- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA SAU ĐẠI HỌC. - XÂY DỰNG MÔ HÌNH TRUYỀN THÔNG VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TRONG CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI HÀ NỘI. - LUẬN VĂN THẠC SĨ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Chuyên ngành: BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Mã số: Chƣơng trình đào tạo thí điểm. - Hà Nội - 2015. - Tôi xin cam đoan Luận văn là kết quả nghiên cứu của riêng mình, các số liệu khảo sát, thực nghiệm đƣợc công bố trong Luận văn là do Tôi trực tiếp thực hiện, các số liệu, bảng biểu tham khảo đƣợc trích dẫn nguồn đầy đủ, đúng quy định.. - Ngƣời thực hiện luận văn. - Trƣớc hết Tôi xin chân thành cảm ơn Khoa Sau Đại học - Trƣờng Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ Tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành bản Luận văn Thạc sĩ. - Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến GS.TSKH Nguyễn Đức Ngữ đã nhiệt tình hƣớng dẫn, định hƣớng nghiên cứu khoa học cho Tôi để Tôi có thể hoàn thành bản Luận văn.. - Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các Thầy Cô giáo trƣờng THCS Ngô Sỹ Liên, trƣờng THCS Trung Hòa và trƣờng THCS Mỗ Lao Hà Nội cùng các em học sinh đã tận tình giúp đỡ tạo điều kiện cho Tôi trong quá trình thực nghiệm và nghiên cứu tại các trƣờng.. - Tôi xin gửi lời cảm ơn đến chị Phạm Thị Kim Hoa - HV lớp Thạc sĩ BĐKH K1 và cháu Nguyễn Thị Minh Anh - học sinh lớp 9A1 - Chủ nhiệm CLB VÌ MÔI TRƢỜNG là những ngƣời đã nhiệt tình hỗ trợ và giúp đỡ Tôi trong quá trình thực nghiệm tại trƣờng THCS Mỗ Lao.. - (Trung tâm Hành động vì sự phát triển Đô thị) BĐKH Biến đổi khí hậu. - THCS Trung học cơ sở. - UNDP United Nations Development Programme (Chƣơng trình Phát triển Liên hợp quốc) USAID Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ WWF World Wide Fund for Nature. - Lý do chọn luận văn. - Mục tiêu nghiên cứu. - Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. - Vấn đề nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu. - Nội dung nghiên cứu. - Kết cấu luận văn. - TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU. - Các nghiên cứu ở nƣớc ngoài. - Các nghiên cứu ở trong nƣớc. - CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. - Tác động của BĐKH đến tính dễ bị tổn thƣơng của trẻ em. - Sự cần thiết phải truyền thông về BĐKH cho học sinh các trƣờng THCS 28 2.2. - Phƣơng pháp nghiên cứu. - Phƣơng pháp tiếp cận nghiên cứu. - XÂY DỰNG VÀ KIỂM NGHI M MÔ HÌNH TRUYỀN THÔNG VỀ. - BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TRONG TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ. - Thực trạng vấn đề truyền thông về biến đổi khí hậu trong các trƣờng THCS. - Hoạt động ngoài giờ lên lớp trong các trƣờng THCS hiện nay. - Xây dựng mô hình truyền thông BĐKH trong trƣờng THCS. - Các nguyên tắc chỉ đạo về việc xây dựng mô hình truyền thông BĐKH trong trƣờng THCS. - 3.3.2.Những kiến thức về biến đổi khí hậu cần truyền thông trong các trƣờng THCS. - Phƣơng thức truyền thông về BĐKH dựa trên các hoạt động ngoài giờ lên lớp trong các trƣờng THCS. - Xây dựng mô hình truyền thông về BĐKH trong các trƣờng THCS. - Kiểm nghiệm mô hình. - Kết quả kiểm nghiệm mô hình. - Các kết quả. - So sánh nhận thức của học sinh trƣờng THCS Mỗ Lao và học sinh trƣờng THCS Trung Hòa trƣớc và sau kiểm nghiệm mô hình. - 22 Bảng 3.1 Kết quả khảo sát mức độ tiếp nhận thông tin và kênh tiếp nhận thông tin về BĐKH của giáo viên và học sinh THCS tại Hà Nội. - 37 Bảng 3.2 Kết quả khảo sát nhận thức của giáo viên và học sinh THCS về BĐKH. - 42 Bảng 3.3 Thiết kế nội dung tích hợp truyền thông BĐKH trong hoạt động ngoài giờ lên lớp. - 54 Bảng 3.4 Chƣơng trình truyền thông BĐKH thực nghiệm tại trƣờng THCS Mỗ Lao - Hà Đông - Hà Nội năm học 2013-2014. - 60 Bảng 3.5 Kết quả trắc nghiệm của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. - Hình 3.1 Biểu đồ mức độ tiếp nhận thông tin về biến đổi khí hậu của. - Hình 3.2 Biểu đồ tỉ lệ nguồn cung cấp thông tin về biến đổi khí hậu của. - Hình 3.3 Biểu đồ mức độ tiếp nhận thông tin về biến đổi khí hậu của. - học sinh THCS. - Hình 3.4 Biểu đồ tỉ lệ nguồn cung cấp thông tin về biến đổi khí hậu của. - Hình 3.5 Biểu đồ thực trạng nhận thức của giáo viên và học sinh về. - Hình 3.6 Biểu đồ thực trạng nhận thức của giáo viên và học sinh về biểu hiện của BĐKH. - Hình 3.7 Biểu đồ thực trạng nhận thức của giáo viên và học sinh về. - hậu quả của BĐKH. - Hình 3.8 Biểu đồ thực trạng nhận thức của giáo viên và học sinh về các quyền của trẻ em bị ảnh hƣởng do BĐKH. - Hình 3..9 Mô hình truyền thông về BĐKH trong các trƣờng THCS. - Hình 3.10 Biểu đồ kết quả trắc nghiệm kiến thức về BĐKH giữa nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng trƣớc kiểm nghiệm mô hình. - Hình 3.11 Biểu đồ kết quả trắc nghiệm kiến thức về BĐKH giữa nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng sau khi kiểm nghiệm mô hình. - Gần một thế kỷ qua, nhân loại đã và đang trải qua các biến động bất thƣờng của thời tiết và khí hậu toàn cầu. - Biến đổi khí hậu tiêu biểu là sự nóng lên toàn cầu làm xáo động môi trƣờng sinh thái, đã và đang gây ra nhiều hệ lụy với đời sống con ngƣời. - Tất cả đã đƣợc minh chứng bằng số liệu quan trắc và các kết quả nghiên cứu khoa học trên thế giới và ở Việt Nam.. - Việt Nam là quốc gia đang phát triển với tốc độ ngày một tăng. - BĐKH tác động tới tất cả các vùng, miền, các điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, môi trƣờng và KT-XH, ảnh hƣởng nghiêm trọng tới tiến trình phát triển bền vững nhằm thực hiện các mục tiêu chiến lƣợc quốc gia. - Do đó công tác nghiên cứu, đánh giá về ảnh hƣởng của BĐKH đến các mặt của đời sống kinh tế - xã hội nhằm đƣa ra các giải pháp ứng phó với BĐKH là vấn đề cấp thiết có ý nghĩa sống còn đối với nƣớc ta.. - Để thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ chiến lƣợc quốc gia về BĐKH, việc nâng cao nhận thức về BĐKH và thay đổi hành vi của cộng đồng để ứng phó với BĐKH là rất quan trọng. - Trẻ em không những là đối tƣợng dễ bị tổn hại do tác động của BĐKH vì ít khả năng tự ứng phó mà còn là thế. - hệ kế tục trong sự nghiệp phát triển kinh tế và bảo vệ môi trƣờng do vậy vấn đề cấp thiết trƣớc mắt đặt ra là cần phải xây dựng những giải pháp ứng phó lâu dài tác động vào chính những đối tƣợng này. - Đây là một nhiệm vụ đặt ra cho ngành giáo dục và truyền thông, đặc biệt là truyền thông học đƣờng.. - Việc truyền thông về BĐKH nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức và cải thiện hành vi, kỹ năng ứng phó với BĐKH của học sinh, giáo viên, giúp họ hiểu và biết đƣợc những tác động của hiện tƣợng nóng lên toàn cầu, đồng thời khuyến khích thay đổi hành vi để ứng phó với BĐKH để họ có thể chủ động góp phần vào quá trình thích ứng với BĐKH vì sự phát triển bền vững.. - Tăng cƣờng truyền thông học đƣờng về BĐKH đƣợc coi là chìa khóa hiệu quả để cá nhân và cộng đồng ứng phó với BĐKH nhƣ mƣc nƣớc biển dâng, thời tiết cực đoan gia tăng, thiên tai bất thƣờng, nóng lên toàn cầu.. - BĐKH là vấn đề của sự phát triển, hơn nữa là thách thức lớn nhất đối với sự phát triển bền vững. - Vì vậy, truyền thông về BĐKH là một trong những nội dung của giáo dục vì sự phát triển bền vững, giúp học sinh hiểu đƣợc bản chất của hiện tƣợng nóng lên toàn cầu và những hậu quả của nó, đồng thời khuyến khích thay đổi hành vi của học sinh để ứng phó hiệu quả với BĐKH, hƣớng thế hệ trẻ trở thành các công dân toàn cầu nỗ lực hành động để chống BĐKH.. - Đẩy mạnh công tác truyền thông học đƣờng về BĐKH, đầu tƣ vào công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho thế hệ trẻ học sinh - thế hệ tƣơng lai của đất nƣớc - là hoạt động hết sức cần thiết, giúp cho các em học sinh có cái nhìn toàn diện về hiện tƣợng BĐKH và những ảnh hƣởng tiêu cực của nó tới sự tồn tại và phát triển bền vững của đất nƣớc. - Từ đó giúp các em có những hành động thiết thực để bảo vệ môi trƣờng đồng thời trở thành những hạt nhân tuyên truyền sâu rộng trong trƣờng học, gia đình, xã hội nhằm nâng cao hiệu quả Chƣơng trình mục tiêu Quốc gia ứng phó với BĐKH.. - Thành phố Hà Nội với số lƣợng dân cƣ tăng nhanh hằng năm, cùng với đó là tốc độ tăng trƣởng mạnh của các lĩnh vực kinh tế, xã hội. - Nội cần phải đẩy mạnh hơn nữa công tác ứng phó với BĐKH làm cơ sở nhân rộng ra các khu vực khác trong phạm vi cả nƣớc. - Bên cạnh đó, với sự phát triển mạnh của ngành giáo dục Hà Nội, nếu đẩy mạnh công tác truyền thông nâng cao nhận thức học đƣờng trong công tác ứng phó với BĐKH tại Hà Nội, chắc chắn sẽ gặt hái đƣợc nhiều thành công, do đó việc nhân rộng ra các khu vực khác sẽ có nhiều thuận lợi trong công tác triển khai.. - Nhận thức đƣợc tầm quan trọng và ý nghĩa của công tác truyền thông học đƣờng đối với việc nâng cao hiệu quả của Chƣơng trình mục tiêu Quốc gia ứng phó với BĐKH, Tác giả đã chọn thực hiện luận văn: “Xây dựng mô hình truyền thông về BĐKH trong các trường Trung học cơ sở tại Hà Nội”. - Mục tiêu nghiên cứu 2.1. - Nâng cao nhận thức về BĐKH và ứng phó với BĐKH cho học sinh trong các trƣờng THCS ở Hà Nội nhằm góp phần thực hiện Chƣơng trình mục tiêu Quốc gia ứng phó với BĐKH.. - Xây dựng đƣợc mô hình truyền thông hiệu quả về BĐKH, khả thi phù hợp với tình hình và đặc điểm các trƣờng THCS;. - Tổ chức thực hiện đƣợc mô hình thí điểm tại một trƣờng THCS để đánh giá, hoàn thiện mô hình, từ đó đề xuất hƣớng nhân rộng ra cả nƣớc nhằm nâng cao hiệu quả ứng phó với BĐKH trên toàn quốc.. - Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. - Đối tượng nghiên cứu. - Đối tƣợng nghiên cứu là:. - Khối học sinh trung học cơ sở, đặc điểm hoạt động dạy và học và hoạt động ngoài giờ lên lớp tại các trƣờng THCS trên địa bàn Hà Nội.. - Các hình thức và tổ hợp các hình thức truyền thông, nội dung truyền thông về biến đổi khí hậu phù hợp với học sinh khối trƣờng THCS trên địa bàn Hà Nội.. - BBC Media Action (2013), Người dân Việt Nam đang thích ứng với biến đổi khí hậu thế nào và truyền thông có thể làm gì hỗ trợ họ.. - Bộ Giáo dục và Đào tạo (2013), Quyết định số 329/QĐ-BGDĐT ngày 25 tháng 1 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt Đề án "Thông tin, tuyên truyền về ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng, chống thiên tai trong trường học giai đoạn 2013-2020", Hà Nội.. - Đảng Cộng sản Việt Nam (2013), Nghị quyết Số 24/NQ-TW ngày 3 tháng 6 năm 2013 Hội nghị Trung ương 7 khóa XI về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.. - Nguyễn Văn Dững (2006), Truyền thông lý thuyết và kỹ năng cơ bản, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.. - Live and Learn, Plan International Vietnam, Bộ Giáo dục và Đào tạo (2013), Sổ tay ABC về biến đổi khí hậu, Cty CP in La Bàn, Hà Nội.. - Nguyễn Đức Ngữ (chủ biên), (2008), Biến đổi khí hậu, NXB KH&KT, Hà Nội.. - Nguyễn Đức Ngữ, Nguyễn Trọng Hiệu (2013), Khí hậu và tài nguyên khí hậu Việt Nam, NXB KH&KT, Hà Nội. - Thủ tƣớng Chính phủ (2012), Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2012-2015 (Ban hành kèm theo Quyết định Số 1183/2012 QĐ-TTg ngày 30 tháng 8 năm 2012 của Thủ tƣớng Chính phủ), Hà Nội.. - Thủ tƣớng Chính phủ (2011), Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu (Ban hành kèm theo Quyết định Số 2139/QĐ-TTg ngày 05 tháng 12 năm 2011 của Thủ tƣớng Chính phủ), Hà Nội.. - Trung tâm Phát triển Sáng kiến Cộng đồng và Môi trƣờng, Trung tâm hành động vì Đô thị (2013), Em học sống xanh, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.. - Trƣơng Quang Học, Trần Phong, Vũ Thế Thƣờng (2011), Hướng dẫn tập huấn về BĐKH tài liệu dành cho cán bộ làm công tác phát triển, http://www.srd.org.vn/index.php/n-ph-m/tu-li-u-d-an. - Trần Phong (chủ biên), Truyền thông cộng đồng về Biến đổi khí hậu, http://www.srd.org.vn/index.php/n-ph-m/tu-li-u-d-an.. - Trƣơng Quang Học (chủ biên), (2011), Hỏi đáp về Biến đổi khí hậu, http://www.srd.org.vn/index.php/n-ph-m/tu-li-u-d-an