www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) TẨIăLI UăỌNăT PăMỌNăVĔNăTHEOăCHUYểNăĐ (T p 1) - DànhăchoăônăthiăTHPTăQuốc gia (tốt nghiệp,ăđại h căvàăcaoădẳng) - Dành choăônăthiăh c sinh giỏi lớp 12 ww w. fa ce bo ok .c om /g ro up s/ Ta iL ie uO nT hi Da iH oc 01 - Dùngălàmătàiăliệu tham kh o gi ng dạyăchoăcácăgiáoăviên GịCăH C T P Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 1/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) L IăM ăĐ U Cácăemăh c sinhăthânămến! uO nT hi Da iH oc 01 Kìăthiătốt nghiệp THPT Quốcăgiaă(ĐH,ăCĐ)ănĕmă2017ălại chu n b bắtăđ u đối vớiăcácăem.ăĐể cóămột ph ơngăphápăônăt p tốt, mộtătàiăliệuăônăt p hiệu qu làăđiềuăvôăcùngăc n thiết vớiăcácăem. Tr ớcăhàngă loạtătàiăliệuăphongăphúănh ăhiện nay,ăgiáăthìăkhôngăth p,ănh ngăkiến thức liệuăcóăđ m b o tốt choăcácă em. Nắmăđ ợc nhu c uăđó,ăchúngătôiăđưătâmăhuyếtăbiênăsoạn cuốnătàiăliệuÔn t ị môn ốăn theo chuyên đề(t p 1)ăđể giúpăcácăemăcóăsự lựa ch năđúngăđắnăkhiăđ c vàăthamăkh o tàiăliệuănày. Tàiăliệuăđ ợcăbiênăsoạn dựaătrênăc uătrúcăđề thi mới nh t c a Bộ GD&ĐTătrongăvàiănĕmătr lạiăđây.ă Tàiăliệuănàyăgồmăcóă6ăchuyênăđề,ăđ ợcăbiênăsoạn mộtăcáchăkĩăl ỡngăvàăđ m b o kiến thứcăđể cácăemă ônăthiătốt.ăChúngătôiămongămuốn hiệu qu vàăch tăl ợngăcũngănh ăuyătínălênăhàngăđ u,ăvìăthế tàiăliệu nàyăsẽ khôngămuaăbánăd ới b tăkìăhìnhăthứcănào.ăĐâyălàănguồnătàiăliệu miễnăphíădànhăchoăt t c h c sinh,ăgiáoăviênămongămuốnăcóăkiến thứcăđể ph c v cho m căđíchăônăthiăvàăcôngătácăgi ng dạy. Cho nênăm iăhìnhăthức sao chép,ăcopyăxinăvuiălòngăghiărõănguồn. C thể, tài liệu ôn t ị môn ốăn theo chuyên đề (quyển 1) gồmăcácănộiădungănh : 1.ăChuyênăđề 1: Dạng đề ốăn ngh lu n ồã hội iL 3.ăChuyênăđề 3: Thơ Việt Nam từ năm 1945 đến hết thế kỉ XX ie 2.ăChuyênăđề 2: Dạng đề đ c - hiểu ốăn bản 4.ăChuyênăđề 4: Đ c hiểu truyện, kí Việt Nam từ năm 1945 đến hết thế kỉ XX s/ 6.ăChuyênăđề 6: Đ c - hiểu k ch hiện đại Việt Nam Ta 5.ăChuyênăđề 5: Đ c - hiểu ốăn ngh lu n hiện đại Việt Nam Chúcăcácăemthànhăcông! Nguyễn Tọư ng Thái GÓC H C T P ww w. fa ce bo ok .c om /g ro up Sáuăchuyênăđề kể trênăđ ợcăbiênăsoạn mộtăcáchăkĩăl ỡngăvàăkháăchi tiết. Hi v ng vớiătàiăliệuănàyăsẽ giúpăcácăemăh căsinhăônăt p tốtătrongăcácăkìăthiăquanătr ng sắp tới. Tuyănhiênătrongăquáătrìnhăbiênă soạn chắc chắn sẽ cóăsaiăsót.ăSự ph năánhăvàăgópăỦăc aăcácăem sẽ làăđộng lựcăvàăniềmăvuiăđể chúngătôiă ngàyăcàngăhoànăthiệnăhơnătrongăcácătàiăliệu tiếp theo. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 2/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) CảUYÊẩăĐ 1: D ẩẢăĐ NGH LU ẩăXĩăả I NG RA Đ NH NGăNĔMăG NăĐỂY uO nT hi Da iH oc 01 I.ăĐỄNHăGIỄăXUăH Ph nănàyăđ ợcăđánhăgiáăquaăviệcătheoădõiăcácăđề thiăđại h c, THPT Quốc gia biệtălàătrongă5ănĕmătr lạiăđây: hai khốiăCăvàăD,ăđặc - Xuăh ớngăraăđề c a Bộ giáoăd căngàyăcàngătiệm c n vớiătìnhăhìnhăxưăhộiăđ ơngăth i,ăcácăv năđề nêuă raăth ngănóngăhổi, gâyătranhălu n hoặcămangătínhăđ nhăh ớngăt ăt ng cho giới trẻ ngàyănay. - Về t ăt ngăđạoălỦ,ăbênăcạnhăcácădạngăđề mangătínhă líăthuyếtăsuôngănh ăngh lu n vềdũngăkhíă vàă hènă nhát,ă lòngă nhână ái,...thìă ng iă raă đề cũngă t pă trungă vàoă cácă v năđề nóngă trongă cuộc sống (nh ă tr ng hợp c a NguyễnăVĕnăNamătrongăđề thiăđại h c khối D ậ 2013) vàăthíăsinhăsẽ bàiătỏ Ủăkiến c a mìnhăvề nó. - Ngoàiăra,ăcóădạngăđề cóă2ăv năđề điăđôi/ăt ơngăph năcũngăxu t hiện th ngăxuyênăhơn,ăc năl uăỦăkĩă về ph ơngăphápălàmădạngăđề này.ăV năđề đ a ra th ngătráiăng ợc hoặc hai vế làăhaiămặt c a v năđề. i tự đánhăm tămình,ăcònădũngăkhíălại giúpăh đ ợcălàăchínhămình. s/ Víăd : Sự hènănhátăkhiếnăconăng Ta a. D ỉỂăđ trực ti p iL 1. D ỉỂăđ ngh lu ỉăồụăể i v tưătưởỉỂăđ Ịăệíă(TTĐầ) ie II. GI I THI UăCỄCăD NGăĐ up b. D ỉỂăđ Ểiáỉăti p ro * Mộtăcâuănói/ăt c ngữ/ădanhăngôn/ăỦăkiến,... /g Víăd : Suyănghĩăvề Ủăkiến c a diễn gi Tr năĐĕngăKhoa:ă“Khôngăph iăaiăcũngăsẽ tr thànhămộtăngôiă sao,ănh ngăbạnăluônăcóăthể tỏaăsángătheoăcáchăc a bạn”. om * Mộtăvĕnăb n ngắn/ăcâuăchuyện ngắn/ăbàiăviết ngắnă(cóăthể tríchătừ báo) .c 2. D ỉỂăđ ngh lu ỉăồụăể i v hi ỉătư ỉỂăđời s ỉỂă(ảTĐS) ok *ăBànăvề một hiệnăt ợng Víăd :ăSuyănghĩăvề hiệnăt ợngăđuaăđòiăc a một số bạn trẻ hiện nay. bo *ăBànăvề hai hiệnăt ợng (r t hiếm gặp) ww w. fa ce ầưuă ý: Hiệnă t ợngăđ i sốngă xưă hộiă th ngă đề cặp tới nhiều v nă đề trong cuộc sống hằngă ngàyă vàă mangătínhăch t th i sự,ăthuăhútăsự quanătâmăc a nhiềuăng iănh :ăgianăl n trong thi cử, v năđề tai nạn giaoăthông,ăbạo lực h căđ ng,ăôănhiễmămôiătr ng, biếnăđổiăkhíăh u, d ch bệnh, quan niệm về sống thử,ăvĕnăhóaăth năt ợng, thực ph măôănhiễm,...Cóăthể nói,ăđâyălàădạngăchungămàănhiềuănĕmăg năđâyă BôăGiáoăd căđưăh ớngăđếnăđể h c sinh tiếp c n. Dự đoánăkìăthiănaă2017ăBộ sẽ ra dạngănày. 3. D ỉỂăđ tổng h ịă(Đ ẾóătíỉểăẾể t cặịăđôi) Víăd :ăSuyănghĩăc a anh (ch ) về Ủăkiến:ă“Ng ỡng mộ th năt ợngălàămộtănétăđẹpăvĕnăhóa,ănh ngămêă muội th năt ợngălàămột th m h a”ă(Đề thiăđại h c khối D ậ 2012) III.ăKĨăNĔNGăCHệNHăKHIăLẨMăBẨI 1.ăYỪuăẾ uăẾểuỉỂă(tểỀỊăđáịăáỉăẾủa B ỂiáỊăế c) Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 3/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Đ m b o c uătrúcăbàiăngh lu n:ăCó đ cácăph n m bài,ăthânăbài,ăkếtăbài. M bàiănêuăđ ợc v n đề, thânăbàiătriển khai đ ợc v năđề, kếtăbài kết lu n đ ợc v n đề. (0,25ăđiểm) - Xácăđ nhăđúngăv năđề ngh lu n (0,5ăđiểm) - Gi iăthíchă(0,25ăđiểm) - Bànălu n (1,25 điểm) uO nT hi Da iH oc 01 - Bàiăh c nh n thứcăvàăhànhăđộng (0,25ăđiểm) - Sángătạo, ngữ pháp,ălỗiăđặtăcâuă,diễnăđạt,...(0,5ăđiểm) 2.ăCáẾăbư ẾăệàỈăbài: a.ăĐ Ếăđ : - Đ căkĩăđề 3 l nă(khôngăbỏ sótăchữ nào) - Gạchăchânăyêuăc u, phạm vi c aăđề vàătừ khóaăvề v năđề đ ợcăđặt ra. - Dùngăd uă/ăđể chiaăcácăvế c a v năđề (nh tălàăvới dạngăđề tổng hợp, cặpăđôi) b. L ịăếàỉăý: ie - Xácăđ nhăđề thi về TTĐLăhayăHTĐS Ta iL - Viếtătiêuăđề cácăb ớcălàmăraăgi yănhápă(gi iăthích,ăbànălu n,...).ăChúăỦăviết chừa kho ng trắngăđể sau đóăđiềnăỦăchínhătừng nội dung s/ - Huyăđộng kiến thức,ă suyă nghĩă nhữngă Ủă chínhă vàă d n chứng viếtă vàoă từng ph n. Chúă Ủă chỉ viếtă Ủă chínhăvàătênăd n chứng,ăkhôngăviết ra chi tiết. up - Ph n l pădànăỦăchỉ viết cựcăkìăngắn g n,ăkhôngăđể m t th i gian.ăĐ căđề vàălặpădànăỦăchỉ nênăgiới hạn 15 phútăkhiăluyện t păvàă10ăphútăkhiăthuăthât. ro c. Vi tăbài: măràămàăph i ngắn om /g - DựaăvàoădànăỦăđưăsơăth o viếtăthànhăbàiăvĕn.ăVớiăNLXHăcâuăchữ khôngănênăr g n, thuyết ph c. .c - KhiăđangăviếtăbàiămàăcóăỦăgìămớiăthìăghiăngayăvàiăchữ vàoădànăỦătạiăđúngăv tríăđể nhớ. d. Ki m tra: ok - Đ căsơăl ợt lại một l năđể kiểm tra lỗiăchínhăt ,ăcáchăviếtăcâu,ădùngătừ. ce bo - Khiăđiăthiăchínhăthức, ph nănàyăcóăthể làmăsauăkhiăđưăhoànăthànhăc bàiănếuăthíăsinhămuốnăđ m b o th iăgianălàmăcâuăthứ ba. fa 3.ăDàỉăbàiăẾểuỉỂăẾểỊăẾáẾăế ỉỂăđ a. Ngh lu ỉăồụăể i v TTĐầ ww w. * M bài: - D n dắt v năđề (trực tiếp/ăgiánătiếp) - Giới thiệu v năđề ngh lu nă(tríchăỦăkiến,... với dạngăđề giánătiếp) * Thânăbài: - Gi iăthíchăkháiăniệm Lưu ý: đối với dạngăđề giánătiếp Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 4/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + TH1:ăĐề cóămột câuănói/ăỦăkiến,...thìăgi iăthíchătừ ngữ/ c câuă rútăraăỦănghĩa,ănộiădungăcâuănóiă (ngắn g n) +ăTH2:ăĐề cho mộtăvĕnăb n ngắn/ăcâuăchuyện ngắn,...ăthìăgi iăthíchăsơăl ợcăcácăchiătiếtăchínhătrongă vĕnăb n rútăraăỦănghĩaăvĕnăb n, v năđề ngh lu n. - Bànălu n uO nT hi Da iH oc 01 + Khẳngăđ nh v năđề đúng/ăsai? +ăVìăsaoăđúngă(vìăsaoăsai)? +ăDùngălíălẽ vàăd n chứngăđể chứng minh. - M rộng + M rộng v năđề cácăkhíaăcạnh +ăXemăxétăv năđề theoăh ớngăng ợc lạiăđể nhìnăv năđề toànădiện - Phêăphánă(khen,ăchê) * Kếtăbài: ie - Bàiăh c nh n thứcăvàăph ơngăh ớngăhànhăđộng iL - Tómălại v năđề (kết lạiăỦănghĩaăc aăvĕnăb n...) Ta - Liênăhệ b năthân. b. Ngh lu ỉăồụăể i v ảTĐS s/ * M bài: up - D n dắt v năđề ro - Giới thiệu v năđề /g * Thânăbài: om - Giới thiệu về hiệnăt ợngăđ i sống (thực trạng c a v năđề) .c - Nguyênănhân:ăKết hợpălíălẽ, d n chứng ok - H u qu :ătácăđộng x uăđếnăcáănhân,ăgiaăđình,ăxưăhội. - Gi iăphápăkhắc ph că(h ớngănuôiăd ỡng) ce * Kếtăbài: bo - Phêăphánă(khen,ăchê) fa - Bàiăh c nh n thứcăvàăph ơngăh ớngăhànhăđộng ww w. - Nhắc lại hiệnăt ợng vàătómăg năỦănghĩa - Liênăhệ b năthân. c. D ỉỂăđ tổng h ịă(Đ ẾóătíỉểăẾể t cặịăđôi) * M bài: - D n dắt v năđề - Giới thiệu c hai v năđề (Nếuăcóăhaiăcâuănóiăph iătríchăd n c hai) Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 5/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) * Thânăbài: - Gi iăthíchăhaiăv năđề + Gi iăthíchăv năđề 1 (quy về dạng trực tiếpăhayăgiánătiếpăđể gi iăthích) + Gi iăthíchăv năđề 2ă(nh ătrên) uO nT hi Da iH oc 01 + Sơăbộ rútăraămối quan hệ giữa hai v năđề: quan hệ đối l p hoặc quan hệ bổ sung - Bànălu n Bànălu n từng v năđề - M rộng chung + Soi chiếu v năđề nhiềuăph ơngădiện + Phânătíchăhạn chế trong từngăcáchăhiểu (nếuăcó) - Phêăphánăchung * Kếtăbài: ie - Bàiăh c nh n thứcăvàăph ơngăh ớngăhànhăđộng iL - Khẳngăđ nh lại mối quan hệ c a hai v năđề - Liênăhệ b năthân Ta IV. TỔNG HỢP V NGH LU NăXẩăH I up s/ Để giúpăcácăemăcóăcáiănhìnătổng quan về hai ph n quan tr ngălàăgi iăthích ậ biểu hiệnăvàăd n chứng, chúngătôiăxinănêuăd ớiăđâyăph n tồng hợp một số ch đề lớnăth ng gặpătrongăcácăđề thi NLXH. Cácă emăcóăthể tham kh oăvàănhớ một số d n chứng cho mỗi ch đề để cóănguồnăt ăliệu khi viếtăbài. Kháiăni m - bi u hi n -Kháiă niệm:ă làă coiă tr ng niềm tin c a m iăng iăđối vớiămình. -Biểu hiện: quan tr ng nh tă làăph i biết giữ l i hứa,ă cóă Ủă thứcă tráchă nhiệmă vàă quyếtă tâmă thực hiện l i hứa c aămình. bo ok .c om /g ro Tên 1. Giữ chữ tíỉ ww w. fa ce 2. Hi u th o 3.ăầòỉỂăbi tă ỉ -Kháiă niệm:ă conă cháuă mộtă lòngă kính yêuă (ôngă bà)ă chaă mẹ luônă làmăcho (ôngăbà)ăchaămẹ vuiălòng. -Nghe theo những l i dạy b oăđúngă đắn c a cha mẹ,; ph giúpă chaă mẹ những nặng nh c trong cuộc sống; chĕmăsócăph ngăd ỡng cha mẹ khi giàăyếu. -Kháiăniệm:ăLuônăghiă nhớ côngăơnă c aăng iăkhácădànhăchoămình. -Biểu hiện: khắc ghi nhữngă tìnhă c m tốtă đẹpă vàă sự giúpă đỡ c a ng iăkhácădànhăchiămình;ă cố gắng D n ch ng -Hồi chiến khu Việt Bắc,ăBácăHồ cóă hứa mua cho mộtă emă béă một chiếc vòngă bạc.ă Hơnă haiă nĕmă sau,ă Bácă tr về đưă traoă t nă tayă béăchiếcă vòngă nh ă đưăhứa. Bácăb oăđ yălàăchữ “tín”. - “Nóiă chínă thìă ph iă làmă m i/ă Nóiă m iă làmă chínă kẻ c iă ng iă chê”,ă “Nóiă l i ph i giữ l y l i/ă Đừngă nh ă conăb ớmăđ u rồi lạiăbay”. - Béă Maiă Xuână Tr ng 5 tuổi Tâyă Ninhătháoăvácăviệcănhà,ăchĕmăsócă mẹ b ungă th ă giaiă đoạn cuốiă chuă đáoă khiến m iăng i c măđộngăvàăngợi ca. - Diệp Hữu Lộc (22 tuổi)ăđưădũngăc m hiến gan để cứuăng i mẹ b ungăth ă giaiă đoạn cuối. Rạng rỡ sau ca ph u thu t khi biết mẹ đưă quaă cơnă nguyă k ch, Lộc chia sẻ:ă “ă Th ơngă mẹ làăsẽ v ợt qua hết”. -Lêă Lợiă luônă biếtă ơnă khiă Lêă Laiă đưă “liềuămìnhăcứuăchúa”. -Bácă Hồ:ă “Cácă vuaă Hùngă đưă cóă côngă dựngă n ớc,ă Bácă cháuă taă ph iă cùngă nhau giữ l y n ớc”. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 6/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) uO nT hi Da iH oc 01 -Một số câuă t c ngữ:ă “Câyă ngayă khôngă sợ chếtă đứng”,ă “ĕnă mặnă nóiă ngayă hơnă ĕnă chayă nóiă dối”,ă “thuốc đắngăgiưăt t, sự th t m tălòng”. - “Đánhă kẻ chạyă điă khôngă aiă đánh ng i chạy lại”. -Nhàă n ớcă taă cóă chínhă sáchă khoană hồng với nhữngătùănhânăc i tạo tốt, tạo điều kiện cho h hòaă nh p với cộng đồng. ie -Vìă líă t ng GPDT, anhă thanhă niênă Nguyễn T tăThànhăđưăraăđiătìmăđ ng cứu n ớc, tr thànhă v lưnhă t vĩă đại c aă dână tộc Việtă Nam.ă Đóă làă t m g ơngă sángă về lẽ sốngă đẹp: c cuộc đ iăhiăsinhăvìădânăvìăn ớc. - Nick Vujicic-chàngă traiă khôngă mayă b khuyết t t c tứ chiănh ngăluônăluônă cóă Ủă chíă ph nă đ uă v ơnă lênă ngh ch c nh. Gi đây,ă anhă đưă tr thànhă một diễn gi cóă mặt nhiều quốcă giaă để diễn thuyết về ngh lực sống. - Ph tăThíchăCa:ă“Hưyăluônănh n nh n với t t c . Cóă đ ợc thế mớiă thànhă công”. - “Kínhătrênănh ngăd ới”,... fa ce bo ok .c om /g ro up s/ Ta iL bằng m iăcáchăđềnăđápăcôngăơnă y. -Kháiăniệm:ălàătônătr ng sự th t,ătônă tr ngăchânălí,ălẽ ph i. -Biểu hiện: sống ngay thẳng , th t thà,ă dámă dũngă c m nh n khuyết điểm,ă khôngă néă tránhă cáiă x u,ă cáiă ác,ăkhôngănóiădối. H c sinh trung thực sẽ khôngăquayă cópă bàiă kiểm tra,ă khôngă nóiă dốiă vàă bao che những lỗi l m c a bạn. 5.ă ầòỉỂă ỆểỊaỉă -Kháiă niệm:ă làă rộngă lòngă thaă thứ dung cho ng iăkhácăkhiăh mắc lỗi l m. -Biểu hiện:ăKhiăng iăkhácămắc lỗi l mă thìă chỉ cho h th vàă thaă thứ cho h c; côngă bằng,ă vôă t ,ă khôngă đ nh kiến, hẹpă hòiă vớiă ng iă khác;ă tônă tr ngă vàă thôngă c m với m i ng i, khôngăsoăđoănhữngăđiều nhỏ nhặt. 6.ăầýătưởng s ng -Kháiă niệm:ă làă m că đích,ă ớcă mơ,ă cáiăđíchăđể v ơnăđến trong cuộc đ i mỗi conăng i. -Biểu hiện: biếtă ớcă mơ,ă đặt m c tiêuă chiă b nă thân,ă nổ lựcă v ợt qua gian khổ để thực hiệnă ớcămơă y. 7. ÝăẾểíă- ngh lực -Kháiăniệm: +ă ụă chí:ă làă kh nĕngă tự xácă đ nh m că đíchăchoă hànhăđộngă vàă h ớng hoạtă động c a mình,ă khắc ph c m iă khóă khĕnă nhằmă đạtăđ ợc m c đíchăđó + Ngh lực: làă sức mạnh tinh th n tạoă choă conă ng i sự kiênă quyết trongăhànhăđộng, luônăph năđ uăđể đứngălênăsauămỗi v păngư,... 8.ăẩểường nh n - Kháiăniệm:ăkhôngătranhăch p, ch u nh n, tự nh nămìnhăph năkém,ăph n ítă để ng iă khácă ph n nhiều, ph n hơn. - Biểu hiện: nh ng chỗ cho ng i già,ă trẻ emă khiă điă xeă buỦt,ă nh ng choăng i vộiăvưăhơn đ ợc ph c v tr ớc,ă nh ng nh n trong l iă nóiă giao tiếp. 4.ăTíỉểătọuỉỂătểực 9.ăTọaỉểăỂiàỉể ww w. - Kháiă niệm:ă Làă dùngă l iă nói,ă vũă - Sự tranhă giànhă thuộcă đ a c aă cácă lực,ă m uă môă ganhă nhauă để chiếm n ớcăđế quốcăđưăgâyăraăđại chiến thứ l y ph n lợi thế hơnăng iăkhác. I,II  tổn hại r t lớn về ng iăvàăc a. - Mâuăthu n trong việc tranh ch păđ t đai,ă Bùiă Tr nă Đ nhă (th ngă trúă Hàă Nội) đưăraătayăsátăhạiădưămanăchínhăemă gáiăruột c aămìnhăbằngă11ănhátădao. 10. Tìỉểă yỪuă ỌuỪă - Kháiăniệm: - Tr nă Bìnhă Tr ng th i Tr nă đưă từng ểư ỉỂăTổ Qu c +ă Quêă h ơng:ă làă nơiă chônă rauă cắt b b n giặc bắtă vàă d dỗ về làmă vuaă Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 7/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) rốn c a mỗiăng i,ă làănơiădòngătộc, đ t Bắcă nh ngă ôngă đưă thẳng thắn từ giaăđìnhăsinhăsống. chối:ă “Taă thàă làmă maă n ớcă Namăcònă + Tổ Quốcă làă quêă h ơng,ă làă nơiă hơnălàmăvuaăn ớc Bắc”. chôn rau cắt rốn c a mỗiă ng i,ă làă nơiădòngătộc,ăgiaăđìnhăsinhăsống. iL ie uO nT hi Da iH oc 01 -Côngă tyă Vedan,ă Formosaă trongă quáă trìnhă s n xu tă đưă th i ra mộtă l ợng n ớc nhiễmă hóaă ch tă ch aă quaă xử líă làmăôănhiễm tr m tr ngămôiătr ngăvàă đ i sốngăng iădân. - CôngătyăCPăthuộcădaăHàoăD ơngă10ă l n b bắtăvìăx n ớc th iăch aăquaăxử lỦ raămôiătr ngătráiăpháp lu t. - NguyễnăVĕnăNam,ăh c sinh lớp 12 Nghệ Anăđưădũngăc mălaoămìnhăxuống sôngă để cứuă ng i khi th yă cácă emă nhỏ b n ớc cuốn.ă Tuyă đưă cứu sống đ ợcă cácă emă nh ngă Namă khôngă mayă b dòngă n ớc cuốnă điă vìă kiệt sức. Sự hi sinh c a c u h cătròănàyălàămột t m g ơngărõăvề lòngădũngăc m trong giới trẻ ngàyănay. - Phạmă Nh ă Hiếu (h că sinhă tr ng Tr năLưm)ăkhiăđánhănhauăv i bạnăĐỗ Ng c Hiếuăcùngălớpăđưălàmăemănàyătử vongădoăngưăđ păđ u xuốngăđ t. - Hai b o m u nhàătrẻ Ph ơngăAnhă (Th Đức)ălàăLêăTh ĐôngăPh ơngăvàă Nguyễnă Lêă Thiênă LỦă đưă hànhă hạ trẻ bằng những hìnhă phạtă dưă man,ă phiă nhână tính:ă tátă liênă t c nhiềuă cái,ă bề ng ợc d a th vàoă thùngă phuy,...gâyă bứcăxúcămạnh mẽ d ălu n. - Chử Nh tăHiêpă ậ tuyênă truyềnă viênă c a Viện huyết h c truyềnă máuă trungă ơngă đưă v nă độngă đ ợcă trênă 150000 l ợt tham gia hiếnă máuă tìnhă nguyện, đàoătạo 25000ătuyênătruyềnăviên.ăB n thânăăanhăđưătrực tiếp hiếnă21ă lítămáuă vàă cống hiếnă hàngă ngànă ngàyă côngă tham gia v nă động Hiếnă máuă nhână đạo. - Kháiăniệm:ălàătìnhăyêuăgiữaăng i vớiăng i biểu hiệnăcaoăđẹp nh t c aăconăng i,ătínhăng i. - Biểu hiện: đùmă b c, san sẻ với nhauă trongă lúcă hoạn nạn, sẵnă lòngă giúpă đỡ m iă ng i,ă cóă tìnhă th ơngă trắc n vớiăconăng i,... fa ce bo ok .c 14.ăầòỉỂăỉểợỉăái om /g ro up s/ Ta 11. Ôă ỉểi Ỉă Ỉôiă - Kháiă niệm: làă tìnhă trạngă môiă tọường tr ng b ôănhiễm b iăcácăch tăhóaă h c, sinh h c, bức xạ, tiếng ồn,...gâyă nhă h ngă đến sức khỏe c aă conă ng iă vàă cácă cơă thể sống khác. - Biểu hiện:ă ôă nhiễmă đ t,ă n ớc, khôngăkhí,... 12. DǜỉỂăẾ m - Kháiăniệm: gan dạ,ăkhôngăsợ gian khổ; dámăv ợtă lênăkhóăkhĕn để đạt đến những m căđ ch tốtăđẹp - Biểu hiện:ă dámă hiă sinh, d nă thână chiếnă đ u b o vệ đ tă n ớc trong th i chiến, ch p nh n nguy hiểmăđể cứuă ng i trong nhữngă tr ng hợp kh n c p,ă v ợtă lênă mặc c m, lỗi l m c a b năthânăđể sống tốt. 13. B o lực h c - Kháiă niệm:ă Dùngă l iă nói,ă hànhă đường độngă làmă tổn hại,ă xúcă phạmă thână thể vàă danhă dự c aă ng iă khácă trongămôiătr ng h căđ ng. - Biểu hiện: ww w. V. M T S DẨNăụăTHAMăKH O Đ 1: Suyănghĩăc a anh (ch ) về câuădanhăngôn: “Hãy c gắng thắị lên một ng n nến còn hơn cứ ng i nguyền rủa bóng t i”. H NG D N CHI TI T 1. M bƠi: - Cuộcăđ i con ng iăkhôngăchỉ toànăhoaăhồngămàăcònănhiềuăkhóăkhĕnăvàăvaăv p,ăđiều quan tr ngălàă cáchămỗiăchúngăta đối diệnăvàăv ợtăquaăđiềuăđóănh ăthế nào. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 8/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Bànăvề điềuănày,ăkhoătàngădanhăngônăthế giớiăcóăcâu:ă“Hãy c gắng thắị lên một ng n nến còn hơn cứ ng i nguyền rủa bóng t i”. 2.ăThơnăbƠi: a. Giải thích: - “Bóngătối” làăkhóăkhĕn,ăth t bại, ngh ch c nh;ă“ng n nến”ălàăbiểuăt ợngăchoăánhăsáng, hi v ng. uO nT hi Da iH oc 01 - “Thắp nến”ălàălối sốngătíchăcực,ăcóăniềm tin, ngh lựcăv ợt qua ngh ch c nh,ăkhôngăch p nh năbóngă tối,ăkhôngăđ uăhàngăcáiăx u,ăcáiăác. - “Nguyền r aăbóngătối”:ălối sốngătiêuăcực,ăvôănghĩa,ănhàmăchán, dễ b ngh ch c nhăđánhăg c. => Câuădanhăngônănêuă lênă bàiă h c về tháiăđộ sống, làă l iăkhuyênămỗiăchúngătaăph i sốngătíchăcực, dámăđ ơngăđ uăvàăv ợtăquaăkhóăkhĕnăthử thách. b. Bàn lu n: - Trong cuộc sống,ăconăng i ph iăđối mặt với nhiều va v p, nếu mỗi l năđều b đánhăg căhayăđắm chìmătrongăkhóăkhĕnăthìăkhôngăthể tr ngăthànhăvàăthànhăcôngăđ ợc.ăCũngănh ăkhiăb lạcătrongăbóngă tối, nếuătaăbuôngăxuôiăthìăsẽ khôngăbaoăgi nhìnă th yăđ ợcăánhăsáng. iL ie - Khi sốngătíchăcực ta sẽ sốngăyêuăđ i, nhiệtătình,ăhĕngăhái.ăKhiăđối diệnăvàăv ợtăquaăkhóăkhĕnătaăsẽ dàyădặnăvàăb nălĩnhăhơn,ănĕngălựcăvàăph m ch tăcũngăđ ợc trau dồi, nângăcaoăđể đứng vữngăvàăthànhă côngătrongăcuộc sống lối sốngătíchăcực sẽ tr thànhăth ớcăđoăph m ch tăvàănĕngălựcăconăng i. Ta D n ch ng: up s/ - Anh Nguyễnă SơnăHàă b ch tăđộcă màuă daăcam,ă mùă từ khiă m i m y tuổiă nh ngă khôngă ch u ch p nh n sốngă trongă bóngă tốiă màă đưăđiă h că viă tínhă vàă sauă nàyă m trungă tâmă tină h că giúpă nhiềuă ng i khuyết t tăkhácăcóănguồn thu nh păchínhăđángăvàăsốngăcóăích. /g ro - Sự v ơnălênăkhôngăngừng c a từngăcáănhânăsẽ làănền t ngăvàăđộng lực cho sự điălênăc a c t p thể. Nếu mỗiăng iăđềuăkhôngăch p nh năcáiăx u,ăcáiăácăhayărunăsợ tr ớcăkhóăkhĕnăthìăxưăhội sẽ ngàyăcàngă vĕnăminhăvàătốtăđẹpăhơn. c. M rộng: .c om - Sốngăcóălíăt ngăvàăv ợtălênăhoànăc nhăkhôngăđồngănghĩaăvới lốiăsuyănghĩăvàăhànhăđộngăhưoăhuyền. Sự tự cao về kh nĕngăc aămìnhăsẹ làmăchoăconăng i b nh năchìmăsâuăhơnătrongăth t bại. bo d. ẫhê ịhán: ok - Nhiều ng n nếnăcháyăgópălại sẽ làmăbùngălênămột ng n lửa lớnăđể đ yălùiăbóngătối.... ng, nhỏ nhoi ce - Những kẻ sốngăkhôngăcóăm căđíchăhayăchỉ dơnăthu n sốngăvìănhững m căđíchăt măth vàăíchăkỷ. fa - Những kẻ dễ dàngă b “bóngă tối”ă khu t ph c,ă khôngă ch độngă thoátă khỏi ngh ch c nh  sẽ dàngă buôngăxuôi, mệt mỏi d năđến th t bạiăvàăm tăđiăsự tônătr ngăvàăđề cao c aăng iăkhác. ww w. 3. K tăbƠi: - Câuădanhăngônălàăbàiăh c về tháiăđộ sốngăvôăcùngăđúngăđắn với m i th iăđại vàăvới mỗiăconăng nh tălàănhữngăconăng i trẻ tuổiăch aăcóănhiều kinh nghiệmătrênăđ ngăđ i. i, - Mỗi h c sinh từ khiăcònăngồiătrênăghế nhàătr ngăhưyăth măthíaăvàăxemăđóănh ămột l iăkhuyênăquíă báuăđể cóă thể vữngăb ớcăvàăthànhăcôngătrongăcuộc sống. - Liênăhệ b năthân. Đ 2: Suy nghĩ của anh (ch ) về hiện tượng bạo hành tọẻ em mà báo chí ịhản ánh th i gian gần đây. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 9/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) H NG D N CHI TI T 1. M bƠi: - Trẻ emălàăđốiăt ợngăvôăcùngănhạy c m, dễ b tổnăth ơngăvề c thể xácăl n tinh th n, c năđ ợcăchĕmă sócăvàănuôiăd ỡng với sự nhẹ nhàng,ăyêuăth ơng,ăbaoădung. uO nT hi Da iH oc 01 - Tuyănhiên,ăth i gian g năđâyăbáoăchíălại ph năánhăhiệnăt ợng trẻ em b bạoăhànhănặng nề,ăgióngălênă choăxưăhội hồiăchuôngăc nhăbáoăvàăbuộc t t c chúngăta ph iăquanătâmăhơnăđến v năđề này. 2.ăThơnăbƠi: a. Giới thiệu (thực trạng của nạn bạo hành) - Bạoăhànhătrẻ emălàădùngăl iănói,ăhànhăđộngălàmăxúcăphạm, tổn hạiăđến tinh th năvàăthể xácăc a trẻ. - Bạoăhànhătrẻ em diễnăraătrongămôiătr ng h căđ ng,ăgiaăđìnhăvàăngoàiăxưăhội với nhiều biểu hiện: đánhăđ p trẻ gâyă th ơngă tích,ă quátă mắng, chửi r a nặng nề, bắt trẻ emă làmă những việc nặng nh c, khôngăphùăhợp với lứa tuổi,... ie + D n chứng: V việc trẻ em b đánhăđ p,ătátăvàoămặt,ăbópămiệngăépăuống sữa, bế d a th vàoăthùngă phuy,... tr ng m uăgiáoăPh ơngăAnhă Th Đứcăđưăgâyăph n nộ trongăxưăhội. Nhữngăhìnhă nhăvàă đoạn clip về hànhăđộngă dưămanăđóăđưăđ ợc truyềnăđiăr tănhanhăvàăgâyănênălànăsóngăph năđối mạnh mẽ, buộcăcácăcơăquanăchứcănĕngăph iăvàoăcuộc. Ta iL + D n chứng:ăTr ớc đó,ăemăNguyễn Th c Phi (10 tuổi) Qu ngăNgưiăb cha mẹ nuôiălàăvợ chồngăôngă NguyễnăMùiăvàăbàăĐoànăTh Hồng Yếnăđánhăđến biến dạngăkhuônămặt, tinh th n ho n loạnăvìăb nghi làăl y cắpă500ănghìnăđồng. i bạoăhànhăkhôngăcóătìnhăth ơng,ă b t nh n,ăvôăc m, thiếu bao up - Về ch quan,ăđóălàădoăb năthânăng dung với lỡi l m c a trẻ em. s/ b. Nguyên nhân: /g ro - Về kháchăquan,ăđóălàădoă nhăh ng c aăcácăloạiăhìnhăgi i tríănh ăphimă nh,ătròăchơiăđiện tử gâyănênă thóiăquenăhànhăxử bạo lực, thiếu nền t ngăgiáoăd căhànhăvi. om - Quyền trẻ em v năch aăđ ợcăcácăcơăquanăchứcănĕngăquanătâmăb o vệ đúngămứcăvàăviệc xử phạt thiếuătínhărĕnăđe,... .c c. H u quả: ok - Tổn hạiăđến sức khỏe, tinh th năvàăthể xácăđứa trẻ... ngătâmă bo - Làămột t măg ơngăx u cho trẻ. Nhữngăđứa trẻ b bạoăhànhălớnălênăđều mang những nhăh lỦănặng nề vàăcũngăcóăxuăh ớngăhànhăxử bạo lực vớiăng iăkhác. ce - Bĕngăhoạiăđạoăđứcăvàănhânăcáchăậ màănóălàămộtănétăđẹp truyền thống c aădânătộc. fa d. Giải ịháị khắc phục: ww w. - Cácăcơăquanăchứcănĕngăth ngăxuyênăquanătâmăkiểmătraăcácătrungătâmăbuôiădạy trẻ,ăcácăhộ giaăđìnhă ph iăquanătâmăvàădạy b oăconăcáiăđúngămực,ăkhôngăbạo lực,ăthôăbạo,... - Tĕngăc đình. ngăgiáoăd c về lòngănhânăái,ă lốiăhànhă xử vĕnăminhăvàănhânăvĕnătrongănhàătr ngăvàăgiaă - Báoăchíăvàăcácăcơăquanătruyềnăthôngăthực hiện tốtăvaiătròătuyênătruyền về cáchăứng xử đúngăđắn, mạnh mẽ lênăánănhữngătr ng hợp bạoăhànhătrẻ em để gióngălênăhồiăchuôngăc nhăbáoăd ălu n. - B năthânămỡi ng hội,.... i c n tự nuôiăd ỡngă lòngănhânăáiăchoămình,ăthamăgiaăcácăhoạtăđộng từ thiệnăxưă Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 10/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) e. ẫhê ịhán: - Những kẻ bạoăhànhătrẻ em. - Nhữngăng i dửngăd ngăkhiăth y trẻ em.b bạoăhành. 3. K tăbƠi: uO nT hi Da iH oc 01 - Bạoăhànhătrẻ emălàămột v năđề ngàyăcàngăđ ợcăxưăhội quan tâmăvàălênăánănhững h u qu nặng nề màă nóăđể lại với trẻ emăcũngănh ălàmăbĕngăhoại truyền thốngăxưăhội. - T t c chúngătaăcùngăchungătayăđể đ yălùiăhiệnăt ợngănày,ătr lại cho t t c trẻ em ViệtăNamăcũngă nh ătoànăthế giới mộtă môiătr ng sốngăđ yăthânăthiện,ă yêuăth ơng,ăbaoă dungăđể chúngăcóăthể phátă triểnătoànădiệnăvàăsauănàyătr thànhănhữngăconăng iănhânăái,ăvĕnăminh,ăcóăíchăchoăxưăhội. - Liênăhệ b năthân. Đ 3: Suy nghĩ của anh (ch ) về ý kiến: “S ng là không ch đợi” Đ 4: Suy nghĩ của anh (ch ) về quan niệm: “Khi ta tuyệt v ng cũng đ ng nghĩa ốới việc ta tiến gần tới hy v ng”. ie Đ 5: Viết một bài ốăn ngắn (khoảng 600 từ) tọình bày suy nghĩ của anh (ch ) về hiện tượng khoe thân tọên các tọang mạng ồã hội mà báo chí ịhản ánh. iL Đ 6: Viết một bài ốăn ngắn (khoảng 600 từ) tọình bày suy nghĩ của anh (ch ) về câu nói của Nick Vujicic: “Ai có sự tự ti mới là ngư i khuyết t t”. Ta Đ 7: Suy nghĩ của anh (ch ) về hiện tượng chặt ịhá ọừng bừa bãi tọong những năm gần đây s/ Đ 8: Viết một bài ốăn ngắn (không Ọuá 600 từ) bàn lu n về vấn đề bệnh thành tích trong thi cử. ro up __________ CảUYÊẩăĐ 2: D ẩẢăĐ Đ C - HI UăVĔẩăB N /g A. PH ẩăầÝăTảUY T om I.ăPHONGăCỄCHăCH CăNĔNGăNGỌNăNG VĔNăH C .c 1.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ sinh ho t bo ok a.ă Ầểáiă ỉi m:ălàăphongăcáchăđ ợcădùngătrong giao tiếp sinh hoạt hằngă ngày,ăthuộcăhoànăc nh giao tiếpăkhôngămangătínhănghiăthức. Giao tiếp đâyăth ng vớiăt ăcáchăcáănhânănhằmătraoăđổiăt ăt ng, tìnhăc m c aămìnhăvớiăng iăthân,ăbạnăbè. ce b.ăĐặẾătọưỉỂ: fa - Tínhăc thể w. - Tínhăcáăthể ww - Tínhăc măxúc 2.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ ngh thu t a.ăẦểáiăỉi m: làăphongăcáchăđ ợcădùngătrongăsángătácăvĕnăch ơng,ănóăkhôngăgiới hạn về đốiăt ợng giao tiếp,ăkhôngăgianăvàăth i gian giao tiếp. b.ăĐặẾătọưỉỂ: - Tínhăhìnhăt ợng Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 11/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Tínhătruyền c m - Tínhăcáăthể 3.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ Ếểíỉểăệu n a.ăẦểáiăỉi m: uO nT hi Da iH oc 01 b.ăĐặẾătọưỉỂ: - Tínhăcôngăkhaiăvề quanăđiểmăchínhătr - Tínhăchặt chẽ trong diễnăđạtăvàăsuyălu n - Tínhătruyền c m, thuyết ph c 4.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ khoa h c a.ă Ầểáiă ỉi m: làăphongăcáchăđ ợcădùngătrongăgiaoătiếp thuộcălĩnhăvựcănghiênăcứu, h c t păvàăphổ biến khoa h c. b.ăĐặẾătọưỉỂ: - Tínhăkháiăquát,ătrừuăt ợng ie - Tínhălíătrí,ălogic iL - Tínhăkháchăquan,ăphiăcáăthể. Ta 5.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ ểàỉểăẾểíỉể s/ a.ăẦểáiăỉi m:ălàăphongăcáchăđ ợcădùngătrongăgiaoătiếp thuộcălĩnhăvựcăhànhăchínhă(giữaănhàăn ớcăvàă nhânădân,ăgiữaănhânădânăvớiănhàăn ớc, giữaăcácăcơăquanănhàăn ớc,...) up b.ăĐặẾătọưỉỂ: ro - Tínhăkhuônăm u /g - Tínhăminhăxác om - Tínhăcôngăv .c 6.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ báỊăẾểí ok a.ăẦểáiăỉi m:ălàăkiểu diễnăđạtătrongăvĕnăb n thuộcălĩnhăvực truyềnăthôngăđạiăchúng b.ăĐặẾătọưỉỂ: bo - Tínhăthôngătinăth i sự ce - Tínhăngắn g n fa - Tínhăsinhăđộng, h p d n. ww w. II.ăĐ TẨI,ăCH Đ ,ăT ăT NG C AăVĔNăB N 1.Đ tài a.ăẦểáiăỉi m:ălàăthu t ngữ chỉ phạmăviăcácăsự kiện tạoăcơăs ch t liệuăđ i sống c aătácăph m. b.ăVíăế :ă“LưoăHạc”,ă“ChíăPhèo”,ă“Tắtăđèn”,...ăviết về đề tàiănôngădân. 2. Chủ đ a.ăẦểáiăỉi m:ălàănhững v năđề đ ợcănhàăvĕnăt p trung soi r i,ătôăđ m,ănêuălênătrongătácăph mămàănhàă vĕnăchoălàăquanătr ng nh t,... Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 12/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) b.ăVíăế : Thông qua M vàăAăPh trongătácăph m Vợ chồng A Ph ,ăTôăHoàiăđưăđặt ra v năđề về số ph năconăng i - nhữngăconăng iăd ớiăđáyăxưăhộiăvàăgi i quyếtăcácăv năđề đó,ăthức tỉnh h ,ăđ aăh đến vớiăCáchămạngăvàăchoăh một cuộc sống mới. 3.ăTưătưởng uO nT hi Da iH oc 01 a.ăẦểáiăỉi m:ălàăcáchăgi i quyết v năđề đặtăraătrongătácăph m theo mộtăkhuynhăh ớng nh tăđ nh vốn cóă l pătr ng,ăquanăđiểm,ălỦăt ng th m mỹ vàăph ơngăphápăsángătácăc aănhàăvĕn. b.ăVíăế :ăTácăph mă“ChíăPhèo”ăc aănhàăvĕnăNamăCaoănóiăvề một bộ ph nănôngădânăl ơngăthiện b đ yăvàoăconăđ ngăthaăhóa,ăđồng th i khẳngăđ nhătínhă l ơngăthiện c a h ngay trong khi b m t c nhânăhình,ănhânătính. III.CỄCăTHAOăTỄCăL P LU NăTRONGăVĔNăNGH LU N 1. TểaỊătáẾăệ p lu n gi iătểíẾể: - Làăcắtănghĩaămột sự v t, hiệnăt ợng,ăkháiăniệmăđể ng i khácăhiểuărõ,ăhiểuăđúngăv năđề. - Gi iăthíchătrongăvĕnăngh lu nălàălàmăchoăng iăđ c hiểuărõăđ ợcăt ăt ng,ăđạoălí,ăph m ch t, quan hệ c năđ ợc gi iăthíchănhằmănângăcaoănh n thức,ătríătuệ, bồiăd ỡngătâmăhồn,ătìnhăc m. ie - Cáchăgi iăthích:ăTìmăđ líălẽ để gi ng gi i, cắtănghĩaăv năđề đó.ăĐặt ra hệ thốngăcâuăhỏiăđể tr l i. iL 2. TểaỊătáẾăệ p lu ỉăịểợỉătíẾể: s/ Ta - Làăcáchăchiaănhỏ đốiăt ợngăthànhănhiều yếu tố bộ ph năđể điăsâuăxemăxétămộtăcáchătoànădiện về nội dung,ăhìnhăthức c aăđốiăt ợng. ro 3. TểaỊătáẾăệ p lu n ch ng minh: up - Cáchăphânătích:ăChiaă táchăđốiăt ợngăthànhănhiều yếu tố bộ ph n theo nhữngătiêuăchí,ăquanăhệ nh t đ nh. /g - Dùng những bằng chứngăchânăthực,ăđưăđ ợc thừa nh năđể chứng tỏ đốiăt ợng. .c om - Cáchăchứngăminh:ăXácăđ nh v năđèăchứngăminhăđể tìmănguồn d n chứngăphùăhợp. D n chứng ph i phongăphú,ătiêuăbiểu,ătoànădiệnăsátăhợp với v năđề c n chứng minh, sắp xếp d n chứng ph iă lôăgic,ă chặt chẽ vàăhợpălí. 4. TểaỊătáẾăệ p lu ỉăsỊăsáỉể: ok - Làmăsángătỏ đốiăt ợngăđangănghiênăcứu trong mốiăt ơngăquanăvớiăđốiăt ợngăkhác. ce bo - Cáchăsoăsánh:ăĐặtăđốiăt ợngăvàoăcùngămộtăbìnhădiện,ăđánhăgiáătrênăcùngămộtătiêuăchí,ănêuărõăquană điểm,ăỦăkiến c aăng i viết. fa 5. TểaỊătáẾăệ p lu ỉăbìỉểăệu n: - Bìnhălu nălàăbànăbạc, nh năxét,ăđánhăgiáăvề một v năđề . ww w. - Cáchăbìnhă lu n:ăTrìnhă bàyărõăràng, trung thực v năđề đ ợcăbìnhă lu n,ăđề xu tăvàăchứng tỏ đ ợcăỦă kiến nh năđ nh,ăđánhăgiáălàăxácăđáng.ăThể hiệnărõăch kiến c aămình. 6. TểaỊătáẾăệ p lu ỉăbáẾăbỏ: - Làăcáchătraoăđổi, tranh lu năđể bácăbỏ Ủăkiếnăđ ợcăchoălàăsaiă. - Cáchăbácăbỏ:ăNêuăỦăkiến sai trái,ăsauăđóăphânătích,ăbácăbỏ, khẳngăđ nhăỦăkiếnăđúng;ănêuătừng ph năỦă kiến sai rồiăbácăbỏ theoăcáchăcuốn chiếu từng ph n. - ụănhỏ ph i nằmăhoànătoànătrongăphạm vi c aăỦălớn. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 13/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) IV. M T S PH NGăTI NăVẨăPHÉPăLIểNăK TăTRONGăVĔNăB N 1.ăẫểéịăệặp: - Phépălặp làăcáchădùngăđiădùngălại một yếu tố ngônăngữ, những bộ ph năkhácănhauă(tr ớc hết đâyă làănhữngăcâuăkhácănhau)ăc aăvĕnăb n nhằmăliênăkếtăchúngălại với nhau. uO nT hi Da iH oc 01 - Phépălặp,ăngoàiăkh nĕngăkết nốiăcácăbộ ph n hữu quan c aăvĕnăb n lại vớiănhau,ăcònăcóăthể đemălại nhữngăỦănghĩaătuătừ nh ănh n mạnhăgâyăc măxúc,ăgâyă năt ợng... *ăCácăph ơngătiệnădùngătrongăphépălặpălà: - Cácăyếu tố ngữ âmă(v n, nh p), g iălàălặp ngữ âm - Cácătừ ngữ, g iălàălặp từ ngữ - Cácăc u tạoăcúăpháp,ăg iălàălặpăcúăpháp 2.ăẫểéịătể : iL ie Phépăthế làăcáchăthayănhững từ ngữ nh tăđ nh bằng những từ ngữ cóăỦănghĩaăt ơngăđ ơngă(cùngăchỉ sự v tăbanăđ u,ăcònăg iă làăcóătínhăch tăđồng chiếu) nhằm tạoătínhă liênă kết giữaăcácăph năvĕnăb n chứa chúng.ăCóă2ăloạiăph ơngătiệnădùngătrongăphépăthế làăthayăthế bằng từ ngữ đồngănghĩaăvàăthế bằngăđại từ. 3.ăẫểéịăệiỪỉătưởng: s/ Ta Phépăliênăt ngălàăcáchăsử d ng những từ ngữ chỉ những sự v tăcóăthể nghĩăđến theo mộtăđ nhăh ớng nàoăđó,ăxu tăphátătừ những từ ngữ banăđ u, nhằm tạo ra mốiăliênăkết giữaăcácăph n chứaăchúngătrongă vĕn b n. up 4.ăẫểéịăỉỂể Ếểăđ i: /g ro Phépăngh chăđối sử d ng những từ ngữ tráiănghĩaăvàoănhững bộ ph năkhácănhauăcóă liênăquanătrongă vĕnăb n,ăcóătácăd ngă liênăkếtăcácăbộ ph n y lại với nhau. Nhữngă ph ơngătiệnă liênăkếtăth ng gặp dùngătrongăphépăngh chăđốiălà: om - Từ tráiănghĩa .c - Từ ngữ ph đ nhă(điăvới từ ngữ khôngăb ph đ nh) ok - Từ ngữ miêuăt (cóăhìnhă nhăvàăỦănghĩaăngh chăđối) bo - Từ ngữ dùngă ớc lệ ce 5.ăăẫểéịăỉ i: fa Phépănốiălàăcáchădùngănhững từ ngữ sẵnămangăỦănghĩaăchỉ quan hệ (kể c những từ ngữ chỉ quan hệ cúă phápăbênătrongăcâu),ăvàăchỉ cácăquanăhệ cúăphápăkhácătrongăcâu,ăvàoăm căđíchăliênăkếtăcácăph n trong vĕnăb n (từ câuătr lên)ălại với nhau. ww w. Phépănốiăcóăthể dùngăcácăph ơngătiệnăsauăđây: - Kết từ, - Kết ngữ, - Trợ từ, ph từ,ătínhătừ, - quan hệ về chứcănĕngăcúăphápă(tức quan hệ thànhăph năcâuăhiểu rộng;ăcóăsáchăxếpăph ơngătiệnănàyă riêngăraăthànhăphépătỉnhăl ợc) Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 14/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) V.ăCỄCăBI NăPHỄPăTUăT 1.ăSỊăsáỉể: a. Kểáiăỉi m: Soăsánhălàăđối chiếu 2 hay nhiều sự v t, sự việcămàăgiữaăchúngăcóă nhữngănétăt ơngă đồngăđể làmătĕngăsức gợiăhình,ăgợi c m cho l iăvĕn. uO nT hi Da iH oc 01 b. CáẾăỆi uăsỊăsáỉể: - Phânăloại theo mứcăđộ +ăSoăsángăngangăbằng +ăSoăsánhăkhôngăngangăbằng - Phânăloạiătheoăđốiăt ợng +ăSoăsánhăcácăđốiăt ợngăcùngăloại +ăSoăsánhăcáiăc thể vớiăcáiătrừuăt ợngăvàăng ợc lại 2. ẩểợỉăểóa: iL ie a. Ầểáiăỉi m:ăNhânăhóaălàăbiệnăphápătuătừ sử d ng những từ ngữ chỉ hoạtăđộng,ătínhăcách,ăsuyănghĩ,ă tênăg i ... vốn chỉ dànhăchoăconăng iăđể miêuăt đồ v t, sự v t, con v t,ăcâyăcối khiếnăchoăchúngătr nênăsinhăđộng, g năgũi,ăcóăhồnăhơn.ă iăđể g i sự v t: Ch ongănâu,ăỌngămặt tr i,ăBácăgiun,ăCh gió,ầ s/ - Dùngănhững từ vốn g iăng Ta b. CáẾăỆi uăỉểợỉăểóa: up - Dùngănhững từ vốn chỉ hoạtăđộng,ătínhăch t c aăng iăđể chỉ hoạtăđộngătínhăch t c a v t: /g ro “Heoăhútăcồnămâyăsúngăngửi tr i”ă(ăTâyăTiến ậ QuangăDũng) "SôngăĐuống trôiăđi om Mộtădòngăl pălánh ok .c Nằmănghiêngănghiêngătrongăkhángăchiếnătr bo - Tròăchuyện với v tănh ăvớiăng ngăkì”ă(BênăkiaăsôngăĐuống ậ BoàngăC m) i: ce “Trâuăơiătaăb oătrâuănàyầ”ă(Caădao) fa 3. n d ww w. a. Ầểáiăỉi m: n d làăBPTTăg iătênăsự v t, hiệnăt ợngănàyăbằng tênăsự v t, hiệnăt ợngăkhácăcóănétă t ơngăđồng vớiănóănhằmătĕngăsức gợiăhình,ăgợi c m cho sự diễnăđạt. b. Cóăb n ki u n d tểường gặp: + n d hìnhăthức - t ơngăđồng về hìnhăthức “Đ uăt ng lửa lựu l pălòeăđơmăbông”ă(Truyện Kiều - Nguyễn Du) + n d cáchăthức ậ t ơngăđồng về cáchăthức Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 15/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) “Ĕnăqu nhớ kẻ trồngăcây”ă(Caădao) (ĕnăqu - h ng th ,ă“trồngăcây”ăậ laoăđộng) + n d ph m ch t - t ơngăđồng về ph m ch t uO nT hi Da iH oc 01 “Thuyền về cóănhớ bếnăchĕng Bếnăthìămột dạ khĕngăkhĕngăđợi thuyền”ă(Caădao) [thuyền ậ ng i con trai; bến ậ ng iăconăgái] + n d chuyểnăđổi c măgiácă- chuyển từ c măgiácănàyăsangăc măgiácăkhác,ăc m nh n bằngăgiácăquană khác. “Ngoàiăthêmărơiăchiếcăláăđa Tiếngărơiăr t mỏngănh ălàărơiănghiêng”ă(ăĐêmăCôăSơnă- Tr năĐĕngăKhoa) ie c. ầưuăý: iL - Phânăbiệt n d tu từ vàă n d từ vựng: Ta + n d tu từ:ăcóătínhălâmăth i,ătínhăcáăthể, ph iăđặt trong từngăvĕnăc nh c thể để khámăpháăỦănghĩa. up s/ “Lặn lộiăthânăcòăkhiăquưngăvắng”ăă(Th ơngăvợ - TúăX ơng) ro + n d từ vựng:ăcáchănóiăquenăthuộc, phổ biến,ăkhôngăcó/ăítăcóăgiáătr tu từ: cổ chai,ămũiăđ t, tay ghế, tayăbí,ătayăb u,... /g 4.ăảỊáỉăế : om a. Ầểáiăỉi m:ăHoánăd làăBPTTăg iătênăsự v t, hiệnăt ợng,ăkháiăniệmănàyăbằngătênăc a một sự v t, hiệnăt ợngăkhácăcóăquanăhệ g năgũiăvớiănóănhằmălàmătĕngăsức gợiăhình,ăgợi c m cho sự diễnăđạt. .c b. Cóăb n ki uăhoánăd th ng g p: bo ok + L y một bộ ph năđể chỉ toànăthể: ce “Đ uăxanhăcóătộiătìnhăgì w. fa Máăhồngăđếnăquáănửaăthìăch aăthôi”ă(Truyện Kiều - Nguyễn Du) ww “Bànătayătaălàmănênăt t c Cóăsứcăng i sỏiăđáăcũngăthànhăcơm”ă(Bàiăcaăvỡ đ t ậ HoàngăTrungăThông) + L y v t chứaăđựng chỉ v t b chứaăđựng: “Vìăsaoătráiăđ t nặngăânătình, Nhắcămưiătênăng i Hồ ChíăMinh”ă(Tố Hữu) Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 16/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + L y d u hiệu c a sự v tăđể chỉ sự v t: “Áoăchàmăđ aăbuổiăphânăli + L yăcáiăc thể để g iăcáiătrừuăt ợng: “Mộtăcâyălàmăchẳngănênănon Baăcâyăch m lạiănênăhònănúiăcao”ă(Caădao) *L uăỦ: n d vàăhoánăd cùngăchungăc uătrúcănóiăAăchỉ Bănh ngăkhácănhau: - n d :ăAăvàăBăcóăquanăhệ t ơngăđồng [giống nhau] ie - Hoánăd :ăAăvàăBăcóăquanăhệ g n gũi,ăhayăđiăliền với nhau. uO nT hi Da iH oc 01 C m tay nhau biếtănóiăgìăhômănay”ă(Việt Bắc - Tố Hữu) iL 5.ăẩóiăỌuá/ăịểóỉỂăđ i/ăỆểỊaătọư ỉỂ/ăỉỂỊaăế / th ỈăồưỉỂ/ăẾườỉỂăđi u: s/ “Độcăácăthay,ătrúc Namăsơnăkhôngăghiăhết tội Ta - Nóiăquáălàăphépătuătừ phóngăđại mứcăđộ,ăquyămô,ătínhăch t c a sự v t, hiệnăt ợngăđ ợcămiêuăt để nh n mạnh,ăgâyă năt ợng,ătĕngăsức biểu c m. up Dơăb năthay,ăn ớcăĐôngăh iăkhôngărửa sạchămùi”ă(ăBìnhăNgôăđạiăcáoă- NguyễnăTrưi) ro 6.ăẩóiăỂi Ỉăỉóiătọáỉể: /g - Nóiăgi mănóiătránhălàămột biệnăphápătuătừ dùngăcáchădiễnăđạt tế nh , uyển chuyển, nhằmătránhăgâyă c măgiácăquáăđauăbuồn,ăghê sợ, nặng nề;ătránhăthôăt c, thiếu l ch sự. om “BácăđưăđiărồiăsaoăBácăơi!”ă(Bácăơiă- Tố Hữu) .c 7.ăĐi p t ,ăđi p ngữ: ok - LàăBPTTănhắcăđiănhắc lại nhiều l n một từ, c m từ cóăd ngăỦă làmătĕngăc ng hiệu qu diễnăđạt: nh m mạnh, tạo năt ợng, gợiăliênăt ng, c măxúcầăvàătạo nh păđiệuăchoăcâu/ăđoạnăvĕnăb n. bo “Treăgiữ làng,ăgiữ n ớc, giữ máiănhàătranh,ăgiữ đồngălúaăchín”ă(ăCâyătreăViệt Nam ậ ThépăMới) ce - Điệp ngữ cóănhiều dạng: fa +ăĐiệp ngữ cáchăquưng: w. “Buồnătrôngăcửa bể chiềuăhôm, ww Thuyền ai th păthoángăcánhăbuồm xa xa? Buồnătrôngăng năn ớc mới sa, Hoaătrôiămanămácăbiếtălàăvề đâuă? Buồnătrôngănội cỏ dàuădàu, Chânămâyămặtăđ t mộtămàuăxanhăxanh. Buồnătrôngăgióăcuốn mặt duềnh, Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 17/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) m m tiếngăsóngăkêuăquanhăghế ngồi” (Truyện Kiều - Nguyễn Du) +ăĐiệp nối tiếp: Mai sau Mai sau Đ tăxanh,ătreămưiăxanhămàuătreăxanh”ă(TreăViệt Nam - Nguyễn Duy) +ăĐiệpăvòngătròn: “Cùngătrôngălạiămàăcùngăchẳng th y Th y xanh xanh những m yăngànădâu ie Ngànădâuăxanhăngắt mộtămàu uO nT hi Da iH oc 01 “Maiăsau iL LòngăchàngăỦăthiếp ai s uăhơnăai?”ă(ChinhăPh ngâmăậ ĐoànăTh Điểm) 8.ăCể iăẾểữ: ng gặp: up - Cácălốiăchơiăchữ th s/ Ta - Chơiăchữ làăBPTTălợi d ngăđặc sắc về âm,ăvề nghĩaăc a từ ngữ để tạo sắcătháiădíădỏm,ăhàiăh ớc,ầ.ă làmăcâuăvĕnăh p d năvàăthúăv . ro +ăDùngătừ ngữ đồngăâm +ăDùngălốiănóiătrạiăâmă(g năâm) /g +ăDùngăcáchăđiệpăâm om +ăDùngălốiănóiălái. .c +ăDùngătừ ngữ tráiănghĩa,ăđồngănghĩa,ăg nănghĩa. ngătrongăvĕnăthơ,ăđặc biệtălàătrongăvĕnăthơă bo 9. Li tăỆỪ: ok - Chơiăchữ đ ợc sử d ng trong cuộc sốngăhàngăngày,ăth tràoăphúng,ătrongăcâuăđối,ăcâuăđố,ầ. fa ce - Làăsắp xếp nối tiếpăhàngăloạt từ hay c m từ cùngăloạiăđể diễn t đ yăđ ,ăsâuăsắcăhơnănhữngăkhíaăcạnh khácănhauăc a thực tế hayăt ăt ng,ătìnhăc m. w. “Tỉnh lạiăemăơi,ăquaărồiăcơnăácămộng ww Emăđưăsống lại rồi,ăemăđưăsống! Điện gi t,ădùiăđâm,ădaoăcắt, lửa nung Khôngăgiếtăđ ợcăem,ăng (Ng iăconăgáiăanhăhùng!”ă iăconăgáiăanhăhùngă- Tố Hữu) 10.ăT ơngăph n: - Làăcáchăsử d ng từ ngữ đối l p,ătráiăng ợcănhauăđể tĕngăhiệu qu diễnăđạt. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 18/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) VI.ăCỄCăBI NăPHỄPăTUăT CÖăPHỄP 1. Đ o ngữ: - Đ o ngữ làăbiệnăphápătuătừ thayăđổi tr t tự c u tạo ngữ phápăthôngăth ng c a câu,ănhằm nh n mạnh Ủ,ănh n mạnhăđặcăđiểm c aăđốiăt ợngăvàălàmăcâuăthơ,ăcâuăvĕnăthêmăsinhăđộng, gợi c m,ăhàiăhòaăvề âmă thanh,ầ uO nT hi Da iH oc 01 - Víăd : “Lomăkhomăd ớiănúi:ătiềuăvàiăchú Lácăđácăbênăsông:ăchợ m yănhà.”ă(Quaăđèoănganhăậ BàăHuyện Thanh Quan) =>ăTôăđ m c măgiác hoang vắng,ăcôăliêu... 2. Lặp c uătọúẾ: - Làăbiệnăphápătuătừ tạo ra nhữngăcâuăvĕnăđiăliềnănhauătrongăvĕnăb n vớiăcùngămột kết c u nhằm nh n mạnhăỦăvàătạo sự nh pănhàng,ăcânăđốiăchoăvĕnăb n - Víăd :ă“N ớc ViệtăNamălàămột.ăDânătộc ViệtăNamălàămột”ă(Hồ ChíăMinh) ie => khẳngăđ nhăhùngăhồn,ăđanhăthépăvề sự đoànăkết, thống nh tăỦăchíăc aănhânădânăta. 3.ăCểỪỈăồỀỉ: Ta iL - Làăchêmăvàoăcâuămột c m từ khôngătrực tiếpăcóăquanăhệ đến quan hệ ngữ phápătrongăcâu,ănh ngăcóă tácăd ngărõărệtăđể bổ sungăthôngătinăc n thiết hay bộc lộ c măxúc.ăTh ngăđứng sau d y gạch nối hoặc trong ngoặcăđơn. s/ “Côăbéănhàăbênă(cóăaiăng ) iăkhúcăkhích ro Hômăgặpătôiăv năc up Cũngăvàoăduăkích! om (QuêăH ơngăậ Giang Nam) /g Mắtăđenătrònă(th ơngăth ơngăquáăđiăthôi)” .c => Bộc lộ tìnhăc m, c măxúc:ăngạcănhiên,ăxúcăđộng, yêuămến,ầămộtăcáchăkínăđáo.ăă 4. Cợuăểỏi tu t ok - Làăđặtăcâuăhỏiănh ngăkhôngăđòiăhỏiăcâuătr l iămàănhằm nh n mạnh mộtăỦănghĩaăkhác. bo “Mẹ conăđànălợnăâmăd ơng ce Chiaălìaăđôiăng fa Đámăc ới chuộtăđangăt ngăbừng rộnărư w. Bâyăgi tanătácăvề đâu?” ww [BênăkiaăsôngăĐuống ậ HoàngăC m] => Nh n mạnh c nh ngộ m tămát,ăchiaălìa,ăhoangătànăc aăquêăh ơngătrongăchiến tranh. 5. ẫểéịăđ i: - Làăcáchăsử d ng từ ngữ,ăhìnhă nh,ăcácăthànhăph năcâu,ăvế câuăsongăsong,ăcânăđối trong l iănóiănhằm tạo hiệu qu diễnăđạt: nh n mạnh, gợiăliênăt ng, gợiăhìnhă nhăsinhăđộng, tạo nh păđiệu cho l iănói. - Cóă2ăkiểu:ăđốiăt ơngăph nă[Ủătráiăng ợcănhau];ăđốiăt ơngăhỗ [bổ sungăỦăchoănhau] Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 19/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) “Ta/ădạiă/ta/ătìm/ănơi/ăvắng vẻ Ng i/ăkhôn/ăng i/ăđến/ chốn/ălaoăxao” (Nhànăậ Nguyễn BỉnhăKhiêm) VII.ăCỄCăPH uO nT hi Da iH oc 01 “G n mựcăthìăđen/ăg năđènăthìăsáng” NGăTH C BI UăĐ TăTRONGăVĔNăB N Cóă6ăph ơngăthức biểuăđạt, c thể nh ăsau: 1.Tự sự:ălàădùngăngônăngữ để kể một chuỗi sự việc, sự việcănàyăd năđến sự việc kia, cuốiăcùngătạo thànhămột kếtăthúc.ăNgoàiăra,ăng iă taăkhôngăchỉ chúătr ngăđến kể việcămàăcònăquanătâmăđến việc khắc hoạ tínhăcáchănhânăv tăvàănêuălênănhững nh n thứcăsâuăsắc, mới mẻ về b n ch t c aăconăng i vàăcuộc sống. - Víăd : ie “Mộtăhôm,ămẹ Cámăđ aăchoăT măvàăCámămỗiăđứa mộtăcáiăgiỏ,ăsaiăđiăbắtătôm,ăbắtătépăvàăhứa,ăđứa nàoăbắtăđ ợcăđ y giỏ sẽ th ng cho mộtăcáiăyếmăđỏ. T m vốnăchĕmăchỉ, lại sợ dìămắngănênăm i miết suốt buổi bắtăđ y một giỏ c tômăl nătép.ăCònăCámăquenăđ ợc nuôngăchiều, chỉ hamăchơiănênămưiăđến chiều chẳng bắtăđ ợcăgì.”ă(T măCám) Ta iL 2. Miêu tả:ălàădùngăngônăngữ làmăchoăng iănghe,ăng iăđ căcóăthể hìnhădungăđ ợc c thể sự v t, sự việcănh ăđangăhiệnăraătr ớc mắt hoặc nh n biếtăđ ợc thế giới nộiătâmăc aăconăng i. s/ - Víăd : ro (Trongăcơnăgióălốc, Khu t Quang Th y) up “Trĕngăđangălên.ăMặtăsôngăl păloángăánhăvàng.ăNúiăTrùmăCátăđứng sừng sữngăbênăb sôngăthànhă một khốiătímăs m uy nghi, tr m mặc.ăD ớiăánhătrĕng,ădòngăsôngăsángărựcălên,ănhữngăconăsóngănhỏ lĕnă tĕnăgợnăđềuămơnămanăvỗ nhẹ vàoăhaiăbênăb cát” - Víăd : ok Nhớ ai bổi hổi bồi hồi .c om /g 3. Biểu cảm làămột nhu c u c aăconăng i trong cuộc sống b i trong thực tế sốngăluônăcóănhữngăđiều khiếnătaărungăđộng (c m)ăvàămuốn bộc lộ (biểu) ra với một hay nhiềuăng iăkhác.ăPTăbiểu c mă làă dùngăngônăngữ để bộc lộ tìnhăc m, c măxúcăc aămìnhăvề thế giới xung quanh. ce (Ca dao) bo Nh ăđứngăđống lửaănh ăngồiăđống than fa 4. Thuyết minh làăcungăc p, giới thiệu, gi ng gi i,,ầnhững tri thức về một sự v t, hiệnăt ợngănàoăđóă cho nhữngăng i c n biếtănh ngăcònăch aăbiết. ww w. - Víăd : “Theoăcácănhàăkhoaăh c,ăbaoăbìăniă lôngă l năvàoăđ tălàmăc n tr quáătrìnhăsinhătr ng c aăcácă loàiăthực v t b nóăbaoăquanh,ăc n tr sự phátătriển c a cỏ d năđến hiệnăt ợngăxóiămònă cácăvùngăđồi núi.ăBaoăbìăniălôngăb vứt xuống cốngă làmătắcăcácăđ ng d năn ớc th i,ă làmătĕngăkh nĕngăng p l t c aăcácăđôăth về mùaăm a.ăSự tắc nghẽn c a hệ thống cốngărưnhălàmăchoămuỗiăphátăsinh,ălâyătruyền d ch bệnh.ăBaoăbìăniălôngătrôiăraăbiểnălàmăchếtăcácăsinhăv tăkhiăchúngănuốt ph iầ” (Thôngătinăvề NgàyăTráiăĐ tănĕmă2000) Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 20/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) 5. Ngh lu n làăph ơngăthức ch yếuăđ ợcădùngăđể bànăbạc ph iătrái,ăđúngăsaiă nhằm bộc lộ rõăch kiến,ătháiăđộ c aăng iănói,ăng i viết rồi d n dắt, thuyết ph căng iăkhácăđồngătìnhăvớiăỦăkiến c a mình. - Víăd : uO nT hi Da iH oc 01 “Muốnăxâyădựng mộtăđ tăn ớcăgiàuămạnhăthìăph iăcóănhiềuăng iătàiăgiỏi. Muốnăcóănhiềuăng i tàiăgiỏiăthìăh c sinh ph i ra sức h c t păvĕnăhóaăvàărènăluyệnăthânăthể, b iă vìăchỉ cóăh c t păvàărènă luyệnăthìăcácăemămớiăcóăthể tr thànhănhữngăng iătài giỏiătrongăt ơngălai” (Tàiăliệuăh ớng d năđộiăviên) 6. Hành chính – công ốụ làăph ơngăthứcădùngăđể giao tiếp giữaăNhàăn ớc vớiănhânădân,ăgiữaănhână dânăvớiăcơăquanăNhàăn ớc, giữaăcơăquanăvớiăcơăquan,ăgiữaăn ớcănàyăvàăn ớcăkhácătrênăcơăs phápălíă [thôngăt ,ăngh đ nh,ăđơnătừ,ăbáoăcáo,ăhóaăđơn,ăhợpăđồngầ] - Víăd : "Điều 5.- Xử lỦăviăphạmăđối vớiăng iăcóăth m quyền xử phạt vi phạmăhànhăchính iL ie Ng iăcóăth m quyền xử phạt vi phạmăhànhăchínhămàăsáchănhiễuănhânădân,ădungătúng,ăbaoăcheăchoăcáă nhân,ătổ chứcăcóăhànhăviăviăphạmăhànhăchính,ăkhôngăxử phạt hoặc xử phạtăkhôngăk p th i, khôngăđúngă mức, xử phạtăquáăth m quyềnăquyăđ nhă thìătuỳ theoătínhăch t, mứcăđộ vi phạmă màăb xử lỦă kỷ lu t hoặc b truy cứuătráchănhiệmăhìnhăsự; nếuăgâyăthiệt hại v t ch tăthìăph i bồiăth ngătheoăquyăđ nh c a phápălu t." B. PH ẩăBĨẤăT P V N D NG Những mùa Ọuả mẹ tôi hái được om Những mùa Ọuả lặn r i lại m c /g Mẹ v n tọông ốào tay mẹ vun tr ng ro up s/ Mẹ ốà Ọuả - Nguyễn Khoa Điềm Ta BƠiă1:ăĐ căbàiăthơăsauăvàătr l iăcácăcâuăhỏi: .c Như mặt tr i, khi như mặt tọăng. ok Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên bo Còn những bí ốà bầu thì lớn xu ng ce Chúng mang dáng gi t m hôi mặn w. fa Rỏ xu ng lòng thầm lặng mẹ tôi. ww Và chúng tôi, một thứ quả tọên đ i Bảy mươi tuổi mẹ đợi ch được hái Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi Mình ố n còn một thứ quả non xanh. (Tríchătừ Mẹ của nhà thơ, NXB Ph nữ, 2008) Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 21/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) Cơuă1.ăNêuăch đề c aăbàiăthơ? Cơuă2.ăNghĩaăc a từ “tọông” trongădòngăthơăMẹ v n tọông ốào tay mẹ vun tr nglàăgì? Cơuă3.ăTrongăhaiădòngăthơăNhững mùa Ọuả lặn r i lại m c/ Như mặt tr i, khi như mặt tọăng tácăgi đưăsử d ng biệnăphápătuătừ nào?ăNêuătácăd ng c a biệnăphápătuătừ đó. Cơuă4.ă khổ thơăthứ ba,ăhìnhă nhăng i mẹ hiệnălênănh ăthế nào?ă H uO nT hi Da iH oc 01 Cơuă 5.ă Suyănghĩ,ăc măxúcănàoăc aănhàăthơăđể lại năt ợngăsâuăđ m nh tăđối với anh (ch ). Tr l i trong kho ng 5 ậ 7ădòng. NG D N CHI TI T Cơuă1.ăBàiăthơăđ ợc viết với ch đề làătìnhămẹ cao c dànhăchoănhữngăđứa con. Cơuă2.ăTừ “tọông” trongăcâuăthơăMẹ v n tọông ốào tay mẹ vun tr ng biểuăđạt sự tinăt đợi c aăng i mẹ vàoănhữngămùaăqu dànhăchoănhững đứa con. ng, sự ngóngă ie Cơuă3.ăCâuăthơăNhững mùa Ọuả lặn r i lại m c/ Như mặt tr i, khi như mặt tọăng thể hiện th phápăsoă sánhătàiătìnhăc aănhàăthơ.ăLiênătừ soăsánhă“như” đ ợc lặp lại thể hiện nh păđiệuăđềuăđặn,ăkhôngăngừng c a nhữngăthĕngătr măv n qu . Cứ hếtămùaăqu nàyămẹ lại trồngămùaăqu khác,ănh ăchínhătìnhămẹ v y. Cáchăliênăt ngămùaăqu “lặn” và“m c” nh ăviệc lặnăvà m c c a mặt tr i, mặtătrĕng,ăvừaăđemă đếnăhìnhădungăcáiănhìnăc a trẻ thơăd ớiăquanăđiểm c aăng i con, vừaăđemăđếnăchoăng iăđ căcáchăsoă sánhăng m n về côngălaoătoălớn c a mẹ. Ta iL Cơuă4.ă khổ thơăthứ baăhìnhă nhăng i mẹ khôngăhiện lênărõăràngănh ăhaiăkhổ tr ớc, khổ thơănàyălàă nhữngătâmăsự c aăng i con về sự trôiăch y c a th iăgianăcóăthể làmă“bànătayămẹ mỏi”ănh ngă“mìnhă v năcònălàămột thứ qu nonăxanh”,ăch aăđ chínăchắnăđể cóăthể hiểuăđ ợc t mălòngăc a mẹ. /g ro up s/ Cơuă5.ăNhàăthơăviếtăbàiăthơăkhiă độ tuổiăchínăchắn c a cuộcăđ iănh ngăng iăđ c nh n th yătìnhăc m c aănhàăthơălàăvôăcùngăcaoăc . Thể hiện cáiănhìnăsâuăsắc c aăôngăvề hi sinh, m tămátălớn lao c a ng i mẹ. Dùăđưătr ngăthành,ătrongălòngăôngăv n n gi u một nỗi lo về sự giàăyếu c a mẹ, sự giàăyếu khiăch aănhìnăth y nhữngăđứa con c aămìnhăch aătr ngăthành.ăTìnhăc m c aănhàăthơădànhăchoămẹ làmăchoăchúngătaăxúcăđộng b iănóăchạm th uălòngăta,ăđếnătâmătríăng iăđ căkhiăhìnhădungăvề chínhă ng i mẹ c aămình... om BƠiă2:ăĐ căđoạnăthơăsauăvàătr l iăcâuăhỏi: .c “Tây Tiến ngư i đi không hẹn ước ok Đư ng lên thăm thẳm một chia ịhôi Ai lên Tây Tiến mùa ồuân ấy ce bo H n về Sầm Nứa chẳng về ồuôi”. fa Cơuă1.ăĐoạnăthơătrênătríchătừ bàiăthơănào?ăTácăgi làăai?ăVíătríăđoạnătrích? ww w. Cơuă2.ăNêuăch đề c aăđoạnăthơ? Cơuă3.ăCâu thơăH n về Sầm Nứa chẳng về ồuôi tácăgi sử d ng biệnăphápănghệ thu tăgì?ăTácăd ng c a biệnăphápănghệ thu tăđó? Cơuă4.ăTrongăthơăcaă1945ăậ 1975, cóănhiềuătácăph m viết về đề tàiăng iălính.ăHưyăkể tênămột số tácă ph m viết về đề tàiănàyămàăanhă(ch )ăđưăh c hoặcăđưăđ c. Ghi lạiă haiăcâuăthơămàăanhă(ch )ătâmăđắc nh t. Cơuă5.ăChỉ bằngă5ăcâuăđơn,ăhưyăghiălại c măxúcăc a anh (ch )ăkhiăđ c đoạnăthơătrên. H NG D N CHI TI T Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 22/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) Cơuă1.ăĐoạnăthơătrênătríchătừ bàiăthơăTâyăTiến c aăQuangăDũng.ăĐoạnăthơălàăkhổ cuối c aăbàiăthơ. Cơuă 2.ă Ch đề c aăđoạnăthơ:ăkhẳngăđ nh sự gắnăbóăc aăđoànăquânăTâyăTiếnăđối với m nhăđ tăTâyă Bắc. Cơuă3.ăBiệnăphápănghệ thu tăđ ợc sử d ngătrongăcâuăH n về Sầm Nứa chẳng về ồuôi làăhoánăd . Hồn đâyălàăchỉ ng iălínhăTâyăTiến (hoánăd l y bộ ph năđể chỉ toànăthể). uO nT hi Da iH oc 01 Tácăd ng: nh n mạnh vẻ đẹp c aăhìnhăt ợngăng iă línhăTâyăTiếnăluônămangătrongămìnhănhữngăhoàiă bưoălíăt ngăcaoăđẹp, tạoănênăc m hứng l m liệt cho toànăbộ khổ thơ. Cơuă4.ăNhữngăbàiăthơătiêuăbiểuăcóăthể kể đếnănh :ăMặt đư ng khát ố ng (NguyễnăKhoaăĐiềm),ăbàiă thơăĐ ng chí (ChínhăHữu), bàiăthơăLên Cấm Sơn (ThôiăHữu)... Cóănhữngăcâuăthơăđưăđể lại năt ợngăvôăcùngăsâuăđ mătrongălòngăđ c gi : H đã s ng ốà chết Giản d ốà bình tâm (Tríchătr ng ca Mặt đư ng khát ố ngc a NguyễnăKhoaăĐiềm). ie Cơuă5.ăThíăsinhătr l i bằngăđoạnăvĕnăgồmă5ăcâuă(đ m b oătheoămôăhìnhăc m C ậ V cho mỗiăcâuăvàă cóăcâuăch đoạn...) iL BƠiă3:ăĐ căbàiăthơăsauăc aănhàăthơăThanhăTh o: bông súng m c lên từ nước Ta bão Haiyan m c lên từ biển s/ bão Haiyan cho tôi kinh hoàng up bông súng tím cho tôi bình yên mà nhớ bão Haiyan màu gì? .c bông súng ấy màu tím om tọong siêu bão một bông súng n /g ro r i có thể ngư i ta Ọuên bo ok (Bông súng ốà siêu bão, BáoăThanh niên ch nh t, 17/11/2013) ce Cơuă1.ăCh đề bàiăthơălàăgì? fa Cơuă2.ăHaiăcâuăthơăr i có thể ngư i ta Ọuên/ mà nhớ gợiălênăđiềuăgì? ww w. Cơuă3.ăBàiăthơăđ ợc viết theo thể thơănào? Cơuă4.ăTại sao những chữ đ u c aăcácăcâuăthơăđềuăkhôngăviết hoa? Anh (ch )ăđưăgặp hiệnăt ợngănày trong nhữngăbàiăthơănàoăđưăh c hoặcăđưăđ c? Cơuă5.ăHaiăcâuăkết bông súng ấy màu tím/ bão Haiyan màu gì? đưăgợi cho anh (ch ) c măxúcăgìăđặc biệt? H NG D N CHI TI T Cơuă1.ăCh đề c aăbàiăthơ làăsự th m khốcămàăcơnăbưoăHaiyanăđemălạiăchoăconăng i. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 23/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) Cơuă2.ăHaiăcâuăthơăr i có thể ngư i ta Ọuên/ mà nhớ gợi choăng iăđ căliênăt ngăđến nhiềuăsuyănghĩă khác.ăCơnăbưoăHaiyanăgợi ra nhiềuăcơnăbưoăkhác,ănhiều th m h aăthiênătaiăkhácă(lũă l t,ă hánăhán,...)ă diễn ra nhiềuă vùngă c aă n ớcă ta.ă Nhàă thơă muốn nhớ đến nhữngă cơnă bưo, nhớ đến những nỗiă đauă th m khốcăđóămàănhắc nh conăng i ta đôiăkhiăcũngăph i biếtăquênăđiănhững nỗiăđau,ănhững m tămátă màăthiênătaiăđemălại. Cơuă4.ăNhững chữ đ u c aăcácăcâuăthơăđềuăkhôngăviếtăhoaăvì: uO nT hi Da iH oc 01 Cơuă3.ăBàiăthơăđ ợc viết theo thể thơătự do. Số chữ c a mỗiădòngătrongăbài khôngăđ ợc viết theo một quy tắcănàoăcố đ nh. - Làmăchoămạchăthơănh ămạch kể liênăt c, khôngăđứtăđoạn,ăỦăthơăliền mạchănh ănhàăthơăđangăkể một câuăchuyện. Dòngăc măxúcăvìăthế đ ợc diễn t mộtăcáchătự nhiên,ăng iăđ cătrôiătheoămạch kể c a nhàăthơănh ăchínhăcâuăchuyện c aămìnhăv y. - Thể hiệnăỦăthứcăcáchătânăthơăcaăc aănhàăthơ,ăkhôngăđiătheoănhững lốiămònăsẵnăcóăc a nhữngăng tr ớc. Cáchăviếtăthơă yălà phùăhợpăvàăđemălạiăgiáătr biểu đạt cao. iăđiă Nhữngăbàiăthơăkhôngăviết hoa chữ cáiăđ uădòngăcóăthể kể đếnăcácăbàiănh :ăÁnh tọăng (Nguyễn Duy), Đàn ghita của Lorca (Thanh Th o),... Cơuă5.ă(H c sinh trìnhăbàyăbằngăđoạnăvĕn) iăđ c nhiềuăsuyănghĩ. ie Câuăkết bông súng ấy màu tím/ bão Haiyan màu gì? đưăđể lạiăchoăng Ta iL Màuătímăc aăbôngăsúngăvừaămangănghĩaăthực vừaămangănghĩaăbiểuăt ợng,ăđóălàămàuăc a sự bìnhăyên,ă trong trẻo, thứ màuăv ợtălênăt t c nhữngăkhóăkhĕn,ăthử thắchăvàăm tămát.ăMàuătímăc aăbôngăhoaăsúngă đưănhuộmătímăc bàithơ,ăbaătrùmălênăbàiăthơăc m hứngănhânăsinhăsâuăsắc. up s/ Câuăhỏi tu từ bão Hiyan màu gì?gâyăcho ng iăđ cănhiêădayădứt về những m tămátămàăbưoăHaiyană cùngănhữngăthiênătaiă khácăđemăđến cho Việt Nam. Đ ng lại cuốiăcùngă laătháiăđộ phêăphánăsâuăsắc nhữngăthiênătaiăđưăgâyăraăchoăconăng i,ălàăl i c nh tỉnhăđối với nhữngăng i đưăpháăh yămôiătr ng, khôngăgópăph n giữ gìnăsự trong sạch c aămôiătr ng,... ro BƠiă4:ăĐ căđoạnăvĕnăsauăđâyăvàătr l iăcácăcâuăhỏi: ok .c om /g ... “Tôi mu n nhấn mạnh rằng, Việt Nam kiên Ọuyết bảo vệ chủ quyền ốà lợi ích chính đáng của mình b i ốì chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển đảo là thiêng liêng. Chúng tôi luôn mong mu n có hòa bình, hữu ngh nhưng ịhải tọên cơ s bảo đảm độc l p, tự chủ, chủ quyền toàn ốẹn lãnh thổ, ốùng biển, ốà nhất đ nh không chấp nh n đánh đổi điều thiêng liêng này để nh n lấy một thứ hòa bình, hữu ngh viển ốông, lệ thuộc nào đó”. (Th t ớng Nguyễn T năDũng) bo Cơuă1.ăNộiădungăcơăb n c aăđoạn tríchălàăgì? ce Cơuă2.ăNội dungăđóăđ ợc thể hiện ch yếuăquaăphépăliênăkếtănào? fa Cơuă3.ăVĕnăb năđ ợc viếtătheoăph ơngăthức biểuăđạtănào? ww w. Cơuă 4.ă Trong l iă kêuă g i toànă quốcă khángă chiếnă nĕmă 1946,ă Ch t ch Hồ Chíă Minhă khẳngă đ nh: “Chúng ta thà hi sinh tất cả, chứ nhất đ nh không ch u mất nước, nhất đ nh không ch u làm nô lệ”.Anh (ch )ăhưyătìmăraăthôngăđiệp chung c aăhaiăvĕnăb n H NG D N CHI TI T Cơuă1.ăNội dung c aăvĕnăb nătrênăh căsinhătrìnhăbàyăthànhăđoạnăvĕn,ăcácăỦăcơăb n sau: - Đoạnăvĕnălàăl iătuyênăbố c a Th t ớng Nguyễn T năDũngăvề việc khẳngăđ nh ch quyền biểnăđ o c a Việt Nam. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 24/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Thể hiệnă lòngăyêuă n ớc c a Th t ớngăđối với sự bànhătr ớng c aăđ tăn ớc Trung Quốc trongăỦă muốnăxâmăl n ch quyền biểnăđ o. - Đoạnăvĕnăcònălàăl iătháchăthức sẵnăsàngăđápătr b t cứ hànhăđộngăxâmăphạm tráiăphépănàoăc a Trung Quốc. uO nT hi Da iH oc 01 Cơuă 2.ă Đoạnă vĕnă sử d ng nhiều ph ơngă phápă liênă kết.ă Tr ớc hếtă làă phépă liênă kết lặp. Th t ớng Nguyễn T năDũngălặp lại từ “ch quyền”ăbốn l nătrongăhaiăcâuănhằm m căđíchăliênăkết nộiădungăvàă mong muốn nh n mạnh nộiădungăt t ng, thể hiện gi ngăđiệu khẳngăđ nh.ăBênăcạnhăđóălàăviệc lặp lại cácătừ nh ă“thiêngăliêng”,ă“biển”ăcũngănhằm thống nh t ch đề đ ợcănóiăđếnătrongăđoạnăvĕn. Thứ haiălàăphépăthế “ch quyền biểnăđ o” bằngă“điềuăthiêngăliêngănày”ănhằm thể hiệnăỦăthức tự lực, tự c ng, sẵnăsàngăđứngălênăđánhăđổ kẻ thù. Cơuă3.ăVĕnăb năđ ợc viếtătheoăph ơngăthức biểuăđạtăchínhălàăph ơngăthức chứng minh/ chứng minh. Cơuă4.ăThôngăđiệp chung c aăhaiăvĕnăb nălà:ăđ ợc viếtătrongăhoànăc nhăđ tăn ớcăyênăbóngăxâmăl ợc, thể hiệnăđặcăđiểm c đ tăn ớc ta,ăluônăb cácăn ớc ngoại bangăcóăỦăđồ xâmăl n. Tiếp nốiăvàăphátăhuyă những truyền thốngă caoă đẹp c aă dână tộc. Đồng th iă khơiă d yă lòngă yêuă n ớc,ă thôiă thúcă h sẵnă sànă đứngălênăkhiăđ tăn ớc b lâmănguy. “... Chỉ có thuyền mới hiểu ie BƠiă5:ăĐoạnăđoạnăthơăsauăvàăthực hiệnăyêuăc u bênăd ới: iL Biển mênh mông như ng nào Ta Chỉ có biển mới biết s/ Thuyền đi đâu, ốề đâu up Những ngày không gặp nhau Biển bạc đầu thương nhớ ro Những ngày không gặp nhau /g Lòng thuyền đau - rạn vỡ om Nếu từ giã thuyền r i .c Biển chỉ còn sóng gió ok Nếu phải cách ồa anh ce bo Em chỉ còn bão t !...” Cơuă1.ăĐoạnăthơăđ ợc viết theo thể thơăgì? fa Cơuă2.ăAnh (ch )ăhưyănêuăch đề - Ủănghĩaăc aăđoạnăthơ? ww w. Cơuă3.ăTrongăđoạnăthơătrênăhìnhă nh “thuyền” vàă“biển” đ ợc sử d ngălàănghệ thu tăgì?ăụănghĩaăc a nghệ thu tăđó? Cơuă4.ăHưyăđặtătênănhanăđề choăđoạnăthơ. Cơuă5.ăHìnhă nh “biển bạc đầu” trongăcâuăBiển bạc đầu thương nhớ cóăỦănghĩaăgì? Cơuă 6.ă Biệnăphápătuătừ cúăphápă nàoăđ ợcătácăgi sử d ngătrongăđoạnăthơătrên?ăTácăd ng c a biện phápăđó? H NG D N CHI TI T Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 25/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) Cơuă1.ăĐoạnăthơătrênăđ ợc viết theo thể thơă5ăchữ. Cơuă2.ăĐoạnăthơăvớiăhìnhăt ợng thuyềnăvàăbiển gợiălênămộtătìnhăyêuătrànătrề,ămênhămôngăvới nỗi nhớ da diết nh ngăcũngăđ yăloăâu,ăkhắc kho i c a cáiătôiăthiăsĩăđ y c măxúc. uO nT hi Da iH oc 01 Cơu 3. Bằng nghệ thu t n d m ợnă hìnht ợng “thuyền” và “biển” thểhiệntìnhc mc a đôiă lứayêunhau thuyền(ng i contrai), biển(ng icongái)Nổib tmột tìnhă yêuă ng tngào,dadiết,mưnhliệtnh ngsâusắcvàđ ynữtính. Cơuă4.ăCóăthể đặtănhanăđề: thuyền ốà biển/ nỗi nhớ,... Cơuă5.ăCáchănóiăhìnhăt ợng,ătácăgi đưădiễn t nỗi nhớ thiết tha, nỗi nhớ đ ợc dựngălênăb i một th i gian b tăth ngăvàăc thể hóaăđ ợc nỗi nhớ th ơng:ăbiển bạcăđ uăvìăth ơngănhớ, biểnăth ơngănhớ cho đến nỗi bạc c đ u, biểnăđưăbạcăđ uămàăv năcònăth ơngăcònănhớ nh ăthu đôiăm ơi. Cơuă6.ăBiệnăphápătuătừ lặpăcúăphápă(chỉ cóăthuyền...chỉ cóăbiển.../ Nhữngăngàyăkhôngăgặp nhau...) Tạo nh păthơăvừa da diết vừa dồn d p; khẳngăđ nh s th y chung c a nỗi nhớ, c aătìnhăyêuăquaăth i gian. ầưuăý:ăđây là dạng đề được ọa theo hướng “m ”, ịhần hướng d n chi tiết tọên chỉ mang tính tham khảo, không ịhải là đáị án duy nhất cho các đề bài tọên. iL ie __________ Ta CảUYÊẩăĐ 3:ăTả ăVẤ T NAMT 1945ăĐ N H T TH K XX s/ A. TỂYăTI N ậ QUANGăDŨNG I.ăTácăgi up - QuangăDũngă(1921ăậ 1988) quêă ĐanăPh ợng,ăHàăTây. ro - SauăcáchămạngăthángăTám,ăQuangăDũngăthamăgiaăquânăđội. /g - Từ sauă1954,ăôngălàăbiênăt păviênăNXBăVĕnăh c. om - Một nghệ sĩăđaătài:ălàmăthơ,ăviếtăvĕn,ăvẽ tranh, soạn nhạc. .c - Phongăcách:ămột ngư i chiến sĩ cách mạng, một nhà thơ mang h n thơ ịhóng khoáng, h n h u, lãng mạn ốà tài hoa. ok - Tácăph măchính:ăMây đầu ô (thơă1986),ăThơ ốăn Ậuang Dũng (tuyểnăthơăvĕnă1988) bo - Nĕmă2001,ăôngăđ ợc tặng Giải thư ng Nhà nước về ốăn h c nghệ thu t. ce II. HoƠnăc nhăsángătác fa * ĐoànăquânăTâyăTiến: ww w. - Thànhăl p vàoăđ uănĕmă1947,ăthànhăph n ch yếuălàăthanhăniênăHàăNội,ăsinhăvên. - Nhiệm v : phối hợp với bộ độiăLào,ăb o vệ biênăgiới Việt ậ Làoăvàădđánătiêuăhaoălựcăl ợngăquânăđội Phápă Th ợngăLàoăcũngănh ă miềnăTâyăBắc Bộ Việt Nam. - Đ aă bànă hoạtăđộng:ă Sơnă La,ă Laiă Châu,ă Hòaă Bình,ă miềnă Tâyă Thanhă Hóaă vàăc S m Nứaă(Lào) ậ hoangăvu,ănúiănon,ăhiểm tr , nhiều tu dữ. - Hoànăc nh sống: r t gian khổ,ăvôăcùngăthếu thốn về v t ch t, bệnhăsótărétăhoànhăhànhădữ dội. - Tinh th n,ăỦăchí:ălạc quan, chiếnăđ uădũngăc m. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 26/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) =>ĐoànăquânăTâyăTiến sau một th i gian hoạtăđộng Lào,ătrỏ về HòaăBìnhăthànhăl pătrungăđoànă52.ă Cuốiă1948,ăQuangăDũngăchuyểnăsangăđơnăv khác.ăR iăxaăđơnăv cũăch aăbaoălâu,ătạiăPhùăL uăChanh,ă nhơăvề TâyăBắc vàăđồng độiătronăđoàn quânăTâyăTiến,ăQuangăDũngăviếtăbàiăthơăTâyăTiến (lúcăđâuăbàiă thơătênăNhớ TâyăTiến). III. Đ c - hi uăvĕnăb n: uO nT hi Da iH oc 01 1. TểiỪỉăỉểiỪỉăỉúiăọ ỉỂăTợyăBắc gắn v i những cu ẾăểàỉểăỌuợỉă(Ệểổ 1) a. N i nh TợyăTi n: - Cácăđ a danh: Sông Mã, Sài Khao, Mư ng Lát, Mư ng H ch, ẫha Luông, Mai Châu. - “Nhớ chơi ốơi”: trơătr i,ăcôăđơn,ăm iălúc m iănơiămộtăcáchăth - Từ biểu c m ơi + từ láyăchơi ốơitạoăâmăh ng trực. ng tha thiếtăngânămưiătrongălòngăng i. Nỗi nhớ Tây Tiến da diết, tọào dâng, không kìm nén nổi, th t lên thành tiếng g i tha thiết, bao tọùm cả không gian ốà th i gian. b. B ẾătọaỉểătểiỪỉăỉểiỪỉăTợyăBắc: ie - Sài Khao sương lấị, Mư ng Lát hoa ốề tọong đêm hơi: khôngăgianăgợiăđộ cao v i vợi,ănúiăcaoăchạm mây,ăcheoăleo,ăchótăvót, sự liênăt ngăkháăthiăv khôngăgianăs ơngărừngăgiĕng đ y tr iăvíănh ărừng hoa, r tăthơămộngăvàătrữ tình. Ta iL - D c lên khúc khuỷu, d c thăm thẳm: từ láy mangăgiáătr tạoăhìnhăgợiălênăsự hiểm tr ,ăđộ cao ng t tr i c aăđèoădốc. s/ - Heo hút c n mây: núiăcaoăchạmămây,ămâyăthànhăcồn vừa gợiălênăđộ ca v i vợi cu núi, vừa gợiăđộ sâuăc a dốc, vắng lặng,ăhoangăvuăđến rợnăng i. up - Súng ngửi tr i: hìnhă nh vừaă nóiă lênă độ cao vừa khắc h aă hìnhă nhă ng ngh ch. iă línhă ngộ nghĩnh, tinh /g ro - Ngàn thước lên cao, ngàn thước xu ng: câuăthơănh ăbẻ đôi,ădiễn t dốcănúiăvútă lên,ăđổ xuống g n nh ăthẳngăđứng,ănhìnălênăchótăvót,ănhìnăxuốngăthĕmăthẳm. .c om - ẫha Luông, mưa ồa khơi: ng iălínhădừngăchânăbênădốcănúi,ăphóngăt m mắt ra xa qua mộtăkhôngă gianămùămităs ơngărừng,ăm aănúi,ăth păthoángănhữngăngôiă nhàăbồng bềnhătrôiăgiữa biểnăkhơi,ăc nh thơămộngăvàătrữ tình. - Thác gầm thét, c ị tọêu ngư i: nguy hiểmăluônărìnhăr p, rừngănúiăchứaăđ yăbíă n... bo ok Bức tọanh thiên nhiên Tây Bắc hùng ốĩ đầy hiểm tr , hoang vu, dữ dội, kh c liệt nhưng cũng ọất đỗi thơ mộng, trữ tình. ce c. Những cu c ểàỉểăỌuợỉ: fa - Không bước nữa, bỏ Ọuên đ i: iă línhă kiệt sứcă vàăđưă ngưă xuống,ă cáchă nóiă hàiă h ớc,ă díă dỏm, xem ww w. + V t v , hiểm nguy nhiềuă ng th ngăcáiăchết c aăng iălính. + Cáchănóiăgi m,ănóiătránhălàmăgi m bớt sự đauăth ơng,ăm tămátăc aăng iălính. - Mùa em thơm nếị ồôi: + Những buổiăhànhăquână măápătìnhăquânădân,ănhữngăng cơmănếp bốcăkhói,ăhìnhă nh r t c măđộng. iă línhăcùngănhânădânăquâyăqu n bênănồi + Mùa em dùngătừ mới lạ, chỉ mùaăvui,ămùaăc aătìnhăyêu, hạnhăphúcăthể hiệnătâmăhồnălưng mạn,ăhàoă hoa c a những anh línhăHàăthành. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 27/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) Những cuộc hành Ọuân đầy những nguy hiểm ọình ọ p ốà những cuộc dừng chân ấm áị tình Ọuân dân. 2. C ỉểăệiỪỉăểỊaỉăếỊaỉểătọ iăốàătểiỪỉăỉểiỪỉ sôỉỂăỉư ẾăTợyăBắc (khổ 2) a. C ỉểăđỪỈăệiỪỉăểỊaỉ: - Kìa em: cáiănhìnăvừa ngỡ ngàng,ăngạcănhiênăvừaăsayămê,ăvuiăs ớng. ngănh ă uO nT hi Da iH oc 01 - Doanh trại bừng lên hội đu c hoa: ánhăsángălung linh, b p bùng c a lửaăđuốcăđ ợcăliên t những ng n nếnătrongăđêmătânăhônătìnhătứ,ălưngămạn. - Khèn, man điệu, ồiêm áo tự bao giơ: nhữngăcôăgáiăhiệnă lênăvớiăbôăxiêmălộng l y, nh yămúaăcaăhát,ăă chơiănhạc c dânătộcăđ m ch t vĕnăhóaăxứ ViêngăChĕn. - Nàng e ấp: tâmătrạng vừa e thẹn, vừaătìnhătứ,ălàmăduyên c aăcôăgáiădânătộcătrongăđêmăliênăhoanăng p trànătiêngăhát,ătiếngăc i, tiếng nhạc. Cảnh đêm liên hoan nhạc. doanh trại th t vui vẻ, tưng bừng, cảnh vừa thực vừa mộng, đầy chất thơ ốà b. C ỉểăsôỉỂăỉư c: ie - Chiều sương ấy - h n lau nẻo bến b : buổi chiềuăs ơngăgiĕngătrênăsôngăn ớc, bến b h ă o, hoang vu, lặnh ngắtănh ăt . - Dáng ngư i tọên độc mộc: dángă c aă ng thuyềnăđộc mộc. Ta iL iă conă gáiă Tháiă Nguyênă xuôiă dòngă n ớcă trôiă trênă chiếc s/ - H n lau nẻo bến b : hìnhă nhă hoaă lauămangătínhăh ă o, vớiătâmătrạng nhớ nhung da diếtănhàăthơă nắmăđ ợc hồn lau nẻo bến b . up - Hoa đong đưa: hoaăcũngăbiếtăcáchălàmăduyên,ătìnhătứ trênăsôngăn ớcănh ăconăng i. - Có nhớ, có thấy: khẳngăđ nh quy lu tătìnhăc m khi g năthìăth ơng,ă xaăthìănhớ. /g ro Cảnh sông nước miền Tây Bắc chiều Châu Mộc mênh mang, hư ảo, rất đỗi thơ mộng ốà tọữ tình. a. Ngo iăểìỉể,ătợỈăể n: om 3.ăảìỉểă ỉểăỉỂườiăệíỉểăTợyăTi n (khổ 3) .c - Tây Tiến đoàn binh không m c tóc: bo ok +ăCĕnăbệnh sốtărétăhànhăhạ thể xácăng iălính,ătócăr ng g n hết,ăđể dễ dàngăchiếnăđ uăkhiăsápăláăcàăvới đ ch,ăng iălínhăđưăch động cạo tr căđ uăđi. iălínhăluônă t ăthế làm ch hoànăc nh. ce + Từ không cho th yăng fa - Ậuân ồanh màu lá dữ oai hùm: iălínhăxanhăxao,ăb ngănh ăláăcây,ădùăốm yếuănh ngăh v n oai phong, ww w. + Bệnh sốtărétălàmăchoădaăng l m liệt. +ăMàuăxanhăláăcâyăcònălàăsự ng y trang khi chiếnăđ u với kẻ thù,ătrênămìnhăđ ợc che nhữngănhánhă câyărừng, mộtăhìnhă nh r tăđặcătr ngăc aăng iălínhăkhiăchiếnăđ u. - Mắt trừng gửi mộng Ọua biên giới/ Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm: + Vẻ mặt khắc khổ vìăbệnh sốtărétănh ngătráiătimăv năcháyărựcăyêuăth ơng. + Mắt trừng cònăthể hiệnălòngăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắcănh ngăng iălínhăkhôngăph iălàănhữngătráiătimăsắt đáămàătâmăhồn h r tăgiàuătìnhăc m,ăgiàuăc măxúcăyêuăth ơng. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 28/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) Ngoại hình, tâm h n của ngư i lính Tây Tiến được khắc h a hiện thực với cảm hứng hiện thực ốà bút ịháị lãng mạn: dùa bệnh t t, đói khát hoành hành nhưng ngư i lính ố n có tọái tim ọạo rực yêu thương, ố n lạc Ọuan yêu đ i, v n oai hùng, l m liệt. b. Sự hi sinh: - Rải ọác biên cương m viễn xứ: iălínhăhiăsinh,ăngưăxuống. uO nT hi Da iH oc 01 +ăTácăgi khôngătránhănéăsự th t, trong chiếnăđ uăđưăcóăr t nhiềuăng + Từ HánăViệtălàmăgi m nhẹ sự lạnh lẽo,ăđauăth ơngăc a sự hiăsinh,ăđồng th iătônăvinhănhữngăng anhăhùngădânătộc. - Chẳng tiếc đ i xanh: i + Ph n lớn h làănhữngăng i trẻ tuổi,ăthanhăniên,ăsinhăviên;ăcuộcăđ iăvàăt ơngălaiăcònădàiănh ngăh đưătự nguyệnăvàoăchiếnătr ng. ngăyêuăn ớc,ăvìăđộc l p c aădânătộc. + H tự nguyệnăhiăsinhătínhămạngăvìălíăt - Áo bào thay chiếu anh về đất: ie + Từ HánăViệtăvàăbiệnăphápănóiăgi mănóiătránhăđể gi m nhẹ sự đauăth ơng.ăÁo bào thể hiện sự tônă vinh,ătônăkínhăđối vớiăanhăhùngădânătộc. iL + Về đất làă quană niệmă cáiă chết nhẹ nhàng,ă thanhă th n, chếtă choă dână tộcă làăchết về đ t,ăcáiă chết tự nguyện cho tự do c aădânătộc. Ta - Sông Mã gầm lên khúc độc hành: sự hi sinh c aăng iălínhălàmăc măđộng c núiăsông,ăđ t tr i, tiếng g măthácădữ đ aătiễn vong linh ng iălínhăvàoăcõiăvĩnhăhằng,ăhìnhă nhămangăđ mătínhăsử thi. ro up s/ Sự hi sinh chói ng i lí tư ng cao đẹị, bi nhưng không lụy. Hình tượng ngư i lính Tây Tiến với một vẻ đẹị đ m chất lãng mạn ốà bi tọáng, hào hùng, l m liệt, hào hoa, bức tượng đài bất tử về hình tượng ngư i lính anh hùng s ng mãi ốới th i gian. 4. Lời th củaăđỊàỉăỌuợỉăTợyăTi n (khổ 4) /g - Ngư i đi không hẹn ước, một chia ịhôi: raăđiăkhôngăhẹnăngàyăvề, khẳngăđ nh sự quyếtătâm. om - H n về Sầm Nứa chẳng về ồuôi: ng iălínhăTâyăTiếnăluônădànhăt t c tráiătimăchoămiềnăTâyăBắc. .c L i thề bất diệt của ngư i lính Tây Tiến khẳng đ nh tình cảm tha thiết ốà sự gắn bó sâu nặng của ngư i lính Tây Tiến với mảnh đất Tây Bắc. ok 5.ăVàiăỉétăỉỂể thu t: bo - Dòngăc măxúcăthaăthiết,ămưnhăliệt. ce - Nhữngănétăvẽ tạoăhình,ăkết hợp với ch t h a, ch t nhạcăđ mănét. fa - Sự phối hợpătàiătìnhăgiữaăbútăphápăhiện thựcăvàălưngămạn. ww w. - Ngônăngữ,ăhìnhă nhăđ ợc sử d ng mộtăcáchătinhătế,ătàiăhoa. B. VI T B C - T H U * PH NăI:ăTỄCăGI I.ăVƠiănétăv ti u s - Tố Hữu (1920 ậ 2002)ăquêă làngăPhùăLai,ăhuyện Qu ngăĐiền, tỉnh ThừaăThiênăHuế. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 29/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Chaălàănhàănhoănghèo,ămẹ làănhàăthơ,ăc hai truyềnăchoăconătìnhăyêuăvĕnăh cădânăgian - Cuộcăđ i: +ăNĕmă12ătuổi mồ côiămẹ, mộtănĕmăsauăxaăgiaăđìnhăvàoăh c tr ng Quốc h c Huế. iălưnhă uO nT hi Da iH oc 01 +ăB ớcăvàoătuổiăthanhăniên,ăTố Hữuăthamăgiaăphongătràoăđ uătranhăcáchămạngăvàătr thànhăng đạo ch chốt c aăĐoànăthanhăniênăDânăch Huế, rồiăđ ợc kết nạpăvàoăĐCSăĐôngăD ơng. + Cuối 4 ậ 1939, Tố Hữu b TDP bắtăgiamăvàoănhàălaoăThừaăThiên,ărồi l năl ợt b giam giữ trong nhiều nhàătùă miềnăTrungăvàăTâyăNguyên. + 3 ậ 1942, Tố Hữuăv ợt ng căĐắcăLayă(KonăTum),ătìmăraăThanhăHóaărồiălênăViệt Bắcăđặtătráchăvề vĕnăhóaăvĕnănghệ cơăquanăTrungă ơngăĐ ng +ăNĕmă1996,ăôngăđ ợc tặng Giải thư ng H Chí Minh ốề ốăn h c nghệ thu t.  C cuộcăđ i gắnăbóăvới sự nghiệpăcáchămạng, một chiếnăsĩăyêuăn ớcăth ơngădân. II.ăĐ ngăcáchăm ng,ăđ ngăth - Tố Hữuălàămột trong nhữngăláăc đ u c a nềnăvĕnănghệ cáchămạng Việt Nam. i Việt Nam hiệnăđạiănh ngă iL ie - ThơăTố Hữu thể hiện lẽ sống,ălíăt ng,ătìnhăc măcáchămạng c aăconăng mangăđ mătínhădânătộc, truyền thống. up - T păthơăViệt Bắc (1946 ậ 1954) ngăđ uătiênăc aăđ iăthơăTố Hữu. T păthơăgồm 3 ph n ro - T păthơăTừ ấy (1937 ậ 1946)ălàăchặngăđ (máuălửa, xiềngăxíchăvàăgi iăphóng). s/ Ta - Cácăchặngăđ ngăthơăTố Hữu gắnăbóăvàăph năánhăchânăth t những chặngăđ ngăcáchămạngăđ y gian khổ nh ngăcũngănhiều thắng lợi vinh quang c aădânătộc,ăđồng th iăcũngălàănhững chặngăđ ng v n độngătrongăquanăđiểmăt ăt ngăvàăb nălĩnhănghệ thu t c aăchínhănhàăthơ. i om /g +ăLàătiếngăcaăhùngătráng,ăthiết tha về cuộcăkhángăchiến chống thựcădânăPhápăvàănhữngăconăng khángăchiếnănh ăanhăvệ quốcăquân,ăbàămẹ nôngădân,ăch ph nữ,ăemăbéăliênălạc,... .c + Ca ngợi Đảng ốà Bác H , tình Ọuân – dân, tiền tuyến - h u ịhương, miền ồuôi - ngược, cán bộ quần chúng, nhân dân ốới lãnh tụ, thiên nhiên, đất nước con ngư i,... bo ok + Kếtăthúcăbằng nhữngăbàiăcaăhùngătráng,ăvangădội ph năánhăkhíăthế chiến thắngăhàoăhùngăc aădână tộc. ce - T păthơăGió lộng (1955 ậ 1961) fa - Hai t păthơăRa tr n (1962 ậ 1971)ăvàăMáu ốà Hoa (1972 ậ 1977)ămangăâmăvangăkhíăthế quyết liệt c a cuộcăkhángăchiến chống Mỹ vàăniềmăvuiătoànăthắng. ww w. - Hai t păthơăMột tiếng đ n (1992)ăvàăTa với ta (1999)ălàăhaiăt păthơăđánhăd uăb ớc chuyển biến mới trongăthơăTố Hữu. Niềmătinăvàoăchữ nhân luônătỏaăsángătrongămỗiăng i. III.ăPhongăcáchăth ăT H u 1.ăTể ăT HữuăỈaỉỂătìỉểăẾể t trữ tìỉểăẾểíỉểătọ sợuăsắc: - H ớngăđếnăcáiăchungăvề lẽ sống lớn,ătìnhăc m lớn, niềm vui lớn c aăconăng dânătộc (Từ ấy, Sáng tháng năm, Cá nước, Hoan hô chiến sĩ Điện Biên,...) iăCáchămạngăvàăc a c Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 30/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - ThơăTố Hữuămangăđ mătínhăsử thi, coi những sự kiệnăchínhătr lớn c aăđ tăn ớcălàăđốiăt ợng thể hiện ch yếu,ăluônăđề c păđến những v năđề cóăỦănghĩaăl ch sử vàăcóătínhătoànădân. (Lên Tây Bắc, Tiếng Hát sang ồuân, Ngư i con gái Việt Nam)... - Gi ngăthơămangătínhăch tătâmătình,ăđằm thắm,ăchânăthànhă(Việt Bắc) 2. Ngh thu t bi u hi ỉătọỊỉỂătể ăT Hữuăđ Ỉăđàătíỉểăếợỉăt c + L căbátăcaădaoăvàăl căbátăcổ điển: Khi con tu hú, Việt Bắc, Bầm ơi,... + Th tăngôn:ăẬuê mẹ, Bác ơi, Mẹ Tơm, Theo chân Bác,... - Về ngônăngữ: + KhôngăchúăỦăsángătạo từ ngữ mới,ăcáchădiễnăđạt mới,ămàăth dânătộc. uO nT hi Da iH oc 01 - Về thể thơ,ătiếp thu tinh hoa c aăphongătràoăThơămới, thế giới cổ điểnăvàăhiệnăđạiănh ngăôngăđặc biệt thànhăcôngăkhiăv n d ng những thể thơătruyền thống c aădânătộc: ng sử d ngăcáchănóiăquenăthuộc với + Đặc biệt biếtăphátăhuyăcaoăđộ tínhănhạcăphongăphúăc a tiếng Việt, từ láy,ăthanhăđiệu, v năthơ,... ie * PH NăII:ăTỄCăPH M(tọích) iL I.ăHoƠnăc nhăsángătác Ta - Chiến d chăĐiệnăBiênăPh kếtăthúcăthắng lợi miền Bắc,ăn ớcătaăđ ợc gi i phóng.ăL ch sử đ tăn ớc b ớc sang trang mới.ăCáchămạng ViệtăNamăb ớcăvàoămột th iăkìămới. up s/ - Việt Bắc đ ợc Tố Hữuăsángătácăvàoăthángă10ănĕmă1954,ăngayăsauăkhiăkhángăchiến chống thựcădână Phápăvừa kếtăthúcăthắng lợi,ăcácăcơă1uanătrungă ơngăc aăĐ ngăvàăChínhăph từ Việt Bắc về th đôăHàă Nội. Tố Hữuăcũngălàămột trong số cánăbộ khángăchiến từng sống gắnăbóănhiềuănĕmăvới Việt Bắc, nay từ biệt chiếnăkhuăđể về xuôi.ăNhânăsự kiện l ch sử y, Tố HữuăsángătácăbàiăthơăViệt Bắc. ro II.ăĐ c - hi uăvĕnăb n /g 1.ăTợỈătọ ỉỂăốàăệ iăđ iăđáịăẾủaăỉểợỉăố t trữ tìỉểă(8ăếòỉỂăđ u) .c om a. B ỉăẾợuătể ăỈở đ uăệàăệời của Vi t Bắc hỏiăỉỂườiăọaăđi,ăỆể iăỂ i kỷ ni m v m tăỂiaiăđỊ ỉăđụă qua, v ỆểôỉỂăỂiaỉăỉỂu n c i,ăỉỂểƿaătìỉể. - M đ uălàăcâuăhỏi tu từ.ăTrongăcâuăhỏiănày,ă“Mình”ălàăchỉ ng iăraăđi,ă“Ta”ălàăchỉ ng i lại. bo ok + “Mư i lăm năm ấy”ălàătrạng ngữ chỉ th iăgian,ăđóălàăth i gian chỉ độ dàiăgắnăbóănhớ th ơngăvôăvànă giữaăng iăđiăkẻ . Bốn chữ “thiết tha mặn n ng”ăđưăchoăth yătìnhăc m giữa Việt Bắcăvàăng iăcánăbộ th t th yăchungăsâuănặng,ăkeoăsơnăbền chặt. ww w. fa ce - Haiăcâuăsauălàăl i nhắc nh chânătình,ăl i dặnădòăkínăđáoămàăr tăđỗi thiếtătha.ăCâuăthơ cóăhaiăhìnhă nh “núi”ăvàă“nguồn”ălàăsự v n d ng r t linh hoạtăvàătàiătìnhăc a Tố Hữu vớiăcâuăt c ngữ “U ng nước nhớ ngu n”.ăĐóălàăl i nhắc nh , dặnădòăkínăđáoăr tăđỗiăchânăthành:ăViệt Bắcălàăcội nguồnăCáchămạng,ălàă trungătâmăđ uănưoăc a cuộcăkhángăchiến. Xinăng i về đừngăquênăcộiăquên. b. B ỉăẾợuătể ăti ịătểỀỊăệàăti ỉỂăệòỉỂăẾủaăỉỂười v ồuôiăỈaỉỂăbaỊăỉ i nh tểư ỉỂ,ăb n r n: -“Bâng khuâng”ăcóănghĩaălàănhớ nhung, luyến tiếc, buồn vui l n lộn (buồnăvìăph iăxaăVB,ăvuiăvìăđ ợc tr lạiăquêăh ơngăc aămình)ămàăbuồn nhiềuăhơnăvui.ă“Bồn chồn”ălàătừ láyădiễn t tâmătrạng c măxúcă day dứt, hồi hộp,ănônănaoătrongă lòngăkhiếnăchoăb ớcăchânăđiăcũngăng p ngừng, b n r năkhôngămuốn chia xa . - Buổi chia tay yăcóăhìnhă nhă“Áo chàm đưa buổi ịhân ly”.ă“Áoăchàm”ălàămàuăáoănghèoăkhổ,ăbìnhăd c aăng iădânăViệt Bắc,ălàăhìnhă nhăhoánăd để chỉ conăng i Việt Bắc. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 31/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Câuăthơă“Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay”ăđ yătínhăch t biểu c m. + “Biết nói gì hôm nay…” khôngăph iălàăkhôngăcóăgìăđể nói.ăKhôngănóiăđ ợc vìăxúcăđộng nghẹnăngàoă khôngăthốtăđ ợcănênăl i. Những l iăkhôngănóiă yăcóălẽ đưănằm hết trong ba chữ “C mătayănhau”. 2. N i nh da di t củaăỉểàătể ăố Vi t Bắc: a. N i nh v tểiỪỉăỉểiỪỉăVi t Bắc: uO nT hi Da iH oc 01 + Mặtăkhác,ăbaăd u ch m lửngăđặt cuốiăcâuănh ăcàngătĕngăthêmăcáiătìnhăc m mặn nồng y.ăNóăgiống nh ănốt lặng trong mộtăkhuônănhạcămàă đóătìnhăc m cứ ngânădàiăsâuălắng. - Thiênănhiênăvừa thực, vừaăthơămộngăđaădạng về th iăgianăvàăkhôngăgian: “Nhớ gì như nhớ ngư i yêu Tọăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương Nhớ từng bàn khói cùng sương Sớm khuya bếp lửa ngư i thương đi ốề Nhớ từng rừng nứa b tre ie Ngòi Thia, sông Đáy, su i Lê ốơi đầy.” iL + L i c aăcánăbộ cáchămạng ậ tácăgi th thỉ,ătâmătìnhănóiăvớiănhânădânăViệt Bắc. Ta + Nhớ gì như nhớ ngư i yêu: soăsánhătìnhăc m thiêngă liêng,ănồng thắmănh ătìnhăyêu,ătìnhăc m cao quỦănh t c aăconăng i. iăcánăbộ vàănhânădână up s/ + Tọăng lên, chiều lưng nương, sớm khuya: nhữngăthángăngàyăgắnăbóăgiữaăng Việt Bắc.. ro + Bản khói cùng sương, tọăng lên đầu núi, ọừng nứa b tọe, Ngòi Thia, sông Đáy, su i Lê: khôngăgiană thânăthuộc,ăgiànăd nh ngăcũngăr tăđỗiăthơămộng, trữ tìnhăc a nhữngăđ a danh Việt Bắc. /g - Bức tranh tứ bìnhătuyệtăđẹp vớiă4ămùaăXuân, Hạ, Thu, Đông mỗiămùaămột nétăriêng: ce bo ok .c om Chuyển từ bức tranh tứ bìnhăc aăthiênănhiênăthànhăbức tranh tứ bìnhăc a nỗi nhớ - một nỗi nhớ đ ợc th giácăhóa. “Ta về, mình có nhớ ta Ta về, ta nhớ những hoa cùng ngư i Rừng xanh, hoa chu i đỏ tươi Đèo cao nắng ánh ọao gài thắt lưng fa Ngày ồuân mơ n trắng rừng Nhớ ngư i đan nón chu t từng sợi giang w. Ve kêu ọừng ịhách đổ ốàng ww Nhớ cô em gái hái măng một mình Rừng thu tọăng ọ i hoà bình Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung”. +ăNhânăv t trữ tình: •ăTa: cánăbộ cáchămạng ậ tácăgi , mình nhânădânăViệt Bắc. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 32/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) •ăL i c aăcánăbộ cáchămạng- tácăgi th thỉ,ătâmătìnhănóiăvớiănhânădânăViệt Bắc. +ăMùaăđông:ă“hoa chu i đỏ tươi” rựcămàuăđỏ c a hoa chuối giữa nền rừngăxanhămênhămông,ăsự kết hợp giữaăhaiăgamămàuăậ màuăxanhăgamămàuălạnh,ămàuăđỏ gamămàuănóngă sự măáp xuaătanăbĕngă giáăc aămùaăđông. uO nT hi Da iH oc 01 +ăMùaăxuân:ă“mơ n trắng rừng” mộtămàuătrắng bạtăngànăc a rừngă mơăn rộ vàoă mùaăxuân,ămàuă trắng biểuăt ợng cho sự tinh khiết, sự trong trắng,ăchoăánhăsáng,ăchoăsức sống. +ăMùaăhạ: “Ve kêu ọừng ịhách đổ ốàng” tiếngăveăâmăthanh quen thuộcăđặcătr ngăc aămùaăhạ,ăhìnhă nh tiếng ve rựcălênăsắcăvàngărừngăphách,ăhìnhă nh gợi sự liênăt ngănhânăqu lạ lùngă- ngỡ tiếng ve vàngărực giốngănh ăbátămàuăsóngăsánhădôăloangăc rừngăphách,ăhìnhă nh nửa thực nửaăh . +ăMùaăthu:ă“Rừng thu tọăng ọ i hòa bình” ánhătrĕngătrongăđêmămùaăthuăđẹp gợi c m, trong trẻo,ăăt ơiă sáng,ăhuyền o vớiăánhătrĕngăvànhăvạnh soi r i rừngănúiăTâyăBắc. - Xenăvàoănhữngăđoạn t về thiênănhiênălàănhữngăđoạnăthơăt về conăng iăTâyăBắc khẳngăđ nh sự gắnăbóăgiữa c nhăvàăng i:ăchínhăconăng iălaoăđộngălàmăchoăthiênănhiêmăthêmăsinhăđộng, rực rỡ + Dao gài thắt lưng t ăthế conăng i hiệnălênăvới nhữngăđộngătácălaoăđộng c n m n, tỉ mỉ,ăđẹp trong sự ie + Chu t từng sợi giang conăng chắt chiu. iălaoăđộng khỏe khoắn, mạnh mẽ. + Cô em gái hái măng: côăgáiăc n m nălaoăđộng giữaănúiărừng,ăhìnhă nhăthânăthuộc, g n gữi, trữ tình. Ta b. N i nh v cu c s ỉỂăốàăẾỊỉăỉỂười Vi t Bắc: iL + Tiếng hát ân tình thủy chung: tiếngăhátăng tăngàoăsâuălắng,ăđóăcũngălàătiếngălòngăc aănhàăthơ. s/ - Nhớ về cuộc sống, chiếnăđ u,ătìnhăc măvàănhững kỉ niệmăkhôngăbaoăgi phai m : up “Mình đi, có nhớ những ngày ro Mưa ngu n su i lũ, những mây cùng mù /g Mình ốề, có nhớ chiến khu ce bo ok .c om Miếng cơm chấm mu i, m i thù nặng vai? Tọám bùi để rụng măng mai để già Mình đi, có nhớ những nhà Hắt hiu lau ồám, đ m đà lòng son Mình ốề, có nhớ núi non fa Nhớ khi kháng Nh t, thu còn Việt Minh Mình đi, mình có nhớ mình w. ww Mình ốề, rừng núi nhớ ai Tân Tọào, H ng Thái, mái đình cây đa”. +ăNhânăv t trữ tình:ă •ăTa: nhânădânăViệt Bắc, mình cánăbộ cáchămạng ậ tácăgi . •ăL i c aănhânădânăViệt Bắc ậ tácăgi th thỉ,ătâmătìnhănóiăvớiăcánăbộ cáchămạng. + Mưa ngu n su i lũ, những mây cùng mù: khung c nhănúiărừng hiệnălênă măđạm trong nhữngăngàyă đ uăkhángăchiến. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 33/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Miếng cơm chấm mu i, m i thù nặng vai: sự đồng cam cộng khổ, tửngăchungăl ngăđ u c tăđể chống kẻ thùăchung. + Biệnă phápă tuă từ nhână hóaă rừng núi nhớ ai: tìnhă c m tha thiết c a Việt Bắcăđối với nhữngă ng khángăchiến. ng nh t c a bộ đội,ăcáchănóiăth t hay l y cáiăthừa uO nT hi Da iH oc 01 + Tọám bùi để rụng, măng mai để già: thứcăĕnăth để nóiăcáiăthiếu. i +ăHìnhăthứcăđối l p hắt hiu lau ồám/ đ m đà lòng son: biểu hiệnăchânăth t cuộc sốngălamă lũ,ănghèoă đóiăc aăng iădânăViệt Bắcănh ngătrongălòngăv n th y chung son sắt vớiăcáchămạng. + Mình đi mình có nhớ mình: câuăthơăhayănh t trongăbài,ămộtăsángătạo nghệ thu t tuyệt v iătrongăthơă Tố Hữu - ng i nhắn nh vớiăng i về, sự ớm hỏiăkhéoă léoădự báoănhững chuyển biếnăt ăt ng trongăhòaăbình. - Cuộc sốngăkhóăkhĕn,ăv t v nh ngăgiàuătìnhăc măđồngăchí,ăquânădân,ăsự đồng cam cộng khổ: “Ta đi ta nhớ những ngày .......................................... Chày đêm nện c i đều đều su i ồa”. iL •ăTa: nhânădânăViệt Bắc, mình cánăbộ cáchămạng ậ tácăgi . ie +ăNhânăv t trữ tình:ă Ta •ăL i c aănhânădânăViệt Bắc ậ tácăgi th thỉ,ătâmătìnhănóiăvớiăcánăbộ cáchămạng. s/ + Đắng cay ng t bùi, chia củ sắn lùi, bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắị cùng: sự chia ng t sẻ bùi,ăđồng cam cộng khổ, măápătìnhăng i,ătìnhăquânădânănh ăcáăvớiăn ớc. ro up + Ngư i mẹ, lớp h c i t , tiếng mõ, chày đêm nện c i, xu i xa: cuộc sốngăthanhăbình,ăêmă , khẳng đ nh sự gắnăbóăth y chung giữaăng iăcánăbộ với Việt Bắc. /g 3. Những k ni m của cu ẾăỆểáỉỂăẾểi ỉăểàỊăểùỉỂ ww w. fa ce bo ok .c om - Khung c nh chiếnăđ uăhùngătráng,ăđ m ch t sử thi, với tinh th n chiếnăđ u quyết liệt: “Những đư ng Việt Bắc của ta Đêm đêm ọầm r ị như là đất rung Ậuân đi điệị điệị tọùng tọùng Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan Dân công đỏ đu c từng đoàn Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay Nghìn đêm thăm thẳm sương dày Đèn ịha b t sáng như ngày mai lên Tin vui chiến thắng tọăm miền Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về” +ăĐộng từ mạnh rầm r ị, đất ọung, nát đá: diễn t ngàyăViệt Bắc ra tr nătrànăđ yăkhíăthế,ăt ngănh ă mặtăđ tăđangărungăchuyểnăd ới nhữngăbànăchânăc a nhữngăng i chiếnăsĩătrongăcuộcăhànhăquânăvĩăđại từ khắpăcácăngưăđ ng. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 34/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Từ láyăđiệị điệị, tọùng tọùng: thể hiệnăkhíăthế, quyếtătâm,ăsức mạnh tinh th n quyết tử chi tổ quốc quyết sinh. +ăHìnhă nhălưngămạn Ánh sao đầu súng: nhữngăđêmăhànhăquânăchiếnăđ u,ăng cóăsaoăr iăsángăvừaănh ărựcăsángăc aălíăt ngătrênăđ uăsúng. iă línhăchiếnăđ u vừa ng, uO nT hi Da iH oc 01 +ăHìnhă nh thực dân công đỏ đu c: nhữngăđêmăhànhăquânăc aădânăcôngăcóăng năđuốcăđể soiăđ thể hiện tinh th n quyếtătâm. + Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay: hìnhă nhălưngămạn khẳngăđ nh sức mạnh c a tinh th n, c aăỦă chíăậ đêmăraătr năkhôngăkhácăgìăđêmăhộiăhoaăđĕng. +ăHìnhă nhăđối l p thăm thẳm sương dày/ Đèn ịha b t sáng...: khẳngăđ nh niềm tin, lạcăquan,ăluônătină t ngăvàoăthắng lợi c a cuộc chiếnăđ u, c aăngàyămaiăt ơiăsáng. - Khẳngăđ nhăvaiătròăc a Việt Bắc: Việt Bắcălàăquêăh ơng,ălàăcĕnăcứ đ a vững chắc c aăcách mạng,ălàă đ uănưoăc a cuộcăkhángăchiến,ănơiăhội t baoătìnhăc m,ăsuyănghĩ,ăniềmătinăvàăhiăv ng c a m iăng i ViệtăNamăyêuăn ớc “ đâu u ám Ọuân thù .................................... 4.ăVàiăỉétăố ngh thu t: Ta - Nghệ thu t biểu hiện c aăđoạnăthơăđ măđàătínhădânătộc: iL ie Mái đình, H ng Thái, cây đa Tân Tọào”. s/ +ăPhátăhuyănhiều thế mạnh c a thể thơăl căbátătruyền thống. + C u tứ bàiăthơălàăc u tứ trong ca dao vớiăhaiănhânăv t trữ tìnhăta vàămình. up + Nh păthơăuyển chuyển, linh hoạt,ăcânăxứng, kết hợpăhàiăhòa,ădễ nhớ, th măsâuăvàoătâmăt . ro +ăNgônăngữ bằng l iăĕnătiếngănóiăhằngăngàyăgi n d , mộc mạc,ăgiàuăhìnhă nh. /g - Sử d ng nhu n nhuyễnăphépătrùngăđiệp c aăvĕnăh cădânăgian:ămình ốề, có nhớ, nhớ sao... om - Thể hiện ch t trữ tìnhăchínhătr sâuăsắcătiêuăbiểu cho phong cáchăthơăTố Hữu. .c +ăChínhătr :ăđề tàiăcuộcăkhángăchiến, v n mệnhăđ tăn ớc,... ce C.ăĐ TăN bo ok + Trữ tình:ăsoăsánhătìnhăc m c aăcánăbộ vàănhânădânănh ătìnhăyêu,ăx ngăhôă mình, ta, l i lẽ giàuătìnhă c m. C (tríchătr ng ca M tăđ ngăkhátăv ng) - NGUY NăKHOAăĐI M fa I. Tácăgi ww w. - NguyễnăKhoaăĐiềmăsinhă 1943,ăquêăThừaăThiênă- Huế, tốt nghiệpăĐại h căngànhăNgữ vĕnă(ĐHSPă HàăNội). - Ọngăxu tăthânătrongămộtăgiaăđìnhăcóătruyền thốngăyêuăn ớcăvàăcáchămạng. - Nĕmă1955ăraăBắc h c tạiătr ng h c sinh miền Nam. Sau khi tốt nghiệp khoaăvĕn,ătr ngăĐHSPăHàă Nộiănĕmă1964,ăôngăvề Nam hoạtăđộngătrongăphongătràoăsinhăviên,ăh căsinhăthànhăphố Huế;ăxâyădựng cơăs cáchămạng, viếtăbáo,ălàmăthơ,...ăchoăđến 1975. - Sauăngàyăthống nh tăđ tăn ớc,ăôngătiếp t c hoạtăđộngăchínhătr vàăvĕnănghệ ỌngăthamăgiaăBCHăHộiăNhàăvĕnăViệtăNamăkhóaăIII.... Thừa Thiênă- Huế. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 35/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Ông thuộc thế hệ nhà thơ tiêu biểu cho thế hệ trẻ những năm ch ng Mỹ, - ThơăNKĐăthuăhút,ăh p d năng iăđ c b i sự đanăkết c măxúcănồngănànăvàăsuyăt ăsâuălắng c a một thanhăniênătriăthức tự Ủ thứcăsâuăsắc về vaiătrò,ătráchănhiệm c aămìnhătrongăcuộc chiếnăđ uăvìăđ tăn ớc vàănhânădân. - Nĕmă2000,ăôngăđ ợc nh n Giải thư ng nhà nước về ốăn h c nghệ thu t. II.ăHoƠnăc nhăsángătác ng ca ậ 1974), Cõi lặng (thơăậ uO nT hi Da iH oc 01 - Tácăph măchính:ăĐất ngoại ô (thơăậ 1972), Mặt đư ng khát ố ng (tr 2007). Đất Nước tríchă ph năđ uăch ơngăVăc aătr ng ca Mặt đư ng khát ố ng, đ ợc NguyễnăKhoaăĐiềm viết tại chiến khu Tr - Thiênăvàoăcuốiănĕmă1971.ăB nătr ng ca viết về sự tự Ủăthức c a tuổi trẻ cácă đôăth vùngătạm chiếm Miền Nam về đ tăn ớc, về thanhăniên,ăvề thế hệ c aămìnhă- thế hệ gánhăvácă cuộcăkhángăchiến chống Mỹ trênăvai. III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n 1. Những c m nh n v đ tăỉư c: iL ie Nhàăthơăđ nhănghĩaăvề đ tăn ớcătheoăcáchăriêngăc aămình,ănêuăcáchăc m nh năđộcăđáoăvề quáătrình hìnhăthành,ăphátătriển c aăđ tăn ớc, từ đóăkhơiăd y về Ủăthứcătráchănhiệmăthiêngă liêngăvớiănhânădân,ă đ tăn ớc. Ta a.ăẩểàătể ăđiăệíăỂi i ngu n g ẾăĐ tăẩư c tr lờiăẾợuăểỏiă“Đ tăẩư ẾăẾóăt bao giờ?” s/ “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có ọ i up ...................................................... ro Đất Nước có từ ngày đó...” /g - Khi ta lớn lên, đã có ọ i: Đ tăN ớcăraăđ i từ r tăxaăx a,ătrongăchiềuăsâuăc a l ch sử th iăcácăvuaă Hùngădựngăn ớcăvàăgiữ n ớc. i, .c om - Ngày ồửa ngày ồưa, mẹ thư ng hay kể: nhữngăcâuăchuyện cổ tích,ănhững bàiăh căđạoălíă làmăng ớcămơăkhátăv ng c aănhânădânăvề lẽ côngăbằng. ok - Miếng trầu: t p t căvĕnăhóaăcổ truyềnăđộcăđáoăc aădânătộc, gợi nhớ sự tíchăTr u cau. bo - Biết tr ng tọe mà đánh giặc: gợi nhớ truyền thống chống giặc ngoạiăxâmăvàătruyền thuyếtăđ y tự hàoă c aăng i Việt ậ ThánhăGióng. ce - Tóc mẹ bới sau đầu: những pbong t călâuăđ i c aăng i Việt,ăng i Việt, gợi nhớ đếnăcaădaoăyêuăth ơng,ă ww w. fa - Cha mẹ, gừng cay mu i mặn: tìnhăc m th y chung c aăng tìnhănghĩa. i ph nữ để tócădàiăvàăbớiălên. - Cái kèo, cái cột, hạt gạo, ồay, giã, giần, sàng: những v t quen thuộcătrongăđ i sống hằngăngàyăc a ng i Việt Nam. - Đ tă N ớcă làă nhữngă gìă cóă thể bắt gặp ngay trong cuộc sống c a mỗiă giaă đình,ă mỗiă ng chuyện cổ tíchăc a mẹ, miếng tr uăbàăĕn,ăhạt gạoătaăĕn,ăngôiănhàătaă .... i:ă câuă - Đất Nước có từ ngày đó: Đ tăN ớcăcóătừ khiădânămìnhăbiếtăyêuăth ơng,ăsốngătìnhănghĩa,ătừ ngàyădână tộcăcóănềnăvĕnăhóaăriêng,ătừ khiădânămìnhăbiết dựngăn ớcăvàăgiữ n ớc, từ trong cuộc sống hằngăngàyă c aăconăng i. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 36/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com)  Sự cảm nh n về chiều sâu của l ch sử của Đất Nước thể hiện ngay tọong đ i s ng hằng ngày của nhân dân. Đất Nước được hình thành từ những gì nhỏ bé, gần gũi tọong cuộc s ng của mỗi con ngư i, từ bề dày của truyền th ng ốăn hóa của dân tộc Việt Nam. b.ăẩểàătể ăti p t c líăỂi iăẾợuăểỏiă“Đ tăẩư ẾăệàăỂì?” ............................................ Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ”. uO nT hi Da iH oc 01 “Đất là nơi anh đến tọư ng - Anh đến tọư ng, em tắm, hò hẹn:ăĐ tăN ớcălàăkhôngăgianăsinhă hoạt g năgũiăc aăđ i sống gắn với tìnhăyêuănơiăhòăhẹn c aăđôiălứa. - Nơi em đánh ọơi chiếc khăn tọong nỗi nhớ thầm: những l iătâmătình,ăth thỉ c aătìnhăyêu,ăkhôngăgiană giàuătìnhăc m,ăkhôngăgianăvĕnăhóa,ăgợi nhựngăcâuăcaădaoăyêuăth ơng,ătìnhănghĩaăđặc biệt về nỗi nhớ. - Cáchăđ nhănghĩaăđộcăđáoăvề Đ tăN ớc: Hìnhăthứcăđiệpăvàălíăgi i bằngăcácăchiết tự Đất vàăNước hai yếu tố hợpăthành,ăthể hiện sự c m nh năĐ tăN ớc thống nh tătrênăcácăph ơngădiệnăđ aălíă- l ch sử. + Con chim ịhượng hoàng, con cá ngư ông: câuăhòăBìnhăTr Thiênă- Đ tăN ớcălàănúiăsông,ărừng bể,... Ta iL ie + Th i gian đằng đẵng, không gian mênh mông, Chim ốề, R ng , giỗ Tổ: Đ tăN ớc với rừngăvàng,ă biển bạc,ăgiàuăcóăvới nhữngăcâuăchuyện cổ tíchăquenăthuộc, truyền thốngăconăcháuăLạc Hồng, phong t c giỗ Tổ cácăvuaăHùng. s/ - Ai đã khuất, bây gi , yêu nhau, sinh con, dặn dò: Đ tăN ớcălàăkhôngăgianăsinhătồn c a biết bao thế hệ,ăquáăkhứ chaăông,ăhiện tại mỗiăchúngăta. ro up Đất Nước được cảm nh n tọên bề rộng của không gian đ a lí, bề dài của l ch sử, bề dày của truyền th ng ốăn hóa, Đất Nước được cảm nh n th ng nhất giữa cái hằng ngày ốới cái muôn đ i trong cuộc s ng cộng đ ng, sự hòa Ọuyện không thể tách ọ i giữa nhân dân ốà cộng đ ng. “Tọong anh ốà em hôm nay ........................................... Làm nên Đất Nước muôn đ i”. ok .c om /g c. Suy ng m v tọáẾểăỉểi m, bổn ph n củaăẾỊỉăỉỂườiăđ i v iăĐ tăẩư c: ce bo - Anh, em, một phần Đất Nước, hài hòa, n ng thắm: Đ tăN ớcăcóătrongămáuăth t mỗiăconăng i, sự thống nh t giữaăcáiăriêngăvàăcáiăchung,ăcáănhânăvới cộngăđồngădânătộc, giữaăcácăthế hệ với nhau, mối quan hệ hữuăcơăkhôngăthể táchăr i. i fa - Cầm tay m i ngư i, vẹn toàn to lớn: truyền thốngăyêuăth ơng,ăđoànăkết,ăthânăáiăc a nhữngăng Việt Nam tạoăthànhăsức mạnhăvôăđ ch. ww w. - Con, mơ mộng: thế hệ t ơngălaiăph iăcóătráchănhiệmăđ aăĐ tăN ớcăngàyăcàngăphátătriển,ăđiăxaăhơnă nữa. - Máu ồương, hóa thân, gắn bó, san sẻ, muôn đ i: khẳngăđ nhăĐ tăN ớc từ trongămáuăth t,ălàămáuăth t c a mỗiăcáănhânădoăđóămỗiăchúngătaăph iăcóătráchănhiệmăvàănghĩaăv đối vớiăĐ tăN ớc. Cái tôi suy tư đầy ý thức tọách nhiệm của tác giả: mỗi con ngư i không ịhải chỉ s hữu ọiêng của cá nhân ngư i đó mà còn là của chung của đất nước. B i mỗi ngư i đều được thừa hư ng những di sản ốăn hóa, tinh thần của đất nước ốà được nuôi dưỡng tọư ng thành tọong di sản đó. Vì ố y mỗi ngư i đều phải có tọách nhiệm giữ gìn, bảo vệ, ịhát huy nền ốăn hóa ấy. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 37/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) => C m nh n,ăcáiănhìnăĐ tăN ớcătoànăvẹn, tổng hợp nhiều chiều: - Đ a lí - l ch sử - ốăn hóa – phong tục – truyền th ng tinh thần của dân tộc – tọong đ i s ng hằng ngày - biến c l ch sử - trong cuộc s ng của mỗi cá nhân ốà cộng đ ng. 2.ăTưătưởỉỂăĐ tăỉư c củaăỉểợỉăếợỉ: uO nT hi Da iH oc 01 - Khôngădùngăhìnhă nhăĐ tăN ớcămĩălệ màălàăhìnhă nh c a mộtăĐ tăN ớcădânăgianăthơămộng, trữ tìnhă từ xaă x aă v ng về trong chiềuă sâuă vĕnă hóaă - l ch sử, gắnă bóă với cuộc sốngăđ iă th ng c a mỗiă cáă nhân,ăđ tăn ớc hiệnălênăvừaăthiêngăliêngătônăkính,ălại vừa g n gữi,ăthânăthiết. a.ăĐ tăẩư c gắn li n v i nhữỉỂăđ a danh nổi ti ỉỂăẾóăýăỉỂểƿaăệ ch sử ốĕỉăểóa: “Những ngư i vợ nhớ ch ng còn góị cho Đất Nước những núi V ng Phu .............................................................. Những cuộc đ i đã hóa núi sông ta”. - Núi V ng Phu: đ a danh nổi tiếng gắn với sự tíchăng i vợ hóaăđáăch chồng Sơn,ăkhẳngăđ nhătìnhăc m th y chung, son sắt c aăng i ph nữ Việt Nam. ĐồngăĐĕng,ăLạng ie - Hòn Tọ ng Mái: danh thắngăđẹp hai t ngăđáăxếp chồngălênănhauănằmătrênămột ng nănúiă S măSơn,ă ThanhăHóa,ăkhẳngăđ nhătìnhăc m, sự gắnăbóătrongătìnhăc măgiaăđình,ătìnhăc m vợ chồng. Ta iL - Tổ Hùng Vương: gắn với truyền thuyếtă 99ă conă voiă quâyă bênă đền th cácă vuaăHùngă để ph c Tổ, khẳngăđ nh niềm tự hàoăl ch sử vua Hùng. Qu ngăNgưi,ăkhẳngăđ nh truyền thống hiếu s/ - Núi Bút, Non Nghiên: cóăhìnhăcâyăbútăvàănghiênămực h c c aăng i Việt Nam. up - Hạ Long thành: thắng c nh Hạ Long, một di s năđẹp. iăcóăcôngăvới n ớc Nam Bộ, tự /g ro - Ông Đ c, Ông Tọang, Bà Đen, Bà Điểm: sơnădanhăc a nhữngăng hàoăvề truyền thống chống ngoạiăxâmăc aădânătộc. om - Khắp ruộng đ ng, gò bãi, dáng hình, ao nước, l i s ng ông cha, b n nghìn năm, hóa núi sông: nhữngăaoăđ m,ăgòăbưiălàăsự hóaăthânăc a nhữngăconăng iălàmănênăĐ tăN ớc. bo ok .c Những đ a danh không chỉ là thắng cảnh mà được cảm nh n qua những s ph n, những cảnh ngộ của con ngư i, sự hóa thân của những con ngư i không tên tuổi, như một phần máu th t của nhân dân. Chính nhân dân bao đ i đã tạo nên Đất Nước này, đã ghi dấu ấn cuộc đ i mình lên mỗi ng n núi, dòng sông. ww w. fa ce b.ăTáẾăỂi ệíăỂi i tr lờiăẾợuăểỏiă“AiăđụăệàỈăỉỪỉăĐ tăẩư c?” “Em ơi em .......................... Gợi tọăm màu tọên tọăm dáng sông ồuôi”. - B n nghìn năm, ngư i ngư i, lớp lớị, con gái, con tọai, không ai nhớ mặt đạt tên, giản d ốà bình tâm, h : +ăKhôngăđiểmăquaăcácătriềuăđại,ăcácăanhăhùngănổi tiếngămàănh n mạnhăđếnăvôăvànănhữngăconăng vôădanh,ăbìnhăd nh ngădũngăc m,ăkiênăc ng. i +ăToànădânăđôngăđ o,ălàăsự hóaăthânăc a nhữngăanhăhùngăvôădanhăđưăbền bỉ đ u tranh, g y dựngălàmă nênăĐ t N ớc với bề dàyăl ch sử bốnănghìnănĕm. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 38/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Sự kháiăquátăsâuăsắc về sự hòaănh p, sự hóaăthânăc aăconăng gian lớn. i trong phạmăviăkhôngăgianăvàăth i Nhữngăng iăvôădanhăđóăđưăgiữ vàătruyền lạiăgiáătr vĕnăhóa,ăvĕnăminhătinhăth năvàăv t ch t (ốăn minh lúa nước đã tọuyền lửa quanh mỗi nhà, tiếng nói, gánh theo tên làng ồã, đấị đ p b tre). iă laoăđộng c năcù,ăchiếnăđ uădũngăc m, ngoan uO nT hi Da iH oc 01 + H : đâyălàănhữngăconăng iă vôădanh,ănhữngă ng c ngăđưălàmănênăĐ tăN ớc. +ăĐiệp từ c uătrúcă“h ”: gợiălênăt ng t ng, lớp lớp nhữngăconăng i nối tiếp nhau, giữ gìnăvàătruyền lạiăchoăcácăthế hệ sauăgiáătr vĕnăhóa,ăvĕnăminhătinhăth n, truyền thống chống giặc ngoạiăxâm. - T ăt ngăđ tăn ớc c aănhânădân: + Đất Nước này, của nhân dân: khẳngăđ nhăĐ tăN ớc c aănhânădânădoănhânădânălàmăra. + Ca dao, thần thoại: tr về với cội nguồnă dână tộc, vớiă vĕnă hóaă dână gian,ă cáchăđ nhă nghĩaă về Đ t N ớc th t gi n d màăđộcăđáo. +ăBaăph ơngădiện c a truyền thốngătâmăhồnădânătộc: •ăYêu em từ thu tọong nôi: th tăsayăđắm, tha thiếtătrongătìnhăyêu. ie •ăBiết Ọuý công cầm ốàng những ngày lặn lội: quỦătr ngătìnhănghĩa. iL • Biết tr ng tọe, đi tọả thù: quyết liệt với kẻ thù. s/ Ta Đất Nước là của nhân dân, những con ngư i bình thư ng nhưng cần cù, ch u thương, ch u khó tọong lao động nhưng lại kiên cư ng, bất khuất, dũng cảm trong chiến đấu. up => Tư tư ng Đất Nước của nhân dân được thể hiện qua ba chiều cảm nh n về đất nước: ro - Từ khôngăgianăđ aălí /g - Từ th i gian l ch sử om - Từ b n sắcăvĕnăhóa. 3. Ngh thu t ok .c - Tácă gi sử d ng nhu n nh vàă sángă tạo nhiều ch t liệuă vĕnă h că vàă vĕnă hóaă dână gian,ă tạo ra một khôngăkhí,ămộtăkhôngăgianănghệ thu tăriêng,ăthể hiệnătínhădânătộc. bo - Gi ngăthơătrữ tìnhăchínhălu năsâuăsắc thiết tha, với c m nh năvàăt ăduyăhiệnăđạiăquaăhìnhăthứcăthơătự do. ce - Ngônăngữ gi n d ,ăgiàuăhìnhă nh ww w. fa - Sức truyền c m lớn từ sự hòaăquyện c a ch tăchínhălu năvàăch t trữ tình. D.ăSịNGăậ XUỂNăQUỲNH I.ăTácăgi - XuânăQuỳnh (1942 ậ 1988)ătênăkhaiăsinhălàăNguyễn Th XuânăQuỳnh,ăquêă HàăTâyă(HàăNội). Vợ nhàăsoạn k ch nổi tiếngăL uăQuangăVũ. - XuânăQuỳnh xu tăthânătrongămộtăgiaăđìnhăcôngăchức, mồ côiămẹ từ nhỏ,ăXuânăQuỳnh vớiăbàănội. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề Trang 39/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - XuânăQuỳnhălàădiễnăviênămúa,ăbiênăt păviên,ă yăviênăBCHăhộiănhàăvĕnăViệt Nam khóaăIII. - XuânăQuỳnh m tăngàyă29ăậ 08 ậ 1988 trong một tai nạnăgiaoăthôngă c uăPhúăL ơng,ăthànhăphố H i D ơng. - Làămột trong số nhàăthơătiêuăbiểu nh t c a thế hệ trẻ cácănhàăthơăchống Mỹ. uO nT hi Da iH oc 01 - Một trong số thiăsĩăviết về thơătìnhăhayănh t trong nềnăthơăViệt nam hiệnăđạiăsauănĕmă1975. - Thơă Xuână Quỳnh là tiếng lòng của một tâm h n phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa h n nhiên, ốừa chân thành, đằm thắm ốà luôn da diết tọong khát ố ng về hạnh ịhúc bình d đ i thư ng. - Nĕmă2001,ăXuânăQuỳnhăđ ợc tặng Giải thư ng Nhà nước về ốăn h c nghệ thu t. - Tácăph măchính:ă +ăThơ:ăTơ tằm - Ch i biếc (1963), Hoa d c chiến hào (1968), Gió lào cát tọắng (1974), L i ọu tọên mặt đất (1978), Tự hát (1984), Hoa cỏ may (1989),... + Truyệnăthơ:ăTruyện Lưu Nguyễn (1985) ie II.ăHoƠnăc nhăsángătác: Sóng đ ợcăsángătácăvàoănĕmă1967ătrongăchuyếnăđiăthực tế vùngăbiểnăDiêmă Điềnă (Tháiă Bình),ă làă mộtă bàiă thơă đặc sắc viết về tìnhă yêu,ă r tă tiêuă biểuă choă phongă cáchă thơă Xuână Quỳnh, sau in trong t p Hoa d c chiến hào (1968). iL III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n: Ta 1. Khổ 1, 2: s/ “Dữ dội ốà d u êm up .............................. ro B i h i trong ngực trẻ”. /g - Những trạngătháiăđối cực, vừaăphongăphúăvừa phức tạpănh ngăthống nh t c aă“b n thể sóng”: om + Dữ dội/ d u êm: khiăcóăgióălớn, biểnăđộng dữ dộiălàmăchoănhữngăđợtăsóngătoăđánămạnh vàoăb . Khi tr iăquangămâyătạnh,ăkhôngăcóăgióălơnăthìăsóngăbiển th t hiềnăhòa,ăd uăêm. .c + n ào/ lặng lẽ: hai trạngătháiăđối l p nhau c aăhìnhă nhăthiênănhiênăsóngăbiển. bo ok  Tính khí của ngư i con gái đang yêu cũng gi ng như sóng, ố n mang nhiều trạng thái tâm lí đặc biệt, nó đ i cực, phức tạị ốà ịhong ịhú. ce - Sóngălàămột b n thể mangăkhátăv ngăcũngăchinhălàăkhátăv ngătìnhăyêuăc a ph nữ: fa + Sông (sóng): từ bỏ khôngăgianăch t chội,ătìmăđếnăkhôngăgianărộng lớn. ng,ăluônăkhaoăkhátăv ơnătớiăcáiălớnălao,ăđồng ww w. + Tình yêu: khôngăch p nh n giới hạn ch t hẹp, t m th c m. Nét mới mẻ trong quan niệm tình yêu: ngư i con gái khoa khát yêu đương nhưng không còn nh n nhục, cam ch u nữa mà dứt khoát đi tìm tình yêu cao cả, đích thực, rộng lớn, bao dung. - Từ sự tồn tạiăvĩnhăhằng c aăsóng,ănhàăthơăliênăhệ vàăkhẳngăđ nhătâmătrạng,ăkhátăv ngătìnhăyêuăc a tuổi trẻ muônăđ i + Ngày ồưa, ngày sau: khẳngăđ nh sự tồn tạiătr ng tồn, b t diệt,ăvĩnhăhằng c aăsóng. + B i h i trong ngực trẻ: khẳngăđ nhătâmătrạngătìnhăyêuăr tămưnhăliệt, rạo rực. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 40/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) Tình yêu bao gi cũng là một khát ố ng b i h i, từ ngàn ồưa con ngư i đã đến với tình yêu ốà mãi cứ đến với tình yêu . =>Nhà thơ đã có sự cảm nh n khá sâu sắc những nét tương đ ng giữa trạng thái ịhức tạp của sóng ốà tọạng thái tâm lí đầy phức tạp của tình yêu, từ quy lu t của tự nhiên tác giả khẳng đ nh quy lu t của tình yêu ốà Ọuy lu t của tình cảm con ngư i. “Tọước muôn tọùng sóng bể ........................................... Khi nào ta yêu nhau”. - Nhânăv t trữ tình:ăhìnhăt ợngăképăsóng vàăem. - Sự líăgi i, cắtănghĩaăb n thể cội nguồn c aăsóngăđể h uO nT hi Da iH oc 01 2. Khổ 3, 4: ngăđến cắtănghĩaăcội nguồn c aătìnhăyêu: +ăNghĩăvề nhữngăđiềuăvĩnhăhằng c aăthiênănhiênăbiển, gió, sóng để cắtănghĩaăcắtănghĩaăng n nguồn c aăthiênănhiên....nh ngălàmăsaoăhiểu hếtăđ ợcăthiênănhiên. ie +ăNghĩăvề tìnhăyêuăđôiălứa cắtănghĩa,ătìmăđiểm kh i nguồn c aătìnhăyêuănh ngăcắtănghĩaăvề tìnhăyêuă thìăb t lựcăkhiălíăgi i về nó. iL +ă Tìnhă yêuă làă một hiệnă t ợngă khácă th ng,ă đ yă bíă n,ă khôngă thể gi iă thíchă đ ợc câuă hỏi về kh i nguồn c aănó,ăth iăđiểm bắtăđ u c aătìnhăyêu. up s/ Ta Cách cắt nghãi giàu nữ tính ốà tọực cảm, tình yêu được lí giải một cách h n nhiên, dễ thương: tình yêu gi ng như sóng biển, gió tọ i, làm sao cắt nghĩa ng n ngu n, làm sao hiểu hết được – tình yêu nó tự nhiên, h n nhiên như thiên nhiên ốà cũng khó hiểu, nhiều bất ng như thiên nhiên. ro 3. Khổ 5, 6, 7: /g “Con sóng dưới lòng sâu Dù muôn ố i cách tọ ”. .c om ........................................ ok - Tâmătrạng nhớ nhung da diết, khắc kho i c aăsóngăvới b cũngăchínhă làătâmătrạng nhớ nhung, da diết, khắc kho i c a em với anh - ng i ph nữ đangăyêuăcồnăcào,ăsayăđắm: ng trực, m iă lúcăm iănơi:ă“dưới lòng sâu, tọên mặt ce bo + Nỗi nhớ baoătrùmăc khôngăgian,ăth iăgianăth nước,”. ww w. fa + Sự soăsánhăđộcăđáoăkhẳngăđ nh nỗi nhớ khôngăchỉ trongăỦăthứcămàăcònătrongătiềm thứcăxâmănh p c vàoătrongăgi cămơ: “Lòng em nhớ đến anh Cả tọong mơ còn thức”. + Nh păthơălàănh păsóngădàoădạt, nức n vàămưnhăliệtăgópăph n thể hiệnătâmătrạngătìnhăyêuăc aăng ph nữ. i +ăTácăgi sử d ng biệnăphápănhânăhóaăvàăsự phátăhiệnăt ơngăđồng giữa sóng vàăem: sóng cũngănhớ th ơngănh ăconăng i, trạngătháiăsóngăt ơngăđồng với rạngătháiăđangăyêuăc a em. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 41/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) +ăPhépălặpăcúăphápă“Con sóng dưới lòng sâu/ con sóng tọên mặt nước”: khẳngăđ nhăvàănh n mạnh nỗi nhớ triền miên,ăth ng trực. Nỗi nhớ c n cào, da diết, không thể nào nguôi, cu n cuộn, dào dạt như từng đợt sóng biển triền miên, b i h i, ốô hạn – sóng khao khát b như em khao khát anh, khẳng đ nh tình yêu tha thiết, sâu sắc, mãnh liệt, cháy bỏng. uO nT hi Da iH oc 01 - Sự khaoăkhátăh ớng về nhau,ăcóănhau,ăsự bàyătỏ niềm tin tuyệtăđốiăvàoătìnhăyêuăb t diệt bằng những câuăthơăkhẳngăđ nh tuyệtăđối: + D u...d u...cũng: lặp c uătrúcăcâu,ăkhẳngăđ nh th t dứtăkhoát. + Từ tráiănghĩaăồuôi/ ngược, ịhương Bắc/ ịhương Nam, đại dương/ b ...để khẳng đ nh niềm tin ốượt Ọua khó khăn. + Từ khẳngăđ nh: D u...d u...cũng khẳngăđ nh nỗi nhớ vàăniềm tin tuyệtăđốiăvàoătìnhăyêu. + Chẳng tới b / muôn ố i cách tọ : niềmătinăvàoăt ơngălai,ăcáiăđíchăcuốiăcùngăc aătìnhăyêu,ăthể hiện p bao hi v ngăvàoătìnhăyêuăv ợt qua m iăkhóăkhĕnăthử thách. - Âmăh ng khẳngăđ nh,ăâmăg ng c a niềm tin tuyệtăđốiăvàoătìnhăyêu. iL ie Một tình yêu tọong sáng, đằm thắm, thiết tha, cháy bỏng của ngư i phụ nữ đang yêu ốà tin tư ng tuyệt đ i ốào tình yêu. 4. Khổ 8, 9: s/ Ta “Cuộc đ i tuy dài thế .................................. up Đề ngàn năm còn ốỗ”. /g ro - ớc v ngătìnhăyêuălớnălaoăluônăđiăkèmăvới nhữngăloăâuăđ y nữ tínhăc aănhàăthơ:ăcuộc đ i, dài – năm tháng ố n đi Ọua; biển kia d u rộng/ mây ố n bay về xa... i. om +ăKhôngăph i lo về cáiăhữu hạn c aătìnhăyêuămàăloăvề cáiămongămanhăc aăđ iăng +ăTìnhăyêuălàăcáiăvôăhạn, biển c bao la chỉ làăcáiăhữu hạn. ok .c Sự chiêm nghiệm của một tọái tim nhạy cảm, nhà thơ sớm nh n ọa ốà thấm thía ốề sự hữu hạn của kiếị ngư i. ce bo - Nhàăthơămơă ớc mộtătìnhăyêuăvĩnhăcữu, b t diệt, muốnăv ơnălênăthử tháchăc a th iăgianăvàăsự hữu hạn c aăđ iăng i + Tình yêu =ătanăraă=ăsóngă=ăb t tử fa + Biển lớn tình yêu =ătìnhăyêuăb t tử, sốngămưi. ww w. Một ước mơ ọất bình thư ng tọong tình yêu khẳng đ nh niềm khao khát yêu thương tọong tâm h n ngư i phụ nữ, khát ố ng s ng hết mình tọong tình yêu, khát khao để bất tử tọong tình yêu. => Vẻ đẹpătâmăhồn c aăng - Tâmăhồnăng i ph nữ trongătìnhăyêu: i ph nữ mangăkhátăv ngătìnhăyêuămưnhăliệt, b t diệt. - Tìnhăyêuăth ơngătrongătâmăhồn gắn liền với nỗi nhớ, sự chung th y,ăđợi ch , sự đồng v ng thiết tha. - Tiếngănóiătrẻ trung, nồng nhiệtămàăcũngăr tăsâuănặng, sắc son c aătâmăhồnăng yêu. i ph nữ trongătìnhă Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 42/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Ng i ph nữ luônăh ớngăđến mộtătìnhăyêuăb t diệtăv ợt qua sự hữu hạn c aăđ iăng mưiămưi với th i gian. iăvàătồn tại 5.ăVàiăỉétăố ngh thu t: - Âmăđiệu:ăâmăđiệu c a nhữngăconăsóngătrênăbiển c , những nh păsóngăcũngăchínhă làănh pătrongătâmă trạngătìnhăyêuăc aăng i ph nữ. uO nT hi Da iH oc 01 - Thể thơănĕmăchữ vớiăcáchăngắt nh p, phốiăâm,ăcácăcặp từ, vế câu,ăkhổ thơăđiăliền nhau:ăđưăkhắc h a đ ợcăsóngăd uăêm,ăkhoanăthai,ăkhiă lại dồn d p, dữ dội.ăĐóăcũngă làătâmătrạng c aăng i ph nữ khi yêu. - Tứ thơ,ăhìnhăt ợng kéị độcăđáo: + Sóng vàăem: đóălàăsự gặp gỡ giữaăỦăt ngăvàăhìnhă nh. + Sóng vàăem: cóănhiềuănétăt ơngăđồng giữa trạngătháiăc aăthiênănhiênăvàătâmătrạngătìnhăyêuă E.ăĐẨNăGHITAăC A LORCA ậ THANH TH O I.ăTácăgi : ie - Thanh Th oătênăkhaiăsinhălàăHồ ThànhăCông,ăsinhănĕmă1946,ăquêăhuyện Mộ Đức, Qu ngăNgưi. iL - Sau khi tốt nghiệpă khoaă Vĕn,ă Tr ng Đại h c Tổng hợpă HàăNội,ă ôngă thamă giaă cuộcă khácă chiến chống Mỹ cứuăn ớc trong chiếnătr ng miền Nam. s/ Ta - Thanh Th o làm thơ, ốiết báo, tiểu lu n ịhê bình ốăn h c,...nh ngăđóngăgópăquanătr ngăvàăđặc sắc nh t v nălàăthơ.ă ro up - Thơăôngălàăsự lênătiếng c aăng i tríăthức nhiềuăsuyăt ,ătrĕnătr về cácăv năđề xưăhộiăvàăth iăđại. Tuy nhiên,ăôngămuốn cuộc sống ph iăđ ợc c m nh năvàăthể hiện bề sâuănênăluônăkh ớc từ lối biểuăđạt dễ dưi. ng thànhătrongăcuộc /g - Thanh Th oălàămột trong nhữngăg ơngămặtătiêuăbiểu cho thế hệ cácănhàăthơătr khángăchiến chống Mỹ cứuăn ớc. .c om - Ngòi bút hướng nội, suy tư, tọăn tọ về cuộc s ng nhân dân, đất nước ốà th i đại; luôn tìm tòi những hình thức biểu đạt mới. ok - Nĕmă2001,ăôngăđ ợc tặng Giải thư ng Nhà nước về ốăn h c nghệ thu t. bo - Tácă ph m chính:ă Những ngư i đi tới biển (1977), Dấu chân Ọua tọảng cỏ (1978), Nhung84 ng n sóng mặt tr i (1981),... ce II.ăHoƠnăc nhăsángătácă- xu t x : ww w. fa BàiăĐàn ghita của Lorca rútătrongăt p Kh i ốuông ọu-bích (1985)ălàămột trong nhữngăsángătácătiêuă biểu cho kiểuă t ă duyă thơă c a Thanh Th o:ă suyă t ,ă mưnhă liệt,ă phóngă túngă trongă c mă xúcă vàă đ ơngă nhiênăkhôngădễ hiểuăvìăítănhiềuănhómămàuăsắcăt ợngătr ng,ăsiêuăthựcămàăôngăh c t p chínhănhàăthơă hiệnăđạiăTâyăBanăNhaăậ Lorca. III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n 1.ăĐỊ ỉă1ă(sáuăếòỉỂăđ u): “những tiếng đàn b t nước ..................................... Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 43/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) tọên yên ngựa mỏi mòn.” - Hìnhă nhăthơăt ợngătr ng,ăsiêuăthực tạo năt ợng: + Những tiếng đàn b t nước: tiếngăđànăb tăn ớc sớmăngânăvangănh ngăcũngăsớm l i tắtănh ăsố ph n thiênătàiăLorcaă- tiếngăđànălàăâmăthanhăđ ợc c m nh năthànhămàuăsắc,ăhìnhăkhối,ăđ ngănét. + Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt: màuăáoăc aăng nhânădânăd ới chế độ Phrĕng-cô. uO nT hi Da iH oc 01 Sự cảm nh n vừa bằng thính giác, ốừa bằng th giác, ốừa tạo ọa âm thanh thành bản nhạc, vừa mang tính tạo hình. iăvõăsĩăđ uăbòătótăcũngăchínhălàămàuămáuăt ơiăc a + Li – la – li – la – li – la: tiếng ghi ta tạo nh păthơănh ămột b n nhạcăđơnăđiệu, diễnăraăhàngăngày. + đi lang thang ốề miền đơn độc: •ăMột nghệ sĩăduăca,ămangăl i ca tiếngăhátăvới m iăng •ăLorcaăch aătìmăđ ợcăng i. iăđồngăđiệu, c măthôngăvàăth u hiểu. oănh ăcuộcăđ iălênhăđênhăc a Lorca. iL + với vầng tọăng chếnh choáng: thiênănhiênăm ie •ăSự côăđộc, lẻ loi c aăLorcaătrongăhànhătrìnhăsángătạo nghệ thu tăvàăđ uătranhăchoăcôngălíăchoădână ch . i nghệ sĩăđiătìmătự do trong một sự đơnăđộc. s/ •ăNg Ta + tọên yên ngựa mỏi mòn: •ăTâmăhồnăyêuăđ i, lạc quan c a Lorca. ro up Những hình ảnh tương ịhản vừa giúị ta hình dung ốề Lorca, vừa gợi liên tư ng đến khung cảnh của một đấu tọư ng: khát ố ng dân chủ của công dân Loọca - nền chính tọ độc tài; khát ố ng cách tân nghệ thu t của Lorca - nền nghệ thu t già nua. om /g Hình ảnh ngư i nghệ sĩ du ca đang lang thang đi tìm cái đẹp trong thế giới tàn bạo hiện lên đầy mong manh ốà đơn độc nhưng không dễ b khuất phục, tiêu diệt. “Tây Ban Nha ........................ máu chảy.” ce bo ok .c 2.ăĐo ỉă2ă(ỈườiăểaiăếòỉỂătể ăti p) fa - Hìnhă nh thựcăđ yăámă nh: + hát nghêu ngao: nhữngăâmăthanhăkhôngăđiệuăcùngătiếngălòngăc a Lorca. ww w. + áo choàng bê bết đỏ, b điệu ốà bãi bắn: c nhăt ợng Lorca b xử bắn với những biếnăphũăphàng,ă giâyăphútăbiăph n c a cuộcăđ i Lorca. + đi như ngư i mộng du: sự lẻ loi,ăcôăđơn,ăkhôngăng iăđồngăđiệuăcùngăLorca. Giây ịhút bi ịh n , cái chết đầy bất ng của Lorca, bất ng đ i với nhà thơ Thanh Thảo – con ngư i trong sạch ốà ốô tội ấy dù luôn b ám ốề cái chết của chình mình, ố n không thể nghĩ nó lại đến sớm thế ốà đến ốào lúc chàng không ng nhất. - Hìnhă nhăt ợngătr ngăc a tiếngăđàn: Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 44/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + tiếng ghi ta nâu: âmăthanhăc măgiácăthànhămàuăsắc,ămàuănâuăsự dự c m về nỗiăbiăth ơngăc a số ph năconăng i,ăt ợngătr ngăchoănỗi buồn. + tiếng ghi ta lá ồanh biết mấy: âmăthanhăc măgiácăthànhămàuăsắc chuyểnăsangăxanh,ămàuăxanhăthể hiện sự tiếc nuối cho cuộcăđ iăcònăquáătrẻ màăraăđiăquáăsớm. uO nT hi Da iH oc 01 + tiếng ghi ta tọòn b t nước vỡ tan: âmăthanhăchuyểnăthànhăhìnhăkhối, cuộcăđ i Lorca ngắn ng iănh ă sự tan biếnănhanhăchóngătiếngăđànăb tăn ớc. + tiếng ghi ta ọòng ọòng – máu chảy: nhânăhóaătiếngăđànăâmăthanhăthànhămáuăch yăcũngăb th ơngă nh ăconăng i. Sự kiện thảm kh c về cái chết của Lorca tạo những cú s c dây chuyền, liên tục chuyển đổi cảm giác Ọua hệ th ng âm thanh ốỡ ọa thành màu sắc, thành hình kh i, thành dòng máu chảy đau ồót, không nguôi.  Tiếng đàn cũng có nỗi đau của mình, cũng không ch u sự bất hạnh như chính ngư i tạo ọa nó. Tiếng đàn như hòa âm thanh cùng tiếng nhức nh i nghẹn ngào của tọáiă tiỈă tử tểư ỉỂtọong thơ Loọca, hay chính nó là đ nh mệnh nghiệt ngã của ngư i nghệ sĩ yêu tự do ốà cái đẹp - ngư i chiến sĩ kiên cư ng đã chết dưới ta ịhát ồít. ie  Sự ọa đi của Loọca là một nỗi đau không thể diễn tả thành l i đ i với nhân dân tiến bộ tọên thế giới ốà cả nhà thơ Thanh Thảo. iL 3.ăĐỊ n 3 (b ỉăếòỉỂătể ăti p) Ta “không ai chôn cất tiếng đàn s/ .............................................. up long lanh tọong đáy giếng.” /g ro - Hìnhă nh thực kết hợp vớiăhìnhă nhăhoánăd ,ă nhânăhóaădiễn t cáiăchết c a Lorca: chôn cất, tiếng đàn, gi t nước mắt, đáy giếng... Cáiăchếtăđ y bi ph n, oan khu t c aăthiênătàiăLorcaăb chế độ độcătàiă Phrĕng-côăgiết hạiăvàănémăxácăxuống giếng. om - Hìnhă nh t ợngătr ng,ăsiêuăthực gi t nước mắt vầng tọăng, long lanh tọong đáy giếng: hìnhă nh gợi cáiăchết oan u tăđồng th i nổi b t vẻ đepăcaoăkhiết, rạng ng i c a Lorca. ok .c Niềm ồót thương ốề cái chết thiên tài Loọca ốà niềm tiếc nu i tọước sự d dang của khát ố ng cách tân nghệ thu t ngư i nghệ sĩ Tây Ban Nha tài hoa ấy. bo - Diăchúcăc a Lorca: fa ce +ăCâuăđề từ “Khi tôi chết hãy chôn tôi ốới cây đàn” (Ghi nhớ - Lorca):ăchìaăkhóaăng măh ớngăng i đ căđếnăthôngăđiệp th t sự c aăbàiăthơ,ă l iădiăchúcăđể lại c a Lorca ậ hưyăv ợtăqua,ăquênăđiănhững sángătạo c aăLorcaămàătiếp t căcáchătân,ăsángătạo nghệ thu t mới mẻ hơn. ww w. +ăCâuăthơăkhông ai chôn cất tiếng đàn: Loọca lo lắngăkhôngăcóăng thu tăcònăd dang c aămình. i tiếp t c sự nghiệpăcáchătânănghệ Di chúc không chỉ thể hiện tình yêu say đắm với nghệ thu t, tình yêu tha thiết với xứ x Tây Ban cầm, mà sâu ồa bao hàm ý nghĩa: Nhà thơ cách tân là Loọca biết thơ của mình một ngày nào đó sẽ án ngữ, ngăn cản những ngư i sau tọong sáng tạo nghệ thu t nên đã dặn lại cần thiết phải biết chôn nghệ thu t của ông để đi tới, phải biết ốượt Ọua Loọca để đi tới.... - Hìnhă nh không ai, chôn cất tiếng đàn, tiếng đàn, cỏ m c hoang: + Nỗiăxótăth ơngăchoăcáiăchết c a mộtăthiênătài.. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 45/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) +ăNhàăthơăcáchătânănghệ thu tăđưăchết, nghệ thu t thiếu vắng kẻ d năđ + Cỏ t ợngătr ngăchoăsự đơnăsơ,ăkhiêmănh ng. ng,ădânădưănh ngăcóăsức sốngămưnhăliệt,ătr + Cỏ làăbiểuăt ợng cho tuổi trẻ,ămùaăxuân,ăsức sống c aăconăng ng tồn. i. + B t tử hóaătiếngăđànăLorca,ănghệ thu tăLorca,ănhânăph m nghệ sĩăLorca. uO nT hi Da iH oc 01 Khẳng đ nh cái đẹị không thể hủy diệt, nó sẽ s ng, sẽ còn được truyền tụng mãi, giản d ốà kiên cư ng như “cỏ m c hoang” - đ ng th i khẳng đ nh chân lí ốề sự bất tử: có thể giết chết con ngư i nhưng không thể tiêu diệt khát ố ng của h ; nghệ thu t ốì nhân sẽ bất tử với th i gian. 4.ăĐỊ ỉă4ă(ẾểíỉăếòỉỂăẾu i) “đư ng chỉ tay đã đứt .................................. li-la-li-la-li-la...” - Hìnhă nhăt ợngătr ng: iL ie + đư ng chỉ tay đã đứt, dòng sông ọộng ốô cùng: chỉsố ph n, sự ch p nh năđ nh mệnhăphũăphàngăậ đ ng chỉ tayăbéănhỏ,ă dòngăsôngărộngă mênhămông;ăph năng i ngắn ng iă màăthế giớiăthìăvôăcùng.ă Đ nh mệnh nghiệtăngưăđưăcắt ngang sự sống c a Lorca... Ta + Loọca bơi sang ngang, tọên chiếc ghi ta mà bạc: chỉ về cõiă chết, nớiă siêuă thoát,ă màuă bạc c a sự trong trắng, tinh khiết... s/ - Hànhăđộngă“ném lá bùa, ném tọái tim...”: mangănghưiăt ợng trung cho sự giưătừ vàăgi iăthoát,ăchiaă tay th t sự với nhữngăràngăbuộcăvàăhệ l y tr n gian. ro up Hành tọình Loọca ốề với cõi chết cũng là ốề với cõi ốĩnh hằng, về thế giới hư ốô, hành tọình ốề với ch n siêu thoát tọên con thuyền ghi ta đẹị ốà huyền bí. /g 5.ăVàiăỉétăố ngh thu t: om - Th phápăt ợngătr ng,ăsiêuăthực, gợiăhìnhă nhăthơămangănhiều chiềuăliênăt ng. .c - Sự kết hợpăhàiăhòaăgiữaăcácăyếu tố thơ, nhạc... ok - Sử d ngăngônătừ độcăđáo,ămới mẻ,ăgiàuăsức gợiăđaăchiều. __________ fa ce bo - Nghệ thu tătrùngăđiệp c uătrúcătạoănênătínhănhạcăchoăbàiăthơ. CảUYÊẩăĐ 4:ăĐ C - HI U TRUY ẩ,ăẦÍăVẤ T NAM T 1945ăĐ N H T TH K XX ww w. A.ăNG IăLỄIăĐọăSỌNGăĐẨă(trích)ă- NGUY NăTUỂN I.ăTácăgi 1. Cu Ếăđời: - NguyễnăTuână(1910ăậ 1987)ăquêălàngăNhânăM c, qu năThanhăXuân,ăHàăNội. - Ông là cây bút hàng đầu của nền ốăn ồuôi lãng mạn tọước cách mạng tháng Tám; cây đại thụ của ốăn ồuôi hiện đại Việt Nam; nhà tọuyện ngắn, tùy bút ồuất sắc của nền ốăn h c Việt Nam hiện đại. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 46/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - ỌngăsinhăraăvàălớnălênătrongămộtăgiaăđìnhănhàănhoăkhiăHánăh căđưătàn. - Từ nhỏ ôngătheoăgiaăđìnhăsống miền trung. NguyễnăTuânăh c hết b căThànhăchungă(t ơngăđ ơngă c p THCS hiện nay) NamăĐ nh, sau d i về HàăNội viếtăvĕnăvàălàmăbáo. uO nT hi Da iH oc 01 - CáchămạngăthángăTámăthànhăcông, NguyễnăTuânăđến vớiăcáchămạng, tự nguyệnădùngăngòiăbútăph c v hai cuộcăkhángăchiến c aădânătộc.ăỌngătr thànhăcâyăbútătiêuăbiểu c aăvĕnăh căcáchămạng,ăsayăs aă viết về cuộc sống mới,ă khámă pháă hìnhă nhă conă ng i Việt Nam trong cuộcă khángă chiếnă cũngă nh ă trongăxâyădựng. - Nĕmă1966,ăôngăđ ợcăNhàăn ớc truy tặng Giải thư ng H Chí Minh ốề ốăn h c nghệ thu t đợt 1. 2.ăCỊỉăỉỂười: - Ọngălàăng i tri thứcăgiàuălòngăyêuăn ớcăvàăcóătinhăth nădânătộc. - Ọngălàăng iăcóătínhătìnhăphóngăkhoáng,ăỦăthứcăcáănhânăphátătriển r t cao: viếtăvĕnătr ớc hếtăđể thể hiệnăcáătínhăđộcăđáoăc aămình,ăthíchăduăl ch,ăthíchăcuộc sống tự do. ie - Làăconăng i r t mựcătàiăhoaăvàăuyênăbácăthể hiện sự am hiểu nhiềuăngànhănghệ thu tăkhácănhauă (hội h a, điêu khắc, sân khấu, điện ảnh,...) th ng v n d ng con mắt c a nhiềuăngànhănghệ thu tăkhácă nhauăđể tĕngăc ng kh nĕngăquanăsát,ădiễn t nghệ thu tăvĕnăch ơng. iL - Làănhàăvĕnăthực sự quỦătr ng nghề viếtăvĕn,ăđối vớiăông,ă nghệ thu tălàămột sự “khổ hạnh” đúngă nghĩa. Ta 3. Sự nghi ịăốĕỉăể c: ngăh ớngăđến ba m ngăđề tài: up - NguyễnăTuânăth s/ a.ăTọư ẾăẾáẾểăỈ ỉỂătểáỉỂăTáỈ: ro + Ch nghĩaăxeăd ch: Một chuyến đi (1938), Thiếu Ọuê hương (1940),... /g + Vẻ đẹpăvangăbóngămột th i: Vang bóng một th i (1940), Tóc ch Hoài,... om +ăĐ i sống tr y lạc: Chiếc lư đ ng mắt cua (1941) ok .c - ba m ngăđề tài,ănhàăvĕnăth ng t pătrungăvàoănhữngăgìăđ p mạnhăgiácăquanănghệ sĩăc aămình,ă nhữngă gìăđemălạiăchoă ôngăc măgiácămới lạ, mạnh liệt “Tôi mu n mỗi ngày tọong cuộc s ng của tôi phải cho tôi cái say của ọượu t i tân hôn” (Mộtăláăth ăkhôngăgửi) ng xe d ch,ăôngăghiăchépălại phong c nhăquêăh ơng,ăđ tăn ớc mộtăcáchătàiăhoa. ce +ăTrênăđ bo - Khaiăthácăbaăm ngăđề tài,ăbênăcạnh những mặtătiêuăcực,ătácăph măcũngăcóănhững mặtătíchăcực,ălànhă mạnh, thể hiệnălòngăyêuăn ớc, tinh th nădânătộc c aănhàăvĕn: fa + Quy về quáăkhứ,ăôngăphátăhiện ra ch tătàiăhoaănghệ sĩăc aăng iăx a. ww w. +ăTrongăđ i sống tr y lạc,ăôngăthể hiệnătâmătrạngăkhátăkhaoăv ơnătới mộtăcáiăgìăđóăthanhăcao,ătrongă trẻo nh đôiăcánhăc a nghệ thu t b.ăSauăẾáẾểăỈ ỉỂătểáỉỂăTáỈ: - Lòngăyêuăn ớc, tinh th nădânătộcălàăđộng lực khiếnăôngănhiệtătìnhăchàoăđónăcáchămạngăvàăđemăngòiă bútăc aămìnhăph c v hai cuộcăkhángăchiến chốngăPháp,ăMỹ vàăcôngăcuộcăxâyădựng CNXH (Đư ng vui ậ 1949, Tình chiến d ch ậ 1950, Sông Đà ậ 1960, Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi ậ 1972,.... Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 47/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Nguồn c m hứng c a NguyễnăTuână làăcáiăđẹpăcóătácăđộng mạnh mẽ tớiă giácăquanăng i nghệ sĩ,ă nh ngălàăcáiăđẹp c aănonăsông,ăg măvócăvàănhững ph m ch tăcaoăquỦăc aănhânădânălaoăđộng trong sự nghiệpăxâyădựngăvàăb o vệ Tổ quốc. - Gi ngăvĕnătrongăth iăkìănàyălàătinăyêu,ăđônăh u, ca ngợi... II.ăPhongăcáchăngh thu t uO nT hi Da iH oc 01 NguyễnăTuânălàănhàăvĕnăcóăphongăcáchănghệ thu tăđộcăđáoăvàăđặc sắc. - Tàiăhoaăvàăuyênăbácătrênătừng trang viết. - Điănhiềuănơi,ăr tăchúăỦătìmătòiăvàăquanăsát,ălại r tăgiàuăc măxúc,ăNguyễnăTuână làămộtănhàăvĕnăsay đắmăthiênănhiênăđếnăkìălạ. - Làămộtănhàăvĕnăluônăkhaoăkhátătìmăkiếm những c măgiácăsayămêămới lạ. - Phongăcáchătự doăphóngătúngăcũngănh ăỦăthứcăsâuăsắc về cáiătôiăđ aăNguyễnăTuânăđến với thể tùyă bútănh ămộtăđiều t t yếu. Với những đóng góị ịhong ịhú, độc đáo cho nền ốăn h c Việt Nam hiện đại, Nguyễn Tuân ồứng đáng được tôn ốinh là một nghệ sĩ lớn, một nhà ốăn hóa lớn. ie III.ăHoƠnăc nhăsángătácă- xu t x : s/ Ta iL Ngư i lái đò sông Đà làăbàiătùyăbútăđ ợcătríchăinătrongăt p Sông Đà, xu t b nănĕmă1960.ăĐâyălàăkết qu c a nhiều d p NguyễnăTuânăđến vớiăTâyăBắc,ăđặc biệtălàăchuyếnăđiăthực tế nĕmă1958.ăTácăph m nàyătiêuăbiểuăchoăgiaiăđoạnăsángătácăsauăcáchămạngăthángăTámăc a NguyễnăTuân.ăNóăthể hiện “độ chín mới về tư tư ng ốà nghệ thu t” (NguyễnăĐĕngăMạnh). up IV.ăĐ c - hi uăvĕnăb n ro 1. ảìỉểătư ỉỂăẾỊỉăsôỉỂăĐà: /g a. Vẻ đẹịăểùỉỂăốƿ,ăếữ d i – tíỉểăẾáẾểăểuỉỂăb o, dữ dằn: om - C nhăváchăđáăhaiăbênăsôngădựngăđứngănh ăváchăthànhăvàă quưngăsôngăhẹp: .c + Hùng ốĩ của sông Đà không ịhải chỉ có thác đá. + Những cảnh đá b sông, dựng ốách thành, mặt sông chỗ ấy chỉ đúng ng mới có mặt tr i. ok + Có ốách đá chẹt dòng sông Đà như một cái yết hầu. +..... ce bo + Đứng bên này b nhẹ tay ném hòn đá Ọua bên kia ốách. Có Ọuãng con nai con hổ đã có lần v t từ bên b này sang bên kia. ww w. fa  Sử dụng nhiều giác Ọuan (th giác, ồúc giác) để cảm nh n, dùng nhiều hình ảnh so sánh để khắc h a chất hùng ốĩ, hiểm tr của sông Đà. - C nh quưngămặt ghềnhăHátăLoóng: + Dài hàng cây s nước ồô đá, đá ồô sóng, sóng ồô gió, cu n cuộn lu ng gió gùn ghè su t năm như lúc nào cũng đòi nợ ồuýt bất cứ ngư i lái đò sông Đà... + Quảng này mà khinh suất tay lái thì cũng dễ l t ngửa bụng thuyền ra. Sử dụng nhiều câu ốăn ngắn, điệp từ, điệp cấu tọúc gợi lên nh p chuyển động gấị gáị của sóng gió đang ịh i hợp với nhau, tạo thêm nét hung bạo của sông Đà. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 48/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - C nh quưngăTàăM ngăVát: + Tọên sông bỗng có những cái hút nước gi ng như cái giếng bê tông thả xu ng dòng sông để chuẩn b làm móng cầu. + Nước đây th ốà kêu như cái cửa c ng b sặc... những cái giếng sâu nước ặc ặc lên như ốừa ọót dầu sôi ốào. uO nT hi Da iH oc 01 + Nhiều thuyền bè gỗ đi nghênh ngang ốô ý là những cái giếng hút nước ấy nó lôi tụt xu ng. +... Sử dụng các biện ịháị so sánh, liên tư ng, nhân hóa gợi lên cảm giác ốề những m i nguy hiểm của sông Đà. - Cuộc th y chiến giữaăconăsôngăĐàăvàăng iăláiăđò: + Một thứ thiên nhiên Tây Bắc có nhiều lúc tọông nó thành ọa diện mạo ốà tâm đ a một thứ kẻ thù s một. ie + Tiếng nước nghe như là oán tọách gì, ọ i lại như là ốan ồin, ọ i lại như là khiêu khích, gi ng gằn mà chế nhạo...r ng lên như tiếng của một ngàn con tọâu mộng đang l ng lộn giữa rừng vầu rừng tre nứa nổ lửa, đang ịhá tuông ọừng lửa, rừng lửa cùng gầm thét ốới đàn tọâu da cháy bùng bùng. iL +ăSôngăĐàăđưăgiaoăviệc cho mỗiăhòn,ănóăbàyăthạch tr nătrênăsông: Ta • Đàm tảng đám hòn, chia làm ba hàng chặng ngang tọên sông đòi ăn chết cái thuyền. s/ • Hàng tiền vệ, có hai hòn canh một cửa đá tọông như là sơ h , nhưng chính hai đứa giữ ốai tọò dụ cái thuyền đ i ịhương đi ốào sâu nữa,.... ro up + Ph i hợp với đá, nước thác ọeo hò làm thanh ốiện cho đá, những hòn đá bệ ve oai phong, l m liệt, thách thức chiếc thuyền. /g + Nước bám lấy thuyền như đô ố t túm thắt lưng ông lái đò l t ngửa mình ọa giữa tr n nước vang tr i thanh la não bạt. om + Dòng thác hùm beo đang h ng hộc tế mạnh tọên sông đá... .c +.... ok (* L uăỦ:ăKhiăđề ra dạngănàyăth ngăthìăsẽ choăđoạnăvĕnăvàăcácăemăl y d n chứngătrongăđoạnăvĕnăđó hoặcănênăh c thuộc mộtăvàiăd n chứngătiêuăbiểu.ăĐâyălàămột số d n chứngătrongăbài) ce bo Sử dụng các biện ịháị so sánh, nhân hóa, đầy sáng tạo để khắc h a sự hung bạo, dữ dằn trong tr n thủy chiến gay go, quyết liệt. ww w. fa => Sông Đà hiện lên Ọua ngòi bút của Nguyễn Tuân không ịhải là con sông ốô tọi, ốô giác mà là một sinh thể có hoạt động, có tính cách, cá tính, có tâm tọạng hẳn hoi, không chỉ hung hãn mà nó còn ọất xảo huyệt, nó đã tọổ đủ mưu ma để lừa ngư i lá đò ốào thế tr n đã bày sẵn ốà hướng ngư i ta ốào cửa tử. => Hình tượng con sông Đà hiện lên th t kì ốĩ, hiểm tr , dữ dội ốà ọất hung bạo...Sông Đà biểu tượng cho sức mạnh dữ dội ốà ốẻ đẹị hùng ốĩ của thiên nhiên núi ọừng Tây Bắc. b. Vẻ đẹịătể ăỈ ng, trữ tìỉể: - Trữ tình,ăthơămộng dòngăch y c aăsôngăĐà: + Con sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc tọữ tình. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 49/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Đầu tóc chân tóc ẩn hiện tọong mây tọ i Tây Bắc bung n hoa ban hoa gạo tháng hai ốà cu n cuộn mù khói núi Mèo đ t nương Xuân. Dòng chảy của con sông, một dòng chảy duyên dáng, tuôn dài như một áng tóc tọữ tình của một thiếu nữ kiều Diễm. - Ch tăthơăcònăhiện diện,ănơiămàuăn ớcăthayăđổiătheoămùa,ănơiămặtăn ớcăsángălóe: uO nT hi Da iH oc 01 + Mùa ồuân dòng sông ồanh ng c bích chứ nước sông Đà không ồanh màu ồanh cánh hến của Sông Gâm, sông Lô. + Mùa thu nước sông Đà lừ lừ đỏ như da mặt ngư i bầm đi ốì ọượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ gi n dữ một ngư i bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về. + Cái miếng sáng lóe lên một màu nắng tháng ba Đư ng thi. - Đẹp nh t,ăthơămột nh t ph i kể đến triềnăsôngăphíaăhạ nguồn,ănơiăthiênănhiênăthơămộngăvàăhoangăsơă nh ămột b tiền sử: + B sông Đà, bãi sông Đà, chu n chu n bươm bướm tọên sông Đà. đây lặng như t . Hình như từ th i Lí Tọần Lê, Ọuãng sông này cũng lặng đền thế ie + Cảnh ốen sông mà thôi. iL + Thuyền tọôi Ọua một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa...Cỏ gianh đ i núi đang ọa những nõn búị. Một đàn hươu cu i đầu ng n búị cỏ gianh đ m sương đêm. Ta + B sông hoang dại như một b tiền sử, b sông h n nhiên như một nỗi niềm cổ tích ồưa. s/ + Đàn cá dầm xanh qu y v t lên mặt sông bụng trắng như bạc ọơi thoi. ro up Cảnh thiên nhiên sông Đà hiện lên Ọua khỏi những dòng thác đá th t trữ tình, thơ mộng, giàu chất thơ đ m màu sắc cổ điển. om a. TỪỉătuổi, lai l ch, ngu n g c: /g 2.ăảìỉểătư ỉỂăỉỂườiăệáiăđò .c - Ng iăláiăđò:ătácăgi khôngănêuătênătuổi, lai l ch,ănhânăv tăkhôngăcóătênăc thể d ngăỦătácăgi nóiăđến nhữngăconăng iălaoăđộngăvôădanh,ălàmăl ngăâmăth m,ăchânăch t. bo ok - Chínhă vìă h làă nhữngă ng iă laoă độngă bìnhă d ,ă vôă danhă nh ngă nh laoă động, nh đ u tranh chinh ph căthiênănhiênămàăh tr nênălớnălao,ăkìăvĩă- nhữngăng iăanhăhùngătrongălaoăđộng. ce b. Ngo iăểìỉể: - Cáiăđ u bạc quắc thước với mộtăthânăhìnhăto cao ốà g n Ọuánh nhuu chất sừng chất mun. fa - Tayăôngălêu nghêu như một cái sào, chânăôngălúc nào cũng khuỳnh khuỳnh gò lại. ww w.  Một ngư i lao động bình thư ng, hiền lành, khỏe mạnh với nét ngoại hình đặc tọưng nghề lái đò. Ế.ăẩỂườiăệaỊăđ ỉỂăbìỉểăế , kinh nghi Ỉ,ăếǜỉỂăẾ Ỉ,ăỉỂỊaỉăẾường, quy tătợỈătọỪỉăsôỉỂăỉư c: - Am hiểu từng thácăn ớcăsôngăĐà,ătừngăquânăđá,ăt ớngăđá,ăthuộc từng luồngăn ớc, cửa sinh, cửa tử: + Ông lái đã nắm chắc ịháị binh của thần sông, thần đá. + Ông đã thuộc quy lu t phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm tr này. + Không một ịhút nghỉ tay nghỉ mắt, phải ịhá luôn ốòng ốây thứ hai ốà đổi luôn chiến thu t. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 50/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Tr ớc c mộtăchânătr iăn ớc,ăđá,ăsóng,ăgióăcùngăhòaăcaătạoănênămộtăâmăthanhăkh ng khiếp,ăôngăv n bìnhătĩnh,ăm uătrí,ăngh lực, ch uăđựngăđể ra lệnhăchoăconăđòăvunăvútălaoăqua: + Ông đò c nén ốết thương, hai chân ố n kẹp chặt cu ng lái, mặt méo bẹch đi.... + Cưỡi lên thác sông Đà ịhải cưỡi đến cùng như cưỡi hổ. uO nT hi Da iH oc 01 + Nắm chặt lấy được cái bư m sóng đúng lu ng r i, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy bu ng nước mà ịhóng nhanh ốào cửa sinh,... Bằng kinh nghiệm, tài năng, ý chí Ọuyết tâm, ngh lực, sự ngoan cư ng ông đò mặc cho những miếng đòn thâm hiểm độc nhất của sóng thác, ông ố n bình tĩnh đưa con thuyền của mình ốượt qua ba ốòng đấu để ốượt thác an toàn. ế.ăẩỂười ngh sƿătàiăểỊa: - Phongătháiăungădung,ăbìnhătĩnh,ăm uătríăkhiăchèoăđòăv ợtăthác. - Ọngăkhônăngoanăv ợt qua m i cạm b y c aăthácăghềnhăvàăđ aăconăthuyền về đíchăanătoàn. - Khiăconăđòăvàăng đ ợc. iăláiănh ăhòaălàmămột khiếnătaăt ngănh ăconăthuyền vừa tự độngăláiăđ ợc,ăl ợn iL ie - Khiăconăđòăv ợtăthácăanătoàn,ăôngă lạiăcùngăcácăbạnăđốt mộtăđống lửa,ăn ớng ốngăcơmă lamăvàătròă chuyện về nhữngăconăcáăanhăvũ,ăcáăd măxanh,...nh ăch aătừngăcóăcuộc chiếnăđ u sinh tử vớiădòngă sông. s/ Ta Ngư i lái đò là bình thư ng nhưng khi chiến đấu là một v tướng tài ba, ngư i nghệ sĩ tài hoa, dũng cảm, ngoan cư ng, tài tọí, ý chí Ọuyết tâm, giàu ngh lực. 3.ăVàiăỉétăỉỂể thu t: .c - Cáiătôiătàiăhoa,ăuyênăbác. om /g ro up =>Ca ngợi vẻ đẹp của chủ nghĩa anh hùng được thể hiện tọong con ngư i bình thư ng là ch đò tọên sông, thể hiện cái đẹp trong hiện tại ốà ngay giữa đ i thư ng. Ngư i lái đò sông Đà chính là khúc hùng ca ca ngợi con ngư i, ca ngợi ý chí con ngư i, ca ngợi lao động ốinh Ọuang đã đưa con ngư i tới thắng lợi huy hoàng tọước sức mạnh thần thánh của dòng sông hung bạo. Đấy là yếu t làm nên ch tăốàỉỂăỈười củaăỉểợỉăếợỉăTợyăBắẾăốàăẾủa c những ẾỊỉăỉỂườiăệaỊăđ ỉỂăỉóiăẾểuỉỂ. ok - Cáchătiếp c năđốiăt ợng từ gócăđộ th mămĩ,ăcáchătiếp c năconăng i từ gócăđộ tàiăhoa,ănghệ sĩ. ce bo - Cáchămiêuăt đốiăt ợng từ nhiềuăphíaăvới nhiềuăgócăđộ, nhiều kiến thức c a cácăngànhăkhoaăh c, nghệ thu tăkhácănhau:ăđiện ảnh, đ a lí, Ọuân sự, hội h a, thể thao,...Điềuăđóămangăđến mộtăthôngătină phongăphú,ămột vốn tri thứcăsâuărộng. ww w. fa - Sự sángătạo hết sứcăđộcăđáoătrongăngônăngữ kể, t ,ăhìnhă nhăvíăvon,ăsoăsánhăvừaăchínhăxác,ăvừa mới lạ b t ng . - Sử d ngăcácăbiệnăphápănhânăhóa,ăsoăsánh,ăbiếnăhóaătrongăcáchăđặtăcâu,ădùngătừ,ăcóăgiáătr tạoăhình,ă gợi c măphongăphú. B.ăAIăĐẩăĐ TăTểNăCHOăDọNGăSỌNG?ă(trích)ăậ HOẨNGăPH NG CăT NG I.ăTácăgi - HoàngăPh Ng căT ngăsinhănĕmă1937ătạiăthành phố Huế,ăquêăgốc Qu ng Tr . Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 51/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Ọngăh c tại Huế hết b c Trung h c; tốt nghiệpăTr khu tham gia chống Mỹ bằng hoạtăđộngăvĕnănghệ. ngăĐHSPăSàiăGònănĕmă1960,ăthoátăliălênăchiến - Ọngălàăămộtănhàăvĕnăcáchămạng th i chống Mỹ, từng giữ nhiều chức Tổngăth ăkíăHội Văn h c nghệ thu t Tr Thiên - Huế, Ch t ch Hội Văn h c nghệ thu t Bình Tọ Thiên,... - Ọngălàămộtătríăthứcăyêuăn ớc,ăcóăvốn hiểu biếtăsâuărộngătrênănhiềuălĩnhăvực. uO nT hi Da iH oc 01 - Ông là nhà ốăn chuyên ốiết về thể loại bút kí. Nétăđặc sắcă trongă sángă tácă c aă Hoàngă Ph Ng c T ngălàă sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất tọí tuệ ốà tính tọữ tình, giữa ngh lu n sắc bén ốới suy tư đa chiều được tổng hợp từ v n kiến thức sâu ọộng về triết h c, ốăn hóa, l ch sử, đ a lí,... t t c đ ợc diễnăđạt trong lốiăhànhăvĕnăsúcătích,ămêăđắmăbàătàiăhoa. - Nĕmă2007,ăôngăđ ợc tặng Giải thư ng Nhà nước về ốăn h c nghệ thu t. - Tácăph măchính:ăNgôi sao tọên đỉnh ẫhu Văn Lâu (1971), Rất nhiều ánh lửa (1979), Ai đã đặt tên cho dòng sông? (1986),.... II.ăHoƠnăc nhăsángătácă- xu t x : ie Ai đã đặt tên cho dòng sông? làăbàiăbútăkíăxu t sắc, viết tại Huế ngàyă4ăậ 1 ậ 1981ăvàăđ ợc in trong t păsáchăcùngătên.ăBàiăbútăkíăcóă3ăph n,ăđoạnătríchănằm ph n thứ nh t c aătácăph m. 1. Vẻ đẹịăỆểáẾăỉểauăẾủaăsôỉỂăảư ỉỂ ngăSơn. s/ - SôngăH ơngăcóămối quan hệ sâuăsắc vớiădưyăTr Ta a. Vẻ đẹịătểiỪỉăỉểiỪỉăsôỉỂăảư ỉỂăốùỉỂătểư ng ngu n: iL III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n ro + Với nhiều tiết t uăhùngătráng,ădữ dội: up +ăSôngăH ơngănh ămột bản tọư ng ca của rừng già /g •ăKhiărầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, lúcămãnh liệt qua những ghềnh thác. .c om • Khi cuộn ồoáy như những cơn l c ốào những đáy ốực sâu, lúcăd u dàng ốà say đắm giữa dặm dài chói l i màu đỏ của hoa đỗ Ọuyên ọừng. ok - SôngăH ơngăđ ợcănhânăhóaănh ămột cô gái Di – gan ịhóng khoáng, man dại với một bản lĩnh gan dạ, một tâm h n tự do ốà tọong sáng. bo - SôngăH ơngăđ ợcănhânăhóaămangăsắc đẹp d u dàng ốà tọí tuệ c aăconăng ịhù sa của một nền ốăn hóa ồứ s . i,ănóătr thànhăăngư i mẹ w. fa ce Sông Hương ốùng thượng ngu n th t hùng ốĩ, hoang dại, dữ dội nhưng cũng ọất thơ mộng, trữ tình làm say đắm lòng ngư i – sông Hương ốùng thượng lưu toát lên ốẻ đẹp của một sức s ng mãnh liệt, hoang dại, đầy cá tính. ww b. Vẻ đẹịătểiỪỉăỉểiỪỉăsôỉỂăảư ỉỂăỆểiăố đ ng bằỉỂăbàăỉỂỊ iăốiătểàỉểăịể Hu : - GiữaăcáchăđồngăChâuăHóaăđ y hoa dại,ădòngăch yăsôngăH ơngănh ăngư i con gái đẹp nằm ngủ mơ màng. - Sau khi ra khỏiăvùngănúi,ăsôngăH ơngănh ănàngătiênăđ ợcăđánhăthức, bừngălênăsức trẻ vàăniềm khao khátăc a tuổiăthanhăxuân,ăuốnămìnhăliênăt c. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 52/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Sông Hương chuyển dòng một cách liên tục, ốòng giữa khúc Ọuanh co đột ngột, u n mình theo những đư ng cong th t mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới gặị thành ịh tương lai của nó. + Từ ngã ba Tuần Hòn Chén Ng c Trản Nguyệt Biều Huế Thiên Mụ Ng c Trản Tam Thai, Lưu Bảo,... uO nT hi Da iH oc 01 - Màuă sắcă dòngă sôngă tr nênă xanh thẳm vàă từ đó tọôi đi giữa hai dãi đ i sừng sững như thánh Ọuách...Sớm ồanh, tọưa ốàng, chiều tím. - Dòngăsôngămềm như lụa với những chiếc thuyền ồuôi ngược chỉ bé bằng con thoi. - Vẽ đẹp tr m mặc c aăthiênănhiên,ădiă tíchăvới những đ i thông u t ch ốà niềm kêu hãnh âm u của những lăng tẩm đ sộ lan tỏa khắp một ốùng thượng lưu. Sông Hương chảy về đ ng bằng ốà ngoại ối thành ịh Huế th t hùng ốĩ, ọộng lớn, bao la, quanh co, u n khúc nhưng cũng ọất thơ mộng, trữ tình. Bút ịháị kể ốà tả được kết hợp nhuần nhuyễn ốà tài hoa làm nổi b t một sông Hương đẹp bới ph i canh kì thú giữa nó ốới thiên nhiên ồứ Huế ịhong ịhú mà hài hòa. ie Ế.ăSôỉỂăảư ỉỂăỆểiăẾể yăỌuaătểàỉểăịể Hu : vẻ đẹịătểiỪỉăỉểiỪỉ,ăốĕỉăểóa,ăợỈăỉể c, trữ tìỉểăẾủa sôỉỂăảư ỉỂ. iL - Khi về gặpăthànhăphố Huế sôngăH ơngăvuiăt ơiăhẳnălên, tiếp t c uốnămìnhămềm mại: Ta + Sông Hương ốui tươi hẳn lên giữa những biền bãi ồanh biếc của ngoại ô Kim Long. s/ + U n một cánh cung ọất nhẹ sang đến C n Hến, C n Giã Viên. up + Đư ng cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng ốợỉỂăkhông nói ta của tình yêu. +..... gócăđộ thiênănhiên,ăvĕnăhóa,ăâmănhạc, hội h a, trữ tình: om - SôngăH ơngăc m nh n /g ro - SoăsánhăsôngăH ơngăvớiăsôngăXenăc a Pa-ri,ăsôngăĐaănuỦpăc a Bu-đa-pét,....SôngăH ơngănằm ngay trongălòngăthànhăphố thânăyêuăc aămình. .c + Một đô th cổ, trải d c hai bên b . ok + Những nhánh sông đào mang nước sông Hương tỏa đi khắị đô th , với những cây đa, cây dừa cổ thụ tỏa vầng lá u sầm xu ng những ồóm thuyền ồúm ồít,... bo + V n l ị lòe tọong đêm sương những ánh lửa thuyền chài của một tâm h n mô tê... fa ce + Điệu sloỒ tình cảm dành cho Huế, tọăm nghìn ánh hoa đăng b ng bềnh ốào những đêm hội rằm tháng bảy. w. + Sông Hương đã tọ thành một ngư i tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. ww + Gi ng như nàng Kiều tọong đêm tự tình.... Sông Hương kgi chảy Ọua thành ph đẹp trữ tình, thơ mộng, cổ kính, gần gũi, giản d , sinh động, có tâm h n ốà gắn bó ốới bản sắc ốăn hóa Huế. d. Vẻ đẹịăốĕỉăểóa,ăệ ch sử,ătể ăẾaă– sôỉỂăảư ỉỂătọỊỉỂăỈ i quan h v i l ch sử,ătể ăẾa: *ăSôngăH ơngătrongăquanăhệ với l ch sử: - Gắn với tên tuổi của anh hùng Nguyễn Huệ kinh thành ẫhú Xuân thế kỉ XVIII. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 53/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Sông Hương s ng hết l ch sử bi tọáng của thế kỉ XX với máu của những cuộc kh i nghĩa, ốào th i đại Cách mạng tháng Tám, cuộc tàn ịhá của đế qu c Mỹ... - Dòng sông của th i gian ngân ốang, của sử thi viết giữa màu cỏ lá ồanh biếc. -.... uO nT hi Da iH oc 01  Sông Hương hòa mình ốào cuộc đấu tranh của nhân dân Huế, gắn với truyền th ng ch ng ngoại ồâm của dân tộc với những chiến công oanh liệt. Sông Hương tọ thành biểu tượng về lòng tự hào của ngư i dân thành ịh Huế ốà của cả dân tộc Việt Nam. * SôngăH ơngătrongăquanăhệ vớiăvĕnăhóa,ăthơăca: - Sông Hương là niềm cảm hứng ốô t n cho các thi nhân Việt Nam: Tản Đà, Cao Bá Ậuát, T Hữu, Bà Huyện Thanh Quan,... - SôngăH ơngăcáiătênămangămột vẻ đẹpăbíă nămàăconăng i khóăcóăthể líăgi i hết ng n nguồn,ăcáiătênă gắn với truyền thuyếtăthơămộng:ă“Vì yêu Ọuý con sông ồinh đẹị, ngư i ta đã nấu nước của tọăm loài hoa đổ xu ng dòng sông cho làn nước thơm tho mãi mãi.” ie  Sông Hương là niềm cảm hứng ốà biểu tượng cho thơ ca – Sông Hương kết tinh tình yêu thiên nhiên thắm thiết của con ngư i xứ Huế. Ta iL =>Sông Hương mang ốẻ đẹp của một cô gái Huế d u dàng – kín đáo – thơ mộng – duyên dáng – hoang dại. Sông Hương mang một vẻ đẹp về ốăn hóa ốà niềm tự hào ốề l ch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. s/ 2. Vàiăỉétăố ngh thu t: ng. up - Ai đã đặt tên cho dòng sông? tiêuăbiểuăchoăbútăkíăc aăHoàngăPh Ng căT ngăsoăsánh,ăđộcăđáo,ămới lạ, th phápăsoăsánh,ănhânăhóa,ă n d . - Cáchăkhámăpháăđốiăt ợng nhiều chiều, nhiềuăgócăđộ. .c om  Cáiătôiătài hoa, uyên bác. /g - Cáchăliênăt ro - Câyăbútăgiàuătríătuệ, tổng hợp từ một vốn hiểu biếtăsâuărộng về ốăn hóa, l ch sử, đ a lí, ốăn chương cùngămộtăvĕnăphongătaoănhư,ăh ớng nội, tinh tế,ătàiăhoa. ok - Ngônăngữ giàuăch tăthơ. - Gi ngăđiệuăm ợtămà,ăsâuălắng fa ce bo  Bútăkíătrữ tình,ăgiàuăch tăthơ. C. VỢ CH NG A PH (trích)ăậ TỌăHOẨI ww w. I.ăTácăgi - TôăHoàiăsinhănĕmă1920,ătênăkhaiăsinhălàăNguyễnăSen,ăquêă HàăTâyă(HàăNội) - Ọngăcóămột tuổiăthơăvàăth i trai trẻ ph iălĕnă lộn kiếm sống bằng nhiều nghề: gia sư, bán hàng, kế toán hiệu buôn,...vàănhiều khi th t nghiệp. - Ọngălàămộtănhàăvĕnălớn,ăcóăsố l ợngătácăph măđạt kỉ l cătrongăvĕnăh c Việt Nam hiệnăđại vớiăhơnă 200ă đ uăsáchă thuộc nhiều thể loạiă khácă nhau:ă truyện ngắn, tiểu thuyết, tiểu lu n, tự truyện ốà kinh nghiệm sáng tác. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 54/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Ông có ố n hiểu biết ịhong ịhú, sâu sắc về phong tục, t ị Ọuán của nhiều ốùng khác nhau tọên đất nước ta, đặc biệt là ốùng núi Tây Bắc - Nĕmă1996,ăôngăđ ợc tặng Giải thư ng H Chí Minh ốề ốăn h c nghệ thu t. - Tácăph măchính:ăDế mèn ịhiêu lưu kí (truyện, 1941), O chuột (t p truyện, 1942), Ậuê ngư i (tiểu thuyết, 1942), Nhà nghèo (t p truyện ngắn, 1944), Truyện Tây Bắc (t p truyện, 1953),... uO nT hi Da iH oc 01 II.ăHoƠnăc nhăsángătácă- xu t x : - Truyện Vợ ch ng A Phủ (1952) in trong t p Truyện Tây Bắc, đ ợc tặng giải nhất - Giải thư ng Hội Văn nghệ Việt Nam 1954 – 1955, sauăhơnănửaăthêăkỉ,ăđến nay g nănh ăgiữ nguyênăvẹnăgiáătr vàăsức hútăđối với thế hệ ng i đ c. - Truyện Tây Bắc làăkết qu c a chuyếnăthâmănh p thực tế c aăTôăHoàiăcùngăbộ đội gi iăphóngăTâyă Bắc 1952. Trong chuyếnăđiănày,ăTôăHoàiăđưăsốngăvàăgắnăbóănghĩaătìnhăvớiăđồngăbàoăcácădânătộcăThái,ă M ng,ă Mông,...Vàăchínhă cuộc sống c aă đồngă bàoăcácă dână tộc miềnă núiă đưă khơiă nguồn c m hứng sángătạoăđể TôăHoàiăhoànăthànhă baătruyện ngắn Cứu đất cứu Mư ng, Mư ng Giơn ốà Vợ ch ng A Phủ. III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n iL a. M tọư c khi v ệàỈăếợuăỂ t n cho th ỉỂăệíăẫáăTọa: ie 1.ăảìỉểătư ỉỂăỉểợỉăố t M s/ Ta - Côăgáiăxinhăđẹpăvà tàiăhoa,ăcóătàiăthổiăsáoă- mộtăbôngăhoaăđẹp giữa rừngănúiăTâyăBắcălàmăbiết bao chàngătraiăph iăsiămê. up + Ngày tọước, M thổi sáo giỏi. + M u n chiếc lá tọên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. ro + Có biết bao ngư i mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo M . om - Cóămộtătìnhăyêuătrongăsáng. /g + Trai đến đứng nhẵn cả ốách đầu bu ng M . .c + Một đêm khuya M nghe tiếng gõ ốách. Tiếng gõ ốách hẹn hò của ngư i yêu. bo ok + M h i hộp lặng lẽ Ọuơ tay lên thì gặị hai ngón tay lách ốào khe gỗ, s một ngón tay thấy có đeo nh n. ce - Côăgái chĕmăchỉ, c năcù,ăhiếu hạnh,ăkhátăkhaoăđ ợc sống tự do,ăkhôngăthamăcuộc sốngăsangăgiàu,ăr t Ủăthức về nhânăcáchăc aămình. fa + Con nay đã biết cu c nương làm ngô, con ịhải làm nương ngô giả nợ thay cho b . ww w. + B đừng bán con cho nhà giàu. M là cô gái Mông ồinh đẹị, tài hoa, tọẻ tọung, yêu đ i, khát khao được s ng tự do, tâm h n tọàn đầy sức s ng, giàu lòng tự tr ng ốà ý thức về một cuộc s ng tự do thực sự. b. Khi M v ệàỈăếợuăỂ t n ỉểàătể ỉỂăệíăẫáăTọa: * M b bắtăcócăvề làmădâuăđể gạt nợ: - Cha mẹ M l y nhau,ăvìăkhôngăcóătiềnăđưăvayănhàăbố thốngălíăđếnăđ i thốngălíăv năch aătr xong nợ. + B mẹ M không có đủ tiền cưới, phải đến ốai nhà th ng lí, b của th ng lí ẫá Tọa bây gi . Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 55/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Đến t n khi hai vợ ch ng về già ọ i mà cũng chưa tọả được nợ. - M về làmădâu (b bắtăcóc)ăđể trừ số nợ c a bố mẹ,ămónănợ truyền kiếp. + M vừa bước ra, l p tức có mấy ngư i choàng đến, nhét áo ốào miệng M r i b t mắt, cõng M đi. + H nh t M ốào bu ng...tiếng nhạc sinh tiền cúng ma đang ọ p r n nhảy múa. uO nT hi Da iH oc 01 M lâm ốào một tình cảnh éo le, cơ nhục, khổ đau, bất hạnh, b tọòng hai thừ dây tọói “con nợ bắt buộc” ốà “con dâu b éị buộc”, b ọàng buộc b i phong tục – hôn nhân (con dâu b bắt cóc) ốà phong tục – tôn giáo (con dâu b tọình cúng ma), b áị bức b i hai thế lực cư ng quyền ốà thế quyền. *ăTâmătrạng M trong nhữngăngàyăđ uălàmădâu: - Buồn t i,ăđauăkhổ, r tăđơnăđộcăvàăth măthíaănỗiăđauăcùaămộtăng iăconăgáiăb c ớpăđoạt. + Có đến hàng mấy tháng, đêm nào M cũng khóc. + Lúc nào cũng ố y, dù Ọuay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi,...cô ấy cũng cúi mặt, mặt bu n ọư i ọượi. ie - Trốn khỏiănhàăthốngălíăPáăTra,ăđ nhătìmăcáiăchếtăđể tự gi iăthoátămìnhănh ngăvìălòngăhiếu th o, M đưă cố gắng ch uăđựng,ădũngăc m quay tr về nhàăthốngălí. iL + M tr n về nhà, hai tọòng mắt còn đỏ hoe. Ta + Mày chết r i thì không lấy ai làm nương ngô giả nợ cho ngư i ta, tao thì m yếu Ọuá ọ i. Không được, con ơi! s/ + M chỉ bưng mặt khóc. M ném nắm lá ngón ồu ng đất...Thế là M không đành lòng chết. ro up Những ngày đầu về làm dâu nhà th ng lí ẫá Tọa, M ốô cùng ịh n uất, đau khổ, M phản khán một cách dữ dội - sự phản khán ấy thể hiện một s c s ng ti ỈătàỉỂătọỊỉỂătợỈăể n M . *ăTâmătrạng M nhữngăngàyăsau: /g - M đánhăm tăđiăsự ph n u tăngàyănào,ăkhôngăcònăt ngăđềnăcáiăchết nữa. om + Lần lần, mấy năm Ọua, mấy năm sau, b M chết. lâu tọong cái khổ, M quen khổ r i. ok + .c + M cũng không còn tư ng đến M có thể ăn lá ngón tự tử nữa. iă nôă lệ cam ch u, nh n nh că đến mứcă têă liệt c Ủă thức, ce bo - M sống l mă lũi,ă âmă th m, tr thànhă ng buôngăxuôi,ăphóămặcăchoăhoànăc nh. fa + M tư ng mình là con tọâu, mình cũng là con ngựa...ngựa chỉ biết việc ăn cỏ, biết đi mà thôi. + Mỗi ngày M không nói, lùi lũi như con ọùa nuôi tọong ồó cửa. ww w. + cái bu ng M nằm, kín mít, có một cửa sổ một lỗ ốuông bằng bàn tay. Lúc nào tọông ọa cũng chỉ thấy tọăng tọắng, không biết sương hay nắng. + M nghĩ ọằng mình cứ chỉ ng i ttong cái lỗ ốuông ấy mà tọông ọa, đến bao gi chết thì thôi. - M sống cuộc sống lặng lẽ,ăâmăth m,ăkhôngăsinhăkhíăvới những d u hiệu sự sống m t d nătrongăcô:ă không nói, không cư i, không nhớ, chỉ bu n ọư i ọượi,... Những ngày tháng làm dâu gạt nợ cho nhà th ng lí ẫá Tọa, M b đày đ a nặng nề về thể ồác ốà tâm h n như một con v t, s ng trong nỗi khổ đau, cực nhục triền miên, tâm h n ốà sức s ng M b hủy Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 56/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) hoại nghiêm tọ ng, M biến thành một chiếc máy s ng - một thứ công cụ lao động cho nhà th ng lí ẫá Tra. => Cuộc s ng th ng khổ của M Ế.ăTợỈătọ ng M tọỊỉỂăđỪỈătìỉểăỈùaăồuợỉăỆểiăỉỂểỀăti ỉỂăsáỊăỂ i b ỉătìỉể. - Tiếngăsáoăđưăthức tỉnhătâmăhồn, sức sống c a M t d y. uO nT hi Da iH oc 01 - Tiếngăsáoăg i bạnătìnhă làăhìnhă nhămangătínhăbiểuăt ợng:ătìnhăyêuătrongăsáng,ăkhát v ng tự do, sự sống,ăyêuăđ i,...c aăconăng iăđặc biệtălàătraiăgáiă miềnănúiăTâyăBắc. ngăđưăb hoànăc nh h y hoại,ăvùiăl p,ănayăđưătrổi + M nghe tiếng sáo ố ng lại, tha thiết bổi hổi. + M ng i nhẩm thầm bài hát của ngư i đang thổi. + Mày có con tọai con gái ọ i...Ta đi tìm ngư i yêu. - Sự thức tỉnhătrongătâmăhồn M bằngăhànhăđộng uốngăr ợu + Ngày tết, M cũng u ng ọượu. iL iăhátăđồngăđưăđ aăM sống, nhớ lạiăquáăkhứ êmăđẹp th i Ta - Tiếngăsáo,ăh ơngăr ợuăngà say, tiếngăng thiếu nữ trẻ trung,ăyêuăđ i. ie + M cứ lén lấy hủ ọượu cứ u ng ừng ực từng bát. s/ + R i say, M l m mặt ng i đấy nhìn m i ngư i nhảy đ ng, ngư i hát, nhưng lòng M thì đang s ng về ngày tọước. up + Tai M ốăng ốẳng nghe tiếng sáo g i bạn đầu làng. ro + Ngày tọước, M thổi sáo giỏi /g +.... om - M th yăvuiăs ớng,ăphơiăphới,ătrànăđ y sức sốngănh ngăcũngăđauăđớn, tuyệt v ngănghĩăđếnăcáiăchết để khỏiăđối diện với thực tại. .c + M không biết, M ng i tọơ một mình giữa nhà. ok + M thấy phới tr lại, tọong lòng đột nhiên ốui sướng như những đêm Tết ngày tọước. bo + M trẻ lắm. M v n còn tọẻ. M mu n đi chơi. ce + Nếu có nắm lá ngón tọong tay lúc này, M sẽ ăn cho chết ngay, chứ không bu n nhớ lại nữa. fa + Nhớ lại chỉ thấy nước mắt ứa ra. ww w. - Tâmătrạngăt ngănh ămâuăthu n nh ngăhợpă lỦăthể hiện sự khámăphá,ăcáiănhìnăbiện chứngăvàoăcõiă sâuătâmăhồnăđể kháiăquátăquyălu tătâmălíăconăng i. + Khi niềmăkhaoăkhátăsốngălàălàmăng iăđ ợc ph c sinh, tự nóătr thànhămộtămưnhălực,ăxungăđột gay gắt, quyết một m t mộtăcònăvới trạngătháiăvôănghĩaăc a thực tại. +ăQuáăkhứ M hiện về nh ămộtăđối chứng,ă làmărõăthực tạiăđauăkhổ,ănênătừ tâmătrạng hồiăt khứ t ơiăđẹp M đưăcóăỦănghĩăchếtăđiăvìăthực tạiăvôăcùngăđauăkhổ,ăcơănh c. ngăquáă - Trong tiếngăsáoăr p r n, M hànhăđộng th t khỏe khoắn, dứt khoátăăchứ khôngăbuồnăvàăđauăkhổ để chu n b điăchơi. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 57/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Bây gi M cũng không nói. M đến góc nhà, lấy ng mỡ, xoắn một miếng bỏ ốào đĩa đèn cho sáng. + M mu n đi chơi, M cũng sắị đi chơi. + M quấn lại tóc, M với tay lấy cái ốáy hoa ịhía tọong ốách. uO nT hi Da iH oc 01 - M b A Sử đànăápăthôăbạo, M nửaămê,ănửa tỉnhănh ngăđưăph năkhángăr t quyết liệt,ătâmătrạng buồn đauăđớnănghĩăvề thânăph n. + M không nói...M đứng lặng không biết mình đang b tọói. + Hơi ọượi n ng nàn, M v n nghe tiếng sáo đưa M đi theo những cuộc chơi. + M ốùng bước đi. Nhưng tay chân đau không cựa được. + M thổn thức nghĩ mình không bằng một con ngựa...M nín khóc, M lạo b i h i. - Sángătỉnh d y, M c măgiácăsợ vàăđauăđớnăkhiănghĩăvề thânăph nămình. + M bàng hoàng tỉnh. + M sợ Ọuá, M cựa qu y... Ta iL ie Không khí đêm tình mùa ồuân tọên bản Mèo ốà tiếng sáo g i bạn tình đã đánh thức sức s ng, lay tỉnh tâm h n M - dù b chà đạị nhưng sức s ng tiềm tàng tọong tâm h n M v n không b lụi tắt. Tâm trạng M phức tạp với những ồung đột giằng ồé diễn ọa âm thầm, đau đớn tọong cõi tâm tư giữa niềm khao khát hạnh ịhúc cháy bỏng đang tọổi d y mạnh mẽ ốà thực tại tàn bạo, lạnh lùng. => Sức s ng tiềm tàng ốà khát ố ng mãnh liệt. s/ ế.ăTợỈătọ ng M khi gi iătểỊátăẾểỊăAăẫểủ: up *ăLúcăđ u sau khi b A Sử tróiăvàăđ ợc ch dâuăc iătrói: ro - M tr nênăcâmălặng, l mălũiăhơnătr ớc,ăkhôngăgắnăbóăgìăvới cuộc sống xung quanh nữa. /g + M thức su t đêm im lặng ng i thoa thu c cho ch ng. om + Mỗi đêm, M đã d y ra thổi lửa hơ tay, hơ lưng, không biết bao nhiêu lần. .c - M vôăc mătr ớc nỗiăđau c aăng iăkhác. ok + M nhìn sang thấy A Phủ trừng trừng, mới biết A Phủ còn s ng. bo + Nhưng M v n thản nhiên ng i thổi lửa, hơ tay ce - M th măchíăvôăc m, dửngăd ngăvớiăchínhămình. với ng n lửa. fa + M v n tr d y, v n sư i, chỉ biết chỉ còn w. + A Sử đánh M ngã ngay ồu ng cửa bếị. Nhưng đêm sau M v n ọa sư i như đêm tọước. ww * Khi c iătróiăchoăAăPh : - Nhìnănhững gi tăn ớc mắt c a A Ph , M xúcăđộng th yăth ơngăchoăAăPh vàănhớ lại nỗiăđauăchínhă mình. + M lé mắt tọông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng ốừa m , một dòng nước lấị lánh đã bò ồu ng hai hõm má đã ồám đen lại. + M chợt nhớ đến đêm năm tọước A Sử tọói M , M cũng ịhải tọói đứng thế kia. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 58/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - M vớiătháiăđộ cĕmăph n, nh n thứcărõăb n ch tăđộcăácăc a b n thốngălíăPáăTra. + Tr i ơi, nó bắt tọói đứng ngư i ta đền chết, nó bắt mình cũng chết thôi, nó bắt tọói đến chết ngư i đàn bà ngày tọước cũng tọong cái nhà này. + Chúng nó th t độc ác. đây thôi. uO nT hi Da iH oc 01 + Ta là thân đàn bà, nó đã bắt ta tọình ma nhà nó ọ i thì chỉ còn biết đợi ngày ọũ ồương + Ngư i kia, việc gì mà phải chết. - Sức sốngăcùngăsự đánhăthứcătâmăhồn,ălòngăth ơngăng iăcùngăc nh ngộ đưăgiúpăM v ợt qua nỗi sợ, M quyếtăđ nh c iădâyătróiăchoăAăPh vàătự gi iăthoátămình. + M nhớ lại đ i mình, M tư ng tượng như có thể một lúc nào đó, biết đâu A ẫhủ chẳng đã tọ n được r i, lúc ấy b con ẫá Tọa bảo là M đã c i tọói cho nó...làm sao M không thấy sợ... + M ọút con dao nhỏ cắt nút dây mây. + R i M cũng ốụt chạy...A Phủ cho tôi đi. + đây thì chết mất. iL ie Sức s ng luôn tiềm tàng tọong tâm h n M d n đến sức phản kháng mãnh liệt, táo bạo để giành lại tự do M . up s/ Ta => Khi sức s ng tiềm tàng tọong tâm h n con ngư i được h i sinh, nó sẽ là ng n lửa không thể d p tắt. Nó tất yếu chuyển hóa thành hành động phản kháng táo bạo những nạn nhân của giai cấp th ng tr , chính h sẽ đứng lên ch ng lại cư ng quyền, áị bức, ch ng lại m i sự chà đạị, lăng nhục, t hóa con ngư i để cứu lấy cuộc đ i mình. Ậua đó tác giả thể hiện niềm tin vững mạnh ốào ịhẩm chất t t đẹp của những s ph n đau khổ, ốào khả năng tự thay đổi s ph n của chính h . ro 2.ăảìỉểătư ỉỂăỉểợỉăố t A Phủ /g a. S ph ỉ,ăểỊàỉăẾ nh: om - Tuổiăthơăcơăcực,ăđauăkhổ, b t hạnhăvàăđ yăn ớc mắt: m côi cha mẹ, anh ch em chết ốì bệnh đ u mùa, ố đem đi bán, s ng tha hương,...khôngăcóăbàăconăthânăthuộc,ăkhôngăh hàng. .c - Lớnălênăph i ch u bao oan u t c a cuộcăđ i. ok + Vì nghèo, không thân thích nên dù có bao nhiêu cô gái thầm ao ước mà không thể lấy nỗi vợ. ce bo + Vì đánh A Sử, kẻ gây ọ i tọong đêm hội mà A ẫhủ b đánh, b phạt vạ, tr thành nô lệ không công cho nhà th ng lí ẫá Tọa. + Vì để hổ ăn mất bò nên b tọói đứng cho đến chết. ww w. fa A Phủ có s ph n, hoàn cảnh bất hạnh, đáng thương, nạn nhân của b n chúa đất miền núi Tây Bắc. b.ăTíỉểăẾáẾể,ăịể ỈăẾểợt: - C năcù,ăsiêngănĕng,ăchĕmăchỉ, ch uăkhó,ăngh lực, b nălĩnh,ătự l p. + Biết đúc lưỡi cày, chăm chỉ, ch u khó, lại cày giỏi ốà đi săn bò tót ọất bạo. + Đứa nào được A Phủ cũng bằng được con tọâu t t tọong nhà, chẳng mấy lúc nhà giàu. - Khỏe mạnh,ăganăgóc,ădũngăc m,ătáoăbạo. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 59/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Mới mư i tuổi, nhưng A ẫhủ gan bướng, không ch u lạc đến H ng Ngài. dưới cánh đ ng thấp. A phủ tr n lên núi lư + Khỏe, chạy nhanh như ngựa, con gái tọong làng nhiều ngư i mê. + Ném con Ọuay ọất to ốào mặt A Sử. uO nT hi Da iH oc 01 + A Phủ xộc tới, nắm cái ốòng cổ, kéo đ ị đầu xu ng, ồé ốai áo, đánh tới tấp. + A Phủ quỳ ch u đòn, chỉ im như cái tượng đá. - Cóăsức sốngămưnhăliệtăđể vùngălênăchống số ph n + A Phủ bỗng khụy xu ng, không bước nổi. + A Phủ lại qu t sức ốùng lên, chạy. A Phủ có tính cách đặc biệt: dũng cảm, gan dạ, ngang tàng, không khiếp sợ tọước sự cư ng quyền, bạo lực, yêu tự do ốà lao động., tiêu biểu cho phẩm chất t t đẹp của ngư i lao động miền núi Tây Bắc. => A Phủ hiện thân cho s ph n cơ cực, đau khổ của ngư i lao động nghèo miền núi tọước cách mạng tháng Tám năm 1945 cũng như ịhẩm chất ốà sức s ng mãnh liệt của h .. Ta iL ie  Thông qua cuộcăđ i M vàăAăPh ,ătácăgi diễn t th tăsinhăđộngăquáătrìnhăthứcătĩnhăv ơnălênătìmă ánhăsángăcáchămạng c aăng iădânănghèoăTâyăBắc,ăđóălàăquyălu t t t yếu - mộtăkhiăng iădânănghèoă b ápăbứcăquáăđộ h sẽ tìmăconăđ ng gi iăthoátăchoămình,ăchỉ cóăconăđ ngăcáchămạng mới th t sự làă conăđ ngăđemăđến hạnhăphúcăchoăh s/ 3.ăVàiăỉétăố ngh thu t: ro up - Thànhăcôngăcơăb n c a truyện ngắnălàă nghệ thu tăxâyădựngănhânăv t,ăđặc biệtălàă nghệ thu tămiêuă t tâmălíănhânăv t: M vàăAăPh . /g - Miêuăt nộiătâmănhânăv t tinh tế:ătrongăđêmătìnhămùaăxuână HồngăNgàiăvàăđêmăM c iădâyătróiăchoă A Ph . .c om - Biệtătàiătrongămiêuăt thiênănhiênăvàănhữngănétălạ trong phong t c, t păquánăxưăhội c aăđồngăbàoădână tộc. ok - Nghệ thu t tr n thu t c aătácăgi uyển chuyển, linh hoạt mang phongăcáchătruyền thốngănh ngăcũngă đ yăsángătạo: ce bo + Ch yếu theo lối tr n thu t theo sự kiện th iăgian,ănh ngăcóălúcăđanăxenăhồi ức mộtăcáchătự nhiên,ă cóălúcăphaătrộn giữaăquáăkhứ với hiện tại ww w. fa - Gi ngăvĕnănhẹ nhàng,ătinhătế,ăđ ợmămàuăsắcăvàăphongăv dânătộc, vừaăgiàuătínhătạoăhình,ăvừaăgiàuă ch tăthơ. D. VỢ NH T ậ KIMăLỂNă I.ăTácăgi - KimăLână(1920ăậ 2007),ătênăkhaiăsinhăNguyễnăVânăTài,ăquêăhuyện Từ Sơn,ăBắc Ninh. - Ọngălàănhàăvĕnăthamăgiaăhoạtăđộngăcáchămạng,ăvìăhoànăc nhăkhóăkhĕnăph i nghỉ h c sớm,ăôngă làă mộtăng iăđaătài:ăthợ sơn gu c, khắc tọanh ịhong bình, ốiết ốăn, làm baó, diễn k ch, đóng ịhim,... Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 60/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - KimăLânăbắtăđ u viết truyện ngắn từ nĕmă1941,ăthamăgiaăHội văn hóa cứu qu c, sauăđóăhoạtăđộng vĕnănghệ ph c v khángăchiếnăvàăcáchămạng. - Ọngălàăcây bút chuyên ốiết về truyện ngắn, thế giới nghệ thu t của ông t p trung thôn ốà hình tượng ngư i nông dân. khung cảnh nông uO nT hi Da iH oc 01 - Tácăph m c aăôngăchânăth t,ăxúcădộng về cuộc sốngăvàăng iădânăquêămàăôngăhiểuăsâuăsắc về c nh ngộ vàătâmălíăc a h - nhữngăconăng i tha thiết vớiăquêăh ơngăvàăcáchămạng. - Tácăph măchính:ăNên ốợ nên ch ng (t p truyện ngắn, 1955), Con chó ồấu ồí (t p truyện ngắn, 1962) - Nĕmă2001,ăKimăLânăđ ợc nh n Giải thư ng Nhà Nước về ốăn h c nghệ thu t. II. B i c nh l ch s xƣăh i Vi tăNamătrongătácăph m - Đ uănĕmă1940,ăphátăxítăNh t nh yăvàoăĐôngăD ơng,ăcùngăvới thựcădânăPhápăápăbức,ăbócălộtănhână dânăta,ănhânădânătaălâmăvàoătìnhăc nh một cổ haiătròngăPhápăvàăNh t. - miền Bắc, Nh t bắtănhânădânăph i nhổ lúaătrồngăđay,ătrongăkhiăthựcădânăPhápătĕngăthuế, ra sứcăvơă vétăthócăgạo. ie - Mùaăxuânănĕmă t D u 1945, từ LạngăSơnăđến Qu ng Tr ,ădânătaălâmăvàoănạnăđóiăch aătừngăcó:ăhơnă hai triệuăng i chếtăthêăth m, nhiều ng i bỏ làng,ăcóălàngăchết hết, nhiềuăng điăthaăh ơng,... iL  Nạn đói khủng khiếị năm 1945, một trong những trang bi thảm nhất của l ch sử Việt Nam Ta III.ăHoƠnăc nhăsángătácă- xu t x up s/ Vợ nhặt làătruyện nắng xu t sắc c aănhàăvĕnăKim Lân in trong t p Con chó xấu ồí (1962). Tiềnăthână truyện ngắnănàyălàătiểu thuyết Xóm ngụ cư - đ ợc viếtăngayăsauăcáchămạngăthángăTámănh ngădangăd vàăth t lạc b n th o.ăSauăkhiăhòaăbìnhă l p lạiănĕmă1954,ăôngădựaăvàoămột ph n cốt truyện c để viết lại truyện ngắnănày. /g 1.ăÝăỉỂểƿaăỉểaỉăđ V nhặt ro IV.ăĐ c - hi uăvĕnăb n .c om - Vợ nhặt khôngăph iălàăc nh l y vợ đàngăhoàng,ăcóăĕnăhỏi,ăc ới xin theo phong t c truyền thống c a ng i Việt,ămàălàă“nhặt được vợ”. bo ok - Vợ màănhặt ngoàiăđ ng cho th yăgiáătr c aăconăng iălúcăb y gi th t rẻ rúng,ănhặt vợ dễ nh ănhặt cáiărơm,ăcáiărácăv y.ăĐồng th i ph năánhătìnhăc nhăthêăth măvàăt i nh c aăng iă nôngădână nghèoă trong nạnăđóiăkh ng khiếp 1945. iăđ c, thể hiệnăgiáătr ce - Nhanăđề tácăph m gợiăraătìnhăhuống truyệnăđộcăđáo,ăthuăhútăsự chúăỦăc aăng hiện thựcăvàănhânăđạoăsâuăsắc. fa 2.ăÝăỉỂểƿaătìỉểăểu ng truy n. ww w. - Tìnhă huốngă đ ợc gợi ra từ nhanăđề c aă tácă ph m Vợ nhặt, đ ợc nhặt vợ mộtăcáchă tìnhă c , ng u nhiênăngoàiăđ ng. - Ng iănh ăTràngănghèo,ă x uătrai,ădână xómă ng c ,...bỗngănhiênănhặtăđ ợc vợ mộtăcáchădễ dàng,ă nhanhăchóngăgiữaăđ ng, giữa chợ nh m yăbátăbánhăđúcăvàăm y l iăđùaăgiỡn. - Th i buổiăđóiăkhát,ăng iănh ăTràngăđến nỗiănuôiăthânăcònăchẳngăxongămàădámăl y vợ. Tình hu ng th t độc đáo ốà cảm động, vừa lạ vừa éo le, là đầu m i cho sự ịhát tọiển của truyện, tác động đến diễn biến tâm tọạng ốà hành đông của các nhân ố t. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 61/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) => Tình hu ng truyện đã nói lên tình cảnh thê thảm ốà thân ịh n tủi nhục của ngư i nông dân nghèo, t cáo tội ác của thực dân ẫháị, ịhát ồít Nh t ốà thể hiện niềm tự tin ốào bản chất t t đẹp của ngư i dân lao động. 3.ăẩểợỉăố tăTọàỉỂ: a. S ph ỉăốàăẾ nh ng : - Tràngăậ cáiătênăchỉ d ng c nghề thợ mộc uO nT hi Da iH oc 01 * Ngoạiăhìnhăthôăkệch: nôngăthôn. - Dáng ngư i v p vạp - Thân hình to lớn, tấm lưng to ọộng như lưng gấu. - Hai con mắt nhỏ tí, gà gà. - Ậuai hàm bạnh ọa, cái đầu tr c. - Dáng đi chúi ốề ịhía tọước. ie * Tínhăcáchăr tăthôămộc, ngộc nghệch: ngănóiănhững l i cộc lốc, ngắn g n thiếuătìnhăc m. s/ - Khôngăhề biết an i, chia sẻ khi th y mẹ, vợ buồn. Ta - Th iL - G năgũi,ăthânăthiết vớiădânălàngăvàătrẻ nhỏ,ăhayăbôngăđùaăvớiălũătrẻ con rồi ngửa mặt lên tọ i cư i hềnh hệch...nétăđônăh u, vui vẻ, tốt b ng. up * C nh ngộ b t hạnh: ro - Kiếm sống bằng nghề đánhăxeăbòălại ph iănuôiămẹ già. - Nạnănhân c a nạnăđóiăb đ yăđến miệng vực c aăcáiăchết. om /g Tọàng là một ngư i nông dân ngụ cư nghèo khổ, xấu ồí, ng nghệch ốà bất hạnh, biểu tượng cho cuộc s ng nghèo khổ của ngư i nông dân nghèo tọước cách mạng tháng Tám 1945. .c b. Vẻ đẹịătợỈăể ỉăỉểợỉăố tăTọàỉỂăỌuaădi n bi ỉătợỈătọ ng: ok * Lúcăđ u khi gặp Th đến quyếtăđ nh d n Th về: bo - Lúcăđ u l iăhòăvàăkhiăgặp l n thứ hai chỉ làăl iăăđùaăgiỡn với Th . ce + Hắn hò một câu chơi cho đỡ nh c. fa + Củ tâm hắn cũng chẳng có ý chòng ghẹo cô nào. w. + Mu n ăn...ốới anh, nì! ww + Nói thế Tọàng cũng tư ng là nói đùa, ai ng th về th t. - Ngạcănhiên,ăb t ng khi Th đếnătìmăTràng + Hắn giương mặt nhìn th , không hiểu. + Hắn cũng chưa nh n ra th là ai. - Khôngăph iă khôngăcóăchútăphânăvânădoădự, lo sợ nh ngărồiăTràngă quyếtăđ nh l y vợ trong sự lạc quan, liềuălĩnhătáoăbạo c aămình. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 62/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Mới đầu anh chàng cũng chợn, nghĩ: thóc gạo này đến cái thân mình cũng chả biết có nuôi nổi không, lại còn đèo b ng. + Ch c, kệ! - Làămộtăng iăchuăđáo,ăr t lo lắngăchoăng i vợ mới. uO nT hi Da iH oc 01 + Bỏ tiền mua cho th cái thúng con đựng ốài thứ lặt vặt. + ậa hàng đánh một bữa th t no nê ọ i cùng nay ồe bò ốề.  Quyết đ nh ốà hành động của Tọàng thể hiện niềm khao khát hạnh ịhúc gia đình, dù tọong hoàn cảnh đói khổ v n hướng đến ánh sáng, ố n tin ốào sự s ng ốà ố n hi v ng, lạc Ọuan ốào tương lai. * Khi d n vợ quaăxómăng c ăvề nhàăvàătrongăbuổiăsángăđ uătiênăkhiăcóăvợ. - Khi d n vợ quaăxómăng c :ăTràngătr thànhămộtăconăng s ớng lạ lùng. iăkhác,ăr t hớn h , tự đắc, hạnhăphúc,ăvuiă + Mặt phớn ph lạ thư ng. + Môi cư i tủm tỉm, cư i nụ một mình. ie + Hai mắt sáng lấị lánh lên iL + Mặt ốênh ốênh tự đắc Ta + Cảm giác mới mẻ, lạ lắm, mơn man khắp da th t như có bàn tay ốu t nhẹ tọên s ng lưng. s/ - Khi về đếnănhà,ăTràngăcóăchútăsợ, bối rối,ăvuiăs ớng, hạnhăphúc,ăloălắng b iăcáiăc măgiácăđ ợc làmă chồng, t t c đ ợc thể hiệnăquaăhànhăđộngăđ y phức tạp, rối b i. /g + Tọàng ốỗ vỗ xu ng giư ng đon đả. ro + Hắn quay lại nhìn th cư i. up + Tọàng ồâm ồâm bước ốào nhà... om + Tọàng đứng ngây ngư i ra một lúc, chợt hặn thấy s sợ. .c + Hắn loanh quanh hết chạy ọa ngõ đứng ngóng, lại chạy ốào sân nhìn tọộm ốào tọong nhà. ok + Hắn l t đ t chạy ọa đón. bo - Trongăđêmătânăhôn,ăTràngăr tăhàoăphóngăthắpăsángăcĕnănhàătốiătĕmăc aămìnhă bằng ng năđènăd u vàngăđ c. fa ce + Ng năđènăvừa mang biểuăt ợng cho một niềm tin, niềm hi v ngăt ơngă laiăt ơiăsáng,ăvừaăliênăkết gắnăbóăbaăng i lại với nhau ậ baăconăng iăđóiărách. w. + Ng năđènălàăniềmăyêuăth ơng,ăc măthôngăl nănhauăđể cùngăv ợtălênăsố ph n buồnăth ơngăc a h . ww +ăÁnhăsángăng năđènănh ămột l i hứa quyếtătâmăc aăng iăconătraiăđến mẹ. - Trong buổiăsángăđ uătiênăsauăkhiăcóăvợ Tràngăthực sự th y cuộcăđ iămìnhăthayăđổi hẳn,ăvuiăs ớng, hạnhăphúc,ălạcăquanăhơnăvàoăt ơngălai,ăỦăthức về bổn ph n,ătráchănhiệm. + Tọong ngư i êm ái lơ lửng như ngư i trong giấc mơ đi ọa. + Chợt nh n ọa, ồung Ọuanh có cái gì ốừa thay đổi mới mẻ, khác lạ: nhà cửa, sân ốư n, mấy chiếc quần áo, đ ng ọác,... Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 63/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Cảnh tượng th t đơn giản, bình thư ng nhưng đ i với hắn lại rất thấm thía cảm động. + Hắn thấy thương yêu, gắn bó bó ốới cái nhà của hắn lạ lùng. + Hắn sẽ cùng ốợ sinh con, đẻ cái đây. + Bây gi hắn mới thấy hắn nên ngư i, há thấy hắn có bổn ph n phải lo lắng cho vợ con sau này. uO nT hi Da iH oc 01 +... Tọàng có niềm tin, niềm lạc quan, niềm khao khát mãnh liệt về hạnh ịhúc tổ ấm gia đình ốà tình thương giữa những con ngư i nghèo khổ đùm b c nhau để ốượt lên tất cả, bất chấp cả cái đói ốà cái chết. Ậua đó thể hiện niềm tin sâu sắc của tác giả ốào ốẻ đẹị tâm h n con ngư i, sức s ng, niềm hi v ng ốượt lên tất cả những hoàn cảnh nghiệt ngã của hiện thực ồã hội. 4. Vẻ đẹịătợỈăể ỉăbàăẾ T qua di n bi ỉăTợỈătọ ng: a.ăầúẾăđ uăỆểiăbàăỈ i v ỉểà: - Ph p phỏngătr ớcătháiăđộ khácălạ c aăconătraiăvàăvôăcùngăkinhăngạc, sững s khi th yăng lạ trongănhàă ie + Bà lão ịhấp phỏng bước theo con ốào nhà. iăđànăbàă iL + Đến giữa sân, bà lão đứng sững lại, bà lão càng ngạc nhiên hơn. tọong nhà ấy nhỉ? + Sao chào mình bằng u? ro + Bà lão băn khoăn ng i xu ng giư ng. up + Bà lão Ọuay lại nhìn con tỏ ý không hiểu. s/ + Ậuái, sao lại có ngư i đàn bà nào iăđànăbàălạ trongănhà. Ta - Bĕnăkhoĕn,ăloălắng, thắc mắcăkhiănhìnăth yăng /g b. Khi hi u ra sự vi c bi tăđư ẾăỉỂườiăđàỉăbàăệ ệàăẾỊỉăếợuăốàăỉểữỉỂăỉỂàyăsau: .c + Bà lão cúi đầu nín lặng. om - Ch p nh n rong sự nínălặng, vừa mừng vừa t iăthânăvàăxótăth ơngăchoăsố kiếpăconămình. ok + Lòng ngư i mẹ nghèo khổ ấy còn hiểu ra biết bao cơ sự, vừa ai oán ốừa ồót thương cho s kiếị đứa con mình. bo + Còn mình thì... ce + Trong kẽ mắt kèm nhèm của bà ọỉ xu ng hai dòng nước mắt. fa - Lo lắng, buồn t iănh ngăcũngălạc quan, hi v ngăv ợtăquaăhoànăc nhăđóiăkhổ. ww w. + Bà lão khẽ th dài ngửng lên, đăm đăm nhìn ngư i đàn bà. + R i may ọa ông gi i cho khá. + Bà lão đăm đăm nhìn ọa ngoài. + Cuộc đ i chúng nó liệu có hơn b mẹ tọước kia không? - Buồn t i,ăth ơngăc m cho cuộcăđ iăđứaăconădâu. + Bà lão nhìn ngư i đàn bà, lòng đầy ồót thương. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 64/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Bà cụ nghẹn l i không nói được nữa, nước mắt cứ chảy ọòng ọòng. - Lạcăquan,ăđộngăviên,ăkhuyênădạyăhaiăđứa con với niềm hi v ngăvàoăt ơngălaiăt ơiăsáng. + Bà mẹ Tọàng cũng nhẹ nhõm, tươi tỉnh khác ngày thư ng + Cái mặt bủng beo u ám của bà cũng ọạng rỡ hẳn lên. iăt ơiăđonăđ . uO nT hi Da iH oc 01 - Ĕnăchèăkhoánăcámănh ngăv n c + Cầm cái môi, cừa khuấy vừa cư i. + Chè khoán đây, ngon đáo để cơ. Bà cụ Tứ là ngư i mẹ thương con, ố tha, lạc Ọuan, có lòng thương ngư i sâu sắc, biểu tượng cho vẻ đẹị tâm h n của ngư i mẹ Việt Nam. 5.ăẩểợỉăố tăỉỂười v nhặt: a. Th , nỂười v nhặt,ăỉỂườiăđàỉăbàăỆểôỉỂătỪỉ,ăỆểôỉỂăể : ie - Khôngăcóătênăriêng,ăd ngăỦăkhẳngăđ nh th làămột trong số vôăvànănhữngăcôăgáiăb cáiăđóiădứt ra khỏi tổ măgiaăđình,ăquêăh ơng,ălangăthangătrênănhững nẻoăđ ngăđóiăkhát. i ph nữ iL - Tố cáoătộiăácăc a thựcădânăphátăxítăvàăsự c măthông,ătrânătr ngăsâuăsắcăđối với nhữngăng nạnănhânăc a nạnăđói. Ta b. Ngo iăểìỉểăẾủaăỉỂười ph nữ:ăđóiăkhát,ănghèoăkhổ, x uăxí s/ - Khuôn mặt hình lưỡi cày ồám ồ t. up - Hai con mắt tọũng hoáy ro - Cái ngực gầy, léị nhô lên... /g - Áo Ọuần tả tơi như ổ đỉa, th gầy s p hẳn đi, tọên cái khuôn mặt lưỡi cày ồám ồ t chỉ còn thấy hai con mắt. om c. S ph n, c nh ng :ăđángăth ơng,ăb t hạnh .c - Cáiăđóiăc ớp m tăgiaăđình,ăquêăh ơngărồiăđ yăraăđ uăđ ok - Cáiăchếtăđangărìnhăr p cuộc sống c aăng ng,ăxóăchợ iăđànăbàănày. bo - Vìăsự sốngămàămạnh bạoătìmăTràngăvàătheoăvề làmăvợ bằng bốnăbátăbánhăđúc. ce ế.ăTíỉểăẾáẾể,ătợỈăể n: fa - Đóiăkhátăđến mứcăbópăchát,ăchuaăngoa,ăliềuălĩnh,ătrơătrẽn,ăđanhăđá,ăkhôngăchútăeăthẹn, th măchíăthôă t c. ww w. + Th cong cớn. + Nhà tôi ơi, nói th t hay nói khoác đấy? + Th ốùng đứng d y, lon ton chạy lại đẩy ồe cho Tọàng. + Th đứng tọước mặt hắn song sỉa nói. + Th cắm đầu ăn một ch p b n bát bánh đúc liền chẳng chuyện tọò gì. +.... Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 65/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Vìăcáiăđói,ăth đưăquyếtăđ nhătheoăTràngăvề nhàăđể tìmăsự sốngămàăkhôngăchútăđắnăđo. + Mấy ch con gái ng i ốêu ọa đấy. + H ng i đấy nhặt hạt ọơi, hạt ốãi, hay có công ốiệc gì g i đến thì làm. + Nói thế Tọàng tư ng là nói đùa ai ng th về th t. i vợ đúngă uO nT hi Da iH oc 01 - Về nhàăTràngăth tr nênăỦătứ, nết na, hiền th c,ăkhôngăcònănh ătr ớc nữa, tr thànhăng nghĩa. + Th cắị cái thúng con, đầu hơi cu i xu ng. + Ngư i đàn bà có ốẻ khó ch u lắm. Th nhíu đôi lông mày lại, đưa tay lên ồóc ồóc lại đôi tà áo. + Tọông ch thèn thẹn hay đáo để. + Th càng ngượng ngh u, chân n bước díu ốào chân kia. + Th khéị néị đứng nguyên chỗ cũ. + Ngư i đàn bà hiền h u đúng mực không còn ốẻ gì chao hát, chỏng lỏn. ie +... iL Th là nạn nhân của hoàn cảnh, b cái đói đẩy đến b vực cái chết, giá tọ b hạ thấp, th có một sức s ng, lòng ham s ng mạnh mẽ ốà một tâm h n đáng tọân tọ ng. - Tìnhăhuống truyệnăđộcăđáoăvàăc măđộng. up - Nghệ thu t kể chuyện tự nhiênămàăh p d n: s/ Ta 6.ăVàiăỉétăố ngh thu t: ro +ăCáchăd n dắtăcâuăchuyện tự nhiên,ăgi n d , chặt chẽ. /g +ăKhéoăléoălàmănổi b t sự đối l p giữaăhoànăc nhăvàătínhăcáchănhân v t. om - Dựng c nhăsinhăđộng,ăcóănhiều chi tiếtăđặc sắc. .c - Đối thoạiăsinhăđộng, h p d n,ălàmărõătínhăcáchătừngănhânăv t ok - Nghệ thu tămiêuăt tâmălíănhânăv t tinh tế, sắc s o:ăTràng,ăbàăc Tứ bo - Ngônăngữ mộc mạc, gi n d , g n v i kh u ngữ nh ngăđ ợc chắt l căkĩăl ỡng... ce E. R NGăXẨăNUă- NGUY NăTRUNGăTHẨNH fa I.ăTácăgi ww w. - NguyễnăTrungăThànhăbútădanhălàăNguyênăNg c,ătênăkhaiăsinhălàăNguyễnăVĕnăBáu,ăsinhănĕmă1932,ă quêăhuyệnăThĕngăBình,ăQu ng Nam. - Nĕmă18ătuổi,ăkhiăđangăh căTHPT,ăôngăxinăgiaănh păquânăđội. Sau một th i gian ôngăđ ợc chuyểnălàmăphóngăviênăbáoăẬuân đội nhân dân Liên khu V. - Sauănĕmă1954,ăôngăt p kết ra Bắc,ănĕmă1962ăôngătr lại chiếnătr ph c v khángăchiến. đơnăv chiếnăđ u, ng miền Nam hoạtăđộngăvĕnănghệ Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 66/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Thamăgiaăcácăhoạtăđộngăcáchămạng trong hai cuộcăkhángăchiến Bộ (1950 ậ 1975), từng giữ nhiều chức v quan tr ng... - Th i gian hoạtăđộngăcáchămạng c nhăvàăconăng iăTâyăNguyên. LiênăKhuăV,ăTâyăNguyênăvàăNamă TâyăNguyênăgiúpăôngăcóăhiểu biếtăsâuăsắc, gắnăbóăm t thiết với uO nT hi Da iH oc 01 - Ông là nhà ốăn tọư ng thành tọong hai cuộc kháng chiến, gắn bó m t thiết với mảnh đất Tây Nguyên. - Tácăph măchính:ăĐất nước đứng lên (tiểu thuyết, 1954 ậ 1955), t p truyện ngắn Rẻo cao (1961), t p truyệnă vàă kíă Tọên Ọuê hương những anh hùng Điện Ng c (1969), tiểu thuyết Đất Quảng (1971 ậ 1974),... II.ăHoƠnăc nhăsángătácă- xu t x - Truyện ngắn Rừng ồà nu đ ợc viếtănĕmă1965ă(raămắtăđ uătiênătrênătạpăchíăVăn nghệ Ọuân giải ịhóng Trung Trung bộ số 2/1965,ăsauăđóă inătrongăt p Tọên Ọuê hương những anh hùng Điện Ng c)ălàătácă ph m nổi tiếng nh t trong số cácăsángătácăc aăNguyênăNg căđ ợc viết rong nhữngănĕmăthángăkhángă chiến chống Mỹ. iL ie - Nĕmă1965,ăđế quốc Mỹ bắtăđ uăđổ quânăàoăạcăvàoămiềnăNam,ăcácăchiến d chăcángăquétăđ ợc tổ chức quyămôăvàăr m rộ hơn.ăTrongăhoànăc nh yănhàăvĕnăviết Rừng ồà nu nh ămột biểuăt ợng cho tinh th n b t khu tăkiênăc ng c aăđồngăbàoăTâyăNguyênănóiăriêngăvàăđồngăbàoătaănóiăchung. III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n Ta 1.ăảìỉểătư ỉỂăẾợyăồàăỉu:ă s/ * ụănghĩaăthực: up - Câyăxàănu: vùngăBắcăTâyăNguyên,ăKonăTum. /g + M c nhiều ro + Một loạiăcâyăh thông,ănhựaăvàăgỗ đềuăcóăgiáătr . om - Đặcăđiểm: .c + M căthànhătừngăđồi tạoăthànhărừngăxàănu. ok + Nhựaăthơmăngàoăngạt. bo +ăSinhăsôiăn y n r t khỏe. ce + Ng n xanh r n,ăhìnhămũiănh n lao thẳngălênăb u tr i. +ăHamăánhăsáng,ăthânăcâyăsumăsê,ătoăkhỏe. ww w. fa  Cây ồà nu mang một vẻ đặc biệt vừa man dại lại trong sạch, vừa thanh nhã lại rắn rỏi ốà giàu sức s ng, là loài cây biểu tượng tiêu biểu cho thiên nhiên núi ọừng Tây Nguyên. * ụănghĩaăbiểuăt ợng: - Câyăxàănuătr ớc sự tànăpháăc aăđạnăđạiăbácăgiặc: + Làng trong tầm đại bác của đ n giặc. + Hàng ốạn cây không có cây nào không b thương. + chỗ vết thương, nhựa ứa ọa tọàn tọề, thơm ngào ngạt, như cục máu lớn. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 67/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Cạnh một cây ồà nu gục ngã, đã có b n năm cây con m c lên, ng n xanh r n, hình mũi nh n lao thẳng lên bầu tr i. + Đạn đại bác không thể giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như một thân thể cư ng tọáng. + Đầu nh n hoắt như những mũi lê. uO nT hi Da iH oc 01 + Cây ồà nu mẹ ngã, cây con m c lên. - Câyăxàănuăgắn vớiăhìnhăt ợngăcácănhânăv t: +ăỌngăc Mếtălàăcâyăxà nu cổ th +ăTnúălàăcâyăxàănuăđưătr ngăthành. + C uăbéăHengănh ăcâyăxàănuănonămới m călên. iălàngăXôăMan. iL - Câyăxàănuăgắnăbóăvới cuộc sống, chiếnăđ uăconăng ie Cây ồà nu biểu tượng cho vẻ đẹị tâm h n, cho sức s ng mãnh liệt, cho sự đau thương nhưng kiên cư ng, bất diệt, cho khát ố ng tự do, khát ố ng giải ịhóng, cho sự đấu tranh sinh t n, cho s ph n ốà phẩm chất ngư i dân làng Xô Man. Ta + H sinhăraăvàălớnălênăd ới nhữngăcánhărừngăxàănuăbạtăngàn. s/ +ăCôngăd ng c a từng bộ ph năcâyăxàănuă:ălửa, khói, đu c từ câyăxàănuăgiúpă íchăcuộc sốngădânălàngă XôăMan.... ro up Cây ồà nu có m i quan hệ gắn bó máu th t m t thiết với cuộc s ng, cuộc chiến đấu của dân làng Xô Man. 2.ăảìỉểătư ỉỂăỉểợỉăố tăTỉú: /g a.ăảỊàỉăẾ nh, s ph n: om - Cha mẹ m t sớm, mồ côiătừ nhỏ. .c - Sốngăd ới sự đùmăb c c aădânălàngăXôăMan. bo ok Hoàn cảnh bất hạnh, đáng thương, tiêu biểu cho s ph n, hoàn cảnh của ngư i dân núi dưới sự th ng tr của đế qu c Mỹ ốà b n tay sai ngụy quyền. ce b.ăTíỉểăẾáẾể,ăịể m ch t: fa * Lúcănhỏ: - Sớmăđ ợc tiếpăxúc,ăgiácăngộ,ăhĕngăháiăthamăgiaăhoạtăđộngăcáchămạngănuôiăgi uăcánăbộ. ww w. + Sau cùng đến lũ tọẻ thay ông già, bà già. + Tọong đám đó hăng hái nhất là Tnú ốà Mai. + Cán bộ là Đảng. Đảng còn, núi nước này còn. - Chúăbéăcóăcáătínhă mạnh mẽ,ătáoăbạo,ă ganăgóc,ăm uătrí,ăthạoăđ tuyệtăđối vớiăcáchămạng. ng,ăgiàuătìnhăc măvà trungă thànhă Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 68/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Có lần h c thua Mai, nó đâị cái bảng tọước mặt Mai ốà anh Ậuyết, bỏ ọa ngoài su i ng i một mình su t ngày. + Anh Quyết ra dỗ, nó không nói. Mai ọa dỗ, nó đòi đánh. + Nó cầm một hòn đá, tự đ ị ốào đầu, máu chảy ọòng ọòng khi h c thua Mai. uO nT hi Da iH oc 01 + Tnú hay Ọuên chữ, nhưng đi đư ng núi thì đầu nó sáng lạ lùng. + Không bao gi nó đi đư ng mòn. + Khi Ọua sông không thích lội chỗ nước êm, cứ lựa chỗ thác mạnh mà bơi ngang... + Khi b đ ch bắt nhất quyết không khai, nu t lá thư...tay đặt lên bụng nói “ đây này!” Từ nhỏ Tnú là chú bé liên lạc gan góc, dũng cãm ốà tọung thành tuyệt đ i với cách mạng, sự mưu tọí, mạnh mẽ, am hiểu từng đư ng đi nước bước, là một bộ ph n quan tr ng của cách mạng. * Lớnălên: - Tnúătr thànhămộtăchàngăthanhăniênăTâyăNguyênăhoànăh o: rắn chắc, cao lớn,ăc câyăxàănuălớn. ie - B bắtăvàăv ợt ng c tr về làngăchiếnăđ u. Ta iL - TnúăhạnhăphúcăbênăMaiăvàăđứaăconătraiăđ uălòng. - Khi chứng kiến vợ con b giặcăhànhăhạ ngătrángănh ămột up + Anh bứt đứt hàng chục tọái ốả mà không hay. s/ + Hai bàn tay bíu chặt lấy g c cây khi b n lính, mư i thằng, d n Mai ọa sân. ro + Ch m d y tọước sự ngăn cản của cụ Mết. /g + Hai con mắt như hai cục lửa. + Hét một tiếng dữ dội. Tnú nhảy ốào giữa b n lính. om + Ôm chặt lấy hai mẹ con Mai. .c  Tnú ọất thương ốợ con, căm thù giặc sâu sắc, dũng cảm, gan dạ nhưng không thể cứu được vợ con ok tọước sự tàn bạo ốà man ọợ của kẻ thù. bo - Nguyênănhânăt m bi k chăvàăỦănghĩaăl i c Mết. ce +ăTnúăkhôngăcứuăđ ợc vợ vàăconăvìăTnúăchỉ cóăhaiăbànătayătrắng. fa + C Mết khôngăcứuăđ ợcăTnúăcũngăvìăchỉ cóăhaiăbànătayătrắng. + Chúng nó đã cầm súng, mình ịhảu cầm giáo! ww w.  Một tuyên ngôn mang tính chân lí cách mạng - để chiến đấu ốà chiến thắng giặc Mỹ phải dùng bạo lực cách mạng, phải đứng lên cầm giáo chiến đấu. - Lúcăb bắt, b giặc dốtăcháyăm iăđ uăngónătay. + Ngạc nhiên, bình thản nghĩăđếnăt ơngălaiăcáchămạng. + Không kêu tọợn mắt, nhìn thằng Dục đang cư i sằng sặc. + Mư i đầu ngón tay b c cháy, Tnú nhắm mắt, r i m mắt ra, trừng trừng. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 69/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Anh không cảm thấy lửa mư i đầu ngón tay nữa, nghe lửa cháy tọong lòng ngực, cháy bụng. + ậăng cắn nát môi... + Thét lên một tiếng dữ dội “Giết”. - ụănghĩaăđôiăbànătayăTnú: +ăM uO nT hi Da iH oc 01 +... iăđ uăngónătayăb giặcăđốt, mỗiăngónăchỉ cònăhaiăđốtănh ngăTnúăv n chiếnăđ uădũngăc m. + Biểuăt ợng cho cuộcăđ iăđ yăđauăth ơng,ăm tămát,ăđ yăcĕmăh n. + Chứngătíchătộiăácăc a kẻ thùăđối vớiăng iădânămiềnănúi. + Biểuăt ợng cho sức sốngămưnhăliệt,ălòngăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắcăkhôngăgìăcóăthể tiêuădiệtăđ ợc. + Thể hiện ph m ch t cộng s n, vẻ đẹp c a ch nghĩaăanhăhùngăcáchămạng. Tnú là một ngư i chiến sĩ cách mạng bất khuất, kiên tọung, dũng cảm, gan dạ, một lòng tọung thành ốới cách mạng ốà không b gục ngã tọước đau thương. iL ie =>Tnú tiêu biểu cho những nét tính cách ốà ịhẩm chất đạo đức cao đẹp của cộng đ ng ngư i Stọá Tây Nguyên: gan góc, dũng cảm, rất mực tọung thành ốới cách mạng, tha thiết yêu bản làng, biết ốượt lên bi k ch cá nhân để biến yêu thương, căm thù thành hành động kiên cư ng để chiến đấum s/ a. C M t Ta 3.ăảìỉểătư ỉỂăỉểợỉăố t t p th ệàỉỂăXôăẨaỉ. ro - Bàn tay nặng tr ch như một kiềm sắc. up * Diện mạo, ngoạiăhình: hai /g - Già láng Ọuắt thước, ọâu dài tới ngực ốà ố n đen bóng, mắt v n sáng ốà ồếch ngược, vết sẹo bên má ố n sáng bóng. om - Ngực căng như một cây ồà nu lớn. .c - Sáu mươi tuổi mà gi ng cứ , dội vang tọong lòng ngực. ok * Tính cách, ịhẩm chất: bo - Giàuăkinhănghiệm,ăcóăt mănhìnăxa,ătrôngărộng đánh Mỹ phải đánh dài. ce - CóăỦăthức giữ gìnătruyền thốngăanhăhùngăchống giặc c a cộngăđồng: Tao chết r i, chúng mày ịhải kể lại cho con cháu nghe...Chúng nó đã cầm súng, mình ịhải cầm giáo! fa - Gắnăbó,ăgiàuăyêuăth ơngăvớiădânălàng,ăkể sayăs a,ăxúcăđộng: Vụng về tr tay lau một gi t nước mắt. ww w. - Dũngăc m, gan dạ,ăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắc: Tiếng cụ Mết mác của cụ Mết. “Chém! Chém hết!..Thằng Dục nằm dưới Cụ Mết là thủ lĩnh tinh thần của dân làng Xô Man, khỏe mạnh, dũng cảm, gan dạ, kiên tọung, bất khuất biểu tượng cho già làng cây ồà nu cổ thụ của núi ọừng Tây Nguyên. b. Mai: - Sớmăgiácăngộ cáchămạng,ăthamăgiaăhĕngăhái:ăHăng hái nhất có Tnú ốà Mai. - Thôngăminh,ăd uădàng,ăđángăyêu: Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 70/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Mai h c giỏi hơn Tnú, ba tháng đ c được chữ, viết được cái ý tọong bụng mình mu n nói, sáu tháng làm được bài toán hai con s . + Tnú ốề tui cũng không ốề, về đi anh Tnú. - Dũngăc m,ăkiênăc ng,ăth ơngăcon,ătrungăthànhăvớiăcáchămạng. uO nT hi Da iH oc 01 + Khi thằng D c hỏi gửng đôi mắt lớn nhìn thằng Dục. + Ch vội tháo tấm đ u, l t đứa con ọa ịhía bụng, lúc cây sắt giáng ồu ng tọên lưng. Mai là một ngư i con gái dũng cảm, thương con, gan dạ, kiên tọung, cây ồà nu tọư ng thành biểu tượng cho phẩm chất ốà s ph n con ngư i Tây Nguyên. Ế.ăDít: - Sớmăgiácăngộ,ăhĕngăháiăthamăgiaăcáchămạng: lanh lẹn, cứ xẩm t i lại bò theo máng nước đem gạo ra rừng cho cụ Mết, Tnú ốà thanh niên. - Dũngăc m,ăganăgóc,ătrungăthànhăvớiăcáchămạng: ie + B giặc bắn từngăviênăđạnăvàoăqu năáoăkhóc thét lên ọ i đến ốiên thứ mư i nó chùi nước mắt, từ đó im bặt. Ta - ụăthức tổ chức kỉ lu t,ătráchănhiệmănh ngăgiàuătìnhăc m. iL + Nó Ọu t lên một cái nhưng đôi mắt thì ố n nhìn b n giặc bình thản lạ lùng. s/ + Hỏi Tnú, gi ng hơi lạ lùng: Đ ng chí ốề có giấy không? + Đôi mắt nghiêm khắc của Dít. up + Bây gi ch mới cư i. /g ro  Dít thế hệ thanh niên kế thừa ốà tiếp n i sự nghiệị cách mạng, cây ồà nu tọư ng thành tiếp n i truyền th ng làng Xô Man. om ế.ăBéăảỀỉỂ: .c - Ngoạiăhình:ăđội cái mũ sụp, chiếc áo bà ba dài ịhết đít, v n đóng kh . ok - Tínhăcách:ăít nói như những ngư i làng Xô Man. - Sớmăgiácăngộ vàăhĕngăháiăthamăgiaăcáchămạng: bo + Nó mang một khẩu súng tọư ng Mát, d n Tnú đi. ce + Súng đeo chéo ngang lưng ọa ốẻ một ngư i lính thực thụ. fa - Dũngăc m, gan dạ, am hiểu từngăđ ngăđiăn ớcăb ớc,ătrungăthànhăvớiăcáchămạng. ww w. + Thằng bé Heng gặp anh con nước lớn d n anh về + D n anh an toàn Ọua những tử đ a, những hầm chông, h chông ch ng kẻ thù. Bé Heng thế hệ tương lai sẽ n i tiếp sự nghiệị cách mạng, cây ồà nu non tiếp n i truyền th ng làng Xô Man. 4.ăVàiăỉétăố ngh thu t: - Tácăph măđ mămàuăsắc sử thi: Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 71/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) +ăĐề tài:ăcuộcăđ u tranh chống Mỹ c aănhânădânăta. i th yăđ ợc số ph n c a c cộngăđồngăTnúăậ làngăXôă + Cốt truyện:ăthôngăquaăcâuăchuyện về mộtăng Man ậ dânătộc Việt Nam. +ăHìnhăt ợngăthiênănhiênă:ăcâyăxàănuăbiểuăt ợng cho sức sốngămưnhăliệt,... i:ăTnú,ătínhăcách,ăph m ch tătiêuăbiểu c aăng i chiếnăsĩăcộng s n. uO nT hi Da iH oc 01 +ăHìnhăt ợngăconăng +ăNgônăngữ:ăgiàuăch tăthơ,ănhiềuăđiệpăkhúcăcứ vangălênăậ hìnhăt ợngăcâyăxàănuăđ ợc nhắc lạiăhơnă20ă l n. + Gi ngăđiệu:ămangăâmăh ng trang tr ng,ăhàoăhùng... - Cáchăkể chuyệnăkhéoăléo,ăh p d n, nhiều chi tiếtăsinhăđộng. - Nghệ thu tămiêuăt tâmălíănhânăv t:ăTnú,ăMết,... - Nghệ thu t khắc h aătínhăcáchănhânăv t:ăđôiăbànătayăTnú. ie - Tácăgi r t tinh tế trong việc gợiălênăkhôngăkhí,ămàuăsắcăTâyăNguyên:ăc Mết t p hợpădânălàng,ăkể conăcháuănghe,ăđốt lửa chiếnăđ u. iL F. NH NGăĐ AăCONăTRONGăGIAăĐỊNHă(trích)ă- NGUY N THI Ta I.ăTácăgi s/ - Nguyễn Thi (1928 ậ 1968),ăbútădanhăNguyễn Ng c Tu n,ăquêăNamăĐ nh. up - Sớm mồ côiăcha từ khi 10 tuổi, mẹ điăb ớc nữa,ăôngăsống nh vàoăh hàngănênăv t v , cực nh c từ nhỏ. LớnălênăvàoăSàiăGònăh căvàăkiếm sống. ng Bắc ậ Nam, /g ro - Ọngăthamăgiaăhaiăcuộcăkhángăchiến chốngăPhápăvàăMỹ, hoạtăđộng c hai chiếnătr vừa tham gia hoạtăđộngăcáchămạng vừaăhĕngăháiăhoạtăđộngăvĕnănghệ. om - Nguyễn Thi là một trong những cây bút ốăn ồuôi hàng đầu của ốăn nghệ giải ịhóng miền Nam trong th i kì kháng chiến ch ng đế qu c Mỹ. ok .c - Tácă ph mă chính:ă Truyện ốà kí, xu t b nă nĕmă 1978,ă Nguyễn Ng c Tấn - Nguyễn Thi toàn t p (4 quyển), xu t b nănĕmă1996. bo - Nĕmă2000,ăôngăđ ợc tặng Giải thư ng H Chí Minh ốề ốăn h c nghệ thu t. ngăvàăphongăcáchănghệ thu t: ce - T ăt fa + NguyễnăThiălàăng iăMBănh ngăgắnăbóăsâuăsắc vớiănhânădânăNamăbộ,ăđưăthực sự tr thànhănhàăvĕnă c aăng iănôngădân Nam Bộ trong th iăkìăkhángăchiến chống Mỹ cứuăn ớc. ww w. +ăNhânăv tătiêuăbiểu c a NguyễnăThiălàănhânădânăNamăbộ cóălòngăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắc,ăvôăcùngăgană góc,ăkiênăc ng th y chung son sắt vớiăquêăh ơngăcáchămạng. +ăNĕngălựcăphânătíchătâmălíănhânăv t sắc s o. Cóăkh nĕngăthâmănh păvàoăđ i sống nộiătâmăc a từng nhânăv t,ăphânătíchăvàădiễn t chínhăxácănhữngăquáătrìnhătâmălíătinhăviăc aăconăng i. II.ăHoƠnăc nhăsángătácăậ xu t x : Những đứa con tọong gia đình làămột trong những truyện ngắn xu t sắc nh t c a NguyễnăThi,ăđ ợc viết ngay trong nhữngăngàyăđ uăácăliệt chống Mỹ cứuăn ớcănĕmă1966,ăkhiăôngăcôngătácă tạpăchíăVăn nghệ giải ịhóng. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 72/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n 1. NhữỉỂăỉểợỉăố t t o dựng truy n th ỉỂăỂiaăđìỉể: a.ăCểúăẩĕỈă- k t tinh truy n th ỉỂăỂiaăđìỉể: - Ng iălaoăđộng ch tăphácănh ngăgiàuătìnhăc m th y chung. iănôngădânătừng tr i: đi đây đi đó nhiều vàăham sông ham bến. uO nT hi Da iH oc 01 - Nghề nghiệp:ălàmănghề chèoăm ớn,ăng - Tácăgi cuốn sổ giaăđìnhăghiă lại tộiăácăc a Mỹ, những chiếnăcôngăc aăgiaăđìnhăhayăkể cho Việtăvàă Chiến nghe về nhữngăcâuăchuyện c aăgiaăđình. +ăNg iăth ăkíătrungăthànhăc a cuốnăbiênăniênăsử,ădùăchữ viếtălòngăngòng,ă l iăvĕnăthôămộcănh ngăkĩă càng,ătỉ mĩ... •ăÔng nội ra nắm giàm bò b lính tổng ẫhòng bắn ốào giữa bụng. • Thím Năm b bắn bể xu ng khi đi ọ c lá chu i, chết còn mặc cái Ọuần mới, tọong túi còn hai đ ng bạc. • Má Việt ôm ọổ đi đòi đầu ch ng. iL • B n lính chửi bác Hai một câu, bà Nội b chúng đánh ba ọoi. ie • Tía của Việt b bắt chặt đầu. s/ Ta + Cuốn sổ giaăđìnhăăcóăỦănghĩaăsâuăsắc - vừaălàăgiaăph , vừaălàăb ngăvàngătônăvinhătruyền thống gia đình,ălàăt m bia khắc mốiăthùănhà,ănợ n ớc. - L iănóiăgi n d , mộc mạcănh ngăsâuăxa,ăcóătínhătriếtălíă- triếtălíăcuộcăđ i. iăyêuăchuộngăđạoănghĩa,ăđề cao tinh th n tr ng tình nhà, ốẹn tình nước up - Ng ro - Câuăhòăthể hiện tìnhăc măsâuăsắc, sự nhắn nh , l i thề dữ dội. /g + Câu hò nổi lên giữa ban ngày cất lên như một hiệu lệnh,... om + Từng tiếng vỡ ra nhắn nhủ tha thiết, ... .c + Cu i cùng ngắt lại như một l i thề dữ dội ... ok Chú Năm là khúc thượng ngu n của dòng chảy truyền th ng gia đình, nơi kết tinh đầy đủ hơn cả truyền th ng yêu nước, căm thù giặc, thủy chung, son sắc với cách mạng của gia đình Nam Bộ. bo b.ăẨáăVi t - hi ỉătểợỉăẾểỊătọuy n th ỉỂăỂiaăđìỉể. ng mạnh mẽ về tinh th n,ăđ sức chống ch i với fa ce - Ng i ph nữ khỏe khoắn về thể ch tăvàăkiênăc gianănguy,ăkhóănh c ww w. + Má bơi ồu ng thiệt khỏe, đầu hơi cu i xu ng, cái nón ọách mướị để lộ cái gáy đo đỏ ốà đôi ốai lực lưỡng... + Xu ng c p bến, mặt má ố n đỏ rực, cái nón ọách được ngả ọa làm Ọuạt, lưng áo bà ba đã đen lại không còn thấy bạc nữa... - Ng i ph nữ t n t o,ăđ măđang,ătháoăvát,ăsuốtăđ iăhiăsinhăvìăchồng con + Sáng sáng l i dặn dò của má ốừa tới tai con thì má ốà ồu ng đã tít giữa sông. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 73/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Chiều chiều mặt còn đỏ rực ốà đ m m hội lại còn bơi thuyền đi, mãi canh hai khuya khoắt má mới tr về nhà... + Lội hết đ ng này sang bưng khác - Ng i ph nữ giàuăngh lực, ch uăđựng, b nălĩnhăcứng cỏi,ăkiênăc dạyăđànăconăvàăchiếnăđ u. ng,ănénăđauăth ơngăđể sốngănuôiă uO nT hi Da iH oc 01 + Chồng b giặc giết, b năthânăph iănuôiăđànăconăbốnăđứa: ch Chiến, Việt, Út em, ch Hai. + Khôngărơiălệ khi chồng b giặc giết: •ăChiều hôm đó, ốề đến nhà má mới khóc. • Bao nhiêu năm sau đó, lúc nào nói đến chuyện tọên má cũng không khóc +ăVùiăsâuăđauăth ơngăvàoăcõiălòng,ătự gánhăl y.... - Ng i ph nữ ganăgóc,ădũngăc m, yêuăth ơngăchồngăconăvàăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắc. + Một tay bồng con, một tay cắp rổ điătheoăthằng giặcăđòiăđ u chồng ậ Ba mày b Tây nó chặt đầu, tao cứ đi theo cái thằng ồách đầu mà đòi...một tay b ng em mày, một tay cắp rổ ie +ăHiênăngangăđốiăđápăvới kẻ thù.. iL +ăKhôngăkhiếp sợ, mắt sắcăánhănhìnăb nălínhăkhiăb chúngăbắn d a ậ lòng dạ tao đâu còn ọãnh để mà sợ, mà khóc, chỉ thương con thôi. s/ Ta Má Việt biểu tượng cho ngư i phụ nữ Việt Nam, hiện thân cho tọuyền th ng gia đình, cuộc đ i Ọuá nhiều đau thương, kh c liệt mà ọất đỗi kiên cư ng, bất khuất, hết sức đau thương mà cao cả. up 2. NhữỉỂăỉểợỉăố t ti p n iăốàăịểátăểuyătọuy n th ỉỂăỂiaăđìỉể. ro a. Ch Chi n - sự ti p n iăỉỂười mẹ: thừaăh /g - Côăgáiăkhỏe mạnh về thể ch t,ăvócădáng,ăng thắng. ng c aămáăvócădángăhìnhăhàiăvàăc ph m ch tătâmăhồn. iăsinhăraăđể xốcăvác,ăch uăđựng,ăđể chiếnăđ uăvàăchiến om + Hai bàn tay tọòn ốo sạm đỏ màu cháy nắng. .c + Thân ngư i to ốà chắc n ch. i ph bo ok - Côăgáiăđ măđang,ătháoăvát,ăbiếtăloătoan,ăchuăđáoăcôngăviệcăgiaăđình,ămangăph m ch t c aăng nữ Việt Nam. ce + Cha mẹ b giặc giết ph i thay mẹ nuôiăcácăem. fa +ăTínhătoán,ăthuăxếp g năgàng: ww w. •ăThằng Út sang ốới chú Năm, nhà cho các anh ồã mượn m tọư ng h c, ruộng trao lại cho chi bộ cho ngư i khác mần, hai công mía để giành đám giỗ má, bàn th g i sang chú Năm. - Côăgáiăchĕmăchỉ, c n m n,ăkiênătrì,ăkiênănh n,ăganălì,ădũngăc m,ăcóăỦăchíăquyếtătâmăgiết giặcăvàăcóă lòngăcĕmătùăgiặcăsâuăsắc. + Bỏ ĕnăt păđánhăv n cuốn sổ giaăđìnhătừ tr aăchoăđến chạng vạng. •ăTiếng đặng, tiếng mất, chữ mẹ đẻ chữ con. • Từ trưa đến xế, r i từ xế tới chiều, bỏ ăn Ọuên cả tr i chạng vạng. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 74/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Quyếtătâmăxungăphongăđiătòngăquânăđánhăgiặcăđể tr thùăchoăbố mẹ,ăsuyănghĩăr tănghiêmătúc. • Nếu giặc còn thì tao mất. • Còn m i thù thằng Mỹ có thể r giấy được, ốì nó đang đè nặng lên ốai. - Côăgáiămới lớn, trẻ trungă,yêuăđ i,ăng i ch biếtănh ng nh n em. + Lo lắng,ăyêuăth ơngă vàălúcănàoăcũngănh cuộc chiếnăđ u gian khổ vàănguy hiểm. uO nT hi Da iH oc 01 + Trẻ trungăthíchălàmăduyên,ălúcănàoătrongătúiăcũngăcóăcáiăg ơngă ng nh n em t t c ,ăkhôngă muốn em ph i sớmăb ớcăvàoă Ch Chiến là thế hệ tiếp n i truyền th ng gia đình, khúc sông sâu tọong dòng chảy truyền th ng gia đình, sẽ đi ồa hơn nữa tọong dòng chảy đó, biểu tượng của ngư i phụ nữ Viêt Nam tọong cuộc kháng chiến ch ng Mỹ. b. Vi t - t tuổiătể ăđiătểẳỉỂăđ n chi ỉătọường: - Khi nhà,ăViệtălàăc uăbéă tuổi mới lớn,ăvôăt ,ăhiếuăđộng. + Su t ngày mải mê bắt ếch, bắt chim...lúc nào cũng có cái ná thun tọong ngư i. iălính,ăViệt v năvôăt ,ăhồnănhiênănh ătrẻ con. Ta - Khi chu n b nh păngũ,ăthànhăng iL ie + Hiếu thắng, lúc nào cũng tọanh hơn ốới ch từ việc bắt ếch đến vết đạn bắn thằng Mỹ tọên sông Đ nh Thủy s/ + Khi ch chiến không cho đi thì đá tọái dừa dưới chân ồu ng mương cái dùng. + Nghe ch chiến sắp xếị, lo toan thì lăn kềnh ọa ốán cư i khì. up + Vào bộ đội, cầm cây súng đánh giặc Việt v n mang theo ngư i cây ná thun. /g ro + Khi b thương tọên chiến tọư ng lại sợ ma: con ma cụt đầu tọên cây, thằng chỏng thụt lưỡi ngoài ốòm sông... om - Dùăvôăt ,ăhồnănhiên,ătrẻ conănh ngăsuyănghĩăr tănghiêmătúcăvề kẻ thù,ăvề cuộc chiếnăđ u chống Mỹ, quyếtătâmăgiết giặcăvàăcóălòngăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắc. .c + Cha mẹ b giặc giết hại, sốngăd ới sự đùmăb c c aăchúăNĕm,ăch Chiến. ok +ăHĕngăháiăxungăphongăvàoăbộ đội, giết giặc tr thùăchoăgiaăđình. bo +ăLòngăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắc - m i thù thằng Mỹ có thể r giấy được, ốì nó đang đè nặng lên ốai. i chiếnăsĩăqu c m,ăganăgóc,ăkiênăc ng,ăluônăch độngătìmă fa ce - Khi b th ơng,ălạcăđồngăđội, Việtălàăng giặcămàăt năcông. + B th ơngă mắtăvàăng tăđiăkhiăleoălênămột chiếc xe b căthép,ădùngăpháoăth tiêuădiệtănó. ww w. + B th ơngăhaiătayăđauăđớn, mắtăkhôngănhìnăth yănh ngăv n quyết sống chết với kẻ thù. •ăMày đổ Ọuân thì súng tao còn đạn. • Tọên tọ i có mày, dưới đất có mày, khu ọừng này có mình tao. Mày bắn được tao thì tao cũng bắn được mày. +ăVuiăs ớng khi nghe tiếngăsúng c aăđồngăđội, b th ơngănặngănh ngăv n cố bòăvàămuốn tham gia vàoătr năđánh. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 75/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) •ăMột loạt đạn súng lớn...Việt ng c d y. • Việt mu n ọeo lên. • Tiếng súng nghe thân thiết ốà ốui lạ. - Conăng iăcóătìnhăc măsâuănặng vớiăgiaăđình,ămẹ, ch ,ăchùăNĕm,ăđồngăđội. uO nT hi Da iH oc 01 + Chu n b điătóngăquân,ăn uămâmăcơmăcúngămá. + B th ơngănhiều l n tỉnh, nhiều l n ng tăđi,ănhớ lại nhữngăkíăức về mẹ, ch Chiến,ăchúăNĕm,ăđồng độiăanhăTánhăkhôngănguôiătrongătâmătríăViệt. +.... Việt là thế hệ tiếp n i truyền th ng gia đình, khúc sông sau sẽ tiếp n i ốà đi ồa hơn nữa tọong dòng chảy truyền th ng gia đình, Việt có sự th ng nhất của con ngư i bình thư ng với những phẩm chất ịhi thư ng, hình tượng nhân ố t tiêu biểu cho thế hệ thanh niên miền Nam th i ch ng Mỹ. 4.ăVƠiănétăv ngh thu t: ngămiênămanăđứt nối c aănhânăv t Việt ậ kể chuyện ie - Nghệ thu t tr n thu t ch yếuăquaădòngăhồiăt theoădòngătâmăt . iL - Nghệ thu t khắc h aătínhăcáchăvàămiêuăt tâmălíănhânăv t tinh tế, sắc s o: Việt khi b th ơngăvàălạc đồngăđội,.... i Nam Bộ:ăbànă s/ Ta - Dựng lạiăkháăsinhăđộng cuộc sống, phong t c t păquán,ăsinhăhoạt c a nhữngăconăng th máăViệt, nghề buônăbánăt o t n c aămáăViệt, Cuốn sổ giaăđình,ă... ro up - Chi tiếtătrongătácăph m th t sốngăđộng,ăcóănhững chi tiếtăđặc biệt ám ảnh cứ nhắc đi nhắc lại, được miêu tả kĩ gợi cảm giác ốề cuộc chiến tọanh tàn kh c: MáăViệtăđiăđòiăđ u chồng b t ch păsúngăđạn bắnăđùngăđùngătrênăđ u,ăôngănội b bắn bể b ng, ... om /g - Tácăph măđ mămàuăsắc sử thi: Đề tài, c t truyện, nhân ố t, ngôn ngữ ốà gi ng điệu,... .c G. CHI C THUY NăNGOẨIăXAă(trích) - NGUY NăMINHăCHỂU I.ăTác gi ok - NguyễnăMinhăChâuă(1930ăậ 1989),ăquêă QuỳnhăL u,ăNghệ An. bo - Đ uănĕmă1950,ăôngăgiaănh păquanăđội, theo h cătr ngăSĩăquanăL căquânăTr n Quốc Tu n. ce - Từ nĕmă1952ăậ 1958,ăôngăthamăgiaăcôngătácăvàăchiếnăđ u tạiăS ăđoànă320. fa - Nĕmă1962,ăôngăvề phòngăVĕnănghệ quânăđội, sau chuyển sang tạpăchíăvĕnănghệ quânăđội. ww w. - Tr ớcănĕmă1975,ăsángătácăc aăôngăch yếu gắn với cuộcăkhángăchiến chống Mỹ, ngợiăcaăng anhăhùngăvới những ph m ch tăcaoăđẹp. iălínhă - Sauănĕmă1975ănhữngăsángătácăc a ôngăch yềuăđiăsâuăvàoăv năđề đạoăđức thế sự,ănhìnănh n cuộc sốngăconăng i nhiều chiều, nhiềuăph ơngădiện. - Ông là nhà ốăn Ọuân đội, một trong những cây bút đi tiên ịhong “ngư i m đư ng tinh anh ốà tài năng nhất” (Nguyên H ng) trong th i kì đổi mới năm 1975. - Tácăph măchính: Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 76/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Cửa sông (tiểu thuyết, 1967), Những ốùng tọ i khác nhau (t p truyện ngắn, 1970), Dấu chân ngư i lính (tiểu thuyết, 1972), Ngư i đàn bà tọên chuyến tàu t c hành (t p truyện ngắn, 1983),... + Nhữngăsángătácădànhăchoăthiếu nhi: Từ giả tuổi thơ (tiểu thuyết, 1974), Những ngày lưu lạc (tiểu thuyết, 1981),... - Nĕmă2000,ăôngăđ ợc tặng Giải thư ng H Chí Minh ốề ốăn h c nghệ thu t. uO nT hi Da iH oc 01 II.ăHoƠnăc nhăsángătácăậ xu t x : - Chiếc thuyền ngoài ồa rútă raă từ t p truyệnNgư i đàn bà tọên chuyến tàu t c hành (1983)ă làă t p truyện ngắnă ină đ m ch t tự sự - triếtă líă c a Nguyễnă Minhă Châu.ă Vớiă ngônă từ gi n d đ iă th ng, truyện kể lại chuyếnăđiăthực tế c a một nhiếp nhăvàănhữngăchiêmănghiệmăsâuăsắc c aăôngăvề nghệ thu tăvàăcuộcăđ i. - Chiếc thuyền ngoài ồa làă nhanăđề một truyện ngắn,ă đồng th iă đ ợcă dùngă đặtă tênăchoă càă một t p truyện ngắn gồm 15 truyệnăđoăNXBăTác ịhẩm mới in lạiănĕmă1987. III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n 1.ăẩểợỉăố t ngh sƿăỉểi p ỉểăẫểùỉỂ ie a.ăẫểátăểi n th nh t: + Một cảnh “đắt” tọ i cho. s/ + Một bức tranh mực tàu của một danh h a th i cổ. Ta iL - Bức tranh chiếc thuyềnăngoàiăxa: up + Mũi thuyền in một nét mơ h lòe nhòe ốào bầu sương mù tọắng như sữa có ịha đôi chút màu h ng do ánh mặt tr i chiếu ốào. ro + Đư ng nét đến ánh sáng đều hài hòa ốà đẹp, một vẻ đẹp th t đơn giảm ốà toàn bích. /g +.... .c om Bức tọanh thiên nhiên thơ mộng, tuyệt đẹp cảnh thuyền chài lưới ốó đang ốào b trong buổi sáng bình minh, một bức tranh nghệ thu t tuyệt mĩ. - Tâmătrạng, c măxúcăc aăPhùngătr ớcăcáiăđẹpăthiênănhiên: ok +ăBaoămĩăc mădângălênădàoădạtătrongălòng,ăxúcăđộng ậ B i r i, tọong tim có cái gì bóị thắt chặt ốào. bo + C m th yvôăcùngăhạnhăphúc,ăth măthíaă- bản thân cái đẹị chính là đạo đức. fa ce +ăTrongăgiâyăphútăbối rối,ăanhăt ngămình,ăchínhămìnhăvừa ậ khám ịhá cái chân lí của sự toàn thiện khám ịhá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tâm h n. ww w. + Kho nh khắc hạnhăphúc,ăđắm say ậ Khoảnh khắc tọàn ng ị tâm h n mình, do cái đeị tuyệt đỉnh của ngoại cảnh vừa mang lại. Niềm hạnh ịhúc của ngư i nghệ sĩ chính là hạnh ịhúc của khám ịhá ốà sáng tạo, của sự cảm nh n cái tuyệt diệu, khẳng đ nh cái đẹị có khả năng thanh l c tâm h n con ngư i, làm cho con ngư i tr nên thánh thiện. b.ăẫểátăểi n th hai: - C nhăđ iăng +ăNg iăđànăbàăthuyềnăchài iăđànăbàăx uăxí,ămệt mỏi, cam ch u. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 77/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) •ăNgư i đàn bà ốới một vẻ cam ch u đầy nh n nhục, không hề kêu một tiếng, không ch ng trả cũng không tìm cách chạy tr n. • Vừa đau đớn, vừa cảm thấy ốô cùng nhục nhã. • Miệng mếu máo g i...r i lại ôm chầm lấy. •ăCứ ng i nguyên đấy, Động đ y tao giết cả mày đi bây gi . uO nT hi Da iH oc 01 +ăLưoăđànăôngăthôăbạo,ăđộcăác,ădữ dằn, thẳngătayăđánhăđ p vợ để gi i tỏa nỗi u t ức, buồn khổ c a mình. • Lão đàn ông l p tức tr nên hùng hổ, mặt đỏ gay, lão ọút tọong ngư i ra một chiếc thắt lưng... • Lão nguyền rủa bằng cái gi ng ọên ọỉ đau đớn “Mày chết đi cho ông nh . Chúng mày chết đi cho ông nh !” •.... +ăĐứa con trai c aăng iăđànăbàăchống lạiăng i cha, che ch choăng i mẹ đángăth ơng. •ăThằng bé cứ chạy một mạch, sự gi n dữ căng thẳng làm nó khi chạy Ọua không nhìn thấy tôi. iL ie • Như một ốiên đạn tọên đư ng lao tới đích đã ngắm, mặc cho tôi g i nó, nó ố n không hề quay lại...l p tức nhảy ốào cái lão đàn ông. Ta • Nó đã giằng được chiếc thắt lưng, liền dướn thẳng ngư i vung chiếc khóa sắt qu t ốào giữa khuôn ngực trần vạm vỡ... s/ •.... ro up Sự ịhát hiện thứ hai là một ịhát hiện đầy ngh ch lý, đằng sau bức ảnh tuyệt mĩ là cảnh đ i cay đắng, trớ tọêu của s ph n con ngư i iăđànăbà: /g - Tâmătrạng, c măxúcăc aăPhùngătr ớc c nhăđ i b t hạnh c aăng om + B t ng , kinh ngạcăđếnăđauăđơnăậ Kinh ngạc đến thẩn th trong mấy ịhút đầu cứ há h c m m ra mà nhìn. .c + L năđ u anh vứtămáyă nhăđ nhăraăngĕnăc nănh ngăl n thứ haiăanhăđưăngĕnăc năhànhăđộngăđộcăácăc a ng iăđànăôngăvàăb đánhăb th ơng. ok •ăVứt bỏ máy ảnh xu ng đất chạy nhào tới. bo • ẫhùng ồông ọa buộc lão đàn ông ịhải chấm dứt hành động độc ác, lão đàn ông đánh tọả, ẫhùng b thương nhưng được đưa ốề trạm y tế của tòa án huyện. ww w. fa ce ẫhùng cay đắng nh n ọa cáy ngang tọái, ồấu xa, những bi k ch tọong gia đình thuyền chài là thứ thu c rửa Ọuái đản làm những thước phim huyền diệu mà anh dày công chụp được bỗng hiện hình th t khủng khiếị, ghê sợ. c. T m ỉểăđư c ch n trong b l ẾểăỉĕỈă y. - T m nhăđ ợcătr ngăphòngăch n r tă ngăỦăvàăđ ợc m iăng iăthích. + Tọư ng ịhòng ọất bằng lòng ốề tôi. + Tấm ảnh chụị được tôi tọeo nhiều nơi, nhất là tọong các gia đình sành nghệ thu t. - Phùngănhìnăbức nh nhiềuăsuyănghĩăgợi nhớ lạiăcâuăchuyện,ăhìnhă nhăng iăđànăbàăb t hạnh. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 78/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Màu h ng của ánh sương mai lúc bấy gi ... + Ngư i đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm hình. =>ăụănghĩa,ăthôngăđiệp từ haiăphátăhiện c aăPhùng: xa, ẩn hiện tọong sương mù, còn sự th t về cuộc đ i thì lại trần trụi, uO nT hi Da iH oc 01 -Chiếc thuyền nghệ thu t thì rất gần ngay tọước mắt. - Cuộc đ i không đơn giản, ồuôi chiều mà chứa đựng nhiều ngh ch lí, cuộc s ng luôn t n tại những mặt đ i l p giữa đẹp - xấu, thiện – ác...không được nhìn nh n một chiều mà ịhải nhìn nhiều chiều, nhiều ịhương diện. - Chân lí cuộc đ i có lúc, có nơi không ịhải là chân lí nghệ thu t, đừng ốì nghệ thu t mà Ọuên cuộc đ i, b i lẽ nghệ thu t chân chính không ồa ọ i cuộc đ i, luôn gắn với cuộc đ i ốà ốì cuộc đ i. 2.ăẩểợỉăố tătọỊỉỂăỂiaăđìỉểătểuy ỉăẾểài a.ăẩỂườiăđàỉăbà:ăCâuăchuyện c aăng iăđànăbàă tòaăánăhuyện. - Ngoạiăhìnhăthôăkệch, x uăxí: ie + Ngư i đàn bà tọạc ngoài b n mươi, một thân hình Ọuen thuộc của đàn bà ốùng biển, cao lớn với những đư ng nét thô kệch. iL + Mặt mụ rỗ...tấm lưng bạc phếch ốà ọách ọưới, nửa thân dưới ướt sũng của ngư i đàn bà. Ta - C nh ngộ b t hạnh,ăđángăth ơng: s/ +ăNg ădânăđánhăcáănghèoăkhổ,ăđôngăcon,ăsuốtăđ iălamălũ,ăv t v : up •ăCả nhà ốợ ch ng con cái toàn ăn cây ồương r ng luộc chấm mu i. thuyền đẻ nhiều Ọuá, mà thuyền lại ch t. ro • Đám đàn bà /g + Nạnănhânăc aăhànhăđộngăvũăphu,ăth nghèoăđói. ngăxuyênăb đánhăđ p,ăhànhăhạ,ăđâyălàănguyênănhânăc a sự om •ăBất kể lúc nào lão thấy khổ Ọuá là ồách tôi ọa đánh. .c • Sau này, con cái lớn tôi mới ồin được với lão đưa tôi lên b mà đánh. bo ok • Lão nguyền rủa bằng cái gi ng ọên ọỉ đau đớn “Mày chết đi cho ông nh . Chúng mày chết đi cho ông nh !”.. ce + Cuộc sống nỗi buồn nhiềuăhơnăniềm vui, nỗi b t hạnh nhiềuăhơnăhạnhăphúc: fa •ăBất kể lúc nào lão thấy khổ Ọuá là ồách tôi ọa đánh • Có chứ, chú! Vui nhất là lúc ng i nhìn đàn con chúng nó được ăn no. ww w. - Vẻ đẹpătâmăng iăđànăbà: + Nh n nh c ch uăđựng sự hànhăhạ,ăđánhăđ p c a chồng. •ăNgư i đàn bà ốới một vẻ cam ch u đầy nh n nhục, không hề kêu một tiếng, không ch ng trả cũng không tìm cách chạy tr n. • Vừa đau đớn, vừa cảm thấy ốô cùng nhục nhã. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 79/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) • Ông tọ i sinh ọa ngư i đàn bà là để đẻ con, r i nuôi con cho đến khi lớn khôn cho nên ịhải gánh lấy cái khổ. +ăGiàuălòngăv tha vớiăng i chồngăvũăphu: •ăVì sợ thằng bé có thể làm điều dại dột với b nó, mụ đã ịhải gửi nó lên ọừng nh nữa năm nay. b mình nuôi đã uO nT hi Da iH oc 01 • Miệng mếu máo g i, ngư i đàn bà ng i xệp xu ng tọước mặt thằng bé, ôm chầm lấy nó ọ i buông ra, chắị tay ốái lấy ốái để, r i lại ôm chầm lấy. + R t th ơngăcon,ăgiàuăđứcăhiăsinhăvìănhữngăđứa con: •ăĐàn bà tọên thuyền chúng tôi s ng cho con chứ không thể s ng cho mình như tọên đất được. • Vui nhất là lúc ng i nhìn đàn con chúng nó được ăn no. + Một mựcăkhôngăliăd chồngăvìăch c năng iăchaănuôiăcácăcon. •ăĐám hàng chài thuyền chúng tôi cần một ngư i đàn ông để chèo ch ng khi ịhong ba, để cùng nuôi nấng đặng một sắị con nhà nào cũng tọên dưới chục đứa. • Các chú đừng bắt tôi bỏ nó. iL ie Ngư i đàn bà là một ngư i phụ nữ ch u thương, ch u khó, nh n nại, giàu lòng nhân h u, đức hi sinh - biểu tượng cho ngư i phụ nữ Việt Nam. s/ Ta =>Ậua câu chuyện về ngư i đàn bà, ta càng thấy ọõ: không thể dễ dãi, đơn giản trong việc nhìn nh n m i sự việc, hiện tượng của cuộc s ng, phải có cái nhìn đa chiều. up b.ăẩỂườiăđàỉăôỉỂ: ro - Ngoại hìnhăkhỏe mạnh,ăthôăkệch: + Lưng ọộng ốà cong như chiếc thuyền. /g + Mái tóc tổ quạ om + Chân đi chữ bát, bước từng bước chắc chắn. .c + Hàng lông mi cháy nắng rủ xu ng hai con mắt độc rất dữ. ok - C nh ngộ nghèoăkhổ, b t hạnh,ăđángăth ơng: bo +ăNg ădânăđánhăcáănghèoăkhổ,ăđôngăcon. ce + Suốtăđ iălamălũ,ăv t v vìăvợ con. fa - B n ch t: ww w. +ăCònătrẻ làăthanhăniênăcụt tính, hiền lành. + Cuộc sốngă nghèoă khổ, v t v , qu nă quanhă baoă nhiêuă loă toană cực nh că đưă biếnă anhă thànhă ng chồngăvũăphu,ăđộcăác. i • Bất kể lúc nào lão thấy khổ Ọuá là ồách tôi ọa đánh. • Cái lỗi chính là đám đàn bà thuyền đẻ nhiều Ọuá, mà thuyền lại ch t. + Mỗiăkhiăđánhăvợ lưoălạiărênărỉ đauăđớn •ăLão ốừa đánh ốừa th h ng hộc, hai hàm ọăng nghiến ken két... Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 80/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) • Lão nguyền rủa bằng cái gi ng ọên ọỉ đau đớn “Mày chết đi cho ông nh . Chúng mày chết đi cho ông nh !”. Ngư i đàn ông ốừa đáng gi n vừa đáng thương ốì lão ốừa là thủ phạm gây nên bao nổi khổ cho những ngư i thân của mình, ốừa là nạn nhân của hoàn cảnh. - Nhữngăđứa trẻ cóăhoànăc nhăđángăth ơng, b t hạnh. - Hai ch em r tăth ơngămẹ - Phácăchống tr vớiăcha,ădùngădaoăđể ngĕnăhànhăđộngăđánhăđ p mẹ. uO nT hi Da iH oc 01 c. Ch ỀỈăẫểáẾ. + Thằng bé cứ chạy một mạch, sự gi n dữ căng thẳng làm nó khi chạy Ọua không nhìn thấy tôi. + Như một ốiên đạn tọên đư ng lao tới đích đã ngắm, mặc cho tôi g i nó, nó ố n không hề quay lại...l p tức nhảy ốào cái lão đàn ông. + Nó đã giằng được chiếc thắt lưng, liền dướn thẳng ngư i vung chiếc khóa sắt qu t ốào giữa khuôn ngực trần vạm vỡ... ie + ẫhác dùng con dao làm ốũ khí để bảo vệ ngư i mẹ đáng thương... - Ch Phácălàămộtăcôăbéăyếu ớtămàăcanăđ m, giữ đạoălàmăcon,ăv t lộnăt ớcăconădaoătrênătayăPhác. s/ Ta iL Những đứa trẻ có hoàn cảnh bất hạnh, đáng thương, nhà ốăn đặt ra vấn đề phải tạo ọa môi tọư ng t t đẹp cho trẻ thơ, chớ để lòng tọẻ thơ ịhải mang vết đau thương, đừng gieo ốào những tọái tim non dại những gsi nh n ốì n c độc của tàn bạo, thô lỗ ốà h n thù. iăđànăbàănênăliăd vớiăng i chồngăvũăphu. ro - Khuyênăng up 3. CểáỉểăáỉăĐ u. - Chỉ nhìnămộtăgócăđộ khôngăhiểu biết hếtăhoànăc nh c aăng iăđànăbà. /g - Một v bao côngăphổ biến,ăcóălòngătốtănh ngăxaăr thực tế. .c om - B o vệ phápălu t bằng sự thôngăhiểuăsáchăv nênăđứngătr ớc cuộc sốngăđíchăthực anh tr thànhăkẻ nôngănỗi,ăngâyăthơ. ok + Thế nào, ch suy nghĩ kĩ chưa? bo + Gi ng tr nên đầy gi n dữ, khác hẳn gi ng của một v chánh án ce + Cả nước không có ngư i ch ng nào như hắn. + Phải bây gi tôi mới hiểu, bất ng Đẩu tọút một tiếng th dài đầy chua chát... ww w. fa Mu n giải thoát con ngư i đau khổ khỏi t i tăm, man ọợ cần có những giải ịháị thiết thực chứ không ịhải là thiện chí hoặc lí thuyết đẹị đẽ. 4.ăVàiăỉétăố ngh thu t: - Nghệ thu tăxâyădựngătìnhăhuống truyệnăđộcăđáoămangăỦănghĩaăkhámăphá,ăphátăhiện về đ i sống (dc) Tình hu ng tạo nên sự tương ịhản giữa nghệ thu t ốà cuộc s ng, nghệ thu t thỉ ồa còn cuộc đ i thì gần, nghệ thu t thì đẹị còn cuộc s ng thì bao ngang tọái. Ậua tình hu ng thể hiện cái nhìn đa diện nhiều chiều về cuộc s ng. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 81/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Nghệ thu t khắc h aătínhăcách,ăph m ch tănhânăv tăthôngăquaănhữngăngônăngữ nhânăv t:ăng bà,ăPhùng,ăĐ u,ăng iăđànăông... iăđànă - Nghệ thu t kể chuyện:ănhânăv tăng i kể Phùngăcũngăchínhă làătácăgi tạo mộtăđiểmănhìnătr n thu t sắc s o,ătĕngăc ng kh nĕngăkhámăpháăđ i sống c aătìnhăhuống truyện, l i kể tr nênăkháchăquan,ă chânăth t,ăgiàuăsức thuyết ph c. uO nT hi Da iH oc 01 __________ CảUYÊẩăĐ 5:ăĐ C – HI UăVĔẩ NGH LU N HI ẩăĐ I VI T NAM. TUYểNăNGỌNăĐ C L P - H CHệăMINH A. PH NăI:ăTỄCăGI I.ăVƠiănétăv tácăgi (xem SGK) II. Sự nghi păvĕnăh c 1.ăẬuaỉăđi ỈăsáỉỂătáẾ: ie a. H CểíăẨiỉểăẾỊiăốĕỉăể ẾăệàăỈ tăốǜăỆểíăẾểi ỉăđ u l i h i ph ng sự cho sự nghi ịăẾáẾểăỈ ng: tọong thơ nên có théị iL “Nay Ta Nhà thơ cũng ịhải biết ồung ịhong.” s/ (Cảm tư ng đ c “Thiên gia thi”, NamăTrânăd ch) up b. H CểíăẨiỉểăẾểúătọ ỉỂătíỉểăẾểợỉătể tăốàăếợỉăt c củaăốĕỉăể c: ro - Tính chân th t:ăvĕnăh c ph năánhămộtăcáchăchânăth tănh ănóăđangădiễnăra,ăbámăsátănhững biếnăđộng c aăđ i sống “Xã hội nào ốăn nghệ ấy”, tìnhăc m, c măxúcăxu tăphátătừ nhu c u tự nhiênătừ tráiătim... i Việt Nam, ch t liệuăngônătừ om /g - Tính dân tộc:ăvĕnăh c ph năánhăcuộc sống,ătâmăt ătìnhăc m c aăng vàăthiăliệu l y từ vĕnăh cădânăgian. .c c. Vĕnăh c ph i ph c v choăquưngăđại qu năchúng.ăKhiăc măbút,ăHCMăbaoăgi cũngă xu tăphátătừ m ẾăđíẾể,ăđ iătư ng tiếp c năđể quyếtăđ nh n iăếuỉỂăốàăểìỉểătể c tácăph m: ok + Viết cho ai (đốiăt ợng) bo + Việt cái gì (nội dung) ce + Viết để làm gì (m căđích) fa + Viết như thế nào (hìnhăthức) w. 2. Di s ỉăốĕỉăể c: ww a.ăVĕỉăẾểíỉểăệu n: thể hiệnătìnhăchiếnăđ u hết sức mạnh mẽ. - Nội dung: tố cáoătộiăácăc a thựcădânăPháp. - Nghệ thu t:ăchâmăbiếm,ăđưăkíchăsắc s o, l p lu n chặt chẽ, sắcăbén,ăsúcătích. - Tácăph mătiêuăbiểu: + Bản án chế độ thực dân ẫháị (1925) Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 82/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Tuyên ngôn Độc l p (1945) + L i kêu g i toàn Ọu c kháng chiến (1946) b. Truy ỉăốàăỆí: uO nT hi Da iH oc 01 - Nội dung: tố cáoătộiăácădưăman,ăb n ch tătànăbạo, x oătráăc a b n thựcădânăvàăphongăkiếnătayăsaiăđối vớiă nhână dână laoă độngă cácă n ớc thuộc đ a,ă đồng th iă đề cao những t mă g ơngă yêuă n ớcă vàă cáchă mạng. - Nghệ thu t:ătìnhăhuốngăđộcăđáo,ăhìnhăt ợngăsinhăđộng, sắc s o, nghệ thu t tr n thu t linh hoạt. - Tácăph mătiêuăbiểu: + L i than ốãn của bà Tọưng Tọắc (1922) + Con ngư i biết mùi hun khói (1922) + Vi hành (1923) + Những tọò l hay là Va – ọen ốà ẫhan Bội Châu (1925)... - Ngục trung nh t kí (Nh t kí tọong tù) t păthơăbằng chữ Hán: ie Ế.ăTể ăẾa: s/ Ta iL +ăHoànăc nhăsángătác:ătrongăth iăgianăNg i b chínhăquyềnăT ng Giới Thạch giam c m từ mùaăthuă 1942 đếnănĕmă1943.ăTácăgi ghiăchépănhữngăđiều mắt th yătaiăngheătrongănhàătùăvàătrênăđ ngăđiăđàyă từ nhàălaoănàyăđếnănhàălaoăkhácătại Qu ngăTây,ăTrungăQuốc. up + Nộiădung:ătáiăhiện mộtăcáchăchânăth t, chi tiết bộ mặtătànăbạo c a chế độ nhàătùăQuốcădânăđ ngăvàă một ph năhìnhă nhăxưăhội Trung Quốc nhữngănĕmă1942ăậ 1943 vớiăỦănghĩaăphêăphánăsâuăsắc... ro + Nghệ thu t:ăđaădạng về bútăpháp,ăvừa cổ điển vừa hiệnăđại. /g - Một số bàiăthơăvừaăcóătínhăcổ điển vừaăcóătínhăhiệnăđại: Nguyên Tiêu, Cảnh khuya....t ị thơ HCM 86 bài (1967), t ị thơ chữ Hán HCM 36 bài (1990),... .c 3.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂể thu t: om Văn thơ HCM ốà di sản ốô giá, là bộ ph n gắn bó hữu cơ ốới sự nghiệị cách mạng ốĩ đại. bo ok - Văn chính lu n:ăt ăduyăsắc s o,ăgiàuătriăthứcăvĕnăhóa,ăgắnălíălu n với thực tiễn,ăgiàuătínhă lu n chiến v n d ngăcóăhiệu qu nhiềuăph ơngăthức biểu hiện. ce - Truyện ốà kí: ch độngăvàăsángătạo: gi ng kể chânăth t, tạoăkhôngăkhíăg năgũi;ăgi ngăchâmăbiếm sắc s o,ăthâmăthúyăvàătinhătế...ăđ m ch tătríătuệ vàătínhăhiệnăđại . fa - Thơ ca:ăđaăphongăcách ww w. +ăTuyênătruyền: l i lẽ gi n d , mộc mạc, dễ nhớ,ămangămàuăsắcădânăgianăhiệnăđại. + Nghệ thu t:ămangăđặcăđiểm c aăthơăcổ ph ơngăĐôngăvới sự kết hợpăhàiăhòaăgiữaăămàuăsắc cổ điển vớiăbútăphápăhiệnăđại, giữa ch t trữ tìnhăvàăch tăthép,ăgiữa sự trongăsángăvàăsự hàmăsúcăsâuăsắc. III. K t lu n - ThơăvĕnăHồ ChíăMinhălàădiăs n tinh th năvôăgiá,ălàăbộ ph n gắnăbóăhữuăcơăvới sự nghiệpăcáchămạng vĩăđại c aăNg i. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 83/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - Nhữngătácăph măvĕnăh c xu t sắc c a Hồ ChíăMinhăđưăthể hiệnătínhăchânăth tăvàăsâuăsắcăt ăt ng, tìnhăc măvàătâmăhồn cao c c aăNg i.ăTìmăhiểuăthơăvĕnăc aăNg i ta sẽ tìmăth y nhữngăbàiăh c cao quỦ. I.ăHoƠnăc nhăraăđ i - Thế giới: + CTTG thứ hai kếtăthúc,ăNh tăđ uăhàngăđồng minh. uO nT hi Da iH oc 01 B. PH NăII:ăTỄCăPH M +ăNhàăc m quyềnăPhápătuyênăbố:ăĐôngăD ơngălàăthuộcăđ aăvàăthuộc quyềnă“b o hộ”ăc aăPháp. - Trongăn ớc: +ăTrênătoànăquốcănhânădânătaăvùngăd yăc ớpăchínhăquyền từ b n phong kiếnătayăsaiăbàăthựcădân. +ăCáchămạngăthángăTámă1945ăthànhăcông. +ăNgàyă19ăậ 8 ậ 1945ăchínhăquyền th đôăHàăNội về tayănhânădân. s/ II. M căđíchăc a b năTuyênăngônăĐ c l p Ta iL ie  Ngàyă26ăậ 8 ậ 1945, HCM từ chiếnăkhuăcáchămạng Việt Bắc về tớiăHàăNội. Tạiăcĕnănhàăsố 48 phố Hàngă Ngang,ă Ng i soạn th o b n Tuyên ngôn Độc l p. Ngàyă 2ă ậ 9 ậ 1945, tại Qu ngă tr ng Ba Đình,ăHàăNội,ătr ớcăhàngăvạnăđồngăbào,ăNg i thay mặtăChínhăph lâmăth iăn ớc ViệtăNamăDân ch Cộngăhòaăđ c b n Tuyên ngôn Độc l p khaiăsinhăn ớc Việt Nam mới. up - Tuyênăbố khaiăsinhăn ớc ViệtăNamăđộc l păvàăkêuăg i,ăkhíchălệ tinh th n chiếnăđ u c aănhânădânăta. ro - Đ p tan lu năđiệu x oătráăc a thựcădânăPháp trong việc chu n b táiăchiếm Việt Nam. /g - Để c nhăbáo,ăngĕnăchặnăâmăm uăxâmăl ợcăn ớc ta c aăcácăn ớcăđế quốc. om - Tranh th sự ng hộ c aănhânădânătiến bộ trênăthế giớiădànhăchoăcáchămạng Việt Nam .c III.ăGiáătr l ch s vƠăvĕnăh c c a b n TuyỪỉăỉỂôỉăĐ c l p. ok - Giáătr l ch sử: bo +ăVĕnăkiện l ch sử đúcăkết nguyện v ngăsâuăxaăc aădânătộc Việt Nam về quyềnăđộc l p, tự do; kết qu t t yếu c aăquáătrìnhăđ u tranh g n mộtătrĕmănĕmăc aădânătộcătaăđể cóăđ ợc quyềnăthiêngăliêngăđó. fa ce +ăTuyênăbố ch m dứt chế độ thựcădân,ăphongăkiếnăơăViệtăNamăvàăm ra kỉ nguyênămới cho l ch sử dânătộc Việt Nam: kỉ nguyên độc l p tự do, kỉ nguyên nhân dân làm chủ đất nước. ww w. + Cho th y bộ mặt x oătráăc a thựcădânăPháp;ăbácăbỏ dứtăkhoátănhững lu năđiệu c a giặc khi muốn quay tr lạiăxâmăl ợcăn ớc ta. - Giáătr vĕnăh c: +ăÁngăvĕnăyêuăn ớc lớn c a th iăđại, khẳngăđ nh mạnh mẽ quyềnăđộc l pădânătộc gắn liền với quyền sống c aăconăng i,ănêuăcaoătruyền thốngăyêuăn ớc, truyền thốngănhânăđạo c aăng i Việt Nam. + Ángă vĕnăchínhă lu n m u mực:ă dungă l ợng ngắn g n,ă côă đ ng, kết c u chặt chẽ, l p lu n thuyết ph c, d n chứngăxácăđáng,ălíălẽ đanhăthép... IV.ăĐ c - hi uăvĕnăb n Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 84/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) 1.ăĐỊ n 1: Nêuănguyênălíăchungăc a Tuyên ngôn Độc l p - D n hai b năTuyênăngônănổi tiếng Tuyên ngôn Độc l p của nước Mỹ năm 1776 ốà Tuyên ngôn Nhân quyền ốà Dân Ọuyền của Cách mạng ẫháị 1791 uO nT hi Da iH oc 01 + Mỹ: Tất cả m i ngư i sinh ọa có Ọuyền bình đẳng. Tạo hóa cho h những quyền không ai có thể ồâm ịhạm được; trong những quyền ấy, có Ọuyền được s ng, quyền tự do ốà Ọuyền mưu cầu hạnh ịhúc. +ăPháp:ăNgư i ta sinh ra tự do ốà bình đẳng về quyền lợi; ốà ịhải luôn luôn được tự do ốà bình đẳng về quyền lợi. +ăBác:ăTất cả các dân tộc tọên thế giới đều sinh ọa bình đẳng, dân tộc nào cũng có Ọuyền s ng, quyền sung sướng ốà Ọuyền tự do. - M căđích,ăcáchătríchăd n: + Khẳngăđ nhănguyênălíăvề quyềnăbìnhăđẳng, quyền tự doăvàăquyềnăm uăc u hạnhăphúcăc aăconăng vàăc aăcácădânătộc. i ie + Kết hợpăkhéoăléo,ă linhăhoạtăỦăkiến c aăng i vớiăỦă kiến c aămình,ătừ quyềnăbìnhăđẳng, tự do c a conăng i suy rộng ra quyềnăbìnhăđẳng, tự do c aăcácădânătộc. ngănhânăđạo,ăthànhătựu c aăt ăt ngăvàăvĕnăminh. Ta +ăBácăđề cao,ătônătr ngăgiáătr hiểnănhiênăc aăt ăt iL - ụănghĩa: s/ + L yălỦăt ng,ă lỦălẽ c aăchínhătổ tiênăng iăPháp.ăMỹ nhằm tố cáoăvàăràngăbuộc Pháp,ăMỹ khôngă đ ợcăđiăng ợc lại vớiăgiáătr nhânăđạoăđ ợcănhânăloại thừa nh n. up +ăĐặt ba b năTuyênăngônăngangăbằng nhau, khẳngăđ nh v thế vàăquyềnăbìnhăđẳngăcácădânătộcătrênăthế giới. /g ro + Cổ vũămạnh mẽ phongătràoăGPDTă cácăn ớc thuộcăđ aătrênăthế giới. - Nghệ thu t: .c om + L p lu n chắc chắn, dứtăkhoát,ăd n chứng thuyết ph c, khẳngăđ nhănguyênălíăđộc l p tự doăkhôngăaiăă cóăthể chốiăcưiăđ ợc. + Lối viết l y G y ông đ ị lưng ông r t thuyết ph c, tạoănênăsức chiếnăđ u mạnh mẽ bo ok Bằng lí lẽ sắc sảo, cách d n dắt khéo léo, H Chí Minh đã tạo dựng một cơ s ịháị lí mang tính khách Ọuan, ốững chắc cho bản Tuyên ngôn Độc l p. fa ce 2.ăĐỊ n 2: Tố cáoătộiăácăc a thựcădânăPhápăvàăthực tế l ch sử nhânădânătaăăđưăkiênătrìăđ uătranhăvàănổi d yăgiànhăchínhăquyền, l pănênăn ớc Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ww w. - Tố cáoătộiăácăc a thựcădânăPháp: + Ph n bộiăvàăchàăđạpălênăchínhănguyênălíămàătổ tiênăh đưătừngăxâyădựngănênănh ămộtăthànhătựu c a t ăt ngăvàăvĕnăminh. •ăLợi dụng lá c tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướị nước ta, áị bức đ ng bào ta. • Tọái ốới nhân đạo ốà chính nghĩa. + Vạchărõătộiăácătànăbạoăvàădưămanămangătínhătoànădiện c a thựcădânăPhápăhơnă80ănĕmătrênăđ tăn ớc Việt Nam: Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 85/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) •ăChúng tuyệt đ i không cbo nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào. • Thi hành những lu t ịháị dã man. • Chúng l ị ọa nhà tù nhiều hơn tọư ng h c. uO nT hi Da iH oc 01 • Chúng thẳng tay chém giết những ngư i yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc kh i nghĩa của ta trong những bể máu. • Chúng ọàng buộc dư lu n, thi hành chính sách ngu dân. •.... + Từ thực tiễn chứng cứ l ch sử khẳngăđ nhănhână dânătaăgiànhăchínhăquyền từ tay Nh t chứ khôngă ph i từ tayăPháp: •ăMùa thu năm 1940...thực dân ẫháị Ọuỳ g i đầu hàng, m cửa nước ta ọước Nh t. • Ngày 9 tháng 3 nami nay, Nh t tước khí g i của Ọuân đội ẫháị. B n thực dân ẫháị hoặc là bỏ chạy hoặc là đầu hàng... chúng đã bán nước ta hai lần cho Nh t. • Tọước ngày 9 tháng 3...thẳng tay khủng b Việt Minh ... iL ie • Sự th t là từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc đ a của Nh t chứ không ịhải thuộc đ a của ẫháị nữa.. Ta • Sự th t là dân ta lấy lại nước Việt Nam từ tay Nh t chứ không ịhải từ tay ẫháị. s/ + M căđích: up •ă Bácă bỏ mộtăcáchăđ y hiệu lực lu nă điệu dốiă tráă về côngă laoăkhai hóa vàă sứ mệnh bảo hộ Đôngă D ơngămàăthựcădânăPhápăđưărêuărao. ro •ăLàmăchoăd ălu n quốc tế nh n thứcărõărànhăvề tìnhătìnhăViệt Nam /g •ăNgĕnăchặnăâmăm uătáiăchiếmăn ớc ta c aăcácăthế lựcăthùăđ chăvàăcácăpheăpháiăkhác... om - Nghệ thu t: .c +ăPhépăliệtăkê,ăđiệp, l păcúăphápăđể nh n mạnh tộiăácăc a thựcădânăPháp. ok + L p lu n chặt chẽ,ălíă lẽ xácăđáng,ăbằng chứngă xácăthựcăkhôngăthể chốiăcưiăđ ợc, gi ngăvĕnăăđanhă thép,ăhùngăhồn, ngon ngữ trongăsáng,ăsắc s o,ăsúcătích,ăgiàuăhìnhă nh. bo Cùng ốới cơ s ịháị lí, cơ s thực tiễn đã tọ thành nền tảng vững chắc cho l i tuyên b độc l p. ce - Từ những cứ liệu c thể, b năTuyênăngônănh n mạnhăthôngăđiệp quan tr ng. fa +ăTuyênăbố thoátăliăhẳn vớiăPháp,ăxóaăbỏ hết những Hiệpă ớcămàăPhápăđưăkíăvề ViệtăNam,ăxóaăbỏ m i đặc quyền,ăđặc lợi c aăPhápătrênăđ tăn ớc Việt Nam. ww w. +ăKêuăg iătoànădânăđoànăkết chống lạiăâmăm uăc a thựcădânăPháp. +ăKêuăg i cộngăđồng quốc tế công nh n quyềnăđộc l p, tự do c aădânătộc Việt Nam. 3.ăĐỊ n 3: L iătuyênăngônăvàănhữngătuyênă bố về Ủăchíăb o vệ nềnăđộc l p, tự do c aădânătộc Việt Nam - Tuyênăbố về quyềnăđộc l p, tự do c aădânătộc Việt Nam. - Tuyênăbố Ủăchíăquyếtătâmăc aănhânădânăViệt Nam quyết b o vệ nềnăđộc l p tự do vừaăgiànhăđ ợc. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 86/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) 4.ăVàiăỉétăố ngh thu t - Líălẽ sắc s o. - L p lu n chặt chẽ, thống nh tătoànăbài. - Gi ngăvĕnăhùngăhồnămàălinhăhoạt - Từ ngữ phùăhợp,ăgiàuăhìnhă nh,ăgiàuăc măxúc,ăkhắcăsâuă năt ợng. => Là một áng ốăn ngh lu n m u mực. __________ CảUYÊẩăĐ 6:ăĐ C - HI U K CH HI ẩăĐ I VI T NAM H NăTR uO nT hi Da iH oc 01 - D n chứngăchânăth t,ăxácăđáng,ătoànădiện. NGăBA,ăDAăHẨNGăTH Tă(trích)ăậ L UăQUANGăVŨ I.ăTácăgi iL ie - L uăQuangăVũă(1948ăậ 1988),ăquêăgốcăĐàăNẵng, sinh tạiăPhúăTh trong một gia đìnhătriăthức,ăchaălàă nhàăviết k chăL uăQuangăThu n,ănênăthiênăh ớngăvàănĕngăkhiếu nghệ thu t c aăôngăđưăsớm bộc lộ từ nhỏ. Ta - Từ nĕmă1965ăđếnănĕmă1970,ăôngăvàoăbộ đội, ph c v trongăquânăch ng ẫhòng không – không Ọuân. up s/ - Từ nĕmă1970ăđếnănĕmă1978,ăôngăxu t ngũăvàălàmăđ nghề để m uăsinh:ăh ị đ ng cho NXB Giải ịhóng, chấm công tọong đội cầu đư ng, vẽ pa – nô, áị – ịhích,... ro - Từ nĕmă1978ăđếnănĕmă1988,ăôngălàăBTVătạpăchíăSân khấu vàăbắtăđ uăsángătácăk chănóiă- với v k ch S ng mãi tuổi 17 (Viết lại theo k ch b n c aăVũăDuyăKỳ). om /g - L uăQuangăVũălàămộtătàiănĕngăđaădạng: làm thơ, sáng tác ốăn ồuôi, ốẽ tọanh ốà soạn k ch,... nh ngă k chălàăph năđóngăgópăđặc sắc nh t c aăL uăQuangăVũ. ok - Tácăph mătiêuăbiểu: .c - Ọngălàăhiệnăt ợngăđặc biệt c aăsânăkh u k chătr ng nhữngănĕmă80ăc a thế kỷ XX, nhà soạn k ch tài năng nhất của nần ốăn h c nghệ thu t Việt Nam hiện đại. ce bo + K ch: S ng mãi tuổi 17, L i nói d i cu i cùng, Nàng Xi-ta, Chết cho điều chưa có, Nếu anh không đ t lửa, L i thề thứ 9, Bệnh sĩ, Tôi ốà chúng ta, H n Tọương Ba, da hàng th t.... fa + Thơ:ăVà anh t n tại, Tiếng Việt, Vư n trong ph , Bầy ong tọong đêm sâu...t ị thơ Hương cây ( 1986 in chung trong t p Hương cây - Bếp lửa), Mây tọắng của đ i tôi (1989). ww w. + Tiểu lu n: Diễn ốiên ốà sân khấu (1979).... - Nĕmă2000,ăộngăđ ợc nh n Giải thư ng H Chí Minh ốề ốăn h c nghệ thu t. II.ăHoƠnăc nhăsángătác: Vỡ k chăđ ợc viếtănĕmă1981,ănh ngăđếnănĕmă1984ămới l năđ u ra mắtăcôngăchúng,ădựaătrênăcốt truyệnădânăgian.ăNhanhăchóngăđ ợc nhiều thiện c m vớiăng i xem, H n Tọương Ba, da hàng th t đ ợcăcôngădiễn nhiều l nătrênăcácăsânăkh u lớnătrongăvàăngoàiăn ớc. III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 87/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) 1.ăảìỉểătư ỉỂăỉểợỉăố tăTọư ỉỂăBa: a.ăTọư ỉỂăBaăỆểiăẾòỉăs ng: - Laoăđộng c năcù,ăchĕmăchỉ,ăkhéoăléo. - Sốngănhânăh u, trong sạch, ngay thẳng. uO nT hi Da iH oc 01 - Cóătàiănĕngăđánhăc r t giỏi. Tọương Ba khi còn s ng là một ngư i có ịhẩm chất t t đẹị, tâm h n tọong sáng, cao thượng. b.ăTọư ỉỂăBaăsauăỆểiăẾể t nh ịăốàỊăồáẾăểàỉỂătể t: - Chếtăđột ngột mộtăcáchăvôălíădoăsự vôătâmăvàătắcătráchăc aăNamăTàoăgạch bừaătênăTr ơngăBa. - NamăTào sửaăsaiăchoăTr ơngăBaăsống lại nh păvàoăxácăhàngăth t - B thể xácăsaiăkhiến,ătrúăng d ớiăthânăthể dung t c,ăthôăbạo,ătoăbéo. Tọương Ba lâm ốào một ngh ch cảnh ốô lí, một cảnh tình tọớ tọêu, éo le: linh h n nhân h u, thanh cao phải s ng nh tạm một cách tọái tự nhiên tọong thể ồác thô lỗ, ịhàm tục... iL * Độc thoại nộiătâm: ie Ế.ăẨàỉăđ i tho i giữa h ỉăTọư ỉỂăBaăốàăồáẾăểàỉỂătể t: Ta - Ng i ôm đầu, nhìn chân tay, nhìn thân thể. s/ - Không! Không! Tôi không mu n s ng như thế này mãi. up - Tôi chán cái chỗ không ịhải của tôi này lắm r i, chán lắm r i. - Cái thân kềnh càng thô lỗ này, ta bắt đầu sợ mi, ta mu n r i xa mi tức khắc. om - Xácăhàngăth t: /g * Đối thoại vớiăxácăhàngăth t: ro Tâm tọạng đau khổ, chán chư ng, ghê sợ ốà mu n thoát khỏi cuộc s ng nh tạm ồác hàng th t. .c + Cái linh h n m nhạt, kh n khổ kia ơi! ok + Đã luôn b tiếng nói ấy sai khiến. bo + Tôi có sức mạnh ghê gớm, lắm khi át cả linh h n cao khiết của ông đấy! ce + Xác th t có tiếng nói đấy. fa + Hai ta đã hòa chung là một r i! ww w. + Khi ông t n tại nh tôi, chiều theo những đòi hỏi của tôi, mà còn nh n là nguyên ốẹn, trong sạch, thẳng thắn. + Nhưng tôi là cái hoàn cảnh mà ông buộc phải uy phục! +.... Xác hàng th t biết ọõ những c gắng Tọương Ba là ốô ích, đã cư i nhạo h n Tọương Ba, tuyên b về sức mạnh âm u, đui mù ghê gớm của mình, ọanh mãnh d n Tọương Ba ốào thế đu i lí ốà hơn nữa ốe ốãn h n Tọương Ba thỏa hiệp. - HồnăTr ơngăBa: Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 88/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Mày không có tiếng nói, mày chỉ là cái ồác th t âm u đui mù... + Mày chỉ có cái ốỏ bên ngoài, không có ý nghĩa gì hết, không có tư tư ng, không có cảm ồúc. + Im đi! Đấy là mày chứ, chân tay mày, hơi th của mày... + Không! Ta ố n có một đ i s ng ọiêng: nguyên ốẹn, trong sạch, thẳng thắn.... uO nT hi Da iH oc 01 + B t tai lại, không mu n nghe. + Tuyệt v ng, tr i! +... Tọước “lí lẽ ti tiện” cùa ồác hàng th t, h n Tọương Ba đã nổi gi n, khinh bỉ, mắng mỏ ồác th t hèn hạ nhưng đ ng th i rất đau khổ, dằn vặt, ng m ngùi thấm thía ngh ch cảnh mà mình đã lâm ốào, đành nh p tr lại ốào ồác tọong tuyệt v ng. => Cuộcăđối thoại giữa hồnăTr ơngăBaăvàăxácăhàngăth t thể hiệnămâuăthu n gay gắt giữa thể xácăvàă tâmăhồn là một ẩn dụ về cuộc đấu tranh giữa tâm h n ốà thể ồác của một con ngư i: ie - Thể xácăconăng iăcóătiếngănóiăriêngăc aănó,ăđóălàătiếngănóiăb nănĕngăvàănóăcóătácăđộngăghêăgớm đến linh hồn. Linh hồn ph iăluônăđ uătranhăđể v ợtălênănhữngăđòiăhỏiăkhôngăchínhăđángăc a thể xác. iL - Nhàăvĕnăc nhăbáo:ăkhiăconăng i ph i sống trong dung t căthìăt t yếuăcáiădungăt c sẽ ngự tr , sẽ thắng thế, sẽ l năátăvàăsẽ tànăpháănhữngăgìătrongăsạch,ăđẹpăđẽ,ăcaoăquỦăc aăconăng i. s/ Ta - Nhàăvĕnădặt ra v năđề:ăLàmăthế nàoăđể b o vệ,ăhoànăthiệnănhânăcáchătr ớc b nănĕngăvàăđiều kiện khắc nghiệt c aămôiătr ng? up ế.ăẨàỉăđ i tho i v iăỉỂườiătểợỉ: ro - Vợ Tr ơngăBa: + Có lẽ tôi ịhải đi... om + Nghĩ ngợi, ọưng ọưng, khóc. /g + Cái thân tôi thì sao tọ i lại không bắt đi cho ọãnh! .c + Để ông được thảnh thơi ốới cô ốợ hàng th t.. ok + Ông đâu còn là ông, đâu còn là ông Tọương Ba làm ốư n ngày ồưa... ce bo Vợ Tọương Ba bu n bã, đau khổ nhưng ố n bản tính ố tha nên đã như ng Tọương Ba cho cô ốợ hàng th t. fa - CáiăGáiăậ cháuănộiăTr ơng Ba: + Ông nội tôi chết r i. ww w. + H n ông nội tôi sẽ bóị cổ ông + Từ nay ông không được đụng chạm ốào cây c i tọong ốư n ông tôi nữa. + Ông ồấu lắm, ác lắm! Cút đi, cút đi! Cái Gái ịhản ứng quyết liệt ốà dữ dội, không chấp nh n, không tin Tọương Ba, th m chí ồua đuổi Tọương Ba. - Ch conădâu:. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 89/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) + Thầy đừng gi n con trẻ..khổ thân thầy... + Con sợ lắm, đau đớn lắm, mỗi ngày thầy một đổi khác dần, mất mát dần, tất cả cứ như lệch lạc, nhòa m dần đi, đến nỗi có lúc con cũng không nh n ra thầy nữa. Ch con dâu cũng cảm nh n sự thay đổi ốà ọất lo lắng, thông cảm, ồót thương cho h n Tọương Ba. uO nT hi Da iH oc 01 - HồnăTr ơngăBa: + Th n th , nghĩ ngợi. + Ng i xu ng ôm đầu. + Như cầu cứu + Nh n nhục. + Mặt lặng ngắt như tảng đá. H n Tọương Ba đau khổ, tuyệt v ng ốì ông hiểu những gì mình đã, đang ốà sẽ gây ọa cho ngư i thân là ọất tệ hại mặc dù ông không hề mu n điều đó. ie Ề.ăẨàỉăđ i tho i h ỉăTọư ỉỂăBaăố iăĐ TểíẾể: - Đế Thích: iL + Thế ông ngỡ tất cả m i ngư i đều được là mình toàn ốẹn ư? Ngay cả tôi đây. bên ngoài, tôi đâu có được s ng thei những điều tôi nghĩ bên tọong. Ta + s/ + Dưới đất, tọên tọ i đều thế cả. up + Tọong thân một đứa bé, ông sẽ có cả cuộc đ i tọước mặt. ro + Không! Ông ịhải s ng dù bất cứ giá nào... /g + Con ngư i dưới hạ giới các ông th t kì lạ. .c - HồnăTr ơngăBa:ă om Đế Thích không mu n Tọương Ba chết đi, ông tiếp tục có ý nghĩ lại sai làm khi cho h n Tọương Ba nh ị ốào ồác cu T . Ậua đó thể hiện quan niệm sự s ng còn khá đơn giản: s ng tức là không chết. ok + Không thể bên tọong một đằng, bên ngoài một nẻo được. bo + Tôi m n được là tôi toàn ốẹn. ce + Tầm thư ng nhưng đúng là của anh ta, chúng sinh ọa để s ng với nhau. fa + Nếu ông k giúị, tôi sẽ..tôi sẽ...nhảy xu ng sông hay đâm một nhát dao ốào cổ... ww w. + Tôi đã nhất quyết... H n Tọương Ba đã thể hiện thái độ kiên Ọuyết từ ch i, không chấp nh n cảnh s ng tầm thư ng, dung tục, giả tạo để giữ nhân cách thanh cao ốà ông thẳng thắn chỉ ra sai lầm của Đế Thích. Đ ng th i thể hiện quan niệm s ng tiến bộ phải có sự hài hòa giữa tâm h n ốà thể ồác ốà khẳng đ nh vẻ đẹp tọong tâm h n của con ngư i trong cuộc đấu tranh ch ng lại sự dung tục, giả tạo để bảo vệ quyền được s ng toàn ốẹn, hợp với lẽ tự nhiên cùng sự hoàn thiện nhân cách. ề.ăẨàỉăỆ t: - HồnăTr ơngăBaătr lạiăxácăchoăhàngăth tăvàăch p nh năcáiăchết. Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 90/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) - HồnăTr ơngăBaăhóaăthânăthànhăcácăsự v tăthânăth ơngă“màu ồanh cây ốư n” , tồn tạiăvĩnhăviễnăbênă ng iăthânăyêu. Bi k ch lạc Ọuan đ ng th i truyền đi thông điệp về sự chiến thắng của cái đẹị, cái thiện ốà của sự s ng đích thực của con ngư i. - Nghệ thu tăđộc thoại nội t păsâuăsắc,ăđối thoạiăsinhăđộng. - Tìnhăhuốngăgiàuăk chătính,ăthử tháchăvàăbộc lộ ph m ch tănhânăv t. uO nT hi Da iH oc 01 2. Vàiăỉétăố ngh thu t: - Tínhăcách,ăph m ch tănhânăv t bộc lộ ch yếuăthôngăquaăngônăngữ,ăhànhăđộng k ch. __________ ww w. fa ce bo ok .c om /g ro up s/ Ta iL ie KHI B N TH T V ẩẢăCǛẩẢăĐ NG ẩẢảƾAăV I VI C B ẩăĐ N R T G N V I HI V NG Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 91/92 www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 ww w. fa ce bo ok .c om /g ro up s/ Ta iL ie uO nT hi Da iH oc 01 Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com) Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01 Trang 92/92