng dạy Vật lý ở trường phổ thông trung học.
- Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội..
- Nguyễn Thế Khôi (Tổng chủ biên), Nguyễn Phúc Thuần (Chủ biên) (2007) Vật lí 11 nâng cao.
- Ngô Diệu Nga (2003), Bài giảng chuyên đề phương pháp nghiên cứu khoa học dạy học Vật Lý..
- Ngô Diệu Nga (2005), Bài giảng chuyên đề phân tích chương trình vật lý phổ thông..
- Phạm Xuân Quế (2000) „„Sử dụng máy tính hỗ trợ việc xây dựng mô hình trong dạy học vật lý.
- Tạp chí Nghiên cứu Giáo dục 4..
- Nguyễn Đức Thâm, Nguyễn Ngọc Hƣng, Phạm Xuân Quế (2004), Phương pháp dạy học vật lí ở trường phổ thông.
- NXB Đại học Sƣ phạm Hà Nội..
- [17].Nguyễn Đức Thâm, Nguyễn Ngọc Hƣng (1999), Tổ chức hoạt động nhận thức cho học sinh trong dạy học vật lí ở trường phổ thông.
- NXB Đại học Quốc gia Hà Nội..
- Đinh Thị Kim Thoa (2001), Bài giảng phương pháp và công nghệ dạy học hiện đại, ĐHGD - ĐHQGHN..
- Phạm Hữu Tòng (1994), Bài tập phương pháp dạy bài tập vật lý, NXBGD, Hà Nội..
- Phạm Hữu Tòng (2004), Dạy học vật lí ở trường phổ thông theo định hướng phát triển hoạt động học tập tích cực, tự chủ, sáng tạo tư duy khoa học.
- NXB Đại học Sƣ phạm..
- Đỗ Hƣơng Trà (Chủ biên), Phạm Gia Phách (2009), Dạy học bài tập vật lý ở trường phổ thông.
- Nxb Đại học sƣ phạm..
- Đỗ Hƣơng Trà (2008), Bài giảng chuyên đề phương pháp dạy học Vật lý, Hà Nội..
- Thái Duy Tuyên (2003), Những vấn đề cơ bản của Giáo dục hiện đại