Academia.eduAcademia.edu
Chương trình Tư vấn của IFC tại Đông Á - Thái Bình Dương Hướng dẫn chung Môi trường - Sức khỏe - An toàn (EHS) Hợp tác cùng Chương trình Tư vấn của IFC tại Đông Á Thái Bình Dương Hướng dẫn chung Môi trường - Sức khỏe - An toàn (EHS) Tài liệu lưu hành nội bộ Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: GI I THI U L IM ð U IFC ñang n l c h tr T ng c c Môi trư ng thu c B Tài nguyên và Môi trư ng rà soát và xây d ng k ho ch năm năm v xây d ng và hoàn thi n các quy ñ nh và tiêu chu n k thu t v môi trư ng. Cu n sách S tay Hư ng d n chung v Môi trư ng, S c kh e và An toàn này ñánh d u m t bư c quan tr ng trong quan h h p tác c a B và IFC. Cu n S tay này nh m cung c p k p th i các tiêu chu n k thu t qu c t giúp Vi t Nam xây d ng và ñi u ch nh các tiêu chu n qu c gia c a mình phù h p v i các tiêu chu n/thông l qu c t . Chúng tôi cũng hy v ng cu n sách s ñóng góp vào n l c chung c a Vi t Nam hư ng t i s phát tri n kinh t xã h i b n v ng. Cu n sách này ñư c d ch t! cu n Hư ng d n chung v Môi trư ng, S c kh e và An toàn c a IFC. IFC has been supporting the Vietnam Environment Administration under the Ministry of Natural Resources and Environment in reviewing the country’s environmental standards and in developing a 5-year roadmap for improving or revising national environmental technical standards. This Environmental, Health and Safety Guidelines Handbook is an outcome of this cooperation and marks an important step forward in the long term partnership between the Ministry of Natural Resources and Environment and IFC. This Handbook provides timely international technical standards to help Vietnam integrate international best practices into its national environmental standards development and update. We hope that these efforts would contribute to Vietnam’s overall transformation to sustainable development. The Handbook is based on the IFC Environmental, Health and Safety Guidelines (EHS) Guidelines. IFC, là m t trong nh ng t ch c tài chính phát tri n ñang n l c ho t ñ ng v s ñ"u tư và phát tri n b n v ng # các n n kinh t ñang phát tri n, luôn áp d ng các tiêu chu n môi trư ng và xã h i trong m i ho t ñ ng ñ"u tư và tín d ng c a mình nh m gi$m thi u các tác ñ ng có h i ñ n môi trư ng và c ng ñ%ng dân cư. Nh ng tiêu chu n môi trư ng và xã h i này ñư c ñư c quy ñ nh trong Khung Phát tri n b n v ng c a IFC, trong ñó bao g%m B Tiêu chu n ho t ñ ng v Môi trư ng và Xã h i và Hư ng d n Môi trư ng, S c kh e và An toàn (EHS). Nh ng tiêu chu n này ñã và ñang ñư c ñánh giá là chu n m c b n v ng ñ i v i ho t ñ ng ñ"u tư tư nhân trên toàn th gi i. B Tiêu chu n ho t ñ ng Môi trư ng và Xã h i (The Performance Standards) quy ñ nh vai trò và trách nhi m c a khách hàng khi xây d ng và qu$n lý nh ng d án nh n ñư c s h tr t! IFC. B Tiêu chu n ho t ñ ng Môi trư ng và Xã h i là xúc tác quy t các tiêu chu n khác nhau ñang ñư c s& d ng trong tài tr tư nhân và chính s quy t này t o m t sân chơi bình ñ(ng cho các t ch c tín d ng. M t minh ho c th là cho ñ n nay ñã có 70 t ch c tài chính áp d ng Nguyên t)c 3 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: GI I THI U Xích ñ o (the Equator Principles) - m t b nguyên t)c ñư c xây d ng d a trên B Tiêu chu n ho t ñ ng Môi trư ng và Xã h i c a IFC, nh m ñ$m b$o các d án h tài tr ñư c th c hi n có trách nhi m v i xã h i và s& d ng các bi n pháp b$o v môi trư ng t i ưu nh t. Nguyên t)c Xích ñ o ñã tr# thành chu n m c tài tr d án toàn c"u. Nguyên t)c này ñã làm thay ñ i v ch t ph"n l n ho t ñ ng tài tr d án trên th gi i, chi m kho$ng 80% t ng tài tr d án. Thêm vào ñó, 32 t ch c tín d ng xu t kh u thu c các nư c thành viên OECD và 16 t ch c tài chính phát tri n Châu Âu cũng ñang s& d ng B Tiêu chu n ho t ñ ng Môi trư ng và Xã h i c a IFC ñ ñánh giá các d án do tư nhân ñ"u tư. IFC hi n ñang l y ý ki n r ng rãi ñ rà soát l i vi c th c hi n B Tiêu chu n ho t ñ ng v Môi trư ng và Xã h i nh m ngày càng nâng cao hi u qu$ áp d ng c a B tiêu chu n này cũng như ñi u ch nh cho phù h p v i nh ng xu hư ng m i c a th trư ng th gi i. IFC, as the leading development financial institution promoting sustainable private sector investments in emerging markets, applies environmental and social standards to all of its lending activities to minimize and manage potential negative impacts on the environment and on affected communities. These environmental and social standards are embodied in IFC’s Sustainability Framework, including the Performance Standards and the EHS Guidelines. They are acknowledged as a benchmark for sustainability in private sector investments globally. The Performance Standards define clients' roles and responsibilities for managing their projects and the requirements for receiving and retaining IFC support. The Performance Standards have catalyzed the convergence of standards for private sector financing and this convergence has leveled the playing field for financial institutions. As an example, to date, 70 financial institutions have adopted the Equator Principles, which are based on the Performance Standards, in order to ensure that the projects they finance are developed in a manner that is socially responsible and reflect sound environmental management practices. The Equator Principles have become the global standard for project finance. The Principles have transformed the funding of major projects around the world, representing 80 percent of global project finance. In addition, 32 export credit agencies of the OECD countries and 16 European Development Financial Institutions also benchmark private sector projects against the Performance Standards. IFC is currently reviewing its experience in implementing the Performance Standards with a broad stakeholder consultation. The review is expected to improve the effectiveness of the Performance Standards and capture new developments and trends in the marketplace. B Hư ng d n EHS ñư c Ngân hàng th gi i ban hành ban ñ"u v i m c ñích là công c qu$n lý ô nhi*m cho các nhà qu$n lý môi trư ng # các nư c ñang phát tri n. Theo th i gian, b hư ng d n này ngày càng ñư c s& d ng ph bi n b#i các nhà l p d án, các chuyên gia môi trư ng - và sau này ñư c coi là b Hư ng d n ñư c áp d ng nhi u nh t b#i tính th c ti*n cao. Hi n nay b Hư ng d n này ñã ñư c s& d ng, vư t ra ngoài ph m vi các d án c a Nhóm Ngân hàng Th gi i, b#i các t ch c thu c nhi u lĩnh v c khác nhau như các ñ nh ch tài chính qu c t , các nhà l p chính 4 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: GI I THI U sách, các nhà s$n xu t, nhà nghiên c u và c$ các ngân hàng thương m i, ñ,c bi t là nh ng ngân hàng gia nh p Nguyên t)c Xích ð o. The EHS Guidelines were first published by the World Bank as a pollution management tool for environmental regulators in emerging markets. Over time, the various versions of the industrial sector Guidelines became popular with project developers and consultants, who today consider the Guidelines as de facto international standard. Their use extends well beyond World Bank Group operations to a diverse external community, such as other international financial institutions, regulators, industry, academics, and commercial banks, including the international banks that have adopted the Equator Principles. Cho ñ n năm 2007, IFC c p nh t l i B Hư ng d n EHS ñ h tr các khách hàng (c$ ngân hàng và doanh nghi p) c a mình th c thi B Tiêu chu n ho t ñ ng. Hư ng d n EHS m i là m t tài li u hư ng d n k thu t h tr th c thi Tiêu chu n s 3 v Phòng ch ng và gi$m thi u ô nhi*m. B Hư ng d n EHS g%m m t hư ng d n chung và 63 hư ng d n ngành. ðây là tài li u ñư c thi t k nh m cung c p ñ n các nhà qu$n lý và ho ch ñ nh chính sách m t s thông tin cơ b$n v t!ng ngành s$n xu t và nh ng v n ñ k thu t liên quan ñ n qu$n lý môi trư ng và xã h i c a d án thu c t!ng ngành. B Hư ng d n cũng khuy n ngh m t s bi n pháp nh m phòng tránh, gi$m thi u và ki m soát nh ng tác ñ ng ñ n môi trư ng, s c kh e và an toàn trong su t quá trình xây d ng, v n hàng và ng!ng ho t ñ ng c a m t d án hay m t cơ s# s$n xu t. In 2007, IFC updated the EHS Guidelines in order to assist partner banks and enterprises in implementing its (Environmental and Social) Performance Standards. The new EHS guidelines are technical documents to be applied consistent with Performance Standard 3 on Pollution Prevention and Abatement. The Guidelines include one general guideline plus 63 sector specific guidelines. They are designed to assist managers and decision makers with relevant industry background and technical information. This information supports actions aimed at avoiding, minimizing, and controlling environmental, health, and safety impacts during the construction, operation, and decommissioning phase of a project or facility. Chúng tôi r t vui m!ng khi th y B Tài nguyên và Môi trư ng ñã và ñang n l c ñưa các th c ti*n t t c a qu c t vào trong các chính sách và quy ñ nh cũng như công c qu$n lý r i ro môi trư ng và xã h i c a Vi t Nam. Chúng tôi hy v ng cu n S tay này cũng v i các hư ng d n chuyên ngành s ñóng góp m t ph"n vào n l c chung ñó và là m t tài li u tham kh$o h u ích trong quá trình so n th$o và ban hành các quy ñ nh hư ng d n v môi trư ng. Chúng tôi cũng hy v ng cu n S tay này cũng h u ích cho t t c$ các nhà ñ"u tư và doanh nghi p trong và ngoài nư c hi n ñang ho t ñ ng t i Vi t Nam và là tài li u tham kh$o v các chu n m c qu c t v Môi trư ng, S c kh e và An toàn xã h i ñư c s& d ng ph bi n nh t. 5 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: GI I THI U We are very pleased to see that MONRE is taking the lead to promote international best practices in environmental and social risk management and continue developing policy guidelines and tools for implementation. We hope this Handbook can contribute to these efforts and serve as a key reference document during the formulation of new environmental and sector specific technical standards. We also hope that the Handbook will prove useful for domestic and international investors and manufacturers operating in Vietnam and guide them on international standards in environmental, health and safety. IFC s ti p t c h tr B Tài nguyên và Môi trư ng b ng kinh nghi m, ngu%n l c, con ngư i và hy v ng trong th i gian t i, s có nhi u doanh nghi p t i Vi t Nam áp d ng các chu n m c qu c t trong ho t ñ ng s$n xu t kinh doanh c a h hư ng t i m t s phát tri n th nh vư ng b n v ng. IFC will be here to provide ongoing support to MONRE’s efforts with our knowledge, resources and people and hope to see more and more businesses in Vietnam integrate these standards and principles into their operation towards a sustainable growth. Karin Finkelston Giám ñ c vùng ðông Á Thái Bình Dương, T ch c Tài chính Qu c t (IFC) Nhóm Ngân hàng th gi i 6 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: GI I THI U L I NÓI ð U Trong b i c$nh bi n ñ i khí h u, Vi t Nam ñã có nh ng cam k t m nh m cùng v i c ng ñ%ng th gi i trong vi c n l c th c hi n nh ng chương trình hành ñ ng c th nh m gi$m thi u và ng phó v i tác ñ ng c a bi n ñ i khí h u, c$i thi n ch t lư ng môi trư ng, hư ng t i các m c tiêu v phát tri n b n v ng. IFC (International Finance Coporation), m t t ch c thành viên c a Ngân hàng Th gi i, ñã kh#i xư ng và ñi ñ"u trong vi c ñ xu t các chính sách, nh ng tiêu chí c"n thi t v môi trư ng và xã h i ñ i v i các d án tài tr , nh m b$o ñ$m l i ích c a các bên liên quan, coi tr ng vi c th c hi n các m c tiêu v an sinh xã h i và b$o v môi trư ng. Cu n s tay Hư ng d n v Môi trư ng, An toàn và S c kh e (Environmental, Health and Safety Guidelines) do IFC ban hành v i quy mô áp d ng trên toàn c"u, g%m các tài li u k thu t tham kh$o, cung c p các thông tin toàn di n v khái ni m, nguyên t)c cơ b$n ñ i v i t!ng ngành, t!ng lĩnh v c c th , nh m ñ t ñư c nh ng tiêu chí b n v ng v môi trư ng và xã h i. Các hư ng d n này ñòi h i vi c ñánh giá các tác ñ ng c a d án ñ i v i c ng ñ%ng, môi trư ng, tái ñ nh cư, ña d ng sinh h c và di s$n văn hoá trong quá trình l p d án, nh n m nh ñ n ho t ñ ng công b thông tin, tham v n c ng ñ%ng và khuy n khích s tham gia c a các bên liên quan trong quá trình l p các d án do Ngân hàng Th gi i tài tr . Có th th y r ng, vi c áp d ng các n i dung trong s tay Hư ng d n v Môi trư ng, An toàn và S c kh e mà IFC ñ xu t là m t ho t ñ ng quan tr ng, giúp Vi t Nam th c hi n các m c tiêu phát tri n b n v ng trong b i c$nh h i nh p kinh t qu c t và bi n ñ i khí h u toàn c"u. M,c dù, # th i ñi m hi n t i, m t s ch tiêu ñ xu t tương ñ i kh)t khe, có th gây khó khăn khi áp d ng trong th c t c a Vi t Nam, nhưng ñây là ti n ñ ñ Vi t Nam th c hi n t t hơn n a nh ng m c tiêu v tăng trư#ng kinh t b n v ng, k t h p v i an sinh xã h i và b$o v môi trư ng. 7 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: GI I THI U Thay m,t cho B Tài nguyên và Môi trư ng, Tôi xin g&i l i c$m ơn t i t ch c IFC cũng như t p th cán b , nhân viên, nh ng ngư i ñã n l c lao ñ ng và sáng t o ñ có th cho ra ñ i cu n s tay này. B Tài nguyên và Môi trư ng mong mu n IFC s ti p t c h tr các ho t ñ ng h p tác v i các ñơn v tr c thu c B , góp ph"n vào s nghi p b$o v môi trư ng # Vi t Nam nói riêng và trên toàn th gi i nói chung. Bùi Cách Tuy n Th trư ng B Tài nguyên Môi trư ng 8 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: GI I THI U HƯ NG D N CHUNG V MÔI TRƯ NG, S C KH E VÀ AN TOÀN Gi i thi u Hư ng d n v môi trư ng, s c kh e và an toàn (EHS) là các tài li u tham kh$o k thu t v i các ví d chung và c a các ngành công nghi p ñ,c thù v th c hành công nghi p qu c t t t (GIIP).1 Khi m t ho,c nhi u thành viên c a Nhóm Ngân hàng th gi i tham gia vào m t d án, thì các hư ng d n EHS ñư c áp d ng như ñi u ki n b)t bu c c a ngân hàng th gi i v chính sách và tiêu chu n. Các hư ng d n EHS chung ñư c thi t k ñ ñ%ng s& d ng v i Hư ng d n EHS cho các ngành công nghi p liên quan, cung c p hư ng d n cho ngư i s& d ng v các v n ñ EHS # các ngành công nghi p ñ,c thù. ð i v i d án ph c h p, có th c"n s& d ng các hư ng d n cho khu v c công nghi p ña ngành. Danh m c ñ"y ñ v hư ng d n cho các ngành công nghi p có th tìm #: 1 ðư c ñ nh nghĩa là ph"n th c hành k năng chuyên nghi p, chăm ch , th n tr ng và d báo trư c t! các chuyên gia giàu kinh nghi m và lành ngh tham gia vào cùng m t lo i hình và th c hi n dư i cùng m t hoàn c$nh trên toàn c"u. Các hoàn c$nh mà các chuyên gia giàu kinh nghi m và lão luy n có th th y khi ñánh giá biên ñ c a vi c phòng ng!a ô nhi*m và các k thu t ki m soát s.n có cho d án có th bao g%m, nhưng không gi i h n, các c p ñ ña d ng v thoái hoá môi trư ng và năng l c ñ%ng hoá môi trư ng cũng như các c p ñ v m c kh$ thi tài chính và k thu t. www.ifc.org/ifcext/enviro.nsf/Content/Envir onmentalGuidelines Hư ng d n EHS bao g%m m c tính năng và các bi n pháp nói chung ñư c coi là có th ñ t ñư c trong các cơ s# s$n xu t m i b ng công ngh hi n có v i chi phí phù h p. Vi c áp d ng các hư ng d n EHS cho các cơ s# hi n t i có th liên quan ñ n vi c thi t l p các m c tiêu c th t i ch v i l trình phù h p ñ ñ t ñư c các m c này. Kh$ năng áp d ng các hư ng d n EHS c"n ph$i hoàn toàn phù h p v i m i nguy và r i ro ñư c thi t l p cho t!ng d án d a trên các k t qu$ ñánh giá môi trư ng2 v i các thay ñ i t!ng lĩnh v c ñ,c thù, như hoàn c$nh các qu c gia tài tr , kh$ năng ñ%ng hóa c a môi trư ng và các y u t d án khác ñ u ñư c tính ñ n. Kh$ năng áp d ng các khuy n ngh k thu t ñ,c thù c"n ñư c d a trên các quan ñi m c a các chuyên gia có trình ñ và kinh nghi m. N u các qui ñ nh c a nư c tài tr khác v i m c và bi n pháp ñư c n u trong hư ng d n EHS, thì yêu c"u d án ñ t ñư c m c nghiêm ng,t hơn. N u m c ho,c bi n pháp ít nghiêm ng,t hơn so v i Hư ng d n EHS là phù h p, thì trong các trư ng h p d 2 ð i v i IFC, ñánh giá như v y ñư c ti n hành phù h p v i Tiêu chu n ñ,c tính 1, và ñ i v i Ngân hàng th gi i, phù h p v i Chính sách v n hành 4.01. 9 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: GI I THI U án c th , c"n có minh ch ng c th và chi ti t v các gi$i pháp thay th - như m t ph"n c a ñánh giá môi trư ng cho t!ng vùng c th . Nh ng minh ch ng c"n ph$i ch ng t ñư c s l a ch n ñ i v i m c tính năng thay th là b$o v s c kh e con ngư i và môi trư ng. Hư ng d n EHS chung ñư c cơ c u như sau: 1. Môi trư ng 1.1 Phát th$i khí và ch t lư ng không khí xung quanh 1.2 B$o t%n năng lư ng 1.3 Nư c th$i và Ch t lư ng nư c xung quanh 1.4 B$o t%n nư c 1.5 Qu$n lý v t li u nguy h i 1.6 Qu$n lý ch t th$i 1.7 Ti ng %n 1.8 ð t nhi*m b n 2. An toàn và s c kh e ngh nghi p (OHS) 2.1Thi t k phương ti n chung và thao tác 2.2 Truy n thông và ñào t o 2.3 M i nguy v t lý 2.4 M i nguy hóa h c 2.5 M i nguy sinh h c 2.6 M i nguy phóng x 2.7 Phương ti n b$o v cá nhân(PPE) 2.8 Môi trư ng nguy hi m ñ,c bi t 2.9 Giám sát 3. S c kh e c ng ñ%ng và an toàn 3.1 Ch t lư ng nư c và tính có s.n 3.2 An toàn xây d ng c a cơ s# h t"ng d án 3.3 An toàn cu c s ng và an toàn cháy 3.4 An toàn giao thông 3.5 V n chuy n các v t li u nguy hi m 3.6 Phòng ng!a B nh t t 3.7 Chu n b và /ng phó kh n c p 4. Xây d ng và tháo d0 4.1 Môi trư ng 4.2 S c kh e ngh nghi p và An toàn 4.3 S c kh e c ng ñ%ng và an toàn Các ngu%n tài li u tham kh$o và b sung 12 12 30 Phương pháp ti p c n chung ñ qu n lý các v n ñ EHS t i cơ s s n xu t ho c d! án Qu$n lý hi u qu$ các v n ñ v môi trư ng, s c kho1 và an toàn (EHS) ñòi h i vi c xem xét EHS trong qui trình ho t ñ ng # c p cơ s# và c p doanh nghi p m t cách có t ch c, phân c p bao g%m các bư c sau: • 41 52 56 71 79 81 89 91 95 97 105 109 111 112 114 116 118 118 120 123 127 129 134 136 140 140 145 149 150 • Phân bi t, xác ñ nh m i nguy3 d án v EHS và r i ro4 ñi kèm càng s m càng t t trong vi c xây d ng cơ s# ho,c chu trình d án, k c$ vi c h p nh t các xem xét EHS vào quá trình l a ch n ñ a ñi m, quá trình thi t k s$n ph m, quá trình l p k ho ch k thu t ñ i v i các yêu c"u v v n, yêu c"u v công vi c k thu t, c p phép s&a ñ i thi t b ho,c sơ ñ% b trí và k ho ch thay ñ i quá trình. M i các chuyên gia v EHS, nh ng ngư i có kinh nghi m, năng l c và ñư c ñào t o ñ ñánh giá và qu$n lý $nh hư#ng và r i ro EHS, ti n hành ch c năng qu$n lý môi trư ng c th k c$ chu n b d án ho,c lên k ho ch hành ñ ng c th và 3 ð nh nghĩa là “m i ñe d a v i con ngư i và nh ng cái có giá tr ” (Kate, et al., 1985). 4 ð nh nghĩa là “gi i h n ñ nh lư ng c a h u qu$ có h i, thư ng th hi n như xác su t có ñi u ki n c a thi t h i ñã tr$i qua” (Kate, et al., 1985). 10 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: GI I THI U th t c mà ñưa các khuy n ngh k thu t ñư c trình bày trong tài li u này phù h p v i d án. • • N u không th tránh ñư c các $nh hư#ng, thì k t h p ki m soát k thu t và qu$n lý ñ gi$m ho,c gi$m thi u kh$ năng và m c ñ c a các h u qu$ x u, ví d áp d ng ki m soát ô nhi*m ñ gi$m m c ñ ô nhi*m v i ngư i lao ñ ng ho,c môi trư ng. • Chu n b cho ngư i lao ñ ng và c ng ñ%ng lân c n ph$n ng v i các tai n n, k c$ vi c cung c p các ngu%n tài chính và k thu t ñ ki m soát m t cách hi u qu$ và an toàn các s ki n và ph c h%i môi trư ng làm vi c và môi trư ng công c ng v i các ñi u ki n an toàn và s c kho1. • Nâng cao tính năng EHS thông qua s k t h p giám sát tính năng và trách nhi m hi u qu$. Hi u rõ kh$ năng và m c ñ c a r i ro EHS, d a trên: o B$n ch t c a các ho t ñ ng d án, như d án s phát th$i lư ng nư c th$i ho,c khí th$i ñáng k , ho,c s liên quan ñ n các v t li u ho,c quá trình nguy h i; o Các h u qu$ v i ngư i lao ñ ng, c ng ñ%ng ho,c môi trư ng n u các m i nguy không ñư c qu$n lý ñ"y ñ có th ph thu c vào nh ng m c ñ lân c n c a các ho t ñ ng d án v i m i ngư i ho,c v i các ngu%n môi trư ng mà chúng ph thu c vào. • Ưu tiên chi n lư c qu$n lý r i ro v i m c tiêu t ng th gi$m ñư c r i ro ñ i v i s c kho1 con ngư i và môi trư ng, t p trung vào phòng ng!a các tác ñ ng không thay ñ i và/ho,c ñáng k . • 3ng h chi n lư c mà lo i tr! ñư c các nguyên nhân c a m i nguy t i ngu%n, ví d , b ng cách l a ch n v t li u ho,c quá trình ít nguy h i hơn mà có th tránh s c"n thi t ñ ki m soát EHS. 11 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG 1.0 Môi trư ng 1.1 S phát th i khí và ch t lư ng không khí xung quanh Kh$ năng áp d ng và cách ti p c n Ch t lư ng không khí xung quanh Phương pháp ti p c n chung/t ng quát D án ñư c ñ,t trong các vùng có ch t lư ng không khí suy gi$m ho,c h sinh thái nh y c$m Ngu%n ñi m Chi u cao ng khói Hư ng d n phát th$i cơ s# s$n xu t công ngh ñ t c0 nh Ngu%n nh t th i/không b n H p ch t h u cơ d* bay hơi (VOC) B i Ch t làm suy gi$m t"ng ozon Ngu%n di ñ ng - Trên m,t ñ t Khí nhà kính (GHG) Quan tr)c (Monitoring) Monitoring phát th$i các cơ s# s$n xu t công ngh ñ t c0 nh 12 13 13 15 15 16 16 18 18 19 19 20 20 21 23 Kh năng áp d#ng và cách ti p c n Hư ng d n này áp d ng cho các cơ s# ho,c d án phát th$i vào không khí # b t c giai ño n nào c a vòng ñ i c a d án. Nó b sung cho các hư ng d n phát th$i các ngành công nghi p ñ,c thù ñư c trình bày trong Hư ng d n v môi trư ng, s c kho1 và an toàn ñ i v i ngành công nghi p b ng cách cung c p thông tin v k thu t thông thư ng ñ qu$n lý phát th$i mà có th áp d ng cho nhi u ngành công nghi p. Hư ng d n này cung c p cách ti p c n ñ qu$n lý các ngu%n phát th$i ñáng k , k c$ hư ng d n c th cho vi c ñánh giá và theo dõi các tác ñ ng. Hư ng d n này cũng cung c p các thông tin b sung v cách ti p c n ñ qu$n lý môi trư ng phát th$i trong các d án ñư c ñ,t trong các vùng có ch t lư ng không khí kém, nơi có th c"n thi t l p các tiêu chu n phát th$i cho t!ng d án c th . S phát th$i các ch t ô nhi*m không khí có th x$y ra t! nhi u ho t ñ ng trong các pha xây d ng, v n hành, và tháo d0 c a m t d án. Các ho t ñ ng này có th ñư c phân lo i d a trên các ñ,c tính không gian c a ngu%n k c$ ngu%n ñi m, ngu%n nh t th i và ngu%n di ñ ng và hơn n a, b ng các quá trình như quá trình ñ t, quá trình lưu gi v t li u, ho,c các quá trình c a các ngành công nghi p ñ,c thù khác. N u có th , các nhà máy và d án c"n ph$i tránh, gi$m thi u và ki m soát nh ng tác ñ ng b t l i t i s c kho1 con ngư i, an toàn và môi trư ng kh i s phát th$i vào không khí. N u không th th c hi n ñư c, s phát th$i c a b t kỳ lo i nào c"n ph$i ñư c qu$n lý thông qua s k t h p: • S& d ng hi u qu$ năng lư ng 12 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • C$i ti n qui trình • L a ch n nhiên li u ho,c v t li u khác, quá trình mà có th d n ñ n gi$m s phát th$i ô nhi*m • Áp d ng k phát th$i. thu t ki m soát Bi n pháp phòng ng!a và k thu t ki m soát ñã l a ch n có th k c$ m t hay nhi u phương pháp x& lý tuỳ thu c vào • Yêu c"u qui ñ nh • Ngu%n có ý nghĩa • V trí các nhà máy phát th$i t i các ngu%n khác • V trí v t ti p nh n nh y c$m • Ch t lư ng không khí xung quanh hi n có, và ti m n ñ i v i s suy gi$m các vùng khí t! d án ñ xu t. • Tính kh$ thi k thu t và tính hi u qu$ chi phí c a các l a ch n có s.n ñ phòng ng!a, ki m soát và phát th$i. Ch t lư$ng không khí xung quanh Phương pháp ti p c n chung D án v i các ngu%n phát th$i khí ñáng k 5,6 và ti m n các tác 5 Phát th$i c a ngu%n ñi m và ngu%n nh t th i ñáng k ñư c xem như ngu%n chung có th làm tăng m t ho,c nhi u thông s ô nhi*m sau trong vùng không khí ñã ñ nh: PM10: 50 t n/năm; NOx: 500 t n/năm; SO2: 500 ñ ng ñáng k t i ch t lư ng không khí xung quanh, c"n ph$i ñư c phòng ng!a ho,c gi$m thi u các tác ñ ng này b ng cách ñ$m b$o r ng: B ng 1.1.1 Hư ng d n Ch t lư$ng không khí xung quanh c%a WHO7 8 Sunfua dioxit (SO2) Th i gian trung bình Giá tr& hư ng d n tính b'ng µg/m3 24-gi 125 (m c tiêu t m th i 1) 50 (m c tiêu t m th i 2) 10 min 20 (hư ng d n) 500 (hư ng d n) Nitơ dioxit (NO2) 1 năm 40 (hư ng d n) 1 gi 200 (hư ng d n) B i 1 năm 70 (m c tiêu t m th i 1) PM10 24 gi 50 (m c tiêu t m th i 2) 30 (m c tiêu t m th i 3) 20 (hư ng d n) 150 (m c tiêu t m th i 1) 100 (m c tiêu t m th i 2) 75 (m c tiêu t n/năm, ho,c ñư c thi t l p trong lu t pháp qu c gia; ngu%n ñ t cháy có nhi t năng ñ"u vào tương ñương 50 MWth ho,c l n hơn. S phát th$i ñáng k c a các ch t ô nhi*m h u cơ và vô cơ c"n ph$i ñư c thi t l p d a trên t!ng d án c th có tính ñ n ñ,c tính ñ c h c c a các ch t ô nhi*m. 6 Cơ quan b$o v môi trư ng Hoa Kỳ, Phòng ng!a suy gi$m ch t lư ng không khí, 40 CFR Ch.1 P 52.21. Các tài li u tham kh$o khác v thi t l p phát th$i ñáng k bao g%m 3y ban Châu Âu, 2000. “Guidance Document for EPER implementation.” http://ec.europa.eu/environment/ippc/eper/index.htm; và Chính ph Australia. 2004. “National Pollutant Inventory Guide.” http://npi.gov.au/handbooks/pubs/npiguide.pdf 7 T ch c Y t th gi i (WHO). Giá tr PM trong 24 gi là giá tr th 99. 8 M c tiêu t m th i ñư c cung c p trên cơ s# s c"n thi t ti p c n theo t!ng giai ño n ñ ñ t ñư c hư ng d n khuy n ngh . 13 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG B i PM 2,5 1 năm 24 gi Ozon 8 gi hàng ngày T i ña t m th i 3) 50 (hư ng d n) 35 (m c tiêu t m th i 1) 25 (m c tiêu t m th i 2) 15 (m c tiêu t m th i 3) 10 (hư ng d n) 75 (m c tiêu t m th i 1) 50 (m c tiêu t m th i 2) 37.5 (m c tiêu t m th i 3) 25 (hư ng d n) 160 (m c tiêu t m th i 1) 100 (hư ng d n) S phát th$i không gây ra n%ng ñ các ch t ô nhi*m ñ t ho,c vư t quá hư ng d n và tiêu chu n ch t lư ng không khí xung quanh9 b ng cách áp d ng các tiêu chu n qu c gia, ho,c trong trư ng h p không có, áp d ng các hư ng d n ch t lư ng không khí c a WHO10 hi n hành (xem b$ng 1.1.1), ho,c các ngu%n khác ñã ñư c qu c t công nh n.11 9 Tiêu chu n ch t lư ng không khí xung quanh là m c ch t lư ng không khí xung quanh ñư c thi t l p và ban hành thông qua các quá trình l p pháp, và hư ng d n ch t lư ng xung quanh tham kh$o ñ n m c ch t lư ng xung quanh sơ c p ñư c xây d ng d a trên các b ng ch ng v lâm sàng, ñ c h c sinh thái và d ch t* h c (như các hư ng d n do T ch c Y t Th gi i ban hành). 10 Có t i T ch c Y t Th gi i (WHO).http://www.who.int.en. 11 Ví d v Tiêu chu n ch t lư ng không khí xung quanh Hoa Kỳ (NAAQS) (http://epa.gov/air/criteria.html) và Thông tư c a 3y ban Châu Âu (http://www.epa.gov/air/criteria.html) và các văn b$n khác (Council Directive 1999/30/EC of 22 April 1999 / Council Directive 2002/3/EC of February 12 2002). S phát th$i không ñư c ñóng góp m t ph"n ñáng k vào m c tiêu c a hư ng d n ho,c tiêu chu n ch t lư ng không khí xung quanh phù h p. Như m t nguyên t)c chung, Hư ng d n này cho r ng 25 ph"n trăm tiêu chu n ch t lư ng không khí có th áp d ng ñ cho phép s phát tri n b n v ng trong tương lai trong cùng m t vùng không khí.12 5 c p cơ s# s$n xu t, tác ñ ng c"n ph$i ñư c ư c lư ng thông qua vi c ñánh giá ñ nh tính và ñ nh lư ng b ng cách s& d ng ñánh giá ch t lư ng không khí cơ b$n và mô hình phát tán khí quy n ñ ñánh giá n%ng ñ n n ti m n. Các d li u v khí quy n, khí h u và ch t lư ng không khí ñ a phương c"n ph$i ñư c áp d ng khi dùng các mô hình phát tán, b$o v kh i tác ñ ng c a ngu%n, công trình li n k 13 và tương lai. Mô hình phát tán ñư c áp d ng c"n ph$i ñư c qu c t th!a nh n, ho,c tương thích. Ví d ư c lư ng s phát th$i có th ch p nh n ñư c và phương pháp ti p c n mô hình phát tán ñ i v i ngu%n ñi m và ngu%n nh t th i ñư c nêu trong Ph l c 1.1.1. Phương pháp ti p c n này bao g%m mô hình cho vi c ñánh giá ngu%n ñơn l1 (SCREEN3 ho,c AIRSCREEN), cũng như nhi u mô hình ph c t p và ch t lư ng hơn (AERMOD ho,c ADMS). L a ch n mô hình là ph thu c vào tính ph c 12 Gi i h n phòng ng!a suy gi$m c a US EPA có th áp d ng cho vùng không khí không b suy gi$m. 13 “Li n k ” nói chung ñư c xem như khu v c trong bán kính b ng 20 l"n chi u cao ng khói. 14 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG t p và ñ a lý c a ñ a ñi m c a d án (ví d vùng núi, vùng nông thôn ho,c ñô th ). D án ñư c ñ t trong vùng không khí có ch t lư ng suy gi m ho c vùng h sinh thái nh y c m Các nhà máy ho,c d án n m trong vùng14 có ch t lư ng không khí kém, và n m trong ho,c c nh khu v c có h sinh thái nh y c$m (ví d vư n qu c gia), c"n ph$i ñ$m b$o r ng s gia tăng m c ô nhi*m càng ít càng t t, và có nghĩa là m t ph"n c a tiêu chu n ho,c hư ng d n ch t lư ng không khí ng)n h n và trung bình h ng năm ñư c thi t l p trong ñánh giá môi trư ng cho các d án ñ,c thù. Các bi n pháp di cư phù h p cũng có th bao g%m c$ vi c di chuy n ngu%n phát th$i ñáng k ra ngoài vùng không khí có ch t lư ng kém, s& d ng nhiên li u ho,c công ngh s ch hơn ho,c áp d ng các bi n pháp ki m soát ô nhi*m t ng th , ñ n bù các ho t ñ ng t i nh ng nơi l)p ñ,t ñư c ki m soát b#i các nhà b$o tr d án ho,c các nhà máy khác trong cùng vùng không khí, và gi$m mua phát th$i trong cùng m t vùng không khí. Nh ng ñi u kho$n c th ñ i v i vi c gi$m thi u phát th$i và các tác 14 Vùng khí ñư c xem như có ch t lư ng không khí kém n u các Hư ng d n ch t lư ng không khí c a WHO ho,c tiêu chu n ch t lư ng không khí c a qu c gia b vư t quá m t cách ñáng k . ñ ng c a chúng trong vùng không khí có ch t lư ng kém ho,c có h sinh thái nh y c$m c"n ph$i ñư c thi t l p d a trên t!ng d án ho,c ngành công nghi p ñ,c thù. Các ñi u kho$n ñ n bù ngoài vi c ki m soát t c th i c a nhà b$o tr d án ho,c vi c gi$m mua c"n ph$i ñư c giám sát và cư0ng ch do cơ quan ñ a phương ch u trách nhi m v c p phép vá giám sát phát th$i. Các ñi u kho$n như v y ph$i ñư c ñ,t ra trư c khi ñưa vào ho t ñ ng nhà máy /d án. Ngu(n ñi m Ngu%n ñi m là ngu%n r i r c, tĩnh, có th phân ñ nh ñư c s phát th$i các ch t ô nhi*m vào khí quy n. Các ngu%n này thư ng th y trong các nhà máy ch t o ho,c s$n xu t. Trong ph m vi m t ngu%n ñi m, có th có m t vài ñi m phát th$i t o nên ngu%n ñi m ñó15. Ngu%n ñi m ñư c ñ,c trưng b#i s phát th$i ch t ô nhi*m không khí ñi n hình liên quan ñ n quá trình ñ t nhiên li u hóa th ch, như nitơ oxit (NOX), sunfua dioxit (SO2), cacbon monoxit (CO), và b i (PM) cũng như các ch t ô nhi*m không khí khác k c$ h p ch t h u cơ d* 15 ði m phát th$i # ñây dùng ñ ch ng khói, l thoát khí, ho,c ñi m th$i ô nhi*m r i r c khác. Thu t ng này không ñư c nh"m l n v i ngu%n ñi m, mà ñư c phân bi t qui ñ nh t! khu v c ñ n ngu%n di chuy n. S mô t$ ñ,c tính c a ngu%n ñi m vào trong ñi m ña phát th$i là h u ích cho phép báo cáo chi ti t hơn v các thông tin phát th$i. 15 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG bay hơi (VOC) và kim lo i mà có th liên quan ñ n các ho t ñ ng công nghi p. S phát th$i t! ngu%n ñi m c"n ph$i ñư c tránh và ki m soát theo th c hành công nghi p qu c t t t (GIIP) áp d ng cho các ngành công nghi p phù h p, tùy thu c vào ñi u ki n xung quanh, thông qua áp d ng k t h p c$i ti n quy trình và ki m soát phát th$i, ví d ñư c nêu trong Ph l c 1.1.2. Các khuy n ngh thêm v chi u cao ng khói và s phát th$i t! các nhà máy có công ngh ñ t c0 nh ñư c nêu # dư i ñây. Chi u cao ng khói Chi u cao ng khói ñ i v i t t c$ các ngu%n phát th$i, ñáng k hay không c"n ph$i ñư c thi t k theo GIIP (xem Ph l c 1.1.3) ñ tránh vư t n%ng ñ m c n n do tác ñ ng l c xoáy, và ñ$m b$o s khu ch tán ñ gi$m thi u các $nh hư#ng. ð i v i d án có nhi u ngu%n phát th$i, chi u cao ng khói c"n ñư c thi t l p v i s xem xét phát th$i t! t t c$ các ngu%n c a d án khác, c$ ngu%n ñi m và ngu%n nh t th i. Các ngu%n phát th$i không ñáng k /không có ý nghĩa bao g%m ngu%n có quá trình ñ t c0 nh 16, c"n ph$i s& d ng GIIP trong thi t k ng khói. 16 Ngu%n ñ t cháy c0 nh là nh ng ngu%n có t ng công su t ñ"u vào nhi t danh ñ nh là 50 MWth ho,c th p hơn. Hư ng d n phát th i các cơ s s n xu t ñ t c nh Quá trình ñ t c0 nh là các h th ng ñư c thi t k ñ cung c p công su t ñi n ho,c cơ, hơi, nhi t ho,c k t h p các năng lư ng này cho dù s& d ng lo i nhiên li u nào, có t ng công su t ñ"u vào nhi t danh ñ nh t! 3 megawatt nhi t (MWth) ñ n 50 megawatt nhi t. Hư ng d n phát th$i trong b$ng 1.1.2 có th áp d ng cho h th ng l)p ñ,t quá trình ñ t c0 nh v n hành quá 500 gi m i năm, và có công su t h u d ng h ng năm trên 30 %. Các nhà máy ñ t h n h p nhiên li u c"n ph$i so sánh v i ñ,c tính phát th$i theo các hư ng d n này d a trên t ng m c ñóng góp tương ñ i c a t!ng lo i nhiên li u s& d ng17. Có th áp d ng giá tr phát th$i th p hơn n u nhà máy/công ngh ñ xu t ñư c ñ,t trong vùng có h sinh thái nh y c$m, ho,c có ch t lư ng không khí kém ñ nh m vào các $nh hư#ng tích lu ti m n t! vi c l)p ñ,t nhi u nhà máy ñ t c0 nh như là m t ph n c a d án phát ñi n r i rác. 17 M c ñóng góp m t nhiên li u là ph"n trăm nhi t ñ"u vào (LHV) ñư c tính b ng nhiên li u này nhân v i giá tr gi i h n c a nó. 16 17 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG Ngu(n nh t th i Phát th$i khí c a ngu%n nh t th i ñ ch phát th$i ñư c phân chia t!ng ph"n trên m t vùng r ng l n và không b gi i h n t i ñi m phát th$i c th . Các ngu%n này kh#i ngu%n t! ho t ñ ng nơi khí th$i t! các ñ ng cơ không ñư c thu gom và th$i qua ng khói. S phát th$i các ngu%n nh t th i ti m n nhi u tác ñ ng m c n n trên ñơn v l n hơn hơn là s phát th$i ngu%n tĩnh, vì chúng t$i và phân tán g"n v i b m,t ñ t. Có hai lo i phát th$i nh t th i là h p ch t h u cơ d* bay hơi (VOC) và b i. Các ch t ô nhi*m khác (NOX, SO2 và CO) liên quan ch y u ñ n quá trình ñ t, như mô t$ # trên. Các d án có các ngu%n nh t th i ti m n s phát th$i ñáng k c"n ph$i thi t l p yêu c"u ñ ñánh giá ch t lư ng không khí xung quanh và các bi n pháp giám sát (monitoring). ð t ch t th$i r)n h#, dù là ch t th$i nguy h i hay không nguy h i, ñ u không ñư c khuy n khích và c"n ph$i tránh, vì s phát th$i c a các ch t ô nhi*m t! lo i ngu%n này không ñư c ki m soát hi u qu$. H p ch t h u cơ d bay hơi (VOC) Ph"n l n ngu%n phát th$i VOC nh t th i là liên quan ñ n các ho t ñ ng công nghi p như s$n xu t, lưu gi và s& d ng các ch t l ng ho,c khí có ch a VOC, n u v t li u b nén, phơi nhi*m t i áp su t hơi th p hơn, ho,c thay th t! kho$ng không h6p. Ngu%n ñi n hình bao g%m rò r thi t b , van h# và b tr n, b lưu gi , các ñơn v v n hành/ho t ñ ng trong h th ng x& lý nư c th$i, và các gi$i phóng khí do tai n n. Rò r thi t b bao g%m các van, kh p n i và ng g p khúc có th rò r dư i áp su t. Bi n pháp phòng ng!a và k thu t ki m soát ñ i v i s phát th$i VOC liên quan ñ n rò r thi t b bao g%m: • C$i ti n thi t b , ví d ñư c nêu trong Ph l c 1.1.4; • Th c hi n chương trình phát hi n rò r và s&a ch a (LDAR) mà ki m soát s phát th$i nh t th i b ng vi c giám sát ñ nh kỳ ñ phát hi n rò r , và th c hi n s&a ch a trong kho$ng th i gian ñã ñ nh18. ð i v i nh ng phát th$i VOC liên quan ñ n x& lý hoá ch t trong các van h# và quá trình tr n, bi n pháp phòng ng!a và k thu t ki m soát khuy n ngh bao g%m: • Thay th các ch t ít bay hơi như dung môi nư c • Thu gom hơi thông qua thi t b chi t khí và x& lý dòng khí ti p sau b ng cách lo i b VOC 18 Thông tin thêm, xem Leak Detection and Repair Program (LDAR) t i http://www.ldar.net 18 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • b ng các thi t b ki m soát như b ngưng t ho,c b h p th dùng cácbon ho t tính. Các bi n pháp phòng ng!a và ki m soát các ngu%n phát th$i này bao g%m: Thu gom hơi thông qua b chi t khí và x& lý ti p sau có thi t b ki m soát phá hu7 như: • S& d ng phương pháp ki m soát b i, như che ph , nén nư c, ho,c tăng hàm lư ng ñ m ñ i v i các ñ ng v t li u lưu gi h#, ho,c ki m soát, k c$ chi t khí và x& lý b ng túi ho,c làm xoáy ñ i v i x& lý v t li u, như băng t$i ho,c dùng túi b t. o Lò ñ t xúc tác: ðư c s& d ng ñ gi$m VOC t! quá trình th$i khí có bu%ng phun sơn, các lò, và các ho t ñ ng khác. o Lò ñ t nhi t: ðư c s& d ng ñ ki m soát m c VOC trong dòng khí b ng cách cho ñi qua bu%ng ñ t, t i ñó VOC ñư c ñ t trong không khí t i nhi t ñ t! 700oC ñ n 1300oC. o Ng n l&a oxi hoá: ðư c s& d ng ñ chuy n VOC thành CO2 và H2O b ng cách ñ t tr c ti p. • S& d ng mái tr"n n i trên b thu gom ñ gi$m cơ h i bay hơi do lo i tr! kho$ng hơi có trong b thu gom thông thư ng. B i (PM) Ph"n l n các ch t ô nhi*m thông thư ng liên quan ñ n ngu%n phát th$i nh t th i là b i ho,c các h t r)n. B i này ñư c phát th$i ra trong các ho t ñ ng như v n chuy n và lưu gi h# các v t li u r)n, và t! các b m,t r)n b phơi nhi*m, k c$ các ñư ng sá chưa lát. • S& d ng nén nư c ñ i v i ki m soát v t li u b th t thoát trên các b m,t ñư ng ñư c lát ho,c chưa lát. D"u và các s$n ph m d"u không nên dùng cho phương pháp này ñ ki m soát b i ñư ng. Ví d m t l a ch n ki m soát b i ñ i v i nh ng ñư ng sá chưa ñư c lát k ñư c nêu trong Ph l c 1.1.5. Ch t phá hu (ODS) t ng ôzôn M t vài hoá ch t ñư c phân lo i là ch t phá hu7 t"ng ozôn (ODS) và ñư c ñưa vào k ho ch/chương trình lo i b trong Ngh ñ nh thư Montreal v các ch t phá hu7 t"ng ôzôn19. Không có h th ng ho,c qui 19 Ví d bao g%m: clofluocacbon (CFCs); halon; halons; 1,1,1-trichloroethane (methyl chloroform); carbon tetrachloride; hydrochlorofluorocarbons (HCFCs); hydrobromofluorocarbons (HBFCs); and methyl bromide. Chúng hi n ñư c s& d ng 19 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG trình s& d ng CFC, halon, 1,1,1tricloetan, cacbon tetraclorua, metyl bromua ho,c HBFC m i nào ñư c l)p ñ,t. HCFC ch ñư c coi như là l a ch n t m th i/chuy n ti p/giao th i do các qui ñ nh ho,c cam k t c a nư c tài tr xác ñ nh20. • Ngư i v n hành c"n ph$i ñư c hư ng d n/ñào t o v nh ng ích l i v th c hành lái xe t t ñ gi$m ñư c các r i ro v tai n n và tiêu th nhiên li u, k c$ vi c tăng t c và lái xe trong gi i h n t c ñ an toàn. • Cơ s# v n hành t! trên 120 xe h ng n,ng (xe buýt và t$i), ho,c 540 ho,c xe h ng nh6 hơn21 (xe con và t$i h ng nh6) trong m t vùng không khí c"n ph$i xem xét cách th c ñ gi$m các $nh hư#ng ti m n bao g%m: Ngu(n di ñ ng - trên ñ t Tương t v i quá trình ñ t cháy khác, phát th$i t! phương ti n giao thông ñư ng b g%m có CO, NOX, SO2, PM và VOC. S phát th$i t! các phương ti n giao thông ñư c ñưa vào lưu thông c"n ph$i phù h p v i các chương trình qu c gia ho,c khu v c. N u không có các chương trình này, các phương pháp ti p c n sau c"n ph$i ñư c xem xét: • Không tính ñ n c0 ho,c lo i phương ti n, ch phương ti n/ngư i v n hành c"n ph$i th c thi chương trình b$o dư0ng ñ ng cơ c a nhà s$n xu t; trong nhi u ng d ng bao g%m: làm l nh trong nhà, thương m i, và các quá trình (CFCs và HCFCs); ñi u hòa không khí trong nhà, thương m i và xe c (CFCs và HCFCs); dùng cho s$n ph m b t x p (CFCs); cho các ng d ng làm s ch dung môi (CFCs, HCFCs, metyl chloroform, và cacbon tetraclorua); làm ch t n sol khí (CFCs); trong h th ng phòng cháy (halon và HBFCs), và làm ch t di t n m mùa màng (metyl bromua). 20 o Thay th các xe cũ có l a ch n nhiên li u hi u qu$ hơn, m i hơn o Chuy n giao các xe c s& d ng nhi u sang nhiên li u s ch hơn, n u phù h p o L)p ñ,t và b$o dư0ng các thi t b ki m soát phát th$i như b chuy n ñ i xúc tác o Th c thi chương trình s&a ch a và b$o dư0ng xe c thư ng xuyên. Thông tin b sung có trong website c a Ban Thư ký công ư c/ngh ñ nh thư Montreal t i: http://ozone.unep.org Khí nhà kính (GHG) Các ngành có th ti m n phát th$i ñáng k khí nhà kính (GHG)22 21 Ngư0ng l a ch n ñư c coi là ñ i di n cho ngu%n phát th$i ti m n d a trên t!ng xe c ñi ñư c 100000 km/năm s& d ng h s phát th$i trung bình. 22 Sáu khí nhà kính t o thành ph"n c a Ngh ñ nh thư Kyoto ñ n Hi p ư c khung c a Liên hi p qu c v Bi n ñ i khí h u bao g%m cacbon dioxit (CO2); metan (CH4); nitơrơ oxit (N2O); 20 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG g%m công nghi p năng lư ng, giao thông, công nghi p n,ng (ví d s$n xu t xi măng, s)t, thép, luy n nhôm, công nghi p hoá d"u, khai thác d"u m , s$n xu t phân bón), nông nghi p, lâm nghi p và qu$n lý ch t th$i. GHG có th phát th$i tr c ti p t! các nhà máy trong hành lang/hàng rào c a d án và gián ti p liên quan t i s$n xu t năng lư ng ñư c d án s& d ng. Các bi n pháp ñ gi$m và ki m soát khí nhà kính g%m: • Tài chính Cacbon23/th trư ng cacbon • Nâng cao hi u su t năng lư ng (xem ph"n b$o t%n năng lư ng) • B$o v và nâng cao b ch a và ngu%n ch a khí nhà kính • Khuy n khích/ñ y m nh các ho t ñ ng nông nghi p và lâm nghi p b n v ng • Khuy n khích, phát tri n và s& d ng các d ng năng lư ng tái t o. • Công ngh cacbon24 thu và lưu gi hydroflocacbon (HFCs); perflocacbon (PFCs) và sunfua hexalflorua (SF6) 23 Tài chính cacbon là chi n lư c gi$m phát th$i cacbon có th bao g%m Cơ ch s$n xu t s ch c a Chính ph ho,c Cùng h p tác c a Hi p ư c khung c a Liên hi p qu c v Bi n ñ i khí h u. 24 Thu và lưu gi cacbon (CCS) là m t quá trình g%m vi c tách CO2 kh i các ngu%n liên quan ñ n công nghi p và năng lư ng; v n chuy n ñ n • H n ch và/ho,c gi$m s phát th$i metan thông qua tái ch và s& d ng trong qu$n lý ch t th$i, cũng như trong s$n xu t, v n chuy n và phân ph i năng lư ng (than, d"u và khí). Quan tr)c (Monitoring) Chương trình theo dõi phát th$i và quan tr)c ch t lư ng không khí cung c p thông tin có th s& d ng ñ ñánh giá tính hi u qu$ c a chi n lư c qu$n lý phát th$i. M t quá trình l p k ho ch theo h th ng ñư c khuy n ngh ñ ñ$m b$o r ng d li u ñư c thu th p là hoàn toàn ñ"y ñ cho các m c ñích ñã ñ nh (và ñ tránh thu th p các d li u không c"n thi t). Quá trình này, ñôi khi còn g i là quá trình vì m c tiêu ch t lư ng c a s li u, ñ nh ra m c ñích thu th p d li u, ñưa ra các quy t ñ nh ñư c d a trên các d li u và h u qu$ c a vi c ñưa ra các quy t ñ nh không ñúng/chính xác, ranh gi i th i gian và ñ a lý, và ch t lư ng d li u c"n thi t ñ ñưa ra quy t ñ nh ñúng25. Chương trình v trí lưu gi , và cách ly dài h n kh i khí quy n, ví d trong c u t o ñ a ch t, trong ñ i dương, ho,c trong cacbonat khoáng (ph$n ng c a CO2 v i oxit kim lo i trong khoáng silicat ñ t o thành cacbonat b n v ng). Nó là ñ i tư ng c a nh ng nghiên c u chuyên sâu trên toàn th gi i (Nhóm liên chính ph v Bi n ñ i khí h u (IPCC), Báo cáo ñ,c bi t, thu và lưu gi cacbon dioxit (2006) 25 Ví d , xem Hư ng d n v l p k ho ch h th ng s& d ng M c tiêu ch t lư ng d li u, Cơ 21 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG quan tr)c ch t lư ng không khí c"n ph$i xem xét các y u t sau: • Thông s quan tr c: Thông s quan tr)c ñư c ch n ph$i ph$n ánh ñư c các ch t ô nhi*m quan tâm có liên quan ñ n quá trình c a d án. ð i v i các quá trình ñ t cháy, thông s ch th ñi n hình g%m ch t lư ng ñ"u vào như hàm lư ng lưu huỳnh c a nhiên li u. • Tính toán ngư ng: Trư c khi m t d án ñư c xây d ng, monitoring ch t lư ng không khí t i và trong vùng lân c n c"n ñư c ti n hành ñ ñánh giá m c n n c a các ch t ô nhi*m chính, ñ phân bi t gi a ñi u ki n xung quanh hi n có và $nh hư#ng c a d án mang l i. • Ki u quan tr c và t n su t: D li u v phát th$i và ch t lư ng không khí xung quanh thu ñư c t! chương trình quan tr)c c"n ph$i ñ i di n cho s phát th$i c a d án qua th i gian. Ví d v các bi n thay ñ i theo th i gian trong quá trình s$n xu t bao g%m quá trình s$n xu t theo m1 và thay ñ i quá trình theo mùa. Phát th$i t! các quá trình nhi u bi n ñ i có th c"n t"n su t l y m u nhi u hơn ho,c thông qua phương pháp thành ph"n. T"n su t monitoring phát quan B$o v môi trư ng Hoa Kỳ, EPA QA/G-4 EPA/240/B-06/001 Tháng 2, 2006. th$i và kho$ng th i gian cũng có th t! liên t c ñ i v i m t s thông s ho,c ñ"u vào (ví d ch t lư ng nhiên li u) c a quá trình ñ t ñ n t"n su t ít hơn, th& nghi m ng khói hàng tháng, hàng quí ho,c hàng năm. • V trí quan tr c: Quan tr)c ch t lư ng không khí xung quanh có th g%m monitoring ngoài ho,c t i hàng rào do nhà tài tr d án, cơ quan chính ph ñ năng l c ho,c do ph i h p c$ hai. V trí tr m quan tr)c ch t lư ng không khí c"n ph$i ñư c thi t l p d a trên k t qu$ các phương pháp khoa h c và mô hình toán h c ñ ư c lư ng $nh hư#ng ti m n lên vùng không khí nh n th$i t! ngu%n phát th$i có tính ñ n các khía c nh như v trí c a các c ng ñ%ng b tác ñ ng ti m n và hư ng gió chính. • Phương pháp l y m u và phân tích: Chương trình quan tr)c c"n áp d ng các phương pháp qu c gia ho,c qu c t v l y m u và phân tích do T ch c Tiêu chu n hoá qu c t 26, U7 ban Châu Âu v tiêu chu n27, ho,c Cơ quan b$o v môi 26 Catalog ñi n t& Tiêu chu n ISO liên quan ñ n môi trư ng, b$o v s c kh e và an toàn có t i: http://www.iso.org/iso/en/CatalogueListPage.C atalogueList?ICS1=13&ICS2=&ICS 3=&scopelist= 27 Catalog ñi n t& Tiêu chu n Châu Âu có t i: http://www.cen.eu/catweb/cwen.htm . 22 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG trư ng Hoa Kỳ28 ban hành. L y m u c"n ñư c ti n hành b#i, ho,c dư i s giám sát c a các cá nhân ñã ñư c ñào t o. Phân tích c"n ñư c ti n hành b#i các cơ quan ñư c cho phép ho,c ñư c ch ng nh n. K ho ch ñ$m b$o ch t lư ng/ki m soát ch t lư ng (QA/QC) l y m u và phân tích c"n ph$i ñư c áp d ng và tài li u hoá ñ ñ$m b$o ch t lư ng d li u là hoàn toàn ñ"y ñ cho vi c s& d ng d li u ñã ñ nh (ví d gi i h n phát hi n c a phương pháp ph$i dư i m c quan tâm). Báo cáo monitoring c"n bao g%m tài li u v QA/QC. Monitoring phát th i c a các nhà máy có công ngh ñ t c nh • Phương pháp ti p c n monitoring khuy n ngh cho n(i hơi: N i hơi có dung tích t 3MWth ñ n <20 MWth: o Th khí ng khói h ng năm: SO2, NOX và PM. ð i v i n%i hơi ñ t nhiên li u khí, ch Nox. SO2 có th ñư c tính toán d a trên ch ng 28 Ch s phương pháp môi trư ng qu c gia cung c p ngân hàng h i ñoái c a phương pháp và các th t c c a Hoa Kỳ cho m c ñích monitoring ñư c qui ñ nh và không qui ñ nh ñ i v i nư c, tr"m tích, không khí và mô t bào, và có t i http://www.nemi.gov nh n ch t lư ng nhiên li u n u không dùng thi t b ki m soát SO2. o N u th& nghi m phát th$i c a ng khói h ng năm ch ng minh ñư c k t qu$ luôn không ñ i và t t hơn ñáng k v i m c yêu c"u, thì t"n su t th& nghi m phát th$i ng khói h ng năm có th gi$m xu ng hai ho,c 3 năm m t l"n. o Monitoring phát th$i: Không. N i hơi có dung tích t MWth ñ n <50 MWth 20 o Th khí ng khói h ng năm: SO2, NOx và PM. ð i v i n%i hơi ñ t nhiên li u khí, ch NOX. SO2 có th ñư c tính toán d a trên ch ng nh n ch t lư ng nhiên li u (n u không dùng thi t b ki m soát SO2). o Monitoring phát th i: SO2. Nhà máy có thi t b ki m soát SO2: Liên t c. NO: Quan tr)c liên t c phát th$i NOX ho,c Quan tr)c phát th$i Nox theo ch ñ nh dùng các thông s ñ t. PM: Quan tr)c liên t c phát th$i PM, tính ñ c, ho,c phát th$i PM theo ch ñ nh dùng các thông s ñ t/quan tr)c theo th giác. • Phương pháp ti p c n quan tr)c khuy n ngh cho tuabin: 23 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG o Th& nghi m phát th$i ng khói h ng năm: NOX và SO2 (NOX ch dành cho tubin ñ t nhiên li u khí). o N u k t qu$ th& nghi m phát th$i c a ng khói h ng năm cho th y không ñ i (3 năm liên ti p) và t t hơn ñáng k (ví d ít hơn 75%) v i m c yêu c"u, thì t"n su t th& nghi m phát th$i ng khói h ng năm có th gi$m xu ng hai ho,c 3 năm m t l"n. o Quan tr)c phát th$i: NOx: Quan tr)c liên t c phát th$i NOx ho,c quan tr)c phát th$i NOx theo ch ñ nh dùng các thông s ñ t. SO2 quan tr)c liên t c n u thi t b ki1m soát SO2 ñư c s& d ng. PM: Quan tr)c liên t c phát th$i PM, ho,c phát th$i PM theo ch ñ nh dùng các thông s v n hành. o Quan tr)c phát th$i: Quan tr)c liên t c phát th$i NOX ho,c quan tr)c phát th$i NOX theo ch ñ nh dùng các thông s ñ t. SO2 quan tr)c liên t c n u thi t b ki m soát SO2 ñư c s& d ng. • Các phương pháp ti p c n quan tr)c cho ñ ng cơ: o Th& nghi m phát th$i khí ng khói h ng năm: NOx, SO2 và PM (NOx ch dành cho tubin ñ t nhiên li u khí). o N u k t qu$ th& nghi m phát th$i c a ng khói h ng năm cho th y không ñ i (3 năm liên ti p) và t t hơn ñáng k (ví d ít hơn 75%) v i m c yêu c"u, thì t"n su t th& nghi m phát th$i ng khói h ng năm có th gi$m xu ng t! h ng năm xu ng hai ho,c 3 năm m t l"n. 24 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG Ph# l#c 1.1.1 - Ư c lư$ng phát th i khí và phương pháp mô hình phát tán Nh ng tài li u sau ñây là m t ph"n c a b$n danh sách tài li u dùng ñ ư c lư ng phát th$i khí t! các quá trình khác nhau và các mô hình phát tán khí: Australian Emission Estimation Technique Manuals http://www.npi.gov.au/handbooks/ Atmospheric Emission Inventory Guidebook, UN / ECE / EMEP and the European Environment Agency http://www.aeat.co.uk/netcen/airqual/T FEI/unece.htm Emission factors and emission estimation methods, US EPA Office of Air Quality Planning & Standards http://www.epa.gov/ttn/chief Guidelines on Air Quality Models (Revised), US Environmental Protection Agency (EPA), 2005 http://www.epa.gov/scram001/guidance /guide/appw_05.pdf Frequently Asked Questions, Air Quality Modeling and Assessment Unit (AQMAU), UK Environment Agency http://www.environmentagency.gov.uk/subjects/airquality/2360 92/?version=1&lang=_e OECD Database on Use and Release of Industrial Chemicals http://www.olis.oecd.org/ehs/urchem.n sf/ 25 26 27 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG Ph# l#c 1.1.3 - Th!c hành công nghi p qu c t t t (GIIP) Ph# l#c 1.1.4 - Ví d# v ki m soát phát th i VOC Chi u cao ng khói (D a trên CFR 40 ph"n 51.100(ii) Lu t b$o v môi trư ng Hoa kỳ) HG = H + 1,5L Lo i thi t b& Bơm Trong ñó HG: chi u cao ng khói GEP ñư c ño t! cao ñ n n t i chân ng khói B nén H: Chi u cao c a công trình li n k trên chân ng khói L: kích thư c nh hơn, chi u cao (h) ho,c chi u r ng (w) c a công trình li n k “Công trình li n k ”: Các công trình trong ph m vi bán kính 5L nhưng nh hơn 800 m. Thi t b gi$m áp Van Kh p n i Ống khói chiều rộng dự án ðư ng h# cu i C i ti n Thi t k ít hàn H th ng l ñóng Hàn ñôi cơ h c có thi t b c$n duy trì # áp su t cao hơn v i khí ñã bơm H th ng l ñóng Hàn ñôi cơ h c có thi t b c$n duy trì # áp su t cao hơn v i khí ñã bơm H th ng l kín ðĩa ñ t ñ%ng b Thi t k không hàn Thêm Van m t chi u Hi u su t/hi u qu ki m soát x p x* (%) 10029 9030 100 90 100 Thay ñ i31 100 100 100 ng n)p, ch t ho,c van th c p 100 B n i l y m u L y m u vòng kín 100 Chú thích: Ví d v công ngh ñư c cung c p ch dùng cho m c ñích minh ho . Tính h u ích và kh$ năng áp d ng c a công ngh ñ,c thù s thay ñ i tuỳ thu c vào yêu c"u k thu t c a nhà s$n xu t. 29 Tối đa 5*L Thi t b không hàn có th là ngu%n phát th$i l n trong trư ng h p h ng thi t b . 30 Hi u su t th c t c a h th ng thông khí kín ph thu c vào ph"n trăm hơi thu ñư c và hi u su t ki m soát c a thi t b thu hơi. 31 Hi u su t th c t c a h th ng thông khí kín l)p trên thi t b gi$m áp có th th p hơn h th ng thông khí kín. 28 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG Ph# l#c 1.1.5 - Ki m phát th i b#i ngu(n nh t th i Lo i ki m soát 8n ñ nh b ng hoá ch t Bitu/keo dính mu i hút m Ch t ho t ñ ng b m,t Hòi lưu m - phun nư c Gi$m t c ñ Gi$m giao thông Lát ph (aspha/bê tông) Che ph Quét chân không R&a nư c/quét ch i Hi u su t ki m soát 0 %- 98 % 60 %- 96 % 0 %- 68 % 12 %- 98 % 0% - 80 % Không ñ nh lư ng 85 %- 99 % 30 %- 50 % 0 %- 58 % 0 %- 96 % 29 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG 1.2 B o t(n năng lư$ng Kh$ năng áp d ng và cách ti p c n Chương trình qu$n lý năng lư ng Hi u su t năng lư ng Quá trình nhi t Gi$m t$i nhi t H th ng phân ph i nhi t C$i ti n hi u qu$ H th ng chuy n ñ i năng lư ng Quá trình làm l nh Gi$m t$i Chuy n ñ i năng lư ng Thi t k h th ng Gi$m thi u khác bi t nhi t ñ Tăng nhi t ñ b c hơi Gi$m nhi t ñ ngưng t Hi u su t nén ch t làm l nh H th ng l nh Ph tr H th ng khí nén Gi$m t$i Phân ph i. các k thu t thông thư ng ñ b$o t%n năng lư ng mà có th áp d ng cho nhi u ngành công nghi p. 30 30 31 31 31 32 33 34 34 35 35 36 36 37 38 39 39 39 40 Kh năng áp d#ng và phương pháp ti p c n Hư ng d n này áp d ng cho các nhà máy ho,c d án tiêu th năng lư ng trong quá trình nhi t và làm mát; quá trình và h th ng ph tr , như môtơ, bơm, và qu t; h th ng khí nén và làm nóng, h th ng thông khí và ñi u hoà không khí (HVAC); và h th ng chi u sáng. Các hư ng d n này b sung cho hư ng d n phát th$i ngành công nghi p ñ,c thù ñư c trình bày trong Hư ng d n v môi trư ng, s c kho1 và an toàn cho ngành công nghi p b ng cách ñưa thêm các thông tin v Qu$n lý năng lư ng # m c ñ nhà máy c"n ñư c xem xét mô hình tiêu th t ng th , k c$ nh ng liên quan ñ n quá trình s$n xu t và s& d ng, cũng như các $nh hư#ng chung v phát th$i t! các ngu%n năng lư ng. Ph"n sau ñây ñưa ra hư ng d n v qu$n lý năng lư ng t p trung vào h th ng tiêu th thông thư ng ñ i di n cho các cơ h i kh$ thi c$ v k thu t và tài chính ñ c$i thi n b$o t%n năng lư ng. Tuy nhiên, ngư i v n hành c"n ph$i ñánh giá các cơ h i b$o t%n năng lư ng m i t! s c$i ti n quá trình s$n xu t. Chương trình qu n lý năng lư ng Chương trình qu$n lý năng lư ng c"n ph$i bao g%m các y u t sau: • Phân bi t, và ño ñ c thư ng xuyên và báo cáo dòng năng lư ng ch y u trong ph m vi nhà máy t i t!ng khâu c a quá trình. • Chu n b kh i lư ng và cân b ng năng lư ng. • ð nh rõ và xem xét thư ng xuyên m c tiêu tính năng năng lư ng có th ñi u ch nh ñ tính toán ñ thay ñ i các $nh hư#ng chính lên vi c s& d ng năng lư ng. 30 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • • So sánh và quan tr)c thư ng xuyên các dòng năng lư ng v i các m c tiêu tính năng ñ phân bi t rõ n u c"n ph$i hành ñ ng ñ gi$m s& d ng năng lư ng. Xem xét thư ng xuyên m c tiêu có th bao g%m c$ vi c so sánh s li u benchmark, ñ xác nh n r ng m c tiêu ñ,t ra # c p ñ phù h p. Hi u su t năng lư ng ð i v i h th ng s& d ng năng lư ng, phân tích mang tính h th ng c a nh ng c$i ti n hi u su t năng lư ng và cơ h i gi$m chi phí c"n bao g%m cơ h i ki m tra phân c p ñ : • Qu$n lý nhu c"u/t$i b ng cách gi$m t$i lên h th ng năng lư ng • Qu$n lý ngu%n cung b ng cách: o Gi$m th t thoát trong phân ph i năng lư ng; o Nâng cao hi u qu$ chuy n ñ i năng lư ng; o Khai thác cơ h i mua bán năng lư ng; o S& d ng nhiên li u có hàm lư ng cacbon th p. Các cơ h i thông thư ng trong t!ng khu v c này ñư c tóm t)t dư i ñây32. 32 Hư ng d n b sung v hi u su t năng lư ng có th l y t! các ngu%n như B Tài nguyên Canada (NRCAN http://oee.nrcan.gc.ca/commercial/financialassistance/new- Quá trình nhi t Quá trình nhi t là v n ñ s ng còn ñ i v i nhi u quá trình s$n xu t, k c$ quá trình làm nóng ch$y, nung, s y, x& lý nhi t, luy n kim lo i, nung ch$y, k t t , và t o khuôn33. Trong h th ng t o nhi t, cán cân/s cân b ng h th ng nhi t và kh i lư ng s cho th y nhi t năng ñ"u vào c a h th ng ñ cho quá trình s$n xu t nhi t th c s , và lư ng nhiên li u ñư c dùng ñ ñáp ng th t thoát năng lư ng gây ra do quá t$i, s phân ph i, ho,c th t thoát chuy n ñ i. Ki m tra cơ h i ti t ki m c"n ph$i tr c ti p s& d ng k t qu$ c a b$ng cân ñ i/cán cân nhi t và kh i lư ng thông qua các k thu t sau là có giá tr và hi u qu$ chi phí. Gi m t i nhi t • ð$m b$o cô l p ñ gi$m th t thoát nhi t qua c u trúc lò. • L y l i/tái t o nhi t t! quá trình làm nóng ho,c dòng hơi thoát ra ñ gi$m t$i h th ng. buildings/mnecb.cfm?attr=20); C ng ñ%ng Châu Âu (EUROPA. http://europa.eu.int/scadplus/leg/en/s15004.htm ), và B Năng lư ng Hoa Kỳ (US DOE, http://www.eere.energy.gov/consumer/industry/ process.html 33 US DOE. http://www.eere.energy.gov/consumer/industry/ process.html 31 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • • • • Trong h th ng nhi t không liên t c, xem xét vi c s& d ng cách nhi t ít ñ gi$m năng lư ng yêu c"u ñ ñun nóng c u trúc h th ng t i nhi t ñ v n hành. Ki m soát nhi t ñ quá trình và các thông s khác m t cách chính xác ñ tránh, ví d quá nóng ho,c quá khô. Ki m tra cơ h i ñ s& d ng t$i th p và/ho,c s$n ph m mang kh i nhi t th p như máy sinh nhi t, xe mang lò nung,... Xem xét các cơ h i ñ l p k ho ch công vi c ñ h n ch c"n thi t cho quá trình làm nóng l i gi a các giai ño n. • V n hành lò t i áp su t t t và duy trì kín khí ñ gi$m rò r khí vào h th ng làm nóng, do v y gi$m năng lư ng yêu c"u ñ làm nóng khí không c"n thi t t i nhi t ñ v n hành h th ng. • Gi$m th t thoát nhi t # ñi m phát b ng cách g)n các c u trúc m# và gi các c ng ñóng n u không s& d ng. • N u có th , s& d ng h th ng cho dòng dài g"n v i ho,c t i kh$ năng v n hành. • Xem xét s& d ng l p phát th$i cao c a l p cách nhi t cao và k t qu$ là gi$m nhi t ñ quá trình • Thi t k nhi t. v t$i tr ng và lo i • ð$m b$o ch t lư ng v t li u ñ"u vào • Chương trình b$o dư0ng theo k ho ch. H th ng phân ph i nhi t Phân ph i nhi t trong ng d ng quá trình nhi t ñ,c trưng trong các h th ng hơi, nư c nóng ho,c h th ng dòng nhi t. S th t thoát có th ñư c gi$m b ng các hành ñ ng sau: • S&a ch a k p th i rò r h th ng phân ph i • Tránh rò r hơi m,c dù có nhu c"u cho hơi qua tuabin. Mua bán ñi n thư ng r1 hơn, ñ,c bi t n u chi phí ñ x& lý nư c cung c p cho tua bin-n%i hơi cũng ñư c bao g%m trong ñó. N u t s nhi t-năng c a quá trình phân ph i là nh hơn so v i h th ng năng lư ng, thì c"n ph$i xem xét các cơ h i ñ tăng t s , ví d , nên s& d ng hơi nư c có áp su t th p ñ ch y h th ng làm mát h p th hơn là dùng h th ng nén hơi ch y ñi n. • Ki m ñ nh thư ng xuyên v n hành b y hơi trong h th ng hơi nư c, và ñ$m b$o r ng các b y không b b qua. Do b y hơi ñ,c trưng thư ng ch dùng ñư c 5 năm, nên 20% c"n ñư c thay th ho,c s&a ch a h ng năm. 32 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • Cô l p các bình h th ng phân ph i, như bình nóng và bình s c khí l i, trong h th ng hơi và dòng nhi t ho,c b ch a nư c nóng. • Thư ng xuyên ki m soát hàm lư ng CO, O2 ho,c CO2 c a khí ñ t ñ ñ$m b$o h th ng bu%ng ñ t s& d ng lư ng khí dư th c t # m c ñ t i thi u • Cách ly toàn b h th ng ng d n dòng nhi t, nư c nóng, ngưng t , hơi h xu ng và vào trong ñư ng ng ñư ng kính 1 inch (25mm) k t h p v i cách ly toàn b các van và mép nóng. • Chú ý ñ n bu%ng ñ t t ñ ng s& d ng h th ng ki m soát khí oxy nén • H n ch s lư ng n%i hơi ho,c thi t b nung, s& d ng ñ$m b$o ñ t$i. S& d ng 1 n%i hơi v i 90% công su t thì hi u qu$ hơn h(n vi c s& d ng 2 n%i v i công su t ch có 45%. H n ch t i m c th p nh t s lư ng n%i hơi trong tình tr ng d tr nóng. • S& d ng van ñi u ti t khí ñ lo i tr! m t mát # n%i hơi trong giai ño n d tr . • Gi m,t truy n nhi t s ch s , # n%i hơi khí ñ t c"n ph$i gi không quá 20K so v i nhi t ñ hơi • Trong h th ng hơi, ngưng t l i t i n%i hơi ñ tái s& d ng, vì s ngưng t hơi nư c cung c p cho n%i hơi là nư c ch t lư ng r t ñ)t ngoài nhi t c a nó. • S& d ng h th ng khôi ph c hơi nư c c c nhanh ñ h n ch m t mát do hi n tư ng b c hơi khi ngưng t # áp su t cao • Nên dùng m# r ng hơi nư c # turbine ñ i áp su t hơn là gi$m van # tr m. • Lo i tr! m t mát c a h th ng phân ph i b ng cách áp d ng h th ng sư#i # t!ng ñi m s& d ng. • Trong h th ng n%i hơi, s& d ng các thi t b hâm nóng ñ khôi ph c nhi t t! khí ñ t làm nóng sơ b cho h th ng n%i hơi, nư c c t ho,c khí ñ t. C i ti n hi u qu h th ng chuy n ñ i năng lư ng • Chú ý hi n ngư c ho,c ñi n nư c c c"u th i khí th i khí n%i t c). C"n ki m tra năng su t c a lò s y, lò gia nhi t ho,c các h th ng truy n nhi t như n%i hơi, thi t b sư#i l ng: tư ng th m th u x& lý th m tích t ñ h n ch yêu n%i hơi. Áp d ng hơi t ñ ng (liên 33 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • Khôi ph c nhi t t! h th ng th i khí b ng khôi ph c hơi nư c c c nhanh ho,c làm nóng sơ b nư c c t. • Không cung c p quá lư ng hơi cho bình ch a khí • V i thi t b nung ñ t, chú ý các trư ng h p khôi ph c nhi t cho khí ñ t b ng cách s& d ng h th ng thu h%i ho,c tái sinh nhi t. • V i các h th ng s& d ng trong m t giai ño n kéo dài (>6000 gi /năm), thì s& d ng năng lư ng ñi n ñ%ng phát sinh, nhi t và/ho,c l nh có th t i ưu hóa chi phí. • Lò ñ t nhiên li u oxy • Tăng cư ng/phun oxy • S& d ng turbin cho n%i hơi • Thi t k kích thư c và s& d ng các n%i hơi cho các m c t$i khác nhau. • Ki m soát ch t lư ng nhiên li u/pha tr n nhiên li u Gi m t i • ð$m b$o cách ly phù h p ñ gi$m nhi t phát sinh t! h th ng làm l nh, gi dư i nhi t ñ xung quanh bình ch a và ng d n môi ch t l nh. • Ki m soát nhi t ñ chính xác, tránh quá l nh. • V n hành h"m l nh v i áp su t dương nh và duy trì các l p ñ m kín không khí ñ ngăn rò khí vào trong h th ng làm l nh, do ñó s gi$m b t năng lư ng làm l nh cho lư ng khí không c"n thi t c a h th ng ñi u hòa nhi t ñ . • Ki m tra vi c làm l nh sơ b s& d ng khôi ph c nhi t cho quá trình s$n xu t yêu c"u gia nhi t ho,c b ng s& d ng thi t b làm l nh # nhi t ñ cao hơn. • Trong các kho l nh, h n ch t i ña h p th nhi t cho không gian làm l nh b ng cách s& d ng các rèm không khí, c&a vào các s$nh ho,c các c&a ñóng/m# liên t c. T i các v trí băng chuy n v n chuy n s$n ph m vào khu l nh, c"n h n ch di n tích v n chuy n ñ h#, ví d có th s& d ng các rèm s c. • Lư ng t& hóa và h n ch các ñ i tư ng ph$i làm l nh ng u nhiên, ví d như các qu t dàn bay hơi, các máy móc khác, h Quá trình làm l nh Phương pháp lu n chung trình bày # ph"n trên có th áp d ng cho h th ng làm l nh công nghi p. Các bi n pháp s& d ng thông thư ng cho hi u qu$ kinh t ñ nâng cao hi u qu$ làm l nh ñư c trình bày như sau: 34 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG th ng rã ñông và chi u sáng trong khoang l nh, qu t thông khí trong các h"m làm l nh ho,c bơm môi ch t l nh th c p (ví d nư c l nh, nư c mu i làm l nh, glycols). • Không s& d ng làm l nh cho các nhi m v làm l nh b sung, ví d như c t áp ñ"u xylanh máy nén ho,c làm l nh d"u. • Trong khi không ph$i là m t t$i nhi t, ñ$m b$o không có b qua khí c a van m# r ng vì có th t o t$i nén trong khi hi u qu$ làm mát r t th p. • Trong trư ng h p s& d ng ñi u hòa không khí, các k thu t năng lư ng hi u qu$ bao g%m: o ð,t c&a hút gió và c c ñi u hòa không khí t i nh ng ch mát, ho,c trong bóng râm o C$i t o b ph n cách nhi t c a công trình bao g%m các ph"n b t kín, l thông hơi, c&a s , và c&a ra vào Chuy n ñ i năng lư ng Hi u qu$ c a d ch v ñi n l nh thông thư ng ñư c mô t$ trong H s tính năng ("COP"), ñó là t7 l xác ñ nh trên kh i lư ng làm l nh trên năng lư ng ñ"u vào. COP ñư c t i ña hóa b ng vi c thi t k h th ng làm l nh hi u qu$ và tăng hi u su t nén ch t làm l nh, cũng như gi$m thi u s khác bi t nhi t ñ thông qua ñó h th ng ho t ñ ng và cũng như gi$m t$i ph (t c là nh ng b ph n c"n thêm khí nén) trong quá trình v n hành h th ng làm l nh. Thi t k h th ng • N u nhi t ñ quá trình là cao hơn nhi t ñ môi trư ng xung quanh su t c$, ho,c m t ph"n trong năm, có th s& d ng h th ng làm mát môi trư ng xung quanh, ví d như dùng tháp làm l nh ho,c ñá khô là thích h p, và nên th c hi n làm l nh b sung trong ñi u ki n mùa hè. o Tr%ng cây như là lá ch)n nhi t xung quanh các tòa nhà o L)p ñ,t gi và / ho,c c$m ng nhi t và / ho,c h th ng ki m soát d a trên enthalpy o L)p ñ,t các h th ng thông gió thu h%i nhi t34 34 Thông tin b sung v hi u su t năng lư ng HVAC có th tìm t i British Columbia Building Corporation (Woolliams, 2002. http://www.greenbuildingsbc.com/new_buildin gs/pdf_files/greenbuild_strategi es_guide.pdf), Hư ng d n năng lư ng c a NRCAN (http://oee.nrcan.gc.ca/equipment/english/index. cfm?PrintView=N&Text=N) và Chương trình Ngôi sao năng lư ng c a NRCAN (http://oee.nrcan.gc.ca/energystar/english/consu mers/heating.cfm?text=N&pri ntview=N#AC), Chương trình Ngôi sao năng lư ng Hoa Kỳ (http://www.energystar.gov/index.cfm?c=guidel ines.download_guidelines). 35 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • • H"u h t các h th ng ñ u là làm l nh ñ ng cơ ñi n-ñi u khi n h th ng nén hơi b ng cách s& d ng máy nén lo i d ch chuy n ho,c máy nén ly tâm. Ph"n còn l i c a hư ng d n này ch y u liên quan ñ n các h th ng hơi nén. Tuy nhiên, n u có m t ngu%n nhi t giá r1 ho,c mi*n phí (ví d như nhi t th$i t! m t máy phát ñi n hơi nư c áp su t th p ñ ng cơ ñi u khi n ñã qua turbine ñ i áp), thì có th s& d ng ñ làm l nh. Khai thác kho$ng nhi t ñ làm mát cao: Làm l nh sơ b b ng môi trư ng xung quanh và/ ho,c b ng máy l nh “nhi t ñ cao” trư c khi làm l nh cu i cùng có th gi$m nhi t ñ c"n làm l nh xu ng th p và gi$m chi phí ho t ñ ng. Nhi t ñ làm mát cao cũng t o cơ s# cho ñ i lưu khí mát (tăng), làm gi$m nhu c"u dòng môi ch t l nh. • Gi ch t l ng “nóng” và “l nh” riêng bi t, ví d không tr n l n h n h p nư c sau khi làm l nh v i nư c thu v t! m ch làm l nh. • Trong các h th ng nhi t ñ th p, nơi không th tránh kh i s khác bi t nhi t ñ cao, chú ý áp d ng hai giai ño n ho,c nén h p ch t, ho,c máy nén tr c vít kinh t , hơn là dùng nén m t giai ño n. Gi m thi u nh+ng khác bi t nhi t ñ H th ng làm l nh nén hơi làm tăng nhi t ñ c a môi ch t l nh t! m t nhi t ñ nào ñó dư i nhi t ñ th p nh t c a quá trình (nhi t ñ b c hơi) ñ cung c p cho quá trình làm l nh, t i nhi t ñ nào ñó cao hơn nhi t ñ môi trư ng xung quanh (nhi t ñ ngưng t ), ñ h tr cho quá trình t a nhi t vào không khí ho,c các h th ng nư c làm mát. Tăng nhi t ñ b c hơi thư ng tăng công su t máy nén khí làm mát mà không $nh hư#ng l n ñ n tiêu th ñi n năng. Gi$m nhi t ñ ngưng t tăng công su t làm mát b c hơi và làm gi$m ñáng k ñi n năng tiêu th c a máy nén. Tăng nhi t ñ b c hơi • L a ch n kho$ng b c hơi l n ñ cho phép nhi t ñ khác bi t gi a quy trình và nhi t ñ b c hơi tương ñ i th p. B$o ñ$m năng lư ng s& d ng ph (ví d qu t th i b c hơi) không vư t quá m c ti t ki m. Trong ng d ng làm mát không khí, nhi t ñ thi t k chênh l ch gi a nhi t ñ không khí và nhi t ñ b c hơi t! 6-10 K là phù h p. Khi làm mát các ch t l ng , có th ñ t ñư c m c chênh 2K gi a nhi t ñ r i kh i ch t l ng và nhi t ñ bay hơi, tuy nhiên 36 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG N u m t h th ng ư t ñư c s& d ng, ñ$m b$o x& lý phù h p ñ ngăn ch,n s phát tri n c a vi khu n Legionella. m c chênh 4K thư ng ch cho m c b c hơi r ng rãi. • Gi giàn bay hơi s ch s . Khi làm mát không khí, ñ$m b$o th c hi n rã ñông ñúng. Trong ch t l ng làm mát, ki m soát ch t làm l nh/quá trình s chênh l ch nhi t ñ và so sánh v i các m c thi t k ph$i c$nh báo cho b hoán nhi t b n do s& d ng ho,c do d"u. • ð$m b$o thư ng xuyên lau d"u kh i giàn bay hơi, và r ng d"u b ñư c thêm b t h p lý. • Tránh vi c s& d ng các van ñ i áp. • ði u ch nh van m# r ng ñ gi$m thi u b quá nhi t hơi hút b ch,t, tránh không ñ ch t l ng sang ch máy nén. • ð$m b$o r ng kh i lư ng n p môi ch t l nh hi n t i là phù h p. • L a ch n b t kỳ h th ng cơ b$n nào cũng c"n ph$i ch n m t bình ngưng tương ñ i l n ñ gi$m thi u s khác bi t gi a nhi t ñ ngưng t và t$n nhi t. Nhi t ñ ngưng t v i không khí làm mát b ng nư c ho,c bay hơi ngưng không nên l n hơn 10K so v i nhi t ñ thi t k xung quanh, và m t kho$ng chênh 4K trong bình ngưng làm mát b ng ch t l ng là có th . • Tránh tích tâp trung các các lo i khí không th ngưng t trong h th ng bình ngưng. Xem xét vi c l)p ñ,t thi t b x$ khí không ngưng c a giàn l nh, ñ,c bi t cho các h th ng ho t ñ ng dư i áp su t khí quy n. • Gi các bình ngưng s ch và s.n có # các m c ñ . Ki m soát khác bi t nhi t ñ gi a môi ch t làm l nh/môi trư ng xung quanh và so sánh v i các m c thi t k ph$i c$nh báo cho b hoán nhi t b n. • Tránh d tr ch t l ng # nh ng khu v c c"n h n ch truy n nhi t trong bình ngưng. ði u này có th do l i cài ñ,t như các gi$m áp ñ%ng tâm trong ng d n ch t l ng môi ch t làm l nh n m ngang, hay ñư ng dây Gi m nhi t ñ ngưng t# • Xem xét l a ch n gi a làm l nh b ng không khí ñư c làm mát ho,c b ng b c hơi (ví d như bay hơi ho,c làm mát b ng nư c ngưng và tháp làm mát). Giàn bay hơi làm mát b ng không khí thư ng có nhi t ñ ngưng t cao hơn, do ñó s& d ng năng lư ng nén cao hơn, và tiêu th năng lư ng ph , ñ,c bi t là # vùng khí h u m th p. 37 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG d n ch t l ng "phía trên và cao hơn" t! bình ngưng. Trong nhi u ng d ng bình ngưng, dòng môi ch t làm l nh ch t l ng c"n ñư c k t n i qua xi phông vào dòng chính c a môi ch t làm l nh ch t l ng ñ ñ$m b$o r ng khí nóng truy n cho t t c$ các bình ngưng. • • Tránh ki m soát áp l c c t nư c ñ n m c có th . Ki m soát áp l c c t nư c gi nhi t ñ ngưng t t i, ho,c g"n m c thi t k . Do ñó nó s ngăn ng!a gi$m ñi n năng tiêu th máy nén, d n t i gi$m nhi t ñ ngưng t nh vi c h n ch kh$ năng ngưng t (thư ng là b ng cách chuy n ra kh i bình ngưng, ho,c qu t làm mát tháp, ho,c h n ch dòng nư c làm mát) trong ñi u ki n th p hơn t$i thi t k ho,c ñi u ki n nhi t ñ môi trư ng xung quanh. Áp l c c t nư c thư ng ñư c gi cao hơn m c c"n thi t ñ h tr vi c rã ñông b ng khí nóng ho,c vi c lưu thông môi ch t làm l nh ch t l ng ñư c phù h p. S& d ng van ñi n t& hơn là van n nhi t m# r ng, và bơm môi ch t làm l nh ch t l ng có th ñư c phép bơm tu"n hoàn môi ch t làm l nh t i m c gi$m nhi t ñ ngưng t . Ph$i có kho$ng cách h p lý gi a khu v c ngưng t và tháp làm mát ñ ngăn ch,n vi c lưu chuy n c a không khí nóng vào l i tháp. Hi u su t nén ch t làm l nh • M t s môi ch t làm l nh và máy nén l nh có hi u qu$ hơn nh ng lo i khác khi dùng cho cùng m t m c ñích. Trư c khi mua s)m, xác ñ nh các ñi u ki n ho t ñ ng theo ñó các máy nén ho,c làm l nh có kh$ năng ho t ñ ng cho các ph"n chính c a chu kỳ hàng năm. Ki m tra hi u qu$ ho t ñ ng v i nh ng ñi u ki n này, và yêu c"u ư c tính chi phí ho t ñ ng hàng năm. Lưu ý r ng máy l nh và các h th ng HVAC hi m khi ch y trong th i gian dài # ñi u ki n thi t k ñư c ñ y ñ n c c ñoan. Hi u qu$ ho t ñ ng theo ñi u ki n x$y ra ph bi n nh t ngoài thi t k có kh$ năng là quan tr ng nh t. • Máy nén m t hi u qu$ khi không ñư c ch t t$i. Tránh các ho t ñ ng c a nhi u máy nén cùng # ñi u ki n bán t$i. Lưu ý r ng gói l nh có th ñ t ñư c h s tính năng (COP) khi không ch t t$i nh6, vì m t hi u qu$ máy nén có th ñư c gi$m nh6 do gi$m ngưng t và tăng bay hơi. Tuy nhiên, khó có th ti t ki m năng lư ng n u ch v n hành m t máy nén l nh 38 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG ho t ñ ng # m c dư i 50% công su t. • • Xem xét hi u qu$ ng!ng ho t ñ ng khi ñi u ch nh máy l nh. ði u ch nh t c ñ ho,c nhi u máy nén l nh có th ñư c hi u qu$ cao v i t!ng ph"n t$i. S& d ng h th ng tr nhi t (ví d như kho ñá) có th tránh ñư c s c"n thi t ph$i theo dõi ch,t ch t$i và, do ñó, có th tránh ho t ñ ng máy nén bán t$i. H th ng l nh ph tr Nhi u h th ng làm l nh ph tr (ví d như qu t giàn bay hơi và máy bơm nư c l nh) ñóng góp vào t$i c a h th ng làm l nh, do ñó vi c gi$m s& d ng năng lư ng c a chúng s cho l i ích kép. K thu t ti t ki m năng lư ng cho bơm, qu t ñư c li t kê trong ph"n k ti p c a Hư ng d n này, nên áp d ng cho các thi t b làm l nh ph tr . Ngoài ra, s& d ng thi t b l nh ph tr có th tránh ñư c vi c v n hành m t ph"n t$i và vi c l a ch n nhà máy (ví d như qu t tr c ngưng bay hơi thư ng s& d ng ít năng lư ng hơn so v i tháp qu t ly tâm tương ñương). Dư i ñi u ki n kh)c nghi t ngoài thi t k , bi n pháp gi$m m c ho t ñ ng c a h th ng qu t làm mát và bơm có th có hi u qu$, thư ng là ñ t ñư c khi áp su t ngưng t th p nh t. H th ng khí nén Nén không khí là d ch v ti n ích ph bi n nh t trong công nghi p, nhưng trong nhi u h th ng không khí nén, năng lư ng ch a trong khí nén cung c p cho ngư i s& d ng thư ng là 10% ho,c ít hơn so v i năng lư ng ñư c s& d ng trong không khí nén. Bi n pháp ti t ki m thư ng có th th c hi n thông qua các k thu t sau ñây: Gi m t i • Ki m tra m c s& d ng thưc s c a t!ng ñ i tư ng s& d ng khí nén ñ xác ñ nh lư ng khí c"n thi t và áp l c c"n ñ v n chuy n. • Không dùng tr n l n lư ng t$i cao áp su t th p v i lư ng t$i th p áp su t cao v i nhau. Phân tách các ng d ng kh i lư ng th p áp su t cao ho,c cung c p thi t b áp su t th p chuyên d ng, ví d s& d ng qu t thay th khí nén. • Xem xét các kh$ năng gi$m s& d ng khí, ví d : • S& d ng vòi phun không khí khu ch ñ i thay cho tia khí nén ng m# ñơn gi$n. 39 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG o Xem xét li u khí nén có c"n thi t hay không. o Trư ng h p tia khí nén yêu c"u không liên t c (ví d như ñ ñ y s$n ph m), xem xét ñi u tia khí nén thông qua van ñi n t! ch m# ra khi c"n không khí. o ði u khi n van th công ho,c t ñ ng ñ phân tách khí cung c p t!ng khu ho,c máy riêng l1 không s& d ng liên t c. o Cài ñ,t các h th ng ñ xác ñ nh m t cách h th ng và s&a ch a rò r o T t c$ ñi m x$ ph"n ngưng c"n ñư c l)p xi phông. Không ñư c ñ các van x$ liên t c # tr ng thái 'n t m#' o ðào t o công nhân không bao gi ñ tr c ti p khí nén vào ngư i ho,c ph b i ho,c làm l nh b$n thân. Phân ph i • Giám sát áp l c m t trong các b l c và thay th cho phù h p • S& d ng ñư ng ng phân ph i ñư c thi t k v i kích thư c phù h p ñ gi$m thi u t n th t áp l c. 40 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG 1.3 Nư c th i và ch t lư$ng nư c xung quanh /ng d ng và cách ti p c n Ch t lư ng d ch th$i l ng nói chung Th$i ra nư c b m,t Th$i ra h th ng c ng sinh ho t D ch th$i ñã x& lý bón cho ñ t H th ng b t ho i Qu$n lý nư c th$i Nư c th$i công nghi p Nư c th$i sinh ho t Phát th$i t! các ho t ñ ng x& lý nư c th$i C,n t! các ho t ñ ng x& lý nư c th$i Các v n ñ v an toàn và b nh ngh nghi p trong ho t ñ ng x& lý nư c th$i Quan tr)c 41 42 42 43 44 44 45 45 47 48 48 49 49 ng d#ng và cách ti p c n Hư ng d n này áp d ng cho các d án tr c ti p ho,c gián ti p th$i nư c th$i s$n xu t, nư c th$i t! ho t ñ ng c a các cơ s# ho,c nư c mưa ra môi trư ng. Các hư ng d n này áp d ng cho th$i nư c th$i công nghi p ra h th ng c ng sinh ho t r%i x$ th(ng ra môi trư ng không qua x& lý. Nư c th$i s$n xu t có th bao g%m nư c th$i ô nhi*m t! ho t ñ ng c a các cơ s#, nư c mưa và nư c th$i sinh ho t. Hư ng d n cung c p thông tin v các công ngh qu$n lý nư c th$i, công ngh b$o t%n nư c và công ngh tái s& d ng ph bi n, áp d ng cho m t ph m vi r ng các ngành công nghi p. Hư ng d n này ñư c b sung b ng các hư ng d n cho nư c th$i công nghi p c th qui ñ nh trong Hư ng d n v An toàn, S c kh e và Môi trư ng cho t!ng ngành công nghi p. Nh ng d án có ti m năng t o ra nư c th$i s$n xu t, nư c th$i sinh ho t ho,c nư c mưa ô nhi*m c"n ñưa ra nh ng ñ phòng c"n thi t nh m tránh, gi$m thi u và ki m soát các tác ñ ng b t l i cho s c kh e con ngư i, an toàn và môi trư ng. Xét trong m t h th ng qu$n lý ESHS t ng th , các cơ s# nên: • Hi u v ch t lư ng, s lư ng, t"n su t và ngu%n nư c th$i trong h th ng c a mình. ði u này bao g%m ki n th c v v trí, ñư ng ñi và t ng h p các h th ng thoát n i b và nh ng ñi m x$ th$i • Lên k ho ch và ti n hành tách các nư c th$i chính như nư c th$i công nghi p, cơ s# s$n xu t, sinh ho t và nư c mưa nh m m c ñích gi$m t i ña lư ng nư c th$i yêu c"u x& lý ñ,c bi t. Tính ch t c a các dòng ñơn l1 cũng có th ñư c s& d ng ñ tách ngu%n. • Nh n d ng các cơ h i ngăn ch,n ho,c gi$m ô nhi*m nư c th$i nh các bi n pháp như tái ch /tái s& d ng t i cơ s#, thay th ñ"u vào ho,c thay ñ i qui trình (ví d thay ñ i công ngh ho,c ñi u ki n/ki u v n hành). 41 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • ðánh giá vi c tuân th c a cơ s# v x$ th$i nư c th$i v i các ng d ng: i) tiêu chu n th$i (n u nư c th$i cho th$i vào vùng nư c b m,t ho,c c ng), và ii) tiêu chu n ch t lư ng nư c th$i cho m c ñích tái s& d ng c th (ví d n u nư c th$i ñư c tái s& d ng cho th y l i). Ngoài ra, vi c t o và x$ th$i nư c th$i dư i b t c d ng nào cũng ph$i ñư c qu$n lý thông qua ph i h p c a: • S& d ng nư c hi u qu$ ñ gi$m t o nư c th$i • ði u ch nh dây chuy n g%m gi$m thi u ch t th$i và gi$m vi c s& d ng các v t li u nguy hi m ñ gi$m t$i các ch t gây ô nhi*m c"n x& lý • N u c"n, vi c s& d ng các k thu t x& lý nư c th$i ñ gi$m hơn n a vi c t$i các ch t gây ô nhi*m trư c khi x$ th$i, có tính ñ n $nh hư#ng có th c a vi c chuy n chéo các ch t ô nhi*m trong quá trình x& lý (ví d t! nư c vào không khí ho,c ñ t) Khi quá trình x& lý nư c th$i ñư c yêu c"u trư c khi x$ th$i, m c ñ x& lý nên d a trên: • Nư c th$i ñư c x$ vào h th ng c ng sinh ho t hay x$ ra nư c b m,t • Các tiêu chu n ñ a phương và qu c gia ñư c ph$n ánh trong nh ng yêu c"u v cho phép và kh$ năng c a h th ng c ng trong v n chuy n và x& lý nư c th$i n u x$ th$i ra c ng sinh ho t • Kh$ năng ti p nh n nư c cho quá trình t$i các ch t ô nhi*m c a nư c th$i n u nư c th$i ñư c x$ th$i ra nư c b m,t • D ki n s& d ng ngu%n d tr nư c (ví d các ngu%n nư c u ng, ngu%n nư c ph c v khu gi$i trí, tư i tiêu, h$i quân ho,c nh ng ngu%n khác) • S có m,t các ngu%n ti p nh n nh y c$m (ví d các lo i ñang b ñe d a) ho,c các nơi cư trú • Th c hành công nghi p qu c t t t (GIIP) cho các ngành công nghi p liên quan. Ch t lư$ng d&ch th i l,ng nói chung Th i ra nư c b m t Vi c x$ th$i nư c th$i s$n xu t, nư c th$i sinh ho t, nư c th$i t! ho t ñ ng c a các cơ s# ho,c nư c mưa ra nư c b m,t không ñư c có tác ñ ng ñ n vi c hàm lư ng các ch t ô nhi*m vư t quá các tiêu chu n ch t lư ng nư c xung quanh ho,c, trư ng h p không có tiêu chu n ñ a phương là các tiêu chu n khác cho ch t lư ng nư c xung 42 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG quanh.35 Vi c s& d ng nư c ti p nh n 36 và kh$ năng ñ%ng hóa37 có xét ñ n nh ng ngu%n x$ th$i khác c a nư c ti p nh n, cũng có th $nh hư#ng ñ n vi c t$i ô nhi*m ch p nh n ñư c và ch t lư ng x$ th$i nư c th$i. Nh ng xem xét khác có th n m trong vi c xây d ng nh ng m c ñ th c hi n d án c th v i d ch th$i nư c th$i bao g%m: 35 M t ví d là các tiêu chu n ch t lư ng nư c qu c gia khuy n khích áp d ng c a EPA Hoa Kỳ: http://www.epa.gov/waterscience/wqcriteri a.html 36 Các ví d v s& d ng nư c ti p nh n có th do các cơ quan ñ a phương ch ñ nh bao g%m: nư c u ng (v i m t vài m c ñ x& lý), nư c cho khu vui chơi gi$i trí, th y s$n, th y l i, ñ i s ng dư i nư c nói chung, s$n xu t ñ% trang s c và h$i quân. Ví d cho giá tr hư ng d n trên cơ s# s c kh e c a nư c ti p nh n g%m hư ng d n c a T ch c Y t th gi i (WHO) ñ i v i s& d ng nư c cho gi$i trí (http://www.who.int/water_sanitation_healt h/dwq/guidelines/en/index.html) 37 Kh$ năng ñ%ng hóa c a các ngu%n d tr nư c ph thu c vào nhi u y u t bao g%m, nhưng không gi i h n b#i, t ng lư ng nư c, t c ñ dòng ch$y, t c ñ tia nư c c a ngu%n d tr nư c và vi c t$i các ch t ô nhi*m t! nh ng ngu%n nư c th$i khác trong vùng ho,c khu v c. Có th c"n s& d ng ñánh giá tình tr ng ban ñ"u mang tính ñ i di n mùa v ch t lư ng nư c xung quanh cho vi c s& d ng các bi n pháp khoa h c ñã ñư c ki m ch ng và các mô hình toán h c nh m ư c ñoán $nh hư#ng có th có ñ n ngu%n nư c ti p nh n t! m t ngu%n nư c th$i. • Tiêu chu n x& lý nư c th$i s$n xu t nh t quán v i Hư ng d n EHS cho Ngành công nghi p tương ng. Các d án không có có hư ng d n c th ph$i tham kh$o hư ng d n v ch t lư ng nư c x$ c a ngành công nghi p có các qui trình s$n xu t tương ñ%ng và d ch th$i phù h p; • Tuân th các tiêu chu n qu c gia và ñ a phương v x$ th$i nư c th$i sinh ho t ho,c n u không có tiêu chu n này thì các giá tr hư ng d n ch th có th áp d ng cho x$ th$i nư c th$i sinh ho t trình bày # b$ng 1.3.1 dư i ñây; • Nhi t ñ c a nư c th$i trư c khi x$ không d n t i vi c làm tăng nhi t ñô xung quanh hơn 3oC t i rìa c a vùng thi t l p khoa h c có tính ñ n ch t lư ng nư c xung quanh, s& d ng nư c ti p nh n, và kh$ năng ñ%ng hóa trong nh ng xem xét khác. Th i ra h th ng c ng sinh ho t Vi c x$ th$i nư c th$i công nghi p, nư c th$i sinh ho t, nư c th$i t! ho t ñ ng c a các cơ s# ho,c nư c mưa ra các h th ng x& lý nư c th$i công c ng ho,c tư nhân nên: • ðáp ng yêu c"u quan tr)c và ti n x& lý c a h th ng x& lý nư c c ng ñ n nơi mà nó x$ th$i. 43 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • Không can thi p, tr c ti p ho,c gián ti p, ñ n ho t ñ ng và v n hành c a m t lo t các h th ng x& lý, ho,c t o nguy cơ cho an toàn và s c kh e c a ngư i lao ñ ng ho,c tác ñ ng b t l i ñ n tính ch t c a các c,n bã c a ho t ñ ng x& lý nư c th$i. • ðư c x$ th$i vào các h th ng x& lý nư c th$i t p trung ho,c c a c ng ñ%ng có công su t phù h p ñáp ng các yêu c"u c a ñ a phương v x& lý nư c th$i c a các d án. Vi c ti n x& lý nư c th$i nh m ñ t ñư c các yêu c"u v qui ñ nh trư c khi x$ th$i t! d án ñư c yêu c"u n u h th ng x& lý nư c th$i t p trung ho,c c ng ñ%ng có ngu%n nư c ti p nh n t! d án không có công su t phù h p ñ duy trì s tuân th v qui ñ nh. D ch th i ñã x ñ t lý bón cho Ch t lư ng nư c th$i s$n xu t ñã qua x& lý, nư c th$i t! ho t ñ ng c a các cơ s# ho,c nư c mưa th$i ra ñ t, bao g%m ñ t ư t ph$i ñư c thi t l p trên cơ s# các yêu c"u qui ñ nh ñ a phương. Khi ñ t ñư c s& d ng là m t ph"n c a h th ng x& lý và nơi ti p nh n cu i cùng là nư c b m,t thì ph$i s& d ng hư ng d n ch t lư ng nư c ñ i v i x$ th$i ra nư c b m,t c th cho t!ngngành công nghi p.38 9nh hư#ng có th t i ñ t, nư c ng"m, và nư c b m,t v phương di n b$o v , b$o t%n và s b n v ng lâu dài c a các ngu%n ñ t và nư c ph$i ñư c ñánh giá khi s& d ng ñ t là m t ph"n c a b t c h th ng x& lý nư c th$i nào. H th ng b t ho i Các h th ng t ho i thư ng ñư c s& d ng ñ x& lý và phát tán cho h th ng c ng sinh ho t # nh ng khu v c không có h th ng thu gom nư c c ng. H th ng b t ho i ch nên s& d ng ñ x& lý nư c th$i sinh ho t mà không phù h p cho x& lý nư c th$i công nghi p. Khi các h th ng b t ho i là hình th c ñư c l a ch n ñ th$i b và x& lý nư c th$i thì ph$i: • ðư c thi t k và l)p ñ,t ñúng theo các qui ñ nh và hư ng d n c a ñ a phương nh m ngăn ng!a m i hi m h a cho s c kh e c ng ñ%ng và ô nhi*m ñ t, nư c b m,t và nư c ng"m. 38 Hư ng d n b sung v s quan tâm t i ch t lư ng nư c cho vi c s& d ng ñ t có trong Hư ng d n c a WHO cho s& d ng an toàn nư c th$i. Phân và nư c ñen. T p 2: S& d ng nư c th$i trong nông nghi p http://www.who.int/water_sanitation_h ealth/wastewater/gsuweg2/en/index.ht ml 44 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • B$o dư0ng t t cho phép ho t ñ ng hi u qu$. • Xây d ng cho nh ng khu v c có quá trình th m vào ñ t hi u qu$ ñ thi t k v n t c t$i nư c th$i. • Xây d ng cho nh ng khu v c có ñ t c ng, g"n nơi thoát nư c và thoát nư c t t, th m t t, có các ngăn riêng bi t ngăn gi a vùng tư i và t"ng nư c ng"m ho,c ngu%n nư c ti p nh n khác. Qu n lý nư c th i Qu$n lý nư c th$i bao g%m b$o t%n nư c, x& lý nư c th$i, qu$n lý nư c mưa và quan tr)c ch t lư ng nư c và nư c th$i. Nư c th i công nghi p Nư c th$i công nghi p t! các ho t ñ ng công nghi p bao g%m nư c th$i s$n xu t, nư c th$i t! các ho t ñ ng c a các cơ s#, nư c th$i t! các dây chuy n và các khu v c ñ v t li u quân s và các ho t ñ ng h n h p khác bao g%m nư c th$i t! các phòng thí nghi m, c&a hàng s&a ch a thi t b v.v Ch t ô nhi*m trong thành ph"n nư c th$i công nghi p có th g%m các axit ho,c bazơ (bi u hi n giá tr pH cao hay th p), các ch t hóa h c vô cơ hòa tan làm gi$m ôxy hòa tan trong nư c, ch t r)n lơ l&ng, dinh dư0ng (ph t pho, ni tơ), kim lo i n,ng (ví d catmi, crôm, ñ%ng, chì, th y ngân, niken, k m v.v), xianua, các h p ch t vô cơ nguy hi m, v t li u d"u, và các ch t bay hơi cũng như t! các tính ch t nhi t c a vi c x$ th$i (ví d nhi t ñ tăng cao). Vi c v n chuy n các ch t ô nhi*m sang nh ng pha khác như không khí, ñ t, b m,t ph ph$i ñư c gi$m thi u thông qua các ki m soát quy trình và ki m soát thi công. Nư c th i s n xu t - Các ví d cho cách th c x& lý ñi n hình s& d ng trong x& lý nư c th$i công nghi p ñư c tóm t)t trong Ph l c 1.3.1. Trong khi vi c l a ch n công ngh x& lý ñư c ñ nh hư ng b#i tính ch t c a nư c th$i thì th c t vi c th c hành các công ngh ph thu c nhi u vào s phù h p c a công ngh , l a ch n thi t b cũng như v n hành và b$o dư0ng các nhà máy ñã xây d ng. Yêu c"u v nh ng ngu%n ñ"y ñ v i các v n hành và b$o dư0ng ñúng c a cơ s# x& lý. Quá trình v n hành ph thu c ch y u vào năng l c k thu t và s ñào t o cho các nhân viên v n hành. M t ho,c nhi u hơn các công ngh x& lý có th ñư c áp d ng nh m thu ñư c ch t lư ng x$ th$i mong mu n nh m duy trì s tuân th v i các yêu c"u qui ñ nh. Thi t k và v n hành các công ngh x& lý nư c th$i ñư c l a ch n ph$i tránh phát th$i không ki m soát ñư c các ch t hóa h c d* bay hơi t! nư c th$i. Ho t ñ ng x& lý c,n c a nư c th$i công nghi p ph$i ñư c th hi n phù h p v i các 45 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG qui ñ nh c a ñ a phương, trong trư ng h p không có qui ñ nh ñ a phương thì vi c th$i b ph$i phù h p v i an toàn và b$o v s c kh e c ng ñ%ng, b$o t%n và b n v ng ngu%n ñ t và nư c. Nư c th i t- ho t ñ ng c%a các cơ s - Ho t ñ ng c a các cơ s# như các tháp làm l nh và h th ng kh& khoáng có th d n t i t c ñ tiêu th nư c cao cũng như t o ra nư c nóng ch a các ch t r)n hòa tan, c,n biôxit, c,n c a các tác nhân ch ng g cho h th ng làm l nh khác v.v Các chi n lư c qu$n lý nư c th$i ñư c khuy n cáo cho ho t ñ ng c a các cơ s# bao g%m: • Ti p nh n các cơ h i b$o t%n nư c cho các h th ng làm l nh nhà máy nêu trong ph"n B$o t%n nư c dư i ñây; • S& d ng các bi n pháp h%i ph c nhi t (nâng cao hi u qu$ năng lư ng) ho,c các bi n pháp làm mát khác nh m gi$m nhi t ñ c a nư c nóng trư c khi x$ th$i ñ$m b$o nhi t ñ nư c th$i không d n t i làm tăng nhi t ñ xung quanh lên hơn 3oC t i rìa c a vùng tr n ñã ñư c khoa h c xác nh n có tính ñ n ch t lư ng nư c xung quanh, s& d ng nư c ti p nh n, nơi ti p nh n ti m năng và kh$ năng ñ%ng hóa trong nh ng xem xét khác; • Gi$m thi u vi c s& d ng các hóa ch t ch ng ăn mòn và g sét b ng cách ñ$m b$o ñ sâu c a nư c l y vào phù h p và s& d ng màn ch)n. Nên s& d ng ít nh t các ch t thay th nguy hi m v phương di n ch t ñ c, ch t gây th i r a, dư c ph m, tích t các ch t. Li u s& d ng ph$i tuân theo qui ñ nh ñ a phương và khuy n ngh c a nhà s$n xu t; • Vi c th& l)ng c,n biôxit và các ch t ô nhi*m khác ñang quan tâm ph$i ñư c ti n hành nh m xác ñ nh m c ñ c"n thi t ph$i ñi u ch nh li u s& d ng ho,c cách x& lý nư c làm l nh trư c khi x$ th$i. Qu n lý nư c mưa - Nư c mưa bao g%m t t c$ các nư c ch$y và dòng ch$y trên b m,t t! nư c mưa, tuy t ch$y, nư c thoát ho,c các ngu%n khác. V cơ b$n nư c th$i t! nư c mưa có ch a các l)ng c,n lơ l&ng, kim lo i, hydrô các bon d"u, hyñrô cácbon thơm nhi u vòng (PAHs), coliform v.v. Dòng ch$y nư c mưa nhanh, th m chí không ô nhi*m cũng v n làm gi$m ch t lư ng c a nư c ti p nh n thông qua xói mòn lòng ch$y và b sông. Nh m gi$m nhu c"u ph$i x& lý nư c mưa, ph$i áp d ng các qui t)c sau: • C"n tách nư c mưa kh i nư c th$i s$n xu t và nư c th$i sinh ho t ñ gi$m lư ng nư c th$i ph$i x& lý trư c khi x$ th$i • Ngăn ch,n nư c ch$y b m,t kh i các khu v c s$n xu t ho,c 46 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG ñ nh thì vi c th$i ph$i phù h p v i b$o v an toàn và s c kh e c ng ñ%ng, b$o t%n và b n v ng các ngu%n ñ t và nư c. nh ng ngu%n có kh$ năng gây ô nhi*m • N u gi$i pháp trên không th c hi n ñư c, ph$i tách nư c ch$y t! các vùng d tr ho,c s$n xu t ra kh i nh ng ngu%n ít gây ô nhi*m hơn • Ph$i gi$m thi u nư c ch$y t! các khu v c ít có ngu%n gây ô nhi*m (ví d gi$m thi u các khu v c có b m,t không th m nư c) và ph$i gi$m t c ñ x$ th$i cao nh t (ví d thông qua các ñ"m l"y và các h% lưu tr ); • Khi th y c"n thi t ph$i x& lý nư c mưa ñ b$o v ch t lư ng c a ngu%n nư c ti p nh n, ph$i ưu tiên qu$n lý và x& lý dòng ch$y nư c mưa ñ"u tiên vì nó mang nhi u ch t gây ô nhi*m ti m năng; • N u ñ t các tiêu chu n v ch t lư ng nư c thì nư c mưa ph$i ñư c qu$n lý gi ng như ngu%n nư c cho nư c ng"m ho,c ñáp ng nhu c"u v nư c c a các cơ s#; • Ph$i l)p ñ,t và duy trì các ch t tách d"u và b y m0 phù h p t i các cơ s# ti p nhiên li u, c&a hàng, khu v c ñ xe, khu v c kho và ch a nhiên li u; • Bùn t! các h th ng thu gom nư c mưa có th ch a m c ñ cao các ch t ô nhi*m và ph$i ñư c x& lý phù h p v i qui ñ nh c a ñ a phương. Trư ng h p không có qui Nư c th i sinh ho t Nư c th$i sinh ho t t! các cơ s# công nghi p có th g%m các d ch th$i t! các c ng sinh ho t, d ch v ăn u ng, các cơ s# gi,t cho công nhân. Nư c th$i h n t p t! phòng thí nghi m, b nh vi n, làm m m nư c v.v ph$i ñư c x$ ra h th ng x& lý nư c th$i sinh ho t. Chi n lư c qu$n lý nư c th$i sinh ho t khuy n cáo g%m: • Tách các dòng nư c th$i nh m ñ$m b$o s phù h p cho các kh$ năng x& lý ñư c l a ch n (ví d h th ng b t ho i ch s& d ng cho c ng sinh ho t); • Tách và ti n x& lý các d ch th$i ch a d"u và m0 (ví d s& d ng các b y m0) trư c khi x$ th$i ra các h th ng c ng; • N u nư c th$i c a các cơ s# công nghi p x$ th$i ra nư c b m,t, vi c x& lý ph$i ñ t ñư c các tiêu chu n c a qu c gia và ñ a phương dành cho th$i nư c th$i sinh ho t ho,c, trư ng h p không có qui ñ nh thì hư ng d n ch ñ nh có giá tr áp d ng cho x$ th$i nư c th$i sinh ho t như trong b$ng 1.3.1; 47 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • N u x$ th$i nư c c ng t! các cơ s# công nghi p ra h th ng b t ho i ho,c ra ñ t ñư c s& d ng trong h th ng x& lý thì yêu c"u vi c x& lý ph$i ñ t các tiêu chu n phù h p c a qu c gia ho,c ñ a phương cho x$ th$i nư c th$i sinh ho t. • Bùn c a các h th ng x& lý nư c th$i sinh ho t ph$i tuân th các qui ñ nh c a ñ a phương, trư ng h p không có qui ñ nh thì vi c x$ th$i ph$i tương thích v i vi c b$o v an toàn và s c kh e cho c ng ñ%ng, b$o t%n và b n v ng các ngu%n ñ t và nư c. • B$ng 3.1.1 - Giá tr ch th cho x$ th$i nư c sinh ho t ñã qua x& lý Ch t ô nhi*m ðơn v Giá tr hư ng d n pH pH 6-9 BOD mg/l 30 COD mg/l 125 T ng ni tơ mg/l 10 T ng ph t pho mg/l 2 D"u và m0 mg/l 10 T ng ch t r)n lơ mg/l 50 l&ng T ng coliform MPNb/ 400a 100ml Ghi chú: a Không áp d ng cho các h th ng x& lý nư c th$i ñô th t p trung ñã ñ c p trong Hư ng d n EHS cho nư c và v sinh b MPN = S l n nh t có th Phát th i t các ho t ñ ng x lý nư c th i Phát th$i khí t! các ho t ñ ng x& lý nư c th$i có th g%m H2S, mêtan, ozôn (trong trư ng h p dùng ôzôn t y trùng), các h p ch t vô cơ bay hơi (ví d clorofom sinh ra t! các ho t ñ ng kh& trùng b ng clo và các h p ch t vô cơ d* bay hơi khác (VOC) t! nư c th$i công nghi p), các ch t khí ho,c ch t d* bay hơi s& d ng trong các qui trình t y trùng (ví d clo và amôni)c) và các bình khí sinh h c. Mùi t! các cơ s# x& lý có th gây khó ch u cho công nhân và c ng ñ%ng xung quanh. ð xu t qu$n lý các phát th$i ñư c trình bày # ph"n Phát th$i khí và Ch t lư ng khí xung quanh thu c tài li u này và trong Hư ng d n EHS cho Nư c và V sinh. C n t các ho t ñ ng x nư c th i lý C"n ñánh giá bùn t! các nhà máy x& lý nư c th$i trên cơ s# t!ng trư ng h p c th nh m thi t l p có hay không có s hình thành ch t th$i nguy hi m hay không nguy hi m và ph$i qu$n lý như mô t$ trong ph"n Qu$n lý ch t th$i c a tài li u này. 48 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG Các v n ñ v an toàn và b nh ngh nghi p trong ho t ñ ng x lý nư c th i Ho t ñ ng c a các cơ s# x& lý nư c th$i có th t o ra nh ng ch t ñ c sinh h c, hóa h c và lý h c ph thu c vào thi t k c a các cơ s# và ki u qu$n lý d ch nư c th$i. Ví d các ch t nguy hi m có th di chuy n và rơi vào các b%n ch a, xâm nh p kho$ng không gi i h n ñ i v i công tác b$o dư0ng, xông các h p ch t d* bay hơi, bình khí sinh h c và mêtan, ti p xúc v i m"m b nh và véctơ truy n b nh, và vi c s& d ng các h p ch t ti m năng gây ñ c bao g%m clo, natri, canxi, hypô clorit và amôni)c. Khuy n cáo chi ti t cho vi c qu$n lý các v n ñ v s c kh e và an toàn lao ñ ng ñư c trình bày # ph"n có liên quan c a tài li u này. Các hư ng d n ñ,c bi t khác ñư c áp d ng cho các h th ng x& lý nư c th$i ñư c nêu trong Hư ng d n EHS cho Nư c và V sinh. • Thông s quan tr c: Vi c l a ch n các thông s ñ quan tr)c ph$i ch th ñư c các ch t ô nhi*m quan tâm ñ%ng th i nên thêm các thông s thu c các yêu c"u tuân th ; • Ki u và t n su t quan tr c: Khi quan tr)c nư c th$i ph$i xét t i các ñ,c tính x$ th$i c a quá trình s$n xu t trong m i th i ñi m. Quan tr)c vi c x$ th$i c a quá trình s$n xu t theo mùa và theo m1 ph$i tính ñ n s khác nhau v th i ñi m x$ th$i. Vì v y, vi c quan tr)c này ph c t p hơn quan tr)c x$ th$i liên t c. C"n l y m u d ch th$i c a các quá trình s$n xu t khác xa nhau thư ng xuyên hơn ho,c b ng phương pháp compozit. Các m u xúc ho,c v i s giúp ñ0 c a các thi t b t ñ ng, các m u compozit có th cho phép có cái nhìn sâu hơn v hàm lư ng trung bình các ch t ô nhi*m trong vòng 24 gi . Các m u compozit có th không thích h p khi vi c phân tích các v n ñ quan tâm t%n t i ng)n (ví d các ch t d* phân gi$i ho,c d* bay hơi). • ð a ñi m quan tr c: C"n l a ch n ñ a ñi m quan tr)c theo m c tiêu cung c p d li u quan tr)c mang tính ñ i di n. Ph$i xác ñ nh các tr m l y m u d ch th$i t i ñi m x$ th$i cu i cùng cũng Quan tr)c C"n phát tri n và th c hi n chương trình theo dõi ch t lư ng nư c có ngu%n nư c ñ"y ñ và giám sát qu$n lý nh m ñ t các m c tiêu c a chương trình theo dõi. C"n quan tâm ñ n các thành ph"n sau ñây c a chương trình qu$n lý ch t lư ng nư c và nư c th$i: 49 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG như t i các ñi m phía trên mang tính chi n lư c trư c khi hòa vào dòng x$ th$i khác. Không nên hòa l n các dòng x$ th$i s$n xu t trư c ho,c sau khi x& lý v i m c tiêu ñáp ng vi c x$ th$i ho,c tiêu chu n ch t lư ng nư c xung quanh. Ch t lư ng d li u: C"n áp d ng chương trình quan tr)c s& d ng các phương pháp l y m u, b$o t%n và phân tích ñã ñư c qu c t công nh n. Ti n hành l y m u v i ho,c dư i s giám sát c a các cá nhân ñã ñư c ñào t o. Th c hi n vi c phân tích thông qua các cơ quan ñã ñư c cho phép ho,c có gi y phép cho m c ñích này. C"n chu n b và th c hi n k ho ch l y m u và ki m soát ch t lư ng/ñ$m b$o ch t lư ng (QA/QC) phân tích. Các tài li u ki m soát ch t lư ng/ñ$m b$o ch t lư ng ph$i ñư c nêu trong các báo cáo quan tr)c. 50 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG Ph# l#c 1.3.1 Ví d# v các phương pháp x. lý nư c th i công nghi p Ch t ô nhi/m/Thông s pH L!a ch0n/Nguyên t)c ki m soát Hóa ch t, cân b ng Công ngh ki m soát cu i ng thông d#ng Thêm bazơ/axit, cân b ng dòng ch$y D1u và m2/TPH Tách pha TSS - Có th x. lý L)ng, lo i theo c0 N i khí ñã hòa tan, l c b ng nhi u phương pháp, tách nư c d"u, b y m0 Ch u l)ng, g n, ly tâm, sàng TSS - không th x. lý N i, l c - truy n th ng và ti p tuy n BOD cao (>2 kg/m3) Y m khí sinh h c BOD th p (<2 kg/m3) H$o khí sinh h c, không b)t bu c Ôxy hóa, h p ph , ch,n theo c0 Làm ñông, k t bông, k t t a, ch,n theo c0 COD không b& phân gi i Kim lo i - Phân t. và Dung d&ch Ch t vô cơ/Phi kim Làm ñông, k t bông, k t t a, ch,n theo c0, ôxy hóa, h p ph Ch t h+u cơ - VOCs và SVOCs Hi u khí, y m khí sinh h c, không b)t bu c, h p ph , ôxy hóa B y ch ñ ng và th ñ ng; sinh v t, v t lý, h p ph Phát th i - Mùi và VOCs Dinh dư2ng Th$ trôi khí ñã hòa tan, l c b ng nhi u phương pháp, l c cát, l c s i, máy siêu l c, l c r t nh Phát tri n lơ l&ng, phát tri n kèm theo, lai Phát tri n lơ l&ng, phát tri n kèm theo, lai Oxy hóa hóa ch t, ôxy hóa nhi t, than ho t tính, màng Ánh sáng cùng v i l)ng, l c – truy n th ng và ti p tuy n Ánh sáng cùng v i l)ng, l c – truy n th ng và ti p tuy n, ôxy hóa hóa ch t, ôxy hóa nhi t, than ho t tính, s th m th u ngư c, bay hơi Sinh h c: phát tri n lơ l&ng, phát tri n kèm theo, lai; ôxy hóa hóa ch t, ôxy hóa nhi t, than ho t tính Sinh h c: phát tri n kèm theo, ôxy hóa hóa ch t, ôxy hóa nhi t, than ho t tính X& lý sinh h c hi u khí/y m khí, stripping khí và th y phân hóa h c, clo hóa, trao ñ i ion Hi u khí sinh h c, oxy hóa hóa h c, than ho t tính Nhi t ñ Lo i b các ch t dinh dư0ng sinh h c, hóa h c, v t lý, h p ph Hi u khí/y m khí sinh v t, không b)t bu c, h p ph , ôxy hóa Làm mát b ng bay hơi TDS N%ng ñ , ch,n theo c0 Ho t ch t/Ch t gây ô nhi/m chính H p ph , ôxy hóa, ch,n theo c0, n%ng ñ Bay hơi, hình thành tinh th , th m th u ngư c Ôxy hóa hóa ch t, ôxy hóa nhi t, than ho t tính, trao ñ i ion, th m th u ngư c, bay hơi, hình thành tinh th Ch t phóng x H p ph , ch,n theo c0, n%ng ñ T y trùng, kh& trùng Trao ñ i ion, th m th u ngư c, bay hơi, hình thành tinh th Clo, ôzôn, ôxy già, UV, nhi t H p ph , ôxy hóa, ch,n theo c0, n%ng ñ Ôxy hóa hóa ch t, ôxy hóa nhi t, than ho t tính, bay hơi, hình thành tinh th , th m th u ngư c Màu M1m b nh Ch t ñ c Ch t hi u khí b m,t, cân b ng dòng ch$y 51 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG 1.4 B o t(n nư c /ng d ng và cách ti p c n Qu$n lý và quan tr)c nư c Tái s& d ng và tái ch nư c s$n xu t V n hành các cơ s# xây d ng H th ng làm mát H th ng là nóng tu"n hoàn khép kín t p trung) ch áp d ng cho nâng c p nư c 52 52 53 54 54 54 ng d#ng và cách ti p c n C"n th c hi n các chương trình b$o t%n nư c tương x ng v i t"m quan tr ng và chi phí s& d ng nư c. Nh ng chương trình này ph$i tuyên truy n v s gi$m liên t c trong tiêu th nư c và ñ t ñư c vi c ti t ki m trong bơm nư c, chi phí x& lý và x$ th$i. Các bi n pháp b$o t%n nư c bao g%m k thu t qu$n lý/quan tr)c nư c; qui trình và tái s$n xu t, tái s& d ng nư c làm mát/làm nóng và nh ng k thu t khác; và các k thu t b$o t%n nư c sinh ho t khác. Các khuy n ngh chung bao g%m: • Thu th p và s& d ng nư c mưa • Thi t k x$ th$i 0/s& d ng nư c th$i ñã x& lý ñư c ñ c p trong quá trình thi t k d án • S& d ng các h th ng tu"n hoàn khép kín t i các nhà máy/cơ s#/c&a hàng (như trong h th ng • S& d ng công ngh qui trình khô ví d như tôi khô • Qu$n lý áp l c h th ng nư c s$n xu t • Thi t k d án ñ có các bi n pháp thu nư c ñ"y ñ , h th ng ki m soát th t thoát và tràn nư c. Qu n lý và quan tr)c nư c • Các y u t c"n thi t cho m t chương trình qu$n lý nư c bao g%m: • Nh n d ng, ño ñ c thư ng xuyên, và ghi l i các dòng ch$y chính trong m t cơ s#; • ð nh nghĩa và xem xét thư ng xuyên các m c ñích th c hi n ñã ñư c ñi u ch nh ñ i di n cho nh ng thay ñ i v các y u t chính có $nh hư#ng ñ n s& d ng nư c (ví d như t c ñ s$n xu t công nghi p); • Thư ng xuyên so sánh dòng ch$y v i các m c tiêu th c hi n ñ xác ñ nh ñ a ñi m có hành ñ ng ñ gi$m vi c s& d ng nư c. Vi c ño nư c (ño b ng ñ%ng h%) nên nh n m nh nh ng khu v c s& d ng nhi u nư c nh t. D a trên các d li u ño có th xác ñ nh nh ng rò 52 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG r do ch s s& d ng khó gi$i thích chính t i các cơ s# công nghi p. Tái s. d#ng và tái ch nư c s n xu t Cơ h i ti t ki m nư c t i các qui trình s$n xu t công nghi p ph$i tùy thu c vào t!ng ngành c th . Tuy nhiên các k thu t sau ñây ñã ñư c áp d ng thành công và c"n ñư c quan tâm cùng v i s phát tri n c a h th ng ño ñã miêu t$ # trên. • Máy gi t: Nhi u lo i máy gi,t s& d ng m t lư ng l n nư c nóng. S& d ng nư c có th tăng vì vòi tr# nên r ng hơn do vi c lau chùi và/ho,c s& d ng nhi u l"n. Theo dõi vi c s& d ng nư c c a máy, so sánh v i ñ,c tính và thay vòi khi vi c s& d ng nư c và nhi t ch m ngư0ng c$nh báo. • Tái s d ng nư c: Áp d ng tái s& d ng nư c bao g%m vi c giũ ngư c dòng, ví d # nh ng qui trình gi,t và giũ nhi u giai ño n, ho,c tái s& d ng nư c th$i t! m t dây chuy n cho nh ng nhu c"u không ñòi h i cao v nư c. Ví d s& d ng nư c giũ ch t t y cho gi,t v$i, th m chí ñ lau sàn nhà. Ngày càng có nhi u hơn các d án tái s& d ng ph c t o yêu c"u x& lý nư c trư c khi tái s& d ng. • Vòi/bình phun nư c: N u qui trình s& d ng vòi ho,c bình phun nư c (ví d như ñ làm s ch các máy di chuy n ho,c ñ làm mát s$n ph m) ph$i xem xét s chính xác c a hình th c phun nh m ngăn ng!a vi c th t thoát nư c không c"n thi t. • T i ưu hóa ki m soát lưu lư ng: ðôi khi các qui trình công nghi p yêu c"u ph$i s& d ng b%n ch a nh m làm ñ"y l i ph"n nư c ñã s& d ng. Thư ng thì có th gi$m t c ñ cung c p nư c cho nh ng b%n ch a này và ñôi khi ph$i gi$m m c ch a trong b%n ñ gi$m lư ng tràn ra ngoài. N u qui trình yêu c"u bình phun nư c làm mát thì có th gi$m lưu lư ng trong khi v n th c hi n vi c làm mát. Có th ki m tra ñ xác ñ nh cân b ng t i ưu. o N u s& d ng vòi trong làm s ch thì s& d ng ki m soát lưu lư ng ñ h n ch lư ng nư c lãng phí o Cân nh)c vi c s& d ng áp su t cao, h th ng làm s ch có th tích nh hơn là s& d ng h th ng phun c a h th ng ng có vòi có th tích l n o S& d ng thi t b b m gi cho lưu lư ng và h n ch công t)c ki m soát nư c o Th c hi n làm s ch lên cao thay cho dùng ng phun xu ng 53 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG V n hành các cơ s xây d!ng Nư c s& d ng cho v sinh và xây d ng thư ng ít hơn nư c s& d ng trong ch bi n công nghi p. Tuy nhiên vi c ti t ki m v n th c s c"n ñ,t ra như các ñ c p dư i ñây: • So sánh s& d ng nư c hàng ngày c a t!ng nhân viên ñ xem xét m c hi n t i v i vi c s& d ng ban ñ"u t i các cơ s#, cho nhu c"u v sinh hay c$ các ho t ñ ng khác như t)m ho,c gi$i trí. • Thư ng xuyên b$o dư0ng h th ng ng nư c và xác ñ nh nh ng rò r ph$i s&a ch a. • ðóng vòi nư c t i nh ng khu v c không s& d ng. • L)p vòi khóa t ñ ng, van khóa t ñ ng, vòi phun, van gi$m áp và các thi t b b$o t%n nư c (ví d như các vòi hoa sen có lưu lư ng th p, vòi nư c, nhà vi c sinh, b%n ti u và các vòi c$m ng ho,c ti t ki m nư c). • V n hành máy r&a bát và máy gi,t # ch ñ t$i ñ"y ho,c ch khi c"n. • L)p thi t b ti t ki m nư c trong nhà v sinh như b xí ti t ki m nư c. H th ng làm mát Các cơ h i ti t ki m nư c trong h th ng làm mát bao g%m: • S& d ng h th ng làm mát m ch ñóng có tháp làm mát thay cho vi c s& d ng h th ng làm mát thông su t. • H n ch bình ngưng t ho,c tháp làm mát th i xu ng t i m c th p nh t ñ ngăn ng!a s tích t ch t r)n hòa tan không mong mu n. • S& d ng làm mát không khí thay cho làm mát b ng ngưng t m,c dù vi c này có th gia tăng tiêu th ñi n trong h th ng làm mát. • S& d ng nư c th$i ñã qua x& lý cho tháp làm mát. • Tái s& d ng/tái ch tháp làm mát th i xu ng. H th ng sư i Nên ñóng nh ng h th ng sư#i d a vào s lưu thông nư c nóng có áp su t th p ho,c trung bình (quá trình không tiêu t n nư c). N u h th ng tiêu th nư c, ph$i thư ng xuyên b$o dư0ng ñ ki m tra rò r . Tuy nhiên, h th ng hơi nư c s& d ng m t lư ng nư c l n và có th gi$m s tiêu th này b ng các bi n pháp sau: • S&a ch rò r ngưng t ho,c hơi nư c và s&a t t c$ các b y hơi nư c b h ng. • Quay vòng hơi ngưng t v nhà ñun nư c và s& d ng trao ñ i nhi t (v i quay vòng ngưng t ) 54 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG thay vì bơm hơi nư c tr c ti p vào các dây chuy n cho phép. • Ph c h%i hơi b tràn. • Gi$m thi u n%i hơi th i xu ng cùng v i vi c duy trì các ch t r)n hòa tan có n%ng ñ th p # m c cho phép trong nư c sôi. S& d ng bình ñun th m th u ngư c chi u ñ gi$m ñáng k x& lý nư c cho nhu c"u c a bình ñun th i xu ng. • Gi$m thi u làm nóng b ng khí. 55 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG 1.5 Qu n lý các v t li u nguy h i /ng d ng và cách ti p c n Qu$n lý nói chung các v t li u nguy h i ðánh giá nguy hi m Hành ñ ng qu$n lý Ngăn ng!a vi c gi$i phóng và K ho ch ki m soát An toàn và S c kh e Ngh nghi p Ki n th c và L p tài li u qui trình s$n xu t Các bi n pháp ngăn ng!a V n chuy n v t li u nguy h i B$o v vi c tràn Ngăn ng!a ph$n ng, cháy và n Bi n pháp ki m soát Nơi ch a (ch t l ng) th c p Ki m tra rò r ñư ng ng và b%n ch a B%n ch a lưu gi ng"m (UST) Qu$n lý các ch t nguy hi m quan tr ng Hành ñ ng qu$n lý Bi n pháp phòng ng!a S s.n sàng và ph$n ng kh n c p Nh n th c và s tham gia c a c ng ñ%ng 56 57 58 58 58 59 60 61 61 61 62 62 62 64 64 65 65 67 69 69 ng d#ng và cách ti p c n Hư ng d n này áp d ng cho các d án s& d ng, lưu gi ho,c gi$i quy t m t lư ng b t kỳ các v t li u nguy hi m (hazmat), ñư c ñ nh nghĩa là v t li u mang các m i r i ro v i s c kh e c a con ngư i, tài s$n ho,c môi trư ng do các tính ch t hóa h c và v t lý c a chúng. Có th phân lo i hazmat theo các ch t gây n , khí nén ch a ñ c t ho,c khí d* cháy; ch t l ng d* cháy; ch t r)n d* cháy; h p ch t ôxy hóa; v t li u ñ c h i; v t li u phóng x và các h p ch t ăn mòn. Hư ng d n v n chuy n các v t li u nguy hi m ñư c ñ c p # Ph"n 3 c a tài li u này. Khi các v t li u nguy hi m không còn s& d ng ñư c cho các m c ñích ban ñ"u và có k ho ch th$i b nhưng v n mang nh ng thu c tính nguy hi m thì ph$i coi chúng là các ch t th$i nguy hi m i (xem Ph"n 1.4). Hư ng d n này ñư c d ñ nh áp d ng cùng v i chương trình truy n th ng v an toàn và s c kh e ngh nghi p và s.n sàng ng phó kh n c p ñư c ñ c p trong m c 2.0 v An toàn và S c kh e Ngh nghi p , và ph"n 3.7 v S.n sàng /ng phó kh n c p. Hư ng d n v V n chuy n các V t li u Nguy hi m ñư c trình bày # Ph"n 3.5. Ph"n này ñư c chia thành hai ph"n nh : Qu n lý T ng quát V t li u Nguy hi m: Hư ng d n áp d ng cho t t c$ các cơ s# ho,c d án ñang x& lý ho,c lưu gi m t lư ng b t kỳ các v t li u nguy hi m. Qu n lý các Ch t nguy hi m chính: B sung hư ng d n cho các d án ho,c cơ s# lưu gi ho,c x& lý v t li u nguy hi m t i ho,c trên s 56 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG lư ng ngư0ng 39, và do v y yêu c"u x& lý ñ,c bi t ñ ngăn ng!a tai n n như cháy, n , rò r ho,c tràn và s.n sàng và ng phó kh n c p. M c tiêu t ng quát c a vi c qu$n lý các v t li u nguy hi m là tránh ho,c, khi không th tránh ñư c, thì gi$m thi u s gi$i phóng các v t li u nguy hi m ho,c tai n n (g%m n và cháy) trong quá trình s$n xu t, x& lý, lưu gi và s& d ng. M c tiêu này có th ñ t ñư c nh : • Thi t l p các ưu tiên qu$n lý v t li u nguy hi m d a vào ñánh giá m c ñ nguy hi m và v n hành r i ro ñã ñư c xác ñ nh thông qua dánh giá môi trư ng và xã h i; • Khi th c hi n, tránh ho,c gi$m thi u s& d ng các v t li u nguy hi m. Ví d ngư i ta ñã tìm ra v t li u không nguy hi m ñ thay th cho amiăng trong v t li u xây d ng, PCBs trong thi t b ñi n, các ch t ô nhi*m h u cơ b n (POPs) trong công th c c a thu c tr! sâu và các h p ch t suy gi$m ôzôn trong h th ng làm l nh; 39 Ví d , s lư ng ngư0ng là s lư ng ñư c thi t l p cho nh ng m c ñích k ho ch c p c u do Cơ quan B$o v Môi trư ng M cung c p. B$o v Môi trư ng (ð m c s lư ng ngư0ng ñ c p trong Cơ quan B$o V Môi trư ng M . B$o v Môi trư ng (ð m c 40 CFR các ph"n 68, 112 và 355) • Ngăn ch,n s gi$i phóng không ki m soát ñư c các v t li u nguy hi m ra môi trư ng ho,c các ph$n ng không ki m soát có th d n t i cháy ho,c n ; • S& d ng ki m soát công trình (nơi lưu gi , báo ñ ng và các h th ng t)t t ñ ng) tương x ng v i b$n ch t c a ch t nguy h i; • Th c hi n ki m soát qu$n lý (th t c, ki m tra, liên l c, ñào t o và luy n t p) gi$i quy t các r i ro tàn dư chưa b ngăn ch,n ho,c ki m soát thông qua các bi n pháp công trình. Qu n lý t ng quát các v t li u nguy h i Các d án s$n xu t, x& lý, s& d ng ho,c lưu gi v t li u nguy hi m c"n thi t l p chương trình qu$n lý tương x ng v i s có m,t c a các r i ro ti m tàng. M c tiêu chính c a d án liên quan ñ n v t li u nguy hi m c"n b$o v l c lư ng lao ñ ng và ngăn ng!a, ki m soát s gi$i phóng ho,c tai n n. M c tiêu này có th gi$i quy t thông qua t ng h p các bi n pháp ki m soát và ngăn ng!a, hành ñ ng qu$n lý và các th t c cho các ho t ñ ng kinh doanh hàng ngày. Các ph"n ng d ng ti m năng c a chương trình qu$n lý bao g%m: 57 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG ðánh giá nguy hi m Ph$i thi t l p m c ñ r i ro thông qua qui trình ñánh giá ñang ti n hành và d a trên: • Lo i và s lư ng các v t li u nguy h i có m,t # d án. Thông tin này ph$i ñư c ghi l i và bao g%m b$ng t ng k t v i nh ng thông tin sau: o Tên và mô t$ (ví d thành ph"n c a h n h p) các ch t nguy h i o Phân lo i (ví d mã, l p ho,c ph"n) c a ch t nguy h i o S lư ng ngư0ng qui ñ nh báo cáo ñã ñư c qu c t ch p nh n ho,c qui ñ nh qu c gia tương ñương40 cho Hazmat o S lư ng Hazmat s& d ng hàng tháng o (Các) thu c tính khi n cho Hazmat nguy hi m (ví d d* cháy, ñ c) • Phân tích các k ch b$n gi$i phóng và tràn có th , s& d ng các phương pháp th ng kê công nghi p hi n có v tai n n và tràn • Phân tích kh$ năng x$y ra các ph$n ng không ki m soát như cháy, n 40 S lư ng ngư0ng do Cơ quan b$o v môi trư ng Hoa Kỳ cung c p. B$o v môi trư ng (Title 40 CFR Parts 68, 112, và 355) • Phân tích h u qu$ có th d a trên các ñ,c ñi m ñ a v t lý c a ñ a ñi m d án bao g%m các khía c nh như kho$ng cách t i nơi #, ngu%n nư c và các vùng nh y c$m môi trư ng khác ðánh giá nguy h i ph$i do chuyên gia th c hi n m t cách chuyên nghi p s& d ng các phương pháp ñã ñư c qu c t công nh n như Phân tích ho t ñ ng Nguy hi m (HAZOP), Ki u th t b i và Phân tích H u qu$ (FMEA), và Xác ñ nh nguy h i (HAZID). Hành ñ ng qu n lý Hành ñ ng qu$n lý là m t ph"n c a K ho ch Qu$n lý V t li u Nguy hi m và ph$i tương x ng v i m c ñ r i ro ti m tàng ñi cùng v i s$n xu t, x& lý, lưu gi và s& d ng v t li u nguy hi m. Ngăn ng-a vi c gi i phóng và K ho ch ki m soát Khi có r i ro v tràn các v t li u nguy hi m không ki m soát, các cơ s# ph$i chu n b ki m soát vi c tràn, ngăn ng!a và k ho ch bi n pháp ñ i phó như là m t ph"n c th c a K ho ch S.n sàng và /ng phó Kh n c p (mô t$ chi ti t # ph"n 3.7). K ho ch ph$i thích h p v i ch t nguy hi m c a d án, bao g%m: 58 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • T p hu n v v n hành các ngăn ng!a gi$i phóng bao g%m luy n t p th c t v i t!ng v t li u nguy hi m như là m t ph"n c a t p hu n s.n sàng ng phó kh n c p • Th c hi n chương trình ñi u tra nh m duy trì kh$ năng v n hành và t ng h p cơ khí các ñư ng ng áp su t, b%n ch a, h th ng ng, h th ng van thông khí và gi$m áp, cơ s# h t"ng nơi ch a, h th ng t)t t ñ ng, ñi u khi n và bơm, và các thi t b s$n xu t ñi kèm khác • Chu n b Th t c V n hành Tiêu chu n b ng văn b$n (SOP) cho vi c n p vào các UST, AST ho,c các thùng ch a ho,c thi t b khác và cho th c hi n vi c v n chuy n do nhân viên ñã ñư c ñào t o v v n chuy n an toàn và n p v t li u nguy hi m, ngăn ng!a và ng phó s c tràn • SOP cho qu$n lý các c u trúc b%n lưu gi th c p, ñ,c bi t là khi l y ñi các ch t l ng ví d như nư c mưa ph$i ñ$m b$o r ng m c ñích c a h th ng không b làm h ng khách quan hay ch quan. • Xác ñ nh ñ a ñi m có các v t li u nguy hi m và có các ho t ñ ng ñ%ng th i cho k ho ch kh n c p và b$n ñ% v trí. • L p tài li u v vi c có các thi t b b$o v cá nhân ñ,c thù và ñào t o c"n có ñ ng phó v i tình tr ng kh n c p. • L p tài li u v s có s.n các thi t b ng phó tràn ñ ñ x& lý t i giai ño n ñ"u cho s c tràn và danh sách các ngu%n thi t b và nhân l c bên ngoài, khi c"n, s b sung cho các ngu%n bên trong. • Mô t$ các ho t ñ ng ng phó v i s c tràn, gi$i phóng và các kh n c p hóa h c khác bao g%m: o Các th t c nh n bi t n i b và bên ngoài o Trách nhi m c th c a các cá nhân và nhóm o Quá trình quy t ñ nh nh m ñánh giá m c ñ nghiêm tr ng c a s gi$i phóng và xác ñ nh các hành ñ ng phù h p o L trình sơ tán cơ s# o Các ho t ñ ng sau s c như d n d6p, th$i b , ñi u tra s c , cho nhân viên vào và khôi ph c các thi t b ng phó tràn. An toàn và s c kh,e ngh nghi p K ho ch Qu$n lý V t li u nguy hi m ph$i ñ c p áp d ng, các ph"n c"n thi t v i qu$n lý an toàn và s c kh e ngh nghi p ñư c miêu t$ trong Ph"n 2.0 An toàn và S c kh e ngh nghi p, g%m: 59 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • Phân tích an toàn công vi c nh m xác ñ nh các nguy hi m ngh nghi p ti m tàng c th và các ñi u tra v v sinh công nghi p, n u phù h p s áp d ng cho vi c theo dõi và xác nh n m c ñ phơi nhi*m hóa h c và so sánh v i các tiêu chu n phơi nhi*m ngh nghi p ñư c áp d ng41 • Chương trình truy n thông v nguy hi m và ñào t o chu n b cho công nhân nh n bi t và ng phó v i các nguy hi m hóa h c t i nơi làm vi c. Chương trình bao g%m nh n bi t các khía c nh nguy hi m, th c hành làm vi c an toàn, các th t c kh n c p cơ b$n, và các nguy hi m ñ,c thù cho công vi c c a ngư i lao ñ ng. T p hu n ph$i k t h p thông tin t! các b$ng D li u An toàn V t 41 Bao g%m: Giá tr Gi i h n ngư0ng (LTV@) hư ng d n phơi nhi*m ngh nghi p và danh m c Phơi nhi*m sinh h c (BELs@). H i ngh Chính ph v V sinh công nghi p M http://www.acgih.org/TLV/; U.S. National Institute for Occupational Health and Safety (NIOSH), http://www.cdc.gov/niosh/npg/; Permissible Exposure Limits (PELs), U.S. Occupational Safety and Health Administration (OSHA), http://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp. show_document?p_table=STANDARD S&p_id=9992; Indicative Occupational Exposure Limit Values, European Union, http://europe.osha.eu.int/good_practice/risk s/ds/oel/; và các ngu%n tương ñương khác li u42 (MSDS) cho v t li u nguy hi m ñang ñư c x& lý. MSDS ph$i th hi n b ng ngôn ng d* hi u cho ngư i lao ñ ng. • Xác ñ nh và th c hi n các ho t ñ ng b$o dư0ng cho phép ví d như công vi c nóng ho,c # nh ng không gian h6p • Cung c p các thi t b b$o h cá nhân phù h p (PPE) (như ng, m,t n , qu"n áo b$o h và găng tay phù h p v i khu v c), dung d ch r&a m)t kh n c p và nhà t)m, h th ng thông hơi, thi t b v sinh • Ho t ñ ng theo dõi và ghi l i d li u bao g%m th t c ki m toán ñư c thi t k nh m xác nh n và ghi l i $nh hư#ng c a ngăn ch,n và ki m soát phơi nhi*m nguy hi m ngh nghi p và duy trì các báo cáo ñi u tra v s c và tai n n, lưu gi báo cáo theo giai ño n ho,c ít nh t năm năm. Ki n th c và l p tài li u qui trình s n xu t K ho ch Qu$n lý các v t li u nguy hi m c"n ñư c k t h p và phù 42 MSDS do nhà máy so n th$o nhưng chưa chu n b cho các ch t hóa h c trung gian s& d ng trong thương m i. Trong nh ng trư ng h p này, ch lao ñ ng ph$i cung c p cho ngư i làm vi c các thông tin liên quan. 60 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG h p v i nh ng ph"n khác trong ES/OHS MS cơ s# và g%m: b sung các v t li u nguy hi m vào b%n ch a không ñúng lo i. • Các thông s an toàn trong qui trình s$n xu t b ng văn b$n (ví d như ñ ñ c c a các h p ch t hóa h c, ñ,c tính an toàn c a thi t b , d$i v n hành an toàn c a thi t b v i nhi t ñ , áp su t và các thông s áp d ng khác, ñánh giá h u qu$ c a vi c b sai l ch v.v) • S& d ng các thi t b v n chuy n tương thích và phù h p v i các ñ,c tính c a v t li u ñư c v n chuy n và thi t k nh m ñ$m b$o v n chuy n an toàn. • Th t c v n hành b ng văn b$n • Th t c ki m toán s tuân th . Các bi n pháp ngăn ng a • Thư ng xuyên ki m tra, b$o trì và s&a ch a các k t n i, ñư ng ng và vòi. • Cung c p c a nơi ch a th c p, máng nh gi t ho,c các bi n pháp ch a nh gi t và ch$y tràn nh m lưu gi v t li u nguy hi m t i các ñi m k t n i ho,c các ñi m ch$y tràn có th khác. V n chuy n v t li u nguy hi m Vi c gi$i phóng không ki m soát các v t li u nguy hi m có th x$y ra t! nh ng tích t nh ho,c t! các trư ng h p không k t h p ñư c v i nh ng thi t b quan tr ng hơn ví d như v n chuy n b ng tay ho,c b ng máy gi a các h th ng lưu gi ho,c thi t b s$n xu t. Các th c hành ngăn ng!a s gi$i phóng các v t li u nguy hi m ñư c khuy n cáo bao g%m: • S& d ng các k t n i, ñư ng ng và vòi chuyên d ng và c th cho t!ng lo i v t li u trong b%n ch a (ví d s& d ng m t lo i k t n i cho t t c$ các axit và m t lo i k t n i khác cho t t c$ ch t ăn mòn), và duy trì th t c ngăn ng!a vi c B o v vi c tràn Nên ngăn ng!a vi c ch$y tràn c a các ngăn và b%n ch a vì nó là m t trong nh ng nguyên nhân thông d ng nh t làm ô nhi*m ñ t và nư c, và là m t trong nh ng vi c ngăn ng!a ñơn gi$n nh t. Các bi n pháp b$o v vi c tràn ñư c khuy n cáo như sau: • Chu n b các th t c cho th c hi n v n chuy n bao g%m m t danh sách ki m tra các bi n pháp ti p theo trong su t quá trình làm ñ"y và s& d ng các ho t ñ ng làm ñ"y ñã ñư c ñào t o trong th t c này 61 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • L)p ñ,t áp k trên các b%n ch a ñ ño th tích bên trong • S& d ng k t n i vòi không nh gi t cho các xe b%n ch a và c ñ nh k t n i v i b%n ch a • Cung c p các van t)t n p t ñ ng trên các b%n ch a ñ ngăn ng!a vi c tràn • S& d ng các b lưu gi xung quanh các ng ñ ñ thu gi tràn • S& d ng các n i ng có b$o v tràn t ñ ng (van n i) • Bơm lư ng nh hơn th tích th c c a b%n ch a vào các b ho,c phòng thông qua yêu c"u v t li u ít hơn • Cung c p l thông hơi cho ph"n khí th!a nh m cho phép các gi$i phóng ñư c ki m soát t i các ñi m thu gom. Ngăn ng-a ph n ng cháy, n Các v t li u d* cháy, n , ph$n ng ph$i ñư c qu$n lý nh m tránh nh ng ph$n ng ho,c các ñi u ki n không ñư c ki m soát gây ra cháy ho,c n . Th c hành bi n pháp ngăn ng!a bao g%m: • Lưu gi nh ng v t li u k: nhau (axit, bazơ, ch t d* cháy, ch t ô xi hóa, ch t hóa h c ph$n ng) # nh ng nơi riêng bi t và t i nh ng vùng lưu gi v t li u riêng • Cung c p lưu gi cho v t li u c th cho nh ng ch t c c ñ ng ho,c v t li u ph$n ng • S& d ng các thi t b ch a cháy trên l thông hơi cho các thùng ch a ch t d* cháy • Cung c p b$o v ánh sáng và n n ñ t cho các ga v n chuy n, nơi ñ b%n ch a và nh ng thi t b dùng ñ x& lý v t li u d* cháy • L a ch n v t li u xây d ng tương thích v i s$n ph m d tr cho t t c$ các b ph n c a h th ng giao và lưu gi , tránh s& d ng các b%n ch a cho nh ng s$n ph m khác nhau mà không ki m tra s tương thích c a v t li u • Lưu gi nh ng v t li u nguy hi m # m t khu v c tách h(n kh i khu v c s$n xu t chính. Khi không tách ñư c v c ly thì ph$i cung c p s phân tách v t lý, s& d ng k t c u ñư c thi t k nh m ngăn ch,n cháy, n , tràn và các tình hu ng kh n c p khác t! nh ng ho t ñ ng gây tác ñ ng c a cơ s# • C m m i ngu%n gây tia l&a ñi n kh i các khu v c g"n các b%n ch a v t li u d* cháy. Bi n pháp ki m soát Nơi ch a (ch t l,ng) th c p Khía c nh quan tr ng c a vi c ki m soát s gi$i phóng vô tình các 62 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG v t li u nguy hi m d ng l ng trong quá trình lưu gi và v n chuy n là vi c b trí nơi ch a th c p. Không nh t thi t các bi n pháp ngăn ng!a th c p ph$i ñ t ñ tương thích v v t li u trong th i gian dài như v i vi c lưu gi và ñư ng ng ban ñ"u, nhưng thi t k và xây d ng ph$i ñ$m b$o lưu gi hi u qu$ các v t li u gi$i phóng cho ñ n khi ñã ki m tra và l p l i ñư c an toàn. K t c u c a nơi ch a th c p phù h p bao g%m hào, ñ p, tư ng có s c ch a trên 110% b%n ch a l n nh t ho,c 25% th tích các b%n k t h p # nh ng vùng có các b%n ch a trên m,t ñ t v i t ng s c ch a b ng ho,c hơn 1.000 lít, ñư c làm b ng các v t li u ch ng ch u hóa h c và không th m nư c. Thi t k c a nơi ch a th c p ph$i quan tâm ñ n các phương ti n ngăn ch,n s ti p xúc gi a các v t li u k: nhau m t khi b gi$i phóng. Các bi n pháp ngăn ng!a th c p khác ñư c áp d ng d a trên các ñi u ki n ñ a bàn c th , bao g%m: • V n chuy n các v t li u nguy hi m t! xe b%n ch a ñ n lưu gi t i nh ng khu v c có các b m,t ch ng th m hi u qu$ nh m tránh s th t thoát ra môi trư ng và tràn ra các c u trúc ch a không n i v i h th ng thu gom nư c th$i/nư c mưa ñô th • Khi không th c hi n ñư c vi c cung c p các k t c u ch a chuyên d ng và không th m cho các ho t ñ ng v n chuy n thì ph$i cung c p m t ho,c nhi u hình th c ch a thay th như các bao d ng ng xách tay (lo i có th s& d ng cho ho t ñ ng b n), van khóa t ñ ng t i các b nư c mưa ho,c van ñóng # các mương ho,c c ng k t h p v i thi t b tách d"u trong nư c • Lưu gi nh ng v t li u nguy hi m có t ng lư ng b ng ho,c l n hơn 1.000 lít trên m t di n tích có b m,t không th m, có ñ d c ho,c ñư ng hào ñ ch a ñư c ít nh t 25% t ng lư ng lưu gi • Cung c p nơi ch a th c p cho các h p ph"n (b ch a, ñư ng ng) c a h th ng lưu gi các v t li u nguy hi m t i m t m c ñ kh$ thi • Ti n hành ñi u hòa theo ñ nh kỳ (ví d ngày hay tu"n) các ch t trong b và ki m tra t7 l quan sát ñư c các b và ñư ng ng b rò r • S& d ng các h th ng ng và lưu gi có hai l p, compozit ho,c có l p ph ñ,c bi t, ñ,c bi t trong trư ng h p s& d ng các b lưu gi chôn ng"m dư i ñ t (UST) và h th ng ng ng"m. N u s& d ng h th ng có hai l p thì ph$i cung c p các phương ti n ki m tra vi c rò r gi a hai l p. 63 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG Ki m tra rò r* ñư ng ng và b(n ch a Có th s& d ng vi c phát hi n rò r cùng v i s lưu gi th c p, ñ,c bi t # nh ng ch có nguy cơ cao43. Vi c phát hi n rò r ñ,c bi t quan tr ng trong trư ng h p mà vi c ngăn ch,n th c p không kh$ thi ho,c không th c hi n ñư c ví d như # ñư ng ng ch y dài. Các phương pháp phát hi n rò r bao g%m: • S& d ng các thi t b phát hi n gi$m áp su t t ñ ng trên ñư ng ng dài ho,c có áp l c • S& d ng các phương pháp th& t ng h p ñã ñư c c p gi y ch ng nh n ho,c cho phép v i h th ng b và ng, t i nh ng ñi m cách ñ u • Xem xét vi c s& d ng SCADA44 n u tài chính cho phép B(n ch a lưu gi+ ng1m (UST)45 M,c dù có r t nhi u ưu ñi m v an toàn và môi trư ng trong vi c lưu gi dư i ñ t các v t li u nguy hi m, bao g%m gi$m nguy cơ cháy 43 Nh ng ch có nguy cơ cao là nh ng nơi có s gi$i phóng các s$n ph m t! h th ng lưu gi có th d n t i s ô nhi*m ngu%n nư c u ng ho,c nh ng ngu%n có v trí trong khu v c b$o v ngu%n nư c do chính quy n ñ a phương ch ñ nh. 44 Thu ñư c S li u và Ki m soát quan sát ñư c 45 Chi ti t b sung v qu$n lý UST ñư c nêu trong Hư ng d n EHS v Tr m bán xăng d"u. n , gi$m s th t thoát do bay hơi vào khí quy n, nhưng s rò r các v t li u nguy hi m có th không ñư c phát hi n trong th i gian dài và vi c gây ô nhi*m cho ñ t và nư c ng"m. Các ví d v k thu t qu$n lý nh ng r i ro này bao g%m: • Tránh s& d ng các b lưu gi ng"m ñ lưu gi nh ng v t li u h u cơ có kh$ năng hòa tan cao • ðánh giá kh$ năng xói mòn ñ t ñ a phương và l)p ñ,t cat t b$o v (ho,c b$o v ch ng g tương ñương) cho các b thép • ð i v i nh ng b m i, c"n l)p l p lót không th p ho,c các k t c u (ví d các van c ñ nh) bên dư i và xung quanh b và nh ng ñư ng tr c ti p gây rò r ñ quan tr)c các l tháo nư c t i nh ng ñi m trên ñư ng ho,c k t c u # v trí th p nh t • Quan tr)c b m,t phía trên c a t t c$ các b cho th y ñã có s xáo tr n ñ t • ði u hòa các ch t trong b b ng cách ño kh i lư ng lưu gi so sánh v i kh i lư ng mong ñư c, căn c vào kh i lư ng ñư c lưu gi t i ñi m cu i, và lư ng phân ph i t i và rút ra kh i b • Ph i h p phép th& b ng máy ño kh i lư ng, chân không, âm thanh, b i ho,c các phương ti n khác trên t t c$ các b t i nh ng ñi m cách ñ u 64 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • Xem xét vi c quan tr)c dư i ñ t grañiăng gi$m ch t lư ng c a các nơi có nhi u b ng"m ñư c s& d ng • ðánh giá r i ro c a các b ng"m trong nh ng cơ s# m i ñư c ch p nh n ñ xác ñ nh có ph$i nâng c p cho các b ng"m ñ ti p t c s& d ng, bao g%m vi c thay th b ng nh ng h th ng m i ho,c ñóng vĩnh vi*n các b ng"m b c m. ð$m b$o r ng các b ng"m m i ñư c ñ,t xa các gi ng, h% ch a nư c và các khu v c có ngu%n nư c ñư c b$o v khác và các ñ%ng b ng do lũ t o thành, b$o dư0ng nh m ngăn ng!a s xói mòn. ñây.47 M c tiêu c a hư ng d n này là ngăn ng!a và ki m soát s gi$i phóng toàn b các ch t ñ c, ho t tính, d* cháy n ho,c nh ng ch t d n ñ n nh ng nguy hi m cháy n .48 Hành ñ ng qu n lý • Qu n lý s thay ñ i: Các qui trình này ph$i ñ c p: o Cơ s# k thu t cho vi c thay ñ i v qui trình và v n hành o Tác ñ ng c a nh ng thay ñ i v s c kh e và an toàn o ði u ch nh các th hành o Các yêu c"u v quy n h n cho phép Qu n lý các ch t nguy hi m quan tr0ng Ngoài vi c áp d ng các hư ng d n tham kh$o nói trên v ngăn ng!a và ki m soát s th t thoát các v t li u nguy hi m, các d án liên quan ñ n s$n xu t, ñóng gói và lưu gi các v t li u nguy hi m t i ho,c trên ngư ng cho phép46 nói trên, ph$i chu n b m t K ho ch Qu$n lý r i ro v t li u nguy hi m, xét t i t ng th ES/OHS MS, trong ñó có các n i dung ñư c trình bày dư i 46 S lư ng ngư0ng nên ñư c thi t l p cho các m c ñích l p k ho ch kh n c p ñư c Cơ quan B$o v Môi trư ng M cung c p. B$o v môi trư ng (ði u kho$n 40 CFR các ph"n 300-399 và 700-789). t c v n o Tác ñ ng ñ n nhân viên o Nhu c"u ñào t o • Ki m toán s tuân th : Ki m toán s tuân th là phương pháp ñánh giá s tuân th v i các yêu c"u v chương trình ngăn ng!a cho m i qui trình s$n xu t. Ki m 47 ð có hư ng d n và thông tin thêm, vui lòng tham kh$o Hư ng d n Qu$n lý R i ro V t li u nguy hi m c a T ch c Tài chính Qu c t (IFC). Wasshington D.C tháng 12, 2000. 48 Bi n pháp này s& d ng cho qu$n lý các ch t nguy hi m chính và ph"n l n d a vào phương pháp Qu$n lý An toàn Qui trình do Vi n K ngh Hóa ch t Hoa Kỳ biên so n. 65 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG toán s ti n hành trên m i thành ph"n c a bi n pháp ngăn ch,n (xem dư i ñây) và ñư c ti n hành ít nh t 3 l"n 1 năm và bao g%m: o Chu n b báo cáo v các phát hi n o Xác ñ nh và l p tài li u v cách ñ i phó v i t!ng phát hi n o L p tài li u v nh ng thi u sót ñã ñư c kh)c ph c • ði u tra s vi c: Các s ki n có th cung c p các thông tin giá tr v các ch t ñ c t i hi n trư ng và các bư c c"n thi t nh m ngăn ch,n s gi$i phóng gây t i n n. Cơ ch c a ñi u tra s vi c bao g%m các th t c nh m: o Sáng ki n ñi u tra nhanh o Tóm t)t ñi u tra trong m t báo cáo o Gi$i quy t các phát hi n trong báo cáo và các ñ xu t o Xem xét báo cáo v i nhân viên và nhà th"u • S tham gia c a ngư i lao ñ ng: K ho ch hành ñ ng thành văn s mô t$ chương trình tham gia c a ngư i lao ñ ng m t cách tích c c ñ ngăn ng!a tai n n. • Nhà th u: Có m t cơ ch ñ nhà th"u ki m soát nh ng v n ñ bao g%m c$ vi c yêu c"u nhà th"u ph$i xây d ng các qui trình qu$n lý v t li u nguy hi m ñáp ng các yêu c"u n m trong k ho ch qu$n lý v t li u nguy hi m. Các th t c ph$i tương ng v i h p ñ%ng mà l c lư ng lao ñ ng c a công ty và nhà th"u ñ u ph$i tr$i qua nh ng ñào t o gi ng nhau. Ngoài ra, các th t c nên yêu c"u nhà th"u: o ðư c cung c p các th t c th c hi n an toàn và thông tin v ch t nguy hi m và an toàn o Giám sát th c hành an toàn o Th c hi n trách nhi m o Ti p c n ñào t o phù h p cho nhân viên o ð$m b$o nhân viên bi t v các ch t nguy hi m trong s$n xu t và các hành ñ ng kh n c p o Chu n b và n p báo cáo ñào t o nhân viên cho ch th"u o Thông báo cho nhân viên v nh ng ch t nguy hi m có m,t trong công vi c c a h o ðánh giá xu hư ng vi c l,p l i c a các s c tương t o Xây d ng và th c hi n các th t c nh m qu$n lý vi c l,p l i c a các s c tương t • ðào t!o: Nhân viên d án ph$i ñư c qua ñào t o v qu$n lý các 66 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG ch t nguy hi m. Chương trình ñào t o bao g%m: o Danh sách các nhân viên ñư c ñào t o o M c tiêu ñào t o c th o Cơ ch ñ t ñư c m c tiêu (ví d h i th$o th c hành, phim v.v) o Các phương ti n xác ñ nh chương trình hi u qu$ o Các bư c ñào t o cho nhân viên m i và ñào t o nâng cao cho nhân viên cũ. Bi n pháp phòng ng-a M c ñích c a các bi n pháp phòng ng!a là nh m ñ$m b$o các khía c nh liên quan ñ n an toàn c a các thi t b và qui trình s$n xu t ñư c xét, n)m rõ các h n ch ñư c ñ,t ra cho qui trình s$n xu t, và tiêu chu n và mã ñư c ch p nh n, nơi áp d ng. • Thông tin an toàn v qui trình s n xu t: Ph$i chu n b các th t c cho t!ng v t li u nguy hi m, bao g%m: o Chu n b các tài li u v d li u an toàn v t li u (Material Safety Data Sheets – MSDS) o Xác ñ nh lưu kho m i lo i t i ña và các thông s an toàn d$i trên và dư i o L p tài li u các quy cách k thu t c a thi t b , tiêu chu n và cách th c liên quan ñ n vi c thi t k , xây d ng và v n hành quy trình. • Th t c v n hành: Ph$i chu n b các th t c v n hành an toàn cho t!ng bư c c a toàn b th t c ho,c v n hàng c a t!ng d án (ví d xây d ng ban ñ"u, v n hành t m th i, t)t kh n c p, v n hành kh n c p, t)t thông thư ng, và kh#i ñ ng vi c t)t kh n c p ho,c t)t thông thư ng ho,c nh ng thay ñ i chính). Nh ng th t c v n hành an toàn này ph$i bao g%m các quan tâm ñ,c bi t cho Mazmat ñư c s& d ng trong quá trình s$n xu t ho,c v n hành (ví d ki m soát nhi t ñ nh m ngăn ng!a phát th$i các ch t hóa h c nguy hi m d* bay hơi; làm ch ch vi c x$ th$i khí c a các ch t ô nhi*m nguy hi m t! qui trình s$n xu t ñ n m t b ch a t m th i trong trư ng h p kh n c p). Nh ng th t c khác ñư c xây d ng bao g%m $nh hư#ng c a vi c b l ch, các bư c tránh b l ch, ngăn ng!a phát l hóa h c, bi n pháp ki m soát phát l và ki m tra thi t b . Ph i h p cơ khí các thi t b c a qui trình s n xu t, ñư ng ng và d ng c : Các th t c ñi u tra và duy trì ph$i ñư c xây d ng và l p tài li u nh m ñ$m b$o s ph i h p cơ khí các thi t b , ñư ng ng và d ng 67 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG c và ngăn ng!a s gi$i phóng không ki m soát ñư c các v t li u nguy hi m t! d án. Nh ng th t c này ph$i là m t ph"n trong Th t c V n hành an toàn d án. Các h p ph"n quan tâm chính c a chu trình s$n xu t c th bao g%m m ch áp su t và các b%n ch a, h th ng ng, h th ng và thi t b gi$m nh6 và thông hơi, h th ng t)t kh n c p, ñi u khi n và bơm. N i dung c a cu c ñi u tra và chương trình b$o dư0ng c"n bao g%m: o Xây d ng các th t c ñi u tra và b$o dư0ng o Thi t l p k ho ch b$o ñ$m ch t lư ng thi t b , v t li u b$o dư0ng và các ph tùng thay th o Ti n hành t p hu n cho nhân viên v th t c ñi u tra và b$o dư0ng o Ti n hành ñi u tra và b$o dư0ng thi t b , ñư ng ng và d ng c o Xác ñ nh và s&a ch a các sai l ch ñư c phát hi n o ðánh giá k t qu$ ñi u tra và b$o dư0ng và n u c"n, c p nh t th t c ñi u tra và b$o dư0ng o Báo cáo k t qu$ cho ban giám ñ c. • Gi y phép làm vi c nóng: Các ho t ñ ng công vi c nóng như hàn kim lo i, c)t b ng ñèn xì, mài - g)n li n v i các ch t ñ c có h i cho an toàn và s c kh e t! khói, khí và tàn l&a, kim lo i nóng và năng lư ng b c x s$n sinh trong quá trình th c hi n công vi c. Gi y phép làm vi c nóng là yêu c"u cho b t c ho t ñ ng nào liên quan ñ n ng n l&a ho,c s$n sinh nhi t và/ho,c tia l&a. Ph"n các th t c v n hành an toàn ñ i v i vi c nóng ph$i bao g%m trách nhi m ñ i v i các thi t b b$o v cá nhân (PPE), th t c làm vi c nóng, ñào t o nhân s và ghi chép. • Rà soát trư c khi b t ñ u: Ph$i chu n b các th t c ñ ti n hành vi c xem xét trư c khi b)t ñ"u khi c"n có ñi u ch nh thay ñ i v thông tin an toàn trong vi c qu$n lý th t c thay ñ i. Các th t c nên: o Kh(ng ñ nh vi c xây d ng m i ho,c ñã ñi u ch nh ñáp ng các mô t$ c th trong thi t k o ð$m b$o th t c an toàn, v n hành, b$o dư0ng và kh n c p là phù h p o B sung ñánh giá nguy hi m trong s$n xu t và gi$i pháp ho,c khuy n ngh th c hi n qui trình s$n xu t m i 68 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG o ð$m b$o vi c ñào t o ñư c ti n hành cho t t c$ các nhân viên có liên quan. S!n sàng "ng phó kh#n c p Khi x& lý các v t li u nguy hi m ph$i xây d ng các th t c và th c hi n các ph$n ng hi u qu$ v i tai n n x$y ra có th làm ngư i b thương ho,c h y ho i môi trư ng. S chu n b s.n sàng cho tình tr ng kh n c p và K ho ch ph$n ng, k t h p và phù h p v i ES/OHS MS t ng th c a cơ s# bao g%m các n i dung sau49: • ði u ph i k ho!ch: Các th t c ph$i ñư c chu n b ñ : o Thông báo cho c ng ñ%ng và các cơ quan ph$n ng kh n c p o L p tài li u sơ c u và các ñi u tr y t c p c u o Có các hành ñ ng ph$n kh n c p ng o Rà soát và c p nh t k ho ch ph$n ng kh n c p nh m ph$n ánh s thay ñ i và ñ$m b$o 49 ð xây d ng toàn di n k ho ch ng phó kh n c p k t h p v i c ng ñ%ng, xin tham kh$o Hư ng d n v nh n th c và s chu n b ñ i v i tình hu ng kh n c p t i c p ñ a phương (APELL) t i: http://www.uneptie.org/pc/apell/publication s/handbooks.html các nhân viên ñư c thông báo v s thay ñ i này • Thi t b c p c"u: Ph$i chu n b th t c cho vi c s& d ng, ñi u tra, th& nghi m và b$o dư0ng các thi t b ph$n ng kh n c p • ðào t!o: Ph$i ñào t o nhân viên và các nhà th"u v th t c ph$n ng kh n c p. Nh n th"c và s c a c ng ñ$ng tham gia Khi ñang s& d ng v t li u nguy hi m vư t quá s lư ng cho phép, ph$i b sung vào k ho ch qu$n lý h th ng c$nh báo, tăng cư ng nh n th c cũng như s tham gia cho c ng ñ%ng tương x ng v i các nguy cơ ti m n c a d án ñã ñư c xác ñinhk trong quá trình nghiên c u ñánh giá nguy hi m. H th ng ph$i g%m các cơ ch chia s1 k t qu$ nghiên c u ñánh giá nguy cơ và nguy hi m v i nh ng c ng ñ%ng ñã b $nh hư#ng theo m t phương th c ñúng lúc, d* hi u và phù h p v i văn hóa ñ a phương - t o kênh cho vi c ph$n h%i t! c ng ñ%ng. Các ho t ñ ng tham gia c a c ng ñ%ng bao g%m: • Có các thông tin chung t i c ng ñ%ng ch u tác ñ ng ti m tàng v b$n ch t và m c ñ v n hành c a d án, các bi n pháp ngăn ng!a và ki m soát t i ch nh m ñ$m 69 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG b$o không có b t kỳ tác ñ ng nào ñ n s c kh e con ngư i • Nh ng tác ñ ng ti m năng ngoài khu v c công trư ng ñ n s c kh e con ngư i ho,c t i môi trư ng sau tai n n t i nh ng cơ s# ñã có nguy hi m • Thông tin k p th i và c th v các hành vi phù h p và các bi n pháp an toàn ñư c ch p nh n trong m t tai n n bao g%m khoan # nh ng nơi có hi m h a cao hơn • Ti p c n nh ng thông tin c"n thi t ñ hi u b$n ch t c a nh ng h u qu$ có th c a m t tai n n và cơ h i ñóng góp hi u qu$, khi nào thích h p, ñ n quy t ñ nhliên quan ñ n các l)p ñ,t ch t nguy hi m và vi c xây d ng các k ho ch s.n sàng kh n c p. 70 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG 1.6 Qu n lý ch t th i Kh$ năng ng d ng và phương pháp ti p c n 71 Qu$n lý chung ch t th$i 72 Quy ho ch qu$n lý ch t th$i 72 Ngăn ng!a ch t th$i 73 Tái ch và tái s& d ng 73 X& lý và chôn l p 74 Qu$n lý ch t th$i nguy h i 74 Lưu gi ch t th$i 75 Giao thông v n t$i 76 X& lý và chôn l p 76 Các nhà th"u x& lý rác th$i tư nhân ho,c Chính ph 76 lư ng nh ch t th$i nguy h i 76 Giám sát 77 Kh năng ng d#ng và phương pháp ti p c n Hư ng d n này áp d ng cho các d án s$n sinh ra, lưu gi , ho,c x& lý b t kỳ lư ng ch t th$i thu c các lĩnh v c công nghi p. Hư ng d n này không ph$i là ñ áp d ng cho các d án ho,c cơ s# mà lĩnh v c ho t ñ ng chính là thu gom, v n chuy n, x& lý, ho,c chôn l p ch t th$i. Hư ng d n c th cho các cơ s# lo i này ñư c trình bày trong Hư ng d n s c kh e môi trư ng và an toàn (EHS) cho các cơ s# qu$n lý ch t th$i. Ch t th$i là b t kỳ v t ch t d ng r)n, l ng, ho,c có ch a khí ñang ñư c lo i b b ng cách x& lý, tái ch , ñ t cháy ho,c nung. Ch t th$i có th là s$n ph m ph c a m t quá trình s$n xu t hay m t s$n ph m thương m i l i th i không còn có th ñư c s& d ng theo ñúng m c ñích và c"n lo i b . Ch t th$i r)n (không nguy h i) ch t th$i nói chung bao g%m b t kỳ rác, ñ% v t ñi. Ví d v các ch t th$i như v y bao g%m rác, ch t th$i c a h gia ñình; k t c u xây d ng / v t li u phá d0; lo i b , ch(ng h n như kim lo i ph li u và container r ng (tr! nh ng container ñã s& d ng ñ ch a các ch t nguy h i mà theo nguyên t)c s ñư c qu$n lý như ch t th$i nguy h i) và ch t th$i t! các ho t ñ ng công nghi p, như lò hơi x , clinker, và tro bay. Ch t th$i nguy h i có cùng thành ph"n v i các v t li u nguy h i (ví d tính d* b)t l&a, tính ăn mòn, ho t tính, hay ñ c tính), ho,c các ñ,c tính v t lý, hóa h c, ho,c sinh h c có th gây ra r i ro ti m năng ñ i v i s c kh e con ngư i ho,c môi trư ng n u không qu$n lý ñúng cách. Ch t th$i cũng có th ñư c ñ nh nghĩa là "nguy hi m" theo các quy ñ nh c a ñ a phương ho,c công ư c qu c t d a trên ngu%n g c c a ch t th$i và các thành ph"n c a nó thu c danh m c ch t th$i nguy h i, ho,c d a theo ñ,c tính c a nó. 71 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG Bùn t! m t nhà máy x& lý ch t th$i, nhà máy x& lý nư c, ho,c cơ s# ki m soát ô nhi*m không khí, và các ph li u khác # tr ng thái r)n, l ng, n&a r)n, ho,c ch a các thành ph"n khí do ho t ñ ng công nghi p c"n ñư c ñánh giá theo t!ng trư ng h p c th xem ñó là ch t th$i nguy h i hay nguy h i. Cơ s# s$n xu t s$n sinh ra và lưu gi ch t th$i nên ti n hành như sau: • Thi t l p các ưu tiên qu$n lý ch t th$i t i trư c khi ti n hành các ho t ñ ng trên cơ s# hi u bi t v các r i ro và tác ñ ng ti m năng t i môi trư ng, s c kh e, và an toàn (EHS) ñ%ng th i xem xét vi c phát sinh ch t th$i và h u qu$ c a chúng. • Thi t l p m t h th ng qu$n lý ch t th$i phân c p t! ngăn ng!a, gi$m thi u, tái s& d ng, khôi ph c, tái ch , lo i b và cu i cùng là lo i b ch t th$i. Tránh ho,c h n ch t i m c nh nh t vi c s$n sinh ra các ch t th$i v t li u. • Trư ng h p không tránh ñư c vi c s$n sinh ch t th$i, h n ch t i thi u và ti n hành khôi ph c và tái s& d ng ch t th$i. • Trư ng h p ch t th$i không th ph c h%i ho,c tái s& d ng c"n x& lý, tiêu h y, hài hòa v i môi trư ng. Qu n lý chung ch t th i Các hư ng d n sau ñây áp d ng cho qu$n lý ch t th$i nguy h i và không nguy h i. Hư ng d n b sung ch y u áp d ng ñ i v i ch t th$i nguy h i ñư c trình bày dư i ñây. Qu$n lý ch t th$i c"n th c hi n theo m t h th ng qu$n lý ch t th$i có g)n k t các v n ñ gi$m thi u ch t th$i, s$n sinh ch t th$i, v n chuy n, x& lý, và giám sát Quy ho ch qu n lý ch t th i Các cơ s# t o ra ch t th$i c"n mô t$ ch t th$i c a mình theo thành ph"n, ngu%n g c, các lo i ch t th$i sinh ra, m c ñ phát th$i, ho,c theo yêu c"u quy ñ nh c a ñ a phương. Quy ho ch hi u qu$ và th c hi n chi n lư c qu$n lý ch t th$i nên bao g%m: • ðánh giá các ngu%n th$i m i trong su t th i gian quy ho ch, ch n ñ a ñi m, và các ho t ñ ng thi t k , bao g%m c$ thi t b trong th i gian s&a ñ i và thay ñ i quy trình ñ xác ñ nh ch t th$i d ki n s phát sinh, kh$ năng phòng ch ng ô nhi*m, và x& lý c"n thi t, lưu gi , h t"ng chôn l p • Thu th p d li u và thông tin v quy trình và dòng th$i trong các cơ s# hi n có, bao g%m các mô t$ 72 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG c a các lo i dòng th$i, s lư ng, và s& d ng ti m năng / b trí Thi t l p các ưu tiên d a trên phân tích r i ro có tính ñ n các r i ro ti m năng trong chu kỳ ch t th$i và kh$ năng ñáp ng c a cơ s# h t"ng ñ qu$n lý các ch t th$i phù h p v i môi trư ng. • Xác ñ nh các kh$ năng gi$m ngu%n th$i, cũng như tái s& d ng và tái ch • Xác ñ nh các quy trình và ki m soát ho t ñ ng lưu gi ch t th$i t i ch • Xác ñ nh các l a ch n/ quy trình/ ki m soát ho t ñ ng cho x& lý chôn l p cu i cùng Ngăn ng a ch t th i Các quy trình c"n ñư c thi t k và v n hành ñ ngăn ng!a, ho,c gi$m thi u, lư ng ch t th$i phát sinh và nh ng m i nguy hi m g)n v i các ch t th$i phát sinh phù h p theo chi n lư c sau ñây: • Thay th nguyên li u thô ho,c ñ"u vào v i các v t li u ít nguy h i, ít ñ c h i, ho,c v i nh ng v t li u mà quá trình s$n xu t t o ra ít ch t th$i. • Áp d ng quy trình s$n xu t chuy n ñ i v t li u có hi u qu$, t o s$n lư ng s$n ph m ñ"u ra cao hơn, bao g%m c$ s&a ñ i thi t k quy trình s$n xu t, ñi u ki n v n hành, và quá trình ki m soát.50 T ch c và luy n t p v n hành t t h th ng bên trong k c$ ki m soát hàng t%n kho ñ gi$m s lư ng ch t th$i phát sinh t! các v t li u b quá h n s& d ng, l i k thu t, b ô nhi*m, hư h ng, ho,c vư t quá nhu c"u c a nhà máy. • T ch c gi$i pháp mua s)m ñ tìm ra các cơ h i hoàn nguyên v t li u có th s& d ng như container và s h n ch vi c mua v t li u quá nhi u. • Gi$m thi u phát sinh ch t th$i nguy h i b ng vi c phân chia ch t th$i nghiêm ng,t ñ ngăn ch t th$i không nguy h i l n vào ch t th$i nguy h i ph$i ñư c qu$n lý. Tái ch và tái s d ng Ngoài vi c th c hi n chi n lư c ngăn ng!a ch t th$i, t ng lư ng th$i có th ñư c gi$m ñáng k thông qua vi c th c hi n k ho ch tái ch . Do ñó c"n chú ý các y u t sau: • ðánh giá quá trình t o ch t th$i và xác ñ nh các v t li u có kh$ năng tái ch . Xác ñ nh và tái ch các s$n ph m có th cho l i vào 50 Ví d v các chi n lư c ngăn ng!a ch t th$i bao g%m các khái ni m v Lean Manufacturing có th tìm t i http://www.epa.gov/epaoswer/hazwaste/mi nimize/lean.htm 73 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG dây truy n s$n xu t ho,c các ho t ñ ng công nghi p t i ch . • ði u tra các th trư ng bên ngoài ñ ñem tái ch t i các dây chuy n s$n xu t công nghi p bên c nh ho,c t i cơ s# c a vùng (ví d , trao ñ i ch t th$i) • Thi t l p các m c tiêu tái ch và theo dõi chính th c m c phát sinh th$i và t7 l tái ch • T ch c ñào t o và thư#ng cho ngư i lao ñ ng ñ ñáp ng các m c tiêu. X lý và chôn l p N u v t li u ch t th$i v n còn t o ra sau khi th c hi n các công tác phòng ng!a th$i phù h p thì c"n th c hi n gi$m th$i, tái s& d ng, khôi ph c và các bi n pháp tái ch . V t li u ch t th$i c"n ñư c x& lý và chôn l p theo các bi n pháp ñ tránh gây ra nh ng tác ñ ng ti m năng ñ i v i s c kh e con ngư i và môi trư ng xung quanh. Phương pháp ti p c n qu$n lý ñư c l a ch n ph$i nh t quán v i các ñ,c tính c a các ch t th$i và các quy ñ nh c a ñ a phương, và có th bao g%m m t ho,c nhi u yêu c"u sau ñây: • X& lý sinh h c, hóa h c, ho,c v t lý ch t th$i t i ch ho,c không t i ch ñ làm cho nó không nguy h i trư c khi chôn l p cu i cùng. • X& lý ho,c chôn l p t i các cơ s# ñư c phép ñư c thi t k ñ,c bi t ñ nh n th$i. Ví d như s$n xu t phân h u cơ cho các ch t th$i không nguy h i; bãi rác hay lò ñ t ñư c thi t k ñúng, ñư c phép và v n hành ñúng quy ñ nh cho các lo i ch t th$i tương ng; ho,c các phương pháp khác ñư c bi t có hi u qu$ trong vi c x& lý an toàn cu i cùng, các v t li u ch t th$i như x& lý sinh h c. Qu n lý ch t th i nguy h i Ch t th$i nguy h i c"n luôn ñư c tách riêng v i ch t th$i không nguy h i. N u không th ngăn ch,n ñư c vi c phát sinh ch t th$i nguy h i b ng vi c ti n hành các bi n pháp qu$n lý chung ch t th$i nói trên, thì vi c qu$n lý ch t th$i nguy h i c"n t p trung vào công tác phòng ch ng $nh hư#ng ñ n s c kh e, an toàn, và môi trư ng theo nguyên t)c b sung sau ñây: • Hi u bi t v tác ñ ng ti m tàng và r i ro liên quan ñ n vi c qu$n lý c a b t kỳ ch t th$i nguy h i phát sinh trong su t chu trình khép kín c a nó. • ð$m b$o r ng các nhà th"u x& lý, và chôn l p ch t th$i nguy h i có uy tín và là các doanh nghi p h p pháp, có gi y phép c a cơ quan qu$n lý có liên quan và làm ñúng theo cách các ngành công 74 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG nghi p qu c t th c hi n v i ch t th$i ñang x& lý ñ ng và thích h p ñ ngăn ng!a thi t h i cho môi trư ng. • B$o ñ$m tuân th các quy ñ nh áp d ng t i ñ a phương và qu c t 51 • Ngăn ch,n th c p có # b t c nơi nào mà ch t th$i l ng ñư c lưu tr nhi u hơn 220 lít. Th thích ch a c a ngăn ch,n th c p ph$i ñư c ít nh t b ng 110% so v i th tích container lưu gi l n nh t, ho,c b ng 25% t ng dung lư ng lưu tr (tùy theo cái nào cao hơn) t i t!ng v trí c th . Lưu gi ch t th i Ch t th$i nguy h i c"n ñư c lưu gi ñ ngăn ng!a ho,c ki m soát các phát th$i ng u nhiên ra không khí, ñ t, và ngu%n nư c # khu v c: • Ch t th$i ñư c lưu gi ñ ngăn ch,n vi c pha tr n ho,c ti p xúc gi a các ch t th$i không tương thích, và cho phép ki m tra gi a các container ñ giám sát rò r ho,c tràn. Ví d như là m t không gian ñ ñ ñ i l p ho,c các ngăn cách v t lý như tư ng ho,c các b ch a • Lưu gi trong container kín không có ti p xúc tr c ti p v i ánh sáng m,t tr i, gió và mưa • H th ng ngăn ch,n th c p c"n ñư c xây d ng b ng v t li u phù h p v i các ch t th$i ñư c ch a 51 Yêu c"u qu c t có th bao g%m cam k t c a nư c s# t i theo Công ư c Basel v ki m soát v n chuy n và x& lý ch t th$i nguy h i xuyên biên gi i (http://www.basel.int/) và Công ư c Rotterdam v Th t c trư c khi Thông báo S ch p thu n cho m t s hóa ch t nguy h i và Thu c b$o v th c v t trong Thương m i Qu c t (http://www.pic.int/) • ð$m b$o thông hơi ñ"y ñ t i nh ng nơi ch t th$i d* bay hơi ñư c lưu gi . Ho t ñ ng lưu gi ch t th$i nguy h i cũng c"n ph$i ch u s qu$n lý ñ,c bi t do nhân viên ñư c ñào t o chuyên v x& lý và lưu gi ch t th$i nguy h i th c hi n: • Cung c p thông tin có s.n v các hóa ch t tương thích cho nhân viên, dán nhãn m i container ñ xác ñ nh các ch t ch a trong ñó • H n ch ch nh ng nhân viên ñã ñư c ñào t o thích h p m i ñư c vào khu v c lưu tr ch t th$i nguy h i • Xác ñ nh rõ (nhãn) và phân ñ nh ranh gi i khu v c, bao g%m tài li u hư ng d n v trí c a nó trên b$n ñ% thi t b hay trong sơ ñ% hi n trư ng • Ti n hành ki m tra ñ nh kỳ các khu v c lưu gi ch t th$i và l p tài li u k t qu$ 75 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • Chu n b và th c hi n ph$n ng tràn và k ho ch kh n c p ñ gi$i quy t trư ng h p x$ ng u nhiên (b sung thông tin v k ho ch kh n c p trong hư ng d n t i m c 3 c a tài li u này) • Tránh các b ng"m và ñư ng ng ng"m c a ch t th$i nguy h i. Giao thông v n t i V n chuy n ch t th$i t i ch ho,c ñi ch khác c"n ñư c ti n hành ñ$m b$o ngăn ng!a ho,c gi$m thi u s c tràn, x$, và ti p xúc v i nhân viên và c ng ñ%ng. T t c$ các thùng ch a ch t th$i dùng ñ v n chuy n ñi c"n ph$i ñư c b$o qu$n và ñư c dán nhãn ghi các thành ph"n và m i nguy hi m liên quan, và ph$i ñư c chuy n lên các phương ti n v n t$i m t cách phù h p trư c khi r i kh i hi n trư ng, và ñư c kèm theo m t gi y v n chuy n (danh m c v n chuy n) mô t$ t$i tr ng và các m i nguy ñi kèm theo ñúng v i hư ng d n t i Ph"n 3.4 v v n chuy n v t li u nguy h i. X lý và chôn l p Ngoài các khuy n ngh cho vi c x& lý và chôn l p ñ i v i ch t th$i nói chung, các v n ñ c th sau v ch t th$i nguy h i c"n ñư c xem xét: Trong trư ng h p không có nhà th"u tiêu h y ch t th$i tư nhân ho,c nhà nư c ñ ñi u ki n (có tính ñ n yêu c"u v trí và v n t$i), các cơ s# t o ra ch t th$i c"n xem xét s& d ng: • Năng l c k thu t ñ qu$n lý các ch t th$i theo hư ng gi$m tác ñ ng trư c và trong tương lai ñ i v i môi trư ng • Có t t c$ các gi y phép c"n thi t, các ch ng ch , và phê duy t, c a các cơ quan nhà nư c có th m quy n • ðã ñư c b$o ñ$m thông qua vi c s& d ng các th a thu n mua s)m chính th c Trong trư ng h p không có nhà th"u x& lý ch t th$i tư nhân ho,c chính ph ñ ñi u ki n (có tính ñ n yêu c"u v trí và v n t$i), các nhà tài tr d án nên xem xét s& d ng: • L)p ñ,t x& lý ch t th$i, các quá trình tái ch t i ch • Gi$i pháp cu i cùng là xây d ng các cơ s# có kh$ năng lưu gi lâu dài ch t th$i phù h p v i môi trư ng t i ch (như mô t$ # các m c trong Hư ng d n T ng quan EHS) ho,c t i m t v trí thích h p cho ñ n khi tìm ñư c nhà th"u x& lý # bên ngoài. Lư$ng nh, ch t th i nguy h i Nhà th1u X. lý ch t th i c%a tư nhân ho c c%a nhà nư c V t li u th$i nguy h i thư ng ñư c t o ra v i s lư ng nh t! 76 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG nhi u d án thông qua nhi u ho t ñ ng như trang thi t b và các ho t ñ ng b$o trì xây d ng. Ví d v các lo i ch t th$i bao g%m: các dung môi ñã s& d ng và gi1 dính d"u, thùng ñã h t sơn, thùng ch a hoá ch t; d"u bôi trơn ñã s& d ng; pin ñã s& d ng (như cadmium-nickel hay axit chì); và thi t b chi u sáng, ch(ng h n như bóng ñèn ho,c ch n lưu. Các ch t th$i c"n ph$i ñư c qu$n lý theo các hư ng d n ñư c trình bày trong các ph"n trên. Giám sát Giám sát các ho t ñ ng liên quan ñ n vi c qu$n lý ch t th$i nguy h i, không nguy h i bao g%m: Thư ng xuyên ki m tra b ng m)t c a t t c$ các kho lưu gi ch t th$i và các khu v c lưu gi ñ phát hi n x$ ng u nhiên và ñ ñ$m b$o r ng ch t th$i ñư c dán nhãn và lưu gi . Khi s lư ng ñáng k ch t th$i nguy h i ñư c t o ra và ñư c lưu gi t i ch , ho t ñ ng theo dõi c"n bao g%m: • Ki m tra b ch a ñ xác ñ nh b t kỳ d u hi u rò r , r , ho,c m t mát • Xác ñ nh các v t n t, ăn mòn, ho,c hư h ng c a b , thi t b b$o h , ho,c các t"ng • Ki m tra khóa, van kh n c p, và các thi t b an toàn khác ñ$m b$o ho t ñ ng d* dàng (bôi trơn n u c"n thi t và khóa và gi thi t b an toàn # tr ng thái ch khi không s& d ng) • Ki m tra kh$ năng ho t ñ ng c a các h th ng kh n c p • L p tài li u k t qu$ th& nghi m tính toàn v6n, khí th$i, ho,c giám sát các tr m (không khí, ñ t hơi, ho,c nư c ng"m) • L p tài li u b t kỳ thay ñ i nào c a các thi t b lưu gi , và b t kỳ thay ñ i ñáng k trong s lư ng v t li u trong kho. Thư ng xuyên ki m ñ nh phân c p và thu gom ch t th$i Theo dõi các xu hư ng phát th$i theo lo i hình và kh i lư ng ch t th$i phát sinh, nên theo b ph n thi t b . Phân lo i ch t th$i ngay t! ngu%n th$i c a dòng ch t th$i m i, và ñ nh kỳ l p tài li u các ñ,c tính và bi n pháp qu$n lý ch t th$i phù h p, ñ,c bi t là ch t th$i nguy h i Gi danh m c phân ph i ho,c h% sơ tài li u khác có lư ng ch t th$i phát sinh và ñi m ñ n. ð nh kỳ thanh tra d ch v x& lý chôn l p c a bên th ba, g%m c$ tái s& d ng và các cơ s# tái ch khi bên th ba qu$n lý m t lư ng ñáng k ch t th$i nguy h i. B t c khi nào có th , thanh tra ph$i bao g%m ki m tra hi n trư ng, kho x& lý và bãi chôn l p. 77 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG Thư ng xuyên giám sát ch t lư ng nư c dư i ng"m trong các trư ng h p lưu gi và /ho,c ti n x& lý và chôn l p ch t th$i nguy h i t i ch . Theo dõi h% sơ thu gom, lưu gi , ho,c v n chuy n ch t th$i nguy g%m: Tên và s hi u c a v t li u có ch a ch t th$i nguy h i Tr ng thái v t lý (t c là, r)n, l ng, khí ho,c k t h p m t, ho,c nhi u tr ng thái) S lư ng (ví d , kg ho,c lít, s lư ng container) Tài li u theo dõi lô ch t th$i x& lý g%m, s lư ng, ch ng lo i, ngày g&i, ngày v n chuy n và ngày nh n ghi chép thông tin ngu%n th$i, ngu%n nh n th$i và ngu%n v n chuy n. Phương pháp và ngày lưu gi ñóng gói, x& lý, ho,c chôn l p t s#, ñ i chi u tham kh$o s tài c th áp d ng ñ i v i ch t nguy h i , tái i cơ li u th$i V trí c a t!ng ch t th$i nguy h i trong ph m vi cơ s#, và s lư ng # t!ng v trí 78 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG 1.7 Ti ng (n Kh năng ng d#ng Ph"n này ch ñ c p tác ñ ng c a ti ng %n vư t ra ngoài ranh gi i tài s$n c a cơ s#. Công nhân phơi nhi*m v i ti ng %n ñư c ñ c p t i m c 2.0 v Ngh nghi p S c kh e và An toàn. Phòng ch ng và Ki m soát Các bi n pháp phòng ch ng và gi$m nh6 ti ng %n c"n ñư c áp d ng cho nh ng nơi ñư c d ñoán ho,c ño th y tác ñ ng ti ng %n t! cơ s# d án ho,c ho t ñ ng vư t quá m c ñ ti ng %n hư ng d n áp d ng t i các ñi m nh y c$m nh t c a ñi m ti p nh n.52 Các phương pháp hay dùng cho vi c ki m soát ti ng %n t! các ngu%n c ñ nh là th c hi n bi n pháp ki m soát ti ng %n t i ngu%n.53 52 ði m ti p nh n ho,c th th có th ñư c ñ nh nghĩa là b t kỳ ñi m nào # cơ s# mà con ngư i có th ti p nh n ti ng %n/ ho,c rung ñ ng. Ví d v các v trí th th có th bao g%m: nhà # thư ng trú ho,c theo mùa; khách s n/ nhà ngh , trư ng h c và vư n tr1; b nh vi n và nhà dư0ng lão, nơi th cúng, các công viên và khu c)m tr i. 53 5 giai ño n thi t k c a d án, các nhà s$n xu t thi t b c"n cung c p các chi ti t k thu t thi t k ho,c xây d ng theo hình th c "Tính năng không chen" cho b ph n gi$m thanh, và "Tính năng không truy n d n" cho thùng âm thanh và nâng c p công trình xây d ng. Phương pháp phòng ch ng và ki m soát các ngu%n %n phát ra ph thu c vào ngu%n phát và kho$ng cách t i ngu%n ti p nh n. L a ch n gi$m %n c"n ñư c xem xét bao g%m: • L a ch n thi t b có cư ng ñ âm t"n th p • L)p ñ,t b ph n gi$m thanh cho qu t • L)p ñ,t thi t b gi$m âm phù h p cho ñ ng cơ khí th$i và linh ki n máy nén • L)p ñ,t v b c ngăn %n cho v các thi t b b c x ti ng %n • C$i thi n hi u su t âm thanh c a các tòa nhà xây d ng, áp d ng cách âm • L)p ñ,t các rào c$n âm thanh mà không có kho$ng tr ng và v i m t m t ñ b m,t liên t c t i thi u là 10 kg/m2 ñ gi$m thi u vi c truy n t$i âm thanh qua rào c$n. Hàng rào ph$i ñư c ñ,t càng g"n ngu%n ho,c càng g"n v trí ti p nh n ñ ñ t hi u qu$. • L)p ñ,t b ph n gi$m ch n v i thi t b cơ khí • H n ch gi ho t ñ ng cho ph"n c th c a thi t b ho,c các ho t ñ ng, ñ,c bi t là các ngu%n di ñ ng ho t ñ ng t i các khu dân cư • Tái ñ nh v các ngu%n %n ñ n các khu v c ít nh y c$m ñ t n d ng l i th v kho$ng cách và che ch)n 79 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • Ch n ñ a ñi m các cơ s# thư ng trú cách xa các khu dân cư n u có th • L i d ng ñ a hình t nhiên như m t vùng ñ m %n khi thi t k cơ s# • Gi$m lưu lư ng ñ nh tuy n c a d án qua các khu v c dân cư ñ n m c có th • L p k ho ch tuy n bay, th i gian và ñ cao cho phi cơ (máy bay thư ng và máy bay tr c thăng) bay qua các khu v c dân cưXây d ng m t cơ ch ghi nh n và tr$ l i các khi u n i Hư ng d n m c (n Tác ñ ng %n không ñư c vư t quá m c ñư c trình bày trong B$ng 1.7.1, ho,c k t qu$ tăng t i ña # m c n n 3 dB # v trí ti p nh n cách xa. 54 B ng 1.7.1- Hư ng d n m c (n 1 gi Lacq (dBA) Ngu%n nh n Ban ngày Ban ñêm Nhà dân, cơ quan, trư ng h c55 Công nghi p, thương m i 07:00-22.00 22:00-07:00 55 45 70 70 Ti ng %n xâm nh p l n, như ti ng %n t! máy bay và tàu h a, không nên cho vào khi thi t l p m c ñ %n n n. 54 Nguyên t)c giá tr ñư c ño cho m c ñ ti ng %n trong c&a ra vào. Ngu%n: Hư ng d n v Ti ng %n C ng ñ%ng, T ch c Y t Th gi i (WHO), năm 1999. 55 ð i v i c p ñ ti ng %n ch p nh n ñư c bên trong khu dân cư, cơ s# nghiên c u, và giáo d c tham kh$o WHO (1999). Giám sát Giám sát ti ng %n56 có th ñư c th c hi n nh m m c ñích thi t l p các c p ñ ti ng %n hi n có # môi trư ng xung quanh khu v c d ñ nh xây d ng ho,c ñã có cơ s# ho t ñ ng, ho,c ñ xác minh m c %n theo t!ng giai ño n ho t ñ ng. Chương trình giám sát ti ng %n c"n ñư c chuyên gia ñư c chuyên nghi p thi t k và th c hi n. Th i gian giám sát tiêu bi u c"n ñ cho phân tích th ng kê và có th tr$i qua 48 gi v i vi c s& d ng các máy ño %n có kh$ năng ñăng nh p d li u liên t c trong kho$ng th i gian này ho,c theo gi , ho,c thư ng xuyên hơn cho phù h p (ho,c bao g%m kho$ng th i gian khác nhau trong m t vài ngày, bao g%m c$ các ngày bình thư ng và ngày làm vi c cu i tu"n). Các lo i ch s âm thanh ghi l i ph thu c vào lo i ti ng %n ñang ñư c theo dõi, ñư c chuyên gia v ti ng %n xác ñ nh. Máy ño c"n ñ,t kho$ng 1,5m trên m,t ñ t và không g"n hơn 3m v i b t kỳ b m,t ph$n x nào (ví d b c tư ng). Nói chung, gi i h n c p ñ ti ng %n ñư c ñ,c trưng b#i m c ñ %n # môi trư ng xung quanh và # m c n n mà có th có khi ti n hành ñi u tra các cơ s# hay các ngu%n %n. 56 Giám sát ti ng %n ph$i ñư c th c hi n b ng cách s& d ng c p ñ âm thanh Lo i 1 ho,c 2 thích h p tiêu chu n IEC . 80 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG 1.8 ð t nhi/m b3n Kh$ năng ng d ng và phương pháp ti pc n Phân lo i r i ro Qu$n lý r i ro t m th i ðánh giá r i ro chi ti t Các bi n pháp gi$m r i ro vĩnh vi*n Xem xét S c kh e và An toàn ngh nghi p 81 82 83 84 nhi*m bên dư i m,t ñ t có các ch t d* bay hơi, hơi ñ t cũng có th tr# thành phương ti n chuy n t$i và phơi nhi*m, và t o kh$ năng xâm nh p c a ch t gây ô nhi*m không khí bên trong c a các tòa nhà. 86 ð t b ô nhi*m c"n ñư c quan tâm vì: 88 Kh năng ng d#ng và phương pháp ti p c n Ph"n này cung c p m t b$n tóm t)t các phương pháp ti p c n qu$n lý v ô nhi*m ñ t t! các v t li u nguy hi m do con ngư i th$i ra, ch t th$i, ho,c d"u, g%m các ch t xu t hi n t nhiên. Các ch t th$i này có th là k t qu$ c a các ho t ñ ng t i hi n trư ng hi n t i ho,c trong l ch s&, không gi i h n có th g%m, s c trong quá trình x& lý và lưu tr , ho,c do qu$n lý ho,c do x& lý không t t. ð t ñư c coi là b ô nhi*m khi nó có ch a ch t ñ c h i ho,c n%ng ñ d"u trên m c n n ho,c m c xu t hi n t nhiên. Vùng ñ t b ô nhi*m có th bao g%m các lo i ñ t surfit ho,c các l p ñ t bên dư i m,t, qua l c và v n chuy n, có th $nh hư#ng ñ n nư c ng"m, nư c m,t và các khu v c lân c n. Trong trư ng h p ngu%n gây ô • Ti m năng r i ro ñ i v i s c kh e con ngư i và h sinh thái (ví d như nguy cơ ung thư ho,c $nh hư#ng s c kh e con ngư i khác, m t h sinh thái); • Các trách nhi m có th ñ,t ra cho ngư i gây ô nhi*m/ ch doanh nghi p (ví d , chi phí kh)c ph c h u qu$, thi t h i v uy tín kinh doanh và/ ho,c quan h doanh nghi p và c ng ñ%ng) ho,c các bên b $nh hư#ng (ví d như công nhân t i hi n trư ng, ch s# h u tài s$n g"n ñó). Ô nhi*m ñ t c"n tránh b ng cách ngăn ng!a ho,c ki m soát vi c s$n sinh các v t li u nguy h i, ch t th$i nguy h i, ho,c d"u ñ n môi trư ng. Khi nghi ng ñ t b ô nhi*m ho,c xác ñ nh ñư c trong b t kỳ giai ño n nào c a d án, ph$i xác ñ nh ñư c nguyên nhân c a vi c phát sinh không ki m soát và s&a ch a ñ tránh làm phát sinh thêm và liên k t các tác ñ ng x u. Vùng ñ t b ô nhi*m ph$i ñư c qu$n lý ñ tránh nh ng nguy cơ r i ro v i s c kh e con ngư i và các 81 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG ngu%n ti p nh n sinh thái. Các chi n lư c ưu tiên cho kh& ñ t ô nhi*m là ñ gi$m m c ñ ô nhi*m t i hi n trư ng, trong khi ngăn ch,n vi c ti p xúc c a con ngư i v i ô nhi*m. ð xác ñ nh xem các hành ñ ng qu$n lý r i ro có b$o ñ$m không, phương pháp ñánh giá sau ñây nên ñư c áp d ng ñ thi t l p xem li u ba tác nhân r i ro "ch t gây ô nhi*m, 'Th th ', và 'quá trình ti p xúc' cùng t%n t i, ho,c có kh$ năng cùng t%n t i, t i hi n trư ng d án theo th c tr ng s& d ng ñ t hi n t i ho,c trong tương lai: • Các ch t gây ô nhi#m: Là s có m,t c a các v t li u nguy h i, ch t th$i, ho,c d"u trong b t kỳ môi trư ng v i n%ng ñ có kh$ năng gây nguy h i. • Th th : Con ngư i, ñ ng v t hoang dã, th c v t và các t ch c s ng khác ti p xúc ho,c dư ng như có ti p xúc v i các ch t gây ô nhi*m. • Các quá trình ti p xúc: Là t ng h p c a các con ñư ng di chuy n c a các ch t gây ô nhi*m t! ñi m phát sinh (ví d , r ng m vào nư c ng"m sinh ho t) và các ñư ng ti p xúc (ví d qua ăn u ng, h p th qua bi u bì da), khi n các th th tr# thành ñ i tư ng ti p xúc th c v i các ch t gây ô nhi*m. Chất nhiễm bẩn Vật nhận Rủi ro Con đường phơi nhiễm Hình 1.8.1: M i quan h qua l i c%a các y u t r%i ro gây ô nhi/m Khi ba y u t r i ro ñư c coi là xu t hi n (m,c dù d li u b h n ch ) trong ñi u ki n hi n t i ho,c theo các ñi u ki n d báo tương lai, c"n th c hi n theo các bư c sau ñây (như mô t$ trong ph"n còn l i c a ph"n này): 1) Phân lo i r i ro; 2) Qu$n lý r i ro t m th i; 3) ðánh giá r i ro ñ nh lư ng; và 4) Các bi n pháp gi$m r i ro vĩnh vi*n. Phân lo i r%i ro Bư c này còn ñư c g i là "Xây d ng nhi m v " ñ ñánh giá r i ro môi trư ng. Trư ng h p có b ng ch ng v nguy cơ ô nhi*m t i hi n trư ng, các bư c sau ñây ñư c khuy n ngh : 82 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • Xác ñ nh v trí b nghi ng ô nhi*m c a c p cao nh t thông qua k t h p gi a các hình $nh và thông tin l ch s&; • Xác ñ nh các th th ti m năng con ngư i và/ ho,c h sinh thái và các ñư ng ti p xúc có liên quan t i hi n trư ng • L y m u và ki m nghi m các thành ph"n b ô nhi*m (ñ t, nư c) ñư c ti n hành theo phương pháp k thu t áp d ng cho các lo i nghi là ch t gây ô nhi*m57,58; K t qu$ phân lo i r i ro có th cho th y r ng không có ch%ng chéo gi a ba y u t r i ro vì các n%ng ñ ch t gây ô nhi*m xác ñ nh ñư c là dư i ngư0ng có th gây r i ro cho s c kh e con ngư i ho,c môi trư ng. Ngoài ra, t m th i ho,c vĩnh vi*n các bi n pháp gi$m nguy cơ có th c"n ph$i ñư c th c hi n v i, ho,c không có, chi ti t hơn các ho t ñ ng ñánh giá r i ro, như ñư c mô t$ dư i ñây. • ðánh giá các k t qu$ phân tích v i các quy ñ nh ô nhi*m t i ch c a ñ a phương và qu c gia. Trong trư ng h p không có các quy ñ nh ho,c tiêu chu n môi trư ng tương ng, c"n tham kh$o các hư ng d n và các tiêu chu n d a trên ngu%n r i ro ñ có ñư c tiêu chu n toàn di n cho ki m tra phân lo i các ch t ô nhi*m trong ñ t.59 57 BC MOE. http://www.env.gov.bc.ca/epd/epdpa/contam_sit es/guidance 58 C c Môi trư ng Massachusetts. http://www.mass.gov/dep/cleanup 59 Có th bao g%m n%ng ñ r i ro (RBCs) vùng 3 theo quy ñ nh c a EPA Hoa Kỳ. http://www.epa.gov/reg3hwmd/risk/human/inde x.htm. N%ng ñ RBC này ñư c coi là ch p nh n cho s& d ng ñ t c th và k ch b$n ti p xúc v i ch t gây ô nhi*m như do các chính ph ti n hành s& d ng các k thu t ñánh giá r i ro ñ kh)c ph c ô nhi*m hi n trư ng. Các n%ng ñ riêng c a PRGs ñã ñư c xác ñ nh ho,c ch p nh n cho ñ t, tr"m tích hay nư c ng"m, và thư ng có m t n%ng ñ riêng dành cho ñ t s& d ng (như ñã trình bày # ph"n trư c) vì c"n có thêm hư ng d n nghiêm ng,t cho s& d ng ñ t nông nghi p và dân cư so v i ñ t cho m c ñích thương m i/ công nghi p. B$ng RBC có các li u Qu n lý r%i ro t m th i Các hành ñ ng qu$n lý r i ro t m th i c"n ñư c th c hi n # b t kỳ giai ño n nào trong vòng ñ i d án n u ô nhi*m ñ t gây ra “nguy hi m t c th i", nghĩa là ñó là m t nguy cơ $nh hư#ng t c kh)c t i s c kh e tham kh$o (RfDs) và y u t tăng t c ung thư (CSFs) cho kho$ng 400 hóa ch t. Nh ng các y u t ñ c tính ñã ñư c k t h p v i "k ch b$n ti p xúc tiêu chu n" ñ tính toán n%ng ñ RBC tương ng v i các m c r i ro c ñ nh (nghĩa là m t t7 l r i ro (HQ) c a 1, ho,c r i ro ung thư c$ ñ i c a 1E-6, tùy theo x$y ra # n%ng ñ th p hơn) trong nư c, không khí, mô cá, và ñ t ñai v i các thành ph"n hoá h c riêng l1. Vi c s& d ng RBC ñ"u tiên là ñ ki m tra hóa ch t trong quá trình ñánh giá r i ro cơ b$n (xem hư ng d n EPA/903/R-93-001 EPA khu v c, "L a ch n ñư ng phơi nhi*m và các ch t ô nhi*m liên quan t i phân lo i r i ro”). Hư ng d n b sung v ch t lư ng ñ t cũng có th ñư c l y t! Lijzen et al.2001 83 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG con ngư i và môi trư ng n u ô nhi*m còn ti p t c, th m chí trong m t th i gian ng)n. Ví d v các tình hu ng ñư c coi là m i nguy hi m t c th i bao g%m, nhưng không h n ch ch có: • Xu t hi n môi trư ng gây n do ñ t b ô nhi*m gây ra • Lư ng ô nhi*m có th ti p c n và vư t ngư0ng mà ti p xúc ng)n h n và các ch t gây ô nhi*m có th gây ra ng ñ c c p tính, các tác ñ ng dài h n không th h%i ph c, gây nh y c$m, ho,c tích t sinh h c ñ c ch t dai d(ng • N%ng ñ các ch t ô nhi*m cao hơn n%ng ñ r i ro (RBC60) ho,c các tiêu chu n nư c u ng trong nư c sinh ho t t i các ñi m x$. Gi$m nguy cơ thích h p c"n ñư c th c hi n càng s m càng t t ñ lo i b các ñi u ki n ñ,t ra nh ng nguy hi m s)p x$y ra. ðánh giá r%i ro chi ti t Là thay th ñ phù h p v i tiêu chu n s ho,c các m c tiêu kh)c ph c sơ b , và tùy thu c vào yêu c"u quy ñ nh c a ñ a phương. ðánh giá r i ro môi trư ng # t!ng ñ a ñi m c th có th dùng xây d ng 60 Ví d khu v c USEPA 3 r i ro theo n%ng ñ (RBCs). http://www.epa.gov/reg3hwmd/risk/human/inde x.htm. chi n lư c r i ro s c kh e # m c ch p nh n ñư c ñ ñ t ñư c m c ñ ô nhi*m t i ch th p. ðánh giá các r i ro gây ô nhi*m c"n ph$i ñư c xem xét hi n tr ng s& d ng ñ t hi n t i và tương lai, và các k ch b$n phát tri n (ví d khu dân cư, thương m i, công nghi p, và công viên ñô th , khu v c b hoang). ðánh giá r i ro ñ nh lư ng chi ti t ñư c xây d ng theo phân lo i r i ro (Xây d ng nhi m v ). ð"u tiên liên quan ñ n vi c ñi u tra chi ti t hi n trư ng ñ xác ñ nh ph m vi c a ô nhi*m.61 ði u tra hi n trư ng nên áp d ng bi n pháp ñ$m b$o ch t lư ng/ ki m soát ch t lư ng (QA/ QC) ñ ñ$m b$o ch t lư ng d li u c"n s& d ng ñư c ñ"y ñ (ví d phương pháp phát hi n gi i h n dư i m c ñ quan tâm). Nên áp d ng ñi u tra hi n trư ng t!ng l"n ñ xây d ng mô hình khái ni m hi n trư ng có ô nhi*m # ñâu, như th nào, vi c v n chuy n, và v trí ti p xúc v i các t ch c và con ngư i. Các tác nhân r i ro và mô hình khái ni m hi n trư ng t o ra 61 ví d bao g%m các quy trình ñư c quy ñ nh b#i Hiêp h i th& nghi m và V t li u Hoa Kỳ (ASTM) Giai ño n II Quy trình ESA; British Columbia B Môi trư ng Canada (BC MOE) http://www.env.gov.bc.ca/epd/epdpa/ contam_sites / guidance); và C c Môi trư ng Massachusetts http://www.mass.gov/dep/cleanup Massachusetts. 84 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG m t khung ñánh giá các r i ro ô nhi*m. l phơi nhi*m v i ư c tính so v i m c phơi nhi*m an toàn) ðánh giá r i ro sinh thái ho,c môi trư ng h tr cho các quy t ñ nh qu$n lý r i ro t i các ñ a ñi m b ô nhi*m. C th , m c tiêu ñánh giá r i ro bao g%m: • Xác ñ nh hi n tr ng s& d ng ñ t hi n t i và tương lai $nh hư#ng như th nào ñ n r i ro ñã d ñoán (ví d như chuy n ñ i s& d ng t! ñ t công nghi p sang thành khu dân cư v i nhi u th th nh y c$m như tr1 em) • Xác ñ nh các th th g%m con ngư i và h sinh thái có liên quan (ví d tr1 em, ngư i l n, cá, ñ ng v t hoang dã) • Xác ñ nh n u ch t gây ô nhi*m # m c ñ nghi ng có th gây tác ñ ng lên s c kho1 con ngư i và/ ho,c h sinh thái (ví d , trên m c tiêu chu n quy ñ nh áp d ng khi xem xét r i ro s c kh e ho,c r i ro môi trư ng) • Xác ñ nh các th th con ngư i ho,c h sinh thái ti p xúc như th nào v i các ch t gây ô nhi*m (ví d ăn dính ñ t, ti p xúc v i da, hít th# ph$i b i) • ð nh lư ng các nguy cơ môi trư ng và/ ho,c các r i ro s c kh e con ngư i do di chuy n ch t gây ô nhi*m t i nơi khác (ví d xem xét n u có hi n tư ng ng m vào ñư ng chuy n nư c ng"m, ho,c nư c m,t do ti p xúc t i các vùng ñ t li n k / th th ) • Xác ñ nh n u r i ro là v n n ñ nh, tăng, ho,c gi$m theo th i gian n u không có các bi n pháp kh)c ph c (ví d xem xét n u ch t gây ô nhi*m là có kh$ năng phân h y h p lý và v n còn t i ch , ho,c ñư c v n chuy n ñ n nơi khác)62 • Xác ñ nh các lo i tác d ng ph mà có th có do ti p xúc v i các ch t gây ô nhi*m (ví d tác ñ ng lên cơ quan ñích, ung thư, suy y u h sinh trư#ng ho,c sinh s$n) trong trư ng h p không có tiêu chu n quy ñ nh Gi$i quy t nh ng m c tiêu này t o cơ s# ñ t ch c và th c hi n các bi n pháp gi$m thi u r i ro (ví d , d n d6p, ki m soát t i ch ) t i • ð nh lư ng m c ñ r i ro s c kh e ñ n các th th con ngư i và h sinh thái d a trên m t phân tích ñ nh lư ng c a ch t gây ô nhi*m và ñ c tính (ví d như tính toán nguy cơ ung thư ho,c các t7 Ví d phương pháp ñơn gi$n hóa ñ nh lư ng ñánh giá r i ro là ASTM E1739-95 (2002) Hư ng d n tiêu chu n cho ho t ñ ng hi u ch nh r i ro áp d ng cho khu v c th$i d"u khí và ASTM E2081-00 (2004) e1 Hư ng d n tiêu chu n cho ho t ñ ng hi u ch nh r i ro (t i ñi m th$i hoá ch t). 62 85 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG hi n trư ng. N u c"n làm nh ng vi c này thì c"n b sung các m c tiêu liên quan như sau: • Xác ñ nh cách th c khái ni m nào, bi n pháp gi$m nguy cơ c"n ñư c th c hi n # ñâu • Xác ñ nh các công ngh ưa thích (bao g%m c$ ki m soát k thu t) c"n cho vi c th c hi n các bi n pháp gi$m thi u r i ro mô hình • Xây d ng m t k ho ch giám sát ñ xác ñ nh li u các bi n pháp gi$m thi u r i ro có hi u qu$ • Xem xét tính c p thi t và phù h p c a ki m soát th ch (ví d văn b$n gi i h n, h n ch s& d ng ñ t) như m t ph"n c a m t phương pháp ti p c n toàn di n. Các bi n pháp gi m r%i ro vĩnh vi/n Các y u t r i ro và mô hình khái ni m tr c ti p trong cách ti p c n r i ro ô nhi*m ñư c mô t$ cũng t o cơ s# ñ qu$n lý và gi$m thi u r i ro s c kh e ô nhi*m môi trư ng. Nguyên t)c cơ b$n là gi$m, lo i b , ho,c ki m soát b t kỳ ho,c t t c$ ba y u t r i ro minh h a trong hình 1.8.1. Danh sách các ví d v các chi n lư c gi$m thi u r i ro ñư c cung c p dư i ñây, tuy r ng các chi n lư c th c t c"n xây d ng d a trên ñi u ki n c th , và các y u t ch y u chính, các h n ch khác c a hi n trư ng. B t c l a ch n cách th c qu$n lý nào thì k ho ch hành ñ ng c"n ph$i có gi$m ngu%n ch t gây ô nhi*m b t c khi nào có th (t c là c$i thi n m ng lư i hi n trư ng). ðây là m t ph"n c a chi n lư c t ng th qu$n lý r i ro ñ i v i s c kh e t i khu v c ô nhi*m, vì t b$n thân nó ñã làm c$i thi n ch t lư ng môi trư ng. Hình 1.8.2 trình bày m t sơ ñ% quan h qua l i c a các y u t r i ro và ví d các chi n lư c ñ gi$m thi u r i ro gây ô nhi*m $nh hư#ng t i s c kh e b ng cách s&a ñ i các ñi u ki n c a m t hay nhi u y u t r i ro ñ cu i cùng làm gi$m ch t gây ô nhi*m t i th th . Phương pháp ti p c n ñư c l a ch n c"n xem xét tính kh$ thi k thu t và tài chính (ví d như kh$ năng ho t ñ ng c a công ngh ñư c l a ch n v i chuyên gia k thu t s.n có c a ñ a phương và trang thi t b v i các chi phí liên quan). Ví d v các chi n lư c gi$m thi u r i ro cho ngu%n gây ô nhi*m và ñ phơi nhi*m bao g%m: • ð t, tr"m tích, và bùn: o X& lý sinh h c t i ch (hi u khí ho,c k: khí) o X& lý v t lý/ hóa h c t i ch (ví d x& lý phơi nhi*m khí hơi ñ t, quá trình oxy hóa hóa h c) 86 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG o X& lý nhi t t i ch (ví d , hơi nư c phun, làm nóng theo sáu giai ño n) o L)p ñ,t m t h th ng gi$m áp ph ñ ngăn ch,n truy n hơi ñ t vào công trình o X& lý sinh h c t i ñ a ñi m khác (ví d ñào và phân) o T o ñi u ki n áp su t dương trong các tòa nhà o X& lý v t lý/ hóa h c t i ñ a ñi m khác (ví d ñào b i và n ñ nh) o L)p ñ,t (trong quá trình xây d ng công trình) lư i c$n không th m dư i các công trình và/ ho,c ñư ng d n thay th cho hơi ñ t bên dư i n n móng xây d ng (ví d , h th ng m ng r ng và thông gió ñ chuy n hư ng hơi ra kh i công trình xây d ng) o X& lý nhi t t i ñ a ñi m khác (ví d ñào, nhi t kh& h p th , thiêu ñ t) o Lưu gi (ví d như chôn l p) o Suy gi$m t nhiên o Nư c m,t, nư c ng"m, dung d ch l c: Ví d v các chi n lư c gi$m thi u r i ro v i th th bao g%m: o X& lý sinh h c t i ch (hi u khí ho,c k: khí) • H n ch ho,c ngăn ch,n các th th ti p xúc các ch t gây ô nhi*m (các hành ñ ng nh)m vào các th th có th bao g%m bi n báo ch d n, hàng rào, ho,c các khu v c b$o m t) o X& lý v t lý/ hóa h c t i ch (ví d s c khí, hàng rào ph$n ng th m c a zero-valent s)t) o X& lý sinh h c, v t lý, và ho,c ñi u tr hóa ch t (ví d x& lý và khai thác nư c ng"m) o Lưu gi (ví d như tư ng ñúc ho,c rào ván c c) o Suy gi$m t nhiên o Các quy trình x& lý khác • Xâm nh p hơi ñ t: o Th c hi n xông hơi ñ t ñ gi$m ngu%n VOC gây ô nhi*m trong ñ t • ðưa ra tư v n s c kh e ho,c c m m t s ho t ñ ng nh t ñ nh d n ñ n ti p xúc như câu cá, b)t cua, thu nh,t ñ ng v t có v • Giáo d c th th (con ngư i) thay ñ i hành vi ñ gi$m phơi nhi*m (ví d , c$i ti n thói quen công vi c, và s& d ng qu"n áo và thi t b b$o h ) Ví d v các chi n lư c gi$m thi u r i ro cho ti p xúc ñư ng d n bao g%m: 87 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: MÔI TRƯ NG • Cung c p m t ngu%n nư c thay th , ví d , v i gi ng nư c ng"m b ô nhi*m c"n ph$i l p lên l p ñ t ô nhi*m l p ñ t s ch cao ít nh t 1m ñ ngăn ng!a ti p xúc c a con ngư i, cũng như r* cây ho,c ñ ng v t có vú nh ti p xúc vào ñ t b ô nhi*m nhi*m như ñã mô t$ trong Ph"n 2 v An toàn và S c kh e Ngh nghi p. Thêm vào ñó, công nhân t i công trư ng b ô nhi*m c"n nh n ñư c s ñào t o an toàn và s c kh e ñ,c bi t c th ñ i v i các ho t ñ ng c$i t o và ñi u tra hi n trư ng b ô nhi*m.63 • Che ph lên ñ t b ô nhi*m như là m t bi n pháp t m th i ñ ngăn ñư ng ti p xúc tr c ti p ho,c sinh ra ho,c hít ph$i b i. THÀNH PHẦN RỦI RO • S& d ng m t rãnh ch,n và máy bơm, và các công ngh x& lý ñ ngăn nư c ng"m ô nhi*m x$ vào các dòng cá Các tài li u tham kh$o trên v các bi n pháp ngăn ch,n ô nhi*m c"n ñư c xem xét cho th c hi n ngay l p t c trong trư ng h p d tính các bi n pháp gi$m ngu%n s m t th i gian. CHẤT NHIỄM BẨN Loại Nồng độ Phân bố Thải ra Chất nhiễm bẩn Con đường phơi nhiễm CON ĐƯỜNG PHƠI NHIỄM Môi trường Di cư VẬT LIỆU TIẾP NHẬN Loại Tính nhậy cảm Sử dụng đất Xem xét An toàn và S c kh,e Ngh nghi p Vi c ñi u tra và c$i t o ñ t b ô nhi*m ñòi h i công nhân quan tâm ñ n s ti p xúc ngh nghi p có th x$y ra khi công vi c ñòi h i ph$i ti p xúc g"n v i ñ t ô nhi*m ho,c các môi trư ng khác (ví d nư c ng"m, nư c th$i, ch t k t t a và hơi ñ t). Vi c phòng ng!a an toàn và s c kh e ngh nghi p c"n ph$i ñư c th c hi n ñ gi$m thi u s phơi Vật nhận Rủi ro LỰA CHỌN QUẢN LÝ RỦI RO · Loại bỏ · Xử lý · Ngăn chặn · Thông báo rộng rãi · Chính sách · Di chuyển · Hạn chế sử dụng đất Sơ ñ( 1.8.2 M i quan h qua l i c%a các tác nhân gây ô nhi/m và các l!a ch0n qu n lý 63 Ví d các quy ñ h c a cơ quan xem xét an toàn s c kho1 ngh nghi p Hoa Kỳ (OSHA) có th tìm t i 40 CFR 1910.120. http://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_document ?p_table=STAN DARDS&p_id=9765 88 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P 2.0 An toàn và S c kho Ngh nghi p (OHS) Kh$ năng ng d ng và Phương pháp ti p c n 2.1 Thi t k và Vân hành Công trình chung Tính toàn v6n c a K t c u Nơi làm vi c Th i ti t Kh)c nghi t và D!ng Công trình Nơi làm vi c và L i ra Phòng ng!a H a ho n Nhà v sinh và Nhà t)m Cung c p Nư c U ng Khu v c Ăn S ch Chi u Sáng Ti p c n An toàn C pc u Cung c p Không khí Nhi t ñ Môi trư ng Làm vi c 2.2 Truy n thông và ðào t o ðào t o OHS ð nh hư ng Khách thăm ðào t o Nhà th"u và Nhân viên M i nh n Nhi m v ðào t o OHS Cơ b$n B$ng ch d n Khu v c Nhãn hi u c a Thi t b Mã Nguy hi m Liên l c 2.3 M i nguy V t lý Thi t b Luân phiên và Di chuy n Âm thanh ð rung ði n Nguy h i cho M)t Công vi c Hàn/Nóng Công tác Lái Xe Công nghi p và Giao thông t i Hi n trư ng Nhi t ñ Môi trư ng Làm vi c Sinh lý lao ñ ng, V n ñ ng Liên t c, X& lý th công Làm vi c # ð cao Chi u Sáng 2.4 M i nguy Hóa h c Ch t lư ng Không khí Cháy và N Ch t hóa h c Ăn mòn, ôxi hóa và ph$n ng V t li u Ch a Amiăng (ACM) 2.5 M i nguy Sinh h c 2.6 M i nguy Phóng x 2.7 Thi t b B$o v Cá nhân (PPE) 2.8 Môi trư ng Nguy hi m ð,c bi t 89 91 91 91 91 92 92 93 93 93 93 93 94 94 95 95 95 95 95 96 96 96 97 97 98 98 99 100 101 101 102 102 103 104 105 105 106 107 107 109 111 112 114 Không gian H n ch Công nhân ðơn ñ c và B Cách ly 2.9 Giám sát Giám sát B nh t t và Tai n n 114 115 116 117 Kh năng ng d#ng và Phương pháp ti p c n Các ch lao ñ ng và các giám sát lao ñ ng bu c ph$i th c hi n t t c$ các bi n pháp phòng ng!a h p lý ñ b$o v s c kho1 và an toàn c a công nhân. Ph"n này cung c p hư ng d n và ví d c a các bi n pháp phòng ng!a h p lý ñ th c hi n trong vi c qu$n lý nh ng nguy cơ cơ b$n ñ i v i an toàn và s c kho1 ngh nghi p. M,c dù ph"n t p trung # giai ño n v n hành c a các d án nhưng ph"n nhi u c a hư ng d n này cũng áp d ng trong các ho t ñ ng thi công và ng!ng ho t ñ ng. Các công ty c"n thuê nhà th"u có kh$ năng k thu t ñ qu$n lý các v n ñ an toàn và s c kho1 ngh nghi p cho nhân viên c a h , m# r ng vi c áp d ng các ho t ñ ng qu$n lý s nguy hi m thông qua nh ng tho$ thu n mua s)m chính th c. Các bi n pháp phòng ng!a và b$o v nên ñư c gi i thi u theo th t ưu tiên sau: • Lo!i b$ m i nguy b ng cách lo i b ho t ñ ng t! quá trình làm vi c. Ví d bao g%m s thay th các ch t hoá h c ít nguy hi m 89 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P hơn, s& d ng các quá trình s$n xu t khác, v.v; • Ki m soát m i nguy t i ngu%n thông qua vi c s& d ng bi n pháp ki m soát k thu t. Ví d bao g%m phương pháp làm thông gió ñ a phương, phòng cách ly, b$o v máy móc, v t li u cách âm, v.v; • Gi m thi u m i nguy thông qua thi t k h th ng công vi c an toàn và các bi n pháp ki m soát th ch và hành chính. Ví d bao g%m s luân phiên công vi c, ñào t o quy trình công vi c an toàn, khóa và dán nhãn, giám sát nơi làm vi c, gi i h n m c l di n ho,c th i gian làm vi c v.v • Cung c p thi t b b o v cá nhân phù h p (PPE) phù h p v i ñào t o, s& d ng và b$o dư0ng PPE. Vi c áp d ng các bi n pháp phòng ng!a và ki m soát ñ i v i các m i nguy ngh nghi p c"n d a trên an toàn công vi c toàn di n ho,c phân tích m i nguy ngh nghi p. K t qu$ c a nh ng phân tích này c"n ñư c ưu tiên là m t ph"n c a k ho ch hành ñ ng d a trên kh$ năng x$y ra và tính kh)c nghi t c a h u qu$ c a s l di n trư c nh ng m i nguy ñã xác ñ nh. M t ví d v phân h ng nguy cơ ñ nh tính ho,c ma tr n phân tích ñ giúp xác ñ nh nh ng ưu tiên ñư c mô t$ trong B$ng 2.1.1. 90 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P 2.1 Thi t k và V n hành Công trình Chung Tính toàn v%n c a K t c u Nơi làm vi c Nơi làm vi c lâu dài và l,p l i c"n ñư c thi t k và trang thi t b ñ b$o v OHS: • • • • • Nh ng b m,t, k t c u và l)p ñ,t c"n d* làm s ch và duy trì và không cho phép tích lũy các h p ch t nguy hi m. Các tòa nhà c"n an toàn v m,t k t c u, có s b$o v phù h p ñ i v i khí h u và có ánh sáng và ñi u ki n ti ng %n ch p nh n ñư c. Các v t li u h p th âm thanh, ch u l&a t i m t m c ñ kh$ thi c"n ñư c s& d ng cho l p m,t tư ng và tr"n nhà. Sàn nhà c"n ñư c làm ph(ng, nh.n và ch ng trư t. Thi t b thay th ho,c luân phiên, lưu ñ ng c"n ñư c ñ,t trong các tòa nhà dành riêng ho,c các khu cách bi t v m,t k t c u. Th&i ti t Kh'c nghi t và D ng Công trình K t c u nơi làm vi c c"n ñư c thi t k và thi công ñ ch u ñ ng các nhân t mong ñ i trong vùng và có khu v c trú n an toàn n u phù h p. Quy trình V n hành Tiêu chu n (SOPs) c"n ñư c phát tri n cho vi c ng!ng d án ho,c ng!ng quá trình bao g%m k ho ch sơ tán. Bài t p ñ th c hành quy trình và k ho ch cũng nên ñư c th c hi n hàng năm. B ng 2.1.1. B ng Phân h ng Nguy cơ ñ Phân lo i K&ch b n Công nhân d!a trên Kh năng x y ra và H qu H qu Nh, Trung 2 bình 3 Kh năng x y ra Không ñáng k 1 L n 4 Tr1m tr0ng 5 A. G"n như ch)c ch)n B. Có th x$y ra C. Có m cñ D. Không th x$y ra E. Hi m có L M E E E L M H E E L M H E E L L M H E L L M H H Ghi chú E: c c kỳ có nguy cơ; yêu c u hành ñ ng ngay l p t"c H: có nguy cơ cao; c n chú ý qu n lý cao c p M: có nguy cơ m"c ñ v a ph i; c n xác ñ nh trách nhi m qu n lý L: có nguy cơ th p; qu n lý b ng các quy trình k ho!ch Nơi làm vi c và L i ra • Không gian dành cho m i công nhân, và trong t ng s c"n ñ ñ 91 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P th c hi n an toàn t t c$ các ho t ñ ng bao g%m v n chuy n và lưu tr t m th i các v t li u và s$n ph m. • • ðư ng ñ n c&a thoát hi m kh n c p c"n ñư c thông su t t i m i th i ñi m. C&a thoát hi m c"n ñư c ñánh d u rõ ràng ñ có th nhìn th y ñư c khi hoàn toàn # trong bóng t i. S lư ng và công su t c a c&a thoát hi m c"n ñ ñ sơ tán an toàn và tr t t s ngư i l n nh t có m,t t i b t kỳ th i ñi m nào và nên có ít nh t hai c&a thoát hi m t! b t c khu v c làm vi c nào. Công trình cũng c"n ñư c thi t k và xây d ng có tính ñ n nhu c"u c a nh ng ngư i khuy t t t. hi n có và s lư ng ngư i t i ña có m,t. • Cung c p thi t b ch ng cháy b ng tay có th ti p c n d* dàng và ñơn gi$n khi s& d ng • H th ng báo ñ ng kh n c p và báo cháy ñ u ph$i nghe th y ñư c và nhìn th y ñư c. • Hư ng d n An toàn H a ho n và Tính m ng c a IFC c"n áp d ng cho các tòa nhà m# c&a cho công chúng (Xem Ph"n 3.3). Nhà v sinh và Nhà t'm • Các công trình nhà v sinh ñ"y ñ (nhà xí và khu r&a) c"n ñư c cung c p cho s ngư i d ki n làm vi c trong công trình và cho phép ñ i v i các công trình ñư c tách ra ho,c nh m ch ra li u là công trình nhà v sinh là “ðang s& d ng” ho,c “Còn tr ng”. Các công trình nhà v sinh cũng c"n ñư c cung c p ñ"y ñ nư c nóng và l nh, xà phòng và thi t b s y khô tay. Phòng ng a H a ho n Nơi làm vi c c"n ñư c thi t k ñ phòng ng!a s b)t l&a thông qua vi c th c hi n các mã cháy áp d ng cho các thi t ñ,t công nghi p. Các bi n pháp ch y u khác bao g%m: • Trang thi t b v i máy dò cháy, h th ng báo ñ ng và thi t b ch ng cháy. Thi t b c"n ñư c duy trì trong tình tr ng làm vi c t t và s.n sàng ti p c n ñư c. C"n ph$i ñ cho m i kích thư c và vi c s& d ng c a công trình, thi t b ñư c l)p ñ,t, tài s$n v t ch t và hóa h c c a các ch t • Nơi công nhân có th b va ch m v i các ch t ñ c h i do ô nhi*m da và ăn u ng, các công trình ph c v vi c t)m r&a và thay ñ% ñi vào và ra kh i ph và qu"n áo làm vi c c"n ñư c cung c p. 92 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P ñ ng khi b m t ngu%n sáng nhân t o chính ñ ñ$m b$o vi c d!ng, sơ tán an toàn, v.v. Cung c p Nư c U ng • Ngu%n cung ñ"y ñ nư c u ng s ch c"n ñư c cung c p t! ngu%n nư c v i vòi phun hư ng lên ho,c v i các phương ti n v sinh thu nư c cho m c ñích u ng nư c s ch.Nư c ñư c cung c p cho khu v c chu n b th c ph m ho,c cho m c ñích v sinh cá nhân (r&a ráy ho,c t)m r&a) c"n ñáp ng tiêu chu n ch t lư ng nư c u ng. Ti p c n An toàn • L i ñi dành cho ngư i ñi b và xe c trong và bên ngoài tòa nhà c"n ñư c tách bi t và ñem l i vi c ti p c n phù h p và d* dàng, an toàn. • Thi t b và nh ng l)p ñ,t yêu c"u b$o dư0ng, giám sát, và/ho,c làm s ch ph$i có l i vào thông su t, không b ngăn c m và d* dàng ti p c n. • Thanh ch)n b$o v tay, ñ"u g i và chân c"n ñư c l)p ñ,t trên c"u thang, thang c ñ nh, n n, c&a ñi vào sàn nhà vĩnh vi*n và t m th i, vùng n p, bãi ñ u v.v • C&a vào c"n ñư c ñóng kín b ng c ng ho,c dây xích tháo l)p ñư c • L p b$o v , n u kh$ thi, c"n ñư c l)p ñ,t ñ b$o v nh ng v t rơi. • Các bi n pháp nh m phòng tránh vi c ti p c n không ñư c phép ñ n nh ng khu v c nguy hi m c"n ph$i ñư c x p ñ,t. Khu v c Ăn S ch • Nơi có ti m năng va ch m v i các ch t ñ c h i do ăn u ng thì c"n có nh ng s)p x p phù h p cho vi c cung c p các khu v c ăn s ch nơi công nhân không b va ch m v i các ch t nguy hi m ho,c ñ c h i. Chi u sáng • • Nơi làm vi c c"n, # m c ñ kh$ thi, thu ñư c ánh sáng t nhiên và b sung ñ ánh sáng nhân t o ñ ñ$m b$o s c kh e và an toàn c a công nhân và ñ y m nh thi t b ho t ñ ng an toàn. Có th yêu c"u “th)p sáng ñ,c bi t” b sung nơi ñòi h i ñáp ng yêu c"u ánh sáng c th . Chi u sáng kh n c p v i cư ng ñ ñ"y ñ c"n ñư c l)p ñ,t và ñưa vào ho t ñ ng m t cách t C p c"u • Ch s& d ng lao ñ ng c"n ñ$m b$o có th cung c p vi c c p 93 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P c u tiêu chu n t i m i th i ñi m. Tr m y t ñư c trang thi t b m t cách phù h p c"n d* dàng ti p c n t! các nơi làm vi c • Tr m r&a m)t và/ho,c t)m kh n c p c"n ñư c cung c p g"n t t c$ tr m làm vi c, # ñór&a x t nư c t c thì là phương pháp c p c u ñư c khuy n ngh . • Nơi ph m vi công vi c ho,c lo i hình ho t ñ ng ñang th c hi n kh n c"n thì ph$i cung c p phòng c p c u trang thi t b phù h p và dành riêng. Tr m và phòng c p c u c"n ñư c trang b găng tay, áo dài và m,t n nh m b$o v ch ng l i vi c ti p xúc tr c ti p v i máu và các v t th l ng khác. • Nh ng ñ a ñi m xa xôi h1o lánh c"n x p ñ,t nh ng th t c c p c u b ng văn b$n và ñăng công khai ñ gi$i quy t nh ng trư ng h p ch n thương ho,c m n,ng mà vi c chăm sóc b nh nhân có th ñư c chuy n ñ n tr m y t phù h p. Cung c p không khí Không khí trong lành ñ"y ñ c"n ñư c cung c p cho không gian làm vi c trong nhà ho,c b gi i h n. Nh ng y u t ñ xem xét trong thi t k làm thông gió bao g%m các ho t ñ ng th ch t, nh ng ch t ñang s& d ng và khí th$i liên quan ñ n quá trình. H th ng phân ph i không khí c"n ñư c thi t k ñ không làm công nhân b h ng gió lùa. Các h th ng thông gió cơ h c c"n ñư c duy trì trong tình tr ng làm vi c t t. Các h th ng khí th$i ngu%n ñi m ñư c yêu c"u cho vi c duy trì môi trư ng xung quanh an toàn nên có nh ng ch s ñ a phương c a ch c năng ñúng ñ)n. S tái tu"n hoàn c a khí ô nhi*m là không th ch p nh n ñư c. B l c khí vào c"n ñư c gi s ch và không b i và n m m c. Tăng nhi t, thông gió và ñi u hòa không khí (HVAC) và các h th ng làm mát bay hơi công nghi p c"n ñư c trang thi t b , b$o dư0ng và ho t ñ ng ñ phòng ng!a s tăng trư#ng và lan r ng nh ng m"m b nh (ví d Legionnella pneumophilia) ho,c sinh sôi sinh v t truy n b nh (ví d mu i và ru%i) thu c m i quan tâm y t công c ng. Nhi t ñ Môi trư&ng Làm vi c Nhi t ñ t i phòng làm vi c, phòng v sinh và # các công trình phúc l i khác, trong gi d ch v , c"n ph$i ñư c duy trì t i m c phù h p v i m c ñích c a công trình. 94 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P 2.2 Truy n thông và ðào t o ðào t o OHS C"n ph$i xây d ng các ñi u kho$n ñ cung c p ñào t o ñ nh hư ng OHS cho t t c$ nh ng nhân viên m i ñ ñ$m b$o r ng h có ý thích v nh ng n i quy hi n trư ng cơ b$n t i nơi làm vi c/t i hi n trư ng và v vi c b$o v cá nhân và phòng ng!a thương t t cho ñ%ng nghi p. Vi c ñào t o bao g%m nh n th c m i nguy cơ b$n, m i nguy hi n trư ng c th , th c hành làm vi c an toàn, các th t c kh n c p cho cháy n , sơ tán và th$m h a t nhiên m t cách phù h p. B t kỳ m i nguy t i hi n trư ng c th nào ho,c mã màu s& d ng c"n ñư c rà soát k lư0ng là m t ph"n c a ñào t o ñ nh hư ng. ðào t o Nhà th u và Nhân viên M i nh n nhi m v Ch s& d ng c"n ñ$m b$o r ng công nhân và nhà th"u trư c khi b)t ñ"u nhi m v m i ph$i ñư c ñào t o và cung c p thông tin ñ"y ñ khi n h hi u v m i nguy công vi c và b$o v s c kh e c a h kh i nh ng y u t xung quanh nguy hi m có th x$y ra. Vi c ñào t o ñ"y ñ c"n bao g%m: o Ki n th c v v t li u, thi t b và d ng c o M i nguy c"n ph$i bi t trong khi v n hành và làm th nào ñ ki m soát chúng o Nh ng nguy cơ ti m năng ñ i v i s c kh e o Chú ý phòng ng!a l di n o Yêu c"u v sinh o M,c và s& d ng qu"n áo và thi t b b$o v o Ph$n h%i phù h p v i các c c ð nh hư ng Khách thăm N u khách ñ n hi n trư ng có th ti p c n nh ng khu v c có th có các ch t ho,c ñi u ki n nguy hi m thì c"n thi t l p chương trình ki m soát và ñ nh hư ng cho khách thăm ñ ñ$m b$o ngư i khách không vào các khu v c nguy hi m không ai ñi cùng. tr ho t ñ ng, bi n c và tai n n. ðào t o OHS Cơ b n Chương trình ñào t o cơ b$n và các khóa h c ñ,c bi t c"n ñư c cung c p, khi c"n thi t, ñ ñ$m b$o r ng công nhân ñư c ñ nh hư ng ñ i v i nh ng m i nguy c th thu c nhi m v công vi c do mình ñ$m nh n. Nhìn chung vi c ñào t o c"n ñư c cung c p cho các nhà 95 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P qu$n lý, giám sát viên, công nhân và khách thăm ñ n nh ng khu v c có nguy cơ và nguy hi m. Công nhân có nhi m v sơ c u và c u ch a c"n ñư c ñào t o riêng ñ không làm tình hình tr"m tr ng m t cách vô ý và m i nguy s c kh e ñ i v i b$n thân h ho,c ngư i cùng làm v i h .Vi c ñào t o c"n bao g%m nh ng nguy cơ tr# nên các tác nhân nhi*m khu n v i máu thông qua ti p xúc v i v t th l ng và mô. Thông qua giám sát và ñ,c t$ h p ñ%ng phù h p, ch s& d ng lao ñ ng c"n ñ$m b$o r ng nhà cung c p d ch v cũng như nhân công có h p ñ%ng và h p ñ%ng ph ñư c ñào t o ñ"y ñ trư c khi h th c hi n nhi m v . B ng ch* d n Khu v c Khu v c nguy hi m (nhà ñi n, phòng máy nén,v.v), vi c l)p ñ,t, v t li u, các bi n pháp an toàn và c&a thoát kh n c p c"n ñư c ñánh d u ch d n m t cách phù h p. B$ng ch d n ph$i phù h p v i tiêu chu n qu c t cũng như ñư c, khách thăm, công chúng bi t ñ n và hi u m t cách d* dàng. Nhãn hi u c a Thi t b T t c$ bình có th ch a các ch t nguy hi m do ñ,c tính ho,c nhi t ñ ho,c áp su t hóa h c ho,c ñ c h i c"n ñư c dán nhãn v n i dung và m i nguy ho,c ñư c ñánh mã màu m t cách phù h p. Tương t như v y, h th ng ng có ch a các ch t nguy hi m c"n ñư c dán nhãn v i hư ng dòng ch$y và n i dung c a ng ho,c ñư c ñánh mã màu b t k khi nào ng ñưa ngang qua tư ng ho,c sàn nhà b gián ño n b#i van ho,c thi t b kh p n i. Mã Nguy hi m Liên l c B$n sao h th ng mã nguy hi m c"n ñư c trưng bên ngoài công trình t i c&a vào kh n c p và h th ng k t n i kh n c p h a ho n nơi chúng d* gây s chú ý c a ngư i làm d ch v kh n c p. Thông tin v các lo i v t li u nguy hi m ñư c b$o qu$n, x& lý và s& d ng t i công trình bao g%m lư ng t%n kho t i ña ñi n hình và v trí lưu tr c"n ñư c chia s1 cho các nhân viên an ninh và d ch v kh n c p ñ xúc ti n hành ñ ng ng phó kh n c p khi c"n. ð i di n c a d ch v an ninh và kh n c p ñ a phương c"n ñư c m i tham gia vào các chương trình ñ nh hư ng thư ng kỳ (hàng năm) và giám sát hi n trư ng ñ ñ$m b$o quen v i s có m,t c a m i nguy ti m năng. 96 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P 2.3 M i nguy V t lý M i nguy v t lý th hi n kh$ năng d n ñ n tai n n ho,c b thương ho,c b nh do ti p xúc thư ng xuyên v i các ho t ñ ng cơ h c ho,c ho t ñ ng khác. M t l"n ti p xúc v i các m i nguy v t lý có th d n ñ n hàng lo t kh$ năng b thương # các m c ñ khác nhau: t! sơ c u ñơn gi$n ñ n thương t t tr"m tr ng và/ho,c ch t ngư i. S va ch m nhi u trong th i gian dài có th d n ñ n nh ng thương t t v i h u qu$ ñ l i vô cùng nghiêm tr ng. máy móc ho,c thi t b có ph"n di chuy n l ho,c ñi m th)t l có th nguy hi m ñ i v i an toàn c a b t kỳ công nhân nào thì máy móc ho,c thi t b c"n ñư c trang b và b$o v b#i thi t b b$o v ho,c các thi t b khác ñ phòng ng!a s ti p c n ñ i v i ph"n di chuy n ho,c ñi m th)t. Thi t b b$o v c"n ñư c thi t k và l)p ñ,t phù h p v i các tiêu chu n an toàn máy móc phù h p.64 • Vi c t)t máy, không k t n i, cách ly và c)t ñi n (Khóa và Dán nhãn) máy móc v i các b ph n di chuy n ñư c b$o v ho,c l ho,c t i máy mà năng lư ng có th ñư c lưu tr (ví d khí nén, các thành ph"n ñi n) trong quá trình làm d ch v ho,c b$o dư0ng ph$i phù hơp v i tiêu chu n như CSA Z460 Khóa ho,c ISO tương ñương ho,c tiêu chu n ANSI • Thi t k và l)p ñ,t thi t b , khi ñi u ki n kh$ thi, ñ ñ$m b$o d ch v ñ nh kỳ như bôi trơn mà không c"n tháo d0 các thi t b ho,c cơ ch b$o v . Thi t b luân phiên và di chuy n Thương t t ho,c t& vong có th x$y ra khi b m)c k6t, b giamho,c b ñ p b#i các b ph n máy móc do kh#i ñ ng b t ng c a thi t b ho,c di chuy n không ñúng trong khi v n hành. Nh ng bi n pháp b$o v khuy n ngh bao g%m: • Thi t k máy móc nh m lo i b các b y nguy hi m và ñ$m b$o r ng gi i h n ñư c gi ngoài t"m nguy hi m dư i nh ng ñi u ki n v n hành bình thư ng. Ví d v các xem xét c"n có trong khâu thi t k như máy v n hành hai tay ñ phòng ng!a s c)t c t ho,c có s.n ch d!ng kh n c p dành riêng cho máy và ñ,t t i nh ng v trí chi n lư c. Khi 64 Ví d : CSA Z432.04 B$o v An toàn Máy móc, CSA X434 An toàn Robot, ISO 11161 An toàn Máy móc – H th ng S$n xu t L%ng ghép ho,c ISO 14121 An toàn Máy móc - Nh ng Nguyên t)c Qu$n lý Nguy cơ ho,c tương ñương tiêu chu n ANSI 97 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P phép’ ho,c nên gi$m ñ nh m c th i gian xu ng 50%.65 Âm thanh Gi i h n âm thanh cho các môi trư ng làm vi c khác nhau ñư c cung c p trong B$ng 2.3.1. • • • Không nhân viên nào nên ti p xúc v i m c âm thanh l n hơn 85dB(A) trong th i gian hơn 8 ti ng m t ngày mà không có s b$o v tai nghe. Thêm vào ñó, tai không ñư c b$o v không ñư c phép va ch m v i m c công su t âm thanh ñ nh (t c th i) hơn 140dB(C). Vi c s& d ng thi t b b$o v tai nghe c"n ñư c tăng cư ng m t cách tích c c khi m c âm thanh tương ñương hơn 8 ti ng ñ t 85dB(A), m c âm thanh ñ nh ñ t 140dB(C) ho,c m c âm thanh t i ña trung bình ñ t 110dB(A). Các thi t b b$o v tai nghe ñư c cung c p nên có th gi$m m c âm thanh t i tai xu ng ít nh t là 85dB(A). M,c dù thi t b b$o v tai nghe ñư c ưa chu ng hơn cho b t kỳ th i gian ti p xúc v i âm thanh vư t quá 85dB(A) thì cách th c b$o v tương ñương có th ñ t ñư c nhưng qu$n lý khó khăn hơn là gi i h n th i gian ti p xúc v i âm thanh. C m i 3dB(A) tăng trong m c âm thanh thì th i gian ti p xúc ‘cho • Trư c khi ñưa vào s& d ng thi t b b$o v tai nghe như cơ ch ki m soát cu i cùng thì vi c s& d ng các v t li u cách âm, cách ly ngu%n âm thanh và ki m soát k ngh khác c"n ñư c ñi u tra và th c hi n khi kh$ thi • Vi c ki m tra tai nghe y t thư ng kỳ c"n ñư c th c hi n trên công nhân có ti p xúc v i các m c âm thanh cao. ð rung Vi c va ch m ñ i v i dao ñ ng cánh tay t! thi t b như d ng c c"m tay và ñi n ho,c rung toàn thân t! các b m,t mà ngư i công nhân ñ ng ho,c ng%i trên c"n ñư c ki m soát thông qua s l a ch n thi t b , l)p ñ,t các thi t b ho,c bàn ñ m m rung và gi i h n th i gian ti p xúc. Gi i h n ñ rung và giá tr hành ñ ng (ví d m c phơi nhi*m (l di n) mà c"n có s c u h ) ñư c cung c p b#i ACGIH66. Các m c l di n c"n ñư c ki m tra trên cơ s# th i gian ti p xúc hàng ngày và d li u cung c p b#i các nhà s$n xu t thi t b . 65 H i ngh M c a các V sinh viên Công nghi p Chính ph (ACGIH),2006 66 ACGIH,2005 98 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P ði n Các thi t b ñi n b s c ho,c l sáng như b ng)t ñi n, b$ng ñi u khi n, dây cáp, dây và d ng c c"m tay cũng có th gây nguy hi m cho công nhân. Các dây ñi n trên không có th b t)c ngh n b#i các thi t b kim lo i như c t ñi n ho,c thang và b#i các xe c có giá máy kim lo i. Xe c ho,c nh ng v t th kim lo i ti p ñ t ñư c ñưa ñ n g"n v i dây ñi n trên không có th d n ñ n s phóng ñi n gi a dây ñi n và v t th mà không có s ti p xúc th t. Nh ng hành ñ ng khuy n ngh bao g%m: • ðánh d u t t c$ các thi t b ñi n và ñư ng dây có ñi n v i các bi n c$nh báo • Khóa (ng!ng n p ñi n và ñ m# v i thi t b khóa ñư c ki m soát) và dán nhãn (d u hi u c$nh báo ñ,t trên khóa) các thi t b trong khi làm d ch v ho,c b$o dư0ng. • Ki m tra t t c$ các dây ñi n, cáp ñi n và các thi t b ñi n c"m tay xem dây có b tư c ho,c h# ñi n và theo nh ng khuy n ngh c a nhà s$n xu t v ñi n áp v n hành cho phép t i ña c a các d ng c c"m tay di ñ ng. • B$o v dây ñi n và dây m# r ng ch ng l i hư h ng do giao thông b ng cách b c ch)n và treo trên các khu v c giao thông • Dán nhãn phù h p trên các thi t b ñi n áp cao t i các phòng d ch v (“nguy hi m ñi n”) và c&a vào c"n ñư c ki m soát ho,c c m (cũng xem Ph"n 3 v L p k ho ch, ð nh v và Thi t k ); • Thi t l p vùng “c m vào” quanh ho,c dư i ñư ng dây ñi n có ñi n áp cao phù h p v i B$ng 2.3.2 • Máy xây d ng có l p cao su ho,c các lo i xe c khác ti p xúc tr c ti p v i ho,c phóng ñi n gi a các dây ñi n ñi n áp cao nên c m v n hành trong kho$ng th i gian 48 ti ng và l p ph$i ñư c thay th ñ phòng ng!a s c b ph n bánh xe và l p gây tai h a, có th gây ra thương t t nghiêm tr ng ho,c t& vong; • Ti n hành nh n d ng chi ti t và ñánh d u t t c$ dây ñi n chôn ng"m trư c khi th c hi n b t kỳ công vi c ñào x i. • Cách ñi n g p ñôi t t c$ các thi t b ñi n ti p ñ t ñư c s& d ng trong môi trư ng ñã ho,c có th tr# nên ư t; s& d ng thi t b v i m ch ñi n b$o v và b ng)t ñi n khi có s c rò ñi n (GFI) 99 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P B ng 2.3.1. Gi i h n Âm thanh cho các Môi trư ng Làm vi c Khác nhau V& trí/ho t ñ ng M c tương ñương LAeq,8h T i ña LAmax, nhanh Công nghi p n,ng (không có nhu c"u giao ti p b ng mi ng) 85 dB(A) 110 dB(A) Công nghi p nh6 (nhu c"u giao ti p b ng mi ng gi$m) 50-65 dB(A) 110 dB(A) Văn phòng m#, phòng ki m soát, qu"y d ch v ho,c tương ñương 45-50 dB(A) - Văn phòng cá nhân (không ti ng %n nhi*u lo n) 40-45 dB(A) - L p h c, ñư ng 35-40 dB(A) - 3035dB(A) 40 dB(A) gi$ng B nh vi n B ng 2.3.2. Các Vùng Không ñư$c Vào ñ i v i ðư ng Dây ði n Cao áp T5 l ñi n áp dây pha danh ñ&nh Kho ng cách t i thi u 750 vôn ho,c hơn nhưng không quá 150.000 vôn 3 mét Hơn 150.000 vôn nhưng không quá 250.000 vôn 4.5 mét Hơn 250.000 vôn 6 mét Nguy h i cho m't H t r)n t! nhi u ho t ñ ng công nghi p và/ho,c vi c phun ch t l ng hóa h c có th b)n vào m)t c a ngư i công nhân gây ra thương t t m)t ho,c mù vĩnh vi*n. Nh ng bi n pháp khuy n ngh bao g%m: • S& d ng b ph n b$o v máy móc ho,c che ch)n kh i b)n h t và/ho,c các thi t b b$o v m)t và m,t như kính an toàn v i kính ch)n hai bên, kính b$o h và/ho,c t m ch)n toàn m,t. Có th yêu c"u Quy trình V n hành An toàn C th (SOPs) cho vi c s& d ng các d ng c mài cát và nghi n v n và/ho,c khi làm vi c quanh các ch t l ng hóa h c. Thư ng xuyên ki m tra các lo i thi t b này trư c khi s& d ng ñ ñ$m b$o tình tr ng nguyên v6n cơ h c cũng là m t kinh nghi m t t. Vi c b$o v máy móc và thi t b c"n phù h p v i tiêu chu n công b c a các t ch c như CSA, ANSI và ISO (cũng xem Ph"n 2.3 v Thi t b Di chuy n và Luân phiên và 2.7 v Thi t b B$o v Cá nhân). • Các khu v c di chuy n nơi th$i các ch t l ng, m$nh ch t r)n ho,c x$ khí c"n ñư c d báo m t cách phù h p (ví d phóng tia l&a ñi n t! tr m c)t kim lo i, van x$ áp l c) r i xa nh ng nơi d ñoán ñang có công nhân ho,c khách ñ ng ho,c ñi qua. Nơi 100 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P máy móc ho,c các m$nh v n công vi c có th t o m i nguy cho công nhân chuy n ti p ho,c khách qua ñư ng thì c"n th c hi n các h th ng gi i h n lân c n ho,c b$o v khu d phòng ho,c yêu c"u PPE cho khách và ngư i chuy n ti p. • D tr s.n kính phòng v cho nh ng ngư i ph$i ñeo kính thông qua vi c s& d ng nhi u kính ho,c kính th y tinh tôi h u hi u. Công vi c Hàn/Nóng Vi c hàn t o ra ánh sáng c c kỳ m nh và chói có th gây thương t t nghiêm tr ng cho th l c c a ngư i công nhân. Trong m t s trư ng h p c c kỳ nghiêm tr ng có th b mù. Ngoài ra, công vi c hàn có th s$n sinh ra nh ng làn khói ñ c h i mà phơi nhi*m lâu dài trư c chúng có th gây ra nh ng b nh mãn tính nghiêm tr ng. Nh ng bi n pháp khuy n ngh bao g%m: • Cung c p b$o v m)t ñúng ñ)n như kính b$o h cho ngư i hàn và/ho,c t m ch)n m)t toàn m,t cho t t c$ nh ng nhân công có tham gia vào ho,c h tr khi th c hi n công tác hàn. Các bi n pháp b sung có th bao g%m vi c s& d ng lư i ch)n hàn xung quanh tr m làm vi c c th (m t mi ng r)n kim lo i nh6, v$i b t ho,c g dán ñư c thi t k ñ ch,n ánh sáng hàn kh i nh ng cái khác). Các thi t b tách ho,c kh& khói ñ c t i ngu%n cũng có th ñư c yêu c"u. • Nh ng chú ý phòng ng!a công vi c làm nóng ñ,c bi t và ch ng cháy và Quy trình V n hành Tiêu chu n (SOPs) c"n ñư c th c hi n n u vi c hàn ho,c c)t nóng ñư c th c hi n bên ngoài t i tr m làm vi c hàn bao g%m “Gi y phép Công tác làm Nóng’, bình c u h a d phòng, ñ%ng h% báo cháy d phòng và duy trì ñ%ng h% báo cháy lên ñ n m t ti ng sau khi hàn ho,c vi c c)t nóng ñư c k t thúc. Quy trình ñ,c bi t ñư c yêu c"u cho công tác làm nóng trên các b ho,c bình ch a các ch t d* cháy. Công tác Lái Xe Công nghi p và Giao thông t i Hi n trư&ng Nh ng ngư i lái xe xe công nghi p thi u kinh nghi m ho,c ñư c ñào t o kém làm tăng nguy cơ tai n n v i các xe khác, ngư i ñi b và thi t b . Các xe c công nghi p và xe giao hàng cũng như các xe tư nhân t i hi n trư ng cũng có th d n ñ n nh ng trư ng h p va ch m. Vi c lái xe công nghi p và th c hành an toàn giao thông t i hi n trư ng bao g%m: • ðào t o và c p gi y phép v n hành xe công nghi p trong vi c 101 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P v n hành an toàn các xe ñ,c bi t như máy nâng d ng ch c bao g%m ch t t$i/d0 t$i an toàn, gi i h n t$i tr ng • ð$m b$o r ng ngư i lái xe ch u giám sát y t • ð$m b$o r ng thi t b di chuy n có t"m nhìn phía sau b gi i h n ñư c trang b thi t b phát tín hi ubáo lùi • Thi t l p hành lang an toàn, gi i h n t c ñ t i hi n trư ng, yêu c"u ki m tra xe c , n i quy và quy trình v n hành (ví d c m v n hành máy nâng d ng ch c v i v trí ch c # phía dư i) và ki m soát m u ho,c hư ng giao thông • H n ch lưu thông xe ch# hàng và xe tư nhân ñ n nh ng ñư ng và khu v c nh t ñ nh, nên cho lưu thông ‘m t chi u’ # nh ng nơi phù h p. Nhi t ñ Môi trư&ng Làm vi c Phơi nhi*m v i nh ng ñi u ki n làm vi c nóng ho,c l nh trong các môi trư ng trong nhà ho,c ngoài tr i có th d n ñ n thương t t liên quan ñ n căng th(ng nhi t ñ ho,c t& vong. Vi c s& d ng thi t b b$o v cá nhân (PPE) ñ b$o v ch ng l i nh ng m i nguy ngh nghi p khác có th gia tăng và làm n,ng thêm các b nh liên quan ñ n nhi t. Nh ng nhi t ñ c c biên trong môi trư ng làm vi c thư ng xuyên c"n ñư c tránh b ng vi c th c hi n các ki m soát k thu t và làm thông gió. Nơi nào không th th c hi n ñư c như công vi c ngoài tr i ng)n h n thì c"n th c hi n các quy trình qu$n lý gi$m stress liên quan ñ n nhi t ñ bao g%m: • Theo dõi d báo th i ti t ñ i v công vi c ngoài tr i ñ cung c c$nh báo trư c v th i ti t c cao và l p k ho ch công vi tương ng i p c c • ði u ch nh công vi c và th i gian ngh theo quy trình qu$n lý gi$m căng th(ng b ng nhi t ñ c a ACGIH67, ph thu c vào nhi t ñ và kh i lư ng công vi c • Cung c p l u t m ñ b$o v ho,c ñ s& d ng làm khu ngh ngơi • S& d ng qu"n áo b$o h • Cung c p ñ"y ñ nư c cho cơ th như u ng nư c thư ng ho,c nư c ñi n gi$i và tránh s& d ng ñ% u ng có c%n. Sinh lý Lao ñ ng, V n ñ ng Liên ti p, X lý Th công Thương t t do nh ng y u t lao ñ ng như v n ñ ng liên ti p, c g)ng quá s c và x& lý b ng tay có 67 ACGIH,2005 102 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P m c va ch m kéo dài và liên ti p ñ phát tri n và yêu c"u m t cách ñi n hình th i gian hàng tu"n ñ n hàng tháng ñ ph c h%i. Nh ng v n ñ OHS này c"n ñư c gi$m thi u ho,c lo i b ñ duy trì nơi làm vi c sinh l i. M t s bi n pháp ki m soát bao g%m: • Thi t k công trình và tr m làm vi c v i phân v th 5 ñ n 95 công nhân ho t ñ ng và b$o dư0ng trong tâm trí • S& d ng h tr cơ h c ñ lo i b ho,c gi$m s g)ng quá s c c"n ñ nâng v t li u, gi d ng c và các v t th và yêu c"u thang máy cho nhi u ngư i n u cân n,ng vư t quá ngư0ng • L a ch n và thi t k các d ng c gi$m nh ng yêu c"u v l c và th i gian gi và c$i thi n dáng ñ ng • Cung c p cho ngư i s& d ng ñi u ki n làm vi c có th ñi u ch nh ñư c • Ph i h p ngh ngơi và dãn th i gian ngh vào quá trình làm vi c và th c hi n luân phiên công vi c • Th c hi n ki m soát ch t lư ng và chương trình b$o dư0ng ñ gi$m nh ng l c và g)ng s c quá m c không c"n thi t • Xem xét nh ng ñi u ki n ñ,c bi t b sung như ngư i thu n tay trái. Làm vi c v i ð cao Các bi n pháp b$o v và phòng ng!a b rơi ngã c"n ñư c th c hi n b t k khi nào ngư i công nhân b ch m t i m i nguy b ngã # ñ cao hơn 2 mét; trong khi v n hành máy móc, khi ti p xúc v i nư c ho,c các ch t l ng khác; các ch t nguy hi m; ho,c thông qua kh u ñ b m,t làm vi c. Các bi n pháp b$o v /phòng ng!a b ngã cũng có th ñư c ñ$m b$o trên cơ s# các trư ng h p c th khi có nh ng nguy cơ b ngã t! nh ng ñ cao nh hơn. Vi c phòng ng!a b ngã có th bao g%m: • L)p ñ,t lan can b$o hi m v i nh ng ray gi a và ván chân t i l c a b t kỳ khu v c nguy hi m d* ngã nào. • S& d ng thang và giàn giáo ñúng cách b#i nh ng nhân viên ñã ñư c ñào t o • S& d ng các thi t b ch ng ngã bao g%m th)t lưng an toàn và thi t b gi i h n ñi l i, dây b$o hi m ñ phòng ng!a vi c ti p c n t i nh ng khu v c nguy hi m d* ngã ho,c các thi t b b$o v kh i ngã như b dây treo toàn thân ñư c dùng k t h p v i dây b$o hi m tránh s c ho,c thi t b ch,n rơi quán tính t co rút g)n v i tr neo c ñ nh ho,c dây b$o hi m n m ngang • ðào t o phù h p v cách s& d ng, kh$ năng ph c v và ích 103 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P l i c a PPE c"n thi t bao g%m các k ho ch c u ch a và/ho,c ph c h%i và thi t b ñ ñáp ng v i công nhân sau cú ngã b ch,n l i. kh$ thi th p nh t c"n ñư c áp d ng ñ gi$m thi u nguy cơ. B ng 2.3.3. Gi i h n T i thi u cho Cư ng ñ Chi u sáng Nơi Làm vi c ð&a ñi m/Ho t ñ ng Chi u sáng Cư ng ñ chi u sáng khu v c làm vi c c"n ph$i ñ cho m c ñích chung c a v trí và lo i hình ho t ñ ng và c"n b sung v i vi c chi u sáng tr m làm vi c dành riêng khi c"n. Gi i h n t i thi u cho cư ng ñ chi u sáng theo ph m vi ñ a ñi m/ho t ñ ng nêu trong B$ng 2.3.3. Vi c ki m soát c"n bao g%m: • S& d ng ngu%n sáng ñ năng lư ng v i s t a nhi t t i thi u • Th c hi n các bi n pháp lo i b ñ chói/ph$n chi u và ch p ch n c a ánh sáng • Chú ý phòng ng!a ñ gi$m thi u và ki m soát ánh sáng b c x k c$ ánh sáng m,t tr i tr c ti p. L di n trư c b c x IR và b c x t& ngo i UV cư ng ñ cao và ánh sáng nhìn th y ñư c # cư ng ñ cao cũng c"n ñư c ki m soát Cư ng ñ Ánh sáng Ánh sáng kh n c p 10 lx Khu không làm vi c ngoài tr i 20 lx Thăm vi ng t m th i (kho ch a máy, gara, nhà kho) 50 lx Không gian làm vi c ch v i nhi m v tr c quan không thư ng xuyên (hành lang, c"u thang, s$nh, thang máy, phòng h p, v.v) Công vi c chính xác trung bình (l)p ráp ñơn gi$n, công vi c máy móc thô sơ, thao tác hàn, ñóng gói, v.v) Công vi c chính xác (ñ c, l)p ráp khó m t cách v!a ph$i, phân lo i, ki m tra, bàn máy trung bình và công vi c máy móc, v.v), văn phòng Công vi c chính xác cao (l)p ráp khó, may, ki m tra màu, phân lo i chính xác v.v) 100 lx 200 lx 500 lx 1000 – 3000 lx • Ki m soát m i nguy laze phù h p v i tiêu chu n k thu t thi t b , ch ng nh n và tiêu chu n an toàn ñư c công nh n. Laze lo i 104 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P 2.4 M i nguy Hóa h0c M i nguy hóa h c ñ i di n ti m năng cho m ñau ho,c thương t t do phơi nhi*m t c th i ho,c phơi nhi*m thư ng xuyên v i các ch t ñ c h i, ăn mòn, gây c$m ng ho,c oxi hóa. Chúng cũng ñ i di n cho nguy cơ ph$n ng không ki m soát ñư c bao g%m nguy cơ cháy n n u các ch t hóa h c không tương thích b hòa tr n m t cách vô ý. M i nguy hóa h c có th ñư c phòng ng!a m t cách hi u qu$ nh t thông qua phương pháp ti p c n phân c p bao g%m: • Thay th ch t nguy hi m b ng ch t ít nguy hi m hơn • Th c hi n các bi n pháp ki m soát hành chính và k ngh ñ tránh ho,c gi$m thi u vi c gi$i phóng các ch t nguy hi m vào môi trư ng làm vi c ñ gi cho m c ti p xúc dư i gi i h n ñã thi t l p ho,c ñư c qu c t công nh n. • Gi s lư ng nhân viên b ti p xúc ho,c có kh$ năng ti p xúc # m c th p nh t • Tuyên truy n v m i nguy hóa h c v i công nhân thông qua vi c dán nhãn và ñánh d u theo nh ng yêu c"u và tiêu chu n qu c gia và qu c t bao g%m Th1 An toàn Hóa h c Qu c t (ICSC), B$ng D li u An toàn V t li u (MSDS) ho,c tương ñương. B t kỳ phương ti n giao ti p b ng văn b$n nào cũng c"n ñư c vi t b ng th ngôn ng d* th y và d* hi u ñ i v i công nhân b ti p xúc và ngư i c p c u. • ðào t o công nhân v vi c s& d ng thông tin s.n có (như MSDS), k thu t công vi c an toàn và s& d ng PPE phù h p. Ch t lư ng Không khí Ch t lư ng không khí kém do s th$i ch t ô nhi*m vào nơi làm vi c có th d n ñ n kh$ năng b nhi*m t y ñư ng hô h p, tình tr ng khó ch u ho,c m ñau cho công nhân. Ch s& d ng lao ñ ng c"n th c hi n nh ng bi n pháp phù h p ñ duy trì ch t lư ng không khí # khu v c làm vi c. Nh ng bi n pháp này bao g%m: • Duy trì các m c b i, hơi nư c và khí b ô nhi*m trong môi trư ng làm vi c t i n%ng ñ dư i m c ñ xu t b#i ACGIH68 như TWATLV (giá tr gi i h n ngư0ng) n%ng ñ mà h"u h t công nhân có th b ti p xúc liên t c (8 ti ng/ngày, 40h/tu"n, tu"n n i tu"n) mà không duy trì $nh hư#ng s c kh e tiêu c c. 68 ACGIH,2005 105 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P • Xây d ng và th c hi n k thu t công vi c ñ gi$m thi u vi c gi$i phóng các ch t gây ô nhi*m vào môi trư ng làm vi c bao g%m: o ð,t ng d n tr c ti p cho các v t li u khí và ch t l ng o Gi$m thi u vi c x& lý các v t li u b t khô; o V n hành khép kín o Thông gió hút c c b t i các ñi m th$i/gi$i phóng o V n chuy n chân không v t li u khô hơn là chuyên ch# cơ h c ho,c b ng khí nén o Lưu tr an toàn trong nhà, thùng ch a ñóng kín hơn là b$o qu$n l ng l1o • Nơi không khí xung quanh ch a m t s ch t li u có nh ng $nh hư#ng tương t lên cùng nh ng b ph n cơ th (hi u ng c ng) thì c"n ph$i tính ñ n m c l di n k t h p s& d ng tính toán khuy n ngh b#i ACGIH69 • Khi ca làm vi c vư t quá tám (8) ti ng thì c"n tính toán tiêu chí ti p xúc nơi làm vi c ñư c ñi u ch nh theo khuy n ngh c a ACGIH70 69 ACGIH,2005 70 ACGIH,2005 Cháy và N Cháy và n do s b)t l&a c a nh ng v t li u và khí d* cháy có th d n ñ n t n th t v tài s$n cũng như kh$ năng gây ra thương t t ho,c t& vong cho công nhân làm d án. Các chi n lư c phòng ng!a và ki m soát bao g%m: • B$o qu$n các ch t d* cháy cách xa ngu%n m%i l&a và các v t li u oxi hóa. Thêm vào ñó, khu v c b$o qu$n các ch t d* cháy c"n: o Cách xa c&a vào và c&a ra c a tòa nhà o Cách xa c&a vào ho,c l thông gió c a công trình o Có l phòng n và thông gió c p sàn và tr"n t nhiên ho,c th ñ ng o S& d ng thi t b ch ng cháy o Trang b thi t b c u h a và c&a t ñóng và xây d ng v t li u ñ ch u ñư c s va ch m v i l&a trong kho$ng th i gian v!a ph$i. • Cung c p s liên k t và ti p ñ t c a, và gi a, thùng ch a và b ph n thông gió c p sàn cơ h c n u v t li u ñang ñư c, ho,c có th b ñ,t r$i rác kh)p nơi trong khu v c lưu tr . • Nơi v t li u d* cháy ch y u bao g%m b i thì cung c p dây ti p ñ t, ch ng cháy và n u c"n, h th ng làm ngu i 106 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P • Xác ñ nh và dán nhãn khu v c nguy hi m h a ho n ñ c$nh báo v nh ng n i qui ñ,c bi t (ví d c m s& d ng v t li u có khói, ñi n tho i di ñ ng ho,c thi t b gây cháy ti m năng) • Cung c p ñào t o công nhân c th trong vi c x& lý các v t li u d* cháy và trong vi c phòng cháy ho,c d p cháy. Ch t hóa h+c ăn mòn, ôxi hóa và ph n "ng Các ch t hóa h c ăn mòn, ôxi hóa và gây ph$n ng cũng ti m n nh ng m i nguy tương t và c"n có các bi n pháp ki m soát tương t như các v t li u d* cháy. Tuy nhiên m i nguy khác c a nh ng ch t hóa h c này là vi c tr n l n ho,c hòa tr n vô ý có th gây ra nh ng ph$n ng tiêu c c nghiêm tr ng. ði u này có th d n ñ n s th$i các ch t và khí ñ c h i ho,c d* cháy và có th d n ñ n cháy n m t cách tr c ti p. Nh ng lo i ch t này có m i nguy b sung gây ra thương t t cá nhân nghiêm tr ng do ti p xúc tr c ti p b t k là v n ñ tr n l n nào. Nh ng bi n pháp ki m soát sau c"n ñư c quan sát trong môi trư ng làm vi c khi x& lý các ch t hóa h c ñó: • Các ch t hóa h c ăn mòn, ôxi hóa và ph$n ng c"n ñư c tách kh i nh ng v t li u d* cháy và các ch t hóa h c khác thu c lo i không tương thích (axit v i ch t cơ b$n; ch t ôxi hóa v i ch t kh& ô xi, ch t nh y nư c v i ch t d a nư c v.v), ñư c lưu tr trong các khu v c thông gió và trong thùng ch a v i ñ% ch a th c p phù h p ñ gi$m thi u vi c tr n l n trong su t th i gian tràn ra. • Công nhân làm nhi m v x& lý các ch t hóa h c ăn mòn, ôxi hóa ho,c ph$n ng c"n ñư c ñào t o ñ,c bi t và ñư c trang b , và m,c PPE phù h p (găng tay, t m ch)n, qu"n áo b$o h , t m ch)n m,t ho,c kính b$o hi m, v.v). • Nơi có các ch t hóa h c ăn mòn, ôxi hóa ho,c ph$n ng ñư c s& d ng, x& lý ho,c b$o qu$n thì vi c c p c u ñ t tiêu chu n c"n ñư c ñ$m b$o t i m i th i ñi m. Tr m c p c u ñư c trang thi t b phù h p c"n ñư c ti p c n d* dàng t! m i nơi làm vi c và tr m r&a m)t và/ho,c t)m kh n c p c"n ñư c cung c p g"n t t c$ các tr m làm vi c nơi vi c c p c u khuy n ngh là phun nư c r&a ngay l p t c. V t li u ch"a amiăng (ACM) C"n tránh s& d ng các v t li u ch a amiăng (ACM) trong các tòa nhà m i ho,c làm v t li u m i trong các ho t ñ ng s&a ñ i ho,c ñ i m i. Các công trình ñang t%n t i v i 107 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P ACM c"n phát tri n k ho ch qu$n lý amiăng xác ñ nh rõ ràng các ñ a ñi m nơi có m,t ACM, ñi u ki n c a nó (ví d li u là nó có # d ng b# tơi v i ti m năng t o s i), quy trình giám sát ñi u ki n c a nó, quy trình ti p c n các ñ a ñi m nơi ACM có m,t ñ tránh b phá h y và ñào t o cho cán b ngư i có th ñ n ti p xúc v i v t li u m t cách ti m năng ñ tránh phá h y và phòng ng!a vi c ti p xúc. K ho ch c"n có s.n cho t t c$ nh ng ngư i tham gia vào các ho t ñ ng v n hành và b$o dư0ng. Vi c s&a ch a ho,c lo i b và x& lý ACM ñang hi n h u trong các tòa nhà c"n ñư c th c hi n b#i nh ng ngư i ñư c ñào t o m t cách ñ,c bi t71 theo nh ng yêu c"u c a nư c s# t i, ho,c n u không có thì theoth t c ñư c qu c t công nh n.72 71 ðào t o nhân s ñ,c bi t và các bi n pháp b$o dư0ng và lo i b ñư c áp d ng c"n tương ñương v i nh ng yêu c"u theo các quy ñ nh áp d ng ñư c trong nư c M và Châu Âu (ví d c a các tiêu chu n ñào t o B)c M có s.n t i trang web: http://www.osha.gov/SLTC/asbestos/traini ng.html) 72 Ví d bao g%m H i Ki m tra và V t li u (ASTM) c a Hoa Kỳ và Châu Âu; E1368 – Quy ph m Tiêu chu n cho Ki m tra Th giác c a D án Gi$m Amiăng; E2356 – Quy ph m Tiêu chu n cho Kh$o sát Amiăng Xây d ng Toàn di n; và E2394 – Quy ph m Tiêu chu n cho B$o dư0ng, C$i cách và S&a ch a S$n ph m Ximăng Amiăng L)p ñ,t. 108 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P 2.5 M i nguy sinh h0c Các tác nhân sinh h c ti m n nguy cơ m ñau ho,c thương t t do ti p xúc m t l"n ho,c thư ng xuyên v i nó. M i nguy sinh h c có th ñư c phòng ng!a m t cách hi u qu$ nh t b ng vi c th c hi n các bi n pháp sau: • N u th c t công vi c cho phép, nên tránh s& d ng b t kỳ tác nhân sinh h c có h i nào và nên thay th v i tác nhân, không nguy hi m ho,c ít nguy hi m hơn ñ i v i công nhân t i nh ng ñi u ki n s& d ng bình thư ng. N u không th tránh s& d ng các tác nhân có h i thì c"n ph$i có s phòng ng!a ñ duy trì nguy cơ ti p xúc càng th p càng t t và duy trì dư i gi i h n l di n ñư c qu c t công nh n. • Qúa trình làm vi c, ki m soát hành chính và k thu t c"n ñư c thi t k , duy trì và v n hành ñ tránh ho,c gi$m thi u vi c gi$i phóng các tác nhân sinh h c vào môi trư ng làm vi c. S nhân viên b phơi nhi*m nhi u ho,c có kh$ năng b phơi nhi*m c"n ph$i gi # m c t i thi u. • Ch s& d ng lao ñ ng c"n rà soát và ñánh giá s có m,t ho,c nghi ng có m,t c a các tác nhân sinh h c t i nơi làm vi c và th c hi n các bi n pháp an toàn phù h p, giám sát, ñào t o và ñào t o các chương trình ki m tra. • Các bi n pháp nh m lo i b và ki m soát m i nguy t! các tác nhân ñã bi t và nghi ng t i nơi làm vi c c"n ñư c thi t k , th c hi n và duy trì trong s h p tác ch,t ch v i các nhà ch c trách y t ñ a phương và theo tiêu chu n ñư c qu c t công nh n. Các tác nhân sinh h c nên ñư c phân lo i thành b n nhóm73: Nhóm 1: Các tác nhân sinh h c không ch)c gây ra b nh t t cho con ngư i và do ñó ch yêu c"u ki m soát tương t như nh ng yêu c"u cho các ch t hóa h c ph$n ng ho,c nguy hi m; Nhóm 2: Các tác nhân sinh h c có th gây ra b nh cho con ngư i và do ñó có kh$ năng yêu c"u ki m soát b sung nhưng không ch)c lan truy n cho c ng ñ%ng; Nhóm 3: Các tác nhân sinh h c có th gây ra b nh nghiêm tr ng cho con ngư i, gây ra m i nguy nghiêm tr ng cho công nhân và có th t o thành nguy cơ lan truy n ra c ng ñ%ng thì thư ng có bi n pháp phép phòng b nh ho,c ñi u tr hi u qu$ 73 T ch c Y t Th gi i (WHO) Phân lo i c a Vi Sinh v t Lây nhi*m b#i Nhóm Nguy cơ (2004). 109 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P s.n có và do ñó có kh$ năng yêu c"u ki m soát m nh b sung; Nhóm 4: Các tác nhân sinh h c có th gây ra b nh t t nghiêm tr ng cho con ngư i, là m i nguy nghiêm tr ng ñ i v i công nhân và ñ,t nguy cơ cao lan truy n ra c ng ñ%ng thì thư ng không có bi n pháp ñi u tr ho,c phòng b nh và do ñó c"n yêu c"u nh ng bi n pháp ki m soát m nh b sung. Cao (HEPA). Thi t b c"n s.n sàng thúc ñ y vi c kh& trùng và ti t trùng và ñư c duy trì và v n hành ñ phòng ng!a s tăng trư#ng và lan r ng các tác nhân gây b nh, khu ch ñ i các tác nhân sinh h c ho,c s$n sinh côn trùng gây b nh như mu i và ru%i thu c m i quan tâm y t công c ng. T i m i th i ñi m ngư i ch s& d ng lao ñ ng nên khuy n khích và tăng cư ng b$o v cá nhân và m c v sinh cao nh t nh t là ñ i v i các ho t ñ ng có s& d ng các tác nhân sinh h c c a Nhóm 3 và 4 nêu trên. Công vi c có các tác nhân thu c Nhóm 3 và 4 tham gia vào c"n ñư c h n ch ch ñ i v i nh ng ngư i ñã nh n s ñào t o có th xác nh n ñư c c th khi làm vi c v i và ki m soát nh ng v t li u như v y. Các khu v c ñư c s& d ng ñ x& lý các tác nhân sinh h c Nhóm 3 và 4 c"n ñư c thi t k ñ thúc ñ y s cô l p và phân chia hoàn toàn c a chúng trong các hoàn c$nh kh n c p bao g%m các h th ng thông gió ñ c l p và khó tránh kh i SOP yêu c"u kh& trùng tuy n và ti t trùng các b m,t làm vi c. Các h th ng HVAC ph c v các khu v c x& lý các tác nhân sinh h c Nhóm 3 và 4 c"n ñư c trang thi t b v i h th ng l c Khí H t Hi u su t 110 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P 2.6 M i nguy phóng x Ti p xúc b c x có th d n ñ n s khó ch u ti m năng, thương t t ho,c m ñau nghiêm tr ng cho công nhân. Các chi n lư c phòng ng!a và ki m soát bao g%m: Thi t b b$o v cá nhân ch là b sung ho,c s& d ng khi kh n c p. Thi t b b$o v cá nhân cho b c x h%ng ngo i g"n, nhìn th y ñư c và b c x t& ngo i có th bao g%m kem ch ng n)ng phù h p v i ho,c không có qu"n áo che ch)n phù h p. Nơi làm vi c g%m s ti p xúc ngh nghi p và/ho,c t nhiên trư c b c x ion hóa c"n ñư c thi t l p và v n hành theo nh ng hư ng d n và tiêu chu n an toàn ñư c qu c t công nh n.74 Gi i h n ñ nh lư ng hi u qu$ ch p nh n ñư c nêu trong B$ng 2.6.1. S phơi nhi*m trư c b c x không ion hóa (bao g%m t! trư ng tĩnh; t! trư ng t"n s vô tuy n ph ; ñi n trư ng tĩnh; t"n s vô tuy n và b c x vi song; ánh sáng và b c x h%ng ngo i g"n; và b c x t& ngo i) c"n ñư c ki m soát # m c gi i h n khuy n ngh qu c t 75. Trong trư ng h p c$ b c x ion hóa và không ion hóa, bi n pháp t t hơn ñ ki m soát s phơi nhi mlà t m ch)n và gi i h n ngu%n b c x . 74 Tiêu chu n An toàn Cơ b$n Qu c t cho vi c b$o v ch ng B c x Iôn hóa và An toàn Ngu%n B c x và ba Hư ng d n An toàn liên quan c a nó. IAEA http://wwwns.iaea.org/standards/documents/default.asp?sub =160 75 Ví d ACGIH (2005) và U7 ban Qu c t cho B c x Không Iôn hóa (ICNIRP). 111 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P 2.7. Thi t b& B o v nhân (PPE) Cá Thi t b B$o v Cá nhân (PPE) cung c p s b$o v b sung cho công nhân l di n trư c m i nguy nơi làm vi c k t h p v i h th ng ki m soát và an toàn công trình khác. PPE là xem là phương sách sau t t c$ nh ng ki m soát công trình khác và cung c p cho công nhân m c b$o v cá nhân b sung. B$ng 2.7.1 trình bày các ví d chung v m i nguy ngh nghi p và các lo i PPE có s.n cho các m c ñích khác nhau. Các bi n pháp khuy n ngh cho vi c s& d ng PPE trong nơi làm vi c bao g%m: • S& d ng tích c c PPE n u công ngh thay th , k ho ch làm vi c ho,c quy trình không th lo i b ho,c gi$m m t cách ñ"y ñ m i nguy ho,c s l di n • Tìm và cung c p PPE phù h p ñem l i s b$o v ñ"y ñ cho công nhân, ñ%ng s và khách vãng lai mà gi$m thi u ñư c b t ti n không c"n thi t ñ i v i m i cá nhân • Vi c b$o dư0ng PPE ñúng cách bao g%m làm s ch khi b n và thay th khi b hư h i ho,c cũ nát. Vi c s& d ng PPE ñúng cách c"n ñưa vào chương trình ñào t o ñ nh kỳ cho nhân viên • L a ch n PPE c"n d a trên x p h ng m i nguy và nguy cơ ñư c mô t$ s m hơn trong ph"n này và ñư c l a ch n d a trên tiêu chí v ho t ñ ng và th& nghi m ñư c thi t l p b#i các t ch c ñư c công nh n76. B ng 2.6.1. Gi i h n ð&nh lư$ng Hi u qu Ch p nh n ñư$c cho M i nguy B c x Nơi làm vi c S! l di n Công nhân (t- 19 tu i tr lên) Th$ h0c ngh và sinh viên (16-18 tu i) Trung bình năm năm liên ti pñ nh lư ng hi u qu$ L di n năm ñơn l1 - ñ nh lư ng hi u qu$ 20 mSv/năm 50 mSv/năm 6 mSv/năm ð nh lư ng tương ñương cho th y tinh th c a m)t 150 mSv/năm 50 mSv/năm ð nh lư ng tương ñương cho 500 mSv/năm 150 mSv/năm gi i h n (tay, chân) ho,c da 76 Ví d bao g%m Vi n Tiêu chu n Qu c gia M (ANSI), http:www.ansi.org/; Vi n Qu c gia S c kh e và An toàn Ngh nghi p (NIOSH), http:www.cdc.gov/niosh/homepage.html; Hi p h i Tiêu chu n Canaña (CSA), http:www.csa.ca/Default.asp?language=En glish; Qu$n lý S c kh e và An toàn M (MSHA), http://www.msha.gov. 112 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P B ng 2.7.1. Tóm t)t Thi t b& B o v Cá nhân Khuy n ngh& theo M i nguy M#c tiêu M i nguy Nơi PPE G$i ý Làm vi c B$o v m)t và m,t H t bay, kim lo i nóng ch$y, ch t hóa h c l ng, khí và hơi, b c x ánh sáng V t th rơi, kho$ng cách an toàn không ñ và dây ñi n trên không Âm thanh, siêu âm thanh Kính B$o hi m ñư c bao b c m,t bên, n)p ch p b$o v ,v.v B$o v bàn chân V t th rơi ho,c cu n, v t th nh n. Ch t l ng nóng ho,c ăn mòn B$o v bàn tay V t li u nguy hi m, vi c c)t ch,t ho,c xé rách, ñ rung, nhi t ñ c c cao B$o v h p B i, sương mù, khói, b i mù, khí, khói, hơi Gi"y và ng an toàn nh m b$o v phòng ch ng nh ng v t th , ch t l ng và ch t hóa h c di chuy n và rơi Găng tay làm b ng cao su ho,c ch t li u nhân t o (Cao su), da, thép, v t li u cách ñi n, v.v M,t n v i b l c phù h p ñ kh& b i ho,c làm s ch khí (ch t hóa h c, sương mù, hơi và khí). B giám sát cá nhân ñơn ho,c ña khí n u có s.n. Không khí ñư c cung c p ho,c di ñ ng (ñư ng dây c ñ nh). Thi t b c p c u t i hi n trư ng Qu"n áo cách ñi n, qu"n áo b$o v toàn thân,t m ch)n v.v làm b ng v t li u phù h p B$o v ñ"u B$o v nghe tai hô Thi u oxi B$o v cơ th /chân Nhi t ñ c c cao, v t li u nguy hi m, các tác nhân sinh h c, c)t ch,t và xé rách Mũ b$o hi m b ng nh a v i b ph n b$o v # ñ nh và m,t bên D ng c b$o v tai nghe (dây nghe ho,c ng nghe) 113 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P 2.8. Môi trư ng hi m ð c bi t Nguy g)ng c u ngư i ra kh i không gian h n ch . Nh ng bi n pháp qu$n lý khuy n ngh bao g%m: Nh ng môi trư ng nguy hi m ñ,c bi t là nh ng tình hu ng công vi c nơi t t c$ nh ng m i nguy ñã ñư c mô t$ trư c ñây có th t%n t i dư i nh ng hoàn c$nh nguy hi m ñ,c bi t ho,c ñ c nh t. Vì th ñòi h i ph$i có s phòng ng!a thêm ho,c các phương pháp áp d ng phòng ng!a. • Các bi n pháp k thu t c"n ñư c th c hi n ñ lo i b , # m c kh$ thi nh t, s t%n t i và ñ,c tính tiêu c c c a không gian h n ch . Không gian H n ch Không gian h n ch ñư c xác ñ nh là toàn b ho,c m t ph"n không gian khép kín không ñư c thi t k ñ dành cho con ngư i và # ñó b"u không khí nguy hi m có th ñư c phát tri n do nh ng n i dung, ñ a ñi m ho,c thi công c a không gian h n ch ho,c do nh ng công vi c ñư c th c hi n bên trong ho,c xung quanh không gian h n ch ñó. M t không gian h n ch “ch ñư c vào n u ñư c phép” ch a nh ng m i nguy v t lý và khí quy n có th b y ho,c chôn vùi con ngư i.77 Không gian h n ch có th x$y ra trong nh ng ñ a ñi m ho,c k t c u m# ho,c khép kín. Thương t t nghiêm tr ng ho,c t& vong có th là k t qu$ t! vi c thi u chu n b khi vào không gian h n ch ho,c c 77 US OSHA CFR 1910.146 • Không gian h n ch “không ph n s mi*n vào” c"n ñư c cung c p các bi n pháp an toàn lâu dài ñ thông gió, giám sát và ho t ñ ng c u h ñ n m c có th . Khu v c n i ti p ñư ng vào không gian h n ch c"n cung c p khu v c riêng cho ho t ñ ng kh n c p và c uh . • C&a vào nên thích ng 90% s công nhân v i s ñi u ch nh cho d ng c và qu"n áo b$o v . Nên tham kh$o tiêu chu n EN và ISO m i nh t v các ñ,c ñi m k thu t thi t k ; • Trư c khi vào không gian h n ch này: o Dây chuy n công ngh ho,c ñư ng c p vào không gian c"n ñư c c)t ñi n ho,c hút khô và ñ tr ng và khóa o Thi t b cơ h c trong không gian c"n ñư c ng)t ñi n, gi$m năng, khóa và gia c cho phù h p. o B"u khí quy n trong không gian h n ch c"n ñư c ki m tra ñ ñ$m b$o hàm lư ng ôxi # gi a 19,5% và 23% và s có 114 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P m,t c a b t kỳ khí ho,c hơi d* cháy nào ñ u không ñư c vư t quá 25% Gi i h n N Th p hơn tương ng (LEL). o N u nh ng ñi u ki n khí quy n không ñư c ñáp ng, không gian h n ch c"n ñư c thông gió cho ñ n khi ñ t ñư c b"u khí quy n an toàn quy ñ nh ho,c ch ñư c vào khi ñư c trang b PPE b sung và phù h p. • S phòng ng!a an toàn c"n bao g%m Thi t b M,t n t Th# (SCBA), dây an toàn và công nhân tr c an toàn làm vi c bên ngoài không gian h n ch ph$i # trong tình tr ng s.n sàng ng c u cùng v i thi t b c p c u s.n có. • Trư c khi công nhân b ti p xúc v i không gian h n ch thì c"n ph$i ñư c ñào t o ñ"y ñ và phù h p trong vi c ki m soát m i nguy c a không gian h n ch , ki m tra b"u khí quy n, vi c s& d ng PPE c"n thi t cũng như ki m tra các tính năng và tình tr ng c a PPE. Thêm vào ñó vi c s.n sang các phương ti n c p c u và/ho,c các k ho ch và thi t b ph c h%i c"n ñư c x p ñ,t trư c khi công nhân ñi vào không gian h n ch . Công nhân ðơn ñ c và b Cách ly Ngư i công nhân ñơn ñ c và ñư c cách ly là ngư i công nhân làm vi c cách kh i t"m liên l c v i l i và quan sát b ng m)t c a ngư i giám sát, các công nhân khác ho,c nh ng ngư i có kh$ năng cung c p h tr và tr giúp trong kho$ng th i gian liên t c không quá m t ti ng. Ngư i công nhân ñó r t d* g,p nguy hi m n u x y ra thương t t ho,c tai n n. • Nơi công nhân có th ñư c yêu c"u th c hi n công vi c trong nh ng hoàn c$nh ñơn ñ c ho,c b cách ly thì c"n xây d ng Quy trình V n hành Tiêu chu n (SOPs) ñ ñ$m b$o t t c$ PPE và các bi n pháp an toàn ñư c x p ñ,t trư c khi ngư i công nhân b)t ñ"u công vi c. SOPs c"n thi t l p, # m c t i thi u, ki m tra b ng l i v i ngư i công nhân ít nh t m t l"n m i ti ng và ñ$m b$o r ng ngư i công nhân có kh$ năng g i c p c u. • N u ngư i công nhân có kh$ năng ph$i ti p xúc v i các ch t hóa h c ñ c h i và ăn mòn thì các khu v c t)m r&a và r&a m)t kh n c p c"n ñư c trang b máy báo ñ ng nghe và nhìn ñư c ñ có th c p c u k p th i b t k khi nào ngư i công nhân ñăng t)m ho,c r&a m)t mà không c"n có s can thi p c a chính ngư i công nhân ñó. 115 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P 2.9 Giám sát Các chương trình giám sát an toàn và s c kh e ngh nghi p c"n xác ñ nh hi u qu$ c a các chi n lư c phòng ng!a và ki m soát. Nh ng ch s l a ch n c"n ñ i di n cho nh ng m i nguy an toàn, s c kh e ngh nghi p có ý nghĩa nh t và vi c th c hi n c a các chi n lư c phòng ng!a và ki m soát. Chương trình giam sát an toàn và s c kh e ngh nghi p c"n bao g%m: • Ki m tra an toàn, th nghi m và hi u ch&nh: ði u này c"n bao g%m vi c ki m tra và th& nghi m thư ng xuyên c a t t c$ các ñ,c tính an toàn và các bi n pháp ki m soát m i nguy t p trung vào các ñ,c tính b$o v cá nhân và k thu t, quy trình làm vi c, ñ a ñi m làm vi c, vi c l)p ñ,t, thi t b và các công c ñư c s& d ng. Vi c ki m tra c"n xác ñ nh r ng PPE ñã phát ñ$m b$o b$o v ñư c và ñư c m,c theo ñúng quy ñ nh. T t c$ các d ng c ñư c l)p ñ,t ho,c s& d ng nh m giám sát và ghi l i thông s môi trư ng làm vi c c"n ñư c ki m tra và hi u ch nh ñ u ñ,n và h% sơ tương ng c"n ñư c duy trì. • S giám sát môi trư ng làm vi c: Ch s& d ng lao ñ ng c"n kh$o ch ng s tuân th s& d ng t h p phù h p c a các d ng c giám sát và l y m u di ñ ng và c ñ nh. Vi c giám sát và phân tích c"n ñư c ti n hành theo các tiêu chu n và bi n pháp ñư c qu c t công nh n. Phương pháp lu n giám sát, ñ a ñi m, t"n su t và thông s c"n ñư c thi t l p m t cách riêng l1 cho m i d án sau khi rà soát các m i nguy. Nhìn chung, vi c giám sát c"n ñư c th c hi n trong su t th i gian ki m tra công trình ho,c thi t b và t i cu i c a giai ño n b$o hành và m,t khác c"n ñư c th c hi n l,p l i theo k ho ch giám sát. • S giám sát s"c kh$e công nhân: Khi các bi n pháp b$o v thêm ñư c yêu c"u (ví d , ch ng l i các tác nhân sinh h c Nhóm 3 và 4, và/ho,c các h p ch t nguy hi m) thì công nhân c"n nh n ñư c cung c p s giám sát s c kh e tương ng và phù h p trư c khi ti p xúc l"n ñ"u và t i nh ng kho$ng d!ng ñ u ñ,n sau ñó. Vi c giám sát c"n ñư c ti p t c sau khi k t thúc công vi c n u th y c"n thi t. • ðào t!o: Các ho t ñ ng ñào t o cho công nhân và khách c"n ñư c giám sát và kh$o ch ng m t cách ñ"y ñ (chương trình, th i gian và thành ph"n tham gia). Các ho t ñ ng kh n c p bao g%m luy n t p c u h a c"n ñư c kh$o ch ng m t cách ñ"y ñ . Nh ng nhà cung c p d ch v và nhà th"u c"n ñư c yêu c"u b ng 116 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E NGH NGHI P h p ñ%ng ñ n p tài li u ñào t o ñ"y ñ cho ch thuê trư c khi b)t ñ"u nhi m v c a h . trong an toàn ngh nghi p. Vi c ñi u tra c"n: o Thi t l p s vi c ñã x$y ra o Xác ñ nh nguyên nhân c a s vi c ñã x$y ra Giám sát Tai n n và B nh t t • Ch thuê c"n thi t l p quy trình và h th ng cho vi c báo cáo và ghi chép: o B nh và tai n n ngh nghi p o Nh ng s c và bi n c nguy hi m • Nh ng h th ng này c"n thúc ñ y công nhân báo cáo ngay l p t c cho ngư i giám sát t c thì c a h b t kỳ tình hu ng nào h tin r ng ñ i di n cho m i nguy nghiêm tr ng ñ n cu c s ng ho,c s c kh e. • Các h th ng và ch lao ñ ng c"n thúc ñ y và khuy n khích công nhân hơn n a ñ báo cáo cho ban qu$n lý t t c$: o Kh$ năng b thương t t ngh nghi p o Nh ng trư ng h p nghi ng b nh ngh nghi p o Nh ng bi n c và s c nguy hi m • T t c$ nh ng tai n n ngh nghi p, b nh ngh nghi p, s c và bi n c nguy hi m cùng kh$ năng x$y ra ñư c báo cáo l i c"n ñư c ñi u tra v i s h tr c a ngư i có ki n th c/năng l c o Xác ñ nh các bi n pháp c"n thi t ñ phòng ng!a s tái di*n • Nh ng b nh và tai n n ngh nghi p c"n, # m c t i thi u, ñư c phân lo i theo B$ng 2.10.1. C"n có s phân bi t gi a thương t t ch t ngư i và không ch t ngư i. Hai h ng m c chính ñư c chia thành ba h ng m c ph theo th i gian t& vong ho,c th i gian m t kh$ năng làm vi c. T ng s gi làm vi c trong m t kho$ng th i gian báo cáo nh t ñ nh c"n ñư c báo cáo ñ"y ñ cho cơ quan qu$n lý tương ng. B ng 2.9.1. Báo cáo Tai n n Ngh nghi p a. T. vong (s lư$ng) Thương t t không ch t ngư i (s lư$ng)78 a.1 T c thì b.1 Ít hơn m t ngày b.2 ð n 3 ngày a.2 Trong vòng m t tháng a.3 Trong vòng 1 năm b.3 Hơn 3 ngày T ng th i gian b& m t Thương t t không ch t ngư i (ngày) c.1 H ng m c b.2 c.2 H ng m c b.3 78 Ngày có s c x$y ra không n m trong m c b.2 và b.3 117 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG 3.0 An toàn và S c kh-e C ng ñ(ng 3.1 Ch t lư ng Nư c và S S.n có Ch t lư ng Nư c S S.n có Nư c 3.2 An toàn K t c u c a Cơ s# H t"ng D án 3.3 An toàn tính m ng và An toàn H a ho n (L&FS) Tính /ng d ng và Phương th c Ti p cn Yêu c"u C th cho Tòa nhà M i Rà soát K ho ch T ng th L&FS và Phê duy t Yêu c"u C th cho Tòa nhà Hi n h u Các M i nguy Khác 3.4 An toàn Giao thông 3.5 V n chuy n V t li u Nguy hi m M i nguy V n chuy n Chính 3.6 Phòng ng!a B nh B nh Truy n nhi*m B nh Truy n nhi*m t! Sinh v t 3.7 Chu n b và ðáp ng Kh n c p H th ng Liên l c Ngu%n l c Kh n c p ðào t o và C p nh t Ti p t c Ho t ñ ng và D phòng Tính /ng d ng và Phương pháp Ti p cn 118 118 119 120 123 123 124 125 125 127 128 130 131 135 135 136 137 137 138 139 140 141 Ph"n này b sung hư ng d n cung c p trong các ph"n an toàn và s c kh e ngh nghi p và môi trư ng # ph"n trên ñ c p ñ n m t s khía c nh c a các ho t ñ ng di*n ra ngoài khuôn kh d án truy n th ng nhưng tuy nhiên v n liên quan ñ n ho t ñ ng c a d án, có th áp d ng trên cơ s# d án. Nh ng v n ñ này có th x$y ra # b t kỳ giai ño n nào trong vòng ñ i d án và có th có tác ñ ng vư t quá vòng ñ i c a d án. 3.1 Ch t lư$ng Nư c và S! S8n có Nư c ng"m và nư c b m,t là ngu%n nư c u ng và tư i tiêu thi t y u t i các nư c ñang phát tri n c th là # nh ng khu v c nông thôn nơi ngu%n cung nư c máy có th b gi i h n ho,c không có s.n và nơi các ngu%n s.n có ñư c ngư i tiêu dùng s& d ng mà ít ho,c không ñư c x& lý. Các ho t ñ ng d án bao g%m th$i nư c th$i, khai thác nư c, chuy n dòng ho,c ngăn dòng c"n phòng ng!a các tác ñ ng tiêu c c ñ n ch t lư ng và s s.n có c a các ngu%n nư c ng"m và nư c b m,t. Ch t lư$ng Nư c Ngu%n nư c u ng dù do nhà nư c hay tư nhân cung c p ñ u c"n ñư c b$o v t i m i th i ñi m ñ chúng ñáp ng ho,c vư t quá các tiêu chu n qu c gia ho,c trong trư ng h p không có tiêu chu n qu c gia thì theo n b$n m i nh t v Hư ng d n WHO cho Ch t lư ng Nư c U ng. Khí th$i, lu%ng nư c th$i, d"u và các ch t nguy hi m và ch t th$i c"n ñư c qu$n lý theo hư ng d n cung c p trong các ph"n tương ng c a Hư ng d n EHS Chung v i m c tiêu b$o v các ngu%n ñ t và nư c. 118 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG Nơi d án bao g%m phân ph i nư c ñ n c ng ñ%ng ho,c ñ n ngư i s& d ng c a cơ s# h t"ng công trình (như ch khách s n và b nh nhân bênh vi n), nơi nư c có th ñư c s& d ng ñ u ng, n u ăn, r&a và t)m, ch t lư ng nư c c"n phù h p v i tiêu chu n qu c gia ho,c trong trư ng h p không có tiêu chu n qu c gia thì theo n b$n m i nh t v Hư ng d n WHO. Ch t lư ng nư c cho nh ng nhu c"u sinh ho t như nư c s& d ng trong các công trình y t ho,c s$n xu t th c ph m có th yêu c"u kh)t khe hơn, các tiêu chu n ho,c hư ng d n công nghi p ñ,c thù, áp d ng ñư c. B t k y u t nào g)n v i vi c cung c p nư c ñ n c ng ñ%ng ñ a phương ñ u c"n ñư c l p k ho ch và qu$n lý nh m ñ$m b$o tính b n v ng c a vi c c p nư c b ng cách khuy n khích c ng ñ%ng tham gia qu$n lý vi c cung c p nư c ñ gi$m thi u s ph thu c trong th i gian dài. phát sinh v nhu c"u trong khu v c d án. Các ho t ñ ng d án không nên th a hi p tính s.n có c a nư c mà quên ñi nhu c"u v sinh cá nhân, cũng như nên tính ñ n nhu c"u gia tăng ti m năng trong tương lai. M c tiêu chính là ph$i ñ$m b$o có ít nh t 100 lít m t ñ"u ngư i m i ngày m,c dù các m c th p hơn có th ñư c s& d ng ñ ñáp ng yêu c"u s c kh e cơ b$n.80 Nh ng yêu c"u kh i lư ng nư c cho nhu c"u liên quan ñ n s kh e m nh như s& d ng nư c trong các công trình chăm sóc s c kh e có th c"n cao hơn. S! S8n có Nư c 9nh hư#ng ti m năng c a vi c thi u nư c m,t ho,c nư c ng"m cho các ho t ñ ng d án c"n ñư c ñánh giá m t cách ñúng ñ)n thông qua vi c k t h p ki m tra th c ñ a và k thu t theo m u, có tính ñ n s thay ñ i theo mùa và nh ng thay ñ i 80 T ch c Y t Th gi i (WHO) ñ nh nghĩa 100 lít/ngư i/ngày là lư ng yêu c"u ñ ñáp ng t t c$ nhu c"u tiêu th và v sinh. Thông tin b sung v các m c d ch v th p hơn và tác ñ ng ti m năng v y t ñư c mô t$ trong “Kh i lư ng Nư c n i ñ a, M c D ch v và Y t ” 2003.http://www.who.int/water_sanitation_healt h/diseases/wsh0302/en/index.html 119 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG 3.2 An toàn K t c u c%a Cơ s h t1ng D! án Các m i nguy ñ,t ra cho công chúng khi ti p c n các công trình d án có th bao g%m: • S ch n thương g)n v i s h ng c a k t c u tòa nhà hư • B ng và hít khói t! ñám cháy • Thương t t ph$i ch u là h u qu$ c a vi c b rơi ho,c va ñ p v i thi t b n,ng • S c v hô h p t! b i, khói ho,c mùi ñ c h i • Phơi nhi*m trư c v t li u nguy hi m Vi c gi$m các m i nguy ti m năng ñư c x& lý t t nh t ngay t! giai ño n thi t k khi vi c ch nh s&a thi t k c u trúc, b c c và hi n trư ng có th ñư c thích nghi m t cách d* dàng hơn. Nh ng v n ñ sau c"n ñư c xem xét và ph i h p m t cách phù h p vào giai ño n l p k ho ch, ñ nh v và thi t k c a d án: • S& d ng d$i ñ m ho,c các bi n pháp cách ly v t lý khác quanh hi n trư ng d án ñ b$o v công chúng kh i nh ng m i nguy chính g)n v i các s c v t li u nguy hi m ho,c s c quy trình cũng như nh ng v n ñ khó ch u liên quan ñ n âm thanh, mùi ho,c s phát tán khác • Ph i h p tiêu chí k thu t an toàn và ñ nh v ñ phòng ng!a hư h ng do nguy cơ t nhiên như ñ ng ñ t, sóng th"n, gió, l t l i, l# ñ t và h a ho n. Vì th , t t c$ k t c u d án c"n ñư c thi t k phù h p v i tiêu chí thi t k và k thu t b b)t bu c b#i nh ng nguy cơ hi n trư ng c th bao g%m nhưng không gi i h n ñ i v i ho t ñ ng ñ a ch n, tính n ñ nh c a taluy, t$i tr ng gió và các t$i tr ng ñ ng khác • Áp d ng nh ng quy t)c xây d ng ñư c qu c t công nh n ho,c theo quy ñ nh c a ñ a phương ñ ñ$m b$o r ng các k t c u ñư c thi t k và thi công theo quy trình k thu t và ki n trúc ch t lư ng t t bao g%m các khía c nh phòng ng!a và ñáp ng h a ho n82 • Các k sư và ki n trúc sư ch u trách nhi m thi t k và thi công các công trình, tòa nhà, nhà máy và các k t c u khác c"n ch ng nh n kh$ năng ng d ng và phù h p c a các tiêu chí c u trúc s& d ng 82 ILOOSH,2001.http://ilo.org/public/English/prot ection/safework/cops/English/download/e0 00013.pdf 120 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG Các quy ph m qu c t như nh ng quy ph m c a H i ñ%ng Quy ph m Qu c t (ICC)83 nh m quy ñ nh vi c thi t k , thi công và b$o dư0ng c a môi trư ng xây d ng và bao g%m hư ng d n chi ti t v t t c$ các m,t c a an toàn xây d ng, phương pháp hoàn thi n, k thu t t t nh t và tuân th h% sơ. Tùy thu c vào b$n ch t c a d án mà làm theo hư ng d n cung c p trong ICC ho,c quy ph m so sánh ñư c cho phù h p v nh ng v n ñ sau: • K t c u hi n h u • ð t và Móng • San b ng hi n trư ng • Thi t k k t c u • Yêu c"u c th d a trên vi c s& d ng và ñ bao ph d ki n • Kh$ năng ti p c n và phương ti n thoát • Lo i hình thi công • Thi t k và thi công mái • K t c u ch u l&a • K t c u ch u lũ • V t li u thi công • Môi trư ng bên trong • Các h th ng cơ h c, xây l)p và ñi n 83 ICC,2006 • Các h th ng thang máy và v n chuy n • B$o v khi thi công • Xâm l n vào hành lang an toàn công c ng M,c dù nh ng thay ñ i thi t k chính có th không kh$ thi trong giai ño n v n hành c a d án nhưng c"n ti n hành phân tích m i nguy ñ xác ñ nh các cơ h i gi$m h u qu$ c a vi c hư h ng ho,c tai n n. Các hành ñ ng qu$n lý minh h a áp d ng ñư c cho vi c s& d ng và b$o qu$n v t li u nguy hi m bao g%m: • Gi$m lư ng t%n kho c a nh ng v t li u nguy hi m thông qua qu$n lý kho tr và nh ng thay ñ i quy trình ñ gi$m ñáng k ho,c lo i b h u qu$ ngoài hi n trư ng ti m năng c a vi c phát th$i • Ch nh s&a quy trình ho,c ñi u ki n b$o qu$n ñ gi$m nh ng h u qu$ ti m năng c a s phát th$i ngoài hi n trư ng không ñáng có. • C$i thi n vi c ph$i ng!ng ho t ñ ng cũng như tình tr ng ch a th c p ñ gi$m lư ng v t li u thoát kh i ñ% ch a và ñ gi$m th i gian phát th$i • Gi$m kh$ năng vi c phát th$i s x$y ra thông qua vi c v n hành và ki m soát t i hi n trư ng 121 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG ñư c c$i thi n và thông qua nh ng c$i thi n trong vi c thanh tra và b$o dư0ng. • Gi$m các tác ñ ng ngoài hi n trư ng c a s phát th$i thông qua nh ng bi n pháp nh m ch,n cháy và n , báo ñ ng công chúng, cung c p bi n pháp sơ tán các khu v c xung quanh, thi t l p vùng an toàn quanh hi n trư ng và ñ$m b$o vi c cung c p d ch v y t kh n c p cho công chúng. 122 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG 3.3 An toàn tính m ng và An toàn H-a ho n (L&FS) Kh năng ng d#ng và Phương pháp Ti p c n T t c$ nh ng tòa nhà công c ng xây m i c"n ñư c thi t k , thi công và v n hành tuân th hoàn toàn v i lu t xây d ng ñ a phương, nh ng quy ñ nh phòng h a ho n ñ a phương, nh ng yêu c"u b$o hi m/pháp lý ñ a phương và phù h p v i tiêu chu n an toàn h a ho n và cu c s ng ch p nh n ñư c trên bình di n qu c t . Quy ph m An toàn Tính m ng84 cung c p tài li u chuyên bi t v ñi u kho$n An toàn Tính m ng và an toàn h a ho n, là m t ví d v tiêu chu n ñư c ch p nh n trên bình di n qu c t và có th ñư c s& d ng làm tài li u phù h p v i nh ng m c tiêu an toàn tính m ng và an toàn h a ho n ñ ra trong nh ng hư ng d n này. Liên quan ñ n nh ng m c tiêu này: • Các k sư tư v n chuyên nghi p và ki n trúc sư c a nhà tài tr d án c"n ch ng t r ng nh ng tòa nhà ñáp ng ñư c nh ng m c tiêu an toàn tính m ng và an toàn h a ho n. 84 US NFPA http://www.nfpa.org/catalog/product.asp?c ategory%5Fname=&pid=10106&target%5 Fpid=10106&scr%5Fpid=&link%5Ftype=s earch • Thi t b và các h th ng an toàn h a ho n và an toàn tính m ng c"n ñư c thi t k và l)p ñ,t s& d ng các tiêu chu n ñ ra phù h p và/ho,c thi t k d a trên hi u qu$ ho t ñ ng và quy trình k thu t ch t lư ng • Tiêu chí thi t k an toàn h a ho n và tính m ng cho t t c$ các tòa nhà hi n h u c"n ph i h p t t c$ lu t xây d ng ñ a phương và quy ñ nh phòng h a ho n. Nh ng hư ng d n này áp d ng cho các tòa nhà có th ti p c n ñ n công chúng. Ví d v nh ng tòa nhà này bao g%m: • Các công trình giáo d c và y t • Khách s n, trung tâm h i ngh và công trình gi$i trí • Các công trình thương m i và bán l1 • Sân bay, các phương ti n chuy n giao, nhà ga công c ng khác. Nh)ng Yêu c1u C# th cho Tòa nhà M i B$n ch t và quy mô c a h th ng an toàn tính m ng và an toàn h a ho n ñư c yêu c"u s ph thu c vào lo i hình tòa nhà, k t c u, thi công, chi m gi ,và s l di n. Các nhà tài tr c"n chu n b K ho ch T ng th An toàn H a ho n và Tính m ng ñ xác ñ nh nh ng nguy cơ h a ho n 123 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG chính, các mã ng d ng, nh ng tiêu chu n và quy ñ nh và các bi n pháp gi$m thi u. K ho ch T ng th c"n ñư c chu n b b#i nh ng chuyên gia có trình ñ phù h p và bao hàm ñ"y ñ nhưng không gi i h n t i các v n ñ ñư c ñ c p ng)n g n trong nh ng ñi m sau. Chuyên gia có trình ñ phù h p ñư c l a ch n ñ chu n b K ho ch T ng th ph$i ch u trách nhi m di*n gi$i x& lý chi ti t các v n ñ minh h a sau và t t c$ nh ng v n ñ yêu c"u khác. Phòng Cháy Vi c phòng cháy ñ c p ñ n vi c xác ñ nh nh ng nguy cơ cháy và ngu%n b)t l&a và bi n pháp c"n ñ gi i h n s cháy nhanh và phát tri n khói. Nh ng v n ñ này bao g%m: • N p nhiên li u và ki m soát nhiên li u s& d ng nhà trong trư ng h p có h a ho n ho,c kh n c p khác như: • ðư ng thoát t do, thông thoáng • Có l i ñi riêng cho ngư i khuy t t t • ðánh d u và ch ñư ng • ðèn thoát hi m H th ng Phát hi n Thông báo Nh ng h th ng này bao g%m t t c$ các bi n pháp bao g%m h ñ a ch công c ng và liên l c c"n ñ phát hi n h a ho n và báo ñ ng: • Cán b tòa nhà • Nhóm ñáp ng kh n c p • Ngư i s& d ng tòa nhà • B$o v dân s Ngăn cách • ð,c tính ng n l&a lan r ng bên trong Vi c ngăn cách bao g%m t t c$ các bi n pháp nh m phòng ng!a và làm ch m s lan r ng c a ñám cháy và khói bao g%m: • ð,c tính s$n sinh khói bên trong • Tách bi t • Ho t ñ ng c a con ngư i và b$o dư0ng thư ng xuyên • Tư ng l&a • Ngu%n b)t l&a Các Phương ti n Thoát hi m Các Phương ti n Thoát hi m bao g%m t t c$ nh ng bi n pháp thi t k t o ñi u ki n cho vi c sơ tán an toàn b#i ngư i dân và/ho,c nh ng ngư i • Sàn nhà • C&a ra vào • T m ch)n • H th ng ki m soát khói 124 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG D p L a và Ki m soát Vi c d p l&a và ki m soát bao g%m t t c$ s trang b b$o v ch ng cháy th công và t ñ ng như • H th ng bình phun d p l&a t ñ ng • Bình c u h a c"m tay • Gu%ng ng m m ch a cháy K ho ch +ng phó Kh!n c p M t k ho ch /ng phó Kh n c p là m t b quy trình k ch b$n ñ h tr cán b và nhóm ng phó kh n c p khi trong s c kh n c p x$y ra th t và trong bài t p ñào t o. Ph"n này c a K ho ch T ng th An toàn Cu c s ng và H a ho n c"n bao g%m vi c ñánh giá kh$ năng phòng cháy và d p cháy ñ a phương. V n hành và B o dư ng V n hành và B$o dư0ng bao g%m chu n b l ch trình cho vi c b$o dư0ng thư ng xuyên b)t bu c và ki m tra an toàn tính m ng và ñ,c ñi m an toàn cháy ñ ñ$m b$o r ng các h th ng và c u trúc dân s , ñi n, cơ h c t i m i th i ñi m ñ u phù h p v i ñ i s ng và tiêu chí thi t k an toàn phòng cháy và s s.n sàng v n hành theo yêu c"u. Rà soát K ho ch T ng th An toàn Cháy và Cu c s ng và Phê duy t Chuyên gia có trình ñ phù h p biên so n và trình K ho ch T ng th An toàn H a ho n và tính m ng (L&FS) bao g%m b$n v sơ b và ñ,c ñi m k thu t và ch ng nh n r ng thi t k ñ t yêu c"u c a nh ng hư ng d n L&FS. K t qu$ và nh ng khuy n ngh c a vi c rà soát sau ñó ñư c s& d ng ñ thi t l p nh ng ñi u ki n c a K ho ch Hành ñ ng S&a ch a và khung th i gian cho vi c th c hi n nh ng thay ñ i. Chuyên gia có trình ñ phù h p ti n hành rà soát là m t ph"n c a ki m tra hoàn thành d án t i th i ñi m ki m tra và v n hành h th ng an toàn h a ho n và tính m ng và ch ng nh n r ng vi c thi công nh ng h th ng này ñã ñư c th c hi n phù h p v i thi t k ch p nh n ñư c. Nh ng k t qu$ và khuy n ngh cho vi c rà soát ñư c s& d ng làm cơ s# cho vi c thi t l p hoàn thành d án ho,c thi t l p nh ng ñi u ki n c a K ho ch Hành ñ ng S&a sai Ti n Hoàn thành và khung th i gian cho vi c th c hi n nh ng thay ñ i. Nh)ng Yêu c1u C# th cho Tòa nhà Hi n h)u T t c$ nh ng yêu c"u hư ng d n an toàn h a ho n và tính m ng cho 125 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG các tòa nhà m i áp d ng cho các tòa nhà hi n h u ñư c l p chương trình cho s ñ i m i. Chuyên gia có trình ñ phù h p ti n hành rà soát an toàn h a ho n và tính m ng ñ"y ñ c a nh ng tòa nhà hi n h u d ki n cho s ñ i m i. Nh ng k t qu$ và khuy n ngh c a vi c rà soát ñư c s& d ng làm cơ s# ñ thi t l p ph m vi công vi c c a K ho ch Hành ñ ng S&a sai và khung th i gian cho vi c th c hi n nh ng thay ñ i. N u nó tr# thành rõ ràng r ng nh ng ñi u ki n an toàn h a ho n và tính m ng là thi u h t trong tòa nhà hi n h u mà chưa n m trong d án ho,c không ñư c l p chương trình cho s ñ i m i thì vi c rà soát an toàn phòng cháy và cu c s ng có th ñư c ti n hành b#i chuyên gia có trình ñ phù h p. K t qu$ và nh ng khuy n ngh c a rà soát ñư c s& d ng làm cơ s# ñ thi t l p ph m vi công vi c c a K ho ch Hành ñ ng S&a sai và khung th i gian cho vi c th c thi nh ng thay ñ i. Nh)ng M i nguy Khác Công trình, tòa nhà, nhà máy và k t c u c"n ñư c ñ nh v ñ gi$m thi u nguy cơ ti m năng t! các l c c a t nhiên (ví d ñ ng ñ t, sóng th"n, lũ l t, bão gió và h a ho n t! các khu v c xung quanh). T t c$ các c u trúc ñó c"n ñư c thi t k phù h p v i tiêu chí b)t bu c b#i tình hu ng, khí h u, và ñ a ch t,nh ng nguy cơ ñ a ñi m c th (ví d ho t ñ ng ñ a ch n, t$i tr ng gió và các t$i ñ ng khác). K sư k t c u và ki n trúc sư ch u trách nhi m cho công trình, tòa nhà, nhà máy và k t c u c"n ñư c ch ng nh n kh$ năng ng d ng và tính phù h p c a tiêu chu n thi t k ñư c thuê. Nh ng quy ñ nh xây d ng trong vùng và qu c gia bao g%m m t cách ñi n hình tiêu chu n85 và quy t)c an toàn phòng cháy ho,c nh ng tiêu chu n ñư c tìm th y trong Lu t Phòng cháy.86,87 Nhìn chung, nh ng tiêu chu n và quy ñ nh như v y k t h p thêm v i nh ng yêu c"u tuân th v phương pháp lu n, th c hành, ki m tra và các quy t)c và tiêu chu n khác.88 Nh ng tài li u tham kh$o ph m vi qu c gia t o thành tiêu chu n an toàn s ng và phòng cháy ch p nh n ñư c. 85 Ví d , Australia, Canaña, Nam Phi, Vương qu c Anh 86 87 Reglêmntation Incendie (des ERP) USA NFPA,2006 88 Chu n b b#i Các nhà ch c trách và Vi n Qu c gia như H i Ki m tra và V t li u Hoa Kỳ (ASTM), Tiêu chu n Anh (BS), Vi n Tiêu chu n ð c (DIN) và Tiêu chu n Pháp (NF) 126 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG 3.4 An toàn Giao thông Tai n n giao thông ñã tr# thành m t trong nh ng nguyên nhân ñáng k nh t c a thương t t và t& vong.An toàn giao thông c"n ñư c ñ,t lên hàng ñ"u ñ i v i m i ñ i tư ng liên quan ñ n d án, xúc ti n b#i t t c$ nhân s d án trong quá trình di chuy n ñ n và t! nơi làm vi c và trong khi v n hành thi t b d án trên ñư ng công ho,c tư. Vi c phòng ng!a và ki m soát giao thông liên quan ñ n thương t t và t& vong c"n bao g%m áp d ng các bi n pháp an toàn ñ b$o v ngư i công nhân d án và nh ng ngư i tham gia giao thông bao g%m nh ng ai d* b t n thương nh t ñ i v i tai n n giao thông trên ñư ng.89 Các sáng ki n an toàn ñư ng b t7 l v i ph m vi và b$n ch t các ho t ñ ng d án c"n bao g%m: • Áp d ng cách th c an toàn giao thông t t nh t ñ i v i t t c$ các m,t ho t ñ ng d án v i m c ñích phòng ng!a tai n n giao thông và gi$m thi u thương t t cho công chúng và cán b d án. Các bi n pháp bao g%m: 89 Thông tin b sung v ngư i s& d ng ñư ng công c ng d* b t n thương trong các nư c ñang phát tri n ñư c cung c p b#i Peden et al., 2004. o Nh n m nh các khía c nh an toàn v i các lái xe o Nâng cao k năng lái xe và yêu c"u ph$i có gi y phép lái xe o Áp d ng gi i h n v th i gian cho m t chuy n ñi và s)p x p phân công lái xe ñ tránh vi c m t quá s c. o Tránh nh ng tuy n ñư ng và th i gian nguy hi m trong ngày ñ gi$m thi u nguy cơ x$y ra tai n n o S& d ng các thi t b ki m soát t c ñ (b ñi u t c) v xe t$i và giám sát t! xa các hành ñ ng lái xe • B$o dư0ng thư ng xuyên các xe c và s& d ng các ph tùng ñư c nhà s$n xu t khuy n ngh ñ gi$m thi u các tai n n nghiêm tr ng có th gây ra b#i s c thi t b ho,c s h ng hóc quá nhanh. • Khi d án có th ñóng góp vào vi c gia tăng ñáng k lư ng giao thông d c các ñư ng hi n h u ho,c khi giao thông ñư ng b là m t thành ph"n quan tr ng c a d án thì nh ng bi n pháp ñ xu t sau bao g%m: • Gi$m thi u tương tác gi a ngư i ñi b v i xe c thi công • Ph i h p v i c ng ñ%ng ñ a phương và các nhà ch c trách có 127 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG trách nhi m ñ c$i thi n h th ng bi n báo, kh$ năng nhìn th y ñư c và an toàn toàn di n c a ñư ng c th là d c các d$i ñ t g"n trư ng h c ho,c các ñ a ñi m khác nơi có th có m,t tr1 em. Ph i h p v i c ng ñ%ng ñ a phương trong vi c giáo d c v an toàn khách b hành và giao thông (ví d chi n d ch giáo d c trư ng h c)90 • Ph i h p v i nh ng ngư i ng phó kh n c p ñ ñ$m b$o cung c p vi c c p c u phù h p khi có tai n n • S& d ng các v t li u ngu%n ñ a phương, b t k khi nào có th , ñ gi$m thi u kho$ng cách v n chuy n. ð,t các công trình g)n li n như tr i ngh công nhân g"n v i v trí d án và s)p x p v n chuy n xe buýt cho công nhân ñ gi$m thi u giao thông bên ngoài • Th c hi n các bi n pháp ki m soát giao thông an toàn bao g%m bi n báo hi u ñư ng b và ngư i c"m c ñ c$nh báo nh ng ñi u ki n nguy hi m 90 Ngu%n thông tin b sung cho vi c th c hi n các bi n pháp an toàn ñư ng b có s.n t i WHO, 1989, Ross et al., 1991, Tsunokawa và Hoban, 1997, và OECD,1999 128 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG 3.5 V n chuy n các V t li u Nguy hi m V n chuy n các V t li u Nguy hi m Chung • Các d án c"n có quy trình x p ñ,t ñ$m b$o tính tuân th nh ng yêu c"u qu c t và lu t trong nư c áp d ng ñ i v i vi c v n chuy n các v t li u nguy hi m bao g%m: o IATA yêu c"u91 cho v n chuy n ñư ng hàng không 92 o Quy t)c IMDG cho v n chuy n ñư ng bi n o Quy ñ nh M u c a các tiêu chu n qu c t khác93 cũng như nh ng yêu c"u ñ a phương cho v n chuy n ñư ng b o Cam k t c a nư c s# t i trong H i ngh Basel v Ki m soát Di chuy n qua Biên gi i Ch t th$i Nguy hi m và vi c x& lý chúng và H i ngh Rotterdam v Th t c cung c p thông tin 91 IATA, 2005.www.iata.org IMO.www.imo.org/safety 93 Liên hi p qu c. V n chuy n Hàng hóa Nguy hi m – Quy ñ nh M u. <n b$n S&a ñ i14th. Geneva 2005. http:www.unece.org/trans/danger/public/un rec/rev14/14files_e.html 92 trư c ñ i v i m t s Ch t hóa h c và Thu c tr! sâu Nguy hi m nh t ñ nh trong Thương m i Qu c t n u áp d ng cho các ho t ñ ng d án • Quy trình v n chuy n các ch t nguy hi m (Hazmats) c"n bao g%m o Dãn nhãn ñúng các thùng ch a bao g%m nh n d ng và kh i lư ng c a n i dung, m i nguy và thông tin liên l c c a ñơn v v n chuy n o Cung c p tài li u v n chuy n (danh m c v n chuy n) miêu t$ n i dung t$i tr ng và m i nguy g)n v i nó ngoài vi c dán nhãn thùng ch a. Tài li u v n chuy n c"n thi t l p m t chu i công vi c s& d ng nhi u b$n sao ñã ký ñ cho th y r ng ch t th$i ñã ñư c ñóng gói, v n chuy n và giao nh n m t cách ñúng ñ)n b#i phương ti n x& lý ho,c tái s& d ng o ð$m b$o r ng kh i lư ng, b$n ch t, tính nguyên v6n và vi c b$o v các gói hàng và thùng ch a s& d ng cho vi c v n chuy n là phù h p v i lo i hình và kh i lư ng c a v t li u nguy hi m và lo i hình giao thông tham gia. 129 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG o ð$m b$o cung c p ñ,c tính k thu t c a phương ti n v n chuy n ñ"y ñ o ðào t o nhân viên tham gia vào vi c v n chuy n v t li u nguy hi m v quy trình v n chuy n ñúng và quy trình kh n c p o S& d ng vi c dán nhãn và dán áp phích (bi n báo bên ngoài v xe c v n chuy n) theo yêu c"u o Cung c p phương ti n c"n thi t ñ ñáp ng kh n c p cu c g i 24/24. M i nguy V n chuy n Chính Vi c hư ng d n liên quan ñ n các m i nguy v n chuy n chính c"n ñư c th c hi n ngoài các bi n pháp trình bày trong ph"n trư c ñ phòng ng!a và gi$m thi u h u qu$ c a vi c phát tán gây tai h a c a nh ng v t li u nguy hi m có th d n ñ n ch t ñ c, h a ho n, n ho,c nh ng m i nguy khác trong khi v n chuy n. Ngoài nh ng quy trình ñã nêu này, các d án v n chuy n v t li u nguy hi m t!i ho c trên kh i lư ng ngư ng94 c"n chu n b K ho ch 94 Kh i lư ng ngư0ng cho v n chuy n các v t li u nguy hi m ñư c tìm th y # UN – V n chuy n Hàng hóa Nguy hi m – Quy ñ nh M u trích # trên. V n chuy n V t li u Nguy hi m bao g%m t t c$ nh ng nhân t dư i ñây95. ðánh giá M i nguy ðánh giá m i nguy c"n xác ñ nh m i nguy ti m năng trong vi c v n chuy n các v t li u nguy hi m b ng cách rà soát: Các ñ,c tính m i nguy c a các ch t ñư c xác ñ nh trong giai ño n rà soát • L ch s& tai n n, b#i c$ công ty và nhà th"u, liên quan ñ n vi c v n chuy n v t li u nguy hi m • Tiêu chí hi n h u cho vi c v n chuy n an toàn v t li u nguy hi m bao g%m các h th ng qu$n lý môi trư ng ñư c s& d ng b#i công ty và nhà th"u. Vi c rà soát này c"n bao hàm nh ng ho t ñ ng qu$n lý, các bi n pháp phòng ng!a và quy trình ng phó kh n c p ñư c miêu t$ dư i ñây. ðánh giá m i nguy giúp xác ñ nh yêu c"u c a các bi n pháp b sung ñ hoàn thành k ho ch. 95 ð bi t thêm thông tin và hư ng d n, ñ ngh tham kh$o Hư ng d n V n chuy n V t li u Nguy hi m c a IFC. Washington, D.C. Tháng 12 2000. 130 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG Hành ñ ng Qu n lý • Qu n lý Thay ñ i: Nh ng quy trình này c"n ñ c p ñ n: o Cơ s# k thu t cho nh ng thay ñ i trong v t li u nguy hi m ñư c ñưa vào v n chuy n, tuy n ñư ng và/ho,c quy trình o Tác ñ ng ti m năng c a nh ng thay ñ i ñ i v i s c kh e y t và an toàn o Ch nh s&a yêu c"u cho quy trình v n hành o Nh ng yêu c"u cho phép o Nhân viên b $nh hư#ng o Nhu c"u ñào t o • Ki m tra Tính tuân th : Ki m tra tính tuân th ñánh giá vi c tuân th nh ng yêu c"u phòng ng!a cho m i tuy n v n chuy n ho,c m i nguyên v t li u nguy hi m cho phù h p. Vi c ki m tra tính tuân th s bao ph m i khía c nh c a các bi n pháp phòng ng!a (xem dư i ñây) c"n ñư c ti n hành ít nh t 3 năm m t l"n. Chương trình ki m tra bao g%m: o Chu n b báo cáo k t qu$ o Quy t ñ nh và l p h% sơ ph$n h%i phù h p cho m i k t qu$ o L p h% sơ ñ b t kỳ s thi u h t nào cũng ñư c s&a • ði u tra s c : S c có th cung c p thông tin quý giá v nh ng m i nguy v n chuy n và các bư c c"n làm ñ phòng ng!a tai n n lan r ng. Vi c th c hi n các quy trình ñi u tra bi n c c"n ñ$m b$o r ng: o Vi c ñi u tra ñư c th c hi n m t cách ñúng ñ)n o Tóm t)t ñi u tra ñư c bao g%m trong báo cáo o K t qu$ báo cáo và nh ng ñ xu t ñư c ñ c p o Báo cáo ñư c rà soát v i nhân viên và nhà th"u • S tham gia c a Nhân viên: C"n có k ho ch hành ñ ng b ng văn b$n v vi c tham gia tích c c c a nhân viên trong công tác phòng ng!a tai n n. • Nhà th u: K ho ch c"n bao g%m các quy trình ñ ñ$m b$o r ng: o Nhà th"u ñư c cung c p quy trình th c hi n an toàn và thông tin v m i nguy và an toàn o Nhà th"u quan sát các hu n luy n an toàn o Xác ñ nh r ng nhà th"u hành ñ ng m t cách có trách nhi m K ho ch cũng nên bao g%m quy trình b sung ñ ñ$m b$o nhà th"u s : 131 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG o ð$m b$o ñào t o phù h p cho nhân viên c a h nguy hi m dành cho vi c v n chuy n bao g%m: o ð$m b$o nhân viên c a h bi t x& lý m i nguy và hành ñ ng kh n c p áp d ng ñư c • Phân lo i và tách các v t li u nguy hi m trong kho ch a và ñơn v v n chuy n o Chu n b và trình h% sơ ñào t o o ðóng gói và ki m tra ñóng gói o Thông báo cho nhân viên v m i nguy ñ i v i công vi c c ah ðào t!o: Chương trình ñào t o t t v quy trình v n hành s cung c p cho nhân viên thông tin c"n thi t ñ hi u cách v n hành an toàn và t i sao l i c"n v n hành an toàn. Chương trình ñào t o c"n bao g%m: o Danh sách nhân viên ñư c ñào t o o ðánh d u và dán nhãn các gói hàng ch a v t li u nguy hi m o X& lý và b$o ñ$m an toàn các gói hàng ch a v t li u nguy hi m trong các ñơn v v n chuy n o ðánh d u và dán áp phích c a các ñơn v v n t$i o L p h% sơ (ví d v n ñơn) o Áp d ng nh ng ñi u kho$n ñ,c bi t cho phù h p o M c tiêu ñào t o c th o Cơ ch ñ ñ t ñư c m c tiêu (ví d h i th$o th c hành, viñêo, v.v) o Các phương ti n ñ xác ñ nh ñ hi u qu$ c a chương trình ñào t o o Quy trình ñào t o cho nhân viên m i và các chương trình b túc Các bi n pháp phòng ng a K ho ch c"n bao g%m các quy trình th c hi n các bi n pháp phòng ng!a c th ñ i v i m i v t li u Chu!n b và ðáp c p ng Kh!n ð xây d ng quy trình và th c ti*n t t cho vi c x& lý các v t li u nguy hi m là r t quan tr ng, cho phép ng phó nhanh và hi u qu$ ñ i v i tai n n có th d n ñ n thương t t ho,c phá ho i môi trư ng. Nhà tài tr c"n chu n b K ho ch Chu n b và ðáp ng Kh n c p bao g%m: • Ph i h p L p k ho!ch: Ph"n này bao g%m quy trình cho: o Thông báo cho công chúng và các cơ quan ng phó kh n c p 132 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG o L p h% sơ c p c u và ñi u tr y t kh n c p o Th c hi n các hành ñ ng ng phó kh n c p o Rà soát và c p nh t k ho ch ng phó kh n c p ñ ph$n ánh nh ng thay ñ i và ñ$m b$o r ng nhân viên cũng ñư c thông báo v nh ng thay ñ i ñó • Thi t b Kh'n c p: K ho ch c"n bao g%m quy trình cho s& d ng, thanh tra, ki m tra và b$o dư0ng thi t b ng phó kh n c p. • ðào t!o: Nhân viên cũng c"n ñư c ñào t o theo b t c quy trình phù h p nào 133 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG 3.6 Phòng ng.a B nh t t Các b nh truy n nhi*m Các b nh truy n nhi*m ñ,t m i ñe d a l n lên s c kh e c ng ñ%ng trên toàn th gi i. M i nguy v s c kh e g)n thư ng xu t hi n # các d án phát tri n l n là nh ng v n ñ liên quan ñ n v sinh kém và ñi u ki n s ng th p, b nh truy n nhi*m theo ñư ng tình d c và b nh truy n nhi*m do sinh v t. Các b nh truy n nhi*m ñư c quan tâm nh t trong giai ño n thi công do di chuy n lao ñ ng là các b nh truy n nhi*m qua ñư ng tình d c (STDs) như HIV/AIDS. Công nh n r ng không có bi n pháp ñơn l1 nào có hi u qu$ trong th i gian dài, các sáng ki n thành công bao gi cũng c"n có s k t h p c a các ñi u ch nh v môi trư ng và hành vi. Bi n pháp khuy n ngh t i c p d án bao g%m96: • Cung c p vi c giám sát và rà soát tích c c và ñi u tr công nhân • Phòng ng!a m ñau cho công nhân t i c ng ñ%ng ñ a phương b ng cách: 96 Ngu%n thông tin b sung v phòng b nh bao g%m IFC, 2006; UNDP, 2000, 2003; Walley et al., 2000; Kindhauser, 2003; Heymann, 2004. o Th c hi n sáng ki n giáo d c và nh n th c y t , ví d b ng cách th c hi n chi n lư c truy n thông ñ tăng cư ng tư v n ngư i v i ngư i ñ c p ñ n các y u t h th ng có th $nh hư#ng ñ n hành vi cá nhân cũng như thúc ñ y b$o v cá nhân và b$o v nh ng ngư i khác kh i b lây nhi*m b ng cách khuy n khích s& d ng bao cao su. o ðào t o nhân viên y t cách th c ñi u tr b nh o Ti n hành các chương trình mi*n d ch hóa cho công nhân trong c ng ñ%ng ñ a phương ñ nâng cao s c kh e và b$o v ch ng lây nhi*m o Cung c p d ch v y t • Cung c p ñi u tr thông qua qu$n lý các ca chu n t i hi n trư ng ho,c các cơ s# y t c ng ñ%ng. ð$m b$o công nhân có th d* dàng ti p c n v i vi c ñi u tr y t , chăm sóc phù h p và b$o m t, nh t là ñ i v i công nhân t! nơi khác ñ n • H p tác v i các nhà ch c trách ñ a phương gia ñình công nhân và c ng ñ%ng có nhi u cơ h i và l a ch n ñ i v i các d ch v y t công c ng và thúc ñ y chương trình d ch t* 134 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG B nh Truy n nhi*m t. Sinh v t ph i h p v i quan ch c y t công c ng ñ giúp lo i b b nh ð ñ t ñư c t t nh t vi c gi$m tác ñ ng c a b nh truy n nhi*m t! sinh v t trên s c kh e lâu dài c a công nhân là thông qua vi c th c hi n nh ng can thi p ña d ng nh m lo i b nh ng y u t d n ñ n b nh. Nhà tài tr d án k t h p ch,t ch v i các nhà ch c trách y t c ng ñ%ng có th th c hi n chi n lư c ki m soát l%ng ghép cho các b nh sinh ra t! mu i và ti t túc khác có th bao g%m: • Giám sát và ñi u tr dân cư di trú và luân chuy n ñ phòng vi c lan t a b nh • Phòng ng!a u trùng và truy n cho ngư i l n thông c$i thi n v sinh và lo i b trư ng sinh s$n g"n nơi # con ngư i lan qua môi c a • Giám sát c ng ñ%ng trong mùa có nguy cơ cao ñ phòng ng!a và ñi u tr b nh • Lo i b nư c tích t không s& d ng ñư c • Làm theo hư ng d n an toàn v b$o qu$n, v n chuy n và phân ph i thu c tr! sâu ñ gi$m thi u kh$ năng l m d ng, tràn ho,c l di n c a con ngư i ng u nhiên • Tăng t c ñ nư c trong các kênh nhân t o và t nhiên • Xem xét vi c áp d ng thu c tr! sâu còn dư vào các tư ng phòng ng • Ph i h p và trao ñ i các d ch v cùng lo i v i các chương trình ki m soát khác trong khu v c d án ñ t i ña hóa các $nh hư#ng ích l i • Giáo d c nhân s d án và dân cư trong vùng v nguy cơ, cách phòng ng!a và ñi u tr s.n có • Phân phát các tài li u giáo d c phù h p • Th c hi n chương trình ki m soát sinh v t l%ng ghép • Thúc ñ y vi c s& d ng ñ% không th m nư c, qu"n áo, lư i và các rào ch)n khác ñ phòng ng!a b côn trùng c)n • S& d ng thu c phòng b nh b#i công nhân không mi*n d ch và 135 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG 3.7 Chu3n b& và c p ng phó Kh3n Tình tr ng kh n c p là m t s ki n ngoài k ho ch khi ho t ñ ng d án m t ki m soát, ho,c có th m t ki m soát c a m t tình hu ng có th d n ñ n nguy cơ cho s c kh e con ngư i, tài s$n ho,c môi trư ng ho,c trong công trình ho,c trong c ng ñ%ng ñ a phương. Các trư ng h p kh n c p thư ng không bao g%m hu n luy n công vi c an toàn cho nh ng r)c r i thư ng xuyên ho,c các s ki n thu c an toàn và s c kh e ngh nghi p. T t c$ các d án c"n có K ho ch Chu n b và /ng phó kh n c p ng v i nh ng nguy cơ c a công trình và bao g%m nh ng nhân t cơ b$n sau: • Hành chính (chính sách, m c ñích, phân ph i, ñ nh nghĩa, v.v) • T ch c khu v c kh n c p (trung tâm ñi u hành, tr m y t , v.v) • Vai trò và trách nhi m • H th ng liên l c • Quy trình ng phó kh n c p • Ngu%n kh n c p • ðào t o và c p nh t • Danh m c (vai trò và danh m c hành ñ ng và danh m c thi t b ) • ð$m b$o công vi c ñư c và D phòng Thông tin b sung cho các thành ph"n chính c a k ho ch kh n c p ñư c cung c p dư i ñây H th ng Liên l c Thông báo và thông tin liên l c công nhân Chuông báo ñ ng, tín hi u báo ñ ng ho,c các d ng liên l c khác c"n ñư c s& d ng ñ báo cho công nhân m t cách ch)c ch)n v trư ng h p kh n c p. Nh ng bi n pháp liên quan bao g%m: • Ki m tra h th ng c$nh báo ít nh t m t năm m t l"n (ki m tra h th ng báo cháy hàng tháng) và thư ng xuyên hơn n u ñ a phương quy ñ nh, ki m tra thi t b và nh ng xem xét khác • L)p ñ,t h th ng d phòng cho vi c thông tin liên l c t i hi n trư ng v i các ngu%n bên ngoài như b ph n phòng cháy trong trư ng h p các bi n pháp liên l c thông thư ng có th không ho t ñ ng khi có tình tr ng kh n c p Thông báo C ng ñ"ng N u c ng ñ%ng ñ a phương có nguy cơ b $nh hư#ng t! tình tr ng kh n c p trong công trình, công ty 136 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG c"n th c hi n các bi n pháp liên l c ñ báo ñ ng cho c ng ñ%ng như • ð%ng h% báo ñ ng nhìn ñư c như chuông báo cháy ho,c cái còi • M# r ng danh m c g i ñi n tho i • Loa g)n v i xe c • Thông tin chi ti t v tình tr ng kh n c p • L a ch n các bi n pháp b$o v liên l c (sơ tán, ki m d ch) • Cung c p l i khuyên v l a ch n bi n pháp b$o v phù h p Các Quan h Cơ quan và Phương ti n Truy n thông ð i chúng Thông tin kh n c p c"n ñư c liên l c v i phương ti n truy n thông ñ i chúng thông qua: • Ngư i phát ngôn ñ a phương ñư c ñào t o có th ti p xúc v i các bên liên quan và hư ng d n cho công ty cung c p thông tin cho phương ti n truy n thông ñ i chúng, chính ph và các cơ quan khác • Thông cáo báo chí v tình tr ng kh n c p m t cách c th và chính xác nh t có th Ngu(n kh3n c p Qũy Kh!n c p và Tài chính • Cơ ch c"n ñư c cung c p cho vi c tài tr các ho t ñ ng kh n c p D ch v Phòng Cháy • Công ty c"n xem xét m c ñ năng l c ch ng cháy ñ a phương và kh$ năng s.n có ñ s& d ng thi t b t i công trình trong trư ng h p kh n c p chính ho,c th$m h a thiên tai. N u năng l c s.n có không ñ thì kh$ năng ch ng cháy c"n ñ t ñư c có th bao g%m máy bơm, c p nư c, xe t$i và ñào t o cho nhân s . D ch v Y t • Công ty c"n cung c p ngư i ph c v c p c u cho công trình cũng như thi t b y t phù h p cho nhân s , lo i hình ph u thu t và m c ñ sơ c u c"n thi t trư c khi ñưa ñ n b nh vi n. S s n có c a Ngu"n l c Bi n pháp phù h p ñ qu$n lý tính s.n có c a ngu%n l c trong trư ng h p kh n c p bao g%m: • Duy trì danh sách thi t b bên ngoài, nhân s , công trình, tài 137 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG tr , ki n th c chuyên gia và tài li u có th ñư c yêu c"u ñ ng phó kh n c p. Danh sách c"n bao g%m nhân s chuyên nghi p ñ,c bi t cho vi c d n s ch s ñ tràn, ki m soát lũ, k thu t, x& lý nư c, khoa h c môi trư ng v.v ho,c b t kỳ ch c năng nào ñư c yêu c"u ñáp ng ñ"y ñ s kh n c p xác ñ nh • Cung c p nhân s ph trách huy ñ ng các ngu%n l c khi c"n • Theo dõi và qu$n lý chi phí g)n v i các ngu%n kh n c p • Xem xét kh i lư ng, th i gian ñáp ng, kh$ năng, nh ng h n ch và chi phí c a nh ng ngu%n l c này cho c$ trư ng h p c p c u t i hi n trư ng c th và c ng ñ%ng ho,c c p c u trong vùng • Xem xét n u các ngu%n bên ngoài có tình tr ng kh n c p không th cung c p ñ năng l c khi c p c u trong vùng và li u r ng các ngu%n l c b sung có c"n ñư c duy trì t i hi n trư ng d án. H- tr Tương hTh a thu n h tr tương h gi$m s nh"m l n hành chính và cung c p cơ s# rõ ràng cho vi c ng phó hi u qu$ b#i các nhà cung c p h tr l n nhau • Khi phù h p, th a thu n h tr tương h c"n ñư c duy trì v i các t ch c khác ñ cho phép chia s1 nhân s và thi t b ñ,c bi t. Danh sách liên h • Công ty c"n xây d ng m t danh sách thông tin liên h cho t t c$ các ngu%n l c và nhân s bên trong và bên ngoài. Danh sách c"n bao g%m tên, v trí, ñ a ñi m và chi ti t liên h (s ñi n tho i, ñ a ch thư ñi n t& email) cho m i ngu%n l c và c"n ñư c duy trì hàng năm. ðào t o và C p nh t Các phương ti n chu n b kh n c p và các k ho ch ng phó kh n c p ñòi h i ph$i có s b$o dư0ng, rà soát và c p nh t ñ tính ñ n nh ng thay ñ i v thi t b , nhân s và công trình. Chương trình ñào t o và th c hành cung c p cho h th ng ki m tra vi c ñ$m b$o m t m c chu n b c p c u ñ"y ñ . Các chương trình c"n: • Xác ñ nh nhu c"u ñào t o d a trên vai trò và trách nhi m, năng l c và nh ng yêu c"u c a nhân s trong trư ng h p kh n c p • Xây d ng k ho ch ñào t o ñ ñ c p ñ n nhu c"u, c th là ch ng 138 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: AN TOÀN VÀ S C KH E C5NG ð6NG cháy, ñáp ng s ñ tràn và sơ tán ð m b o Công vi c ñư$c di*n ra liên t#c và D! phòng • Ti n hành ñào t o ít nh t m t năm m t l"n, , và có l ñào t o thư ng xuyên hơn khi vi c ng phó kh n c p liên quan ñ n thi t b ñ,c bi t, quy trình, ho,c nh ng m i nguy ho,c khi b)t bu c. Các bi n pháp ñ c p ñ n vi c ti p t c công vi c và d phòng bao g%m: • Cung c p các bài t p ñào t o ñ cho phép nhân s có cơ h i ki m tra vi c chu n b kh n c p bao g%m: o Bài t p t i văn phòng v i m t s ít ngư i ñ ki m tra danh sách liên h và ñánh giá các công trình và phương ti n thông tin liên l c o Bài t p ng phó, ñi n hình là các bài t p cho phép ki m tra thi t b và h u c"n • Xác ñ nh ngu%n cung ho,c các phương ti n thay th ñ cho phép ti p t c công vi c sau khi x$y ra trư ng h p kh n c p. Ví d ngu%n thay th nư c, ñi n và nhiên li u thư ng ñư c tìm ki m • S& d ng h th ng cung c p nhân ñôi ho,c dư th!a là m t ph"n c a v n hành công trình ñ tăng kh$ năng ti p t c công vi c • Duy trì d phòng thông tin quan tr ng t i các v trí ñ$m b$o ñ xúc ti n nhanh vi c tr# l i ho t ñ ng bình thư ng sau khi có trư ng h p kh n c p. o Ph ng v n khi hoàn thành bài t p ñào t o ñ ñánh giá vi c gì ñã làm t t và nh ng m,t nào còn c"n c$i thi n o C p nh t k ho ch theo yêu c"u sau m i bài t p. Các chi ti t c a k ho ch thay ñ i ñáng k (như danh sách liên h ) c"n ñư c thay m i o Lưu h% sơ các ho t ñ ng ñào t o và k t qu$ c a vi c ñào t o 139 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: THI CÔNG VÀ NG7NG HO8T ð9NG 4.0 Thi công và Ng-ng Ho t ñ ng 4.1 Môi trư ng Âm thanh và ð Rung Xói mòn ð t Ch t lư ng Không khí Ch t th$i R)n V t li u Nguy hi m X$ Nư c th$i ð t b Ô nhi*m 4.2 An toàn và S c kh e Ngh nghi p 4.3 An toàn và S c kh e C ng ñ%ng M i nguy Hi n trư ng Chung Phòng ng!a B nh t t An toàn Giao thông 140 140 140 142 142 143 144 144 145 149 149 149 149 Kh năng ng d#ng và phương pháp ti p c n Ph"n này cung c p hư ng d n c th , b sung cho vi c phòng ng!a và ki m soát các tác ñ ng an toàn và s c kh e c ng ñ%ng có th x$y ra trong th i gian phát tri n d án m i, cu i chu kỳ d án ho,c do vi c m# r ng ho,c ch nh s&a các công trình d án hi n h u. S có nhi u tham kh$o chéo ñ n các ph"n khác nhau c a Hư ng d n Chung EHS. 4.1 Môi trư ng Âm thanh và ð rung Trong các ho t ñ ng xây d ng và ng!ng v n hành, âm thanh và ñ rung có th b gây ra b#i ho t ñ ng c a máy ñóng c c, thi t b ñào x i và di chuy n m,t ñ t, máy tr n bê tông, c"n c u và vi c v n chuy n thi t b , v t li u và ngư i. M t s chi n lư c ki m soát và gi$m âm thanh khuy n ngh ñ xem xét trong khu v c g"n khu v c dân cư bao g%m: • Các ho t ñ ng tham v n v i dân cư ñ a phương ñ nh ng ho t ñ ng có th t o ra ti ng %n l n c"n ñư c th c hi n trong kho$ng th i gian nh t ñ nh trong ngày ñ có ít $nh hư#ng tiêu c c ñ n ngư i dân. • S& d ng thi t b ki m soát âm thanh như rào ch)n âm thanh t m th i và b làm l ch cho các ho t ñ ng n và va ñ p, và thi t b gi$m thanh x$ khí cho ñ ng cơ cháy. • Tránh ho,c gi$m thi u vi c v n chuy n d án qua các khu v c c ng ñ%ng Xói mòn ð t Xói mòn ñ t có th b gây ra b#i s phơi b m,t ñ t dư i tr i mưa và gió trong các ho t ñ ng gi$i phóng m,t b ng, di chuy n ñ t và ñào x i. Vi c di ñ ng và v n chuy n các m$nh ñ t có th , l"n lư t, d n ñ n s k t t a b m,t m ng lư i thoát nư c có th d n ñ n nh ng $nh 140 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: THI CÔNG VÀ NG7NG HO8T ð9NG hư#ng ñ th ng nư h th ng ngu%n nư i v i ch t lư ng c a h c t nhiên và cu i cùng là sinh h c s& d ng nh ng c này. Các phương pháp qu$n lý h th ng nư c và xói mòn ñ t khuy n ngh bao g%m: V n chuy n và huy ñ ng ch t k tt a • Gi$m ho,c phòng ng!a xói mòn b ng cách: o L p k ho ch th c t nh t ñ tránh các giai ño n mưa l n (ví d trong mùa khô) ñ n ph m vi th c ti*n o Gi$m thi u chi u dài và ñ d c c a taluy o Che ph ñ l thiên n ñ nh các vùng o Tr%ng l i cây các vùng m t cách ñúng ñ)n o Thi t k kênh và mương cho các dòng ch$y sau thi công o T o ñư ng cho kênh d c và sư n d c (ví d s& d ng lư i s i ñay) • Gi$m ho,c phòng ng!a v n chuy n ch t k t t a bên ngoài thông qua s& d ng h% l)ng, hàng rào l)ng bùn, và x& lý nư c và ñi u ch nh ho,c ng!ng các ho t ñ ng trong th i gian mưa c c to và gió c c l n th c t nh t. Qu n lý dòng ch y s ch • Tách ho,c chuy n hư ng dòng nư c s ch ñ phòng ng!a vi c nó hòa tr n v i nư c ch a hàm lư ng ch t r)n cao ñ gi$m thi u lư ng nư c c"n x& lý trư c khi x$. Thi t k ñư&ng b • Gi i h n ñ d c ñư ng vào ñ gi$m xói mòn gây ra b#i dòng ch$y • Cung c p c ng ñư ng ñ"y ñ d a trên chi u r ng c a ñư ng, v t li u b m,t, ñ nén và b$o dư0ng Nhi u lo n ñ i v i kh i nư c • Ph thu c vào ti m năng c a các tác ñ ng tiêu c c, l)p ñ,t k t c u v i kho$ng cách t do (ví d c"u nh p ñơn) cho ñư ng giao qua dòng nư c • H n ch kho$ng th i gian và ñ nh th i cho các ho t ñ ng dòng ch$y vào ñ gi$m th i gian dòng ch$y và tránh giai ño n quan tr ng ñ i v i chu kỳ sinh h c c a h ñ ng th c v t có giá tr (ví d di cư, sinh s$n v.v) 141 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: THI CÔNG VÀ NG7NG HO8T ð9NG • ð i v i công vi c # dòng ch$y vào, s& d ng các k thu t cách ly như b ngăn ho,c chuy n hư ng trong khi thi công ñ gi i h n s xâm nh p c a các ch t k t t a vào dòng nư c ch$y • Xem xét vi c s& d ng công ngh ñào rãnh cho tuy n ng # ñư ng giao nhau (ví d ng n i ki u treo) ho,c l)p ñ,t b ng cách khoan ñ nh hư ng S n ñ nh k t c u (ñ d c) • Cung c p các bi n pháp ng)n h n hi u qu$ cho vi c n ñ nh ñ d c, ki m soát ch t l)ng và ki m soát ñ lún ñ n các bi n pháp dài h n cho giai ño n v n hành có th ñư c th c hi n • Cung c p h th ng thoát nư c ñ"y ñ ñ gi$m thi u và ki m soát vi c ng m nư c Ch t lư$ng Không khí Các ho t ñ ng thi công và ng!ng ho t ñ ng có th s$n sinh ra khí b i mù gây ra b#i vi c k t h p ñào x i t i hi n trư ng và di chuy n các v t li u ñ t, ti p xúc c a máy thi công v i ñ t tr"n và tác ñ ng c a gió ñ n ñ t tr"n và c t ñ t. Ngu%n khí x$ th c p có th bao g%m khí th$i t! ñ ng cơ diesel c a thi t b i ñ t cũng như t! vi c ñ t cháy m# các ch t th$i r)n t i hi n trư ng. Nh ng k thu t c"n xem xét ñ gi$m và ki m soát khí th$i t! hi n trư ng thi công và ng!ng ho t ñ ng bao g%m: • Gi$m thi u b i t! ngu%n x& lý v t li u như thi t b v n chuy n và thùng ñ ng b ng cách s& d ng n)p và/ho,c thi t b ki m soát (kh& nư c, l)p ráp bao bì, ho,c máy hút b i) • Gi$m thi u b i t! ngu%n khu v c m# bao g%m kho x p ñ ng, b ng cách s& d ng các bi n pháp ki m soát như l)p ñ,t n)p và v b c và tăng ñ m • K thu t ngăn b i c"n ñư c th c hi n như áp d ng nư c ho,c ch t hóa h c không ñ c ñ gi$m thi u b i t! vi c di chuy n xe c • Lo i b m t cách ch n l c các ch t ô nhi*m không khí nguy hi m ti m năng như amiăng t! cơ s# h t"ng hi n h u trư c khi phá h y • Qu$n lý khí x$ t! ngu%n di ñ ng theo Ph"n 1.1 • Tránh ñ t cháy ch t r)n m# (tham kh$o hư ng d n qu$n lý ch t th$i r)n trong Ph"n 1.6) Ch t th i R)n Ch t th i r n không nguy hi m ñư c s$n sinh ra t i công trư ng thi công và ng!ng v n hành bao g%m 142 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: THI CÔNG VÀ NG7NG HO8T ð9NG v t li u ñ)p quá m c t! các ho t ñ ng ñào x i và san ñ t, kim lo i và g ph li u và m u v bê tông nh . Nh ng ch t th$i r)n không nguy hi m khác bao g%m ch t th$i văn phòng, b p và phòng ng khi nh ng lo i ho t ñ ng này là ph"n c a các ho t ñ ng d án xây d ng. Ch t th i r n nguy hi m bao g%m ñ t b ô nhi*m có th g,p t i hi n trư ng do các ho t ñ ng s& d ng ñ t trư c ñây ho,c lư ng nh v t li u b$o dư0ng máy móc như gi1 d"u, b l c d"u ñã qua s& d ng, d"u ñã qua s& d ng cũng v t li u d n s ch s ñ tràn t! d"u và tràn nhiên li u. Các k thu t phòng ng!a và ki m soát ch t th$i r)n t i công trư ng xây d ng nguy hi m và không nguy hi m bao g%m nh ng ñi u ñã th$o lu n trong Ph"n 1.6. V t li u Nguy hi m Các ho t ñ ng xây d ng và ng!ng ho t ñ ng có th gây ra phát tán các s$n ph m xăng d"u như d"u bôi trơn, dung d ch th y l c ho,c nhiên li u trong quá trình lưu tr , v n chuy n ho,c s& d ng chúng trong thi t b . Nh ng v t li u này cũng có th b b)t g,p trong các ho t ñ ng ng!ng v n hành trong các ph"n tòa nhà ho,c thi t b x& lý công nghi p. Các k thu t phòng ng!a, gi$m thi u và ki m soát các tác ñ ng này bao g%m: • Cung c p thùng ch a th c p ñ"y ñ cho b ch a nhiên li u và vi c lưu tr t m th i các dung d ch khác như d"u bôi trơn và dung d ch th y l c, • S& d ng b m,t không th m nư c cho khu v c n p nhiên li u và các khu v c v n chuy n dung d ch khác • ðào t o công nhân v vi c v n chuy n và x& lý ñúng ñ)n các nhiên li u và ch t hóa h c và ñáp ng ñ i v i d"u tràn • Cung c p thùng ch a d"u tràn di ñ ng và thi t b d n s ch t i hi n trư ng và ñào t o vi c tri n khai thi t b • ðánh giá n i dung c a v t li u nguy hi m và s$n ph m t! d"u trong h th ng xây d ng (ví d thi t b ñi n ch a PCB, v t li u xây d ng ch a amiăng) và x& lý thi t b và lo i b chúng trư c khi b)t ñ"u các ho t ñ ng ng!ng v n hành và qu$n lý vi c x& lý và lo i b theo Ph"n 1.5 v V t li u Nguy hi m và Ph"n 1.6 v Qu$n lý Ch t th$i Nguy hi m • ðánh giá s có m,t c a các ch t nguy hi m trong ho,c trên v t li u xây d ng (ví d polychlorinated biphenyls, sàn ho,c v t cách ly ch a amiăng) và kh& trùng ho,c qu$n lý ñúng ñ)n các v t li u xây d ng b ô nhi*m 143 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: THI CÔNG VÀ NG7NG HO8T ð9NG Lưu lư$ng Nư c th i Các ho t ñ ng xây d ng và ng!ng v n hành có th bao g%m vi c s$n sinh lưu lư ng nư c th$i v sinh v i kh i lư ng khác nhau ph thu c vào s công nhân tham gia vào. Các công trình v sinh lâu dài ho,c di ñ ng ñ"y ñ ph c v t t c$ công nhân c"n ñư c cung c p t i t t c$ công trư ng xây d ng. Nư c th$i v sinh trong xây d ng và các công trư ng khác c"n ñư c qu$n lý như mô t$ trong Ph"n 1.3. ð t Ô nhi/m Có th b)t g,p s ô nhi*m ñ t t i các công trư ng khi thi công ho,c ng!ng ho t ñ ng do vi c phát tán l ch s& ñã bi t ho,c chưa bi t c a các v t li u nguy hi m ho,c d"u, ho,c do s có m,t c a cơ s# h t"ng b b hoang t!ng ñư c s& d ng ñ lưu tr ho,c x& lý nh ng v t li u này bao g%m b ch a ng"m. Hành ñ ng c"n thi t ñ qu$n lý nguy cơ t! ñ t ô nhi*m s ph thu c vào các y u t như c p ñ và ñ a ñi m ô nhi*m, lo i hình và nguy cơ c a môi trư ng b ô nhi*m và vi c s& d ng ñ t d ki n. Tuy nhiên chi n lư c qu$n lý cơ b$n c"n bao g%m: d ng ho,c sau khi ng!ng ho t ñ ng • Có thông tin v vi c s& d ng l ch s& c a ñ t liên quan ñ n s có m,t ti m năng c a các v t li u nguy hi m và d"u trư c khi kh#i ñ"u các ho t ñ ng xây d ng ho,c ng!ng v n hành • Chu n b các k ho ch và quy trình ñ ñáp ng vi c phát hi n môi trư ng b ô nhi*m ñ gi$m thi u ho,c gi$m nguy cơ ñ i v i s c kh e, an toàn và môi trư ng th ng nh t v i phương pháp ti p c n c a ð t Ô nhi*m trong Ph"n 1.6 • Chu n b k ho ch qu$n lý ñ qu$n lý v t li u nguy hi m, b b hoang, quá h n ho,c d"u th ng nh t v i phương pháp ti p c n v i vi c qu$n lý ch t th$i nguy hi m ñư c mô t$ trong Ph"n 1.6. • Vi c th c hi n thành công b t kỳ chi n lư c qu$n lý nào có th yêu c"u nh n d ng và h p tác v i b t kỳ ai có trách nhi m và ñáng tin c y ñ i v i s ô nhi*m. • Qu$n lý môi trư ng b ô nhi*m v i m c tiêu b$o v s an toàn và s c kh e c a nh ng ngư i chi m gi hi n trư ng, c ng ñ%ng xung quanh và môi trư ng sau khi xây 144 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: THI CÔNG VÀ NG7NG HO8T ð9NG 4.2 An toàn và S c kh,e Ngh nghi p S ráng s c quá m c,và nh ng thương t t và m ñau do ho t ñ ng n,ng liên t c, ráng s c quá m c và ho t ñ ng chân tay là nh ng nguyên nhân ph bi n nh t gây ra thương t t trong hi n trư ng thi công và ng!ng ho t ñ ng. Nh ng khuy n ngh nh m phòng ng!a và ki m soát bao g%m: • ðào t o công nhân trong s nâng chuy n và các k thu t x& lý v t li u cho các d án thi công và ng!ng ho t ñ ng bao g%m ñ,t gi i h n cân n,ng trên ñó h tr cơ h c ho,c vi c nâng hai ngư i là c"n thi t • L p k ho ch b trí hi n trư ng công vi c ñ gi$m thi u nhu c"u cho vi c v n chuy n th công t$i tr ng n,ng • L a ch n công c và thi t k các tr m làm vi c gi$m nh ng yêu c"u v l c và th i gian gi và thúc ñ y v trí c"n ñư c c$i thi n bao g%m, khi áp d ng ñư c, tr m làm vi c ñi u ch nh ñư c ngư i s& d ng • Th c hi n ki m soát hành chính trong quá trình làm vi c như luân phiên công vi c và ngh ngơi ho,c ngh kéo dài Trư t và Ngã • Trư t và ngã trên cùng m t ñ cao g)n v i h th ng ti n ích kém như rác xây d ng th!a, v t li u xây d ng r i, tràn ch t l ng và s& d ng không ki m soát dây ñi n trên m,t ñ t cũng n m trong nh ng nguyên nhân thư ng xuyên nh t v tai n n gây t n th t ngư i lao ñ ng t i công trư ng xây d ng và ng!ng ho t ñ ng. Nh ng bi n pháp khuy n ngh ñ phòng ng!a trư t và ngã t! ho,c trên cùng m t ñ cao bao g%m: • Th c hi n bài t p n i d ch t t như s)p x p và ñ,t các v t li u thi công r i ho,c rác xây d ng phá h y trong các khu v c riêng cách xa ñư ng ñi b • D n s ch rác th$i th!a và ch t tràn l ng ñ u ñ,n • ð,t các dây ñi n trong vùng chung và hành lang ñã ñánh d u • S& d ng gi"y hãm trư t Làm vi c ñ cao • Vi c rơi t! trên ñ cao khi làm vi c v i thang, dàn giáo và # các k t c u xây d ng ñang dang d# ho,c b phá h y là nguyên nhân ph bi n nh t d n ñ n tàn t t vĩnh vi*n ho,c t& vong t i các công trư ng xây d ng và ng!ng ho t ñ ng. N u m i nguy b rơi t%n t i thì c"n ph$i x p ñ,t k 145 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: THI CÔNG VÀ NG7NG HO8T ð9NG ho ch b$o v bao g%m m t ho,c hơn m t khía c nh sau ph thu c vào b$n ch t c a m i nguy b rơi97: • ðào t o và s& d ng các thi t b phòng rơi t m th i như thanh ch)n ho,c rào ch)n khác có th ñ0 ñư c tr ng lư ng 200 pound, khi làm vi c # ñ cao tương ñư ng ho,c l n hơn 2 mét ho,c # b t kỳ ñ cao nào n u có nguy cơ rơi vào máy ñang v n hành, vào nư c ho,c ch t l ng khác, vào ch t nguy hi m ho,c qua c&a trong b m,t làm vi c • ðào t o và s& d ng các h th ng ch,n rơi cá nhân như b dây treo toàn thân và dây b$o hi m h p thu năng lư ng có th ñ0 ñư c 5000 pound (cũng ñư c mô t$ trong ph"n Làm vi c # ð cao bên trên) cũng như các quy trình c u ngư i b rơi khi ñã ñư c gi l i m t cách thành công b ng h th ng ch,n rơi. Dây bu c trong h th ng ch,n rơi cũng c"n có th ñ0 ñư c tr ng lư ng 5000 pound 97 Thông tin b sung v nh n d ng các m i nguy rơi và thi t k h th ng b$o v có th tìm th y trong trang web (US OSHA) c a Qu$n lý An toàn và S c kh e Ngh nghi p M : http:www.osha.gov/SLTC/fallprotection/in dex.html • S& d ng các h th ng giám sát an toàn và vùng ki m soát ñ c$nh báo công nhân v ñ lân c n c a h ñ n vùng nguy hi m d* rơi cũng như vi c b$o ñ$m, ñánh d u và dán nhãn n)p b$o v c&a # sàn nhà, mái nhà ho,c b m,t ñi b B T n công B i V t th • Các ho t ñ ng xây d ng và phá d0 có th t o ra m i nguy ñáng k , liên quan ñ n vi c các v t li u ho,c công c cũng như s phun các m$nh r)n t! v t li u mài ho,c các lo i công c ñi n khác rơi xu ng, do ñó có th d n ñ n thương t t # ñ"u, m)t và t chi. Nh ng k thu t phòng ng!a và ki m soát các m i nguy này bao g%m: • S& d ng vùng x$ ho,c rơi ch t th$i h n ch và ch ñ nh và/ho,c máng th$ cho vi c di chuy n ch t th$i an toàn t! các m c cao hơn xu ng m c th p hơn • Ti n hành vi c cưa, c)t, mài, nghi n, ñ o g t ho,c ch m tr v i t m b$o v ñúng ñ)n và vi c neo bu c khi áp d ng ñư c • Duy trì ñư ng giao thông rõ ràng ñ tránh lái thi t b n,ng lên ch t th$i r i r c • S& d ng các bi n pháp b$o v rơi t m th i trong dàn giáo và ngoài l c a b m,t công trình # ñ cao 146 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: THI CÔNG VÀ NG7NG HO8T ð9NG như tay v n và b$ng ñ0 chân ñ phòng ng!a v t li u b di ñ y • Gi$i t a khu v c làm vi c khi có ho t ñ ng n , và s& d ng t m ch)n n ho,c các phương ti n chuy n hư ng khác ñ gi$m thi u ñá bay ho,c s ném các rác xây d ng phá h y n u công vi c ñư c ti n hành g"n ngư i ho,c các k t c u • M,c PPE phù h p như kính b$o hi m v i v b c bên, t m ch)n m,t, mũ c ng và gi"y b$o h Máy Di chuy n Lưu lư ng xe c và vi c s& d ng thi t b nâng khi di chuy n máy móc và v t li u t i c ng trư ng xây d ng có th ñ,t ra m i nguy t m th i như ti p xúc v t lý, s ñ tràn, b i, khí x$ và âm thanh. Ngư i v n hành thi t b n,ng có t"m nhìn h n ch g"n thi t b c a h và có th không nhìn th y ngư i ñi b g"n phương ti n h ñang ñi u khi n. Xe c ñi u khi n trung tâm khi di chuy n có th gây ra nh ng h u qu$ ñáng k . Các k thu t phòng ng!a và ki m soát nh ng tác ñ ng này bao g%m: • L p k ho ch và tách riêng ñ a ñi m xe c lưu thông, khu máy móc ho t ñ ng và khu v c ñi b , và ki m soát lưu lư ng xe c thông qua s& d ng tuy n giao thông m t chi u, thi t l p gi i h n t c ñ và ngư i c"m c ñư c ñào t o ñi u khi n giao thông t i hi n trư ng và ñư c trang b qu"n áo phát tín hi u • ð$m b$o r ng nh ng ngư i ñi qua khu v c có thi t b h ng n,ng m,c nh ng b qu"n áo d* nh n ra và ñào t o công nhân ra hi u b ng m)t v i ngư i v n hành thi t b trư c khi ñ n g"n khu v c thi t b ñang ho t ñ ng • ð$m b$o thi t b di chuy n ñư c ñi u ch nh cho v!a v i vi c báo ñ ng d phòng âm thanh • S& d ng thi t b nâng ñư c b$o dư0ng t t và ñư c giám sát phù h p v i t$i tr ng như c"n c u và ñ$m b$o t$i tr ng khi nâng chúng ñ n ñ cao hi n trư ng công vi c cao hơn. B i • K thu t kh& b i c"n ñư c th c hi n như áp d ng nư c ho,c ch t hóa h c không ñ c h i ñ gi$m thi u b i t! vi c di chuy n xe c • PPE như m,t n ch ng b i c"n ñư c s& d ng khi m c b i quá th!a ðào X i và Không gian H n ch Ví d v không gian h n ch có th có m,t # các công trình ñang thi công ho,c phá hu7 bao g%m: 147 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: THI CÔNG VÀ NG7NG HO8T ð9NG h p ch a, thùng ch a, thùng ñ ng, h"m ch a ti n ích, b ch a, c ng, ng và gi ng vào. Mương và rãnh cũng có th ñư c coi là không gian h n ch khi l i vào ho,c l i ra b gi i h n. Ngoài hư ng d n cung c p trong Ph"n 2.8 nh ng m i nguy ngh nghi p g)n v i không gian h n ch và vi c ñào x i trong công trư ng xây d ng và ng!ng ho t ñ ng c"n ñư c phòng ng!a theo nh ng khuy n ngh sau: • Ki m soát các y u t hi n trư ng c th mà có th góp ph"n làm m t tính n ñ nh sư n d c h ñào bao g%m, ví d , vi c s& d ng s tiêu nư c h ñào, h tr tư ng bên và ñi u ch nh ñ d c sư n d c mà lo i b ho,c gi$m thi u nguy cơ s t ñ , b y, ho,c ng p chìm • Cung c p phương ti n vào và ra an toàn t! vi c ñào như b d c chia b c, tuy n ñư ng vào chia b c ho,c, c"u thang và thang • Tránh vi c ho t ñ ng c a thi t b cháy cho giai ño n kéo dài trong khu v c h ñào nơi các công nhân khác ñư c yêu c"u ñi vào tr! khi khu v c ñó ñã ñư c thông gió m t cách tích c c. Các M i Nguy t i Hi n trư&ng Khác • Hi n trư ng xây d ng và ng!ng ho t ñ ng có th ñ,t ra m i nguy c a s phơi trư c b i, ch t hóa h c, v t li u d* cháy ho,c nguy hi m và ch t th$i k t h p v i các d ng khí, ch t r)n, ch t l ng mà c"n ñư c phòng ng!a thông qua vi c th c hi n các k ho ch c th d án và các bài t p qu$n lý ng d ng khác bao g%m: • S& d ng nhân s ñư c ñào t o ñ,c bi t ñ xác ñ nh và lo i b v t li u th$i t! b ch a, bình ch a, thi t b x& lý ho,c ñ t ô nhi*m như là bư c ñ"u tiên trong các ho t ñ ng ng!ng v n hành ñ cho phép ñào, xây d ng, tháo d0 ho,c phá h y an toàn • S& d ng nhân s ñư c ñào t o ñ,c bi t ñ xác ñ nh và lo i b m t cách ch n l c các v t li u nguy hi m ti m năng trong các y u t xây d ng trư c khi tháo d0 ho,c phá h y bao g%m, ví d , các y u t cách ly ho,c c u trúc ch a amiăng và Polychlorinated Biphenyls (PCBs), thành ph"n ñi n ch a th y ngân.98 • S& d ng PPE ñ,c thù d a trên k t qu$ c a ñánh giá an toàn và s c kh e ngh nghi p bao g%m máy hô h p nhân t o, qu"n áo/qu"n áo, găng tay b$o v và b$o v m)t 98 Thông tin b sung v qu$n lý và lo i b v t li u xây d ng ch a amiăng có th tìm th y trong Tiêu chu n ASTM E2356 và E 1368 148 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: THI CÔNG VÀ NG7NG HO8T ð9NG 4.3 An toàn và S c kh,e C ng ñ(ng phương ti n l i ra cho nh ng c&a l n hơn như rãnh ho,c h ñào ho,c kho khóa v t li u nguy hi m M i Nguy Hi n trư ng Chung Các d án c"n th c hi n các chi n lư c qu$n lý nguy cơ ñ b$o v c ng ñ%ng kh i nh ng m i nguy v t lý, hóa h c ho,c m i nguy khác g)n v i hi n trư ng trong khi xây d ng và ng!ng ho t ñ ng. Các nguy cơ có th phát sinh t! s xâm ph m vô ý ho,c c tình bao g%m kh$ năng ti p xúc v i v t li u nguy hi m, ñ t ô nhi*m và các môi trư ng, tòa nhà khác còn tr ng ho,c ñang thi công ho,c h ñào và k t c u mà có th ñ,t ra m i nguy b y và rơi. Các chi n lư c qu$n lý nguy cơ có th bao g%m: • H n ch ñư ng vào hi n trư ng thông qua vi c k t h p các bi n pháp ki m soát hành chính và n i quy v i s t p trung vào nh ng k t c u ho,c khu v c có nguy cơ cao, ph thu c vào t!ng hi n trư ng c th bao g%m hàng rào, bi n báo và s truy n thông c a nh ng nguy cơ ñ i v i c ng ñ%ng ñ a phương • Lo i b nh ng ñi u ki n nguy hi m v hi n trư ng xây d ng mà không th ki m soát m t cách có hi u qu$ v i nh ng h n ch ti p c n như ñ,t c&a ra vào các không gian h n ch nh ñ$m b$o Phòng ng-a B nh Bi n c ngày càng gia tăng c a các b nh truy n nhi*m và b nh truy n t! côn trùng g)n v i ho t ñ ng xây d ng có th ñe d a nghiêm tr ng s c kh e c a cán b d án và ngư i dân c a c ng ñ%ng ñ a phương. Nh ng khuy n ngh nh m phòng ng!a và ki m soát các b nh truy n nhi*m và b nh truy n t! côn trùng cũng ñư c áp d ng ñ i v i các ho t ñ ng giai ño n thi công ñư c cung c p trong Ph"n 3.6 (Phòng ng!a B nh) An toàn Giao thông Các ho t ñ ng thi công có th d n ñ n s tăng ñáng k trong vi c di chuy n các xe c n,ng cho vi c v n chuy n các v t li u xây d ng và thi t b làm tăng nguy cơ tai n n và thương t t liên quan ñ n giao thông ñ i v i công nhân và các dân cư ñ a phương. C"n gi$m thi u tai n n giao thông do thi t b /xe c d án ñang thi công gây ra trong khi thi công thông qua vi c k t h p giáo d c và nâng cao nh n th c, và áp d ng các quy trình ñã mô t$ trong Ph"n 3.4 (An toàn Giao thông) 149 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: TÀI LI U THAM KH:O TÀI LI U THAM KH:O VÀ CÁC NGU;N B< SUNG IATA (International Air Transport Association). 2005. “Dangerous Goods Regulations Manual.” Geneva: IATA. http://www.iata.org/ps/publications/9065.htm (accessed May 18, 2006) IAEA (International Atomic Energy Agency). International Basic Safety Standard for protection against Ionizing Radiation and for the Safety of Radiation Sources http://wwwns.iaea.org/standards/documents/default.asp?sub=160 (accessed May 19, 2006). IHS 1996. ISO 9613 – Acoustics – Attenuation of sound during propagation outdoors – Part 2: General method of calculation. http://engineers.ihs.com/document/abstract/XVNLCAAAAAAAAAAA (accessed May 1 9, 2006). IMO (International Maritime Organization). International Maritime Dangerous Goods Code. http://www.imo.org/Safety/mainframe.asp?topic_id=158 (accessed May 18, 2006) ISO (International Organization for Standardization). Quality and Environmental Management. http://www.iso.org/iso/en/iso9000-14000/index.html (accessed May 18, 2006) IOMC (Inter-Organization Programme for the Sound Management of Chemicals. 2001. “The WHO Recommended Classification of Pesticides by Hazard and Guidelines to Classification 2000-2002.” International Program on Chemical Safety. http://whqlibdoc.who.int/hq/2002/a76526.pdf Kates, R., Hohenemser, C., and J. Kasperson, Editors. 1985. Perilous Progress: Management the Hazards of Technology. Westview Press, London. Knowlton, R. Ellis. 1992. A Manual of Hazard & Operability Studies. Chemetics International. LDAR (Leak Detection and Repair Professionals). http://www.ldar.net/ (accessed May 18, 2006). Lijzen, J.P.A., A.J. Baars, P.F. Otte, M.G.J. Rikken, F.A. Swartjes, E.M.J. Verbruggen and A.P. van Wezel. 2001. Technical evaluation of the Intervention Values for Soil/sediment and Groundwater - Human and ecotoxicological risk assessment and derivation of risk limits for soil, aquatic sediment and groundwater. RIVM report 711701 023. Netherlands National Institute of Public Health and the Environment. http://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/711701023.pdf 150 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: TÀI LI U THAM KH:O Massachusetts Department of Environment. Cleanup Sites and Spills. http://www.mass.gov/dep/cleanup (accessed May 19, 2006). MSHA (Mine Safety and Health Administration). Homepage. http://www.msha.gov/ (accessed May 19, 2006). NIOSH (National Institute for Occupational Safety and Health). Center for Disease Control and Prevention – Department of Health and Human Services. http://www.cdc.gov/niosh/homepage.html (accessed May 18, 2006) National Research Council of Canada, 2005. Building Codes. http://www.nrccnrc.gc.ca/doingbusiness/codes_e.html (accessed May 18, 2006). NRCAN (Natural Resources Canada). Electric Motors – Factsheet 6. Office of Energy Efficiency. http://oee.nrcan.gc.ca/regulations/html/Factsheet6.cfm?text=N&printview=N (accessed May 18, 2006) NRCAN. Energy-Efficient Motor Systems Assessment Guide. Office of Energy Efficiency. http://oee.nrcan.gc.ca/cipec/ieep/newscentre/motor_system/introduction.cfm?text= N&printview=N (accessed May 18, 2006) NRCAN (Natural Resources Canada). EnerGuide Program. Office of Energy Efficiency. http://oee.nrcan.gc.ca/equipment/english/index.cfm?PrintView=N&Text=N (accessed March 24, 2006) NRCAN. 2004. “EnerGuide for Industry: Your guide to selecting energy-efficient industrial equipment”. Office of Energy Efficiency. http://oee.nrcan.gc.ca/publications/infosource/pub/Energuide-industry/EGI- brochuree.cfm NRCAN. Energy Star® - Heating, Cooling and Ventilation. Office of Energy Efficiency. http://oee.nrcan.gc.ca/energystar/english/consumers/heating.cfm?text=N&printvie w=N#AC (accessed April 9, 2006) NRCAN. Technical Factsheet CanMOST – Canadian Motor Selection Tool. Office of Energy Efficiency. http://oee.nrcan.gc.ca/publications/infosource/pub/cipec/canadianmotor/index.cfm (accessed May 18, 2006) NRCAN. 2005a. “Team up for Energy Savings - Compressed Air.” Office of Energy Efficiency. http://oee.nrcan.gc.ca/publications/industrial/cipec/compressed-air.pdf NRCAN. 2005b. Team up for Energy Savings – Lighting.” Office of Energy Efficiency. http://oee.nrcan.gc.ca/publications/industrial/cipec/light.pdf NRCAN. 2006a. Model National Energy Code for Buildings (MNECB) for the Commercial Building Incentive Program. http://oee.nrcan.gc.ca/commercial/financial-assistance/new- 151 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: TÀI LI U THAM KH:O buildings/mnecb.cfm?attr=20 (accessed March 24, 2006) NRCAN. 2006b. Office of Energy Efficiency General Database. http://oee.nrcan.gc.ca/infosource/PDFs (accessed March 24, 2006) NRCAN. 2006c. Office of Energy Efficiency – Industry Projects Database. http://oee.nrcan.gc.ca/publications/infosource/home/index.cfm?act=category&cate gory=07&PrintView=N&Text=N (accessed March 24, 2006) NRCAN. 2006d. Energy Efficiency Regulations and Standards for Industry – Canada’s Energy Efficiency Regulations. http://oee.nrcan.gc.ca/industrial/regulationsstandards/index.cfm?attr=24 (accessed April 24, 2006) New Zealand Ministry of the Environment. 2004. “Contaminated Land Management Guidelines No.5: Site Investigation and Analysis of Soils.” Federal Government of New Zealand. http://www.mfe.govt.nz/publications/hazardous/contaminated-land-mgmtguidelines-no5/index.html North American Energy Working Group. “North American Energy Efficiency Standards and Labeling.” Organization for Economic Cooperation and Development (OECD). Database on Use and Release of Industrial Chemicals. http://appli1.oecd.org/ehs/urchem.nsf OECD. 1999. Safety Strategies for Rural Roads. Organization for Economic Cooperation and Development, Paris. www.oecd.org/dataoecd/59/2/2351720.pdf OHSAS. 2000. OHSAS 18002:2000. Occupational Health and Safety Management Systems - Guidelines for the Implementation of OHSAS 18001. OSHA (Occupational Safety and Health Administration). Emergency Standards. http://www.osha.gov/SLTC/etools/evacuation/standards_card.html (accessed May 18, 2006) OSHA. Safety and Health Topics - Toxic Metals. http://www.osha.gov/SLTC/metalsheavy/ (accessed May 19, 2006) Peden, Margie, David Sleet, Adnan Hyder and Colin Mathers, eds. 2004. “World Report on Road Traffic Injury Prevention.” Geneva: World Health Organization. http://www.who.int/world-health-day/2004/infomaterials/world_report/en/ PDEP (Pennsylvania Department of Environment Protection). Official Recycled Product Guide. http://www.dep.state.pa.us/wm_apps/recycledproducts/ (accessed May 18, 2006) ATSDR (Agency for Toxic Substance and Disease Registry). Quick Reference Pocket Guide for Toxicological Profiles. http://www.atsdr.cdc.gov/toxguides/ (accessed May 19, 152 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: TÀI LI U THAM KH:O 2006). ATSDR. 2005. Top 20 Hazardous Substances 2005. http://www.atsdr.cdc.gov/cxcx3.html (accessed May 19, 2006). Air and Waste Management Association (AWMA). 2000. Air Pollution Engineering Manual, Second Edition. John Wiley & Sons, Inc.. New York, NY. ACGIH (American Conference of Governmental Industrial Hygienists). 2005. Threshold Limit Values for Chemical Substances in the Work Environment. Cincinnati:ACGIH. ANSI (American National Standards Institute). Homepage. http://www.ansi.org/ (accessed May 19, 2006). ADB. 2003. Road Safety Audit for Road Projects: An Operational Tool. Asian Development Bank, Manila. American Petroleum Institute, Management of Process Hazards (R.P. 750). Assum, T. 1998. Road Safety in Africa: Appraisal of Road Safety Initiatives in Five African Countries. Working Paper No. 33. The World Bank and United Nations Economic Commission for Africa. American Society for Testing and Materials (ASTM) E1739-95(2002) Standard Guide for Risk-Based Corrective Action Applied at Petroleum Release Sites ASTM E2 081-00(2004)e1 Standard Guide for Risk-Based Corrective Action (at chemical release sites). ASTM E 1368 - Standard Practice for Visual Inspection of Asbestos Abatement Projects ASTM E 2356 - Standard Practice for Comprehensive Building Asbestos Surveys ASTM E 2394 - Standard Practice for Maintenance, Renovation and Repair of Installed Asbestos Cement Products. Australian Government. NPI Industry Reporting. Department of the Environment and Heritage. http://www.npi.gov.au/handbooks/ Australian Government. 2004. “National Pollutant Inventory Guide.” Department Of Environment and Heritage. http://www.npi.gov.au/handbooks/pubs/npiguide.pdf Awareness and Preparedness for Emergencies at Local Level (APELL) Guidelines available at: http://www.uneptie.org/pc/apell/publications/handbooks.html Bringezu, Stefan and Helmut Schutz. 2001. “Material use indicators for the European Union, 1980-1997 – Economy-side material flow accounts and balances and derived indicators of resource use.” European Commission. 153 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: TÀI LI U THAM KH:O http://www.belspo.be/platformisd/Library/Material%20use%20Bringezu.PDF BC MOE (BC Ministry of Environment). Guidance on Contaminated Sites. http://www.env.gov.bc.ca/epd/epdpa/contam_sites/guidance/ (accessed May 18, 2006) CIWMB (California Integrated Waste Management Board). “Sustainable Materials”. State Training Manual. http://www.ciwmb.ca.gov/GreenBuilding/Training/StateManual/Materials.doc (accessed May 18, 2006) CCPS (Center for Chemical Process Safety). Homepage. American Institute of Chemical Engineers. www.aiche.org/ccps (accessed May 18, 2006) CCPS. 1992. Guidelines for Hazard Evaluation Procedures. American Institute of Chemical Engineers. Chavasse, D.C. and H.H. Yap, eds. 1997. Chemical Methods for the Control of Vectors and Pests of Public Health Importance. Geneva, Switzerland: World Health Organization. Dockrill, Paul and Frank Friedrich. 2001. “Boilers and Heaters: Improving Energy Efficiency.” NRCAN. http://oee.nrcan.gc.ca/publications/infosource/pub/cipec/boilersheaters.pdf Environment Canada, 2005. Hazardous Waste. http://www.atl.ec.gc.ca/pollution/hazardouswaste.html (accessed May 19, 2006). European Commission. 2000. “Guidance Document for EPER implementation.” Directorate-General for Environment. http://ec.europa.eu/environment/ippc/eper/index.htm European Council Directive 91/271 of 21 May 1991 concerning urban wastewater treatment (http://ec.europa.eu/environment/water/water- urbanwaste/info/docs_en.htm) EPER (European Pollutant Emission Register). Homepage. http://www.eper.cec.eu.int/eper/default.asp (accessed May 19, 2006). EREC (European Renewable Energy Council). 2006. Renewable Energy Sources. http://www.erec-renewables.org/sources/default.htm (accessed April 24, 2006). EUROPA. Summaries of Legislation: Air Pollution. http://europa.eu.int/scadplus/leg/en/s15004.htm (accessed March 25, 2006) Fairman, Robyn, Carl D.Mead, and W. Peter Williams. 1999. “Environmental Risk Assessment - Approaches, Experiences and Information Sources”. London: Monitoring and Assessment Research Centre, King's College,. http://reports.eea.eu.int/GH-07-97-595-ENC2/en FAO (Food and Agriculture Organization). 1995. “Guidelines on Good Labeling Practices 154 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: TÀI LI U THAM KH:O for Pesticides.” Rome: FAO. http://ecoport.org/Resources/Refs/Pesticid/Guides/guides.htm FAO. 1985. “Guidelines for the Packaging and Storage of Pesticides.” Rome: FAO http://www.fao.org/ag/AGP/AGPP/Pesticid/Code/Download/pacstor.doc Francey, R., J. Pickford and R. Reed. 1992. “A Guide to the Development of On- site Sanitation.” Geneva: World Health Organization. http://www.who.int/water_sanitation_health/hygiene/envsan/onsitesan/en/print.html GVRD (Greater Vancouver Regional District). 1999. Caring for our Waterways: Liquid Waste Management Plan Stage 2, Discussion Document. 136 pp. GVRD. 2001. “Liquid Waste Management Plan.” Greater Vancouver: Stormwater Management Technical Advisory Task Group. http://www.gvrd.bc.ca/sewerage/lwmp_feb2001/lwmp_plan_feb2001.pdf IESNA (Illuminating Engineering Society of North America). Homepage. http://www.iesna.org/ (accessed May 18, 2006) Industry Canada. Eco-efficiency. http://strategis.ic.gc.ca/epic/internet/inee- ee.nsf/en/Home (accessed May 18, 2006) IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change). National Greenhouse Gas Inventories Program. http://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/ (accessed May 18, 2006) ILO-OSH (International Labour Organization – Occupational Safety and Health). 2001. “Guidelines on Occupational Safety & Health Management Systems”. Geneva: International Labour Office. http://www.ilo.org/public/english/protection/safework/cops/english/download /e000013.pdf ICC (International Code Council). 2006. “International Building Code”. Falls Church, Virginia: ICC. PTCL (Physical and Theoretical Chemistry Lab). Safety (MSDS) data for benzo(a)pyrene. http://www.physchem.ox.ac.uk/MSDS/BE/benzo(a)pyrene.html (accessed May 18, 2006) Prokop, Gundula. 2002. “Second Technical Workshop on Contaminated Sites - Workshop Proceedings and Follow-up.” European Environment Agency. http://reports.eea.europa.eu/technical_report_2002_76/en/Tech76.pdf Ritter, L., K.R. Solomon, J. Forget, M. Stemeroff and C.O’Leary. “An Assessment Report on: DDT-Aldrin-Dieldrin-Endrin-Chlordane, Heptachlor-Hexachlorobenzene, MirexToxaphene, Polychlorinated Biphenyls, Dioxins and Furans.” International Programme on Chemical Safety. http://www.pops.int/documents/background/assessreport/en/ritteren.pdf (accessed May 18, 2006) 155 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: TÀI LI U THAM KH:O Ross A, Baguley C, Hills B, McDonald M, Solcock D.1991. “Towards Safer Roads in Developing Countries: A Guide for Planners and Engineers.” Berkshire: Transport and Road Research Laboratory. Rushbrook, P. and M. Pugh. 1998. “Solid Waste Landfills in Middle- and Lower- Income Countries: A Technical Guide to Planning, Design, and Operation.” World Bank. http://wwwwds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/IW3P/IB/2002/12/06/0000 94946_02112104104987/Rendered/PDF/multi0page.pdf SCPOP (Stockholm Convention on POPs). Guidance Documents. http://www.pops.int/documents/guidance/ (accessed May 19, 2006) Tsunokawa, Koji and Christopher Hoban, eds. 1997. “Roads and the Environment: A Handbook.” Washington, D.C.: World Bank. http://www.worldbank.org/transport/publicat/reh/toc.htm UK Department of Environment, Food and Rural Affairs. http://www.defra.gov.uk/ (accessed May 18, 2006) UK Environment Agency. Contaminated Land Exposure Assessment (CLEA). http://www.environmentagency.gov.uk/subjects/landquality/113813/672771/?version=1&lang=_e (accessed May 18, 2006) UN/ECE (United Nations/Economic Commission for Europe). United Nations Recommendations on the Transport of Dangerous Goods Model Regulations. http://www.unece.org/trans/ (accessed May 18, 2006) UN/ECE. The Atmospheric Emission Inventory Guidebook. http://www.aeat.co.uk/netcen/airqual/TFEI/unece.htm (accessed May 18, 2006). UNEP (United Nation Environment Program). Secretariat of the Basel Convention on Hazardous Waste Management. http://www.basel.int/index.html (accessed May 18, 2006) UNEP. Persistant Organic Pollutants. http://www.chem.unep.ch/pops/ (accessed May 18, 2006) UNEP. Country contributions: Information on the regulatory status of POPs; bans, restrictions, and/or other legal permitted uses. http://www.chem.unep.ch/pops/POPs_Inc/INC_3/inf-english/inf3-9/sect5.pdf (accessed May 18, 2006). UNEP. 1993. Cleaner Production Worldwide Volume 1. http://www.uneptie.org/PC/cp/library/catalogue/regional_reports.htm . 156 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: TÀI LI U THAM KH:O UNEP. 1997. The Environmental Management of Industrial Estates. Industry and Environment, United Nations Environment Programme. US DOE. Building Toolbox – Boilers. Building Technologies Program. http://www.eere.energy.gov/buildings/info/components/hvac/boilers.html (accessed April 30, 2006) US DOE. 2002. Heating and Cooling Equipment Selection. Office of Building Technology, State and Community Programs – Energy Efficiency and Renewable Energy. http://www.eere.energy.gov/buildings/info/documents/pdfs/26459.pdf (US DOE). Industry Plant Managers and Engineers – Combustion. http://www.eere.energy.gov/consumer/industry/combustion.html#opp1 (accessed April 30, 2006). US DOE (US Department of Energy). Industry Plant Managers and Engineers – Process Heating Systems. http://www.eere.energy.gov/consumer/industry/process.html (accessed April 30, 2006). US DOE. Industry Plant Managers and Engineers – Steam Boilers. http://www.eere.energy.gov/consumer/industry/steam.html (accessed April 30, 2006). US DOE. Industrial Technologies Program – Best Practices. http://www1.eere.energy.gov/industry/bestpractices/ (accessed April 30, 2006) US DOE. “The Big Picture on Process Heating”. Industrial Technologies Program – Best Practices. http://eereweb.ee.doe.gov/industry/bestpractices/pdfs/em_proheat_bigpict.pdf (accessed April 30, 2006). US DOE. 2005. “Improve Motor System Efficiency for a Broader Range of Motors with MotorMaster+ International.” Industrial Technologies Program. http://eereweb.ee.doe.gov/industry/bestpractices/pdfs/mmplus_international.pdf US DOT (US Department of Transportation). HAZMATS Regulations. http://hazmat.dot.gov/ (accessed May 18, 2006) US Energy Star Program. Guidelines for Energy Management. http://www.energystar.gov/index.cfm?c=guidelines.download_guidelines (accessed April 24, 2006) US Energy Star Program. Tools and Resources. http://www.energystar.gov/index.cfm?c=tools_resources.bus_energy_management _tools_resources (accessed April 9, 2006)US EPA (US Environmental Protection Agency). Air Compliance Advisor. http://www.epa.gov/ttn/ecas/ACA.htm (accessed May 18, 2006) US EPA. Ambient Air Monitoring QA Program. 157 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: TÀI LI U THAM KH:O http://www.epa.gov/airprogm/oar/oaqps/qa/index.html#guidance (accessed May 19, 2006). US EPA. Comprehensive Procurement Guidelines – Product Fact Sheets. http://www.epa.gov/cpg/factshts.htm (accessed May 18, 2006) US EPA. EPA Guidance. Environmentally Preferable Purchasing. http://www.epa.gov/oppt/epp/pubs/guidance/guidancepage.htm (accessed May 18, 2006) US EPA. Hazardous Waste. http://www.epa.gov/epaoswer/osw/hazwaste.htm (accessed May 19, 2006). US EPA. Hazardous Waste Identification. http://www.epa.gov/epaoswer/hazwaste/id/id.htm#id (accessed May 19, 2006). US EPA. Major Environmental Laws. Laws and Regulations. http://www.epa.gov/epahome/laws.htm (accessed May 18, 2006) US EPA. Performance Track Assistance. National Environmental Performance Track. http://www.epa.gov/performancetrack/ptrackassist.htm (accessed May 18, 2006) US EPA 40 CFR Part 133, Secondary Treatment Regulation (http://www.access.gpo.gov/nara/cfr/waisidx_02/40cfr133_02.html) US EPA. Persistant Organic Pollutants (POPs). http://www.epa.gov/oppfead1/international/pops.htm (accessed May 19, 2006) US EPA. Pollution Prevention Highlights. http://www.epa.gov/p2/ (accessed May 18, 2006) US EPA. Region 9 Preliminary Remediation Goals. http://www.epa.gov/region9/waste/sfund/prg/ (accessed May 19, 2006). US EPA. Technology Transfer Network Clearinghouse for Inventories and Emissions Factors. http://www.epa.gov/ttn/chief/ US EPA. Waste Minimization. http://www.epa.gov/wastemin/ (accessed May 19, 2006). US EPA. 1991. Technical support document for water quality-based toxic control. Washington, DC.: Office of Water Enforcement and Permits, Office of Water Regulations and Standards. US EPA. 2004. National Recommended Water Quality Criteria. Washington. DC: United States Office of Water. Environmental Protection Agency Office of Science and Technology (4304T). US EPA. 2005. Chromated Copper Arsenate (CCA). Pesticides Re-registration. 158 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: TÀI LI U THAM KH:O http://www.epa.gov/oppad001/reregistration/cca/ (accessed May 18, 2006) US EPA. 2006. 40CFR Chapter 1, Subchapter J, section 302.4, Designation of Hazardous Substances. http://ecfr.gpoaccess.gov/cgi/t/text/textidx?c=ecfr&sid=a1d39cb9632558b450b2d09e45b5ca78&rgn=div8&view=text&nod e=40:27.0.1.1.2.0.1.4&idno=40 USGS (US Geological Survey). 2000. Recycled Aggregates—Profitable Resource Conservation. USGS Fact Sheet FS–181–99. http://pubs.usgs.gov/fs/fs-018199/fs-0181-99so.pdf US NFPA (US National Fire Protection Association). 2006. 101- Life Safety Code Handbook. http://www.nfpa.org/catalog/product.asp?category%5Fname=&pid=10106&target% 5Fpid=10106&src%5Fpid=&link%5Ftype=search (accessed May 19, 2006). US Occupational Safety and Health Administration (OSHA) 29 CFR 1910.119 App A, Threshold Quantities. US Occupational Safety and Health Administration (OSHA) 29CFR Part 1910.120, Hazardous Waste Operations and Emergency Response Standard. US Occupational Safety and Health Administration (OSHA) 29 CFR Part 1910.119. WHO. 1987. Technology for Water Supply and Sanitation in Developing Countries. Technical Report Series No. 742. World Health Organization, Geneva. WHO. 1989. New Approaches to Improve Road Safety. Technical Report 781b. World Health Organization, Geneva. WHO. 1993. Guidelines for Drinking Water Quality. Volume 1: Recommendations. 2nd Edition. World Health Organization, Geneva. WHO. 1994. Operation and Maintenance of Urban Water Supply and Sanitation Systems: A Guide for Managers. World Health Organization, Geneva. WHO. 1996. Guidelines for Drinking Water Quality. Volume 2: Health Criteria and Other Supporting Information. World Health Organization, Geneva. WHO. 1997. Guidelines for Drinking Water Quality. Volume 3: Surveillance and Control of Community Supplies. World Health Organization, Geneva. http://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/gdwq2v1/en/index2.html (accessed May 18, 2006) WHO. 1999. Draft Specifications for Bacterial Larvicides for Public Health Use. WHO/CDS/CPC/WHOPES/99.2. Communicable Diseases Prevention and Control, WHO Pesticide Evaluation Scheme, World Health Organization. 159 Hư ng d n v Môi trư ng, s c kho và An toàn (EHS) HƯ NG D N CHUNG EHS: TÀI LI U THAM KH:O WHO. 1999. Prevention and Control of Dengue and Dengue Haemorrhagic Fever: Comprehensive Guidelines. WHO Regional Publication, SEARO No. 29. Regional Office for South-East Asia, World Health Organization, New Delhi. WHO. 1999. Safety of Pyrethroid-Treated Mosquito Nets. WHO/CDS/CPE/WHOPES/99.5. World Health Organization, Geneva. WHO. 2000a. Guidelines for the Purchase of Public Health Pesticides. WHO/CDS/WHOPES/2000.1. Communicable Disease Control, Prevention and Eradication, World Health Organization. WHO. 2000b. Air Quality Guidelines for Europe. Geneva:WHO. http://www.euro.who.int/document/e71922.pdf WHO. 2000. Towards an Assessment of the Socioeconomic Impact of Arsenic Poisoning in Bangladesh. WHO/SDE/WSH/00.4. World Health Organization. WHO. 2001. Chemistry and Specifications of Pesticides. Technical Report Series 899. Geneva: WHO. WHO. 2003. “Draft Guidelines for the Management of Public Health Pesticides.” Communicable Disease Control, Prevention and Eradication, World Health Organization. http://whqlibdoc.who.int/hq/2003/WHO_CDS_WHOPES_2003.7.pdf WHO. 2004. Guidelines for Drinking-water Quality - Volume 1 Recommendations. Geneva: WHO. http://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/GDWQ2004web.pdf WHO Guidelines for the Safe Use of Wastewater, Excreta and Greywater. Volume 2: Wastewater Use in Agriculture http://www.who.int/water_sanitation_health/wastewater/gsuweg2/en/index.html WHO. 2005. Guidelines for drinking-water quality. http://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/gdwq3/en/ (accessed May 18, 2006) Woolliams, J. 2002. “Planning, Design and Construction Strategies for Green Buildings.” Eco-City Planning Company. http://www.greenbuildingsbc.com/new_buildings/pdf_files/greenbuild_strategies_g uide.pdf Yassi, A. et al. 1998. Basic Environmental Health. WHO/EHG/98.19. Office of Global and Integrated Environmental Health, World Health Organization, Geneva. Zaim, M. 2002. Global Insecticide Use for Vector-Borne Disease Control. WHO/CDS/WHOPES/GCDPP/2002.2. Communicable Disease Control, Prevention and Eradication, World Health Organization. 160 Các hướng dẫn EHS chuyên ngành sắp được xuất bản Ngành Lâm nghiệp Ngành Nông nghiệp Chế biến nông sản Ngành Hóa chất Ngành Hạ tầng Ngành Sản xuất tổng hợp Ngành khai thác dầu mỏ Ngành dầu mỏ Ngành năng lượng Đây là tài liệu tham khảo nội bộ. Có thể tham khảo phiên bản gốc của Hướng dẫn này bằng tiếng Anh tại http://www.ifc.org/ifcext/sustainability.nsf/Content/EHSGuidelines Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) Tầng 3, 63 Lý Thái Tổ, Hà Nội ĐT: + 84 4 3 8247892 Fax: + 84 4 3 8247898 ifc.org 11/ 2010