VAI TR GII TRONG PHT TRIN NNG THN I. M U I.1 Tnh cp thit I.2 Mc tiu nghin cu I.2.

1 Mc tiu chung Nghin cu v vai tr gii trong pht trin nng thn I.2.2 Mc tiu c th - Gp phn xy dng nhng l thuyt l lun v thc tin v vai tr gii - Tm hiu phn loi gii, mc tiu ca cc cch phn loi gii - Xc nh c vai tr khc nhau ca ph n v nam gii v cc gi tr gn lin vi nhng vai tr ny - Nhn ra c kh nng c th lm thay i s phn cng vai tr v trch nhim mang tnh bt bnh ng trong x hi - Bt u c s thay i trong quan nim (thng b che du) v nhng cng vic m nam gii v n gii c th lm v khng th lm. - Nhn xt c vai tr ca nam gii v n gii trong pht trin nng thn qua nh gi s khc bit gia nam gii v n gii - T thc t vai tr ca gii, a ra nhng gii php khc phc nhng nhc im . 1.3 i tng v phm vi nghin cu 1.3.1 i tng nghin cu - i tng nghin cu l vai tr c th ca nam gii v n gii. 1.3.2 Phm vi nghin cu - Phm vi v thi gian: T u nm 2009 n 9/2011 - Phm vi v khng gian: Bi thc hin nghin cu v vai tr gii trong phm vi nng thn 1.4 Cu hi nghin cu ( Bng cu hi nghin cu) Cc cu hi c tr li, ghi li bng kt qu nghin cu. - Vai tr gii cc a phng c ging nhau hay khng? - So snh tng i thu nhp ca n gii v nam gii? - Cng vic nam gii v n gii thng lm c ging nhau hay khng? - C ngi tng ni, nam gii thng gi nhng v tr cao trong x hi trong khi t l n gii thng rt thp, theo bn, c ng hay khng? Ti sao? - Ti sao li c s bt bnh ng nh vy? Theo bn, vai tr ca ph n hay nam gii quan trng hn trong gia nh hay trong pht trin kinh t nng thn?

Cng vic chm sc gia nh ai thng lm? Cc lnh vc khc nh tham gia hot ng x hi v sn xut th sao? - Trong nng thn, nh kin x hi thng cho rng, ph n ch nh chm lo gia nh, con ci v nu n. Theo bn, bn ngh th no v nhng nh kin ny? - Bn c ngh rng vai tr ca ph n trong pht trin kinh t c quan trng khng? Ly v d
-

II. Tng quan c c l lun v c s thc tin 2.1 C s l lun 2.1.1 Nhng khi nim c bn 2.1.1 Khi nim v gii Gii l s khc bit gia nam v n v gc x hi, s khc nhau do x hi quyt nh, cc mi quan h do x hi xc lp. Vai tr ca gii c xc nh bi cc c tnh x hi, vn ha v kinh t, c nhn thc bi cc thnh vin trong x hi . Do vy vai tr ca gii c s bin ng v thay i qua khng gian v thi gian. (Trn Th Qu, 1999 v Nancy J. Hafkin, 2002). S thay i cc quan h v gii ty theo cc nhn t x hi trong tng bi cnh c th nh giai cp, dn tc, tui Nhng c trng c bn ca gii tnh l do dy v hc m c, a dng, lun thay i v c th thay i c. Nhn xt: Gii thng b hiu lm l gii tnh hoc dng ch ph n v tr em gi Ngi ta thng da vo gii tnh gii thch cho s khc bit v x hi gia nam v n
2.2 C s thc tin

2.2.1. Gii trong tip cn mt s vn gia nh nng thn

Nhng chnh sch ci cch nhm cng c kinh t h gia nh nh phn b quyn s dng t, xc nh v th v quy nh php l ca cc giao dch dn s lin quan n ti sn chung ca h gia inh, cp tn dng, cung cp dch v khuyn nng cho h gia nh nhng i tng chnh tip nhn thng tin li l nam gii, thng l vi t cch ch h. Trong gia nh th ph n t c kin thc v k nng sn xut tt. Nam gii th thng hng th nhiu thnh qu t s ci cch kinh t hn l ph n. Ph n lun phi t ra knh trng vi nam gii. Thi x hi v vai tr ca ngi ph n trong gia nh lm cho vic x l nhng vn nh ngc i, ly hn v ph n nui con tr nn kh khn. Ph n thiu nhng k nng lao ng v thiu t tin ngay c trong gia nh ca mnh. iu ny li cng cng c thm nh kin v ph n. Tuy nhng nh kin gii tc ng vi c hai gii nhng nhn chung ph n vn chu nh hng nhiu hn. 2.2.2. Vai tr gii trong hot ng sn xut nng nghip ca gia nh Trong cc gia nh Vit Nam th ph n tham gia trng trt, chn nui, ch bin v bn sn phm nhiu hn so vi nam gii. Ph n ch c th tham gia nhiu hn vo vic ra quyt nh trong cc cng vic ng ng (Fyles v cng s, 2001). Trong cng vic sn xut la th nam gii l ngi lm t cn ph n ng vai tr gieo cy, thu hoch, ch bin v tiu th sn phm. Vai tr ca ngi ph n trong gia nh, nht l gia nh nng thn c th hin rt r trong mt cu ni ting Anh: Women grow the rice, harvest the rice, cook the rice and wash the bowl. khu vc nng thn, 84% s gia nh lm chn nui th ph n dnh n 30% trong tng sc lao ng cho sn xut nng nghip s dng cho chn nui, trong khi nam gii ch dnh 10% (FAO&UNDP, 2002). III C IM A BN NGHIN CU V PHNG PHP NGHIN CU 3.1 c im a bn nghin cu 3.2Phng php nghin cu - S dng phng php thu thp s liu c cng b v s liu s cp thng qua cc trang web in t, sch, bo... v thng qua bng cu hi iu tra. - S dng phng php phn tch x l thng tin thng qua kt qu nghin cu, bng kt qu nghin cu

S dng phng php nghin cu c s tham gia, phng vn su nhm tm hiu vn vi s tham gia ca ngi dn, a ra nhng nhn xt v kt lun.

IV. KT QU NGHIN CU 4.1 Phn loi vai tr gii - Vai tr sn xut: Hot ng sn xut to ra thu nhp trong gia nh bao gm sn xut hng ha c gi tr trao i, sn xut va c ngha tiu dng ti gia nh, c tnh s dng nhng cng c gi tr trao i tim tng. Trong nng nghip v nng thn th vai tr sn xut lin quan n quyt nh sn xut kinh doanh (bao nhiu? nh th no?), qu trnh t chc sn xut ( ch th iu hnh, phng thc iu hnh), qun l ri ro v tn dng c hi trong kinh doanh v qun l thnh qu ca hot ng sn xut kinh doanh. - Vai tr ti sn xut: Th hin trong vic ti sinh, duy tr ni ging, ti sn xut sc lao ng. y l mt vai tr rt quan trng ca gii trong gia nh, l vai tr xuyn sut, xut hin ngay t thu s khai con ngi xut hin. Khng ch bao gm s ti sn xut sinh hc m cn chm lo v duy tr lc lng lao ng cho tng lai. - Vai tr qun l cng ng v cng tc x hi cng ng Mc ch ca hot ng ny l nhm bo v v duy tr cc ngun lc khan him ca x hi, thc hin nhng nhu cu chung cho cng ng, qun l s thay i ca cng ng v lm cho cng ng pht trin. Vai tr ny c chia ra thnh hai nhm nh l tham gia cng ng v lnh o cng ng. 4.2 Kt qu iu tra vai tr ca nam gii v n gii 1.Vai tr Sn xut - Nam gii v ph n u thc hin vai tr ny - Nam gii tham gia nhiu hn vo cng vic c quyn quyt nh. - Ph n thc hin nhiu hn nhng cng vic mang tnh tha hnh, cc ngh k nng thp. - Nam gii v ph n u thc hin vai tr ny. - Nam gii tham gia nhiu hn vo cng vic c quyn quyt nh.

- Ph n thc hin nhiu hn nhng cng vic mang tnh tha hnh, cc ngh k nng thp. 2. Vai tr sinh sn v nui dng - Ph n l ngi sinh v h lm hu ht cc cng vic chm sc trong gia nh. - Nam gii tuy khng sinh nhng c tham gia vo cng vic gia nh, nhng mc tham gia cn rt hn ch. - X hi khng trng ch nam gii phi lm cc cng vic nui dng trong gia nh. 3. Vai tr cng ng v cng tc x hi cng ng Ph n v nam gii u tham gia thc hin vai tr cng ng, tuy mc v tnh cht c th khc nhau. 4.3 Kt qu iu tra 4.3.1 Bng so snh cc cu tr li thu c Nam gii Cng vic N gii

- Tham gia cng vic - Tham gia cng vic sn xut. sn xut. - m nhn hu ht vic nh. t hn n gii - T do - Nhiu hn nam gii - Thng phi lm vic gn nh v h phi kt hp cng vic vi trch nhim gia nh

Thi gian a im

Giao tip x hi

- Thng tham gia - Thng tham gia vo nhiu vo cc hot ng cc hot ng duy tr kim ra tin. tn ti h gia nh - Cng vic c nh - Cng vic c nh gi cao hn n gi thp hn nam gii - Tham gia 2 vai tr - Tham gia c 3 vai tr.

Gi tr Vai tr

Chm sc, nui dng

- Khng tham gia.

nht

thit - Tham gia ch yu

4.3.2 Kt qu thu thp v nh gi phn tch *Ch h gia nh thng l nam gii Hin nay, kinh t h gia nh v ang ng vai tr trng yu trong nhng thnh cng ca ngnh nng nghip. Tuy nhin, nhiu chnh sch nhm thc y s pht trin kinh t h gia nh lun hng vo ch h - thng l nam gii, do vy, nam gii nng thn trn thc t th hng c nhiu thnh qu ca vic trao quyn trong qu trnh ci cch kinh t hn hn ph n. Mt kt qu ca qu trnh ny l hu ht l cc ch trang tri nng nghip v lm nghip u l nam gii. Mc d bt u chuyn sang kinh t th trng im xut pht tng t nh nam gii, xong c rt t ph n tr thnh ch trang tri hoc ch doanh nghip nh nng thn. *i din ca ph n cc cp ra quyt nh trong ton ngnh cn rt t Hin c qu t cn b ch cht l n trong ton ngnh NN & PTNT. Tnh chung tt c cc Cc, V, Vin, Tng Cng ty v cc trng trong ngnh ch c 5,7% cn b lnh o ( cp ph v tng ng)l n. Trn ton quc ph n ch chim 4,5% lnh o cc UBND x; 4,9% lnh o UBND huyn v 6,4% lnh o UBND tnh. Nhn tng th, ting ni ca ph n trong vic ra quyt nh l yu v cha tng xng vi khi lng cng vic v trch nhim m h gnh vc. *Bt bnh ng trong tip cn v kim sot cc ngun lc ch yu Trong thc t, giy chng nhn quyn s dng t chung ca h gia nh cng nh s a chnh ca a phng ch ng k tn ch h l nam gii chim i a s. Tnh trng ny gy kh khn cho ph n khi h cn th chp quyn s dng t vay vn, chia t khi ly hn, khi ly chng hoc tha k t khi ngi chng qua i. Phn ln PN kh p ng c y cc iu kin vay vn tn dng chnh thc v h khng phi l ch h v khng ng tn trn giy chng nhn quyn s dng t. * Ph n dnh nhiu thi gian lm vic nh hn cc vng nng thn thi gian lao ng to thu nhp ca PN v nam gii l xp x nh nhau. Tuy nhin, ph n dnh thi gian nhiu gn gp i nam gii cho cc cng vic nh khng c tr cng. Do vy, ph n nng thn tt c cc la tui u c tng thi gian lm vic nhiu hn nam gii. iu nh hng xu n sc kho v gia nh ca h, thiu thi gian ngh ngi, gii tr v tham gia cc hot ng x hi trong cng ng cng nh cc c hi tham gia m nhn cc v tr qun l v lnh o, c rt t thi gian

tham gia vo cc kho o to, bi dng nng cao trnh , k nng v s t tin. *Nhn thc gii ca cn b ngnh cn hn ch Nng lc hot ng v bnh ng gii ca cc n v ch gii hn mt s t thnh vin, do vy, nhiu c hi ha nhp gii vo k hoch hng nm, 5 nm, 10 nm cng nh trong qu trnh ci cch hnh chnh ca B NN & PTNN b b l. Cp b vn cha c t chc chuyn trch v gii gii quyt mt cch y cc vn gii trong qu trnh lp k hoch ti cc n v, thiu h thng gim st v nh gi mang tnh nhy cm gii. Trong mt cuc iu tra nhn thc v kin thc v gii, hu nh tt c (97%) cn b c iu tra u khng bit hoc bit rt t v cc khi nim c bn v gii. *Ph n t c tp hun v o to Do vy, ph n ang b mt i tim nng tip cn vi cc cng ngh tin tin v ng gp vo cc mc tiu pht trin. Mc d ph n chim gn lc lng lao ng ngnh chn nui, song ch c 20% cc lp tp hun khuyn nng v chn nui c ph n tham gia.Tng t, mc d c 80% PN nng thn lm trong lnh vc trng trt nhng ch c 10% s ngi c tp hun khuyn nng v trng trt l n. a s cc cn b cung cp dch v cng cp c s l nam gii v h cng thng coi cc nng dn nam ( ch h gia nh) l i tng mc tiu ca cc hot ng khuyn nng. Thiu vic lm vn ang l vn bc xc nng thn. T l ph n nng thn thiu vic lm tng ln trong giai on 1996 2002, c bit kh cnh tranh kim vic lm thm do h thiu k nng lao ng cn thit cng nh thiu vn a dng ha hot ng sn xut, kinh doanh. V hin nhin trong thi bui hi nhp vn ny cng gp kh khn hn, khi m ch c 9,2% lc lng lao ng n nng thn tng c o to k thut, trong khi t l ny nam gii l 15,2%. 4.4 Nguyn nhn chnh ca vn Nguyn nhn chnh ca nhng bt bnh ng trong vai tr gii NN & PTNT hin nay l do nhn thc v quan nim truyn thng v cc vn gii cn hn ch v cha y nh: cch ng x ca x hi vn cn nh hng kh r rt ca ch ph h; np gia trng vn gi vai tr ch o trong cc quan h gia nh, c bit l nng thn. Ni chung, a s ph n gi mt vai tr th yu so vi nam gii trong gia nh sut cuc i h. Thay i quan nim v cch ng x ca x hi l mt qu trnh lu di v phc tp, song n l qu trnh mang tnh cht nn tng to ra v duy tr s thay i thi ca cc c nhn, t chc v trong ton cng ng, thit ngh

cn c nhng gii php tch cc v ng b hn na xch dn khong cch ny trong thc t. 4.5 Mt s nhn xt - Cch phn cng ny c t hng ngn nm v gy mt cm gic v s hp l v bt bin. - Bt c ai, ph n cng nh nam gii, nu c nh thay i u cm thy e ngi trc d lun x hi mc d mi trng kinh t, x hi ang bin i nhanh chng. - i vi nam gii, khi cn tp trung cho cng tc, hc tp, h c th tm qun cng vic ni tr, chm sc con ciNhng ph n ch c 2 s la chn: - Gim bt thi gian ngh ngi lm trn cng vic chuyn mn v hc tp; - Hn ch nhu cu o to, bi dng ca chnh mnh. -> ng tic: trong nhiu trng hp, ph n chn cch th 2. - Vai tr gii khng ging nhau mi ni. - Mi x hi, dn tc, thm ch mi a phng vo mt thi gian c th c nhng quan nim khc nhau v vai tr ca ph n v nam gii. - Ph n v nam gii thng lm nh nhau v thi gian nhng thu nhp ca ph n c th thp hn nam gii - Trong hot ng cng ng, nam gii thng l ngi ch o, ph n l ngi tha hnh. - Nam gii thng lm t cc cng vic nui dng v x hi khng trng ch h, v v h cho rng l vic n b. - Vic xem xt vai tr gii thng qua phn cng lao ng theo gii cho thy quan nim ca x hi v trch nhim v cng vic ca 2 gii cn nhiu bt hp l/bt bnh ng. - Nhng l do ng ng sau s bt bnh ng ny thuc v nhn thc, nim tin v thi quen khng d thay i nhng rt cn thay i.