Chủ đề 7 NHÂN CÁCH Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com 7.1.1. Phân biệt các khái niệm Con người Chủ thể Khái niệm Cá nhân Cá tính Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com 7.1.2. Khái niệm về nhân cách Nhân cách là tổ hợp những đặc điểm, những thuộc tính tâm lý của cá nhân thể hiện bản sắc và giá trị xã hội của con người. • Bản sắc: Đặc trưng riêng được thể hiện ra phong cách bên ngoài. • Giá trị xã hội: Thể hiện qua việc làm, cách ứng xử, hành vi và được xã hội đánh giá. Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com 7.1.3. Đặc điểm của nhân cách Tâm lý học đại cương Tính thống nhất Tính ổn định Tính tích cực Tính giao lưu ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com  Các cấp độ tồn tại của nhân cách Cá nhân Tâm lý học đại cương Liên cá nhân ThS.Ngô Minh Duy Siêu cá nhân Email:ngominhduypsy@gmail.com 7.3. Cấu trúc của nhân cách 3.1. Cấu trúc nhân cách ở phương Đông và Việt Nam • Chịu sự tác động của Nho giáo, Lão giáo và Phật giáo. • Nhân cách bao gồm 2 thành phần: Đức và Tài. 3.2. Cấu trúc nhân cách theo quan điểm của TLH phương Tây Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com 3.3.3. Quan điểm của A.G.Covaliov Xu hướng Năng lực Nhân cách Khí chất Tâm lý học đại cương Tính cách ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com a)Xu hướng Xu hướng của nhân cách là hệ thống động cơ quy định tính tích cực và sự lựa chọn thái độ của con người trong quá trình hoạt động. • Xu hướng của nhân cách thường được biểu hiện qua: nhu cầu, hứng thú, lý tưởng, thế giới quan, niềm tin… Nhu cầu Nhu cầu là những đòi hỏi bức thiết cần được thỏa mãn để tồn tại và phát triển. Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Đặc điểm của nhu cầu Phong phú và đa dạng Luôn luôn có đối tượng Nội dung phụ thuộc: trạng thái thiếu hụt, điều kiện, phương pháp thỏa mãn. Có tính chu kỳ và cường độ tăng dần Chịu sự chi phối của ý thức và có bản chất xã hội Có mối liên hệ mật thiết với cảm xúc Nhu cầu chi phối đời sống tâm lý của con người Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Thuyết nhu cầu của Abraham Masslow Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com • Abraham Maslow (1908-1970) • Nhà Tâm lý học người Mỹ. • Đại diện tiêu biểu cho trường phái Tâm lý học nhân văn. Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com • Nhu cầu của con người như một chiếc thang. Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com • Muốn lên đỉnh chiếc thang phải bắt đầu từ chân thang. • Mỗi bậc nhu cầu đều phụ thuộc vào nhu cầu trước đó. Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Thuyết ERG Growth) (Existence, Relatedness, • Clayton Paul Alderfer sinh năm 1940 tại Sellersville, Pennsylvania. • Nhà Tâm lý học người Mỹ. • Thuyết ERG ra đời năm 1969 Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Nhu cầu phát triển Nhu cầu về các quan hệ thân thiết Nhu cầu tồn tại Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Hứng thú: Thái độ đặc biệt của cá nhân đối với đối tượng có ý nghĩa quan trọng với cá nhân và mang lại những rung cảm tích cực cho cá nhân trong quá trình hoạt động. Lý tưởng: những mục tiêu cao đẹp, hình ảnh mẫu mực, mô hình hoàn mỹ có sức lôi cuốn con người vươn tới. Thế giới quan: hệ thống quan điểm của cá nhân về tự nhiên, xã hội và chính bản thân mình trong thế giới. Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Niềm tin: là phẩm chất của thế giới quan, là kết tinh của hệ thống quan điểm, tri thức, rung cảm, ý chí của cá nhân. b) Năng lực • Hệ thống các đặc điểm tâm sinh lý của cá nhân phù hợp với yêu cầu của một hoạt động cụ thể, đảm bảo cho hoạt động đó mang lại hiệu quả. Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com • Năng lực bao gồm năng lực chung và năng lực riêng. • Năng lực ở mỗi người không giống nhau. • Năng lực bao gồm các thành tố: tri thức, kỹ năng và kinh nghiệm. • Năng lực không phải là cái bẩm sinh, có sẵn. • Năng lực được hình thành thông qua quá trình học tập, lao động và giao tiếp của cá nhân. Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Điểm sáng sau thất bại Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com c) Tính cách • Hệ thống thái độ của cá nhân đối với hiện thực xung quanh và đối với bản thân mình được thể hiện trong hành vi, cử chỉ. • Tính cách bao gồm nhiều nét tính cách. • Nét tính cách tốt: “nết”, “lòng”, “tinh thần”. • Nét tính cách xấu: “thói”, “tật” • Tính cách bao gồm: hệ thống thái độ và hệ thống hành vi, cử chỉ. Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com d) Khí chất • Thuộc tính tâm lý của cá nhân quy định cường độ, tốc độ, nhịp độ của các hoạt động và thể hiện qua sắc thái hành vi của cá nhân. Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Quan điểm của Hypocrate CHẤT NƯỚC KHÍ CHẤT Máu (Ở tim, nóng) Linh hoạt Nước nhờn (ở não, Bình thản lạnh lẽo) Mật vàng (ở gan, khô Nóng nảy ráo) Mật đen (ở dạ dày, ẩm Ưu tư ướt) Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Quan điểm của I.P. Paplov • I.P. Paplov đã chứng minh được rằng khí chất của con người có cơ sở sinh lý là các kiểu hoạt động thần kinh cấp cao. • Khí chất chịu sự tác động của 3 yếu tố: cường độ, tính cân bằng và tính linh hoạt giữa hai quá trình thần kinh cơ bản là hưng phấn và ức chế. Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com KIỂU THẦN KINH Mạnh mẽ, cân bằng, rất linh hoạt KHÍ CHẤT Linh hoạt Mạnh mẽ, cân bằng, ít linh hoạt Điềm đạm Mạnh mẽ nhưng không cân bằng Nóng (hưng phấn mạnh hơn ức chế), nảy linh hoạt Kiểu yếu (không cân bằng, không Ưu tư linh hoạt) Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com Thảo luận Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhân cách? Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com • • • • • Sinh học: Tiền đề vật chất Môi trường: Quan trọng Giáo dục: Chủ đạo Hoạt động của cá nhân: Quyết định Giao tiếp: Quyết định Tâm lý học đại cương ThS.Ngô Minh Duy Email:ngominhduypsy@gmail.com