- NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA CHẾ ĐỘ TƯỚI CHO LÚA ĐẾN SỰ PHÁT THẢI KHÍ METAN Ở ĐẤT TRỒNG LÚA. - Phạm vi nghiên cứu. - TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU. - Error! Bookmark not defined.. - 1.1.Tổng quan kết quả nghiên cứu về phát thải metanError! Bookmark not defined.. - Kết quả nghiên cứu về phát thải metan trên thế giớiError! Bookmark not defined.. - Kết quả nghiên cứu trong nƣớc. - Kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực Năng lƣợngError! Bookmark not defined.. - Kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực lâm nghiệpError! Bookmark not defined.. - Kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực chất thảiError! Bookmark not defined.. - Kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực Nông nghiệpError! Bookmark not defined.. - Cơ chế hình thành khí CH 4. - Sự phân giải chất hữu cơ và hình thành CH 4 Error! Bookmark not defined.. - Thế ôxy hoá-khử (Eh) và sự hình thành CH 4 Error! Bookmark not defined.. - Các yếu tố ảnh hƣởng đến phát thải CH 4. - Ảnh hƣởng của chế độ tƣới đến phát thải CH 4 Error! Bookmark not defined.. - Ảnh hƣởng của các tính chất lý-hoá học đất đến sự phát thải CH 4. - Bookmark not defined.. - Ảnh hƣởng của trồng lúa và mùa vụ đến sự phát thải CH 4 Error! Bookmark not defined.. - Khái quát về phƣơng pháp tƣới truyền thống và tƣới tiết kiệmError! Bookmark not defined.. - Phƣơng pháp tƣới ngập thƣờng xuyên (NTX)Error! Bookmark not defined.. - Phƣơng pháp tƣới nông lộ phơi (NLP. - ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUError!. - Địa điểm và đối tƣợng nghiên cứu. - Nội dung nghiên cứu. - Phƣơng pháp nghiên cứu. - Phƣơng pháp kế thừa. - Phƣơng pháp nghiên cứu trong phòng thí nghiệmError! Bookmark not defined.. - Phƣơng pháp thí nghiệm đồng ruộng. - Phƣơng pháp phân tích. - KẾT QỦA NGHIÊN CỨU. - Điều kiện tự nhiên huyện Bố Trạch – tỉnh Quảng BìnhError! Bookmark not defined.. - Một số tính chất lý – hóa học đất nghiên cứu Error! Bookmark not defined.. - Kết quả nghiên cứu trong phòng thí nghiệm. - Biến động Eh qua hai phƣơng pháp tƣới . - Biến động pH qua hai phƣơng pháp tƣới . - Kết quả nghiên cứu đồng ruộng. - Biến động Eh và pH qua hai phƣơng pháp tƣới tại thí nghiệm đồng ruộng. - Biến động lƣợng phát thải khí CH 4 qua hai chế độ tƣới tại thí nghiệm đồng ruộng. - Ảnh hƣởng của chế độ tƣới đến lƣợng phát thải khí CH 4 trên ruộng lúa Error!. - Đề xuất chế độ tƣới lúa hợp lý nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính, tiết kiệm nƣớc ở khu vực huyện Bố Trạch - Quảng BìnhError! Bookmark not defined.. - Mô tả vị trí ruộng lúa thí nghiệm………...…..……5. - Kết quả thí nghiệm về đo đạc phát thải khí CH 4 ……….…..………...6. - Bảng 1.3.Lựa chọn kịch bản giảm thiểu - Jakenan (Indonesia) ……….………...….…6. - Kết quả kiểm kê khí nhà kính khu vực nông nghiệp năm 2000………..9. - Diện tích trồng lúa với các chế độ quản lý nước khác nhau ………..…11. - Tổng lượng phát thải khí Mêtan và năng suất lúa trong 2 trường hợp tưới ngập thường xuyên và nông lộ phơi (Trạm KTNN Hoài Đức, vụ mùa năm 2000)….…11 Bảng 1.7. - Lượng phát thải khí Mêtan trong 2 trường hợp tưới ngập thường xuyên và rút nước định kỳ ở Trạm khí tượng nông nghiệp Hoài Đức………12. - Bảng 1.8: Eh của các hệ ôxy hoá-khử………...………...…………23. - Các chỉ tiêu của nước tưới khu thí nghiệm………..…………..….…42. - Bảng3.1.Một số tính chất hoá đất tại khu thí nghiệm………...…………..…..52. - Lượng phát thải khí CH 4 trên ruộng tưới ngập thường xuyên……….60. - Tổng lượng phát thải khí CH 4 trên ruộng tưới ngập thường xuyên……...61. - Lượng phát thải khí CH 4 trên ruộng lúa tưới nông lộ phơi………….…....62. - Tổng lượng phát thải khí CH 4 (tưới nông lộ phơi……….……63. - So sánh lượng phát thải khí CH 4 trên ruộng lúa trong 2 trường hợp tưới ngập thường xuyên và tưới nông lộ phơi……….…...…………...65. - So sánh tổng lượng phát thải khí Mêtan và năng suất lúa trong 2 trường hợp tưới ngập thường xuyên và tưới nông lộ phơi……..………..…………...66. - Diện tích trồng lúa với các chế độ quản lý nước khác nhau……….…..10. - Biểu đồ diễn biến lượng phát thải khí Mêtan trong 2 trường hợp tưới ngập thường xuyên và rút nước định kỳ ở Trạm khí tượng nông nghiệp Hoài Đức………...………….….…….13. - Đồ thị sự phát thải của CH 4 &. - Hình 1.8: Giản đồ ổn định của các hệ ôxy hoá- khử phụ thuộc vào Eh và pH …..…...24. - Hình 1.9: Động thái của Eh ở các phương án thí nghiệm tại nhiệt độ 20 0 C ….……....25. - Hình 1.10. - Hình 1.11. - Hình 1.12. - Mô phỏng quá trình phát thải CH4 ở đất trồng lúa nước…………..…….34. - Hình 1.13. - Hình 1.14. - Bố trí thí nghiệm tại Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình………..……...42. - Hình 2.2 Mô phỏng lớp nước mặt ruộng khi tưới ngập thường xuyên (đối chứng) …..44. - Hình 2.3 Mô phỏng lớp nước mặt ruộng khi tưới nông lộ phơi………..………...45. - Phẫu diện đất tại khu thí nghiệm……….……..52. - Diễn biến Eh của các công thức thí nghiệm……….…...…54. - Diễn biến pH của các công thức thí nghiệm………….………..56. - Hình 3.5.Diễn biến Eh qua hai phương pháp tưới tại đồng ruộng……..………....57 Hình 3.6. - Diễn biến pH qua hai phương pháp tưới tại đồng ruộng……….…....59 Hình 3.7.Biểu đồ diễn biến lượng phát thải CH 4 trên ruộng tưới ngập thường xuyên………..…...……61 Hình 3.8. - Biểu đồ diễn biến lượng phát thải khí CH 4 trên ruộng tưới nông lộ phơi…...63 Hình 3.9 . - Biểu đồ so sánh diễn biến lượng phát thải CH 4 trong 2 trường hợp tưới ngập thường xuyên và nông lộ phơi………...………...66 Hình 3.10. - Nguyên nhân chính gây biến đổi khí hậu là sự gia tăng chất thải khí nhà kính vào khí quyển, trong đó có khí CO 2, CH 4 và N 2 O từ hệ thống canh tác nông nghiệp, đặc biệt là khí CH 4 từ hệ thống canh tác lúa nƣớc.. - Sự phát thải ngày càng dƣ thừa KNK vào khí quyển của hoạt động kinh tế xã hội, con ngƣời đã và đang làm cho khí hậu biến đổi nhanh chóng. - Nguồn phát thải chính khí CH 4 là ruộng lúa nƣớc, đầm lầy tự nhiên, các mỏ khai khoáng, v.v. - Chất hữu cơ đƣợc phân huỷ trong ruộng lúa bao gồm:. - Có thể thấy rằng, điều kiện ngập nƣớc trên ruộng lúa là hoàn cảnh thuận lợi nhất dẫn đến quá trình sản sinh và phát thải CH 4 trên ruộng lúa.. - Vì vậy đề tài “Nghiên cứu ảnh hưởng của chế độ tưới cho lúa đến sự phát thải khí metan ở đất trồng lúa huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình” đƣợc đƣa ra nhằm đƣa ra một chế độ tƣới hợp lý nhất nhằm giảm thải khí CH 4. - Mục tiêu nghiên cứu. - -Nghiên cứu ảnh hƣởng của chế độ tƣới đến sự phát thải khí CH 4 trên ruộng lúa huyện Bố Trạch. - Đề xuất chế độ tƣới lúa hợp lý để giảm thiểu sự phát thải khí CH 4 mà không ảnh hƣởng đến năng suất lúa huyện Bố Trạch.. - Phạm vi lãnh thổ: Địa bàn nghiên cứu là cánh đồng lúa thuộc huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình. - Phạm vi nghiên cứu: Đề tài tập trung đánh giá ảnh hƣởng của chế độ tƣới tới sự phát thải khí CH 4 trên ruộng lúa và đƣa ra chế độ tƣới phù hợp để giảm thải khí CH 4. - a) Ý nghĩa khoa học. - Đánh giá mối tƣơng quan giữa biện pháp tƣới ngập thƣờng xuyên và tƣới nông lộ phơi đối với sự phát thải CH 4 trên ruộng trồng lúa.. - Đối với khu vực nghiên cứu đánh giá đƣợc phần nào tình trạng phát thải CH 4. - trên ruộng lúa. - Các sản phẩm nghiên cứu của đề tài là cơ sở khoa học góp phần rà soát lại các quy hoạch phát triển kinh tế xã hội và hạn chế hậu quả thiên tai, sử dụng bền vững đất đai. - Các phương án giảm nhẹ khí nhà kính trong nông nghiệp”,. - Nguyễn Văn Tỉnh, Nguyễn Mộng Cƣờng, Nguyễn Việt Anh (2004), “Kết quả nghiên cứu bước đầu về phát thải khí Metan trên ruộng lúa khu vực TP Hồ Chí Minh”, Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển nông thôn,. - Nguyễn Việt Anh (2009), “Nghiên cứu chế độ nước mặt ruộng hợp lý để giảm thiểu phát thải khí metan trên ruộng lúa vùng đất phù sa trung tính ít chua đồng bằng sông Hồng“, Luận án tiến sĩ, Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam, Hà Nội,. - Nguyễn Việt Anh, Nguyễn Văn Tỉnh (2004), “Các giải pháp giảm thiểu phát thải khí metan trong nông nghiệp”, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 4(40), tr,582-583,. - Trƣờng đại học Thủy lợi (2012), “Báo cáo tổng kết đề tài cấp Bộ “Nghiên cứu chế độ tưới thích hợp cho lúa nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính trong điều kiện không làm giảm năng suất lúa”, Hà Nội. - Viện Khí tƣợng thuỷ văn (1999), “Kết quả ban đầu thực nghiệm đo phát thải mê tan trên ruộng lúa hai năm 1998 – 1999 tại Trạm Khí tượng nông nghiệp Hoài Đức”, Hà Nội,