CHƯƠNG 2

SỨ MỆNH LỊCH SỬ
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

TS. NGUYỄN LỆ THU

 NỘI DUNG

1. Quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về giai cấp
công nhân và sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp công
nhân
2. Giai cấp công nhân và thực hiện sứ mệnh lịch sử của G/c
công nhân hiện nay
3. Sứ mệnh lịch sử của G/c công nhân Việt Nam
1. Quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về G/c công nhân và sứ
mệnh lịch sử thế giới của G/c công nhân

1.1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân
1.2. Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1.3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân
 1.1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân

- Hai thuộc tính cơ bản của giai cấp công nhân

+ Về phương thức lao động, giai cấp công nhân là những người trực tiếp
hoặc gián tiếp vận hành công cụ sản xuất có tính chất công nghiệp ngày
càng hiện đại và xã hội hóa cao.

+ Về vị trí trong quan hệ sản

xuất TBCN, là những người lao
động không có tư liệu sản xuất
phải bán sức lao động cho nhà tư
bản, bị bóc lột về giá trị thặng
dư.
2 THUỘC TÍNH NÀY HIỆN NAY CÒN
ĐÚNG KHÔNG?
 1.1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân
Khái niệm GCCN
+ Là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát
triển của nền công nghiệp hiện đại.
+ Là giai cấp đại điện cho lực lượng sản xuất tiên tiến, là lực lượng chủ yếu của
tiến trình lịch sử quá độ từ CNTB lên CNXH
+ Ở các nước TBCN, GCCN là những người không có hoặc về cơ bản không
có TLSX phải làm thuê cho giai cấp tư sản và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng
dư.
+ Ở các nước XHCN, GCCN cùng nhân dân lao động làm chủ những tư liệu
sản xuất chủ yếu và cùng nhau hợp tác lao động vì lợi ích chung của toàn xã hội
trong đó có lợi ích chính đáng của mình.
 1.2. Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân
1.2.1. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân

XÓA BỎ tận gốc chế độ người bóc lột người, xóa bỏ

Nội dung xã hội Tư bản chủ nghĩa
sứ mệnh
lịch sử của
giai cấp GIẢI PHÓNG cho giai cấp công nhân và toàn thể
công nhân nhân dân lao động

XÂY DỰNG xã hội cộng sản văn minh

 1.2. Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân
1.2.1. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân
Cụ thể:
+ Nội dung kinh tế: xóa bỏ QHSX cũ, giải phóng LLSX, thúc đẩy LLSX phát
triển, xây dựng QHSX mới
+ Nội dung chính trị - xã hội: GCCN cùng với nhân dân lao động dưới sự lãnh
đạo của Đảng Cộng sản tiến hành cách mạng chính trị để lật đổ quyền thống trị của
GCTS, xóa bỏ chế độ bóc lột, giành quyền lực về tay GCCN; xây dựng nhà nước
XHCN và nền dân chủ XHCN
+ Nội dung văn hóa, tư tưởng: GCCN thực hiện cuộc cách mạng về văn hóa, tư
tưởng.
 1.3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân

1.3.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của g/c công nhân

- Thứ nhất, do địa vị kinh tế của GCCN quy định

- Thứ hai, do đặc điểm chính trị - xã hội của GCCN
 1.3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1.3.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của g/c công nhân

Thứ nhất, do địa vị kinh tế

 Giai cÊp c«ng nh©n là giai cấp gắn với LLSX tiªn tiÕn nhất dưới CNTB, ®¹i diÖn
cho PTSX mới, nÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, vì vËy hä lµ lùc l­îng x· héi
quyÕt ®Þnh ph¸ vì QHSX t­ư b¶n chñ nghÜa.

Giai cấp công nhân là yếu tố quan Là lực lượng lao động chính sản xuất ra
trọng nhất trong LLSX TBCN của cải vật chất để nuôi sống xã hội
 1.3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1.3.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của g/c công nhân
Thứ nhất, do địa vị kinh tế

 dưới chế độ TBCN, giai cấp công nhân không có hoặc cơ bản không có tư liệu sản
xuất, phải làm thuê cho giai cấp tư sản và bị bóc lột giá trị thặng dư. Họ là giai cấp
trực tiếp đối kháng với giai cấp tư sản.

Công nhân General Motors ở châu Âu biểu tình trước

Thất nghiệp nguy cơ mất việc
 1.3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân

1.3.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của g/c công nhân

- Thứ hai, do địa vị chính trị - xã hội của GCCN

Là con đẻ của nền sản xuất đại công nghiệp, GCCN có những phẩm chất:
+ Là giai cấp tiên phong cách mạng
+ Là giai cấp có tinh thần cách mạng triệt để nhất
+ Là giai cấp có tính tổ chức và kỷ luật
+ Là giai cấp có bản chất quốc tế
 G/c công nhân là giai cấp tiên phong cách mạng?

+ Đại diện cho LLSX, phương thức sản xuất tiến bộ

+ Luôn phải tự nâng cao trình độ của mình để đáp ứng yêu cầu phát
triển của KHCN
+ Được trang bị một hệ tư tưởng tiên tiến – CN Mác Lenin
 G/c công nhân là giai cấp có tinh thần cách mạng triệt để nhất

Không thay thế hình thức bóc lột này

bằng hình thức bóc lột khác mà xóa bỏ
tận gốc áp bức bóc lột

Không chỉ giải phóng giai cấp mình mà

giải phóng toàn xã hội.
 Có ý thức kỉ luật cao

Do đặc thù môi trường làm việc là dây chuyền

sản xuất mang tính chuyên môn hóa cao, nên phải
có tính kỷ luật

Do sự quản lý chặt chẽ của giai cấp tư sản

Muốn đấu tranh thắng lợi tất yếu giai cấp công
nhân phải có tính tổ chức kỷ luật
 Bản chất quốc tế
+ Cùng chung địa vị kinh tế - xã
hội
+ Cùng chung mục tiêu, kẻ thù
+ GCTS có sự liên minh quốc tế
-> GCCN cần liên minh quốc tế
 1.3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân
1.3.2. Điều kiện chủ quan để GCCN thực hiện sứ mệnh lịch sử

 Sự phát triển của bản thân GCCN cả về số lượng và chất lượng

CHẤT LƯỢNG

Trưởng thành về ý thức

Năng lực và trình độ làm chủ
chính trị = nhận thức được
khoa học kỹ thuật và công
vai trò và trọng trách của
nghệ hiện đại
mình đối với lịch sử

Chỉ với sự phát triển về số lượng và chất lượng, đặc biệt là chất lượng
thì GCCN mới thực hiện được SMLS của mình
 1.3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân
1.3.2. Điều kiện chủ quan để GCCN thực hiện sứ mệnh lịch sử

 Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công
nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình

ĐCS = CHỦ NGHĨA MÁC LÊNIN + PHONG

TRÀO CÔNG NHÂN

ĐCSVN là sự kết hợp giữa CN Mác Lênin, phong trào công

nhân và phong trào yêu nước
 1.3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân
1.3.2. Điều kiện chủ quan để GCCN thực hiện sứ mệnh lịch sử

 Phải có sự liên minh giai cấp giữa GCCN với giai cấp nông dân và các
tầng lớp lao động khác.
2. Giai cấp công nhân và thực hiện sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân hiện nay
2.1. Giai cấp công nhân hiện nay
2.2. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên
thế giới hiện nay
 2.1. Giai cấp công nhân hiện nay

Giai cấp công nhân hiện nay là những tập đoàn người sản xuất và dịch vụ bằng
phương thức công nghiệp tạo nên cơ sở vật chất cho sự tồn tại và phát triển của thế
giới hiện nay
 2.1. Giai cấp công nhân hiện nay

- Điểm tương đồng

+ Vẫn là LLSX hàng đầu của xã hội hiện đại
+ Vẫn bị GCTS và CNTB bóc lột về giá trị thặng dư
+ Phong trào cộng sản và công nhân nhiều nước vẫn luôn là lực
lượng đi đầu trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, hợp tác và phát
triển, vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ xã hội và chủ nghĩa xã hội.

=> Lý luận về sứ mệnh lịch sử của GCCN trong chủ nghĩa

Mác – Lênin vẫn mang giá trị khoa học và cách mạng, vẫn
có ý nghĩa thực tiễn to lớn.
 2.1. Giai cấp công nhân hiện nay

- Những biến đổi và khác biệt của giai cấp công nhân hiện đại

+ Cơ cấu công nhân đang thay đổi, số lượng ngày càng tăng, có tính chất
xã hội hóa và quốc tế hóa (sản xuất công nghiệp mở rộng thành chuỗi giá
trị toàn cầu)
+ Một bộ phận công nhân đã có cổ phần trong công ty, xí nghiệp.
+ Với các nước XHCN, GCCN đã trở thành giai cấp lãnh đạo và Đảng
Cộng sản đã trở thành Đảng cầm quyền
 2.2. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân thế
giới hiện nay
- Về nội dung kinh tế - xã hội
+ Thể hiện rõ thông qua vai trò của GCCN
trong quá trình sản xuất với công nghệ
hiện đại, năng suất, chất lượng cao, đảm
bảo cho phát triển bền vững. Đó là điều
kiện để phát huy vai trò chủ thể của
GCCN trong cuộc đấu tranh vì dân sinh,
dân chủ, tiến bộ xã hội và CNXH.
 2.2. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân thế
giới hiện nay
- Về nội dung chính trị - xã hội

Ở các nước TBCN, mục tiêu đấu tranh

trực tiếp của GCCN và lao động là chống
bất công và bất bình đẳng xã hội, mục
tiêu lâu dài là giành chính quyền về tay
GCCN và nhân dân lao động.

Ở các nước XHCN, thực hiện thành công:

+ Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đưa đất
nước phát triển nhanh và bền vững.
+ Sự nghiệp đổi mới toàn diện trong TKQĐ
+ Xây dựng Đảng cầm quyền trong sạch vững
mạnh.
 2.2. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân thế
giới hiện nay
- Về nội dung văn hóa, tư tưởng
Đó là cuộc đấu tranh ý thức hệ,
cuộc đấu tranh giữa CNXH và
CNTB.

Cuộc đấu tranh này đang diễn ra phức tạp và

quyết liệt, nhất là trong nền kinh tế thị trường
với những tác động mặt trái của nó và sự khủng
hoảng, thoái trào tạm thời của phong trào cách
mạng trên thế giới.
 3. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công Việt Nam

3.1. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam
3.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân Việt Nam hiện nay
3.3. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để
xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
Nghị quyết Hội nghị TW 6 , khoá X của
Đảng đã khẳng định :
Giai cấp công nhân Việt Nam là một
lực lượng xã hội to lớn, đang phát
triển, bao gồm những người lao động
chân tay và trí óc, làm công hưởng
lương trong các loại hình sản xuất
kinh doanh và dịch vụ công nghiệp,
hoặc sản xuất kinh doanh và dịch vụ
có tính chất công nghiệp.
 3.1. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam

NHỮNG ĐẶC ĐIỂM

GCCN VIỆT NAM 01

NHỮNG THAY ĐỔI

02 GCCN VIỆT NAM
 Giai cấp công nhân Việt Nam có những đặc điểm sau:

Ra đời đầu XX trước giai

Phát triển chậm
cấp tư sản

Trực tiếp đối kháng với tư Gắn bó mật thiết với các
bản TDP
tầng lớp nhân dân
Đi đầu sự Gắn với
nghiệp Tăng
kinh tế tri
CNH- nhanh
thức, bảo
HĐH vệ MT

NHỮNG BIẾN
Nắm vững ĐỔI CỦA GCCN
KH – KT, Đa dạng
VIỆT NAM cơ cấu
công nghệ
tiên tiến

Nhóm 1
3.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân Việt
Nam hiện nay
 3.2.Sứ mệnh của giai cấp công nhân Việt Nam
hiện nay
Về kinh tế:
 Là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện
đại hóa –> GCCN có điều kiện khách quan để phát triển cả về số lượng
và chất lượng.
70% GDP của đất nước hiện nay được tạo ra từ lĩnh vực sản xuất công nghiệp và dịch
vụ theo phương thức công nghiệp. 60% sản phẩm công nghiệp mà người VN tiêu
dùng được tạo ra từ sản xuất công nghiệp và do CN nước ta tạo ra. Hơn 60% ngân
sách nhà nước do GCCN và công nghiệp đóng góp. (
https://laodong.vn/archived/nhin-vao-phuong-thuc-san-xuat-se-biet-giai-cap-n
ao-lanh-dao-667864.ldo
Về chính trị - xã hội:

 Giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng
 Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn,
đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức,
lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ
 Văn hóa - tư tưởng:
• Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc,
mà nội dung cốt lõi là xây dựng con người mới XHCN
• Bảo vệ chủ nghĩa Mác- Lenin và tư tưởng HCM, đó là
nền tảng tư tưởng của Đảng.
• Chống lại những quan điểm sai trái, sự xuyên tạc của
các thế lực thù địch.
3.3. Phương
hướng
và một số giải
pháp chủ yếu để
xây dựng giai cấp
công nhân Việt
Nam hiện nay
3.3.1. Phương hướng

 Phát triển GCCN VN về số lượng và

chất lượng, có cơ cấu phù hợp với
yêu cầu xây dựng đất nước.
 Nâng cao sự giác ngộ và bản lĩnh
chính trị
 Nâng cao trình độ học vấn, chuyên
môn, kỹ năng nghề nghiệp
 Giải quyết việc làm, thực hiện tốt
chính sách và pháp luật đối với công
nhân và lao động, xây dựng phát triển
đoàn viên công đoàn, nghiệp đoàn