Chương 2

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA

GIAI CẤP CÔNG NHÂN
 NỘI DUNG
1. 2.

Lý luận của chủ

nghĩa Mác -
Sứ mệnh lịch
Lênin về giai
sử của giai cấp
cấp công nhân
công nhân Việt
và sứ mệnh lịch
Nam
sử của giai cấp
công nhân
 1.LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN
VỀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA
GIAI CẤP CÔNG NHÂN

1.1. 1.2.
1.3.

Nội dung Những điều

Khái niệm
và đặc kiện quy
và đặc
điểm sứ định sứ mệnh
điểm của
mệnh lịch lịch sử của
giai cấp
sử của giai giai cấp công
công nhân
cấp công nhân
nhân
1.1. Khái niệm và đặc điểm
của giai cấp công nhân
 C.MÁC VÀ PH. ĂNGGHEN:

«Vấn đề là ở chỗ tìm hiểu xem giai cấp vô sản

thực ra là gì, và phù hợp với sự tồn tại của
bản thân nó, giai cấp vô sản buộc phải làm gì
về mặt lịch sử»
 Nội dung
Nguồn gốc của giai cấp công nhân
Khái niệm giai cấp công nhân
Đặc điểm của giai cấp công nhân
Nguồn gốc của giai cấp công nhân

Giai cấp công nhân ra đời gắn liền với sự

ra đời và phát triển của phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa.
Giai cấp công nhân có nguồn gốc từ tất
cả các giai cấp và tầng lớp trong xã hội
Khái niệm giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã
hội ổn định, hình thành và phát triển cùng
với quá trình phát triển của nền công
nghiệp hiện đại; là giai cấp đại diện cho
lực lượng sản xuất tiên tiến; là lực lượng
chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ từ
chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.
Đặc trưng của giai cấp công nhân

Ở các nước tư bản

Ở các nước Xã hội chủ nghĩa
 Giai cấp công nhân là những
Giai cấp công người lao động trực tiếp hay
nhân ở các nước gián tiếp vận hành các công
TBCN cụ sản xuất có tính chất công
nghiệp ngày càng hiện đại và
xã hội hóa cao.

Phương diện
Kinh tế - xã hội - Giai cấp công nhân là những
người lao động không sở hữu
tư liệu sản xuất chủ yếu của
xã hội. Họ phải bán sức lao
động cho nhà tư bản và bị chủ
tư bản bóc lột giá trị thă ̣ng dư.
 Giai cấp công
nhân ở các nước Là lực lượng chính trị
TBCN cơ bản trong xã hội

Phương diện
Chính trị - xã
hội
Lợi ích đối kháng với
giai cấp tư sản
 Giai giai cấp công nhân trở
thành giai cấp lãnh đạo xã hội
giai cấp công nhân trở thành
giai cấp lãnh đạo xã hội
Giai cấp công
nhân ở các nước
XHCN Cùng nhân dân lao động
làm chủ những tư liệu sản
xuất chủ yếu và cùng nhau
hợp tác lao động vì lợi ích
chung của toàn xã hội trong
đó có lợi ích chính đáng của
mình.
 Thảo luận
 Sự phát triển của CNTB hiện nay có làm
thay đổi hoàn toàn địa vị kinh tế - xã hội
của giai cấp công nhân không? ( Ví dụ: sự
thay đổi của cơ cấu ngành nghề; trí thức
hoá; trung lưu hoá…)
 Sau khi cách mạng vô sản thành công,
địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công
nhân có sự thay đổi như thế nào?
 Lưu ý:
+ Sự phát triển của CNTB hiện nay không
làm thay đổi địa vị kinh tế - xã hội của
giai cấp công nhân
+ Sau khi cách mạng vô sản thành công,
địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công
nhân có sự thay đổi: giai cấp công nhân trở
thành người cầm quyền, làm chủ quá trình
xây dựng xã hội mới
Giai cấp công nhân ngày nay
Giai cấp công nhân có xu hướng tri thức hóa và
trí thức hóa.
Giai cấp công nhân dần dần làm chủ tư liệu sản
xuất đặc biệt, đó là tri thức và công nghệ hiện
đại.
Hao phí lao động trí tuệ của công nhân là nguồn
gốc chủ yếu tạo thành giá trị thặng dư.
Trình độ xã hội hóa trong lao động của công
nhân biểu hiện ở xu thế toàn cầu hóa...
1.2. Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân

Nội dung Đặc điểm

sứ mệnh sứ mệnh
lịch sử của lịch sử của
giai cấp giai cấp
công nhân công nhân
 NỘI DUNG SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA
GIAI CẤP CÔNG NHÂN

Giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo

cuộc đấu tranh nhằm thực hiện bước
chuyển từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa
xã hội và chủ nghĩa cộng sản
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
(Quan điểm của CN Mác - Lênin)
Lật đổ sự thống trị của giai cấp
Nội dung tư sản, thiết lập nhà nước của
chính trị-xã hội giai cấp công nhân và nhân dân
lao động
Cải tạo quan hệ sản xuất tư
Nội dung nhân tư bản chủ nghĩa, xây
Kinh tế -xã hội dựng quan hệ sản xuất mới – xã
hội chủ nghĩa
Nội dung Xây dựng nền văn hóa mới, trên
Văn hóa – xã hội nền tảng hệ tưởng chính trị của
giai cấp công nhân
 Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
(Ở các nước Tư bản chủ nghĩa)
Chống bất công và bất bình đẳng xã hội,
đòi quyền dân sinh, dân chủ và tiến bộ xã
Về
hội.
chính trị-xã hội
Giành chính quyền về tay giai cấp công
nhân và nhân dân lao động

Về Cải tạo quan hệ sản xuất tư nhân tư bản

Kinh tế -xã hội chủ nghĩa, xây dựng quan hệ sản xuất mới
- xã hội chủ nghĩa.

Về Đấu tranh ý thức hệ giữa hệ giá trị của giai

Văn hóa – xã hội cấp công nhân với hệ giá trị của giai cấp
tư sản
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
(Ở các nước xã hội chủ nghĩa)

Xây dựng đảng cầm quyền trong

Nội dung
chính trị-xã hội
sạch, vững mạnh, xây dựng, củng
cố, hoàn thiện nhà nước XHCN
Tiếp tục củng cố và xây dựng quan hệ
Nội dung sản xuất xã hội chủ nghĩa và phát triển
Kinh tế -xã hội lực lượng sản xuất, xây dựng cơ sở vật
chất, kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội.

Nội dung Xây dựng nền văn hóa mới, trên

Văn hóa – xã hội nền tảng hệ tưởng chính trị của giai
cấp công nhân
 Đặc điểm sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân
- Xóa bỏ triệt để tư hữu về tư liệu sản xuất, xóa
bỏ sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa - nguồn gốc
sinh ra những áp bức, bóc lột, bất công trong xã
hội hiện đại.
- Giành chính quyền về tay giai cấp công nhân là
tiền đề để cải tạo toàn diện, sâu sắc và triệt để xã
hội cũ, xây dựng thành công xã hội mới với mục
tiêu cao nhất là giải phóng con người.
1.3. Những điều kiện quy định sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân

Điều kiện Điều kiện

khách chủ
quan quan
 Xu hướng vận động của mâu
thuẫn trong CNTB

Điều
kiện Địa vị kinh tế - xã hội của
khách giai cấp công nhân
quan
Đặc điểm chính trị - xã hội
của giai cấp công nhân
 Địa vị kinh tế - xã hội của
giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân đại diện cho lực
lượng sản xuất tiên tiến, là lực lượng
quyết định trong việc phá vỡ quan hệ
sản xuất TBCN, xây dựng phương
thức sản xuất mới cao hơn PTSX
TBCN.
Trong xã hội TBCN, giai cấp công nhân
không có tư liệu sản xuất chủ yếu, phải
bán sức lao động cho các nhà tư bản và
bị bóc lột giá trị thặng dư nên có lợi ích
cơ bản đối lập trực tiếp với lợi ích của giai
cấp tư sản
 Đặc điểm chính trị - xã hội
của giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến
nhất;
Giai cấp công nhân là giai cấp có ý thức tổ
chức kỷ luật cao;
Giai cấp công nhân là giai cấp có tinh thần
cách mạng triệt để;

Giai cấp công nhân có bản chất quốc tế

 Sự phát triển của bản thân giai cấp công
nhân

Điều
kiện Sự ra đời và phát triển chính đảng của
chủ giai cấp công nhân-Đảng cộng sản
quan
Sự liên minh giữa giai cấp công nhân
với giai cấp nông dân và các tầng lớp
lao động khác
 Quy luật ra đời của ĐCS

Đảng cộng sản là sự kết hợp giữa chủ nghĩa

xã hội khoa học, tức chủ nghĩa Mác với
phong trào công nhân
Quy luật ra đời của Đảng cộng sản
+ Ngay từ khi mới ra đời giai cấp công nhân
đã đấu tranh chống lại giai cấp tư sản. Cuộc
đấu tranh đó phát triển từ trình độ thấp đến
trình độ cao. Từ tự phát đến tự giác.
+ Sở dĩ phong trào công nhân có bước phát
triển như vậy vì có sự thâm nhập của chủ
nghĩa Mác vào phong trào công nhân
 Sự thâm nhập của chủ nghĩa Mác vào
phong trào công nhân tất yếu dẫn đến sự
ra đời chính đảng của giai cấp công nhân
 Khái niệm ĐCS
Đảng cộng sản là đội tiên phong của giai
cấp công nhân, là tổ chức chính trị cao
nhất, là lãnh tụ chính trị, là bộ tham mưu
chiến đấu của giai cấp công nhân, lấy chủ
nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng
và kim chỉ nam hành động
 Mối quan hệ giữa ĐCS với giai cấp công
nhân

Giai cấp công nhân là cơ sở xã hội và nguồn

bổ sung lực lượng quan trọng nhất của Đảng.
Đảng cộng sản là tổ chức chính trị cao nhất
của giai cấp công nhân, bao gồm những thành
viên ưu tú nhất, cách mạng nhất của giai cấp
công nhân.
 Vai trò của ĐCS
+ Đảng cộng sản có trình độ lý luận và tổ chức cao nhất để
lãnh đạo giai cấp công nhân và dân tộc.
+ Đảng cộng sản đem lại sự giác ngộ, sức mạnh đoàn kết,
nghị lực cách mạng, trí tuệ và hành động cách mạng cho
toàn bộ giai cấp công nhân.
+ Đảng cộng sản đề ra mục tiêu, phương hướng, đường lối
chính sách đúng đắn, kịp thời, phù hợp với hoàn cảnh đất
nước và hoàn cảnh lịch sử.
+ Đảng cộng sản giáo dục, giác ngộ, tổ chức lãnh đạo toàn
dân thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
 2. SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA
GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM
2.1. 2.2.
2.3.

Nội dung Phương

Đặc điểm sứ mệnh hướng và
của giai lịch sử giải pháp
cấp công của giai xây dựng
nhân Việt cấp công cấp công
Nam nhân Việt nhân Việt
Nam hiện Nam hiện
nay nay
2.1. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam

QUAN NIỆM VỀ GIAI CẤP

CÔNG NHÂN VIỆT NAM

“Giai cấp công nhân Viê ̣t Nam là một lực lượng

xã hô ̣i to lớn, đang phát triển, bao gồm những
người lao động chân tay và trí óc, làm công
hưởng lương trong các loại hình sản xuất kinh
doanh và dịch vụ công nghiệp hoặc sản xuất,
kinh doanh, dịch vụ có tính chất công nghiệp”
(ĐCSVN, Văn kiê ̣n Hô ̣i nghị lần thức sáu BCHTW khóa X, Nxb
CTQG,HN, 2008, tr.43)
Đặc điểm của g.c công nhân Việt Nam
Về hoàn cảnh Gắn với chính sách khai thác
ra đời thuộc địa của thực dân Pháp

Về nguồn gốc

Chủ yếu là nông dân
xã hội

Về quan hệ với

Đối kháng với tư sản Pháp, liên
các giai tầng
minh với nông dân, trí thức

Tinh thần dân tộc, cách mạng

Về chính trị triệt để
 Tăng về số lượng, chất lượng
(13tr, chiếm 14,01% dân số và 23,81% lực lượng lao
động, đóng góp 60% tổng sản phẩm XH
Giai cấp công nhân
Việt Nam hiện nay

Đa dạng về cơ cấu ngành nghề

CN 46,1%; xây dựng chiếm 15%; thương mại, dịch vụ
25,9%; vận tải 4,7%; khác 8,3%

Hình thành đội ngũ công nhân

tri thức
 2.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

Lãnh đạo nhân dân lao động giành độc

lập dân tộc, lật đổ chế độ phong kiến,
giành chính quyền, xây dựng chủ nghĩa xã
hội, chủ nghĩa cộng sản.
 Biểu hiện của sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân Việt Nam trong giai đoạn hiện nay

Về kinh tế- xã hội

Giai cấp công nhân là lực lượng đi đầu

trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước, làm cho nước ta trở
thành một nước công nghiệp theo hướng
hiện đại, định hướng xã hội chủ nghĩa.
 Biểu hiện của sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân Việt Nam trong giai đoạn hiện nay

Về chính trị - xã hội

Giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao

động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản củng
cố và hoàn thiện hệ thống chính trị xã hội chủ
nghĩa, xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì
dân, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Bảo
vệ thành quả của cách mạng xã hội chủ nghĩa.
 Biểu hiện của sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân Việt Nam trong giai đoạn hiện nay
Về văn hóa- tư
tưởng

Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên
tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người
mới xã hội chủ nghĩa. Bảo vệ sự trong sáng của chủ
nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, chống
lại những quan điểm sai trái, sự xuyên tạc của các thế
lực thù địch, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội.
2.3. Phương hướng và giải pháp xây dựng
cấp công nhân Việt Nam hiện nay
 Quan tâm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, phát
triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất
lượng
Nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học
PH vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác
ƯƠ phong công nghiệp, kỷ luật lao động của
NG công nhân.
HƯ
ỚN Bảo đảm việc làm, nhà ở, các công trình
G phúc lợi phục vụ cho công nhân

Sửa đổi, bổ sung các chính sách, pháp luật

về tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y
tế, bảo hiểm thất nghiệp,… để bảo vệ
quyền lợi, nâng cao đời sống vật chất và
tính thần của công nhân
 Nâng cao nhâ ̣n thức, kiên định quan điểm
giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cách
mạng thông qua đội tiền phong là Đảng
Cộng sản Việt Nam
GIẢI
PH
ÁP xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh gắn
kết hữu cơ với xây dựng, phát huy sức
mạnh của liên minh giai cấp công nhân với
giai cấp nông dân và đội ngũ trí trí thức
dưới sự lãnh đạo của Đảng
 Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, gắn kết
chặt chẽ với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội,
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập
quốc tế. Xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa tăng
GIẢI PHÁP

trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ và công bằng

xã hội và chăm lo xây dựng giai cấp công nhân;
đảm bảo hài hòa lợi ích giữa công nhân, người sử
dụng lao động, Nhà nước và toàn xã hội; không
ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của
công nhân, quan tâm giải quyết kịp thời những vấn
đề bức xúc, cấp bách của giai cấp công nhân.
 Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ mọi mặt
cho công nhân, không ngừng trí thức hóa giai cấp
công nhân là một nhiệm vụ chiến lược. Đặc biệt
quan tâm xây dựng thế hệ công nhân trẻ, có học
vấn, chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp cao,
ngang tầm khu vực và quốc tế, có lập trường giai
cấp và bản lĩnh chính trị vững vàng, trở thành bộ
phận nòng cốt của giai cấp công nhân.
GIẢI
PHÁP
xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh là trách
nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội và
sự nỗ lực vươn lên của bản thân mỗi người công
nhân, sự tham gia đóng góp tích cực của người sử
dụng lao động