- 6 CHIẾC MŨ TƯ DUYỨng dụng của kỹ thuật 6 chiếc mũ tư duy- Kích thích suy nghĩ song song- Kích thích suy nghĩ toàn diện- Tách riêng cá tính (như là bản ngã, các thành kiến. - và chất lượng- Đào tạo về sáng tạo, điều phối cuộc họp, quản lý cuộc họp.- Tăng năng suất làm việc và trao đổi trong nhóm.- Cải tiến sản phẩm và quá trình quản lý dự án.- Phát triển tư duy phân tích, và ra quyết định.Ý nghĩa của từng loại mũDùng 6 cái mũ đại diện cho 6 dạng thức cuả suy nghĩ. - Nó đề cập đến chiều hướng suy nghĩ hơnlà tên gọi. - Nó chỉ có tác dụng định hướng suy nghĩ trong khithành viên trong nhóm cho ý kiến đội lên mà thôi . - Khi chúng ta tưởng tượngđang đội chiếc mũ trắng, chúng ta chỉ cần suy nghĩ về các thông tin, dữ kiện liên quan đến vấnđề đang cần giải quyết, tập trung trên thông tin rút ra được, các dẫn liệu cứ liệu và những thứ cầnthiết, làm sao để nhận được chúng.Một số câu hỏi có thể sử dụng:- Chúng ta có những thông tin gì về vấn đề này?- Chúng ta cần có những thông tin nào liên quan đến vấn đề đang xét?- Chúng ta thiếu mất những thông tin, dữ kiện nào?Mũ đỏ: mang hình ảnh của lửa đang cháy trong lò, con tim, dòng máu nóng, sự ấm áp. - Khitưởng tượng đang đội chiếc mũ đỏ, chúng ta chỉ cần đưa ra các cảm giác, cảm xúc, trực giác,những ý kiến không có chứng minh hay giải thích, lí lẽ của mình về vấn đề đang giải quyết. - Chỉđưa ra các điều bộc phát đó, không cần giải thích.Một số câu hỏi có thể sử dụng:- Cảm giác của tôi ngay lúc này là gì?- Trực giác của tôi mách bảo điều gì về vấn đề này?- Tôi thích hay không thích vấn đề này?Mũ vàng: mang hình ảnh của ánh nắng mặt trời, sự lạc quan, các giá trị, các lợi ích, vàng 9999.Khi tưởng tượng đang đội chiếc mũ vàng, bạn sẽ đưa ra các ý kiến lạc quan, có logic, các mặttích cực, các lợi ích của vấn đề, mức độ khả thi của dự án.Một số câu hỏi có thể sử dụng:- Những lợi ích khi chúng ta tiến hành dự án này là gì?- Đâu là mặt tích cực của vấn đề này?- Liệu vấn đề này có khả năng thực hiện được không?Mũ đen: mang hình ảnh của đêm tối, đất bùn. - Vai trò của chiếc nónđen là giúp chỉ ra những điểm yếu trong quá trình suy nghĩ của chúng ta. - Chiếc nón đen đóng vai trò hết sức quan trọng, nó đảm bảo cho dự áncủa chúng ta tránh được các rủi ro, nó ngăn chúng ta làm điều sai, bất hợp pháp hay nguy hiểm.Một số câu hỏi có thể sử dụng:- Những rắc rối, nguy hiểm nào có thể xảy ra?- Những khó khăn nào có thể phát sinh khi tiến hành làm điều này?- Những nguy cơ nào đang tiềm ẩn?Mũ xanh lá cây: Hãy liên tưởng đến cây cỏ xanh tươi, sự nảy mầm, sự đâm chồi, sự phát triển.Chiếc nón xanh lá cây tượng trưng cho sự sinh sôi, sáng tạo. - Trong giai đoạn đội nón này, chúngta sẽ đưa ra các giải pháp, ý tưởng cho vấn đề đang thảo luận.Một số câu hỏi có thể sử dụng:- Có những cách thức khác để thực hiện điều này không?- Chúng ta có thể làm gì khác trong trường hợp này?- Các lời giải thích cho vấn đề này là gì?Mũ xanh da trời: Hãy nhìn bầu trời xanh lồng lộng bằng con mắt bao quát. - Vai trò của người đội nón xanh da trời là:- Xác định trọng tâm và mục đích thảo luận cho nhóm (Chúng ta ngồi ở đây để làm gì? Chúng tacần tư duy về điều gì? Mục tiêu cuối cùng là gì. - Người trưỏng nhóm sẽ lần lược chia thờigian tập trung ý cho mỗi mũ màu… Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt nếu cần bất kì thànhviên nào cũng có thể đề nghị góp thêm ý vào cho 1 mũ màu nào đó (tuy vậy phải giữ đủ thờilượng cho mỗi mũ màu).Bước 1:Mũ trắng: Tất cả các ý kiến nào chỉ chứa sự thật, bằng chứng, hay dữ kiện, thông tin. - Ở đây cũng có thể dùng vềcác kết quả cuả các hành động được đề xuất hay các đề án. - Nón đen lúc nào cũng phải tính đến sự hợp lý.Bước 4: Viết các phản ứng, trực giác tự nhiên và các cảm giác xuống.Mũ đỏ cho phép người suy nghĩ đặt xuống các trực cảm mà không cần bào chữa.Bước 5: Tổng kết và kết thúc buổi làm việcMũ xanh da trời là sự nhìn lại các bước trên hoặc là quá trình điều khiển. - Nó sẽ không nhìn đếnđối tượng mà là nghĩ về đối tượng (thí dụ như ý kiến “đội cho tôi cái mũ xanh lá cây, tôi cảmgiác rằng có thể làm được nhiều hơn về cái mũ xanh này”).Lưu ý: các bước trên không hoàn toàn nhất thiết phải theo đúng thứ tự như nêu trên mà ở nhiềutrường hợp nên chỉnh lại theo thứ tự như sau:Trắng. - Xanh lá cây. - Xanh da trờiVí dụ: Giải quyết vần đề sau đây trong lớp học “Học sinh nói chuyện trong lớp”Dùng phương pháp 6 mũ để cho các học sinh nhìn vào vấn đề ở các góc cạnh khác nhau. - Học sinh chủ động cho ý kiến và giáoviên sẽ điều khiển toàn buổi qua các bước như sau:1. - Mũ trắng: Các sự kiện- Các học sinh nói chuyện trong khi cô giáo đang nói.- Có sự ồn ào làm cho các học sinh khác bị xao lãng hoặc không nghe đươc (cô giáo nói gì. - Học sinh không biết làm gì sau khi cô giáo đã hướng dẫn cách thức.- Nhiều học sinh bực mình hay không muốn học nữa.2. - Mũ đỏ: cảm tính- Cô giáo cảm giác bị xúc phạm.- Các học sinh nản chí vì không nghe được hướng dẫn (cuả cô. - Mũ vàng: Các mặt tích cực cuả tình trạng được kiểm nghiệm- Mọi người được nói những gì họ nghĩ.- Có thể vui thú.- Mọi người không phải đợi tới lượt cuả mình để nói nên sẽ không bị quên cái gì mình muốn nói.- Không chỉ những học sinh giỏi mới được nói.5. - Mũ xanh lá cây: Những cách giải quyết đến từ cách nhìn vấn đề theo trên- Cô giáo sẽ nhận thức hơn về “thời lượng” mà cô nói.- Cô giáo sẽ cố gắng tác động qua lại (để ý cho phép nhiều đối tượng tham gia) với nhiều họcsinh không chỉ với các học sinh “giỏi. - Học sinh sẽ phải làm viêc để không phải phác biểu linh tinh. - Học sinh sẽ tự hỏi “điều muốn nóicó liên hệ đến bài học hay không?” và có cần để chia sẻ ý kiến vói các bạn khác hay không? Sẽcần thêm bàn thảo làm sao học sinh vượt qua khó khăn này!- Học sinh sẽ suy nghĩ rằng có nên chen vào phá sự học cuả người khác hay không?- Sẽ giữ bản tường trình này lại làm taì liệu sau này xem xét có tiến bộ hay không?6. - Mũ xanh da trời: tổng kết những thứ đạt được- Cô giáo rút kinh nghiệm rằng cần phải giới hạn thời gian dùng để nói.- Cô giáo cần tham gia bàn luận với tất cả học sinh và cần phải ưu tiên hơn đến những học sinh ítkhi tham gia phát biểu hay là các học sinh chỉ thụ động im lặng chờ được gọi trả lời.- Cô giáo cần để học sinh có thời gian suy nghĩ trước khi họ tham gia vào bàn luận. - Thì giờ chohọc sinh suy nghĩ trong buổi học quan trọng rất cần thiết.- Học sinh hiểu rằng “nói chuyện làm ồn trong lớp” sẽ làm cho các học sinh khác bị ảnh hưởngvà bực mình.- Học sinh hiểu rằng chỉ cần cười giỡn trong một tí thì cũng đủ phá hỏng sự học cuả người khác.- Học sinh ý thức rằng nói bất kì lúc nào mình muốn là hành đông thiếu kỷ luật với chính nhữnggiá trị kiến thức cuả bản thân.- Học sinh và giáo viên cần xem lại đề tài này để kiểm xem có tiến bộ hay không.Chúng ta thấy rằng, với kỹ thuật 6 chiếc mũ tư duy, mọi người sẽ cùng tập trung giải quyết vấnđề từ cùng một góc nhìn do đó sẽ không xảy ra xung đột do những quan điểm khác nhau. - Ngoàira, một vấn đề sẽ được xem xét từ nhiều khía cạnh trước khi được quyết định, điều này sẽ giúpchúng ta có các quyết định hiệu quả và đúng đắn.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt