[18]. Vilaxay Vangchia (2019). Dạy học khám phá chủ đề hàm số ở trường trung học phổ thông nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên.

- ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM VILAXAY VANGCHIA DẠY HỌC KHÁM PHÁ CHỦ ĐỀ HÀM SỐ Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN, 2019 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM VILAXAY VANGCHIA DẠY HỌC KHÁM PHÁ CHỦ ĐỀ HÀM SỐ Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Chuyên ngành: Lí luận và PPDH bộ môn Toán Mã số Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS.
- Nguyễn Danh Nam THÁI NGUYÊN, 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Dạy học khám phá chủ đề hàm số ở trường trung học phổ thông” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu là trung thực, chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình của tác giả nào khác.
- Nguyễn Danh Nam LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài “Dạy học khám phá chủ đề hàm số ở trường trung học phổ thông”, em đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của các cá nhân và tập thể.
- Lý do chọn đề tài Luật Giáo dục nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào năm 2005 đã quy định: “Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học.
- bồi dưỡng năng lực tự học, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên”, “phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của HS.
- bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
- Những quy định trên phản ánh nhu cầu đổi mới phương pháp giáo dục để giải quyết mâu thuẫn giữa yêu cầu đào tạo con người mới với thực trạng lạc hậu nói chung của phương pháp giáo dục hiện nay.
- Mâu thuẫn này đã làm nảy sinh và thúc đẩy đổi mới PPDH ở tất cả các cấp trong ngành giáo dục với định hướng đổi mới PPDH đó là hướng vào việc tổ chức cho người học học tập trong hoạt động và bằng hoạt động tự giác, tích cực, chủ động và sáng tạo.
- Đổi mới PPDH môn Toán theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập của HS nhằm khơi dậy và phát triển khả năng tự học, hình thành cho HS tư duy tích cực, độc lập, sáng tạo, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
- Có thể kể ra một số định hướng đổi mới PPDH môn Toán ở trường phổ thông hiện nay là: Phát triển tư duy và rèn luyện các hoạt động trí tuệ.
- Bồi dưỡng phương pháp tự học, phương pháp đọc sách.
- Đổi mới phương pháp đánh giá, kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò.
- trò tự nghiên cứu, tìm tòi, khám phá.
- Các định hướng này phù hợp với quan điểm tâm lý học cho rằng 1 hoạt động có ảnh hưởng trực tiếp tới sự hình thành và phát triển nhân cách, phù hợp với luận điểm cơ bản của giáo dục học Macxít: Con người phát triển trong hoạt động và học tập diễn ra trong hoạt động.
- Vấn đề dạy học khám phá dựa trên các hoạt động của HS do GV tạo ra trên lớp, đã được khá nhiều nhà giáo dục quan tâm nghiên cứu.
- Tuy nhiên, việc khai thác ứng dụng những lý luận này vào thực tế giảng dạy môn Toán ở trường phổ thông còn nhiều hạn chế, vì hầu hết GV chưa thấy hết được vai trò của phương pháp này nên chưa được coi trọng và áp dụng vào thực tế giảng dạy.
- Đổi mới PPDH là một nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ra những con người phát triển toàn diện đáp ứng được sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
- Việc dạy và học ở các trường phổ thông hiện nay ở nước CHDCND Lào có chịu tác động của mục tiêu thi cử, do đó việc giảng dạy ở đây chủ yếu là truyền thụ các kiến thức, luyện các kỹ năng làm bài kiểm tra và bài thi mà ít để ý đến việc thông qua các kiến thức để dạy HS cách suy luận khoa học.
- ít khuyến khích các tìm tòi, khám phá.
- Nói chung việc giảng dạy hiện nay ở trường phổ thông là dạy kiến thức, mà ít chú ý đến việc dạy cho HS cách học, cách suy nghĩ, cách giải quyết các vấn đề một cách thông minh, độc lập sáng tạo.
- Định hướng đổi mới PPDH ở trường phổ thông trong giai đoạn hiện nay là làm thay đổi lối dạy truyền thụ một chiều sang dạy học theo “phương pháp dạy học tích cực” nhằm giúp HS phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo, rèn luyện thói quen và khả năng tự học, tinh thần hợp tác, kỹ năng vận dụng kiến thức vào các tình huống khác nhau trong học tập và trong thực tiễn.
- Để đáp ứng được yêu cầu đổi mới PPDH, trong những năm vừa qua có rất nhiều PPDH được nghiên cứu và vận dụng 2 vào thực tiễn dạy học trong trường phổ thông nước CHDCND Lào trong đó có PPDH khám phá.
- Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, PPDH khám phá là PPDH phát huy tích tích cực, chủ động, sáng tạo của HS.
- HS được đặt vào vị trí người khám phá, thông qua các hoạt động học tập, người học tự lực khám phá những điều mình chưa rõ chứ không phải thụ động tiếp thu những tri thức đã được GV sắp đặt.
- Trong quá trình trên, GV có vai trò định hướng để HS khám phá ra tri thức [4].
- Bên cạnh việc đổi mới PPDH, việc đổi mới nội dung chương trình SGK là một hướng để nâng cao chất lượng dạy học trong trường phổ thông.
- Một trong các nội dung toán ứng dụng được đưa vào chương trình toán ở trường phổ thông là nội dung tổ hợp và xác suất.
- Mặt khác trong chương trình môn Toán ở trường phổ thông, chủ đề hàm số là một nội dung khó đối với nhiều HS.
- Trong hệ thống dạy học toán học ở Việt Nam cũng như ở Lào, hàm số luôn chiếm một vị trí quan trọng trong SGK, nó tác động đến nhiều vấn đề và có nhiều ứng dụng trong cuộc sống.
- Vì vậy, chúng tôi chọn đề 3 tài nghiên cứu khái niệm hàm số trong dạy học môn Toán ở trường THPT nước CHDCND Lào.
- Xuất phát từ những lý do trên chúng tôi chọn đề tài là: “Dạy học khám phá chủ đề hàm số ở trường trung học phổ thông nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào”.
- Giả thuyết khoa học Nếu đề xuất được các biện pháp sư phạm tổ chức dạy học khám phá chủ đề hàm số ở trường THPT thì sẽ tích cực hóa hoạt động học tập của HS góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn Toán ở trường trung học phổ thông nước CHDCND Lào.
- Mục đích nghiên cứu Đề xuất một số biện pháp sư phạm tổ chức dạy học khám phá nhằm nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán ở trường trung học phổ thông.
- Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về đổi mới PPDH và PP khám phá trong dạy học môn Toán.
- Đánh giá thực trạng vận dụng PP khám phá ở trường trung học phổ thông nước CHDCND Lào.
- Đề xuất một số biện pháp sư phạm vận dụng PP khám phá trong dạy học môn Toán ở trường THPT.
- Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc và nghiên cứu các tài liệu viết về lí luận dạy học môn Toán và nghiên cứu các tài liệu liên quan đến đề tài để làm sáng tỏ về PPDH khám phá.
- 4 - Phương pháp quan sát, điều tra: Tiến hành dự giờ, trao đổi, tham khảo ý kiến với một số đồng nghiệp dạy giỏi toán, có kinh nghiệm, tìm hiểu thực tiễn giảng dạy chủ đề hàm số ở một số trường phổ thông.
- Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn HS, GV về dạy và học chủ đề hàm số.
- Phương pháp thống kê toán học: Phân tích các số liệu điều tra thực trạng và số liệu thực nghiệm sư phạm.
- Cấu trúc luận văn Ngoài phần “Mở đầu”, “Kết luận”, “Tài liệu tham khảo” và “Phụ lục”, nội dung chính của luận văn được trình bày trong ba chương sau đây: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn Chương 2: Một số biện pháp dạy học khám phá chủ đề hàm số ở trường THPT nước CHDCND Lào Chương 3: Thực nghiệm sư phạm 5 KẾT LUẬN Từ kết quả nghiên cứu dạy học khám phá chủ đề hàm số, có thể rút ra một số kết luận sau.
- Hệ thống hóa được cơ sở lý luận về khám phá, dạy học khám phá, các tình huống dạy học khám phá trong môn Toán.
- Về mặt lí luận, dạy học khám phá chủ đề hàm số là kiểu dạy học được dựa trên những câu hỏi, bài tập định hướng khám phá, GV hướng dẫn HS hoạt động để tự khám phá ra kiến thức mới.
- Dạy học khám phá chủ đề hàm số đã thể hiện nhiều ưu điểm vượt trội về khả năng phát huy tính tích cực, chủ động học tập của HS, phù hợp với định hướng đổi mới giáo dục ở nước ta trong giai đoạn hiện nay.
- Đánh giá được thực trạng dạy học khám phá chủ đề hàm số ở trường THPT để từ đó đề xuất các tình huống dạy học khám phá tích cực hóa hoạt động của HS.
- Về mặt thực tiễn, GV có nhận thức tương đối đúng về bản chất của dạy học khám phá chủ đề hàm số và ủng hộ dạy học khám phá chủ đề hàm số này.
- Vì vậy, việc xây dựng và áp dụng quy trình dạy học khám phá chủ đề hàm số là cần thiết.
- Đề xuất được các tình huống dạy học khám phá khái niệm toán học, dạy học khám phá định lý toán học, dạy học khám phá giải bài tập toán học với hệ thống các ví dụ minh họa.
- Thực nghiệm sư phạm để khẳng định tính khả thi và hiệu quả của các tình huống dạy học khám phá đã đề xuất.
- Những kết quả thu được ở trên bước đầu cho phép kết luận rằng: nếu quan tâm đến việc xây dựng và sử dụng hợp lý các tình huống dạy học khám phá sẽ góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Toán ở trường THPT, đáp ứng được yêu cầu về đổi mới PPDH môn Toán.
- Nguyễn Ánh, Đỗ Tiễn Đạt, Đào Thái Lai, Phạm Thanh Tâm, Nguyễn Văn Tuấn (2006), Hỏi - Đáp về dạy học Toán, Nxb Giáo dục.
- Bộ Giáo dục Lào (2008), Luật giáo dục Lào, Nxb Giáo dục Lào.
- Bộ Giáo dục Lào (2009), Chiến lược giáo dục giai đoạn Viêng Chăn.
- Bộ Giáo dục Lào (2009).
- Khung phát triển ngành giáo dục từ Viêng Chăn.
- Bộ Giáo dục Lào (2010), Sổ tay nhà quản lý giáo dục.
- Nxb Giáo dục.
- Bộ Giáo dục và Đào tạo (2006).
- Nguyễn Hữu Châu (2008), Những vấn đề cơ bản về chương trình và quá trình dạy học, Nxb Giáo dục.
- Nguyễn Thị Diễm (2013), Vận dụng lý thuyết kiến tạo trong dạy học đại số 10.
- Luận văn thạc sỹ khoa học giáo dục.
- Trường Đại học Vinh.
- Dự án phát triển giáo dục THPT (2006), Đổi mới PPDH theo hướng phát huy tính tích cực nhận thức của HS THPT: Một số ví dụ cho các môn học.
- Lê Sỹ Đồng (2004), Xác suất - thống kê và ứng dụng, NXB Giáo dục.
- Lê Hồng Đức, Lê Bích Ngọc, Lê Hữu Trí (2003), Phương pháp giải toán tổ hợp, Nxb Hà Nội.
- Cao Thị Hà (2006), Dạy học một số chủ đề hình học không gian lớp 11 theo quan điểm kiến tạo, Luận án Tiến sĩ khoa học giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam.
- Trần Văn Hạo (Tổng chủ biên), Vũ Tuấn (Chủ biên), Đào Ngọc Nam, Lê Văn Tiến, Vũ Viết Yên (2007), Bài tập Đại số và giải tích 11, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
- Trần Văn Hạo (tổng chủ biên), Vũ Tuấn (chủ biên), Lê Thị Thiên Hương, Nguyễn Tiến Tài Cấn Văn Tuất (2008), Giải tích 12, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
- Lê Ngọc Hưng (2009), Góp phần nâng cao chất lượng dạy học phần nguyên hàm - tích phân, giải tích 12 nâng cao thông qua việc xây dựng và sử dụng một số dạng phương tiện dạy học trực quan.
- Luận văn Thạc sỹ Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
- Đinh Thị Thu Hương (2008), Góp phần rèn luyện cho học sinh trung học phổ thông khả năng liên tưởng và huy động kiến thức trong dạy học đại số và giải tích, Luận văn Thạc sĩ Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Vinh.
- Quy trình vận dụng dạy học khám phá để giáo dục môi trường trong môn tự nhiên và xã hội.
- Phan Huy Khải (2008), Các chuyên đề toán trung học phổ thông: Các bài toán tổ hợp, Nxb Giáo dục Việt Nam.
- Phân dạng phương pháp giải các chuyên đề giải tích lớp 12, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
- Nguyễn Bá Kim (1999), Học tập trong hoạt động và bằng hoạt động, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
- Nguyễn Bá Kim (2004), Phương pháp dạy học môn Toán, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.
- Alêcxêep, V.Onhsuc, M.Crugliac, V.Zabôtin (1976), Phát triển tư duy học sinh, Nxb Giáo dục Hà Nội.
- Bùi Văn Nghị (2008), Phương pháp dạy học những nội dung cụ thể môn Toán, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.
- Bùi Văn Nghị (2009), Vận dụng lý luận vào thực tiễn dạy học môn Toán ở trường phổ thông, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.
- Phan Trọng Ngọ (2005), Dạy học và phương pháp dạy học trong nhà trường, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.
- Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt (1987), Giáo dục học, tập 1, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
- Polya G (1995), Toán học và những suy luận c l , Nxb Giáo dục, Hà Nội.
- Polya G (1997), Sáng tạo toán học, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
- Sounthone PHOMMASONE (2004), SGK môn Toán lớp 10 chỉnh lý, Nxb Viện Nghiên cứu Khoa học và Giáo dục, Thủ đô Viêng Chăn.
- Đào Tam (2000), Bồi dưỡng HS giỏi ở trường phổ thông, năng lực huy động kiến thức trong giải bài toán, Tạp chí Nghiên cứu Giáo dục.
- Đào Tam, Lê Hiển Dương (2008), Tiếp cận các phương pháp dạy học không truyền thống trong dạy học toán ở trường đại học và trường phổ thông, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.
- Đào Tam, Trần Trung (2010), Tổ chức hoạt động nhận thức trong dạy học môn toán ở trường THPT, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.
- Nguyễn Đắc Thắng (2011), Vận dụng phương pháp dạy học theo dự án trong dạy học môn Toán cho HS lớp 10, 11 THPT.
- Luận văn Thạc sĩ Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
- Trần Bá Hoành (2002), Những đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực, Tạp chí Giáo dục, số 32.
- Vận dụng lý luận vào thực tiễn dạy học môn Toán ở trường phổ thông.
- Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Hà Nội.
- Đào Tam (2007), Phương pháp dạy học hình học ở trường THPT, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.
- Tiếp cận các phương pháp dạy học không truyền thống trong dạy học toán ở trường đại học và trường phổ thông.
- Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.
- Trần Đình Châu - Nguyễn Văn Hiến (2010), “Tổ chức các hoạt động khám phá trong dạy học toán cao cấp”, Tạp chí Giáo dục (229) kì 1 tháng 1.
- Bùi Văn Nghị (2009), Vận dụng l luận vào thực tiễn dạy học môn Toán ở trường phổ thông.
- Nguyễn Thị Vân Hương - Nguyễn Thị Hồng Quý (2009), “Quy trình vận dụng dạy học khám phá để giáo dục môi trường trong môn tự nhiên và xã hội”, Tạp chí Giáo dục (220) kì 2 tháng 8.
- Geoffrey Petty (2009), Teaching Today: A Practical Guide - Fourth Revised Edition [Dạy học ngày nay – Hướng dẫn thực hành – Tái bản c chỉnh l lần thứ 4].
- Bruner (1976), The Process of Education - Revised edition [Quá trình giáo dục – Bản chỉnh l