Professional Documents
Culture Documents
ng () Ty (u)
Tinh thn - i ngi - Tnh lng Vt cht - My mc - Mnh m, quyt lit,
cm nhn cc mi quan h Sc ng, quan tm thc th c lp
Thin v tn gio, m thut, ngh
Thin v khoa hc cng ngh
thut
S dng tnh cm, quan tm o S dng tr tu, t tng, quan tm s vt/hin
c -- Con ngi, o hc tng -- V tr, hc thuyt
Dng trc gic, tng th vn loanh
Dng l tr, mt dn tng th, ngy cng
quanh nhng li c, b ngai phong ph, c th
Quan tm phn ngn: nhn sinh Quan tm phn gc: th gii quan, bn th
quan, cch sng, li sng lun, nhn thc lun
nh hng ti: gii thch/l lun v th gii,
nh hng ti: kinh nghim/hon
thc hnh k ngh, t do c nhn, cch mng
thin c nhn, n nh x hi
x hi
MC LC
LI CM N:..1
M U:...
2
NI
DUNG:...............................................................................................................5
Chng 1: Khi qut chung v trit hc phng ng v phng Ty.5
Chng 2: Nhng im khc nhau gia trit hc phng ng v trit hc
phng ng v phng Ty thi c i...9
2.1 Mi quan h gia con ngi v v tr....9
2.2.Mt x hi v mt sinh hc ca con ngi..................11
2.3 T tng nhn thc lun. 12
2.4 Cuc u tranh gia duy tm v duy vt...13
2.5 S u tranh gia bin chng v siu hnh..14
2.6 Cc bc pht rin nhy vt v cht.... 14
2.7 Vic c nhn nhn nh mt khoa hc c lp......15
2.8 Vic s dng h thng thut ng ...16
KT
LUN:.............................................................................................................18
TI LIU THAM KHO:.20
M U
1. L do chn ti:
Trit hc l mt h thng tri thc l lun chung nht ca con ngi v
th gii v bn than con ngi v v tr ca con ngi trong th gii .
Trit hc c mt vai tr ht sc to ln trong x hi.
Trc ht, trit hc t ra v gii quyt nhng vn th gii quan, l ton
b nhng quan im, quan nim ca con ngi v th gii xung qunnh, v
bn than con ngi, v cuc sng v v tr ca con ngi trong th gii .
Bn cnh , trit hc cn c chc nng phng phps lun, l h thng cc
quan dim, cc nguyn tc ch o con ngi, tm ti xy dng, la chn v
vn dng cc phng php trong nhn thc v thc tin.
Sau cng, tri thc khng nhng c vai tr to ln i vi khoa hc m cn i
vi vic rn luyn nng lc t duy ca con ngi.
Nh ng ghen tng ni: Mt dn tc mun ng trn nh cao ca
khoa hc th khng th khng c t duy l lun, v hon thin nng lc t
duy l lun th khng c mt cch no khc hn l nghim cu ton b trit
hc thi trc.
Bc i u tin ca lch s trit hc th gii l trit hc c i. Nhng
hc thuyt trit hc u tin trong lch s xut hin vo th k th XIII VI
trc cng nguyn. phng ng th hin r nt n , Trung Quc.
phng Ty, th hin r nt Hy Lp v La M c i.
Nghin cu v so snh s khc nhau gia trit hc phng ng v
trit hc phng Ty thi c i s cho ta mt ci nhn khi qut v bin
chng v nhngng gp c gi tr i vi tri thc nhn loi trong bui u
hnh thnh thc x hi. ng thi gio ta thu tm tri thc, tr tu ca mi
thi i lch s c kt tinh trong trit hc.
2
Thng qua nhng s khc nhau gia trit hc phng ng v trit hc
phng Ty thi c i s cho ta mt ci nhn ton din, ng n v ngha,
nh hng, nm c si dy lien h gia qu kh v hin ti. Bn cnh ,
gip trnh t tng cao trit hc phng ng, h thp trit hoc phng
Ty thi c i v ngc li.
Xut pht t nhng l do nu trn nn em chn ti: So snh s
khc nhau gia trit hc phng ng v trit hc phng Ty thi c
i lm ti cho bi tiu lun ca mnh.
2. Mc ch nghin cu ca ti:
- Lm r nhng c im ca hai nn trit hc phng ng v
phng Ty thi c i, t thy c nhng nt c sc ring ca mi nn
trit hc, chng b sung cho nhau v u ng gp vo s pht trin ca lch
s nhn loi.
- So snh s khc nhau gia hai nn trit hc, t c ci nhn khi
qut v bin chng v nhng ng gp c gi tr i vi tri thc nhn loi
trong nhng bui u hnh thnh thc x hi, gip chng t tng cao
nn trit hc ny, h thp nn trit hc kia.
3. Nhim v nghin cu:
- Nghin cu, phn tch cc c im ca trit hc phng ng v
trit hc phng Ty thi c i.
- Tm ra v so snh nhng im khc nhau cn bn gia hai nn trit
hc y.
NI DUNG
CHNG I: Khi qut chung v trit hc phng ng v phng Ty.
Thi xa xa, con ngi mun khm ph v th gii v bn thn
mnh. Khi khoa hc cn cha pht trin v tr tu con ngi cn hn ch,
cng c nhn thc th gii ca h lc u l huyn thoi v thn thoi, tc
l gii tch cc hin tng t nhin bng cc yu t thn thoi. Nhng t khi
x hi chim hu n l ra i thay th x hi nguyn thy, s gii thch th
gii bng huyn thoi, thn thoi khng cn p ng nhu cu hiu bit ngy
cng cao ca con ngi. Mt cng c nhn thc mi ca loi ngi xut hin,
l trit hc.
Trit hc ra i vo khong th k VIII VI trc Cng nguyn gn
lin vi s ra i ca cc nn vn minh c i nh Trung Quc, n , Hy
Lp. l kt qu ca s tch bit gia lao ng tr c v lao ng chn tay,
cng vi s pht trin trnh cao (trnh h thng ho, khi qut ho,
tru tng ho) ca t duy nhn loi.
C rt nhiu quan nim khc nhau v trit hc. Trit theo ngha ch
Hn l tr - s hiu bit ca con ngi, l truy tm bn cht ca i tng
trong qu trnh nhn thc th gii. Trit theo ngha ting n l
Darshna, l s suy ngm con ng n chn l, l s hiu bit ni chung
Trit hc theo ting Hy Lp l Philosophya - s ham m hiu bit cng
vi s thng thi. Nh vy, d l Trung Quc, n hay Hy Lp, d
phng ng hay phng Ty, trit hc thi c i u c ngha l s hiu
bit chung, s nhn thc chung ca con ngi v th gii.
Do nghin cu nhng qui lut chung nht ca th gii nn trit hc vi
t cch l mt khoa hc cp ti nhiu vn . Trong nhng vn y, ni
10
11
12
php t duy gicc ng bng trc gic nn lm cho cc khi nim thiu
logic, khoa hc.
Tri li, cc nh trit hc phng Ty c i li khng t mnh vo
gia i tng suy nghim, m tch con ngi ra khi i tng nhn thc
m bo c tnh khch quan. Mc d vn c quan im nh Epiquga
nhng ng tha nhn tc ng ca vt cht vo cc gic quan ca con
ngi. Hu ht cc trit gia Hy Lp a ra quan im v nhn thc lun
ng n, l nhn thc mt qu trnh kinh nghim n nhn thc l tnh. V
th, logic hc c pht trin phng Ty c i.
2.4. Cuc u tranh gia duy tm v duy vt:
trit hc phng ng c i, cc tro l, hc thuyt thng an
xen yu t duy vt v duy tm. Chnh v th m cuc u tranh gia duy vt
v duy tm khng gay gt nh phng Ty.
Trung Quc c i vi trng phi nho gio m i din l Khng
T. Trong quan nim ca ng, bn cnh cc yu t duy tm l cc yu t duy
vt. ng a ra thuyt Thin mnh, v coi vic hiu bit mnh tri l mt
hiu bit tt yu cn c tr thnh mt con ngi hon thin. Song ng li
ph phn sung bi, m tn. Trong pht gio, s an xen gia yu t duy vt v
duy tm cng th hin rt r nt.
Cn Trit hc n c i, cc quan nim t nhin v cc v thn
dn m nht, thay vo l nhng nguyn l tru tng, duy nht, ti cao
c coi l ngun gc ca v tr, l thn sang to ti cao. Tuy nhin trong
thi k ny cng xut hin mt ln song u tranh chng li ch ngha duy
tm.
Khng nh phng ng, trit hc phng Ty c i li c nhng
cuc y tranh gay gt. y, mi nh trit hc, mi trng phi li c mt
13
14
Trit hc phng ng c pht trin nhng ch l s pht trin cc b,
i su vo tng chi tit, tng t tng trn c s ci c, c ci tin v phng
din no . iu th hin ch, nhng nh t tng giai on lch s
sau thng cho mnh l hc tr, l ngi k tc s nghip ca nhng nh sng
lp giai on trc.
Nhng t tnngr mi m h a rach l gii thch su hn hoc nhm
bo v nhng tng ca nhng v tin bi.
V vy giai on sau t thy nhng trng phi trit hc mi xut hin, iu
cho chng ta thy tnh bo th, tr tr, kim tin ca trit hc phng ng
c i.
Ngc li, phng Ty li c nhng trng phi trit hc mi, th
hin s t ph v t tng.
Hy Lp, trit hc i su v bn n vn con ngi, c bit v thuyt
nguyn t ca emocrit to ra bbc nhy vt v cht trong lch s trit
hc c i.
c im ny cn c th hin qua quan im mi ca Hraclit v nhn
thc lun ca Empedoclo.
Chnh nhng iu to ra nhng bc pht trin nhy vt v cht ca
trit hc phng Ty c i.
2.7. Vic c nhn nhn nh mt khoa hc c lp:
Nhng t tng trit hc phng ng c i t khi tn ti di dng
trit hc thun tu m thng c trnh by xen k hoc n du ng sau
nhng vn chnh tr, x hi, o c, tn gio, ngh thut
Ngc li, trit hc phng Ty c i l mt h thng cc t tng
c trnh by trc tip, r rang, trit hc c coi l mt khoa hc c lp.
15
16
17
KT LUN
Qua nghin cu v trnh by nh trn , ta thy rng gia hai nn
trit hc c nhng c im khc xa nhau, mi nn trit hc li c nhng
ny c sc ring, nhng chng li b sung cho nhau v u c nhng
ng gp to ln v lch s pht trin trit hc ca nhn loi.
phng ng, ta tm thy s su sc, v, tinh thn, o c,
tnh nhn o, mu sc i sng. Trong khi , tinh thn khoa hc ca
trit hc phng Ty c i li lm cho trit hc c tnh logic v tr thnh
khoa hc ca cc ngnh khoa hc.
S khc bit ny do nhiu nguyn nhn chi phi song nguyn nhn ch
yu chnh l s khc bit v iu kin t nhin v kinh t - x hi. Bi l trit
hc l mt hnh thi thc x hi va chu s qui nh ca tn ti x hi.
Vic nghin cu trit hc phng ng v trit hc phng Ty c i
c ngha ht sc to ln. Bi l, thng qua hot ng nghin cu trit hc,
chng ta thy c s pht trin lch s t tng trit hc ca nhn loi
thi c i, nm bt c qu trnh hnh thnh v pht trin ca nhng
phng php nhn thc khoa hc. T , cho ta bin php hu hiu nghin
cu, nh gi mt hc thuyt trit hc trong trit hc c i ni ring v trong
lch s trit hc ni chung, ng thi, gp phn hnh thnh v pht trin
phng thc t duy khoa hc.
Vic ch ra s khc nhau gia trit hc phng ng v phng Ty c
i gip ta c cch nh gi tho ng v tr hai nn trit hc ny trong lch
s. Trit hc phng ng c i ra i t rt sm v l ci ni ca trit hc
nhn loi. Trit hc phng Ty c i ra i mun hn nhng c mng
mng v ang ny n hu ht tt c cc loi th gii quan sau ny
18
19
So snh trit hc phng ng v phng Ty
Xu hng chnh ca Upanishad lnhm bin h cho hc thuyt duy tm, tn gio
trong kinh Va v ci gi l tinh thn sng to ti cao sngto v chi phi th
gii ny. tr li cu hi ci g l thc ti cao nht, l cn nguyn ca tt c m
khi nhn thc c n, ngi ta s nhn thc c mi ci cn li v c th gii
thot c linh hn khi s lo u kh no ca i sng trn tc v rng buc ca
th gii ny l tinh thn v tr ti cao Brahman, l thc th duy nht, c trc
nht, tn ti vnh vin, bt dit, l ci t tt c th gii u ny sinh ra v nhp
v vi n sau khi cht. Tm li Brahman l tinh thn v tr, l ng sng to duy
nht, l i ng, i inh, l v tr xung quanh ci tn ti thc s, l khch th.
i vi phng Ty li nhn mnh tch con ngi ra khi v tr, coi con ngi l
ch th, cha t nghin cu chinh phc v tr th gii khch quan. V cng
chnh t th gii khch quan khch nhau nn dn n hng nghin cu tip cn
cng khc nhau:
Ci khc bit na l ngay trong vn con ngi phng ng cng quan nim
khc phng Ty:
phng ng an xen cc trng phi, yu t duy vt, duy tm bin chng, siu
hnh khng r nt. S phn chia ch xt v i th, cn i su vo nhng ni dung
c th thng l c mt duy tm c mt duy vt, s k l duy vt, hu k l nh
nguyn hay duy tm, th hin r th gii quan thiu nht qun, thiu trit ca
trit hc v phn k lch s trong cc x hi phng ng cng khng mch lc
nh phng Ty.