Nghiên cứu khảo sát tính chất của lót giầy đàn hồi tại Việt Nam.

- ĐỖ THỊ PHƢƠNG NGHIÊN CỨU KHẢO SÁT TÍNH CHẤT CỦA VẬT LIỆU LÀM LÓT GIẦY ĐÀN HỒI TẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: Công nghệ Vật liệu Dệt may LUẬN VĂN THẠC SĨ KĨ THUẬT NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS BÙI VĂN HUẤN Hà Nội – Năm 2015 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Viện Dệt may – Da giầy và Thời trang Đỗ Thị Phương 3 Luận Văn Thạc Sĩ LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan luận văn đƣợc thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn của PGS.TS.
- Lót giầy và vai trò của lót giầy.
- Các cấu trúc lót giầy đàn hồi.
- Lót giầy 2 lớp.
- Lót giầy 3 lớp.
- Lót giầy kết hợp với đế trong.
- Vật liệu làm lót giầy đàn hồi.
- Vật liệu làm lớp bên trên của lót giầy đàn hồi.
- Vật liệu làm lớp xốp đàn hồi.
- Tính chất của vật liệu khi bị nén và phƣơng pháp xác định.
- Tính chất của vật liệu khi bị nén.
- Phƣơng pháp thử nghiệm ép nén vật liệu giầy.
- Yêu cầu đối với lót giầy và lót giầy đàn hồi.
- Yêu cầu chung đối với lót giầy.
- Yêu cầu đối với lót giầy đàn hồi.
- Công nghệ sản xuất lót giầy đàn hồi.
- Công nghệ sản xuất lót giầy đàn hồi dạng phẳng.
- Công nghệ sản xuất lót giầy đàn hồi định hình.
- Nghiên cứu các tính chất đàn hồi của lót giầy đàn hồi.
- Nghiên cứu các tính chất vệ sinh (độ hút nƣớc, độ thải nƣớc) của lót giầy đàn hồi.
- Phƣơng pháp nghiên cứu.
- Phƣơng pháp thử nghiệm các đặc trƣng biến dạng đàn hồi của vật liệu lót giầy.
- Thử nghiệm độ hút nƣớc và thải nƣớc của lót giầy.
- Kết quả nghiên cứu các đặc trƣng biến dạng đàn hồi của lót giầy đàn hồi.
- Kết quả nghiên cứu các tính chất vệ sinh (độ hút nƣớc độ thải nƣớc) của lót giầy đàn hồi.
- Lót giầy 2 lớp dạng tấm.
- Một số mẫu lót giầy đàn hồi ép đúc (định hình.
- Một số lót mặt 3 lớp làm bằng các vật liệu khác nhau.
- Sơ đồ thiết kế chi tiết lót giầy.
- Sơ đồ quy trình thiết kế và chế tạo lót giầy đàn hồi 2 lớp từ da thuộc.
- Chi tiết lót mặt (lót giầy.
- Bộ cỡ số lót giầy.
- Sơ đồ quy trình thiết kế và chế tạo lót giầy đàn hồi 3 lớp.
- Thiết kế chi tiết đệm gót cho lót giầy đàn hồi.
- Lót giầy đàn hồi 3 lớp.
- Lót giầy định hình.
- Sơ đồ quy trình thiết kế và chế tạo lót giầy đàn hồi định hình.
- Dụng cụ đo độ dày vật liệu.
- Đo độ dày vật liệu.
- Biểu đồ so sánh độ hút nƣớc của các mẫu lót giầy khả sát với yêu cầu về độ hút nƣớc đối với lót giầy.
- Biểu đồ so sánh độ thải nƣớc của các mẫu lót giầy khảo sát với yêu cầu về độ thải nƣớc đối với lót giầy.
- Yêu cầu cơ bản đối với lót giầy thông thƣờng.
- Yêu cầu cơ bản đối với lót giầy đàn hồi.
- Các loại lót giầy, vật liệu làm lót giầy đàn hồi đƣợc lựa chọn nghiên cứu.
- Kết quả xác định các đặc trƣng hút nƣớc và thải nƣớc của các mẫu lót giầy đàn hồi.
- Kết quả xác định các đặc trƣng hút nƣớc và thải nƣớc của một số mẫu vật liệu EVA và EVA pha cao su làm lớp đàn hồi cho lót giầy.
- Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Viện Dệt may – Da giầy và Thời trang Đỗ Thị Phương 11 Luận Văn Thạc Sĩ PHẦN MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài: Lót giầy là chi tiết quan trọng tiếp xúc với toàn bộ lòng bàn chân, có ảnh hƣởng lớn đến tính tiện nghi của giầy: độ êm chân, phân bố áp lực cơ thể lên lòng bàn chân, tạo cho bàn chân có cảm giác nhiệt ẩm thoải mái (bàn chân không quá nóng vào mùa hè, lạnh về mùa đông và luôn khô ráo), đảm bảo tính sinh thái (an toàn) cho bàn chân và ngƣời sử dụng giầy.
- Đối với giầy sử dụng trong điều kiện con ngƣời vận động mạnh (giầy thể thao) hoặc làm việc (giầy bảo hộ lao động) thì lót giầy càng có vai trò quan trọng hơn.
- Để giải quyết vấn đề này, bên cạnh việc sử dụng đế giầy đàn hồi thì giải pháp hữu hiệu và kinh tế nhất là sử dụng lót giầy đàn hồi: lót giầy làm từ vật liệu và hệ vật liệu mềm, xốp, có khả năng đàn hồi tốt, giúp giảm chấn cho bàn chân, giúp phân bố đều áp lực lên lòng bàn chân nhờ khả năng định hình tốt với bề mặt lòng bàn chân (do vật liệu mềm, xốp) làm tăng diện tích tiếp xúc của lòng bàn chân với lót giầy.
- Lót giầy đàn hồi, bên cạnh yêu cầu về tính đàn hồi, cần phải đáp ứng các yêu cầu vệ sinh và sinh thái của lót giầy thông thƣờng.
- Do cơ bản đƣợc làm từ lớp vật liệu mềm, xốp có độ dày lớn (từ 3 ÷ 5 mm, phần gót có thể lên tới 10 mm), nên lót giầy đàn hồi rất phù hợp với các loại giầy sâu và rộng nhƣ giầy bảo hộ lao động và giầy thể thao, giầy vải, giầy cho bệnh nhân.
- Ngày nay lót giầy đàn hồi có độ dày nhỏ (khoảng 2 ÷ 5 mm) cũng đƣợc sử dụng ngày càng phổ biến cho các loại giầy da.
- Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Viện Dệt may – Da giầy và Thời trang Đỗ Thị Phương 12 Luận Văn Thạc Sĩ Hiện nay trên thị trƣờng nƣớc ta có nhiều loại lót giầy đàn hồi đƣợc làm từ các hệ vật liệu khác nhau, nhƣng chƣa có nghiên cứu nào về chất lƣợng của chúng.
- Do vậy việc “Nghiên cứu khảo sát tính chất của vật liệu làm lót giầy đàn hồi tại Việt Nam” nhằm đánh giá chất lƣợng của chúng thông qua các đặc trƣng đàn hồi, độ êm xốp và tính chất vệ sinh cơ bản là việc làm cần thiết có tính khoa học và tính thực tiễn cao.
- Lịch sử nghiên cứu: Lót giầy là chi tiết quan trọng đối với giầy dép, do vậy trên thế giới có nhiều công trình nghiên cứu về vật liệu và cấu trúc lót giầy để tạo ra các loại lót giầy có các tính năng mới nhƣ chống lạnh cho bàn chân, kháng khuẩn – khử mùi [15], chữa bệnh bàn chân, theo dõi sức khỏe ngƣời sử dụng v.v., tăng cƣờng lƣu thông không khí bên trong giầy [31, 32].
- Thông thƣờng đây cũng là các loại lót giầy, bên cạnh các tính năng đặc biệt thƣờng có tính đàn hồi tốt.
- Vật liệu làm lót giầy đàn hồi thƣờng là các loại vật liệu có khả năng đàn hồi tốt nhƣ EVA, cao su, PU, cao su nhiệt dẻo TPR, và hiện nay nhiều nghiên cứu [10, 14] về các loại vật liệu này nhằm tạo cho lót giầy có khả năng đàn hồi và duy trì tính đàn hồi tốt trong quá trình sử dụng.
- Cho đến nay đã có một số nghiên cứu về nguyên vật liệu và công nghệ sản xuất giầy chuyên dụng (giầy bảo vệ) [4 - 8], một số nghiên cứu về tính vệ sinh của giầy sử dụng trong môi trƣờng khí hậu nƣớc ta [2, 3], và chƣa có nghiên cứu nào đƣợc công bố về lót giầy đàn hồi.
- Mục đích nghiên cứu: Đánh giá đƣợc các tính chất cơ bản (các chỉ tiêu chất lƣợng chính) của các loại lót giầy đàn hồi tiêu biểu đang có trên thị trƣờng Việt Nam: đặc trƣng đàn hồi, độ cứng và các chỉ tiêu vệ sinh cơ bản là độ hút nƣớc và thải nƣớc.
- Đối tƣợng nghiên cứu: Các loại lót giầy đàn hồi tiêu biểu đang có trên thị trƣờng Việt Nam (nhập khẩu và sản xuất trong nƣớc) đƣợc làm từ các loại vật liệu EVA, cao su, PU, da thuộc, vải.
- Phạm vi nghiên cứu: Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài tập trung đánh Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Viện Dệt may – Da giầy và Thời trang Đỗ Thị Phương 13 Luận Văn Thạc Sĩ giá tính đàn hồi và độ cứng của lót giầy thông qua các chỉ số độ phục hồi biến dạng và độ biến dạng toàn phần, đánh giá các chỉ tiêu vệ sinh cơ bản nhất là độ hút và thải nƣớc của vật liệu làm lót giầy.
- Tóm tắt cô đọng các luận điểm cơ bản: Khảo cứu tài liệu về: cấu trúc lót giầy đàn hồi, yêu cầu đối với lót giầy đàn hồi.
- vật liệu làm lót giầy đàn hồi.
- các phƣơng pháp xác định tính đàn hồi và các chỉ tiêu vệ sinh của vật liệu làm lót giầy.
- Xây dựng phƣơng pháp và xác định khả năng đàn hồi và độ cứng của lót giầy thông qua các chỉ số độ phục hồi biến dạng và độ biến dạng toàn phần.
- Đánh giá các chỉ tiêu vệ sinh cơ bản nhất là độ hút và thải nƣớc của vật liệu làm lót giầy.
- So sánh kết quả nhận đƣợc với các yêu cầu về các chỉ tiêu này đối với lót giầy đàn hồi để kết luận về chất lƣợng các loại lót giầy theo các tiêu chí nghiên cứu, cũng nhƣ khả năng sử dụng các loại vật liệu nghiên cứu trong sản xuất lót giầy đàn hồi.
- Thí nghiệm xác định khả năng đàn hồi và độ cứng, các chỉ tiêu vệ sinh của vật liệu làm lót giầy đàn hồi.
- Phƣơng pháp đánh giá so sánh kết quả nghiên cứu với yêu cầu đối với lót giầy đàn hồi.
- Đóng góp của tác giả: Kết quả nghiên cứu của tác giả góp phần đánh giá khả năng đàn hồi, tính vệ sinh của các loại lót giầy nghiên cứu, cũng nhƣ khả năng sử dụng các loại vật liệu nghiên cứu trong sản xuất lót giầy đàn hồi chất lƣợng tốt.
- Lót giầy và vai trò của lót giầy Giầy nói chung đƣợc cấu tạo từ 2 phần: Phần đế giầy và phần mũ giầy [16, 28].
- Chi tiết lót giầy (hay còn gọi là lót mặt) đƣợc hiểu là chi tiết tiếp xúc với bề mặt lòng bàn chân, cách ly bàn chân với đế giầy.
- Khi sử dụng các loại lót giầy chất lƣợng tốt, bàn chân có cảm giác thoải mái do: có sự phân bố áp lực cơ thể lên toàn bộ diện tích bề mặt lòng bàn chân.
- giảm áp lực bàn chân xuống bề mặt tựa do có sự đàn hồi hay giảm chấn của lót giầy.
- Lót giầy không phù hợp với đặc thù môi trƣờng sử dụng hay lót giầy kém chất lƣợng có thể gây bệnh tật cho bàn chân, gây mùi bàn chân, tạo cho ngƣời sử dụng giầy cảm giác khó chịu.
- Chính vì vậy lót giầy là chi tiết đƣợc quan tâm đặc biệt khi thiết kế và sản xuất giầy.
- Các cấu trúc lót giầy đàn hồi Lót giầy đàn hồi là loại lót giầy đƣợc làm từ vật liệu và hệ vật liệu mềm, xốp, có khả năng đàn hồi tốt, giúp giảm chấn cho bàn chân (êm chân), giúp phân bố đều áp Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Viện Dệt may – Da giầy và Thời trang Đỗ Thị Phương 15 Luận Văn Thạc Sĩ lực lên lòng bàn chân nhờ khả năng định hình tốt với bề mặt lòng bàn chân (do vật liệu mềm, xốp) làm tăng diện tích tiếp xúc của lòng bàn chân với lót giầy.
- Ngoài tính đàn hồi, lót giầy đàn hồi cần đảm bảo các yêu cầu về tính vệ sinh và sinh thái (an toàn) nhƣ lót giầy thông thƣờng.
- Lót giầy đàn hồi cơ bản đƣợc làm từ lớp vật liệu có đàn tính tốt nhƣ xốp EVA, PU, cao su xốp v.v., tuy nhiên các loại vật liệu này có khả năng hút ẩm, hút nƣớc kém (tính vệ sinh kém) do vậy chúng thƣờng dùng làm lớp bên dƣới hoặc lớp trung gian, bên trên thƣờng đƣợc phủ lớp vật liệu có khả năng đảm bảo các yêu cầu vệ sinh và tính thẩm mỹ cho lót giầy.
- Do vậy lót giầy đàn hồi thƣờng có cấu trúc nhiều lớp (từ 2 lớp trở nên) [16, 28].
- Lót giầy 2 lớp Lót giầy 2 lớp dạng tấm: Lót giầy 2 lớp dạng tấm có lớp bên dƣới là vật liệu đàn hồi có độ dày lớn đảm bảo vai trò đàn hồi cho lót, lớp bên trên là vật liệu: da thuộc, vải, giả da v.v.
- Trong trƣờng hợp này, lớp vật liệu đàn hồi đƣợc sản xuất ở dạng cuộn hoặc tấm có độ dày nhƣ nhau.
- Sau khi pha cắt trên máy, có sử dụng dao chặt, sẽ nhận đƣợc lót giầy hoàn chỉnh.
- Lót giầy 2 lớp dạng tấm Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Viện Dệt may – Da giầy và Thời trang Đỗ Thị Phương 16 Luận Văn Thạc Sĩ Trƣờng hợp sử dụng lớp bên trên bằng da thuộc, thƣờng ngƣời ta pha cắt riêng biệt lớp vật liệu đàn hồi, lớp da bằng dao chặt trên máy chặt sau đó dán hai lớp lại với nhau.
- Lót giầy hai lớp được định hình (ép đúc) (hình 2): Với công nghệ này, thông thƣờng lót giầy đƣợc định hình theo khuôn ép và định hình tốt hơn với lòng bàn chân.
- Lót giầy có độ dày không đồng đều theo diện tích bề mặt.
- Việc liên kết lớp bên trên với lớp vật liệu đàn hồi có thể tiến hành theo 2 phƣơng án [28, 33].
- Phương án 1: Vật liệu dán với lớp đàn hồi trong quá trình ép đúc lót giầy đàn hồi trên khuôn ép.
- Sau khi ép xong, cắt phần ba via, sẽ nhận đƣợc lót giầy thành phẩm.
- Với phƣơng pháp này, lót giầy nhận đƣợc có độ thẩm mỹ cao, hai lớp vật liệu ép dán chặt với nhau.
- Tuy nhiên phƣơng pháp này tiêu tốn nguyên vật liệu nhiều hơn do tạo thành ba via lớn.
- Ngoài ra phƣơng pháp đúc ép làm giảm độ xốp và tính đàn hồi của một số loại vật liệu, ví dụ EVA, latex (cao su) xốp.
- Phương án 2: Vật liệu làm lớp bên trên đƣợc dán với lớp đàn hồi sau khi ép chúng trên khuôn ép [25].
- Lớp lót đàn hồi đƣợc đúc ép từ nguyên liệu trên máy ép có sử dụng khuôn ép.
- Sau khi ép xong, cắt phần ba via sẽ nhận đƣợc lớp lót đàn hồi.
- Pha cắt vật liệu lớp bên trên bằng dao cắt trên máy chặt sau đó dán lớp vật liệu này với lớp lót đàn hồi đã ép đúc.
- Để đảm bảo tính thẩm mỹ cho lót giầy, thuận tiện cho việc dán hoặc may các lớp với nhau, đối với một số loại vật liệu làm lớp phủ mặt, ngƣời ta cắt lớn hơn lớp lót đàn hồi.
- Sau khi may hoặc dán hai lớp với nhau, tiến hành xén mép lớp bên trên theo mép lớp lót đàn hồi để nhận đƣợc lót giầy hoàn chỉnh.
- Một số mẫu lót giầy đàn hồi ép đúc (định hình) Lót giầy 2 lớp có đệm mang trong: Loại lót này tƣơng tự nhƣ loại lót 2 lớp đƣợc sản xuất bằng phƣơng pháp pha cắt từ các cuộn hoặc tấm vật liệu.
- Để tăng khả năng nâng đỡ vòm trong của bề mặt lòng bàn chân, ngƣời ta thƣờng dán lên mặt dƣới của lớp lót đàn hồi một miếng đệm từ vật liệu xốp ví dụ EVA có hình dạng tƣơng ứng vòng trong của lòng bàn chân và độ dày 3 ÷ 5 mm.
- Lót giầy 3 lớp Lót giầy 3 lớp có cấu trúc tƣơng tự lót giầy 2 lớp nhƣng điểm khác là phần lót đàn hồi cấu trúc từ 2 lớp (hình 3).

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt