- LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGÂN SÁCH XÃ VÀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ. - LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGÂN SÁCH XÃ. - Khái niệm, đặc điểm ngân sách xã. - Nội dung nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách xã. - Vai trò của ngân sách xã. - CHU TRÌNH QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ. - Lập dự toán ngân sách xã. - Chấp hành dự toán ngân sách xã. - Quyết toán ngân sách xã. - 26 1.3 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN NGÂN SÁCH XÃ. - PHƢƠNG HƢỚNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ. - Tăng cƣờng sự lãnh, chỉ đạo, kiểm tra kiểm soát của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, đối với công tác quản lý ngân sách xã. - Hoàn thiện cơ chế phân cấp quản lý đối với ngân sách xã. - Tăng cƣờng quản lý chu trình ngân sách đối với cấp xã. - Quản lý ngân sách xã gắn với nâng cao hiệu quả kinh tế, xã hội, đổi mới cơ chế cấp phát, cơ chế phân bổ vốn đầu tƣ, tăng cƣờng kiểm soát chi ngân sách, duy trì, nuôi dƣỡng và phát triển nguồn thu. - THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH - THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG GIAI ĐOẠN . - KHÁI QUÁT ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ CƠ CẤU TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH. - Tổ chức bộ máy quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Mê Linh. - THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH – THÀNH PHỐ HÀ NỘI GIAI ĐOẠN . - Phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi cho ngân sách xã trong thời kỳ ổn định . - Thực trạng công tác lập dự toán thu, chi ngân sách xã thuộc huyện. - Thực trạng chấp hành dự toán thu, chi ngân sách xã. - Thực trạng công tác quyết toán ngân sách xã. - Thực trạng công tác kế toán ngân sách xã. - Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra ngân sách xã. - ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH – THÀNH PHỐ HÀ NỘI. - GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH – THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG GIAI ĐOẠN 2015-2020. - ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ PHƢƠNG HƢỚNG TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH. - Yêu cầu về công tác quản lý ngân sách xã trong thời gian tới. - MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH TRONG GIAI ĐOẠN 2015-2020. - 115 4 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT NSNN NSTW TW NSĐP NSX XDCB HĐND UBND GTGT TNDN TTĐB DT KH XNK TH ƢTH XHCN KBNN Ngân sách nhà nƣớc Ngân sách trung ƣơng Trung ƣơng Ngân sách địa phƣơng Ngân sách xã Xây dựng cơ bản HĐND UBND Giá trị gia tăng Thu nhập doanh nghiệp Tiêu thụ đặc biệt Dự toán Kế hoạch Xuất nhập khẩu Thực hiện Ƣớc thực hiện Xã hội chủ nghĩa KBNN 5 DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH Bảng 2.1. - Dự toán thu ngân sách xã Tiên Phong năm 2013 Bảng 2.5. - Phân bổ các chỉ tiêu dự toán hoạt động sự nghiệp ngân sách xã giai đoạn Bảng 2.7: Dự toán chi ngân sách xã Tiền Phong năm 2013 Bảng 2.8: Tổng hợp dự toán thu ngân sách xã, thị trấn năm 2013 Bảng 2.9: Dự toán chi ngân sách xã, thị trấn năm 2013 Bảng 2.10: Cân đối thu - chi ngân sách xã, thị trấn năm 2013 Bảng 2.11: Tổng hợp thu ngân sách xã thuộc huyện Mê Linh, giai đoạn Bảng 2.12: Bảng tổng hợp chi ngân sách xã giai đoạn Bảng 2.13: Bảng tổng hợp tình hình thực hiện chi ngân sách xã - huyện Mê Linh, năm 2013 Hình 1.1: Sơ đồ chu trình quản lý ngân sách xã Hình 2.1: Bản đồ huyện Mê Linh Hình 2.2: Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lý NSX trên địa bàn huyện Mê Linh Hình 2.3: Bộ máy tổ chức của phòng Tài chính – Kế hoạch Mê Linh Hình 2.4: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính 6 MỞ ĐẦU Sau 28 năm đổi mới, dƣới sự lãnh đạo của Đảng, đất nƣớc ta đã đạt đƣợc những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử: tốc độ tăng trƣởng kinh tế khá cao với mức bình quân 7,5%/năm. - Cùng với sự phát triển của đất nƣớc, ngân sách nhà nƣớc ngày càng phát huy vai trò trong việc tập trung nguồn lực tài chính, đảm bảo để đất nƣớc phát triển và duy trì hoạt động của bộ máy Nhà nƣớc, đồng thời là công cụ thiết yếu giúp Nhà nƣớc quản lý, điều tiết vĩ mô nền kinh tế. - Đáp ứng yêu cầu thiết thực về đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, từ nhiều năm nay, Đảng và Nhà nƣớc ta luôn quan tâm công tác quản lý ngân sách nhà nƣớc, đặc biệt là ngân sách cấp xã với xu hƣớng phân cấp ngày càng nhiều về quản lý kinh tế - xã hội đi đôi với phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi cho chính quyền cấp cơ sở. - Điều đó đã đƣợc thể hiện bằng những văn bản Luật và những văn bản có tính chất pháp lý nhƣ: Luật ngân sách nhà nƣớc số 01/2002/QH11. - Nghị định số 60/2003/NĐ - CP ngày 06/6/2003 của Chính phủ quy định chi tiết và hƣớng dẫn thi hành Luật ngân sách nhà nƣớc. - Thông tƣ số 59/2003/TT - BTC ngày 23/6/2003 của Bộ Tài chính hƣớng dẫn thực hiện Nghị định số 60/2003/NĐ - CP ngày 06/6/2003 của Chính phủ quy định chi tiết và hƣớng dẫn thi hành Luật ngân sách nhà nƣớc. - Thông tƣ số 60/2003/TT – BTC ngày 23/6/2003 của Bộ Tài chính quy định về quản lý ngân sách xã và các hoạt động tài chính khác của xã, phƣờng, thị trấn và các văn bản quy định về chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi ngân sách hiện hành khác. - Trong điều kiện hiện nay, công tác quản lý Ngân sách xã vẫn còn những bất cập nhất định cả về cơ chế quản lý và tổ chức thực hiện cần đƣợc nghiên cứu và đề xuất những giải pháp hoàn thiện để đáp ứng đƣợc sự phát triển lớn mạnh của nền kinh tế đất nƣớc cả về chiều rộng lẫn chiều sâu phù hợp với xu thế hội nhập của nền kinh tế thế giới. - 7 Qua nghiên cứu và thực tế công tác tại địa phƣơng tôi đã chọn đề tài: “Giải pháp tăng cƣờng công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội trong giai đoạn 2015-2020”. - Mục tiêu của đề tài nhằm góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn cho công tác quản lý ngân sách xã để từ đó đƣa ra một số giải pháp hoàn thiện. - Đối tƣợng nghiên cứu là công tác quản lý NSX trên địa bàn huyện Mê Linh. - Phạm vi nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu ở phòng Tài chính - Kế hoạch huyện, 16 xã, 02 thị trấn trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội, tài liệu phục vụ cho việc đánh giá thực trạng công tác quản lý Ngân sách xã trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội tập trung chủ yếu từ năm 2011 đến 2013. - Luận văn ngoài phần mở đầu và kết luận bao gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1: Lý luận chung về Ngân sách xã và quản lý ngân sách xã Chƣơng 2: Thực trạng về công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Mê Linh - Thành phố Hà Nội trong thời gian qua Chƣơng 3: Các giải pháp tăng cƣờng công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Mê Linh - Thành phố Hà Nội trong giai đoạn Chƣơng 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGÂN SÁCH XÃ VÀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ 1.1. - LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGÂN SÁCH XÃ 1.1.1. - Khái niệm, đặc điểm ngân sách xã 1.1.1.1. - Khái niệm, quá trình hình thành và phát triển ngân sách xã a. - Khái niệm về ngân sách xã Ngân sách nhà nƣớc là một phạm trù kinh tế và là phạm trù lịch sử, bao gồm toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nƣớc đã đƣợc cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền quyết định và đƣợc thực hiện trong một năm để đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của nhà nƣớc. - Ngân sách nhà nƣớc đƣợc phân định thành ngân sách Trung ƣơng và ngân sách địa phƣơng. - Ngân sách Trung ƣơng là ngân sách của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan khác ở Trung ƣơng. - Ngân sách địa phƣơng bao gồm ngân sách của đơn vị hành chính các cấp có HĐND và UBND (tỉnh, huyện, xã). - Ngân sách xã (NSX) là cấp ngân sách cơ sở trong hệ thống NSNN, là quỹ tiền tệ tập trung phản ánh mối quan hệ kinh tế giữa một bên là chính quyền xã với một bên là các chủ thể khác thông qua sự vận động của các nguồn tài chính nhằm đảm bảo thực hiện chức năng nhiệm vụ của chính quyền xã trên mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, an ninh trật tự và văn hoá, xã hội trên địa bàn theo phân cấp. - Quá trình hình thành và phát triển của ngân sách xã Trong lịch sử tồn tại và phát triển, dân tộc ta đã trải qua rất nhiều giai đoạn khác nhau với những chế độ khác nhau từ phong kiến cho đến XHCN ngày nay. - Song song với sự ra đời, tồn tại và phát triển của chính quyền cấp xã thì “quỹ” xã (mà bây giờ gọi là NSX) cũng đƣợc hình thành và phát triển nhƣ một tất yếu khách quan để đảm bảo thực hiện các chức năng quản lý Nhà nƣớc ở cơ sở. - Dƣới chế độ XHCN, trong thời kỳ bao cấp công tác quản lý NSX chƣa đƣợc quan tâm, coi trọng do ảnh hƣởng của cơ chế tập trung, bao cấp. - Từ năm 1996, NSX đƣợc quản lý theo Luật NSNN. - Ngày Điều lệ ngân sách xã” đƣợc ban hành, NSX đã đƣợc quản lý theo luật lệ thống nhất của Nhà nƣớc. - NSX lúc này đã là một cấp trong hệ thống Ngân sách nhà nƣớc gồm: NSTW, NS tỉnh (thành phố trực thuộc TW), NS huyện (quận, thị xã), NSX (xã, phƣờng, thị trấn). - Thông tƣ số 60/2003/TT- BTC ngày Quyết định số 94/2005/QĐ - BTC ngày của Bộ trƣởng Bộ Tài chính về việc ban hành chế độ kế toán ngân sách và tài chính xã. - Đây thực sự là một bƣớc phát triển mới trong công tác quản lý NSX, khẳng định rõ NSX là một cấp ngân sách nằm trong hệ thống NSNN, là phƣơng tiện vật chất để chính quyền cấp xã thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. - Công tác quản lý NSX ngày càng đƣợc Đảng, Nhà nƣớc, các cấp, các ngành quan tâm, củng cố và hoàn thiện. - Đặc điểm của ngân sách xã NSX là một cấp ngân sách trong hệ thống NSNN, vì vậy nó có đầy đủ những đặc điểm chung của ngân sách các cấp chính quyền địa phƣơng, cụ thể. - NSX đƣợc quản lý và điều hành theo dự toán và theo chế độ, tiêu chuẩn, định mức do cơ quan có thẩm quyền quy định. - NSX là cấp ngân sách cuối cùng gắn chặt với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã, là nơi trực tiếp giải quyết mối quan hệ lợi ích giữa Nhà nƣớc và nhân dân. - Bên cạnh những đặc điểm chung của cấp ngân sách. - NSX cũng có những đặc 11 điểm riêng: là cấp ngân sách nhƣng không có đơn vị dự toán trực thuộc nào, trực tiếp thực hiện đồng thời duyệt cấp và chi ngân sách. - Nội dung nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách xã 1.1.2.1. - Nguồn thu của ngân sách xã Thu NSX đƣợc hình thành từ 3 nguồn lớn đó là: Các khoản thu phát sinh trên địa bàn, NSX hƣởng 100% số thu. - Các khoản thu phát sinh trên địa bàn, NSX hƣởng theo tỷ lệ phần trăm và thu bổ sung từ ngân sách cấp trên. - Phù hợp với phân cấp quản lý kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của Nhà nƣớc và chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nƣớc của cấp xã. - Phù hợp với việc phân định nguồn thu giữa ngân sách trung ƣơng và ngân sách địa phƣơng. - phân chia một số khoản thu giao cho NSX không vƣợt tỷ lệ phân chia giữa ngân sách trung ƣơng và ngân sách địa phƣơng do Uỷ ban Thƣờng vụ Quốc hội quyết định giao cho từng tỉnh đối với các khoản thu đó, riêng đối với 5 loại thuế, lệ phí theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 34 Luật Ngân sách nhà nƣớc, tỷ lệ phân chia cho NSX, thị trấn tối thiểu là 70%. - Kết thúc mỗi kỳ ổn định, căn cứ vào khả năng nguồn thu và nhiệm vụ chi của ngân sách địa phƣơng, HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ƣơng thực hiện việc điều chỉnh tỷ lệ phần trăm. - phân chia các khoản thu giữa ngân sách các cấp ở địa phƣơng. - Khi phân cấp nguồn thu cho xã phải căn cứ vào nhiệm vụ chi đối với cấp xã, khả năng thu từ các nguồn ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn. - phân cấp tối đa nguồn thu tại chỗ, đảm bảo các xã chủ động cân đối đƣợc các nhiệm vụ chi thƣờng xuyên, các xã có nguồn thu khá có phần dành để đầu tƣ phát triển, hạn chế việc bổ sung từ ngân sách cấp trên, tăng số xã tự cân đối đƣợc ngân sách, giảm dần số xã phải nhận bổ sung cân đối ngân sách từ cấp trên. - Các địa phƣơng cũng có thể tham khảo những chỉ dẫn mà Bộ Tài chính đã đƣa ra trong Thông tƣ số 60/2003/TT-BTC ngày 23/6/2003 về phân định nguồn thu cho NSX nhƣ sau: 12 *Các khoản thu ngân sách xã hưởng 100%: Là các khoản thu dành cho xã sử dụng toàn bộ để chủ động về nguồn tài chính bảo đảm các nhiệm vụ chi thƣờng xuyên, đầu tƣ. - b) Thu từ các hoạt động sự nghiệp của xã, phần nộp vào ngân sách nhà nƣớc theo chế độ quy định. - Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ % giữa ngân sách xã với ngân sách cấp trên: a) Theo quy định của Luật Ngân sách nhà nƣớc gồm. - *Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách xã Trong tổ chức hệ thống NSNN, các cấp ngân sách có quan hệ hữu cơ với nhau và mỗi cấp phải tự cân đối thu - chi ngân sách. - Tuy nhiên, trong những hoàn cảnh cụ thể nếu cấp ngân sách (hay một bộ phận của cấp ngân sách) nào không tự cân đối đƣợc thì ngân sách cấp trên có trách nhiệm cấp bổ sung kinh phí cho cấp ngân sách (hay bộ phận cấp ngân sách) đó để đảm bảo cân đối thu - chi ngay từ khâu xây dựng dự toán. - Trong điều kiện hiện nay ở nƣớc ta, phần lớn ngân sách cấp xã chƣa tự cân đối đƣợc thu - chi ngân sách nên ngân sách cấp trên phải cấp bổ sung và hình thành nên nguồn thu thứ 3 cho NSX. - Cơ chế xác lập số thu bổ sung từ ngân sách cấp trên đƣợc quy định nhƣ sau. - Thu bổ sung để cân đối ngân sách đƣợc xác định trên cơ sở chênh lệch giữa dự toán chi theo các nhiệm vụ đƣợc giao và dự toán thu từ các nguồn thu đƣợc phân cấp (các khoản thu 100% và các khoản thu phân chia theo tỷ lệ. - Số bổ sung cân đối này đƣợc xác định từ năm đầu của thời kỳ ổn định ngân sách và đƣợc giao ổn định từ 3 đến 5 năm theo Luật NSNN. - Nhiệm vụ chi của ngân sách xã Chính quyền nhà nƣớc cấp xã sử dụng NSX để đảm bảo thực hiện các chức năng quản lý kinh tế - xã hội trên địa bàn tiến tới đạt đƣợc các mục tiêu chiến lƣợc về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. - Các khoản chi đầu tƣ phát triển thể hiện rõ mục đích tích luỹ, thƣờng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi NSX nên trƣớc khi quyết định đầu tƣ, UBND cấp xã cần xác định rõ sự cần thiết phải đầu tƣ, nguồn vốn đảm bảo cho công trình, tránh tình trạng quyết định đầu tƣ dàn trải khi chƣa có nguồn đảm bảo làm tăng nợ XDCB, mất khả năng 14 cân đối ngân sách. - g) Chi cho công tác xã hội và hoạt động văn hóa, thông tin, thể dục thể thao do xã quản lý. - Chi hoạt động văn hóa, thông tin, thể dục thể thao do xã quản lý. - Vai trò của ngân sách xã 1.1.3.1. - NSX cung cấp nguồn kinh phí đầu tƣ cho xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ở địa phƣơng, tạo môi trƣờng và điều kiện thuận lợi cho sự ra đời và phát triển của các cơ sở kinh tế thuộc các thành phần kinh tế khác nhau trên địa bàn xã, đảm bảo cho sản xuất và lƣu thông hàng hóa phát triển theo đúng định hƣớng XHCN, qua đó tạo nguồn thu ổn định với quy mô ngày càng tăng cho ngân sách cấp xã, đáp ứng kịp thời nhu cầu về vốn đầu tƣ cũng nhƣ chi tiêu thƣờng xuyên ngày càng tăng của chính quyền cơ sở. - Đối với sự phát triển xã hội Thông qua các hoạt động thu chi của NSX tạo điều kiện cho kinh tế phát triển, từ đó nâng cao đời sống nhân dân, nâng cao dân trí, đẩy lùi các tệ nạn xã hội, giữ vững trật tự, bảo vệ tài sản công cộng, đảm bảo lợi ích hợp pháp của công dân, thực hiện các chính sách xã hội,…làm cho phúc lợi công cộng của ngƣời dân tăng lên, công bằng xã hội trên địa bàn đƣợc đảm bảo. - thực hiện các chính sách xã hội đối với các gia đình có công với cách mạng, ngƣời già cô đơn, trẻ em mồ côi. - CHU TRÌNH QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ Cũng nhƣ các cấp NS khác, NSX đƣợc tổ chức quản lý theo một chu trình khoa học gồm 3 khâu: lập dự toán, chấp hành dự toán và quyết toán NSX. - Nội dung quản lý NSX đƣợc quy định cụ thể tại Luật NSNN năm 2002. - Thông tƣ số 60/2003/TT - BTC ngày 23/6/2003 của Bộ Tài chính quy định về quản lý NSX và các hoạt động tài chính khác của xã, phƣờng, thị trấn và các văn bản hƣớng dẫn hiện hành của các cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền. - Nội dung cơ bản về chu trình quản lý NSX nhƣ sau. - Hình 1.1: Sơ đồ chu trình quản lý ngân sách xã 1.2.1. - Lập dự toán ngân sách xã Đây là khâu đầu tiên trong chu trình quản lý NSX, nó đặt cơ sở nền tảng cho những khâu tiếp theo
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt