KINH TẾ CHÍNH TRỊ QUỐC TẾ LÀ GÌ

- Bản quyền thuộc về các tác giả và nghiencuuquocte.net KINH TẾ CHÍNH TRỊ QUỐC TẾ LÀ GÌ? Nguồn: Balaam, David N.
- Biên dịch: Khoa QHQT, ĐHKHXH&NV TPHCM | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp Tổng quan Kinh tế chính trị quốc tế là gì? Chương một sẽ trả lời câu hỏi này theo ba cách: nêu các ví dụ.
- so sánh Kinh tế chính trị quốc tế với các môn học tương tự khác như kinh tế học, khoa học chính trị và xã hội học.
- thảo luận những nguyên tắc cơ bản của Kinh tế chính trị quốc tế.
- Định nghĩa một cách đơn giản, Kinh tế chính trị quốc tế nghiên cứu những vấn đề quốc tế không thể giải quyết được chỉ bằng những phân tích kinh tế, chính trị hoặc xã hội học đơn thuần.
- Kinh tế chính trị quốc tế là môn khoa học tập trung nghiên cứu những quan hệ phụ thuộc phức tạp chi phối các vấn đề quốc tế nổi bật nhất trong thế giới của chúng ta ngày nay.
- nên nhu cầu nghiên cứu Kinh tế chính trị quốc tế đang ngày càng tăng.
- Trong chương này, mâu thuẫn giữa Mỹ và Trung Quốc về nhân quyền sẽ được đề cập đến như là trường hợp nghiên cứu điển hình trong kinh tế chính trị quốc tế.
- Kinh tế chính trị quốc tế góp phần đạt được mục đích này bằng việc tập trung vào những xung đột cụ thể mà lâu nay là chủ đề thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học xã hội.
- Kinh tế chính trị quốc tế vừa là quá khứ vừa là tương lai của khoa học xã hội.
- Các nhà khoa học chính trị không có quyền đặc biệt nào để chỉ viết về chính trị, cũng như những nhà xã hội học chỉ viết về những mối quan hệ xã hội.1 Rowland Maddock định nghĩa kinh tế chính trị quốc tế theo một cách khác.
- kinh tế chính trị quốc tế không phải là một môn học đặc biệt và bị gò bó trong khuôn khổ của môn học với phương pháp luận đã được định sẵn.
- trang 108 2 Bản quyền thuộc về các tác giả và nghiencuuquocte.net Kinh tế chính trị quốc tế không thể thay thế cho những môn khoa học xã hội độc lập khác.
- Kinh tế chính trị quốc tế sẽ giúp chúng ta hiểu được thế giới của những ảnh hưởng lẫn nhau giữa con người với con người một cách toàn diện.
- Tại sao chúng ta phải nghiên cứu môn kinh tế chính trị quốc tế? Có ba lý do chính sau: đây là môn học thú vị, quan trọng và hữu ích.
- Thứ nhất, Kinh tế chính trị quốc tế là một môn học thú vị.
- Samuel Johnson lập luận rằng “một người chán ghét kinh tế chính trị quốc tế thì có nghĩa là anh ta chán ghét cuộc sống”.
- Kinh tế chính trị quốc tế là toàn bộ cuộc sống.
- Thứ hai, Kinh tế chính trị quốc tế là một môn học quan trọng.
- Những sự kiện kinh tế chính trị quốc tế đang ảnh hưởng đến tất cả chúng ta và điều quan trọng là chúng ta cần hiểu rõ những sự kiện đó để biết được chúng ta phải gắn kết và có thể gây ảnh hưởng đến các vấn đề toàn cầu như thế nào.
- Thứ ba, Kinh tế chính trị quốc tế là một môn học hữu ích.
- Kinh tế chính trị kết hợp cả hai cách này để có thể nắm bắt được bản chất cơ bản của xã hội một cách đầy đủ hơn.
- “Quốc tế”, “chính trị” và “kinh tế” không tác động lẫn nhau trong một môi trường chân không.
- Vì thế, kinh tế chính trị quốc tế nhằm làm sang tỏ sự tương tác phức tạp của những con người thực trong thế giới thực với những thái độ, tình cảm và lòng tin của họ.
- Ở một góc độ nào đó, nghiên cứu kinh tế chính trị quốc tế là nghiên cứu cuộc sống hiện đại.
- Để giải quyết vấn đề này, tổng thống Clinton và chủ tịch Giang đương nhiên trở thành chủ thể của kinh tế chính trị quốc tế.
- Họ phải đối mặt với vấn đề kinh tế quốc tế (thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ) nhưng cũng có dính líu tới chính trị quốc tế và chính trị nội bộ dựa trên những khác biệt văn hoá xã hội cơ bản giữa truyền thống nhân quyền ở Mỹ và Trung Quốc.
- Khi một vấn đề quốc tế trở nên phức tạp và quan trọng mà không thể được xem như là một vấn đề đơn giản thuộc về kinh tế học, chính trị học, triết học hay xã hội học, khi đó vấn đề đó sẽ trở thành đối tượng nghiên cứu của kinh tế chính trị quốc tế.
- Kinh tế chính trị quốc tế giờ đây đang trở thành vấn đề thời sự.
- Khi sự phụ thuộc lẫn nhau tăng lên, những vấn đề kinh tế cũng trở thành những vấn đề chính trị và ngược lại.
- and China” 8 Sđd 6 Bản quyền thuộc về các tác giả và nghiencuuquocte.net Cách tiếp cận của Kinh tế chính trị quốc tế đối với các vấn đề quốc tế Về bản chất, MFN của Trung Quốc là một trường hợp điển hình trong kinh tế chính trị quốc tế, liên quan đến chính sách của Mỹ vốn ảnh hưởng tới cả thương mại và các giá trị xã hội ở cả Mỹ và Trung Quốc.
- Kinh tế chính trị quốc tế là một môn khoa học xã hội tập trung vào một tập hợp những vấn đề và sự kiện mà ở đó các nhân tố quốc tế, chính trị và kinh tế giao cắt, kết nối hay chồng chéo nhau tạo nên một quan hệ tương tác đa dạng.
- Kinh tế chính trị quốc tế áp dụng những phương pháp và kiến thức của các môn khoa học độc lập và tập hợp lại thành một cách phân tích tổng hợp.
- Tranh cãi giữa Mỹ và Trung Quốc về MFN và vấn đề nhân quyền là một ví dụ điển hình về mối quan hệ giữa kinh tế chính trị quốc tế và các môn khoa học khác.
- Nhà nghiên cứu chính trị Mỹ sẽ tính đến yếu tố chính trị nội bộ ảnh hưởng như thế nào đến chính trị quốc tế và ngược lại.
- Còn chính phủ Trung Quốc lại dựa trên những học thuyết chính trị của Lenin và Mao.
- Họ cũng xem yếu tố văn hoá có thể bị ảnh hưởng bởi bất kỳ một giải pháp kinh tế hay chính trị nào.
- Những vấn đề thuộc đối tượng nghiên cứu của kinh tế chính trị quốc tế cũng xoá đi những rào cản cách biệt những lợi ích cá nhân với lợi ích của nhà nước và của hệ thống quốc tế.
- Vì vậy, nguồn gốc kiến thức của kinh tế chính trị quốc tế là sự xóa bỏ những biên giới áp đặt nhưng mang tính truyền thống về tìm hiểu kiến thức và phân tích chính sách.
- Vì vậy kinh tế chính trị quốc tế vừa mới vừa cũ.
- Sự nghiên cứu bao quát những vấn đề xã hội được đặt dưới một cái tên chung là kinh tế chính trị.
- Kinh tế chính trị quốc tế ngày nay là sự 9 Bản quyền thuộc về các tác giả và nghiencuuquocte.net tiếp nối học thuật của phương pháp nghiên cứu không có giới hạn bắt đầu từ kinh tế chính trị hơn hai thế kỷ qua.
- Kinh tế chính trị quốc tế không phải cặp kính 4 chiều của Friedman cho ta thấy rõ những mối liên kết bất ngờ nhưng cũng làm sáng tỏ hơn những mối quan hệ vốn dĩ rất mù mờ.
- Những yếu tố cơ bản của Kinh tế chính trị quốc tế Kinh tế chính trị quốc tế nghiên cứu các vấn đề theo phương pháp tiếp cận đa cấp liên ngành như vừa phân tích ở trên.
- 17 10 Bản quyền thuộc về các tác giả và nghiencuuquocte.net Strange, người đầu tiên nghiên cứu kinh tế chính trị quốc tế hiện đại tại trường Kinh tế Chính trị Luân Đôn, đã định nghĩa về Kinh tế chính trị quốc tế rõ ràng hơn.
- kinh tế chính trị quốc tế xem xét các dàn xếp kinh tế, chính trị và xã hội ảnh hưởng đến hệ thống sản xuất, trao đổi và phân phối toàn cầu và tập hợp các giá trị phản ánh trong đó.
- sau đây được gọi chung là các cấu trúc của kinh tế chính trị quốc tế.
- Vì vậy kinh tế chính trị quốc tế nghiên cứu theo cách thức kết nối các cá nhân, nhà nước và thị trường thế giới với nhau, những dàn xếp hay cấu trúc có liên quan để kết nối các chủ thể đó.
- Những yếu tố trong nghiên cứu Kinh tế chính trị quốc tế chính là những yếu tố của cuộc sống, các định chế chính trị, kinh tế và xã hội tạo nên điều kiện sống cho chúng ta, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu.
- Những cấu trúc kinh tế chính trị quốc tế hình thành một khuôn khổ hữu ích nghiên cứu các vấn đề kinh tế chính trị quốc tế.
- 12 Susan Strange: “Nhà nước và Thị trường: Nhập môn kinh tế chính trị quốc tế”.
- 11 Bản quyền thuộc về các tác giả và nghiencuuquocte.net Nhiều nghiên cứu của kinh tế chính trị quốc tế tập trung vào sự tác động lẫn nhau của hai định chế xã hội rất quan trọng đó là nhà nước và thị trường.
- Robert Gilpin đã định nghĩa kinh tế chính trị là “lĩnh vực nghiên cứu” phân tích các vấn đề nổi lên từ sự tồn tại song song và mối tương tác năng động giữa “nhà nước” và “thị trường” trong thế giới hiện đại”13.
- Mặc dù nhà nước và thị trường là những hệ thống tổ chức xã hội phức tạp, nhưng định nghĩa kinh tế chính trị như vậy sẽ dễ hiểu hơn.
- Sự tồn tại song song của nhà nước (chính trị học) và thị trường (kinh tế học) tạo nên những mâu thuẫn cơ bản, hình thành nên đặc trưng của kinh tế chính trị.
- Những mâu thuẫn này là do những lợi ích và giá trị khác nhau có thể được giải quyết theo những cách khác nhau ở những thời điểm khác 13 Robert Gilpin sử dụng định nghĩa này trong cuốn sách Kinh tế chính trị của quan hệ quốc tế.
- Cụ thể là nhà nước tác động đến thị trường và ngược lại thị trường cũng ảnh hưởng đến nhà nước, thường xuyên thay đổi mô hình lợi ích và giá trị mà các nhà kinh tế chính trị phải nghiên cứu.
- Các nhà khoa học chính trị lại cho rằng nhà nước “phân bố và phân phối quyền lực”.
- Cuộc tranh luận về nhân quyền ở Trung Quốc và việc cho hàng hoá Trung Quốc hưởng quy chế MFN chỉ là một ví dụ của sự khác biệt về giá trị và phương tiện góp phần gây nên những mâu thuẫn như trong định nghĩa của kinh tế chính trị quốc tế.
- Bản chất vận động của mối tương tác giữa nhà nước và thị trường Bản chất vận động của mối tương tác giữa nhà nước và thị trường đã làm cho kinh tế chính trị quốc tế trở thành một lĩnh vực nghiên cứu đặc biệt thú vị.
- Sự tương tác năng động này có nghĩa là kinh tế chính trị quốc tế luôn luôn trong tình trạng chuyển tiếp.
- Những thay đổi của quyền lực nhà nước tác động đến các cá nhân trong nền kinh tế.
- 15 Bản quyền thuộc về các tác giả và nghiencuuquocte.net chắc chắn sẽ làm thay đổi quyền lực chính trị của họ theo hướng tăng lên.
- Ví dụ như ở Trung Quốc, những thay đổi trong kinh tế là động lực dẫn đến thay đổi chính trị nội bộ.
- Những khía cạnh của kinh tế chính trị quốc tế Kinh tế chính trị quốc tế là một hệ thống những mặc cả giữa nhà nước và thị trường.
- Có lẽ điều quan trọng nhất về những mặc cả mà chúng ta nghiên cứu trong môn kinh tế chính trị quốc tế đó là những mặc cả mang tính đa chiều.
- Lâu nay chúng ta nghiên cứu các vấn đề quốc tế phức tạp theo cùng một chiều hướng như về kích cỡ, hình dáng, màu sắc và bố cục của những đối tượng vật chất, nhưng kinh tế chính trị quốc tế có cách tiếp cận đa chiều, bao gồm.
- Ba quan điểm nghiên cứu kinh tế chính trị quốc tế dựa trên những hệ thống giá trị hay lòng tin khác nhau: chủ nghĩa hiện thực hay chủ nghĩa trọng thương, chủ nghĩa tự do, và chủ nghĩa cấu trúc (hay chủ nghĩa Mác).
- Ba cấp độ phân tích Điểm quan trọng nhất của kinh tế chính trị quốc tế là phân tích các vấn đề trên ba cấp độ – cá nhân, nhà nước và hệ thống quốc tế.
- Trong kinh tế chính trị quốc tế, chúng ta đặc biệt quan tâm đến ba cấp độ phân tích bởi lẽ các vấn đề kinh tế chính trị quốc tế có xu hướng phá bỏ những rào cản chia rẽ các cấp độ đó.
- Một vài thỏa thuận được đề cập trong kinh tế chính trị quốc tế chính là cái mà Giáo sư Strange gọi là quyền lực quan hệ, đó là quyền lực của một người chơi buộc người khác phải làm gì (hoặc không làm gì).
- Tuy nhiên, Strange cho rằng điều quan trọng nhất trong kinh tế chính trị quốc tế là quyền lực cấu trúc.
- Sự tồn tại của hai hình thức quyền lực khác nhau làm cho môn kinh tế chính trị quốc tế trở nên phức tạp nhưng thú vị hơn.
- Bốn cấu trúc toàn cầu Các thể chế, thỏa thuận và “các luật chơi” điều khiển hành vi của nhà nước và thị trường trong kinh tế chính trị quốc tế có thể được phân tích như là bốn cấu trúc quyền lực cùng nhau sản xuất, trao đổi và phân phối của cải và quyền lực20.
- Cấu trúc an ninh là một lực lượng quan trọng trong kinh tế chính trị quốc tế ở thế kỷ 20.
- Vấn đề ai sản xuất cái gì cho ai dựa trên điều kiện nào là trung tâm của kinh tế chính trị quốc tế.
- Những thay đổi cấu trúc này sẽ ảnh hưởng đến việc phân phối sự thịnh vượng và quyền lực trên thế giới, và như vậy sẽ ảnh hưởng đến các cấu trúc khác của kinh tế chính trị quốc tế.
- Bản chất của những trách nhiệm này hay hiệu quả của những trách nhiệm đó là những nhân tố quan trọng của kinh tế chính trị quốc tế.
- Ai có kiến thức và biết sử dụng nó như thế nào là một yếu tố quan trọng trong kinh tế chính trị quốc tế.
- Như vậy, cả bốn cấu trúc này của kinh tế chính trị quốc tế được xem là nhân tố hình thành nên hệ thống quốc tế mà ở đó diễn ra các quan hệ phụ thuộc lẫn nhau giữa các cá nhân và nhà nước.
- New York: Alffred A.Knopf 1991 20 Bản quyền thuộc về các tác giả và nghiencuuquocte.net như những thấu kính mà chúng ta có thể sử dụng để quan sát và giải thích kinh tế chính trị quốc tế.
- Chúng cũng rất quan trọng trong lịch sử kinh tế chính trị quốc tế.
- Trên nhiều khía cạnh, lịch sử của quan hệ quốc tế là một sự cạnh tranh nhằm giành vị trí thống trị giữa các quan điểm kinh tế chính trị quốc tế đối lập, các giá trị cũng như lòng tin của những quan điểm đó.
- Các học thuyết của kinh tế chính trị quốc tế không phải là những chữ viết học thuật trừu tượng, các học thuyết đó dẫn dắt suy nghĩ và hành động của con người theo mọi cách, hình thành và quy định thế giới.
- Nếu chúng ta muốn hiểu mọi người nghĩ và hành xử như thế nào trong phạm vi của kinh tế chính trị quốc tế, chúng ta phải hiểu được những học thuyết của nó.
- Ba học thuyết chính của kinh tế chính trị quốc tế được sử dụng rộng rãi gồm.
- Chủ nghĩa trọng thương, hay chủ nghĩa dân tộc kinh tế, xem xét các vấn đề kinh tế chính trị quốc tế chủ yếu dưới hình thức lợi ích quốc gia.
- Chủ nghĩa trọng thương là quan điểm kinh tế chính trị quốc tế liên quan chặt chẽ nhất với khoa học chính trị, đặc biệt là luận thuyết chính trị của chủ nghĩa hiện thực.
- Chủ nghĩa tự do, hay chủ nghĩa tự do kinh tế, xem xét các vấn đề kinh tế chính trị quốc tế dưới hình thức lợi ích cá nhân.
- Chủ nghĩa cấu trúc, hay chủ nghĩa Mác hay còn gọi là chủ nghĩa Mác-Lênin xem xét các vấn đề kinh tế chính trị quốc tế chủ yếu trên khía cạnh lợi ích của các tầng lớp trong xã hội.
- Những học thuyết này có ý nghĩa quan trọng bởi vì chúng cho ta thấy một khuôn khổ tham chiếu để hiểu kinh tế chính trị quốc tế và dung hoà các khía cạnh của môn khoa học này.
- Tất cả các học thuyết kinh tế chính trị quốc tế đều nghiên cứu cùng vấn đề, sự kiện quốc tế.
- Trong khi nhiều học giả tiếp cận kinh tế chính trị quốc tế từ một quan điểm riêng biệt mà họ cho là đủ và hữu ích cho những vấn đề họ quan tâm, thì ở đây, cách tiếp cận lại theo quan điểm đa chiều.
- Hầu hết các vấn đề kinh tế chính trị quốc tế cũng giống như phần lớn 21 Bản quyền thuộc về các tác giả và nghiencuuquocte.net các khía cạnh tồn tại của con người, có thể hiểu được rõ nhất nếu một loạt các quan điểm chứ không phải chỉ có một quan điểm duy nhất được xem xét.
- Kinh tế chính trị quốc tế trong thế giới không biên giới Thế giới của chúng ta đang thay đổi rất nhanh.
- Một trật tự thế giới mới sẽ nổi lên trong quá trình huỷ diệt sáng tạo mà chúng ta không thể nhìn thấy rõ được, một lối suy nghĩ mà chúng ta gọi là kinh tế chính trị quốc tế.
- 22 Bản quyền thuộc về các tác giả và nghiencuuquocte.net không? Có khó để xác định ranh giới đó không? Mối quan hệ giữa chính trị học và nhà nước, kinh tế học và thị trường là gì? 2.
- Đôi khi kinh tế chính trị quốc tế được xác định như là một tập hợp các vấn đề nổi lên từ sự tồn tại song song và mối tương tác năng động của nhà nước và thị trường.
- Hãy tìm một vài ví dụ về các sự kiện hiện nay để chứng minh rằng sự kiện đó thuộc lĩnh vực kinh tế chính trị quốc tế? Mâu thuẫn và sự tương tác giữa nhà nước và thị trường thể hiện trong những sự kiện đó như thế nào? 3.
- Vấn đề MFN giữa Trung Quốc và Mỹ mô tả các khái niệm của kinh tế chính trị quốc tế như thế nào? Xác định lợi ích của nhà nước, thị trường, mâu thuẫn giữa kinh tế học và chính trị học, mối tương tác năng động của nhà nước và thị trường trong ví dụ này