Professional Documents
Culture Documents
DOANH NGHIP
Chng ny gip sinh vin nm bt c vai tr v mc tiu ca qun tr ti chnh,
cc vn lin quan n th trng ti chnh ca nh qun tr ti chnh.
1. VAI TR CA QUN TR TI CHNH DOANH NGHIP TRONG HOT NG
KINH DOANH
1.1. Khi nim ti chnh doanh nghip v qun tr ti chnh doanh nghip
1.1.1 Khi nim ti chnh doanh nghip
Ti chnh doanh nghip l mt khu trong h thng ti chnh ca nn kinh t th
trng, l mt phm tr kinh t khch quan gn lin vi s ra i ca nn kinh t hng hatin t, tnh cht v mc pht trin ca ti chnh doanh nghip cng ph thuc vo tnh
cht v nhp pht trin ca nn kinh t hng ha.
Trong nn kinh t th trng, ti chnh doanh nghip c c trng bng nhng ni
dung ch yu sau y:
Mt l, ti chnh doanh nghip phn nh nhng lung chuyn dch gi tr trong nn
kinh t. Lung chuyn dch chnh l s vn ng ca cc ngun ti chnh gn lin vi hot
ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. l s vn ng ca cc ngun ti chnh c
din ra trong ni b doanh nghip tin hnh qu trnh sn xut kinh doanh v c din ra
gia doanh nghip vi ngn sch nh nc thng qua vic np thu cho Nh nc hoc ti tr
ti chnh; gia doanh nghip vi th trng: th trng hng ho-dch v, th trng sc lao
ng, th trng ti chnh...trong vic cung ng cc yu t sn xut (u vo) cng nh bn
hng ho, dch v (u ra) ca qu trnh sn xut kinh doanh.
Hai l, s vn ng ca cc ngun ti chnh doanh nghip khng phi din ra mt
cch hn lon m n c ho nhp vo chu trnh kinh t ca nn kinh t th trng. l s
vn ng chuyn ho t cc ngun ti chnh hnh thnh nn cc qu, hoc vn kinh doanh ca
doanh nghip v ngc li. S chuyn ho qua li c iu chnh bng cc quan h phn
phi di hnh thc gi tr nhm to lp v s dng cc qu tin t phc v cho cc mc tiu
sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
T nhng c trng trn ca ti chnh doanh nghip, chng ta c th rt ra kt lun v
khi nim ti chnh doanh nghip nh sau:
Ti chnh doanh nghip l h thng cc lung chuyn dch gi tr phn nh s vn
ng v chuyn ha cc ngun ti chnh trong qu trnh phn phi to lp hoc s dng
cc qu tin t nhm t ti cc mc tiu kinh doanh ca doanh nghip.
1.1.2. nh ngha qun tr ti chnh doanh nghip
Qun tr ti chnh doanh nghip l vic la chn v a ra cc quyt nh ti chnh, t
chc thc hin cc quyt nh nhm t c mc tiu hot ng ti chnh ca doanh
nghip, l ti a ho gi tr cho ch doanh nghip hay l ti a ha li nhun, khng ngng
lm tng gi tr doanh nghip v kh nng cnh tranh ca doanh nghip trn th trng.
Qun tr ti chnh l mt trong cc chc nng c bn ca qun tr doanh nghip. Chc
nng qun tr ti chnh c mi lin h mt thit vi cc chc nng khc trong doanh nghip
nh: chc nng qun tr sn xut, chc nng qun tr marketing, chc nng qun tr ngun
nhn lc.
Qun tr ti chnh doanh nghip bao gm cc hot ng lin quan n u t, ti tr v
qun tr ti sn theo mc tiu chung ca cng ty. V vy, chc nng quyt nh ca qun tr ti
chnh c th chia thnh ba nhm: quyt nh u t, ti tr v qun tr ti sn, trong quyt
Trang 1
Trang 4
CU HI N TP
1. Khi nim ti chnh doanh nghip v qun tr ti chnh doanh nghip? v cc mi quan
h ti chnh doanh nghip?
2. Trnh by v cho v d minh ho cc quyt nh ti chnh ch yu ca doanh nghip?
3. Vai tr ca qun tr ti chnh doanh nghip?
4. Khi nim th trng ti chnh l g? Cu trc ca th trng ti chnh?
5. Vai tr ca th trng ti chnh l g?
Trang 6
x 100 %
Pxt
Trong :
i: Li sut
I: Tin li
P: Vn gc
t: s thi k
Nh vy, vi li sut tho thun, ta c th tnh ra tin li I tr cho vn gc trong
thi gian t: I = P x i x t
1.1.1. Li n
Li n l s tin li ch tnh trn s vn gc m khng tnh trn s tin li sinh ra
trong cc thi k trc.
V d: Bn gi 10 triu ng vo ti khon tnh li n vi li sut 8%/nm. Sau 10
nm, s tin gc v tin li bn thu v l bao nhiu?
Sau nm th nht, s tin tch lu l:
P1 = 10 + 10 x 0,08 = 10 (1 +0,08) = 10,8 triu ng
Sau nm th hai, s tin tch lu l:
P2 = 10 (1+0,08) + 10 x 0,08 = 10 (1 + 0,08 + 0,08) = 10 (1 + 2 x 0,08) = 11,6 triu
Sau nm th ba, s tin tch lu l:
P3 = 10 (1 + 2 x 0,08) + 10 x 0,08 = 10 (1 + 2 x 0,08 + 0,08) = 10 (1 + 3 x 0,08) = 12,4
triu ng
.....
Sau nm th 10, s tin tch lu s l:
P10 = 10 (1 + 10 x 0,08) = 18 triu ng
Mt cch tng qut: Pn = Po [ 1 + (i) x (n) ]
Trong :
Pn : Tin tch lu ca mt khon tin cho vay ti thi im vo cui thi k n.
Po: khon tin gi ban u
Trang 7
i
1+r=
(1 +
r=
(1+
i
m
Trang 8
)m
-1
n-1
2
FVn = CFt (1 + k) n - t
t=1
50
60
60
0
0
1
1
10tr
10tr
10tr
2
ghp li 1 nm
10,8tr
ghp li 2 nm
11,66tr
FVAn = PMT (1 + k)n-1 + PMT (1 + k)n-2 + ... + PMT (1 + k)1 + PMT (1 + k)0
Hay
FVAn = PMT x (
(1 + k)n - 1
) x (1 + 0,08)
0,08
Trang 11
(1 + k)n - 1
FVADn = PMT x (
) x (1 + k )
PV =
CFi
(1 + k)i
50
50
(1 + 0,05)
(1 + 0,05)
PV =
100
60
60
(1 + 0,05)
= 272,5155 triu ng
Trang 12
(1 + 0,05)
(1 + 0,05)5
1
(1 + k)n
k
(1 + k)n
] x (1 + k)
PVA =
Trang 13
Trang 14
Trang 15
Xc nh nhu
cu ti tr bn
ngoi
Thng lng
vi cc nh
cung cp
20x4
20x5
NGUN VN
20x4
20x5
Tin mt
178
175
Khon phi tr
148
136
678
740
Thu tch ly
36
127
Tn kho
1329
1235
N ngn hng
448
356
N tr trc
21
17
N tch lu khc
191
164
35
29
N ngn hn
823
783
Ti sn lu ng
2241
2196
N di hn
631
627
Ti sn c nh
1596
1538
Vn ch
1454
1410
(857)
(791)
421
Ti sn c nh rng
739
747
Vn b sung
361
361
u t di hn
65
Thu nhp gi li
1014
956
Ti sn di hn khc
205
205
Tng vn ch
1796
1738
TNG TI SN
3250
3148
TNG
V 3250
3148
Trang 17
2004
3.992
2.680
3.721
2.500
Li nhun gp
1.312
1.221
800
741
512
480
85
70
427
410
120
115
307
295
249
245
Li vay
Thu nhp trc thu (EBT)
Thu thu nhp
Thu nhp sau thu (NI)
C tc
Trang 20
58
50
Trang 21
Ti sn lu ng
N ngn hn
N ngn hn
Tuy nhin, cc thng s ny vn khng th cho chng ta bit cc khon phi thu v tn
kho thc t c cao qu mc hay khng. Nu cao th iu ny s tc ng n nh gi ban u
v kh nng thanh ton ca cng ty.
2.1.3. Quay vng khon phi thu khch hng
Thng s vng quay khon phi thu cung cp ngun thng tin ni b v cht lng
khon phi thu ca cng ty v mc hiu qu ca cng ty trong hot ng thu n. T l ny
c xc nh bng cch chia doanh thu tn dng hng nm cho khon phi thu hng ngy:
Thng s ny cho chng ta bit s ln khon phi thu c chuyn ha thnh tin
trong nm. S vng quay cng ln th thi gian chuyn ha t doanh s thnh tin mt cng
ngn.
Trang 22
Tuy nhin, trc khi kt lun l cng ty c vn v thu hi n, chng ta nn kim tra
li thi hn bn hng m cng ty hin ang cung cp cho khch hng. Nu k thu tin bnh
qun ln hn thi hn bn tn dng cho php ca cng ty th l mt du hiu khng tt, n
chng t t l khch hng tn dng ang chim t trng ln hoc l cng ty ang b khch
hng chim dng vn. Gi s k thu tin bnh qun l 62 ngy v thi hn bn hng l 2/10
Net 30, iu ny c ngha l mt phn ln khon phi thu b qu hn, vt qua ngy th 30.
Mt khc, nu k hn l Net 60 th khon phi thu b thu hi ch chm hn hai ngy so vi
k hn quy nh.
Mc d k thu tin bnh qun qu cao thng khng tt nhng k thu tin bnh qun
qu thp cng khng phi l tt. K thu tin bnh qun thp c th l biu hin ca chnh sch
tn dng qu cht ch. Lc ny, khon phi thu c th c cht lng nhng doanh s c th b
gim mnh v li nhun c th thp hn mc ng ra phi c do chnh sch tn dng qu
cht ch. Trong tnh hung ny, c l cng ty nn ni lng cc tiu chun tn dng.
* Qun l thi hn khon phi thu
Vi phng php ny, chng ta cn phn loi cc khon phi thu mt mt ngy no
theo t l phn trm ha n n ca cc thng trc. Gi s chng ta c bng k khon phi
thu qu hn vo ngy 31 thng 12 nh sau:
Thng bn tn dng
Thng 12
Thng 11
Thng 10
Thng 9
Thng 8 vtrc
Thi gian qu hn
Hin ti
0-1
1-2
2-3
3 hoc hn
Tng
cng
T l % trn tng
s d khon phi
thu hin ti
67
19
100
Nu thi hn tn dng l 2/10 Net 30, bng k thi hn ny cho chng ta bit rng c
67% khon phi thu n ngy 31/12 l khon phi thu hin ti, 19% b qu hn mt thng, 7%
qu hn hai thng v tip tc nh th. Ty vo nhng kt lun rt ra t vic phn tch bng k
khon phi thu qu hn, chng ta c th iu tra su hn v chnh sch tn dng v thu hi n
Trang 23
Gi vn hng bn
Tn kho bnh qun
Thng thng, vng quay tn kho cng cao, hot ng qun tr tn kho ca cng ty
cng hiu qu v tn kho cng mi v cng kh nhng. Tuy nhin, i lc, vng quay tn
kho cao c th l du hiu ca vic duy tr qu t tn kho v do c th xy ra tnh trng cn
d tr. Vng quay tn kho thp thng l du hiu ca vic duy tr nhiu hng ha li thi,
qu hn, chm chuyn i.
Trang 24
S ngy trong nm
Vng quay tn kho
Hoc
Chu k chuyn ha tn kho =
Thng tin ny cho bit trung bnh phi mt bao nhiu ngy tn kho c chuyn
thnh khon phi thu v tin mt.
2.2. Phn tch thng s n
Cc thng s n phn nh mc vay n hay l tnh u tin i vi vic khai thc n
vay ti tr cho cc ti sn ca cng ty.
2.2.1. Thng s n trn vn ch
Thng s ny c dng nh gi mc s dng vn vay ca cng ty.
Thng s n =
Tng n
Vn ch s hu
Thng s n (D/A) =
Tng n
Tng ti sn
2.2.3. Thng s n di hn / vn di hn
Thng s ny cho bit t l ca n di hn chim trong tng c cu vn di hn ca
cng ty. C cu vn di hn bao gm n di hn cng vi vn c phn (hay vn ch s hu)
trong bng cn i k ton.
Thng s n di hn =
Tng n di hn
Tng n di hn v vn c phn
Trang 25
T l m bo li vay =
Vn gc
1-t
+ Tin thu ti sn
Lu rng v ngun ngn qu dng trang tri cc khon phi tr l ngun ngn qu
trc thu, trong khi , vn gc phi tr li l khon n sau thu, v th, phi a vn gc v
trc thu.
Thng s EBITDA l thng s hu ch nht i vi nhng ngi cho vay ngn hn
nh ngn hng. Qua mt thi k ngn, qu t khu hao c th c s dng tr n. Qua
mt thi gian di, cc qu phi c ti u t duy tr nh my thit b hoc nhng th
m cng ty khng th tip tc duy tr trong cng ty. V vy, cc ngn hng cho vay ngn hn
thng quan tm n thng s ny trong khi cc ch n di hn th tp trung vo t l m
bo li vay.
Tm li, khi nh gi ri ro ti chnh ca mt cng ty, nh phn tch ti chnh trc
ht cn phi tnh cc thng s n nh l mt cng c th o lng ri ro ti chnh. Ty thuc
vo k hoch tr n v li sut bnh qun m t s n c th c hoc c th khng cho mt
bc tranh chnh xc v kh nng ca cng ty trong vic p ng cc ngha v ti chnh. Hn
Trang 26
Li nhun gp bin =
Li nhun rng bin l cng c o lng kh nng sinh li trn doanh s sau khi tnh
n tt c cc chi ph v thu thu nhp. N cho chng ta bit li nhun rng trn mi ng
doanh s ca cng ty. Vic so snh thng s ny vi ngnh cho thy hiu sut v hp dn
ca cng ty ny so vi cng ty khc.
Bng cch so snh cc thng s ny cng vi nhau, chng ta c th nhn thy r hn
hiu qu hot ng ca cng ty. Nu li nhun gp bin khng thay i qua nhiu nm nhng
li nhun rng bin gim trong cng thi k th chng ta bit l do cc chi ph qun l,
hnh chnh v bn hng cao tng i so vi doanh s hoc do li sut cao. Mc khc, nu li
nhun gp bin gim, chng ta bit rng chi ph sn xut so vi doanh s tng ln. v iu ny
xy ra hoc l do gi bn thp hn hoc do hiu qu hot ng thp hn.
2.3.4. Kh nng sinh li trn u t
Thu nhp trn u t (ROA) =
Li nhun rng
Tng ti sn
Trang 27
Li nhun
rng sau thu
Tng ti sn
Li nhun
rng bin =
Li nhun
rng sau thu
Doanh thu
thun
Vng
quay ca
ti sn
=
Tng ti sn
Li nhun rng
Vn ch
Li nhun rng C tc u i
S c phiu trung bnh lu hnh trong k
Gi tr trng ca c phiu
Thu nhp trn c phiu
Gi c phiu
Ngn qu trn mt c phiu
Vn ch
Tng s c phiu
Gi tr trng mi c phiu
Gi tr s sch mi c phiu
3. PHN TCH N BY
u t lun gn doanh nghip vo cc cam kt di hn v cc bin php ti tr di
hn. Trong ngn hn, cc quyt nh ny lm xut hin cc chi ph bao gm chi ph c nh,
cc chi ph ny khng ph thuc vo quy m kinh doanh ca doanh nghip. Do s tn ti ca
cc loi chi ph ny, cc thay i ca mi trng nh iu kin kinh t, th trng, hnh vi ca
ngi tiu dung s khuych i ln hiu sut ti chnh ca cng ty. C th dng nguyn tc
n by m t hin tng ny.
C hai loi n by c hnh thnh: n by hot ng v n by ti chnh. C hai
loi n by u nh hng n ln v mc bin ng ca li nhun sau thu ca cng ty
v v th nh hng n ri ro v thu nhp chung ca cng ty, t s nh hng n thu
nhp ca c ng.
3.1. n by hot ng
3.1.1. Khi nim
n by hot ng biu hin mc nh ph m doanh nghip s dng trong hot
ng sn xut kinh doanh, l mi quan h gia tng chi ph c nh v tng chi ph kh bin.
n by hot ng gip cho nh qun tr ti chnh thy c s tc ng ca s thay i
doanh thu (hoc khi lng sn phm hng ha tiu th) trn li nhun trc li vay v thu.
Chng ta c th nh ngha c th hn v n by hot ng nh sau: Tc ng ca
n by hot ng l t l thay i ca thu nhp trc thu v li (EBIT) so vi t l thay i
ca doanh thu.
3.1.2. Mc tc ng ca n by hot ng
nh gi mc tc ng ca n by hot ng n li nhun ca doanh nghip,
ngi ta s dng thc o mc tc ng ca n by hot ng (DOL - Degree of
Operating Leverage).
Mc tc ng ca n by hot ng (DOL) o lng t l phn trm thay i li
nhun kinh doanh do s thay i 1% doanh s bn.
EBIT (%)
Q ( P V )
Q( P V ) F
Q
Q Q ( P V ) F
Q( P V ) F
Q
Trong :
DOL : Tc ng ca n by hot ng
P
: Gi bn sn phm
V
: Bin ph trn mi n v
F
: nh ph ca doanh nghip
Q
: Sn lng hng bn
Q : Mc tng (gim) sn lng.
H qu: Khi doanh thu tng (gim) x%, th EBIT c khuynh hng tng (gim) DOL
x%. Bi vy nhng nh kinh doanh khng thch mo him thng khng chp nhn h s
DOL ca doanh nghip c gi tr ln.
3.1.3. n by hot ng v phn tch ha vn
Mc ch ca phn tch im ha vn l xc nh li nhun hot ng s thay i
nh th no so vi mc sn xut m ti sn xut t thua l chuyn sang c li nhun.
Chng ta c mi quan h sau:
EBIT = Doanh s bn - tng chi ph
(1)
Tng chi ph = Chi ph bin i + chi ph c nh
(2)
Thay (2) vo (1), ta c:
EBIT = Doanh s bn (Chi ph bin i + chi ph c inh)
(3)
Nu s dng cc k hiu nh sau:
TC
: Tng chi ph
S
: Doanh thu hng bn
Chng ta c:
S = P.Q
Tng chi ph bin i = Q.V
TC = QV + F
EBIT = PQ (QV + F)
EBIT = Q (P - V) F
Trong phng trnh trn, (P V) l s d m ph, l phn tng thm trong EBIT do
vic bn thm mt n v sn phm. Q (P - V) l li nhun hot ng.
Hnh (3.1) trnh by mi quan h gia xut lng, doanh s v chi ph trong nhng s
liu v mt sn phm nh sau: P = 200 USD; V = 120 USD; F = 2.000.000 USD
Trang 30
F
Qhv =
PV
Doanh thu
(Tr. USD)
S
8 -
im ha vn
6 4 L
2 -
TC
EBIT
F
QB
10.000
Q (n v)
40.000
Hnh 3.2. th im ha vn
Bng 3.1. Doanh thu, chi ph v li nhun bin i theo s lng hng bn
S lng n v
hng bn
Doanh thu
Tng chi ph
bin i
Tng chi ph
c nh
Tng chi ph
EBIT
Q.P
Q.V
TC=Q.V+F
Q(P-V)-F
3.800.000
4.400.000
5.000.000
5.600.000
6.200.000
6.800.000
(800.000)
(400.000)
0
400.000
800.000
1.200.000
15.000
20.000
25.000(*)
30.000
35.000
40.000
3.000.000
4.000.000
5.000.000
6.000.000
7.000.000
8.000.000
1.800.000
2.400.000
3.000.000
3.600.000
4.200.000
4.800.000
2.000.000
2.000.000
2.000.000
2.000.000
2.000.000
2.000.000
(*) im ha vn
Bng 3.1 trnh by nhng tnh ton EBIT ti cc mc sn lng hng bn khc nhau.
Chng ta thy, s lng hng bn cng thp hn mc 25.000 n v, th mc thua l cng cao,
bi s d m ph ca mi n v (200-120=80USD) nhn vi s lng hng bn khng
b p chi ph c nh v EBIT < 0. mc 25.000 n v, tng s d m ph l
2.000.000USD (80 x 25.000), va trang tri chi ph c nh v EBIT = 0. Ch khi s lng
hng bn nhiu hn 25.000 n v, th doanh nghip bt u c li nhun.
Bi vy, im ho vn l mc doanh thu to ra thu nhp bng 0. Trong th d trn, sn
lng ha vn l 25.000 n v hng bn v doanh thu ho vn l 5tr.USD. T khi nim v
im ha vn c th rt ra cc cng thc sau:
EBIT = QB (P V) F = 0
Vi QB l sn lng tng ng vi im ha vn.
Qhv
F
P V
2.000.000
25.000 n v
200 120
3.2. n by ti chnh
3.2.1. Khi nim n by ti chnh
Trang 31
EPS(%)
EBIT (%)
Q( P V ) F
EBIT
Q ( P V ) F R EBIT R
Vi R l chi ph tr li vay
(1 - t)[Q(P-V)]
Q(P V )
EPS(%) =
(1-t)[Q(P-V) F R]
Q(P-V) F R
(1 - t) Q(P - V)
Q ( P V )
n
EPS(%)
(1 t ) Q ( P V ) F R Q ( P V ) F R
n
Trong :
n = s lng c phn
t = Thu sut thu li tc
EBIT (%)
Q ( P V )
Q( P V ) F
Trang 32
=
T l phn trm thay i ca doanh s
DTL =
T l phn trm thay i ca EBIT
Q (P V)
EBIT
x
DTL =
EBIT R
DTL
Q (P V) - FC
Q (P V)
Q (P V) FC R
CU HI N TP V BI TP
Trang 33
100
N di hn
Hng tn kho
Vn u t ca ch s hu
Ti sn c nh
Tng ti sn
Tng ngun vn
100
Trang 34
CHNG 4.
C CU NGUN VN V CHI PH S DNG VN
Trang 35
Trang 36
Trang 37
Trang 38
I t Pt
t
i 1 (1 k d )
n
P0
Trong :
P0: Gi tr th trng ca khon n
It: Li vay thi k t
Pt: N gc thanh ton vo thi k t.
V d: Cng ty X ang c tnh chi ph vn bnh qun cho nm n, cc ngn hng
ng cho cng ty vay di hn bng tri phiu vi t sut sinh li 11%, thanh ton 6 thng
mt ln v bn ra cng chng mnh gi l 100.000 ng/tri phiu. Lc ny, chi ph vn vay
l kd = 11%.
Mt khc, chi ph ny c th c xc nh bng cch tm t sut chit khu k d, bng
cch cho gi tr th trng ca vn vay bng gi tr hin ti ca chi ph li vay cng vn gc
thanh ton v iu chnh theo kh nng gim tr thu ca chi ph li vay. T sut chit khu kd
c th c tnh bng cch:
Nu vn gc ch c thanh ton vo cui k th ch c P n. Bng cch tm kd, t sut
chit khu lm cho gi tr hin ti ca dng ngn qu tr cho cc ch n bng vi gi tr th
trng ca cc khon n mi, chng ta s c t sut sinh li cn thit m ngi cho vay yu
cu cng ty. t sut sinh li ca ngi cho vay c th xem nh l chi ph vn vay trc thu
ca cng ty pht hnh n.
Trang 39
Trang 43
d3
d1
d2
2
2
po (1-F) = 1 k
ne
( k ne g ) (1 k )
(1 k ne )
ne
Thay cc gi tr vo ta c:
20.880
184.000 = 1 k
ne
24.221
(1 k ne )
25.674
( k ne 0,06) (1 k )
ne
Bng phng php th v sai, chng ta kim tra th vi nhiu t l chit khu khc
nhau v thy mi lin h gia kne v gi tr hin gi ca li tc c phn nh sau:
T l chit khu
(kne)
Hin gi thun
cc ca khon thu nhp
16%
226.880
17%
206.000
18%
188.700
19%
174.100
20%
161.600
V l khon tin thu nhp thun trn mi c phn l 184.000 VN, chi ph ca ngun
ngn qu vn c phn mi nm trong khong 18% v 19%. T l hon vn c tnh chnh
xc l : kne = 18,3%.
2.3.2. Chi ph vn c phn u i
C phn u i c nhng c tnh ca c c phiu thng v tri phiu. Nhng c
im ca c phn u i ging vi tri phiu l: Ch s hu c phiu u i c nhn tin
li c nh; c mnh gi v li tc c phn l t l phn trm so vi mnh gi; li tc c phn
u tin nhn trc c phn thng v nhn sau tri phiu. Nhng c im ca c phn u
i ging vi c phn thng l: khng c thi gian o hn; li tc c phn c tr hng
nm, trong nhiu nm; tin li phi tr khng c tr trc khi tnh thu thu nhp v cng ty
s dng c phiu u i nh l mt b phn ca vn ch s hu li lm cho n ging nh c
phiu thng.
Nh vy, nhng c im c bit lu l c phiu u i ch nhn c tin li c
nh hng nm, khng c quyn tham gia phn phi li nhun cao, do khng c hng
sut tng trng ca li nhun.
Nu ta gi:
kp l chi ph s dng vn c phiu u i
dp l li tc c nh trn mt c phiu u i.
Pp l gi pht hnh c phiu u i (bng gi tr chit khu ca cc khon li
tc c phn tng lai)
Th chi ph s dng c phiu u i c xc nh nh sau:
kp =
dp
Pp
Trang 45
Ngun vn
Ti sn lu ng
10,30
N ngn hn
9,69
Ti sn c nh
18,35
N di hn
8,46
C phn u i
1,50
C phn thng
9,00
Tng ngun vn
28,65
Tng ti sn
28,65
Trang 47
Nghin cu tin
kh thi
Nghin cu kh thi
Thm nh v ra
quyt nh u t
Thit k v xy dng
cc cng trnh
Lp t v hiu chnh
cc loi my mc
thit b
Vn hnh th,
nghim thu cng
trnh
Vn
Thu li
Cng ty
thc hin
u t
(2)
t vn
u t
Thu li
t u t
Chc nng u t
Cng ty sn
xut kinh
doanh
(3)
Sn phm dch
v
Thu li t
kinh doanh
......
n-1
- CF0
CF1
CF2
CF3
......
CFn-1
CFn
Nh vy, trong qu trnh u t s xut hin dng tin chi ra v dng tin thu vo:
+ Dng tin chi ra (hay dng tin ra) l dng tin xut ra thc hin u t c th gi
l dng tin m.
+ Dng tin thu vo (hay dng tin vo) l dng tin nhp vo t thu nhp do u t
a li c th gi l dng tin dng S lng v thi im pht sinh cc khon chi, thu
tin trong qu trnh thc hin u t l nhng thng s ht sc quan trng lin quan n vic
nh gi hiu qu kinh t v la chn vic u t.
Vic xc nh dng tin ra v dng tin vo ca u t l vn kh khn v phc tp,
nht l vic xc nh dng tin vo. chnh xc ca vic xc nh dng tin nh hng rt
ln n vic quyt nh u t.
2.2. Chi ph u t
L nhng khon chi lin quan n vic b vn thc hin u t, to thnh dng tin ra
ca u t. Tu theo tnh cht ca khon u t c th xc nh c khon chi c th v u
t. i vi mt d n u t in hnh vo sn xut kinh doanh, chi u t thng bao gm:
+ Chi ph u t vo ti sn c nh hu hnh v ti sn c nh v hnh.
+ Phn vn u t hnh thnh v tng thm ti sn lu ng thng xuyn cn thit
hay ni cc khc l phn vn u t p ng nhu cu vn lu ng thng xuyn cn thit
ban u v s tng thm cc nm tip theo.
2.3. Thu nhp ca d n u t
Mi khon u t s a li khon tin thu nhp mt hay mt s thi im khc
nhau trong tng lai to thnh dng tin vo. Vic xc nh thu nhp trong tng lai ca u
Trang 51
Li nhun sau
thu hng nm
S khu hao ti sn c
nh hng nm
Dng tin vo
ca d n
Dng tin ra
ca d n
thun tin cho vic tnh ton thng thng ngi ta s dng mt s gi nh sau:
- Thi im b khon vn u t u tin c xc nh l thi im 0.
- Dng tin vo hoc dng tin ra ca mt d n trong mt k c xc nh thi
im cui ca k .
3. CC PHNG PHP NH GI V LA CHN D N U T
3.1. Tiu chun nh gi hiu qu u t di hn ca doanh nghip
i n quyt nh u t, vn quan trng l phi nh gi c hiu qu ca
u t. Hiu qu ca u t c biu hin trong mi quan h gia li ch thu c do u t
mang li v chi ph b ra thc hin u t. Khi xem xt mt d n u t phi xem xt vn
c bn l nhng li ch trong tng lai thu c c tng xng vi vn u t b ra hay
khng? nh gi c li ch ca u t phi xut pht t mc tiu ca u t.
i vi mt doanh nghip kinh doanh, th mc ch hng u trong hot ng kinh
doanh l li nhun. V th, vic u t ca doanh nghip l nhm khai thc tt nht mi tim
nng v li th ca doanh nghip hng ti hiu qu cui cng l li nhun. Tuy nhin, cng
cn thy rng khng phi tt c cc khon u t ci thin iu kin lm vic, u t cho
Trang 52
Fn
(1+k)n
Trong :
Fn l khon tin c vo cui nm th n trong tng lai
PV l gi tr hin ti ca khon tin
k l li sut thng k ca khon tin hin ti.
Trang 53
Thu nhp
100
120
120
120
120
120
100
H s CK
1.000
0,9091
0,8264
0,7513
0,6830
0,6209
0,5645
Hin gi
100,00
109,09
99,17
90,16
81,96
74,51
56,45
Lu k
100,00
209,09
308,26
398,42
480,38
554,89
611,34
FVn Fi (1 k )i
i 1
0
100
6
1
120
5
2
120
4
Trang 54
3
120
3
4
120
2
5
120
1
6
120
0
1,7717
1,6105 1,4641
1,331
1,21
1,1
1,0
177,17
193,26 175,69
159,72
145,2
132,0
100,0
177,17
370,43 546,12
705,84
851,04 983,04 1083,04
Vi v d trn th sau 7 nm ng A s c c tng s tin k c gc ln li l: FV =
1083,04 triu ng.
b. Gi tr hin ti rng ca d n: NPV
Ch tiu gi tr hin ti rng NPV cho chng ta bit quy m ca hon thu nhp rng
m d n c th mang li sau khi hon vn u t ban u tnh theo hin gi.
Ch tiu ny c th tnh nh sau:
NPV = PVn PIn
Trong : PV l hin gi ca cc khon thu hi rng m d n c th mang li trong
sut qu trnh hot ng.
n
Fi
PVn
i
i 0 (1 k )
Trong :
Fi l khon thu hi rng ca d n ti nm i tnh t nm gc
n l vng i ca d n.
PI l hin gi rng ca cc khon u t ca d n.
n
Ii
PI n
i
i 0 (1 k )
Trong :
Ii l khon u t ca d n ti nm i tnh t nm gc
Ch : Nm gc thng c chn l nm bt u tin hnh b vn u t v quy c
mi khon u t trong nm coi nh b vo cui nm.
V d: ng A d nh u t mt s vn ban u nhn kinh doanh thu li trong tng
lai, d tnh tnh hnh u t v thu nhp cho bng sau:
(VT: Triu ng)
Nm
u t
trong nm
(Ii)
100
1,0000
100,00
200
0,9091
181,82
300
200
0,8264
247,93
200
0,7513
150,26
200
0,6830
136,60
200
0,6209
124,18
200
0,5645
112,90
Tng
600
Thu hi rng
trong nm
(Fi)
H s chit
khu
(k= 10%)
Hin gi
u t
(PI)
1,000
529,75
Hin gi
thu nhp
(PV)
165,29
689,23
Trang 55
Fi
Ii
(1 k ) (1 k )
i 0
i 0
Thu hi
rng
30%
40%
450
50%
60%
450
70%
-450
450
200
167
154
143
133
125
118
250
174
148
127
111
98
86
300
174
136
109
89
73
61
300
145
105
78
59
46
36
NPV
210
93
-58
-108
-149
NPV1
NPV1 NPV2
u t
trong nm
Thu hi
trong nm
400
H s chit khu
k1 = 12%
k2 = 45%
PV1
PV2
1,000
1,000
-400,00
-400,00
174,5
0,893
0,690
155,828
120,405
174,5
0,797
0,476
139,077
83,062
181,5
0,712
0,328
129,228
59,532
207,5
0,636
0,226
131,970
46,951
207,5
0,567
0,156
117,653
32,409
189,0
0,507
0,108
95,823
20,412
189,0
0,452
0,074
85,428
13,986
189,0
0,452
0,051
76,356
9,639
189,0
0,361
0,035
68,229
6,615
10
189,0
0,322
0,024
60,858
4,536
NPV1
660,450
NPV2
-2,453
NPV
T bng ta c:
Trang 57
6 0,450
4 ,8 45%
6 0,4502,453
IRR = 12 + (45-12) x
Nm
NPV
IRR
(k=8%)
(%)
-20,000
11,834
11.834
1,103,26
12
-40,000
23,668
23,668
2,206,32
12
Nm
NPV
IRR
(k=10%)
(%)
-30.000
13.500
13.500
13.500
3.573
16,56
-10.000
7.000
5.000
2.000
1.998
23,56
C=A-B
-20.000
4.000
9.000
10.00
1.575
14,01
R rng l qua bng s liu trn ta nhn thy nu s dng NPV la chn phng n
ng nhin ta s la chn phng n A nhng nu s dng ch tiu IRR la chn th
chng ta li chn phng n B.
Trang 58
Nm
NPV
IRR
(k=10%)
(%)
-2.000
2.500
272,7
25
-200.000
221.000
909,1
10,5
Nm
NPV
IRR
(k=10%)
(%)
-6.000
2.500
2.500
2.500
2.500
1.924,7
24,1
PI = PV/PC =
1.924,7 6.000
1,32
6.000
B/C =
B (1 k )
i 0
n
C (1 k )
i 0
Trong :
Bi l thu nhp (doanh thu) ti nm i
CI l chi ph sn xut ti nm i
Khi nh gi d n, i vi cc d n c lp th khi B/C > 1 l c th chp nhn
c. Trong trng hp d n loi b nhau th phng n c chn phi l phng n c
B/C > 1 v ln nht trong cc phng n.
Vic s dng ch tiu ch s B/C nh gi v la chn d n cng vn mc mt
khuyt im nh ch tiu IRR v ch tiu PI l b qua vn quy m u t m ch quan
tm n so snh tng i.
3.2.5. Thi gian hon vn ca d n (PP-Payback Period)
Thi gian hon vn ca d n l khong thi gian tnh t khi nh u t bt u b
vn cho ti khi gi tr thu hi rng tch lu bng ng u t ban u tch ly.
Thi gian hon vn cho thy kh nng thu hi vn ca nh u t nh cc khon tch
lu t hot ng ca d n, thi gian hon vn cng ngn th qu trnh u t cng an ton v
hiu qu.
Trong nh gi d n ngi ta thng s dng 2 ch tiu o lng thi gian hon vn
nh sau:
a. Thi gian hon vn gin n
l thi gian hon vn c xc nh trn c s xem xt cn bng gia thu hi rng
v u t ban u gi thc t m khng quan tm n s khc bit ca tin t theo thi gian.
Theo phng php ny nh u t ch quan tm n vn l thi gian bao lu sau khi u t
th h c th thu hi c ton b s tin b ra u t ban u.
V d: c tnh hnh v chi ph u t v thu hi rng ca mt d n u t cho bng
sau:
BNG TNH THI GIAN HON VN GIN N
(VT: Triu ng)
Trang 60
u t
Lu k u t
Thu hi rng
Ly k thu hi
1.000
1.000
2.000
3.000
1.000
4.000
500
500
4.000
1.500
2.000
4.000
2.000
4.500
4.000
2.500
7.000
4.000
2.500
9.500
Di H i 1
H i H i 1
(nm)
Theo v d trn ta c:
Di = D5 = 4.000
Hi = H5 = 4.500
Khi thi gian hon vn T s l:
T = (5-1) +
4.000 2.000
4.500 2.000
= 4,8 nm
H s chit
khu
(k=10%)
u t
ban
u (3)
Hin gi
u t
(4) =(3x2)
Tch lu
hin gi
0,9091
1.000
909,1
0,8264
2.000
0,7513
1.000
Thu
hi
rng
(6)
Hin ga
thu hi
(7) =(6x2)
Tch lu
hin gi
909,1
1.652,8
2,561,9
7513,0
3.313,2
500
375,7
375,7
0,6830
3.313,2
1.500
1.024,5
1.400,2
0,6209
3.313,2
2.500
1.552,3
2.952,5
0,5645
3.313,2
2.500
1.411,1
4.363,6
0,5132
3.313,2
2.500
1.282,8
5.646,5
Qua bng tnh ton trn ta c th d dng xc nh c thi gian hon vn chit khu
ca d n qua cng thc sau:
T =
(i-1)+
Di H i 1
H i H i 1
(nm)
Vi Di = D6 = 3.313,2
Hi = H6 = 4.363,6
Hi-1 = H5 = 2.952,5
3.313,2 2.952,5
= 5,26 nm 5 nm 3 thng.
vi
i 1
Trong :
Trang 63
Sn lng
(Qi)
Bin ph (vi)
Gi bn (pi)
Doanh thu
(Di)
T trng
(Wi)
Sn phm 1
200
800
0,184
Sn phm 2
300
4,5
1,350
0,310
Sn phm 3
400
5,5
2,200
0,506
4,350
1,000
Tng
Yu cu: Xc nh im ho vn doanh thu cho d n trn.
Qua bng trn ta tnh c cc thng tin 2 ct sau, p dng cng thc bit xc
nh im ho vn cho d n nh sau:
1.000
D*=
7.909
3
4
5
(1 )0,184 (1
)0,310 (1
)0,506
4
4,5
5,5
c. im ho vn hin kim
im ho vn hin kim l im ho vn m c cc khon thu nhp bng tin ca
d n cn bng vi cc khon chi tiu bng tin ca d n. Ho vn hin kim c xc nh
nh sau:
F KH
D*=
p
1
v
Trong : khu hao l tng khu hao d kin trong k
V ngha: Ho vn hin kim cho bit thi im m d n bt u c ngn qu dng
v c th tin hnh hot ng thanh ton n gc c.
V d: Mt d n u t c F = 1.000; KH = 200; v = 3; p = 4 khi ho vn hin kim
s l:
1.000 200
3.200
D*=
3
1
4
D*= 3.200 sn phm
Kim tra: Vi mc doanh thu ho vn hin kim l 3.200 ng vi im ho vn ny,
sn lng sn xut l 800 sn phm.
Lc ny tng chi tiu tin t thc cht ca d n s l:
Chi tiu mang tnh cht c nh: 1.000 200 = 800
Chi tiu bin i: 800 x 3 = 2.400
R rng l tng chi tiu thc cht l 800 + 2.400 = 3.200 bng ng doanh thu ti
im cn bng.
d. im ho vn tr n
l im ho vn c tnh n iu kin tr n gc v thu li tc, trong trng hp
ny ta c th xem thu li tc v n gc phi tr nh l nhng khon nh ph ca k nghin
cu. Cng thc tnh ho vn tr n nh sau:
Trang 64
F KH TNV TLT
p
1
v
Trong :
TNV l thanh ton n vay trong k
TLT l thu li tc phi np trong k
V ngha: im ho vn tr n cho bit thi im m d n sau khi thanh ton ht
cc khon ph tn hot ng v thu cho chnh ph th cn li mt s tin bng ng s tin
m d n d nh tr n gc cho ch n trong k.
V d: Tr li v d trn vi gi nh c thm cc thng tin l s n gc d nh tr
trong k l 200 v thu thu nhp l 100
Khi ho vn tr n s l:
1.000 200 200 100
D* =
3
1
4
D* = 4.400 sn phm
Nhn chung phng php nh gi d n trn c s s dng cc ch tiu hon vn
c cc c im sau y:
- Khng quan tm n gi tr tin t theo thi gian
- Phng php phn tch gin n da trn gi nh l gi c sn phm tiu thu cng
nh bin ph l khng thay i theo quy m sn xut v tiu th l khng hp l.
- Cc d n thng sn xut rt nhiu loi sn phm khc nhau nn vic phn b chi
ph sn xut v xc nh s lng sn phn tiu th cho tng loi sn phm l rt kh khn.
- Thng trong thc t kt cu chi ph ca cc d n l rt phc tp nn vic phn nh
c chnh xc cc khon ph l cu thnh nn nh ph cng nh bin ph rt kh.
Ch : Trong qu trnh tnh ton ho vn, vic xc nh cc khon ph nm trong nh
ph v bin ph l rt quan trng. Thng ngi ta phn nh cc khon chi tiu thnh nh ph
v bin ph nh sau:
- nh ph: L tt c cc khon chi tiu c xu hng khng thay i theo cc mc sn
lng sn xut ca d n, thng bao gm:
+ Khu hao ti sn c nh
+ Tin thu mt bng, t ai, ti sn phi thanh ton hng nm
+ Li vay u t di hn
+ Chi ph qun l chung
+ Tin lng tr cho cng nhn ch vic
+ Cc khon bo him ti sn hng nm
+ Cc khon thu c nh.
- Bin ph: L tt c cc khon chi tiu tng i n nh cho vic sn xut mt sn
phm nhng li thay i theo mc sn lng sn phm sn xut trong k ca d n, thng
bao gm cc khon sau:
+ Nguyn vt liu chnh, ph, bao b ng gi
+ Bn thnh phm mua ngoi
+ Nhin liu, nng lng, nc
+ Chi ph nhn cng
+ Sa cha nh v ph tng thay th
Trang 65
u t
280
80
80
80
80
80
80
80
200
50
50
60
60
70
70
70
7. Cng ty SS ang xem xt hai d n loi tr nhau v trang b my mc thit b tng nng
sut. Cng ty s dng t sut sinh li cn thit 14% nh gi cc d n u t. Hai d n
c chi ph v dng ngn qu k vng nh sau:
VT: ngn ng
Nm
D n A
D n B
(500.000)
(500.000)
240.000
150.000
240.000
150.000
240.000
150.000
150.000
150.000
150.000
Trang 67
CHNG 6. QUN TR VN C NH
Chng ny gip sinh vin nm r ni dung v ti sn c nh v cc cch phn loi
ti sn c nh, c im hao mn v phng php khu hao ti sn c nh, cc bin php
qun l ti sn c nh v qu khu hao ti sn c nh; cc ch tiu phn nh hiu qu s
dng vn c nh
1. TI SN C NH V VN C NH CA DOANH NGHIP
1.1. Ti sn c nh ca doanh nghip
Cn c vo tnh cht v vai tr tham gia vo qu trnh sn xut, t liu sn xut ca
doanh nghip c chia thnh hai b phn l t liu lao ng v i tng lao ng. Ti sn
c nh l nhng t liu lao ng ch yu c hnh thi vt cht c th hoc tn ti di hnh
thi gi tr thc hin mt s chc nng nht nh trong qu trnh sn xut kinh doanh, c gi
tr ln t 10 triu ng tr ln v c thi gian s dng trn mt nm.
Nhng t liu lao ng khng cc tiu chun quy nh trn c coi l nhng cng
c lao ng nh, c mua sm bng ngun vn lu ng ca doanh nghip. Khi xem xt tiu
chun v nhn bit ti sn c nh ca doanh nghip cn ch n cc vn sau y:
Mt l: Khi phn bit gia i tng lao ng vi cc t liu lao ng l ti sn c
nh ca doanh nghip trong mt s trng hp khng ch da vo c tnh hin vt m cn
phi da vo tnh cht v cng dng ca chng trong qu trnh sn xut kinh doanh. Bi v c
th cng mt ti sn trng hp ny c coi l ti sn c nh song trng hp khc ch
c coi l i tng lao ng.
Hai l: Mt s cc t liu lao ng nu xt ring l tng b phn th khng cc tiu
chun trn song li c tp hp s dng ng b nh mt h thng th c h thng c
coi nh mt ti sn c nh. V d nh trang thit b cho mt phng th nghim, mt vn
phng, mt phng ca khch sn, mt vn cy lu nm...
Ba l: Trong iu kin tin b khoa hc k thut v cng ngh, s pht trin v m
rng cc quan h hng ho tin t, v do nt c th trong hot ng u t ca mt s ngnh
nn khi nim ti sn c nh c m rng n bao gm c nhng ti sn c nh khng c
hnh thi vt cht hay cn gi l ti sn c nh v hnh ca doanh nghip. V d cc chi ph
mua bng sng ch, pht minh, bn quyn tc gi, cc chi ph thnh lp doanh nghip, chi ph
v t s dng, chi ph chun b cho khai thc...
c im ca ti sn c nh l tham gia vo nhiu chu k sn xut sn phm, khng
thay i hnh thi vt cht ban u trong qu trnh sn xut v gi tr ca ti sn c nh c
dch chuyn dn vo gi tr ca sn phm thng qua chi ph khu hao.
T nhng ni dung trn y, ta c khi nim v ti sn c nh nh sau: Ti sn c
nh trong cc doanh nghip l nhng t liu lao ng ch yu c gi tr ln tham gia vo
nhiu chu k sn xut, gi tr ca n th c chuyn dch dn tng phn vo gi tr sn
phm trong cc chu k sn xut..
1.2. Phn loi ti sn c nh ca doanh nghip
Phn loi ti sn c nh l vic phn chia ton b ti sn c nh trong doanh nghip
theo nhng tiu thc nht nh nhm phc v cho yu cu qun l ca doanh nghip. Phn
loi ti sn c nh gip doanh nghip p dng cc phng php thch hp trong qun tr tng
loi ti sn c nh, t nng cao hiu qu qun tr ti sn c nh. C nhiu cch khc nhau
phn loi ti sn c nh da vo cc ch tiu khc nhau.
1.2.1. Phn loi theo hnh thi biu hin
Theo tiu thc phn loi ny, ti sn c nh ca doanh nghip c chia thnh 2 loi :
Trang 68
Trang 69
Trang 70
Nguyn gi ca ti sn c nh
=
- Mc trch khu hao trung bnh hng thng bng s khu hao phi trch c nm chia
cho 12 thng.
a2. Trng hp thi gian s dng hay nguyn gi ca ti sn c nh thay i
Doanh nghip phi xc nh li mc trch khu hao trung bnh ca ti sn c nh bng
Trang 72
T2 (1 -
t1
T1
Trong :
T : Thi gian s dng cn li ca ti sn c nh
T1 : Thi gian s dng ca ti sn c nh xc nh theo quy nh ti Ph lc 1 ban
hnh km theo Thng t s 203/2009/TT-BTC.
T2 : Thi gian s dng ca ti sn c nh xc nh theo quy nh ti Ph lc 1 ban
hnh km theo Thng t s 203/2009/TT-BTC.
t1 : Thi gian thc t trch khu hao ca ti sn c nh
Trang 73
Gi tr cn li ca ti sn c nh
Thi gian s dng cn li ca ti sn c nh
- Mc trch khu hao trung bnh hng thng bng s khu hao phi trch c nm chia
cho 12 thng.
* V d: Doanh nghip s dng mt my dt c nguyn gi 600 triu ng t ngy
01/01/2007. Thi gian s dng l 10 nm. Thi gian s dng ca my dt ny tnh n ht
ngy 31/12/2008 l 2 nm. S khu hao lu k l 120 triu ng.
- Gi tr cn li trn s k ton ca my dt l 480 triu ng.
- Doanh nghip xc nh thi gian s dng ca my dt l 5 nm.
- Xc nh thi gian s dng cn li ca my dt nh sau:
Thi gian s dng cn li ca TSC
= 5 nm x (1 -
2 nm
) = 4 nm
10 nm
- Mc trch khu hao trung bnh hng nm = 480 triu : 4 nm = 120 triu/nm
- Mc trch khu hao trung bnh hng thng = 120 triu : 12 thng = 10 triu/thng
T ngy 01/01/2009 n ht ngy 31/12/2012, doanh nghip trch khu hao i vi
my dt ny vo chi ph kinh doanh mi thng l 10 triu ng.
b. Phng php khu hao theo s d gim dn c iu chnh
b1. Ni dung ca phng php
Mc trch khu hao ti sn c nh theo phng php s d gim dn c iu chnh
c xc nh nh:
- Xc nh thi gian s dng ca ti sn c nh
- Xc nh mc trch khu hao nm ca ti sn c nh trong cc nm u theo cng
thc di y:
Mc trch khu hao hng
nm ca ti sn c nh
Gi tr cn li ca
ti sn c nh
T l khu hao
nhanh
Trong :
T l khu hao nhanh xc nh theo cng thc sau:
T l khu hao nhanh (%)
T l khu hao ti sn c nh
theo phng php ng thng
H s
iu chnh
1
=
x 100
( t 4 nm)
(4 nm < t 6 nm)
(t > 6 nm)
Trang 74
H s iu chnh (ln)
1,5
2,0
2,5
Gi tr cn
li ca
TSC
Mc khu hao
hng nm
Mc khu
hao hng
thng
Khu hao lu
k cui nm
4.000.000
333.333
4.000.000
6.000.000
6.000.000 x 40%
2.400.000
200.000
6.400.000
3.600.000
3.600.000 x 40%
1.440.000
120.000
7.840.000
2.160.000
2.160.000 : 2
1.080.000
90.000
8.920.000
2.160.000
2.160.000 : 2
1.080.000
90.000
10.000.000
Trong :
+ Mc khu hao ti sn c nh t nm th nht n ht nm th 3 c tnh bng gi
tr cn li ca ti sn c nh nhn vi t l khu hao nhanh (40%).
+ T nm th 4 tr i, mc khu hao hng nm bng gi tr cn li ca ti sn c nh
(u nm th 4) chia cho s nm s dng cn li ca ti sn c nh (2.160.000 : 2 =
1.080.000). V ti nm th 4: mc khu hao theo phng php s d gim dn (2.160.000 x
40%= 864.000) thp hn mc khu hao tnh bnh qun gia gi tr cn li v s nm s dng
cn li ca ti sn c nh (2.160.000 : 2 = 1.080.000).
c. Phng php khu hao theo s lng, khi lng sn phm
c1. Ni dung ca phng php
Ti sn c nh trong doanh nghip c trch khu hao theo phng php khu hao
theo s lng, khi lng sn phm nh sau:
- Cn c vo h s kinh t - k thut ca ti sn c nh, doanh nghip xc nh tng
s lng, khi lng sn phm sn xut theo cng sut thit k ca ti sn c nh, gi tt l
sn lng theo cng sut thit k.
- Cn c tnh hnh thc t sn xut, doanh nghip xc nh s lng, khi lng sn
phm thc t sn xut hng thng, hng nm ca ti sn c nh.
- Xc nh mc trch khu hao trong thng ca ti sn c nh theo cng thc:
Mc trch khu hao trong = S lng sn phm sn x Mc trch khu hao
thng ca ti sn c nh
xut trong thng
x bnh qun tnh cho mt
Trang 75
Nguyn gi ca ti sn c nh
Sn lng theo cng sut thit k
X
x
Thng
Thng 1
14.000
Thng 7
15.000
Thng 2
15.000
Thng 8
14.000
Thng 3
18.000
Thng 9
16.000
Thng 4
16.000
Thng 10
16.000
Thng 5
15.000
Thng 11
18.000
Thng 6
14.000
Thng 12
18.000
Mc trch khu hao theo phng php khu hao theo s lng, khi lng sn phm
ca ti sn c nh ny c xc nh nh sau:
- Mc trch khu hao bnh qun tnh cho 1 m 3 t i = 450 triu ng: 2.400.000 m3 =
187,5 /m3
- Mc trch khu hao ca my i c tnh theo bng sau:
Thng
14.000
15.000
18.000
16.000
15.000
14.000
15.000
14.000
16.000
16.000
11
18.000
12
18.000
Tng cng c nm
35.437.500
NGt Tsd
12
NGg (12 Tsd )
12
Trong :
NGt : Nguyn gi bnh qun ti sn c nh phi tnh khu hao tng trong k.
NGg : Nguyn gi bnh qun ti sn c nh phi tnh khu hao gim trong k.
Trong :
Trang 77
(3) Phn phi v s dng tin trch khu hao ti sn c nh trong k: qun l v
s dng c hiu qu s tin trch khu hao cc doanh nghip cn d kin phn phi s dng
tin trch khu hao trong k. Ni chung iu ny tu thuc vo c cu ngun vn u t ban
u hnh thnh khu hao ti sn c nh ca doanh nghip.
+ i vi cc khu hao ti sn c nh c mua sm t ngun vn ch s hu, cc
doanh nghip c ch ng s dng ton b s tin khu hao lu k thu c ti u t
thay th i mi khu hao ti sn c nh ca mnh.
+ i vi cc khu hao ti sn c nh c mua sm t ngun vn i vay, v nguyn
tc doanh nghip phi s dng s tin trch khu hao thu c tr vn v li vay. Tuy nhin
trong khi cha n k hn tr n, doanh nghip cng c th tm thi s dng vo cc mc
ch kinh doanh khc nng cao hiu qu s dng ngun vn vay ca doanh nghip.
2.3.2. Qun l s dng qu khu hao ti sn c nh
Thng thng cc doanh nghip s dng ton b qu khu hao ca ti sn c nh
ti u t, thay th, i mi ti sn c nh. Tuy nhin, khi cha c nhu cu ti to li ti sn
c nh, doanh nghip c quyn s dng linh hot s khu hao ly k phc v cho yu cu sn
xut kinh doanh ca mnh.
Trong cc tng cng ty Nh nc, vic huy ng s khu hao ly k ca ti sn c
nh ca cc n v thnh vin phi tun theo ng cc quy nh v ch qun l ti chnh
hin hnh ca Nh nc.
Qun l qu trnh mua sm, sa cha, nhng bn v thanh l ti sn c nh c
thc hin thng qua nghin cu d n u t ca doanh nghip.
3. QUN TR VN C NH V HIU QU S DNG VN C NH CA
DOANH NGHIP
3.1. Ni dung qun tr vn c nh
Qun tr vn c nh l mt ni dung quan trng trong qun l vn kinh doanh ca cc
doanh nghip. iu khng ch ch vn c nh thng chim mt t trng ln trong tng
s vn kinh doanh ca doanh nghip, c ngha quyt nh ti nng lc sn xut ca doanh
nghip m cn do vic s dng vn c nh thng gn lin vi hot ng u t di hn, thu
hi vn chm v d gp ri ro.
Qun tr vn c nh c th khi qut thnh ba ni dung c bn l: khai thc to lp
vn, qun l s dng vn v phn cp qun l, s dng vn c nh trong doanh nghip.
3.1.1. Khai thc v to lp ngun vn c nh ca doanh nghip
d bo cc ngun vn u t vo ti sn c nh cc doanh nghip c th da vo
cc cn c sau y:
- Quy m v kh nng s dng qu u t pht trin hoc qu khu hao u t mua
sm ti sn c nh hin ti v cc nm tip theo.
- Kh nng k kt cc hp ng lin doanh vi cc doanh nghip khc.
- Kh nng huy ng vn vay di hn t cc ngn hng thng mi hoc pht hnh
tri phiu doanh nghip trn th trng vn.
- Cc d n u ti sn c nh tin kh thi v kh thi c cp c thm quyn ph
duyt.
3.1.2. Qun l s dng vn c nh
Trang 78
Trang 79
Dt
VC
Trong :
Trong :
3.2.2. Hm lng vn c nh
Ch tiu ny phn nh c c mt ng doanh thu cn u t bao nhiu ng vn
c nh. Ch tiu ny cng nh chng t hiu sut s dng vn c nh ca doanh nghip cng
cao.
HLVC
VC
Dt
Trong :
HLVC: Hm lng vn c nh.
3.2.3. Hiu sut s dng ti sn c nh
Ch tiu ny phn nh c c mt ng doanh thu cn u t bao nhiu ng
nguyn gi ti sn c nh. Ch tiu ny cng ln chng t hiu sut s dng ti sn c nh
ca doanh nghip cng cao.
H STSC
Trong :
Dt
TSC
H QVC
L
VC
Trong :
CU HI N TP V BI TP
Trang 81
L
V
Chi ph u t
Gi tr thanh l
Nh xng
1000 triu ng
500 triu ng
Vn phng
500 triu ng
50 triu ng
My mc
1800 triu ng
0 triu ng
Trong :
VL
Dt
VL
L: S vng quay ca vn lu ng
Dt: Doanh thu thun trong k
VL : Vn lu ng bnh qun s dng trong k.
1/2VLthng 1 + VL thng 2 + +VLu thng 12 +1/2 VLcui thng 12
12
Hoc:
VL
=
=
Trong :
LN
VL
Trong :
VL
Dt
Gi tr
T l so Ngun vn
vi doanh
thu (%)
Gi tr
T l so vi
doanh thu
(%)
Ti sn lu ng
- Tin mt
- Cc khon phi thu
- Tn kho
Ti sn c nh
- Ti sn c nh rng
120
16
44
60
180
180
120
16
44
60
180
180
Cc khon n
- Cc khon phi tr
- Vay ngn hn
- Vay di hn
Vn ch s hu
- C phn thng
- Li nhun gi li
120
30
10
80
180
80
100
30
-
Tng ti sn
300
300
Tng ngun vn
300
300
Nhn xt:
- Cc khon mc ti sn ca cng ty ABC c mi quan h trc tip vi doanh thu, nn
chia cho doanh thu xc nh t l phn trm.
- Bn phn ngun vn, ch c cc khon phi tr c mi quan h trc tip vi doanh
thu, nn chia cho doanh thu xc nh t l phn trm.
Trang 86
Gi tr
Gi tr
Chnh lch
so vi nm
trc
Ti sn lu ng
- Tin mt
- Cc khon phi thu
- Tn kho
Ti sn c nh
- Ti sn c nhrng
150
20
55
75
225
225
30
4
11
15
45
45
Cc khon n
- Cc khon phi tr
- Vay ngn hn
- Vay di hn
Vn ch s hu
- C phn thng
- Li nhun gi li
127,5
37,5
10
80
191
80
111
7,5
7,5
11
11
Tng ti sn
375
75
Tng ngun vn
318,5
18,5
56,5
56,5
Nhn xt:
- Li nhun rng d bo ca cng ty ABC nm 2003 l: 125 x (13,2/100) = 16,5 t,
nn li nhun gi li nm 2003 l 16,5 x 2/3 = 11 t ng, c cng vo khon mc li
nhun gi li trn bng tng kt ti sn.
- Lng vn m doanh nghip phi i vay thm, t bn ngoi b sung cho ngun vn
u t cho ti sn l 375 318,5 = 56,5 t ng.
- Xc nh cc ngun vn vay v xc nh bng tng kt ti sn cho nm k tip.
- Xc nh lng vn vay t ngun vn vay ngn hn = Mc tng ca ti sn lu ng
so vi nm trc Mc tng ca cc khon phi tr.
- Xc nh lng vn vay t ngun vn vay di hn = Lng vn vay b sung t bn
ngoi Lng vn vay t ngun vn vay ngn hn.
(VT: T ng)
Ti sn
Ti sn lu ng
- Tin mt
- Cc khon phi thu
- Tn kho
Gi tr
Chnh
lch so vi
nm trc
150
20
55
75
30
4
11
15
Trang 87
Ngun vn
Cc khon n
- Cc khon phi tr
- Vay ngn hn
- Vay di hn
Gi tr Chnh lch
so vi nm
trc
184
37,5
32,5
114
64
7,5
22,5
34
225
225
Tng ti sn
375
45
45
Vn ch s hu
- C phn thng
- Li nhun gi li
75
191
80
111
Tng ngun vn
375
11
11
75
Nhn xt:
- Lng vn vay thm t ngun vn vay ngn hn ca cng ty ABC = 30 7,5 = 22,5
t ng.
- Lng vn vay thm t ngun vn vay di hn ca cng ty ABC = 56,5 22,5 = 34
t ng.
2.2.2. Phng php da vo chu k vn ng ca vn lu ng
Khi phn tch qu trnh vn ng ca vn lu ng, c th xc nh c chu k vn
ng ca vn lu ng bng cng thc:
Chu k lun
chuyn ca vn
lu ng (T)
- Thi gian lun chuyn nguyn vt liu l thi gian trung bnh chuyn nguyn vt
liu thnh sn phm v tiu th nhng sn phm . Thi gian lun chuyn ca nguyn vt
liu c xc nh bng cng thc:
Thi gian lun
Hng tn kho bnh qun
chuyn ca
=
nguyn vt liu
Gi vn hng bn bnh qun ngy
- Thi gian
thu hi cc khon phi thu l thi gian trung bnh chuyn cc khon
phi thu ca doanh
nghip thnh tin mt. Thi gian thu hi cc khon phi thu c xc nh
bng cng thc:
=
cc khon phi thu
Li nhun
$
Chi ph bin t
ng cong li nhun
Li nhun bin t
u t
ti u
u t vo ti sn
lu ng
u t
ti u
u t vo ti sn
lu ng
b. Li nhun ti a l in m ti li
nhun bin ch bng chi ph bin ch
Sec c nhn
vn phng ca
khch hng
1
Thi gian th tn
Sec c chuyn
khon ti ngn hng
ca khch hng
5
3
Thi gian
x l
Trang 91
6
Thi gian (ngy)
Thi gian
chuyn khon
Ti khon
cng ty
ghi c
- Tiu chun tn dng lin quan n sc mnh ti chnh cn thit khch hng tn
dng c th c chp nhn mua tn dng.
- Thi hn tn dng l thi gian m ngi mua c tr hon thanh ton, ngha l t
lc ghi ha n n thi hn cui cng h phi thanh ton, chng hn nh Net 60.
- Chit khu nh tr sm t l phn trm gim gi v thi hn tr trc c nhn
chit khu tin mt, chng hn nh 2/10 net 60. 2/10 chnh l phn chit khu khch hng
nhn c trong trng hp thanh ton trong thi hn 10 ngy k t ngy vit ha n.
- Chnh sch thu hi n c o lng bi mc cht ch hay lng lo ca cng ty
trong n lc thu hi cc hp ng tr chm.
Nh qun tr tn dng c trch nhim qun l chnh sch tn dng ca cng ty. Tuy
nhin, do tm quan trng ca chnh sch ny m thng thng chnh hi ng qun tr s
quyt nh v thit lp chnh sch tn dng.
3.2.2. nh gi nhng thay i trong chnh sch tn dng
a. Tiu chun tn dng
Tiu chun tn dng l nhng yu t lin quan n sc mnh ti chnh v mc tn
nhim tn dng m mi khch hng phi m bo c quyn hng mc tn dng m cng
ty cp cho. Nu mt khch hng khng p ng c yu cu vi k hn tn dng thng
thng, h vn c th mua hng ca cng ty nhng vi k hn kht khe hn. Chng hn, k
hn bnh thng ca cng ty cho php thanh ton sau 30 ngy v k hn ny c p dng
cho tt c cc khch hng c cht lng tn dng cao. Tiu chun tn dng ca cng ty c
dng xc nh nhng khch hng no m bo tiu chun tn dng thng thng v mc
tn dng m mi khch hng c th c hng.
Vic thit lp tiu chun tn dng l o lng cht lng tn dng, qua xc nh
xc sut mt mt khi cp tn dng cho khch hng. Qu trnh d on xc xut mt mt ca
mt khch hng no l mt qu trnh iu chnh khch quan. Tuy nhin, vic nh gi tn
dng l mt qu trnh c thit lp m qua mt nh qun tr tn dng thnh cng c th
to ra c nhng iu chnh chnh xc, hp l v xc sut khng tr c n ca khch hng
theo tng nhm khch hng khc nhau.
Qun tr tn dng i hi phi lun cp nht thng tin mt cch nhanh chng v chnh
xc. i vi khch hng l cng ty, thng tin tn dng khch hng thng bao gm nhng
thng tin ch yu nh sau:
Trang 93
Nhm A
Nhm B
Nhm C
100
115
120
122
45
50
90
140
D kin khch hng hin ti s khng thay i thi quen thanh ton ca h. Chi ph c
hi ca vn u t vo khon phi thu l 30%.
Trang 94
Ch tiu
(1)
(2)
(3)
Gii thch
Nhm A Nhm B
Nhm C
15
(1) x 10%
1,5
0,5
0,2
2,08
1,25
0,7
360
(4)
Vn u t tng thm
(3) x 90%
1,875
1,125
0,63
(5)
Chi ph c hi vn
(4) x 30%
0,5625
0,3375
0,189
(6)
(2) (5)
0,9375
0,1625
0,011
Net 45
Net 60
Net 70
Doanh s
112
120
125
127
Thi hn bn hng
30
45
60
75
45
50
65
90
Ch tiu
(1)
(2)
(3)
(4)
Gii thch
Net 45
Net 60
Net 70
0,8
0,5
0,2
2,67
5,902
9,18
1,11
0,902
0,5
1,56
8,68
2,56
5,81
9,13
(6) x 30%
0,77
1,74
2,74
(2) (7)
0,03
(1,24)
(2,54)
(1) x 10%
KTTbq x Ds mi
360
(5)
(6)
Vn u t vo khon
phi thu
(7)
Chi ph c hi vn
(8)
Bng 7.5. Phn tch quyt nh cp chit khu cho khch hng tn dng A&M
STT
Ch tiu
Gii thch
Trang 97
Net 45
1/10
2/10
Doanh s
(2)
KTTbq x 120
Net 45
120
120
120
16,67
11,67
10
1,67
360
(3)
(4)
Gim vn u t vo
khon phi thu
(3) x 90%
4,5
1,503
(5)
(4) x 30%
1,35
0,45
(6)
0,48
1,2
(7)
Li nhun rng
(5) (6)
0,87
-0,75
Nh vy, cng ty nn cp tn dng vi thi hn 1/10 Net 45. Ngha l vi thi hn ny,
tit kim chi ph c hi do y nhanh tc thu tin ln hn chi ph dnh cho chit khu. Nu
vic y nhanh tc thu tin khng em li phn tit kim chi ph c hi b p cho
chi ph chit khu th A & M khng nn p dng chnh sch chit khu.
c. Chnh sch thu hi n
Chnh sch thu hi n lin quan n cc th tc m cng ty s dng thu hi cc
khon n qu hn. Cc th tc ny bao gm cc hot ng nh gi th n cho khch hng,
in thoi, ving thm c nhn v cui cng l cc hnh ng mang tnh lut php. Mt trong
nhng bin s c bn nht ca chnh sch ny chnh l s tin cho cho cc th tc thu hi.
Tin trnh thu hi n thng tn kh nhiu chi ph, do c cc chi ph ngoi d tnh v
c mt uy tn do khch hng khng mun b chuyn cho c quan thu hi n. Tuy nhin, cng
cn phi kin quyt ngn chn s ko di ca thi hn thu tin v gim thiu mt mt.
Cng ty phi xc nh r cn i gia chi ph v li nhun thu c t cc chnh sch thu hi
khc nhau.
Nhng thay i trong chnh sch thu hi n nh hng n doanh s, k thu tin v
phn trm tht thot n. Cng ty cn tnh n tt c cc yu t ny khi xy dng chnh sch
tn dng.
Mt
mt
im bo ho
Chi ph thu n
Hnh 7.3. Quan h gia chi ph mc gim mt mt trong chnh sch thu hi n
Bin s c bn ca chnh sch thu n l gi tr k vng ca cc th tc thu n. Trong
mt gii hn nht nh, s tin chi tiu tng i cho hot ng thu n cng cao, t l mt
Trang 98
Hnh ng cn thit
C th a khon n vo n kh i. Nu khon n
qu ln th khi s i n bng php lut.
K thu tin bnh qun cng c th c so snh vi k hn tn dng ring ca cng ty.
Chng hn, gi s SS c k hn tn dng bnh qun l 35 ngy. Vi k thu tin 35 ngy, hin
nhin s c mt s khch hng tr tin sau ngy th 30. Trn thc t, nu nhiu khch hng tr
trong vng 10 ngy u tin hng chit khu, th bnh qun s c nhiu khch hng tr
mun hn 35 ngy. C mt cch kim tra xc sut xy ra ca hin tng ny l s dng
bng k thi hn khon phi thu.
3.3. Qun tr tn kho
3.3.1. Ti sao cc doanh nghip phi d tr hng ha
Tn kho bao gm: hng cung cp, nguyn vt liu, hng ha d dang, sn phm hon
thnh l nhng thnh t quan trng i vi mi hot ng kinh doanh. Cng nh khon phi
thu, mc tn kho ph thuc rt ln vo lng bn. Tuy nhin, trong khi khon phi thu c
hnh thnh sau khi doanh thu hnh thnh, tn kho phi c hnh thnh trc doanh thu. y
l im khc bit c bn v s cn thit ca vic d on doanh s trc khi xy dng mc
tn kho mc tiu lm cho hot ng qun tr tn kho tr thnh mt nhim v kh khn i vi
cc nh qun tr. Hn na, nhng sai st trong vic xy dng mc tn kho c th d dng dn
n tht thu hoc chi ph tn kho vt mc, do vy, hot ng qun tr tn kho cng tr nn
kh khn i vi cng ty.
Trang 101
Chi ph hot ng bao gm: chi ph bc xp hng ha, chi ph bo him hng tn kho,
chi ph hao ht, mt mt, mt gi tr do b h hng v chi ph bo qun hng ha.
Chi ph ti chnh bao gm: chi ph s dng vn, tr li vay cho ngun kinh ph vay
mn mua hng d tr, chi ph v thu, khu hao v.v
- Chi ph t hng: Chi ph t hng bao gm: chi ph qun l, giao dch v vn
chuyn hng ha. Chi ph t hng cho mi ln t hng thng rt n nh, khng ph thuc
vo s lng hng c mua. trong nhiu trng hp chi ph t hng thng t l thun vi
s ln t hng trong nm. Khi s lng hng ca mi ln t hng nh, th s ln t hng
tng v chi ph t hng cao. Khi khi lng mi ln t hng ln, s ln t hng gim v chi
ph t hng cng thp hn.
- Chi ph c hi: Nu mt doanh nghip khng thc hin c n t hng khi c
nhu cu. Cng ty s b nh n sn xut v c th khng kp giao hng. s thit hi do l
c hi ny c coi l chi ph c hi.
- Chi ph khc: Cc chi ph khc c quan tm trong qun tr tn kho l cc chi ph
thnh lp kho (chi ph lp t thit b kho v cc chi ph hot ng) chi ph tr lng lm thm
gi, chi ph hun luyn v.v
Hng ha tn kho c coi l mt trong nhng ti sn quan trng i vi nhiu cng
ty. N l mt trong nhng ti sn t tin nht, trong nhiu cng ty hng ha tn kho chim
ti 40% tng kinh ph u t.
b. M hnh sn lng t hng hiu qu nht (Economic Ordering Quantity
EOQ)
M hnh EOQ l mt m hnh qun tr tn kho mang tnh nh lng, c th s dng
n tm mc tn kho ti u cho doanh nghip.
Yu t quyt nh trong qun tr hng tn kho l s d bo chnh xc nhu cu s dng
cc loi hng ha trong k nghin cu - thng l mt nm. Nhng doanh nghip c nhu cu
hng ha mang tnh ma v c th chn k d bo ph hp vi c im kinh doanh ca
mnh.
Sau khi c s liu d bo chnh xc v nhu cu s dng hng nm, trn c s c
th xc nh s ln t hng trong nm v khi lng hng ha trong mi ln t hng. Mc
ch ca nhng tnh ton ny l tm c c cu tn kho c tng chi ph nm mc ti thiu.
Gia chi ph t hng v chi ph tn kho c mi quan h t l nghch. Khi s ln t
hng nhiu, khi lng hng ha tn kho bnh qun thp, dn ti chi ph tn kho thp song chi
ph t hng cao. Ngc li, khi s ln t hng gim th khi lng hng trong mi ln t
cao, lng tn kho ln hn, do chi ph tn tr hng ha cao hn v chi ph t hng gim.
Hnh 7.4. cho thy mi quan h gia cc chi ph thnh phn v tng chi ph vi s
lng hng ha trong mi ln t hng (Q). Khi Q tng, tng chi ph gim dn v t n
im cc tiu v sau bt u tng ln. Khi lng hng ha ti u trong mi ln t hng
k hiu l Q* - l khi lng m tng chi ph tn kho mc ti thiu.
Trang 102
Q
Q*Q -
Chi ph t hng
R
0
Q*
Ngy
60 t hng
Q* =30
Khi lng
Q = Khi lng tn kho trung bnh
R = im t hng li
Hnh 7.4. Mi quan h gia chi ph tn kho
v khi lng t hng
Q
xC
2
Chi ph t hng = Q O
Vi:
S
Q
O
C
Q
S
C O
2
Q
2 SO
C
Trang 103
Q*
n v
n v
+ S ln t hng trong nm l
: 1200 : 100
+ Chi ph t hng trong nm s l : 12 x 1,25
Q * 100
+ Chi ph tn tr hng s l
= 12 ln
= 15 tr.VND
Q
100
xC
0,3tr.VND 15tr.VND
2
2
Qua tnh ton chng ta thy vi khi lng t hng ti u, chi ph t hng bng chi
ph tn tr hng ha.
c. im t hng li
Trong phn trn chng ta gi nh l ch khi no lng nguyn liu nhp k trc
ht mi nhp kho lng hng mi. Tuy nhin, trong thc t khng c doanh nghip no
n khi ht nguyn liu mi t hng. Song nu t hng qu sm s lm tng lng nguyn
liu tn kho, do cn phi xc nh thi im t hng li. Thi im t hng mi c gi
l im t hng li v n c xc nh bng s lng nguyn liu s dng mi ngy nhn
vi di ca thi gian giao hng. Trong v d trn tng nhu cu nguyn liu ca cng ty
ABC l 120 n v. Gi s s ngy lm vic mi nm l 300 ngy, nguyn liu tn kho c
s dng mi ngy l (1200 n v : 300 = ) 4 n v. Nu thi gian giao hng l 8 ngy lm
vic, th doanh nghip s tin hnh t hng khi lng nguyn liu trong kho cn li l:
S x 4 = 32 n v
Thi im t hng li c th hin trong hnh 7.5 ti im R.
d. Lng d tr an ton (SS)
Trong nhng v d trn chng ta a ra mt s gi nh nhm n gin ha vic tnh ton,
tuy nhin chng ch c gi tr v mt l thuyt. Bi l chng ta gi s rng nhu cu s
dng nguyn liu mi ngy khng thay i trong sut thi gian phn tch, nhng trn
thc t chng bin ng khng ngng. iu ny cng c bit ng vi cc loi sn
phm thnh phm trong trng hp doanh nghip phi i ph vi s tng (gim) t
ngt nhu cu i vi nhng sn phm mang tnh ma v. Bi vy m bo s n nh
ca sn xut, doanh nghip cn phi duy tr mt lng hng tn kho d tr.
Hnh 7.6 cho thy nhng g s xy ra khi nhu cu s dng nguyn liu, tn kho bin
ng, thi hn giao hng khng chc chn v lng nguyn liu tn kho d tr m nhim
chc nng nh phn m p ng nhng nhu cu t xut.
Tn kho
Q+SS= 120
Q
Q*=100
Q*100
Q*=100
Q*=100
2
R=52
SS=20
Trang 104
0 10 20 30 40 50 60
70
80 90 100 110
Chi ph c hi khi
ht hng
Chi ph tn tr hng
ha C x SS
Tng chi ph
0
10
20
30
40
15.000.000
10.000.000
5.000.000
2.500.000
1.000.000
0
3.000.000
6.000.000
9.000.000
12.000.000
15.000.000
13.000.000
11.000.000
11.500.000
13.000.000
0-199
200-399
400-599
600
0
0,25
1,25
1,75
TC =
Q
C +
2
TC =
200
O
Q
1200
0,3 +
200
TC
Q
S
C O
2
Q
TC
200
1200
0,3
1,25 37,5 tr.VND
2
200
Chi ph tn kho
Gi bn vi t
l chit khu i
Trang 106
Chi ph mua
hng: S.P(1-i)
Tng chi ph
tn kho v mua
(%)
hng
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)=(2)+(4)
100
200
400
600
30tr
37,5tr
63,75tr
92,5tr
3tr
2,9925tr
2,9625tr
2,0475tr
3.600tr
3.591tr
3.555tr
3.537tr
3.630tr
3.628,5tr
3.618,75tr
3.629,5tr
Bng 7.8 cho thy tng chi ph mua nguyn liu v tn tr chng ca cng ty ABC
mc thp nht l 400 n v cho mi ln t hng. y l ln ca n t hng hiu qu
nht trong trng hp mua hng c chit khu.
f. Chi ph tn kho d tr
Trong nhng phn tch thuc cc phn trn, chng ta cha cp n nhng chi ph
do lng hng tn kho d tr an ton to ra trong trng hp c s thay i ln ca n
t hng.
Khi khi lng nua hng mi ln tng th lng hng tn kho d tr cng gim, do
lng hng tn kho an ton cng t c dng n. Bi vy, khi xem xt m hnh EOQ tn
dng nhng li nhun c hi do chit khu em li cng cn nh gi kh nng ht hng d
tr tn kho v nhng chi ph c hi lin quan n chng.
Trong trng hp cng ty ABC chng ta gi nh rng kh nng ht hng d tr khi
ln ca mi ln mua hng l 200 n v, bng ca trng hp mi ln mua hng 100
n v. Tng t nh vy, kh nng ht hng d tr vi n t hng 400 n v l v n
t hng 600 n v l 1/6 so vi kh nng ht hng d tr ca n t hng 100 n v. Chi
ph ht hng d kin c iu chnh gim dn theo ln ca n t hng. Bng 6.13 trnh
by kt qu tnh ton nhng chi ph bao gm nhng tp hp khc nhau v ln ca n t
hng v cc mc tn kho an ton.
Bng 7.9. Chi ph tn tr hng ha d tr d kin vi cc mc t hng khc nhau
ln ca
n t hng
(n v)
Mc tn kho
an ton, SS
(n v)
Chi ph do ht
hng (tr.VND)
Chi ph tn tr
hng d tr an
ton (0,3tr.xSS)
(tr.VND)
Tng chi ph
(tr.VND)
(1)
(2)
(3)
(4)
Q = 100
0
10
20
30
40
0
10
20
30
40
0
15
10
5
2,5
1
9
5
2,5
1,25
0,5
4,5
0
3
6
9
12
0
3
6
9
12
0
15
13
11
11,5
13
9
8
8,5
10,25
12,5
4,5
Q = 200
Q = 400
Trang 107
Q = 600
10
20
30
40
0
10
20
30
40
2,5
1,25
0,625
0,25
3
1,6667
0,8333
0,4167
0,1667
3
6
9
12
0
3
6
9
12
5,5
7,25
9,625
12,25
3
4,6667
6,8333
9,4167
12,1667
Bng 7.9 tng hp tt c cc loi chi ph bao gm tng chi ph mua hng, t hng, tn
tr hng ha hot ng v tn tr hng ha d tr an ton vi mi tng quan t l nghch
gia ln ca n t hng vi chi ph ht hng.
Bng 7.10. Chi ph tn tr sn xut, tn tr an ton v chi ph mua hng vi nhng s
lng t hng khc nhau.
ln ca
n t hng,
Q
Chi ph d
tr tn kho
sn xut
Chi ph d
tr an ton
T l chit
khu
Chi ph mua
hng S.P(1-i)
(*)
Tng chi ph
tn kho v
mua hng
(3)
(4)
(5)
(6)
0%
0,25%
1,25%
1,75%
3.600
3.591
3.555
3.537
Q
S
C O
2
Q
(1)
100
200
400
600
(2)
30
37,5
63,75
92,5
11
8
4,5
3
3.641
3.636,5
3.623,25
3.632,5
Trang 108
Ti tr t bn ngoi
Di hn
Ngn hn
N pht sinh
Khon
phi tr
T ti tr
Qu khu hao
N do vay mn
Li nhun gi
li
Vn
N tch
ly
C phn
u i
Thu mua
tr gp
Tn dng
thu mua
N khng c bo m
Thu chi
iu chnh c
cu ti sn
C phn
thng
N di
hn
K phiu &
tri phiu
N c bo m
Vay th chp
bng khon phi
thu
Mua
n
Vay th
chp bng
ti sn
Bo
lnh
dng
Ti tr di hn
Vn c phn
Ti sn
Ti sn
Mc thp
nht ca
ti sn
lu ng
Ti sn
lu ng
Ti sn c
nh
Ngun ti
tr
Ti sn
tm thi
Ti sn
lu ng
Tn dng
ngn hn
N di
hn v
vn c
phn
Ti
sn
thng
xuyn
Tn dng
lu ht
Tn dng
ngn hn
Ti sn
lu ng
thng
xuyn
Ti sn c
nh
N di
hn v
vn
c phn
Nhu cu
ngn qu
Tn dng
ngn hn
Ti sn lu
ng tm thi
Ti sn
c nh
Tn dng
di hn
(Thng)
Trang 112
Tn
dng
di
hn
Ti sn
c nh
Tn dng
di hn
Ti sn
c nh
Thi gian
Tn dng
di hn
Ti sn
c nh
Thi gian
Thi hn ti tr
Ngn hn
Di hn
Ri ro
Chi ph
Trang 114
S dng
* CBD
Tr tin trc khi giao hng: phi tr tin trc Ngi mua chu ri ro
(Cash Before khi cht hng ln phng tin vn chuyn. C cao.
th thanh ton bng sc bo chi hoc hi phiu.
delivery)
* COD
(Cash
delivery)
* SDBL
Hi phiu thanh ton ngay khi c vn n: sau
(Sight draff-Bill khi hng ha c cht ln tu, hi phiu mua
hng cng vn n ch hng c gi n ngn
of lading)
hng thanh ton. Doanh nghip phi tr tin
hng nhn c vn n v s dng n
nhn hng t nh vn chuyn
Cc nh ch to t, tht
hp v cc loi hp
thng bn hng theo
th thc ny
* Tin mt
Cc nh bn l thuc l,
tht ti sng v cc sn
phm b sa thng p
dng phng php ny.
y l hnh thc bn
hng rt ph bin. p
dng cho c khch hng
doanh nghip v khch
hng c nhn.
* Thanh ton Ngi mua hng thanh ton ton b tin mua
theo thng
hng trong thng chm nht l vo ngy 25
hng thng. T l chit khu thng p dng
2/10, tc l chit khu 2% trong khong thi
gian 10 ngy u ca thng.
* Thanh ton Thanh ton ton b s hng ha c giao Thng p dng cho cc
theo ma, v trc theo ngy ghi trong hp ng.
loi chi tr em,
(VD:net
30,
thip, sch gio khoa v
ngy 1 thng
nhng hng ha mang
10; 2/10 net 30,
tnh ma v.
(1 thng 1)
* Hng k gi
Khi mua nguyn liu hay mua hng ha theo th thc mua tr chm, phng thc giao
dch ny tr thnh mt hnh thc cp tn dng cho doanh nghip. Tin mua hng c a
vo bng cn i ti sn vi tn gi khon phi tr. Nh vy, khon phi tr th hin tng s
tin m doanh nghip n cc nh cung cp.
2.2.1. Cc hnh thc tn dng thng mi
Tn dng thng mi l mt ngun ti tr ngn hn quan trng i vi hu nh tt c
cc doanh nghip v nht l i vi cng ty thng mi, n l ngun ti tr ln nht. Khng
ging cc khon n tch lu, tn dng thng mi rt linh ng v thi hn thanh ton cng
nh cc iu kin chit khu hay quy m ti tr.
2.2.2. Chi ph ca tn dng thng mi
Mc s dng ca tn dng thng mi ca mt doanh nghip ty thuc ca khon
tn dng . Chi ph ca tn dng thng mi l chi ph ngi mua do khng tr tin trong
thi hn c hng chit khu nn b qua mt khon tin chit khu. y l mt khon chi
ph c hi v n c tnh theo cng thc sau:
T l chi ph ca tn
=
dng thng mi
T l chit khu
360
x
Thi gian c
hng chit khu
Chng hn, vi iu kin 3/15 net 40 - tc l nu doanh nghip mua hng tr tin
trong thi gian 15 ngy k t ngy giao hng th nh cung cp s chit khu 3% trn gi tr
ca ha n bn hng. Nu ngi mua tr tin trong khong thi gian t ngy th 16 n
ngy th 40 k t ngy giao hng th phi thanh ton ton b gi tr ca ha n. Trong
Trang 116
3 360
0,44536
100 3 40 15
T l chi ph =
S ngy
tr hon
40
50
60
70
0
10
20
30
iu kin tn dng
2/15 net 40
3/15 net 40
4/15 net 40
29,39%
20,99%
16,33%
13,36%
44,54%
31,81%
24,74%
20,24%
60,00%
42,86%
33,33%
27,27%
Doanh nghip
(3)
(4)
Bn chng t bn hng
(1) cho ngi mua n
(2) Tr tin theo tha thun
Tr tin cho
ngi mua n
Trang 120
Tin li
Khon tin thc nhn
1
10 - 1
= 11,11%
Trang 121
0,25
2,564%
10 0,25
V li sut nm l:
re (1 0,02561) 4 1 10,66%
Li sut thc ny thp hn li sut chit khu thc thi hn 1 nm bi ngi vay tr
phn tin li trong tng qu v do li sut thc gim xung.
* Chnh sch li sut tnh thm
Chnh sch li sut ny ch yu c p dng i vi cc khon vay ti tr cho mua
sm hng tiu dng v i khi n cng c p dng trong ti tr cho kinh doanh. C th ni,
cc khon vay vi li sut tnh thm thc ra l cho vay tr gp. Theo th thc ti tr ny, tin
li c cng vo vn gc v tng s tin c chia u cho mi k tr gp. Chng hn, vn
khon tin 10 tr.VND, c thi hn vay 1 nm vi li sut 14%/nm, c tr dn trong 12
thng. Tin tr n hng thng c tnh nh sau:
10(1 0,14)
0,95tr.VND
12
tm li sut thc hng thng, chng ta t gi tr hin gi ca ton b cc khon
tin tr n bng s tin cho vay:
10 0,950.PVFA (k %,12)
re =
1 - T l k qu
Trong th d trn, chng ta c th tnh li sut thc ca khon tin vay theo th thc
hn mc tn dng nh sau:
re
12%
100 13,33%
1 10%
Trang 122
re
Tuy nhin, cc ngn hng ch yu cu khch hng phi tng mc k qu khi khon k
qu t nguyn ca doanh nghip thp hn yu cu ca h.
Mt khc, tnh c hn mc tn dng cn tha thun c th p dng cng thc sau:
Hn mc tn dng =
100
1 0,2
= 125 tr VN
Ngi
thu (Lessee)
Tr tin thu
NGI THU
i chiu vi nhng c trng ch yu trn, chng ta thy hnh thc thu vn hnh l
mt thc t rt ph bin trong i sng x hi v hot ng kinh doanh t lu i v ngy nay
chng vn ang tn ti mt cch rt sinh ng.
b. Thu ti chnh (hay thu mua thun - Net Lease)
Thu ti chnh l mt phng thc ti tr tn dng trung hn hay di hn khng th
hu ngang. Theo phng thc ny, ngi cho thu thng mua ti sn, thit b m ngi thu
cn v thng lng t trc cc iu kin mua ti sn vi snh cung cp hoc ngi cho
thu cung cp ti sn ca h cho ngi thu. Tu theo quy nh ca tng quc gia, cc giao
dch c coi l thu ti chnh khi thi hn thu mua chim phn ln i sng hu ch ca ti
sn v gi tr hin gi thun ca ton b cc khon tin thu phi b p nhng chi ph
mua ti sn ti thi im bt u hp ng.
Thng thng, mt giao dch thu ti chnh thng c chia thnh ba phn nh sau:
* Thi im thu c bn (Basic Lease Period)
L thi hn m ngi thu tr nhng khon tin thu cho ngi thu c quyn s
dng ti sn. trong sut giai on ny, ngi cho thu thng k vng thu hi s tin b ra
ban u cng vi tin li trn s vn ti tr.
y l thi hn m tt c cc bn khng c quyn hu ngang hp ng nu khng
c s chp thun ca bn kia.
* Thi hn gia hn tu chn (Optional Renewal Period)
Trong giai on th hai ny, ngi thu c th tip tc thu thit b tu theo mun
ca h. tin thu trong sut giai on ny thng rt thp so vi thi hn c bn, thng ch
chim t l 1 - 2% tng s vn du t ban u v thng phi tr trc vo u mi k thanh
ton.
* Phn gi tr cn li (Residual Value Share)
Theo thng l, ti thi im kt thc giao dch thu ti chnh, ngi cho thu thng
u quyn cho ngi thu lm i l bn ti sn. Ngi thu c php hng phn tin bn
ti sn ln hn so vi gi m ngi thu a ra. hoc c khu tr vo tin thu v n c
coi l mt khon hoa hng bn hng.
Cc loi chi ph bo tr, vn hnh, ph bo him, thu ti sn v mi ri ro thng do
ngi thu chu v tng s tin m ngi thu phi tr ngi cho thu trong sut thi gian
thu thng b p li ton b gi gc (gi mua) ca ti sn. Bi cc loi chi ph duy tr
hot ng, bo him... ca ti sn do ngi thu chu nn cc khon tin thu m ngi cho
thu nhn c coi l gi tr thun ca ti sn. do , hnh thc thu ny cn c gi l thu
mua thun (Net Lease)
Khi thi hn thu cn bn o hn, ngi thu c quyn la chn mt trong cc hnh
thc mua li ti sn vi gi tr hp l hay gi tng trng tu theo s tho thun c d
liu trc trong hp ng, hoc ngi thu cng c th tip tc thu ti sn hay nhn lm i
l bn ti sn tu theo s u quyn ca ngi cho thu.
Trong sut thi gian din ra hot ng thu ti sn, quyn s hu php l i vi ti
sn thuc v ngi cho thu v quyn s dng, hng dng nhng li ch kinh t xut pht
Trang 125
Ngi
thu
(Lessor)
Quyn s dng ti sn
Tr tin thu ti sn
Hp
ng
mua
ti
sn
Quyn
s hu
php l
ti sn
Tr
tin
mua
ti
sn
Giao
ti
sn
Bo tr
v ph
tng
thay
th
Tr
tin
bo
tr v
ph
tng
Nh cung cp
(Manufacturer or
supplier)
Hnh 8.9. Phng thc thu ti chnh
Ngi cho thu
Ngi thu
3.2.3. Phn loi cc phng thc thu ti sn da trn so snh nhng c im ca chng
vi nhau
S so snh ny nhm gip cc bn c lin quan d dng phana loi, nhan din giao
dch thuc phng thc thu no p dng cc quy ch hch ton - k ton, hng cc u i
(nu c) v qun l chung (c quan nh nc) theo quy ch c Nh nc quy nh.
Bng 8.6 so snh c im gia hai phng thc thu tn dng v thu vn hnh.
Bng 8.6. So snh thu vn hnh v thu ti chnh
STT
Tiu thc
Thu vn hnh
Thu ti chnh
Quyn s hu
Thi hn thu
Quyn hu
hp ng
Ri ro
Chi ph bo tr dch Ngi cho thu chu mi chi Ngi thu chu mi chi
v v mua bo him
ph vn hnh, bo tr...dch v, ph vn hnh, bo tr, bo
ph bo him...
him.
u i v thu
Bi thng bo him
Tin bn ti sn
khng
Hp ng thu c quy nh quyn
chn mua theo gi tng trng
khng
Thi hn thu chim phn ln thi
gian hu dng ca ti sn
khng
Gi tr hin ti ca cc khon tin thu
ti thiu ln hn hay tng ng vi
gi tr ca ti sn
khng
Thu vn hnh
Thu vn hnh
IAS
Hoa
k
Anh
Nht
Hn
quc
Indonesia
Vit
Nam
Khng
quy nh
c th
Khng
bt buc
Khng
bt buc
Khng
bt buc
* Quyn hy
ngang hp ng
Khng
c
Khng
c
Khng
c
Khng
c
Khng
c
Khng
c
Khng
c
* Thi hn thu
tnh theo i sng
hu dng ca ti
sn thu
Ti sn
10 nm:
70% ti
sn >10
nm:60%
ti a
120%
60% ti
sn 5
nam =
70%
Ti sn
c i
sng
2 nam
60%
* Hin gi cc
khon tin thu ti
thiu (chit khu
theo li xut i
vay ca ngi
thu) so vi gi tr
hp l ca ti sn
Bng
hoc ln
hn
90%
Tr
tin
thu
Tng
ng
90%
90%
Trang 132
MC LC
CHNG 1. TNG QUAN V QUN TR TI CHNH...................................................1
1. VAI TR CA QUN TR TI CHNH DOANH NGHIP TRONG HOT NG
KINH DOANH..........................................................................................................................1
1.1. Khi nim ti chnh doanh nghip v qun tr ti chnh doanh nghip.......................1
1.1.1 Khi nim ti chnh doanh nghip.................................................................................1
1.1.2. nh ngha qun tr ti chnh doanh nghip................................................................1
1.2. Cc quyt nh ch yu ca qun tr ti chnh doanh nghip.......................................2
1.2.1. Quyt nh u t...........................................................................................................2
1.2.2. Quyt nh ti tr............................................................................................................2
1.2.3. Quyt nh qun tr ti sn............................................................................................2
1.3. Vai tr ca qun tr ti chnh doanh nghip....................................................................2
2. TH TRNG TI CHNH................................................................................................3
2.1. Khi nim th trng ti chnh.........................................................................................3
2.2. Cu trc th trng ti chnh............................................................................................3
2.1.1. Cn c theo thi hn thanh ton ca cc cng c ti chnh.......................................4
2.2.2. Cn c trn phng din c ch giao dch...................................................................5
2.3. Vai tr ca th trng ti chnh........................................................................................5
CU HI N TP...................................................................................................................6
CHNG 2. GI TR THI GIAN CA TIN T............................................................7
1. TIN LI, LI N, LI KP.........................................................................................7
1.1. Tin li v li sut..............................................................................................................7
1.1.1. Li n.............................................................................................................................7
1.1.2. Li kp..............................................................................................................................8
1.2. Li sut thc v li sut danh ngha................................................................................8
1.3. Li sut v ph tn c hi vn...........................................................................................9
2. GI TR THI GIAN CA TIN T................................................................................9
2.1. S pht sinh ca tin t theo thi gian.............................................................................9
2.1.1. Dng tin t......................................................................................................................9
2.1.2. Dng tin u...................................................................................................................9
2.1.3. Dng tin t hn tp........................................................................................................9
2.2. Gi tr tng lai ca tin t.............................................................................................10
2.2.1. Gi tr tng lai ca mt khon tin...........................................................................10
2.2.2. Gi tr tng lai ca dng tin.....................................................................................10
2.3. Gi tr hin ti ca tin t................................................................................................12
2.3.1. Gi tr hin ti ca mt khon tin..............................................................................12
2.3.2. Gi tr hin ti ca mt dng tin................................................................................12
CU HI N TP V BI TP..........................................................................................14
CHNG 3. PHN TCH TI CHNH DOANH NGHIP.............................................15
1. MT S VN CHUNG V PHN TCH TI CHNH..........................................15
1.1. Khi nim v ngha ca phn tch ti chnh...............................................................15
1.1.1. Khi nim phn tch ti chnh......................................................................................15
1.1.2. ngha...........................................................................................................................15
1.2. Trnh t v cc bc tin hnh phn tch......................................................................15
1.3. Phng php v ni dung phn tch ti chnh..............................................................16
1.3.1. Phng php phn tch ti chnh................................................................................16
1.3.2. Ni dung phn tch ti chnh........................................................................................16
2. PHN TCH CC THNG S TI CHNH..................................................................21
2.1. Phn tch thng s kh nng thanh ton.......................................................................21