You are on page 1of 70

Chương 2

SỨ MỆNH LỊCH SỬ
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
NỘI DUNG
1. 2.

KHÁI NIỆM
GIAI CẤP SỨ MỆNH LỊCH
CÔNG NHÂN SỬ CỦA GIAI
VÀ SỨ MỆNH CẤP CÔNG
LỊCH SỬ CỦA NHÂN VIỆT
GIAI CẤP NAM
CÔNG NHÂN
1. KHÁI NIỆM GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

1.1. 1.2. 1.3.

Nội dung và Điều kiện


Khái niệm
đặc điểm sứ quy định sứ
và đặc điểm
mệnh lịch mệnh lịch sử
của giai cấp
sử của giai của giai cấp
công nhân
cấp công công nhân
nhân
1.1 Khái niệm và đặc điểm
của giai cấp công nhân
1.1.1 QUAN ĐIỂM CỦA C.MÁC VÀ PH. ĂNGGHEN
Sự phát triển của CNTB

Công trường Đại công Kinh tế tri thức


thủ công nghiệp (tin học hóa)

Cơ khí hóa Điện khí hóa, tự động hóa


(giữa TK XIX) (cuối TK XIX-đầu TKXX

C.Mác, Ph. Ăngghen V.I.Lênin


C.Mác và Ph.Ăngghen
“Giai cấp vô sản là một giai cấp xã hội hoàn toàn chỉ
kiếm sống bằng việc bán sức lao động của mình, chứ
không phải bằng lợi nhuận của bất cứ tư bản nào, đó là
một giai cấp mà … toàn bộ sự sống còn đều phụ thuộc
vào số cầu về lao động, tức là vào tình hình chuyển biến
tốt hay xấu của công việc làm ăn…. Giai cấp vô sản là
giai cấp lao động trong thế kỷ XIX”

(Ph. Ăngghen, Những nguyên lý của chủ nghĩa cộng sản, C.Mác
và Ph. Ăngghen toàn tập, tập 4, NxbCTQG, HN, 1995, tr.456)
Giai cấp vô sản

Giai cấp công nhân

Giai cấp lao động trong thế kỷ XIX


GIAI CẤP CÔNG NHÂN TRONG CHỦ
GIAI CẤP CÔNG
NGHĨANHÂN TRONG CHỦ
TƯ BẢN
NGHĨA TƯ BẢN

Phương diện Phương diện


kinh tế - xã hội chính trị - xã hội
Giai cấp công nhân là người
lao động trực tiếp hay gián
tiếp vận hành công cụ sản xuất
có tính chất công nghiệp ngày
càng hiện đại và xã hội hóa
Phương diện cao

kinh tế - xã hội

Giai cấp công nhân không


sở hữu tư liệu sản xuất
chủ yếu của xã hội
Phương diện
kinh tế - xã hội

Là lực lượng chính trị cơ


bản trong xã hội
Phương diện
chính trị-xã hội
Lợi ích đối kháng với
giai cấp tư sản
KHÁI NIỆM GIAI CẤP CÔNG NHÂN

Giai cấp công nhân là tập đoàn xã hội ổn


định, hình thành và phát triển cùng với quá
trình phát triển của nền công nghiệp hiện
đại; là giai cấp đại điện cho lực lượng sản
xuất tiên tiến; Là lực lượng chủ yếu của
tiến trình lịch sử từ chủ nghĩa tư bản
lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng
sản.
ĐẶC ĐIỂM CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

Đại biểu cho Tính tổ chức, kỷ


lực lượng sản luật lao động,
Phương thức tinh thần hợp
xuất tiên tiến,
lao động tác và tâm lý,
phương thức
hiện đại tác phong lao
sản xuất tiên
tiến động công
nghiệp
1.1.2 GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY

Điểm tương Điểm khác Nhận thức


đồng với giai biệt với giai mới về giai
cấp công cấp công cấp công
nhân thế kỷ nhân thế kỷ nhân hiện
XIX XIX nay
Là lực lượng sản xuất hàng
đầu của xã hội

Điểm tương
đồng với Bị giai cấp tư sản và chủ nghĩa
giai cấp tư bản bóc lột giá trị thặng dư
công nhân
thế kỷ XIX
Phong trào cộng sản và công
nhân là lực lượng đi đầu trong
đấu tranh vì dân sinh, dân chủ
và tiến bộ xã hội
Xu hướng tri thức hóa và trí thức hóa
Công nhân dần dần làm chủ tư liệu sản
xuất đặc biệt-tri thức và công nghệ hiện
Điểm đại
khác biệt
với giai Hao phí lao động trí tuệ là nguồn gốc chủ
cấp công yếu tạo thành giá trị thặng dư
nhân thế Trình độ xã hội hóa trong lao động của
kỷ XIX công nhân có biểu hiện mới – toàn cầu
hóa
Ở các nước XHCN, giai cấp công nhân trở
thành giai cấp lãnh đạo thông qua Đảng
Cộng sản
Nhận thức mới về giai cấp công nhận
hiện nay

Về đại biểu của giai cấp Đội ngũ công nhân tri
công nhân hiện nay thức

Về đoàn kết, thống nhất Biểu hiện khác nhau


trong giai cấp công nhân ở các nước tư bản và
hiện nay xã hội chủ nghĩa
Nhận thức mới về giai cấp công nhân
hiện nay
Về quan hệ lợi ích của Lợi ích của công nhân
giai cấp công nhân vừa gắn với lợi ích
hiện nay quốc gia, vừa gắn với
các thành phần kinh tế

Xu hướng trung lưu


Về đời sống
hóa
Giai cấp công nhân hiện nay vẫn là giai
cấp lao động làm thuê, bị bóc lột bởi giai
cấp tư sản với mức độ nặng nề, bằng các
thủ đoạn, hình thức tinh vi hơn. Chủ nghĩa
tư bản dù phát triển ở trình độ hiện đại
nhưng không hề thay đổi bản chất bóc lột.
Giai cấp công nhân đấu tranh chống lại sự
bóc lột, áp bức, thống trị của giai cấp tư
sản và chủ nghĩa tư bản là một tất yếu.
1.2 NỘI DUNG VÀ ĐẶC ĐIỂM SỨ MỆNH
LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
1.2.1 NỘI DUNG SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA
GIAI CẤP CÔNG NHÂN
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cuộc


Giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cuộc
đấu tranh nhằm thực hiện quá trình chuyển
đấu tranh nhằm thực hiện quá trình chuyển
biến từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội
biến từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội
và chủ nghĩa cộng sản
và chủ nghĩa cộng sản
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên
các lĩnh vực của xã hội

Lật đổ sự thống trị của giai cấp


Chính trị-xã hội tư sản, thiết lập nhà nước của
giai cấp công nhân và nhân dân
lao động

Xây dựng nền dân chủ xã hội


chủ nghĩa , thực hiện quyền lực
của nhân dân.
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên
các lĩnh vực của xã hội

Tạo tiền đề vật chất kỹ


thuật cho sự ra đời của
chủ nghĩa xã hội
Kinh tế -xã hội
Cải tạo quan hệ sản xuất tư
nhân tư bản chủ nghĩa, xây
dựng quan hệ sản xuất mới
– xã hội chủ nghĩa
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên
các lĩnh vực của xã hội

Xây dựng nền văn hóa mới, trên


nền tảng hệ tưởng chính trị của
giai cấp công nhân.

Xây dựng hệ giá trị mới: Lao


Văn hóa – xã hội động, dân chủ, công bằng,
bình đẳng, tự do.

Khắc phục ý thức hệ tư sản


và các tàn dư còn sót lại của
các hệ tư tưởng cũ.
Các giai đoạn thực hiện sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân

1.“Tổ chức những người vô sản thành giai cấp,


lật đổ sự thống trị của giai cấp tư sản, giai cấp vô
sản giành lấy chính quyền”

2.“Giai cấp vô sản sẽ dùng sự thống trị của mình


để từng bước một đoạt lấy toàn bộ tư bản trong
tay giai cấp tư sản để tập trung tất cả công cụ
sản xuất vào trong tay nhà nước, tức trong tay
giai cấp vô sản…”
(C.Mác và Ph. Ăngghen, Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, Toàn tập,
tập 4, NxbCTQG,HN, tr. 615 và 626)
1.2.2 ĐẶC ĐIỂM SỨ MỆNH LỊCH SỬ
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
Về nội dung mang tính quốc tế,
về hình thức mang tính dân tộc
Đặc điểm
sứ mệnh
lịch sử của là sự nghiê ̣p cách mạng của
giai cấp chính bản thân giai cấp công
công nhân nhân và của quần chúng nhân
dân lao động, mang lại lợi ích
cho đa số
xóa bỏ triê ̣t để chế độ tư hữu về
tư liê ̣u sản xuất
Đặc điểm
sứ mệnh
lịch sử của giành chính quyền về tay giai
giai cấp cấp công nhân là tiền đề để cải
công nhân tạo toàn diê ̣n, sâu sắc và triê ̣t để
xã hội cũ và xây dựng thành
công xã hội mới với mục tiêu
cao nhất là giải phóng con
người
1.3 ĐIỀU KIỆN QUY ĐỊNH SỨ MỆNH LỊCH SỬ
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

Điều kiện Điều kiện


khách quan chủ quan
Xu hướng vận động của mâu
thuẫn trong chủ nghĩa tư
bản

Điều
kiện Địa vị kinh tế - xã hội của giai
khách cấp công nhân
quan
Đặc điểm chính tri - xã hội
của giai cấp công nhân
Xu hướng vận động của những mâu thuẫn
trong xã hội tư bản
Lực lượng Quan hệ
sản xuất >< sản xuất
(Xã hội) (tư nhân)

Giai cấp công


nhân, nhân dân >< Giai cấp tư sản
lao động

Hệ tư tưởng của
Hệ tư tưởng của >< giai cấp tư sản
giai cấp công nhân
………
Địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp
công nhân trong chủ nghĩa tư bản
Lực lượng
sản xuất Máy móc
trong chủ
nghĩa tư bản Giai cấp
công nhân
Giai cấp
công nhân Quan hệ sở hữu
đối với TLSX
Quan hệ sản
xuất trong Tổ chức, quản
chủ nghĩa lý nền SX
tư bản
Phân phối sản
phẩm lao động
Là đại diện cho LLSX của CNTB
(LLSX phát triển với tính xã hội
ngày càng cao)

Giai cấp
công nhân
Là giai cấp bị trị, bị bóc lột
Đặc điểm chính trị - xã hội
của giai cấp công nhân

Giai cấp Giai cấp


có tinh mang bản
Giai cấp
thần cách chất quốc
có ý thức
Giai cấp mạng triệt tế
tổ chức kỷ
tiên tiến để nhất luật cao
nhất nhất

Bản lĩnh chính trị của giai cấp công nhân


Giai cấp công nhân là giai cấp lãnh
Giai cấp công nhân là giai cấp lãnh
đạo cuộc đấu tranh nhằm thực hiện
đạo cuộc đấu tranh nhằm thực hiện
quá trình chuyển biến từ chủ nghĩa
quá trình chuyển biến từ chủ nghĩa
tư bản lên chủ nghĩa xã hội và chủ
tư bản lên chủ nghĩa xã hội và chủ
nghĩa cộng sản
nghĩa cộng sản
Sự phát triển của bản thân giai cấp
công nhân

Điều
kiện Sự ra đời và phát triển chính đảng của
chủ giai cấp công nhân-Đảng cộng sản
quan
Sự liên minh giữa giai cấp công nhân với
giai cấp nông dân và các tầng lớp lao
động khác
Sự ra đời và phát triển chính đảng của
giai cấp công nhân-Đảng cộng sản
VAI TRÒ CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VỚI VIỆC
THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
Quy luật hình thành, phát triển chính
đảng của giai cấp công nhân
«Đồng minh những người cộng sản» - 1847

ĐẢNG CỘNG SẢN

PHONG TRÀO CHỦ NGHĨA


CÔNG NHÂN MÁC
Giai cấp công nhân >< Giai cấp tư sản

PHONG TRÀO
CÔNG NHÂN

Tổ chức Lý luận
lãnh đạo cách mạng

Chính đảng của giai cấp công nhân


(ĐẢNG CỘNG SẢN)
Sự phát triển của giai cấp công nhân
và phong trào công nhân

CHỦ NGHĨA MÁC


(1848)

Hệ tư tưởng Phong trào


chính trị của giai công nhân
cấp công nhân
Chính đảng của giai cấp công nhân
(ĐẢNG CỘNG SẢN)
«Đồng minh những người cộng sản» - 1847

ĐẢNG CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN


(ĐẢNG CỘNG SẢN)

PHONG TRÀO CHỦ NGHĨA


CÔNG NHÂN MÁC
Sự phát triển chính đảng của giai cấp công nhân

Đồng C.Mác
minh
Quốc tế Ph.Ăngghen V.I.Lê nin
những 1-1864 Quốc tế 2- Quốc tế 3-
người Hội liên 1889 1919
cộng hiệp công Quốc tế xã Quốc tế
hội chủ nghĩa cộng sản
sản nhân
quốc tế
1847

PHONG TRÀO CHỦ NGHĨA


CÔNG NHÂN MÁC
Đảng cộng sản
Việt Nam

Chủ nghĩa Phong trào Phong trào


Mác -Lênin công nhân yêu nước
Mối quan hệ giữa Đảng Cộng sản và
giai cấp công nhân

THỐNG
NHẤT KHÁC BIỆT
Thống nhất
Đảng Cộng
sản Giai cấp công
nhân

Giai cấp công nhân là


cơ sở xã hội của Đảng Lợi ích của Đảng Cộng
Cộng sản sản là lợi ích của giai
cấp công nhân
Mục đích Đảng Cộng
sản là mục đích của
giai cấp công nhân
Nếu không có giai cấp công nhân,
Đảng Cộng sản không còn cơ sở xã
hội và lý do để tồn tại
ĐẢNG CỘNG SẢN VÀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN

KHÁC BIỆT

Về Về Về
cơ cấu Tổ chức Lý luận
Nếu không có Đảng Cộng sản giai
cấp công nhân không thực hiện
được vai trò lãnh đạo và lợi ích
của mình
Đảng Cộng sản là nhân tố
quyết định đến việc thực
hiện sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân
2. SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA
GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM

2.1. 2.2. 2.3. 2.4.

Nội dung Phương


sứ mệnh Phê phán
Đặc điểm hướng và
lịch sử một số quan
của giai cấp giải pháp
của giai đểm xuyên
công nhân xây dựng
cấp công tạc sứ mệnh
Việt Nam cấp công
nhân Việt lịch sử của
nhân Việt
Nam hiện giai cấp
Nam hiện
nay công nhân
nay
hiện nay
2.1 Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam
QUAN NIỆM VỀ GIAI CẤP
CÔNG NHÂN VIỆT NAM

“Giai cấp công nhân Việt Nam là một lực lượng


xã hội to lớn, đang phát triển, bao gồm những
người lao động chân tay và trí óc, làm công
hưởng lương trong công nghiệp hoặc sản xuất,
kinh doanh, dịch vụ có tính chất công nghiệp”

(ĐCSVN, Văn kiện Hội nghị lần thứ sáu BCHTW khóa X, Nxb
CTQG,HN, 2008, tr.43)
Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam

Gắn với chính sách khai thác


Về sự ra đời thuộc địa của thực dân Pháp,
cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

Về nguồn gốc


Chủ yếu là nông dân
xã hội

Về quan hệ với


Đối kháng với tư sản Pháp, liên
các giai tầng
minh với nông dân, trí thức

Lực lượng tiên tiến, cách mạng


Về chính trị triệt để
Hạn chế của giai cấp công nhân Việt Nam

Tâm lý, thói quen của người


sản xuất nhỏ, phân tán, lạc hậu

Hnaj chế về tác phong công


nghiệp, tính tổ chức, kỷ luật
trong lao động sản xuất
Tăng về số lượng, chất lượng
Giai cấp công nhân
Việt Nam hiện nay

Đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp

Hình thành đội ngũ công nhân


tri thức
2.2 Sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

Hoàn cảnh
lịch sử Việt Thuộc địa,
Nam cuối
thế kỷ XIX
phong kiến
đầu thế kỷ
XX
Mâu thuẫn cơ bản trong xã hội Việt Nam
cuối thế kỷ XIX dầu thế kỷ XX

Dân tộc
Việt Nam ˃˂ Thực dân Pháp

Giai cấp
nông dân ˃˂ Giai cấp địa
chủ, phong kiến

Giai cấp ˃˂ Giai cấp tư sản


công nhân
Khái quát về sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân Việt Nam

Giai cấp công nhân Việt Nam lãnh


đạo nhân dân lao động giành độc lập
dân tộc, lật đổ chế độ phong kiến,
xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ
nghĩa cộng sản
Nội dung sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

“Là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền
phong là Đảng Cộng sản Việt Nam, giai cấp đại diện
cho phương thức sản xuất tiên tiến; giai cấp tiên
phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội,
lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước; lực lượng nòng cốt trong liên
minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và
đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng”

(ĐCSVN, Văn kiện Hội nghị lần thứ sáu BCHTW khóa X, Nxb
CTQG, 2008, tr.47)
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam
hiện nay trên các lĩnh vực cơ bản của xã hội

Giai cấp công nhân Việt Nam


là lực lượng đi đầu trong sự
Lĩnh vực nghiệp đẩy mạnh công
kinh tế nghiệp hóa, hiện đại hóa, làm
cho nước ta trở thành nước
công nghiệp theo hướng hiện
đại, định hướng xã hội chủ
nghĩa.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam
hiện nay trên các lĩnh vực cơ bản của xã hội

Giai cấp công nhân Việt


Nam cùng nhân dân lao
động dưới sự lãnh đạo của
Lĩnh vực
chính trị
Đảng Cộng sản củng cố và
hoàn thiện hệ thống chính trị
xã hội chủ nghĩa, xây dựng
nhà nước của dân, do dân,
vì dân, xây dựng nền dân
chủ XHCN…
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam
hiện nay trên các lĩnh vực cơ bản của xã hội

Xây dựng và phát triển nền


văn hóa tiên tiến, đậm đà
bản sắc dân tộc, xây dựng
Lĩnh vực
con người mới XHCN, bảo
văn hóa
vệ và phát triển chủ nghĩa
Mác–Lênin, tư tưởng HCM,
đấu tranh chống lại quan
điểm sai trái, xuyên tạc của
các thế lực thù địch…
2.3 Phương hướng và giải pháp xây dựng cấp
công nhân Việt Nam hiện nay
Quan tâm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, phát
triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất
lượng
Nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học
vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác
PHƯ phong công nghiệp, kỷ luật lao động của
ƠNG công nhân.
HƯỚ
NG Bảo đảm việc làm, nhà ở, các công trình
phúc lợi phục vụ cho công nhân

Sửa đổi, bổ sung các chính sách, pháp luật


về tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y
tế, bảo hiểm thất nghiệp,… để bảo vệ
quyền lợi, nâng cao đời sống vật chất và
tính thần của công nhân
Nâng cao nhận thức, kiên định quan điểm
giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cách
mạng thông qua đội tiền phong là Đảng
Cộng sản Việt Nam
GIẢI
PHÁ
P xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh gắn
kết hữu cơ với xây dựng, phát huy sức
mạnh của liên minh giai cấp công nhân với
giai cấp nông dân và đội ngũ trí trí thức
dưới sự lãnh đạo của Đảng
Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, gắn kết
chặt chẽ với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội,
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập
quốc tế. Xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa tăng
GIẢI PHÁP

trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ và công bằng


xã hội và chăm lo xây dựng giai cấp công nhân;
đảm bảo hài hòa lợi ích giữa công nhân, người sử
dụng lao động, Nhà nước và toàn xã hội; không
ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của
công nhân, quan tâm giải quyết kịp thời những
vấn đề bức xúc, cấp bách của giai cấp công nhân.
Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ mọi mặt
cho công nhân, không ngừng trí thức hóa giai cấp
công nhân là một nhiệm vụ chiến lược. Đặc biệt
quan tâm xây dựng thế hệ công nhân trẻ, có học
vấn, chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp cao,
ngang tầm khu vực và quốc tế, có lập trường giai
cấp và bản lĩnh chính trị vững vàng, trở thành bộ
phận nòng cốt của giai cấp công nhân.
GIẢI
PHÁP
xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh là trách
nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội và
sự nỗ lực vươn lên của bản thân mỗi người công
nhân, sự tham gia đóng góp tích cực của người sử
dụng lao động

You might also like