- KINH NGHIỆM THỰC TIỄN TƯ TƯỞNG CẢI CÁCH VỀ KINH TẾ CỦA NGUYỄN TRƯỜNG TỘ Ở VIỆT NAM CUỐI THẾ KỶ XIX* Chu Thị Diệpa Nguyễn Thị Giangb Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 a b Email:
[email protected] Email:
[email protected] N guyễn Trường Tộ là một trong những người có tư tưởng cải cách lớn ở Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đáng chú ý nhất là tư tưởng cải cách của ông về kinh tế.
- Bài viết tập trung làm rõ những tư tưởng cải cách của Nguyễn Ngày nhận bài Trường Tộ trên lĩnh vực kinh tế như: Nông nghiệp, công nghiệp, Ngày gửi phản biện thương nghiệp, tài chính… Từ đó, khẳng định giá trị về mặt lý Ngày tác giả sửa luận và thực tiễn của những tư tưởng cải cách đó.
- Ngày duyệt đăng Từ khóa: Nguyễn Trường Tộ.
- Tư tưởng cải cách về kinh tế.
- Ngày phát hành Việt Nam cuối thế kỷ XIX.
- Điều đó cho thấy, việc cải cách Nguyễn Trường Tộ .
- nhà tư tưởng kinh tế với mỗi thời kỳ lịch sử là yêu cầu khách lớn của Việt Nam trong thế kỷ XIX, đã có những tư quan cần đặt ra.
- Những kiến nghị Công cuộc đổi mới ở Việt Nam hiện nay đang cải cách trên các lĩnh vực: Kinh tế, văn hoá, chính đặt ra yêu cầu kế thừa, phát huy và phát triển những trị, ngoại giao, quân sự.
- là những tư tưởng tiến bộ, kinh nghiệm của quá khứ, phục vụ cho sự nghiệp trong đó tư tưởng cải cách của ông về kinh tế giữ vị xây dựng đất nước.
- tưởng cải cách của Nguyễn Trường Tộ và giá trị Năm 1867, khi thực dân Pháp chiếm trọn 6 tỉnh của những tư tưởng đó không chỉ giúp có đánh giá Nam Kỳ ở Việt Nam thì tình hình kinh tế - xã hội khách quan, chính xác về Nguyễn Trường Tộ, về càng trở nên nghiêm trọng.
- Kinh tế Việt những nội dung có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối Nam lúc đó sa sút, mất mùa kéo dài dẫn đến sự với sự phát triển kinh tế - xã hội toàn diện ở vùng đình đốn của thương nghiệp, những cố gắng bình dân tộc thiểu số hiện nay ổn vật giá không mang lại hiệu quả.
- Tổng quan nghiên cứu lúc này đã bước qua những rào cản, tìm con đường Những công trình nghiên cứu tiêu biểu về vừa phát triển kinh tế, vừa giữ gìn độc lập dân tộc.
- Nguyễn Trường Tộ có thể tìm hiểu theo hai hướng: Trong lúc này, Nguyễn Trường Tộ đã dâng lên triều đình nhà Nguyễn lúc bấy giờ tư tưởng kiến nghị cải Thứ nhất, đó là những công trình sưu tầm, khảo cách kinh tế.
- Trong các đề xướng canh tân đất nước cứu di cảo như: Cuốn “Nguyễn Trường Tộ con ở nửa sau thế kỷ XIX, Nguyễn Trường Tộ được coi người và di thảo” (Cần, 2002) công bố 58 di thảo là người có tư tưởng vượt trội, bởi tính toàn diện và của Nguyễn Trường Tộ.
- Cuốn sách được xem như khả thi, bởi tầm ảnh hưởng rộng lớn và lâu dài của bước phát triển mới trong việc nghiên cứu tư tưởng các bản điều trần, đặc biệt là quan điểm về sự kết của Nguyễn Trường Tộ, đồng thời cung cấp tư liệu hợp giữa canh tân đất nước và bảo vệ Tổ quốc.
- để các nhà nghiên cứu tham khảo khi viết về ông.
- Trong lịch sử dân tộc Việt Nam, việc cải cách Bùi Kha (2011) với cuốn “Nguyễn Trường Tộ kinh tế đã được đặt ra ở một số thời kỳ, với những và vấn đề canh tân” viết về cuộc đời, bối cảnh lịch phạm vi, điều kiện lịch sử khác nhau và kết quả sử và khung thời gian trong đó Nguyễn Trường Tộ * Bài viết là sản phẩm của đề tài khoa học.
- Một số tư tưởng canh tân của Nguyễn Trường Tộ và bài học đối với sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam hiện nay”.
- Qua đó, khi logic – lịch sử khi nghiên cứu tư tưởng cải cách về nghiên cứu ta thấy rõ hơn ý nghĩa tư tưởng trong kinh tế của Nguyễn Trường Tộ ở Việt Nam cuối thế thời kỳ lịch sử này.
- kỷ XIX.
- Kết quả nghiên cứu xuất bản cuốn “Nguyễn Trường Tộ thời thế và tư 4.1.
- Cải cách kinh tế của Nguyễn Trường Tộ duy canh tân”.
- Cuốn sách khẳng định con người trong nông nghiệp Nguyễn Trường Tộ là hiện đại, là “vô song, tin vào Ở Việt Nam cuối thế kỷ XIX, sản xuất nông khoa học, vào khả năng hoán cải thực tế bằng trí tuệ nghiệp vẫn mang tính độc canh, diện tích đất canh bất chấp thành kiến, mọi gian khổ”.
- Diện tích đất nông nghiệp lúc Các tác phẩm tiêu biểu trên cho thấy tư tưởng này cũng tăng đáng kể, tuy nhiên diện tích đất bỏ và tư duy canh tân đất nước với những góc nhìn hoang do thiên tai, mất mùa cũng tăng lên.
- Kỹ thuật khác so với các nhà cải cách xã hội lúc bấy giờ ở canh tác lạc hậu làm năng suất thu hoạch thấp.
- Triều Việt Nam.
- Nhưng những tác phẩm đó chưa đi vào đình Huế, năm 1897, ký điều ước nhượng cho Pháp nghiên cứu một cách rõ ràng về từng tư tưởng cải quyền khai khẩn đất hoang.
- dân Pháp ra nghị định phủ nhận quyền sở hữu ruộng Thứ hai, Nguyễn Trường Tộ đưa ra nhiều tư đất của vua Nguyễn.
- Từ đây thực dân Pháp chiếm tưởng cải cách như: Giáo dục, quân sự, ngoại giao.
- một diện tích lớn đất để làm đồn điền “Năm 1900, nhưng có lẽ ông nhận ra rằng muốn xây dựng và diện tích của các đồn điền người Âu là 322.000ha, phát triển đất nước, phải quan tâm đầu tiên đến vấn trong đó ở Nam Kỳ là 78.000 ha” (Cơ, 2007, tr 287) đề phát triển kinh tế.
- Dưới con mắt phân tích, nhận khiến cho đất đai ngày càng nghèo nàn, sức lao định của mình, ông đưa ra tư tưởng cải cách kinh tế động trở nên kiệt quệ.
- một cách toàn diện trên các mặt: Nông nghiệp, công Nguyễn Trường Tộ đã nêu lên tầm quan trọng nghiệp, thương nghiệp, tài chính.
- của ngành kinh tế nông nghiệp và thực trạng của Những tư tưởng cải cách kinh tế của ông được nó lúc bấy giờ.
- Theo ông, nông nghiệp là gốc, phục một số nhà nghiên cứu đưa ra phân tích: Lê Thị vụ cho nhu cầu ăn, mặc và hàng trăm nhu cầu khác Lan (2008) với bài viết “Về những giá trị trong tư của đời sống.
- Thế nhưng dưới triều Tự Đức, nông tưởng của Nguyễn Trường Tộ” đã nhận định tư duy nghiệp nước ta giảm sút nghiêm trọng và chưa được của Nguyễn Trường Tộ là tư duy kinh tế mới, khác quan tâm phát triển.
- biệt so với những tư tưởng cải cách trước đó ở Việt Thứ nhất, theo Nguyễn Trường Tộ, Nhà nước Nam.
- Ông đề xuất một tư duy kinh tế lấy lợi ích, cần đào tạo những quan “Nông chính”.
- Đây là một hiệu quả và việc phát triển nguồn của cải xã hội làm đội ngũ quan lại chuyên trách trông nom về nông mục đích phát triển và cải cách kinh tế.
- Tác giả Đỗ nghiệp, phát triển nông nghiệp, giám sát giúp đỡ Thị Hải (2018) với “Tư tưởng canh tân trong lĩnh nhân dân bảo vệ mùa màng, tránh sâu bệnh tăng vực kinh tế ở Việt Nam cuối thế kỷ XIX” đề cập năng suất, phát triển sản xuất.
- Bởi vì Nguyễn đến một số vấn đề canh tân trong lĩnh vực kinh tế Trường Tộ nhận thấy, nông nghiệp nước ta vẫn phụ mà Nguyễn Trường Tộ đưa ra nhằm phát triển đất thuộc vào tự nhiên là chính, nên cứ theo lề lối cũ nước.
- Các học giả trên đã bàn luận về cải cách của Cho nên chức quan này rất quan trọng, quan nông Nguyễn Trường Tộ dưới các góc độ tư duy kinh tế chính không những phụ trách về nông nghiệp mà mới.
- Tuy nhiên, các nghiên cứu mới chỉ ra sơ lược, còn phụ trách về thủy nông, cho nên trách nhiệm chưa đưa ra những dẫn chứng phân tích và bối cảnh của quan nông chính rất lớn: “Nông quan bày vẽ lịch sử của sự ra đời những tư tưởng cải cách kinh tế cho nông dân như một người chủ nông nhưng người để thấy được giá trị lý luận cũng như tính thực tiễn chủ nông chỉ lo công việc của một chủ nhà, lo làm khi rút ra những kết luận mang tính lịch sử để học cho một nhà được giàu, còn vị nông quan đương hỏi, vận dụng vào công cuộc đổi mới ở Việt Nam việc một huyện, chăm làm cho một huyện được hiện nay.
- Phương pháp nghiên cứu trong bài “Về Nông Chính” ông có đề cập đến vấn đề này.
- Nguồn dữ liệu phải nắm được tình hình nông nghiệp mình quản lý, Nghiên cứu được dựa trên những cuốn sách, tài nguyên, thổ sản.
- công trình, bài báo được công bố và được nhiều nhà Thứ hai, Nguyễn Trường Tộ còn có tư tưởng nghiên cứu lấy làm tư liệu trích dẫn.
- Nguồn tài liệu tiến bộ khi cho rằng Khoa nông chính phải soạn ra chủ yếu dựa vào những di cảo của Nguyễn Trường sách “Nông chính toàn thư” cho nhân dân học tập.
- Phương pháp nghiên cứu: nghiệp để phổ biến rộng rãi cho dân chúng biết và Nghiên cứu sử dụng các phương pháp: Phân áp dụng.
- phương pháp tư tưởng muốn đưa khoa học vào sản xuất nông Volume 8, Issue 4 143 KINH NGHIỆM THỰC TIỄN nghiệp ở Việt Nam lúc bấy giờ.
- Đây là tư tưởng tiến Pháp chú trọng xây dựng và phát triển các ngành bộ trong cải cách nông nghiệp của ông.
- công nghiệp này vừa thỏa mãn nhu cầu thị trường Thứ ba, để chấn hưng nông nghiệp, Nguyễn Đông Dương, kiếm được nhiều lợi nhuận, vừa có Trường Tộ đề cập đến vấn đề sửa sang cương giới.
- Ông nói triều đình phải nắm được diện phong phú có điều kiện cho phát triển ngành công tích của đất nước, biết rừng núi, ruộng nương, sông nghiệp, đó là bốn nguồn lợi lớn: Hải lợi, lâm lợi, rạch, thôn quê, thành thị, nơi hiểm yếu cũng như thuỷ lợi, khoáng lợi.
- Ông có tư tưởng cùng người Pháp không có kế hoạch, công quỹ nhà nước bị thiếu hụt, khai thác và chia lợi nhuận.
- Bên cạnh đó, các nghề đánh cá, khai hình như cho là chưa cần thiết, nhưng thực sự nó có thác nguồn lợi thuỷ sản như làm cá muối, ướp cá ích cho ta rất nhiều không thể kể hết” (Cần, 2002, cũng cần được phát triển và kỹ nghệ hoá.
- Cải cách kinh tế của Nguyễn Trường Tộ Thứ tư, khi đã vẽ được địa đồ rồi thì phải trù tính trong thương nghiệp việc khai hoang mở rộng diện tích canh tác nông Khi thực dân Pháp chiếm đóng 6 tỉnh Nam nghiệp.
- Nguyễn Trường Tộ nhấn mạnh đất đai nước Kỳ, trong lĩnh vực thương nghiệp, Việt Nam là ta phì nhiêu nhưng ruộng đất bỏ hoang nhiều như thị trường độc chiếm của tư bản Pháp: “Hàng hóa ven sông Cửu Long cần được khai thác.
- Đối với Pháp nhập vào Việt Nam chỉ phải đóng thuế 2,5% những miền xa xôi, vùng dân tộc thiểu số và miền trong khi hàng hóa các nước khác phải đóng thuế núi không có nhân công khai phá, ông đề nghị chính 5% giá trị” (Cơ, 2007, tr 287).
- Trước tình hình đó, dịch đối với tù nhân trong các đồn điền nhà nước, bị Nguyễn Trường Tộ đã đưa ra tư tưởng giao lưu đeo gông trong lúc làm việc, chịu đòn roi của lính hàng hóa bằng ngoại thương cũng như nội thương.
- ký kết giữa triều đình vua Tự Đức với Pháp và Tây Ban Nha, thương lái và thương thuyền của công dân Thứ năm, vấn đề Nguyễn Trường Tộ quan hai nước này được tự do ra vào buôn bán ở cửa Hàn, tâm nhất là thủy lợi, vì gắn liền với sản xuất nông cửa Ba Lạt và cửa Quảng Yên.
- Nguyễn Trường Tộ nghiệp.
- Cải cách kinh tế của Nguyễn Trường Tộ trong công nghiệp Nguyễn Trường Tộ đề nghị triều đình nắm phương tiện vận tải, sắm tàu để có thể trao đổi Công nghiệp ở Việt nam thời kỳ này chủ yếu là hàng hóa với nước ngoài.
- Ông cho rằng, gian lận mình những thứ thiết dụng” (Lan, 2008, tr 49) thuế là do cường hào lũng loạn, nhưng cũng do dân Về nội thương, Nguyễn Trường Tộ nhấn mạnh và những biện pháp trên đây của ông là để chấm dứt việc bảo vệ hàng nội hóa theo chế độ mậu dịch của tình trạng đó.
- Tùy theo giá đắt rẻ mà đánh Thứ ba, để cho thuế công bằng và hợp lý, Nguyễn thuế nặng nhẹ hàng ngoại quốc, nhưng đều phải Trường Tộ tuy chưa đề cập đến vấn đề giảm thuế đánh thuế gấp đôi hàng hóa trong nước.
- Nhà giàu sở dĩ giàu được, Nguyễn Trường Tộ đề nghị nhà nước đào một một phần là do vơ vét của làng xóm và láng giềng, con kênh từ Hải Dương vào kinh đô và ông tự một phần do quốc gia bồi đắp cho họ.
- Thuyền bè đi lại đồng thời bài trừ tệ lậu trong xã hội, Nguyễn Trường càng đông, thuế thu được càng nhiều, càng có lợi Tộ đề nghị triều đình đánh thuế nặng các sòng bạc, cho nước.
- Đây cũng là biện pháp tiến bộ và hiệu quả trong Nguyễn Trường Tộ đề nghị: Phải điều tra cơ bản việc giữ gìn trật tự xã hội lúc bấy giờ, thậm chí cho các nguồn lợi và bắt tay ngay vào khai thác.
- nêu ra phương thức: Một là, cho công ty nước ngoài Thứ năm, Nguyễn Trường Tộ đề nghị quản lý khai thác rồi ta thu lợi một phần.
- Cải cách kinh tế của Nguyễn Trường Tộ qua lại, số lượng chợ, nhà trọ, giá cả hàng hóa.
- Nhà về tài chính nước cũng cần nắm sự chi dùng và sản xuất trong nước để điều chỉnh giữa sản xuất và tiêu thụ, đồng Đối với Nguyễn Trường Tộ, thuế là nghĩa vụ của thời cũng phải nắm vững gia sản của nhân dân, của nhân dân đối với đất nước, nhưng thuế phải công người giàu, người nghèo.
- có thể quản lý tốt nền kinh tế, cũng như có những Thứ nhất, Nguyễn Trường Tộ rất quan tâm tới biện pháp kịp thời để điều hòa khi kinh tế khủng tình trạng không chính xác của sổ sách lúc đó.
- thổ, nhưng mục đích không phải là tăng thuế mà Như vậy, những tư tưởng cải cách của Nguyễn là làm cho việc đóng góp của nhân dân được hợp Trường Tộ về kinh tế căn bản và khá toàn diện đã lý và tránh gian lận thuế.
- Ông nói: “điều tôi xin đề góp phần đáp ứng yêu cầu lúc bấy giờ, nếu được nghị đây không phải xin tăng thuế nhiều thêm mà thực hiện cũng tạo điều kiện cho sự phát triển nền xin cân bằng lại chỗ thừa chỗ thiếu” (Bang, 1999, tr kinh tế.
- Theo đó, nhà nước phải lựa chọn những quan giai cấp hạn chế, những tư tưởng đó không tránh lại thanh liêm, đáng tin cậy đi đo đạc lại ruộng đất, khỏi một số thiếu sót.
- Mặc dù vậy, những tư tưởng vẽ địa đồ rồi phân hạng ruộng đất.
- Trên cơ sở đó, cải cách trên đây đã cho chúng ta thấy khát vọng nhà nước mới xem xét lại thuế, nơi nào đất xấu, thu muốn làm cho dân giàu nước mạnh, xã hội công hoạch ít thì giảm thuế, nơi nào ruộng đất bỏ hoang bằng, văn minh.
- Nghiên cứu tư tưởng cải cách kinh tế của Thứ hai, Bên cạnh việc chỉnh lí điền thổ, Nguyễn Nguyễn Trường Tộ thế kỷ XIX ở Việt Nam là công Trường Tộ đề cập đến vấn đề điều tra hộ khẩu, biên việc thiết thực cho công tác nghiên cứu lý luận và rõ số người để việc đóng thuế được công bằng và thực tiễn trong thời kỳ đổi mới hiện nay.
- Tư tưởng hợp lý.
- Ông nhấn mạnh nhiệm vụ của triều đình đó cũng giúp ích rất nhiều trong nghiên cứu lý luận Volume 8, Issue 4 145 KINH NGHIỆM THỰC TIỄN và thực tiễn về quản lý và phát triển kinh tế ở vùng những hạn chế nhất định do điều kiện lịch sử, do sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn của đất nước.
- không tính tới các điều kiện chính trị - xã hội khác, Qua phân tích những tư tưởng cải cách đó, ta thấy cả về mặt nhân lực, vật lực nên những tư tưởng được những tiến bộ và hạn chế trong tư tưởng của kinh tế của ông chưa được triều đình bấy giờ thực ông, từ đó rút ra bài học lịch sử quý báu.
- Trong lĩnh hiện, nhưng những tư duy này đáng để cho chúng vực kinh tế, ông có lối tư duy đổi mới đặt lợi ích ta nghiên cứu, học hỏi.
- Những tư là con đường phát triển kinh tế tất yếu để xây dựng tưởng ông đưa ra về cải cách kinh tế cũng cho thấy một đất nước giàu mạnh.
- Tư tưởng canh tân dưới triều Hải, Đ.
- Tư tưởng canh tân trong lĩnh Nguyễn (Chủ biên).
- vực kinh tế ở Việt Nam cuối thế kỷ XIX.
- Nguyễn Trường Tộ - con Chí Tài Chính, (Số tháng 10), kỳ 2.
- Việt Nam.
- Lịch sử tư tưởng triết học Việt Kha, B.
- Nguyễn Trường Tộ về vấn đề Nam từ thời kỳ dựng nước đến đầu thế kỷ XX.
- canh tân.
- Tư tưởng cải cách ở Việt Nam Cơ, N.
- Lịch sử việt Nam từ 1858 đến cuối thế kỷ XIX.
- Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Hà Nội: tưởng cải cách của Nguyễn Trường Tộ.
- Nguyễn Trường Tộ - Thời thế Thâu, C.
- Nguyễn Trường Tộ - Nhà Cải và tư duy cách tân.
- Thành phố Hồ Chí Minh: Cách Lớn Của Việt Nam Thế Kỷ XIX.
- Nguyễn Trường Tộ với triều Vân, Đ.
- cải cách của Nguyễn Trường Tộ cuối thế kỷ XIX