- MỘT SỐ KIẾN THỨC TOÁN HỌC BỔ TRỢ Một số kiến thức hình học vectơ bổ trợ trong dạy học vật lí 1 MỤC LỤC. - Một số kiến thức cơ bản về hỡnh học. - Phộp cộng hai vộc tơ. - 3 2.Một số bài tập vận dụng . - Bài tập về cơ học. - Bài tập về ĐLBT động lương. - Bài tập về điện trường. - Bài tập về từ trường. - Bài tập về điện xoay chiều. - MỘT SỐ KIẾN THỨC HèNH HỌC VECTƠ BỔ TRỢ TRONG DẠY HỌC VẬT LÍ I. - Vấn đề khú ở dõy khụng chỉ về mặt kiến thức vật lớ bao quỏt, trừu tượng, chi phối nhiều hiện tượng liờn quan đến đời sống hằng ngày mà cũn khú ở chỗ nú liờn quan đến những kiến thức toỏn học phức tạp được xem là cụng cụ khụng thể thiếu. - Thực tế cho thấy học sinh khụng học tốt một vật lớ (núi riờng) là do bị hỏng những kiến thức về toỏn học, do vậy đứng trước một bài toỏn vật lớ, học sinh khụng biết phải giải quyết như thế nào. - Mục đớch yờu cầu Để giải quyết những vướng mắc nờu trờn, việc bổ tỳc cho học sinh những kiến thức cơ bản về toỏn học là việc làm thực sự cấn thiết. - Vỡ vậy, trước khi bắt đầu học bộ mộ vật lớ ở trường THPT, tương ứng với mỗi chủ đề kiến thức, giỏo viờn cần cung cấp cho học sinh những kiến thức toỏn học cơ bản cú liờn quan đến việc giải quyết những bài toỏn vật lớ mà cỏc em sẽ học. - Phạm vi của đề tài Kiến thức vật lớ cú liờn quan đến nhiều kiến thức toỏn học, và đặc biệt là những kiến thức về hỡnh học vộc tơ được sử dụng rất rộng rói. - Vỡ vậy, trong phạm vi của một sỏng kiến kinh nghiệm của bản thõn rỳt ra từ thực tế nhiều năm trực tiếp giảng dạy, tụi xin đưa ra phương phỏp của bản thõn và một số bài toỏn thuộc cỏc vấn đề vật lớ liờn quan đến hớnh học vộc tơ, và một số bài tập vận dụng qua đề tài: “Một số kiến thức hỡnh học vộctơ bổ trợ trong dạy học vật lý”.. - b.Cụng thức hỡnh chiếu Hỡnh chiếu của vộc tơ. - Định lý hàm số sin Trong tam giỏc bờn ta cú:. - Cho hai vộc tơ. - (10) là vộc tơ tổng của hai vộc tơ đú thỡ. - Gọi α là gúc giữa hai vộc tơ. - thỡ theo định lớ hàm số cosin ta cú:. - 2.Một số bài tập vận dụng Giải. - Theo hỡnh vẽ ta cú : F2 = Q2 + T2 - 2Q.T.cos2α. - vỡ tam giỏc AIO cõn nờn Q = T, ta cú: F2 = Q2 + T2 - 2Q.T.cos2α = 2T2(1-cos2α. - T = F/2sinα = P/2sinα = Q 2.2.Bài tập 2 ( Định luật bảo toàn động lượng). - Theo định luật bảo toàn động lượng ta cú:. - như hỡnh vẽ, theo đú ta cú: p22 = p2 + p12. - v2 = 20m/s mặt khỏc ta cú: tanα = p1/p = 1/. - 2.3.Bài tập 3.(Điện trường). - Xỏc định vộc tơ cường độ điện trường tại điểm M cỏch đều A,B cỏc khoảng AM = BM = 20cm.. - Bài giải Vộc tơ cường độ điện trường tổng hợp tại M là. - -Theo hỡnh vẽ ta cú: E2 = E12 + E22 - 2E1E2cosα. - theo định lớ hàm số sin ta cú. - Vậy vộc tơ. - 2.4.Bài tập 4(Từ trường). - Hóy xỏc định vộc tơ cảm ứng từ tại điểm M cỏch dõy dẫn thứ nhất 8cm, cỏch dõy dẫn thứ hai 6cm.. - Tại M cú cỏc vộc tơ. - Vộc tơ cảm ứng từ tổng hợp Theo hỡnh vẽ ta cú: B2 = B12 + B22 với B1 = 2.10-7I1/MB = 2,5.10-5T. - Thay số ta cú B ( 7.10-5T. - Vậy vộc tơ cảm ứng từ tổng hợp tại M cú: ã Độ lớn: B ( 7.10-5T ã hướng hợp với MB một gúc β = 21o.. - 2.5.Bài tập 5.(Điện xoay chiều). - Hiệu điện thế hai đầu mạch được biểu diễn bằng vộc tơ quay. - như hỡnh vẽ.. - Theo định lớ hàm số sin ta cú: