BÀI TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN HỌC KỲ II NĂM HỌC 2020-2021 MÔN THI: TÂM LÝ HỌC ĐẠI CƯƠNG CHỦ ĐỀ 2: HOẠT ĐỘNG, GIAO TIẾP ĐỐI VỚI SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TÂM LÝ CỦA SINH VIÊN . Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 7 năm 2021  Mục lục I. Giao tiếp dưới góc nhìn tâm lý học. 3 1) Hoạt động. 3 2) Giao tiếp 3 3) Mối quan hệ giữa hoạt động và giao tiếp 5 4) Vai trò của hoạt động và giao tiếp trong sự hình thành và phát triển tâm lý người 5 II. Thực trạng và ảnh hưởng của việc tham gia một số hoạt động cụ thể của sinh viên và việc giao tiếp trên mạng xã hội của sinh viên. 5 1. Thực trạng 5 2. Ảnh hưởng 7 III. Những đề xuất giúp sinh viên trải nghiệm các hoạt động và giao tiếp 10 IV. Kết luận 11 Giao tiếp dưới góc nhìn tâm lý học. Hoạt động. Khái niệm hoạt động Dưới góc nhìn Tâm lý học có thể đưa ra khái niệm sau về hoạt động: Hoạt động là mối quan hệ tác động qua lại giữa con người và thế giới( khánh thể) để tạo ra sản phẩm cả về phía thế giới, cả về phía con người( khánh thể). 2 quá trình của hoạt động Hoạt động đóng vai trò quyết định đến sự hình thành và phát triển tâm lý và nhân cách cá nhân thông qua 2 quá trình: - Quá trình thứ nhất là quá trình khánh thể hóa( còn gọi là quá trình xuất tâm): Chủ thể chuyển năng lực và phẩm chất tâm lý của mình tạ thành sản phẩm. Từ đó, tâm lý người được bộ lộ, khách quan trong quá trình tạo ra sản phẩm. Ví dụ: Khi thuyết trình một môn học nào đó thì người thuyết trình phải sử dụng kiến thức, kỹ năng, thái độ, tình cảm của mình về môn học đó để thuyết trình. Trong khi thuyết trình thì mỗi người lại có tâm lý khác nhau: người thì rất tự tin, nói to, mạch lạc, rõ ràng, logic; người thì run, lo sợ, nói nhỏ, không mạch lạc. Cho nên phụ thuộc vào tâm lý của mỗi người mà bài thuyết trình đó sẽ đạt yêu cầu hay không đạt yêu cầu. - Quá trình thứ hai là quá trình chủ thể hóa( còn gọi là quá trình nhập tâm): Thông qua các hoạt động đó, con người, tiếp thu lấy tri thức, đúc rút được kinh nghiệm nhờ quá trình tác động vào đối tượng, hay còn được gọi là quá trình nhập tâm. Ví dụ: Sau lần thuyết trình lần đầu tiên thì cá nhân đó đã rút ra được rất nhiều kinh nghiệm cho bản thân, và đã biết làm thế nào để có một bài thuyết trình đạt hiệu quả tốt. Nếu lần sau có cơ hội được thuyết trình thì sẽ phải chuẩn bị một tâm lý tốt, đó là: phải tư tin, nói to, rõ ràng, mạch lạc, logic, phải làm chủ được mình trước mọi người... Giao tiếp Khái niệm giao tiếp Giao tiếp là sự tiếp xúc tâm lý giữa người với người thông qua đó con người trao đổi thông tin, cảm xúc, tác động qua lại và ảnh hưởng lẫn nhau mà trong đó giao tiếp xác lập và vận hành các mối quan hệ người- người, hiện thực hóa các quan hệ xã hội giữa chủ thể này và chủ thể khác. Chức năng của giao tiếp Thông tin hai chiều giữa các chủ thể tham gia giao tiếp + Qua giao tiếp, chúng ta sẽ tra đổi, truyền đạt thông tin kiến thức. + Mỗi các nhân, trong giao tiếp vừa là nguồn phát thông tin, vừa là nguồn thu thông tin. Tổ chức, điều khiển, phối hợp hành đông của một nhóm người trong cùng một hoạt động cùng nhau Các cá nhân phải có sự tiếp xúc, thực hiện các cuộc giao tiếp để trao đổi, bàn bạc, phân công công viêc cũng như phổ biến tiến trình, cách thức thực hiện công việc thì mới tạo ra sự hiểu quả trong công việc chung. Điều kiển, điều chỉnh hành vi Trong quá trình giao tiếp, cá nhân có thể gây ảnh hưởng đến người khác đồng thời cũng thực hiện chiều ngược lại. Xúc cảm Qua giao tiếp, cá nhân cũng có thể nhận biết cảm xúc, tình cảm nhất định của cá nhân khác. Nhận thức và đánh giá lẫn nhau Qua giao tiếp, cá nhân sẽ: + Tiếp thu những đánh giá, nhận xét về bản thân và từ đó sẽ tự đối chiếu, tự đánh giá lại bản thân và điều chỉnh lại bản thân. + Có định hướng giao tiếp về đối tượng mình giao tiếp tùe sự đánh giá, tìm hiểu về họ. Giáo dục và phát triển nhân cách Giao tiếp trực tiếp ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách cá nhân, đời sống xã hội và là điều kiện của sự tồn tại và phát triển xã hội. Mối quan hệ giữa hoạt động và giao tiếp Có nhiều nhà tâm lý cho rằng giao tiếp là một dạng đặc biệt của hoạt động. Một số nhà tâm lý khác lại cho rằng, giao tiếp và hoạt động là hai phạm trù đồng đẳng. Theo các thứ nhât, giao tiếp diễn ra như là một điều kiện để tiến hành các hoạt động khác. Theo cách thứ hai, hoạt động là điều kiện thực hiện mối quan hệ giao tiếp giữa con người với con người. Vai trò của hoạt động và giao tiếp trong sự hình thành và phát triển tâm lý người Bằng hoạt động và giao tiếp, con người với tư cách là chủ thể tiếp thu các kinh nghiệm xã hội lịch sử, biến nó thành tâm lý, nhân cách. Nói cách khác, tâm lý là sản phẩm của hoạt động và giao tiếp. Nhu cầu giao tiếp được xem như là nhu cầu bẩm sinh của con người thông qua quan hệ giao tiếp với người khác. Nói cách khác hoạt động và giao tiếp vừa là động lực của sự hình thành và phát triển tâm lý, đồng thời tâm lý người cũng là sản phẩm của hoạt động và giao tiếp. Thực trạng và ảnh hưởng của việc tham gia một số hoạt động cụ thể của sinh viên và việc giao tiếp trên mạng xã hội của sinh viên. Thực trạng Kỹ năng làm việc nhóm Hình thức làm việc nhóm rất phổ biến và mang lại nhiều lợi ích: san sẻ công việc, tăng hiệu suất, tăng gắn kết,... Tuy nhiên, các bạn sinh viên vẫn gặp phải rất nhiều vấn đề với hình thức làm việc này bởi những nguyên do: Bỡ ngỡ với hình thức làm việc nhóm: Một số tân sinh viên thường bỡ ngỡ khó khăn khi bắt đầu làm việc nhóm. Bởi một số bạn rụt rè, ngại tìm nhóm, hoặc có nhóm nhưng lại ngại cho ý kiến vì sợ sai. Một số khác lại cho mình quá giỏi,ai cũng có cái tôi cao khăng khăng ý kiến của mình. Các nhóm hoạt động ít không có nguyên tắc rõ ràng. Kỹ năng làm việc nhóm kém dễ dẫn toiws xung đột. Hiệu quả làm việc nhóm không cao. Việc giao tiếp trên mạng xã hội của sinh viên Với công cuộc cách mạng khoa học công nghệ 4.0, mạng xã hội đang chiểm lĩnh các kênh thông tin, giải trí, giao lưu không chỉ của giới trẻ. Hiện nay phần lớn các bạn sinh viên đề sử dụng mạng xã hội mỗi ngày và thường xuyên trong ngày và ngay cả khi trong giờ học. Mục đích sử dụng mạng xã hội của các bạn sinh viên đa phần là kết nối với bạn bè, giao tiếp và chia sẽ cảm xúc. Bên cạnh đó các bạn sinh viên sử dụng mạng xã hội còn để nhận thông báo từ trường lớp, có lẽ với sự phát triển không ngừng của mạng xã hội, Nhà trường hay ban cán sự của khoa, lớp chỉ cần đăng thông báo lên group đã được lập sẳn và có đa số các bạn sinh viên tham gia thì khả năng thông báo được các bạn sinh viên tiếp nhận còn nhiều hơn là thông báo kểu củ được dán trên bảng thông báo trên trường. Trong một cuộc trao đổi với một bạn K26, bạn ấy cho biết “ Đa số các thông báo tôi nhận được từ trường, khoa hay câu lạc bộ điều thông qua facebook”. Hay chỉ đơn thuần các bạn sử dụng mạng xã hội như một thói quen và để “ giết thời gian”, truy cập vào mạng xã hội hình như cũng là một phương pháp của các bạn sinh viên để giết thời gian một cách hiệu quả và nó thực sự rất thu hút các bạn khi nhàm chán. Ảnh hưởng Tích cực Làm việc nhóm Hoạt động làm việc nhóm sẽ nâng cao tính tương tác giữa các thành viên nhằm tác động tích cực đến người học như phát triển các mối qua hệ, nảy sinh những hứng thú mới, kích thích sự giao tiếp... Hoạt động nhóm giúp ta học hỏi trau dồi thêm kiến thức của nhau cùng nhau chia sẽ kinh nghiệm. Hoạt động nhóm tăng khả năng phối hợp tinh thần trách nhiệm của mỗi các nhân. Hoạt động nhau giúp ta cải thiện kỹ năng giao tiếp, trình bày, kỹ năng lắng nghe, tiếp thu, tự tin thể hiện trước đám đông từ đó rèn giũa nhân cách tính cách của mỗi cá nhân. Sử dụng mạng xã hội Kết Nói Bạn Bè Khi có mạng xã hội thì các bạn sinh viên có thể kết bạn và trò chuyện qua tin nhắn một cách dễ dàng. Ngoài ra, các bạn sinh viên còn có thể kết bạn với những bạn khác trong và ngoài nước có cùng sở thích quan điêm hay đam mê. Từ đó các bạn có thể xây dựng mối quan hẹn tốt đẹp hơn hoặc có thể hợp tác với nhau nhiều mặt. Chia sẽ sở thích, đam mê. Mạng xã hội là một nơi chia sẽ sở thích và đam mê cực kỳ hữu ít đối với các bạn sinh viên. Khi các bạn tập hợp được nhiều người hoặc tham gia vào một nhóm có cùng sở thích đam mê trên mạng xã hội, thông qua đó các bạn có thể học hỏi kỹ năng, kinh nghiệm của những người đi trước và chia sẽ những kinh nghiệm của mình. Tiếp nhận và chia sẽ thông tin. Mạng xã hội có lẽ là nơi chia sẽ và tiếp nhận thông tin tốt nhất đối với nhiều người trong có cả những bạn sinh viên của chúng ta. Nó giúp chúng ta dễ dàng tìm hiểu, nắm bắt được nhiều thông tin quan trọng. Học hỏi thêm rất nhiều kiến thức, trau dồi những kĩ năng giúp cho bạn hoàn thiện bản thân mình hơn nữa. Thông tin trên mạng xã hội có thể đăng và chia sẽ một cách công khai và không qua kiểm soát giúp các bạn tiếp thu một cách dễ dàng và nhanh chóng. Nhưng do việc không được kiểm soát nên thông tin có thể bị sai lệch, do đó khi tiếp nhận và chia sẽ thông tin trên mạng các bạn sinh viên cần phải chọn lọc những thông tin có độ tin cậy cao để tiếp nhận và chia sẽ cho người khác. Kinh tế( Kinh doanh). Marketing online “mỏ vàng vô tận”: đây có thể là một công việc bán thời gian khá it các bạn sinh viên biết đến. Thu nhập của công việc này không ổn định, nhưng thu nhập của những người làm công việc này khá cao. Chính các trang mạng xã hội là thị trường màu mỡ cho công việc này. Bày tỏ quan điểm, cảm xúc cá nhân. Có lẽ trong cuộc sống hằng ngày các bạn sinh viên chúng ta có nhiều cảm xúc và quan điểm không nói được và đăng nó lên mạng xã hội có lẽ là một trong những biện pháp tốt nhất giãi toa những thứ đó. Tiêu cực Làm việc nhóm Làm việc nhóm thường tạo tâm lý ỷ lại dẫn đến hiện tượng trong nhóm chỉ có một số thành viên tích cực làm việc, còn lại chỉ chờ vào người khác để hưởng thành quả. Cái tôi quá lớn làm trở ngại công việc hoạt động nhóm. Sử dụng mạng xã hội Mất Ngủ: Nguyên nhân dẫn đến mất ngủ của các bạn sinh viên là do ánh sáng nhân tạo hay còn gọi là ánh sáng xanh. Ánh sáng này sẽ đánh lừa các tế bào não làm cho chúng ta khó ngủ hơn. Thiếu sự riêng tư: Khi tham gia các trang mạng xã hội, đa số mọi người điều phải cung cấp những thông tin cần thiết để tạo một tài khoản. Với sự phát triển của công nghệ thì các thông tin trên mạng xã hội của các bạn không thể nào an toàn được với những hacker. Với những hình ảnh, trạng thái cảm xúc của các bạn sinh viên khi đăng lên các trang mạng xã hội, có thể có rất nhiều bình luận quan tâm nhưng bên cạnh đó thì có khoảng hàng trăm cặp mắt soi mói từng milimet hình ảnh hay những dòng cảm xúc của bạn. Những điều này đều cảnh báo rằng sự riêng tư cá nhân đang dần mất đi trong khi mạng xã hội càn ngày phát triển. Lãng phi thời gian và xao lãng trong việc học tập. Chú tâm vào các mạng xã hội hình như làm thời gian trôi nhanh hơn mức bình thường. Vì thế việc sử dụng mạng xã hội làm cho các bạn sinh viên tốn rất nhiều thơi gian và quên luôn các việc khác trong ngày. Trong đó luôn có cả việc học tập của các bạn, chỉ cần lướt qua mạng xã hội thôi cũng đã tốn không ít thời gian. Giảm sự tương tác giữ người với người Nghiện mạng xã hội không chỉ tốn rất nhiều thời gian mà bên cạnh đó các bạn còn sử dụng mạng xã hội dưới hình thức “giao tiếp”. Trong khi phải tìm đến người cần giao tiếp thì chỉ cần một dòng tin nhắn hay một dòng status trên trang cá nhân của người đó là có thể truyền đạt được những gì mình cần truyền đạt. Thay vì phải hợp mặt nhau ở đâu đó để trò chuyện thì các bạn sinh viên lại hay tạo nhóm tin nhắn để trò chuyện với nhau Những điều này làm giảm đi sự tương tác của các bạn sinh viên với nhau. Thường xuyên so sánh với người khác. Khi nhìn thấy người khác khoe khoang trên mạng xã hội thông qua những bức ảnh thì đa số các bạn sinh viên thường có suy nghĩ so sánh mình với họ. Điều này gây ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần của của bạn sinh viên không nhiều nhưng cũng một phần nào đó tác động đến các bạn sinh viên. Điều này có thể dẫn tới một số suy nghĩ và hành động tiêu cực không tốt cho các bạn sinh viên. Hình thành căn bệnh vô cảm. Có lẽ việc hạn chế tương tác giữ người với người làm các bạn sinh viên có cảm giác không muốn giao tiếp với người lạ và cũng từ đó các cảm xúc cũng giảm bớt dần. Lướt Lướt rồi gặp những bài báo lá cải hay những bài câu like với những nội dung nhạy cảm trong xã hội làm cho các bạn mất đi lòng tin với con người. Và cứ như thế các bạn ấy cũng lướt lướt quá những vấn đề như thế trong đời thực của mình. Những điều này làm cho căn bệnh vô cảm của xã hội ngày càn tăng và nguyên nhân chính gây nên bệnh vô cảm chính là là mạng xã hội. Những đề xuất giúp sinh viên trải nghiệm các hoạt động và giao tiếp Những đề xuất này nhằm giúp sinh viên trải nghiệm các hoạt động và các quá trình giao tiếp mà hạn chế những tác động tiêu cực, đem lại những tác động tích cực đến sự hình thành, phát triển, cải thiện các đặc điểm tâm lý của sinh viên liên quan đến việc học tập và nghề nghiệp trong tương lai. Về phía sinh viên Tích cực tham gia các hoạt động ngoại khóa để nâng cao năng lực giao tiếp, ví dụ tích cực tham gia các chuyến đi thực nghiệm do trường lớp tổ chức, các hoạt động xã hội nếu có cơ hội. Không ngừng chủ động tìm kiếm cơ hội để rèn luyện bản thân như luôn chủ động tham gia các câu lạc bộ liên quan đến ngành học hoặc giao lưu với người nước ngoài để có cơ hội thực hành vốn kiến thức mình đã học tại trường, hay là chủ động trong việc tìm gặp giáo viên khi cần đến sự hướng dẫn để nâng cao năng lực bản thân, không ngần ngại trao đổi xin góp ý của giáo viên để hoàn thiện khả năng của mình. Luôn có một sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt kiến thức để thực hành bất cứ khi nào có thể. Sẵn sàng có những khuyến nghị trực tiếp đến nhà trường nếu có những khúc mắc cần giải quyết để từ đó tìm ra hướng giải quyết cho vấn đề nan giải trong quá trình đào tạo tại trường. Về phía nhà trường Nhà trường phải quan tâm nhiều hơn đến nhu cầu của sinh viên, có thể là tổ chức những cuộc giao lưu định kỳ giữa khoa và sinh viên để tìm hiểu thêm những nhu cầu bức thiết của sinh viên cũng như những bức xúc của họ trong quá trình học tập tại trường. Tổ chức nhiều và thường xuyên hơn các hoạt động ngoại khoá tương tự giúp sinh viên phát triển kỹ năng của mình. Có những hỗ trợ tài chính nhằm tạo điều kiện cho tất cả sinh viên có cùng cơ hội tham gia đặc biệt là sinh viên có hoàn cảnh khó khăn. Kết luận Giao tiếp và hoạt động là hai mặt không thể thiếu của mỗi con người. Giao tiếp và hoạt động có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển tâm lý, ý thức và nhân cách con người. Để phát triển kỹ năng giao tiếp, mỗi sinh viên cần nắm vững kiến thức chuyên ngành được đào tạo, không ngừng luyện tập, vận dụng các kiến thức được học vào thực tiễn đời sống. Khi tự tin với những kiến thức mà mình nắm bắt được, sinh viên sẽ chủ động hơn khi giao tiếp và trình bày suy nghĩ của mình. Bên cạnh đó, mỗi sinh viên cần sôi nổi trong các giờ học và thoải mái thể hiện, thuyết trình quan điểm cá nhân khi làm việc nhóm hay khi được giáo viên yêu cầu. Tích cực tham gia các chương trình rèn luyện kỹ năng và nghiệp vụ nghề nghiệp do Khoa và nhà trường tổ chức như Hội thi nghiệp vụ sư phạm và kỹ năng hành nghề Luật; các cuộc thi do Đoàn trường tổ chức, các chương trình tình nguyện… Đây đều là những cơ hội quý giá để sinh viên cọ xát và hoàn thiện toàn diện mọi kỹ năng mềm, trong đó có kỹ năng giao tiếp. Đối với mọi ngành nghề và mọi cá nhân, kỹ năng giao tiếp luôn rất quan trọng. Để học tập đạt kết quả tốt, để việc làm mang lại hiệu quả cao, mỗi sinh viên luôn phải đầu tư trong việc tích lũy vốn kiến thức chuyên môn và những kỹ năng bổ trợ. Những kỹ năng này sẽ là nền tảng để sinh viên tìm kiếm được việc làm như ý sau khi tốt nghiệp, và không chỉ vậy, nó còn giúp hoàn thiện cá nhân một cách toàn diện cả về tri thức và đạo đức. “Sự phát triển của một các nhân phụ thuộc vào sự phát triển của các cá nhân khác mà nó giao tiếp trực tiếp và gián tiếp”. . BÀI TIỀU LUẬN MÔN: TÂM LÝ HỌC ĐẠI CƯƠNG HỌ TÊN SV: NGUYỄN THỊ THÙY DUNG MSSV: 20DH714537 14