- CHƯƠNG: SÓNG CƠ SỰ TRUYỀN SÓNG 1) Trong môi trường đàn hồi có một sóng cơ có tần số f = 50 Hz, vận tốc truyền sóng là v = 175 cm/s. - Hai điểm M và N trên phương truyền sóng dao động ngược pha nhau, giữa chúng có 2 điểm khác cũng dao động ngược pha với M. - d = 12,25 cm 2) Một mũi nhọn S chạm nhẹ vào mặt nước dao động điều hòa với tần số f = 40 Hz. - Người ta thấy rằng hai điểm A và B trên mặt nước cùng nằm trên phương truyền sóng cách nhau một khoáng d = 20 cm luôn dao động ngược pha nhau. - Biết vận tốc truyền sóng nằm trong khoáng từ 3 m/s đến 5 m/s. - Vận tốc đó là. - 3,2 m/s 3) Một sóng cơ lan truyền trong một môi trường với tốc độ 120 cm/s, tần số của sóng có giá trị trong khoảng từ 9 Hz đến 16 Hz. - Hai điểm cách nhau 12,5 cm trên cùng một phương truyền sóng luôn dao động vuông pha. - 16 cm 4A) (Trích đề 10) Một dây đàn hồi rất dài có đầu A dao động theo phương vuông góc với sợi dây. - Tốc độ truyền sóng trên dây là 4 m/s. - Xét một điểm M trên dây và cách A một đoạn 40 cm, người ta thấy M luôn luôn dao động lệch pha so với A một góc. - Tính tần số, biết tần số f có giá trị trong khoảng từ 8 Hz đến 13 Hz. - 12 Hz 4B) (LT) Một sóng ngang truyền trong một môi trường đàn hồi. - Tần số dao động của nguồn sóng O là f, vận tốc truyền sóng trong môi trường là 4 m/s. - Người ta thấy một điểm M trên một phương truyền sóng cách nguồn sóng O một đoạn 28 cm luôn dao động lệch pha với O một góc. - Tính tần số f, biết tần số f có giá trị trong khoảng từ 22 Hz đến 26 Hz. - 5) (Thi thử số Tại O có một nguồn phát sóng với với tần số f = 20 Hz, tốc độ truyền sóng là 1,6 m/s. - Ba điểm thẳng hàng A, B, C nằm trên cùng phương truyền sóng và cùng phía so với O. - Số điểm dao động cùng pha với A trên đoạn BC là A. - Vậy có 3 điểm trên BC dao động cùng pha với A. - (6A) (Thi thử số Hai điểm M, N cùng nằm trên một phương truyền sóng cách nhau (/3. - Tại thời điểm t, khi li độ dao động tại M là uM. - 3 cm thì li độ dao động tại N là uN. - Biên độ sóng bằng. - dao động tại M và N lệch pha nhau một góc 2(/3. - Giả sử dao động tại M sớm pha hơn dao động tại N. - C2: (Dùng liên hệ giữa dao động điều hòa và chuyển động tròn đều. - (ứng với uM) và chúng hợp với nhau một góc. - dao động tại M và N lệch pha nhau một góc. - Do vào thời điểm đang xét t, uM. - (6B) Hai điểm M, N cùng nằm trên một phương truyền sóng cách nhau (/3. - Tại thời điểm t, khi li độ dao động tại M là uM = +3 cm thì li độ dao động tại N là uN = 0 cm. - Biên độ sóng bằng : A. - (7A) Hai điểm M, N cùng nằm trên một phương truyền sóng cách nhau (/6. - (7B) Hai điểm M, N cùng nằm trên một phương truyền sóng cách nhau (/6. - Tại thời điểm t, khi li độ dao động tại M là uM = +3 mm thì li độ dao động tại N là uN = -3 mm. - 8) (Thi thử số Trên một sợi dây dài vô hạn có một sóng cơ lan truyền theo phương Ox với phương trình sóng u = 2cos(10πt - πx) (cm. - Tại cùng một thời điểm khi phần tử M đi qua vị trí cân bằng theo chiều dương thì phần tử N A. - đi qua vị trí cân bằng theo chiều dương. - đi qua vị trí cân bằng theo chiều âm. - M và N dao động ngược pha nhau. - (9) Một sóng ngang tần số 100 Hz truyền trên một sợi dây nằm ngang với vận tốc 60 m/s. - M và N là hai điểm trên dây cách nhau 0,15 m và sóng truyền theo chiều từ M đến N. - Chọn trục biểu diễn li độ cho các điểm có chiều dương hướng lên trên. - Tại một thời điểm nào đó M có li độ âm và đang chuyển động đi xuống. - Tại thời điểm đó N sẽ có li độ và chiều chuyển động tương ứng là. - do sóng truyền từ M đến N nên dao động tại M sớm pha hơn dao động tại N một góc (/2 (vuông pha). - Dùng liên hệ giữa dao động điều hòa và chuyển động tròn đều.. - 10) (Thi thử số Nguồn sóng ở O dao động với tần số 10 Hz , dao động truyền đi với vận tốc 0,4 m/s trên phương Ox . - Trên phương này có 2 điểm P và Q theo chiều truyền sóng với PQ = 15 cm. - Nếu tại thời điểm nào đó P có li độ 1 cm thì li độ tại Q là: A. - dao động tại P sớm pha hơn dao động tại Q một góc. - hay dao động tại P trễ pha hơn dao động tại Q một góc. - (11A) Nguồn sóng ở O dao động với tần số 10 Hz , dao động truyền đi với vận tốc 0,4 m/s trên phương Ox . - Nếu tại thời điểm nào đó P có li độ u = 0,5 cm và đang chuyển động theo chiều dương thì Q sẽ có li độ và chiều chuyển động tương ứng là:. - cm, theo chiều âm.. - cm, theo chiều dương.. - uQ = 0,5 cm, theo chiều âm.. - 0,5 cm, theo chiều dương.. - HD: Chỉ ra được dao động tại P trễ pha hơn dao động tại Q một góc (/2. - Ví dụ trong bài này nhiều HS bị sai khi nhầm sang dao động tại P sớm pha hơn dao động tại Q một góc (/2. - Dùng liên hệ giữa dao động điều hòa và chuyển động tròn đều dễ dàng thấy được kết quả.. - (11B) Nguồn sóng ở O dao động với tần số 10 Hz , dao động truyền đi với vận tốc 0,4 m/s trên phương Ox . - Nếu tại thời điểm nào đó P có li độ u = 0,5 cm và đang chuyển động theo chiều âm thì Q sẽ có li độ và chiều chuyển động tương ứng là:. - cm, theo chiều dương. - cm, theo chiều âm. - HD: Chỉ ra được dao động tại P trễ pha hơn dao động tại Q một góc. - (12A) (Thi thử số Một sóng cơ học lan truyền trên mặt thoáng chất lỏng nằm ngang với tần số 10 Hz, tốc độ truyền sóng 1,2 m/s. - Tại thời điểm t, điểm N hạ xuống thấp nhất. - Khoảng thời gian ngắn nhất sau đó điểm M hạ xuống thấp nhất là A. - Dao động tại M sớm pha hơn dao động tại N một góc. - Dùng liên hệ giữa dao động điều hòa và chuyển động tròn đều dễ dàng thấy : Ở thời điểm t, uN = -a (xuống thấp nhất) thì uM. - (12B) Một sóng cơ học lan truyền trên mặt thoáng chất lỏng nằm ngang với tần số 10 Hz, tốc độ truyền sóng 1,2 m/s. - Tại thời điểm t, điểm M hạ xuống thấp nhất. - Khoảng thời gian ngắn nhất sau đó điểm N hạ xuống thấp nhất là A. - Ở thời điểm t, uM = -a (xuống thấp nhất) thì uN. - CÁC CÂU THAM KHẢO THÊM (1) Trên hình biểu diễn một sóng ngang truyền trên một sợi dây, theo chiều từ trái sang phải. - Tại thời điểm t nào đó, điểm P có li độ bằng không, còn điểm Q có li độ âm và có giá trị cực đại. - Vào thời điểm đó hướng chuyển động của P và Q lần lượt sẽ là A. - (2) Hình bên biểu diễn một sóng ngang đang truyền về phía phải. - Hai phần tử P và Q chuyển động như thế nào ngay tại thời điểm đó?. - Cả hai chuyển động về phía phải.. - P chuyển động xuống còn Q thì lên. - P chuyển động lên còn Q thì xuống.. - (3) (Thi thử số Một sóng truyền trên mặt nước với tần số f = 10 Hz, tại một thời điểm nào đó các phần tử mặt nước có dạng như hình vẽ.Trong đó khoảng cách từ vị trí cân bằng của A đến vị trí cân bằng của D là 60 cm và điểm C đang đi xuống qua vị trí cân bằng. - Chiều truyền và vận tốc truyền sóng là A. - Từ A đến E với vận tốc 8 m/s B. - Từ A đến E với vận tốc 6 m/s C. - Từ E đến A với vận tốc 6 m/s D. - Từ E đến A với vận tốc 8 m/s