- NGUYỄN THIỆN VINH HIỂN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG CỦA CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG DÂN DỤNG LUẬN VĂN THẠC SỸ KỸ THUẬT NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH HÀ NỘI – 2014 BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI. - NGUYỄN THIỆN VINH HIỂN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG CỦA CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG DÂN DỤNG Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh LUẬN VĂN THẠC SỸ KỸ THUẬT NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. - NGUYỄN THỊ LỆ THÚY HÀ NỘI – 2014 Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn Thạc sĩ Kinh tế này do chính tôi nghiên cứu và thực hiện. - Các thông tin, số liệu được sử dụng trong luận văn là hoàn toàn trung thực, chính xác và có nguồn gốc rõ ràng. - NGUYỄN THIỆN VINH HIỂN Học viên lớp Cao học Quản trị kinh doanh khóa 2011B Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B MỤC LỤC Trang TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC HÌNH VẼ LỜI NÓI ĐẦU CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG CỦA CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG DÂN DỤNG 4 1.1. - Quy trình ĐTM và chu trình thực hiện dự án 5 1.5. - Quy trình thực hiện ĐTM ở Việt Nam 8 1.6. - Phương pháp đánh giá tác động môi trường 9 1.6.1. - Phương pháp đánh giá nhanh (rapid Assessment): 11 1.6.6. - Phương pháp sử dụng chỉ thị và chỉ số môi trường: 12 1.6.8. - Phương pháp tham vấn cộng đồng 13 Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B 1.6.12. - Hệ thống định lượng tác động 13 1.6.13. - Hệ thống đánh giá môi trường Battelle 18 1.7. - Thành phần đoàn nghiên cứu ĐTM 19 1.7.2. - Yêu cầu về thời gian nghiên cứu ĐTM 21 1.7.5. - Nội dung của công tác thẩm định và ra quyết định ĐTM 23 1.8.1 Đơn vị thực hiện 23 1.8.2 Các nội dung chính của công tác thẩm định ĐTM 24 CHƯƠNG 2 : PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG CỦA CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG DÂN DỤNG 27 2.1. - Khái quát cơ quan thẩm tra báo cáo đánh giá tác động môi trường 27 2.1.1. - Chức năng, nhiệm vụ của Sở Tài nguyên và Môi trường. - Chức năng, nhiệm vụ của Chi cục bảo vệ môi trường. - Phân tích thực trạng công tác đánh giá tác động môi trường trong các dự án đầu tư xây dựng dân dụng 37 2.2.1. - Các dự án đầu tư xây dựng dân dụng trên địa bàn Hà Nội Phân loại các công trình xây dựng 37 Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B 2.2.1.2 Đặc điểm của các công trình xây dựng dân dụng 38 2.2.1.3. - Giới thiệu chung về 2 dự án đầu tư xây dựng dân dụng trên địa bàn Hà Nội 38 2.2.2. - Phân tích thực trạng công tác thẩm đinh ĐTM của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng trên địa bàn Hà Nội 43 2.2.2.1. - Phê duyệt báo cáo ĐTM 62 2.3 Kết luận chương 2 63 Chương 3 : ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO THỰC HIỆN CÁC YÊU CẦU VỀ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG TRONG CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG DÂN DỤNG. - 65 3.1 Định hướng phát triển 65 3.1.1 Định hướng hoạt động môi trường trong thời gian đến Tăng cường năng lực quản lý nhà nước ,hoàn thiện hệ thống chính sách và văn bản quy phạm pháp luật Sử dụng hợp lý tài nguyên để phát triển bền vững Phòng ngừa và ngăn chặn suy thoái môi trường Nâng cao nhận thức và vai trò của cộng đồng 67 3.1.2 Mục tiêu hoạt động môi trường trong thời gian đến Mục tiêu tổng quát Mục tiêu cụ thể: 68 3.1.3 Định hướng hoạt động thẩm định và đánh giá tác động môi trường đến Một số giải pháp giải pháp đảm bảo thực hiện các yêu cầu về tác động môi trường trong các dự án đầu tư xây dựng dân dụng. - 70 3.2.1 Giải pháp : Nâng cao chất lượng đội ngũ thẩm định đánh giá tác động môi trường. - 71 Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B 3.2.2 Giải pháp : Đảm bảo tài chính cho việc thẩm định ĐTM 73 3.2.3 Giải pháp : Hoàn thiện các nội dung pháp lý, quy trình thẩm định báo cáo ĐTM. - 74 KẾT LUẬN 78 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ĐTM Đánh giá tác động môi trường EIA Environmental Impact Assessment – Đánh giá tác động môi trường WB Ngân hang thế giới ESCAP Ủy ban kinh tế-xã hội Châu Á và Thái Bình Dương UNEP Chương trình môi trường Liên hợp quốc BVMT Bảo vệ môi trường UBND Ủy ban nhân dân BTNMT Bộ Tài nguyên – Môi trường KT-XH Kinh tế - Xã Hội WHO Tổ chức Y tế thế giới USEPA Cơ quan môi trường Mỹ IQS Hệ thống định lượng tác động MTTQ Mặt trận tổ quốc Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1 Tiêu chí đánh giá các tác động 13 Bảng 1.2 Hệ thống phân loại IQS 14 Bảng 1.3 Xếp hạng các tác động theo thang điểm 17 Bảng 1.4 Đánh giá mức độ tác động 17 Bảng 2.1 Các dự án đầu tư xây dựng dân dụng 38 Bảng 2.2 Tải lượng khí thải của các phương tiện giao thông 46 Bảng 2.3 Tải lượng các chất ô nhiễm chính trong nước thải sinh hoạt phát sinh từ 100 công nhân xây dựng 47 Bảng 2.4 Lan truyền tiếng ồn do các máy móc, thiết bị xây dựng 48 Bảng 2.5 Vị trí lấy mẫu 49 Bảng 2.6 Chất lượng không khí xung quanh dự án 49 Bảng 2.7 Chất lượng nước mương trong dự án và ao cạnh dự án 50 Bảng 2.8 Chất lượng nước ngầm khu vực xây dựng dự án 51 Bảng 2.9 Chất lượng đất khu vực dự án 52 Bảng 2.10 Tải lượng các chất ô nhiễm do phương tiện giao thông 54 Bảng 2.11 Tải lượng khí thải phát sinh từ các phương tiện giao thông 55 Bảng 2.12 Lan truyền tiếng ồn do các máy móc, thiết bị xây dựng 56 Bảng 2.13 Vị trí lấy mẫu 56 Bảng 2.14 Chất lượng không khí xung quanh dự án 57 Bảng 2.15 Kết quả phân tích chất lượng nước ngầm 58 Bảng 2.16 Kết quả phân tích chất lượng đất khu vực dự án 59 Bảng 2.17 Các tồn tại và nguyên nhân của công tác thẩm định ĐTM 63 Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 1.1 Quy trình thực hiện ĐTM 6 Hình 1.2 Các bước thực hiện ĐTM 8 HÌnh 2.1 Sơ đồ mạng lưới các tác động tiềm tang của dự án Cao ốc Quốc tế Hồ Tây 53 Hình 2.2 Sơ đồ mạng lưới các tác động tiềm tang của dự án VACVINA 60 Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B 1LỜI NÓI ĐẦU 1. - Lý do thực hiện việc nghiên cứu đề tài Nước ta sau quá trình thực hiện công cuộc đổi mới, nền kinh tế đã có những bước phát triển lớn, hoạt động sản xuất kinh doanh phát triển mạnh mẽ, tốc độ đô thị hóa, xây dựng cơ sở hạ tầng, dân số nhanh. - Tuy nhiên đi kèm là một loạt các vấn đề phát sinh đặc biệt đang nổi cộm là vấn đề về môi trường. - Lĩnh vực hiện nay dư luận xôn xao trước những vụ án về môi trường như: Nhà máy Vedan, Công ty Tung Kuang ở Hải Dương thải nước thải chưa xử lý ra ngoài môi trường, Nhà máy sản xuất thuốc trừ sâu Nicotex Thanh Thái chôn thuốc trừ sâu trái phép. - Rõ ràng, vấn đề môi trường đang rất được quan tâm. - Xung quanh các sự kiện ấy, dư luận đề cập nhiều đến vai trò của người quản lý môi trường và đặc biệt là vai trò của người quản lý doanh nghiệp. - Không chỉ là thiệt hại trong việc đền bù cho vấn đề ô nhiễm môi trường mà hình ảnh thương hiệu của họ đối với cộng đồng cũng bị ảnh hưởng. - Là một cán bộ làm việc trong lĩnh vực tư vấn môi trường, Tôi nhận thức rất rõ được sự cần thiết của việc nâng cao chất lượng công tác đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng để đảm bảo hạn chế tối đa ảnh hưởng tới môi trường xung quanh, với những kiến thức đã được trang bị trong trường cộng với những kinh nghiệm làm việc thực tế, tôi chọn đề tài “Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng” làm luận văn tốt nghiệp. - Mục đích nghiên cứu - Trình bày một cách có hệ thống những lý luận cơ bản về đánh giá tác động môi trường, cũng như tầm quan trọng của công tác thẩm định các báo cáo đánh giá tác động môi trường. - Luận văn cũng đi sâu vào nghiên cứu, phân tích thủ tục trình tự và các nội dung cần thẩm định một báo cáo đánh giá tác động môi trường để từ đó đi đến quyết định cấp quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường cho dự Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B 2án đầu tư xây dựng dân dụng. - Đưa ra một số giải pháp chính nhằm nâng cao chất lượng các báo cáo đánh giá tác động môi trường. - Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài - Đối tượng nghiên cứu: các nội dung cần thẩm định một báo cáo đánh giá tác động môi trường. - Phạm vi nghiên cứu: một số các dự án dân dụng trên dịa bàn thành phố Hà Nội. - Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thống kê và phân tích tổng hợp - Phương pháp duy vật biện chứng - Phương pháp lôgic, lịch sử - Phương pháp phân tích so sánh, kết hợp phân tích định tính, định lượng 5. - Những đóng góp của luận văn Phân tích, đánh giá các tác động môi trường của dự án đầu tư xây dựng dân dụng để từ đó nâng cao đưa ra các biện pháp phòng tránh, giảm thiểu tác động tới môi trường, trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp nâng cao và hoàn thiện chất lượng báo cáo đánh giá tác động môi trường, đảm bảo việc thực hiện công tác phòng tránh, giảm thiểu tác động tới môi trường. - Kết cấu của luận văn Ngoài lời mở đầu và kết luận, mục lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết làm ba chương: Chương I: Cơ sở lý luận về về đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng. - Chương II: Nghiên cứu đánh giá thực trạng công tác đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng. - Chương III: Đề xuất các giải pháp giải pháp đảm bảo thực hiện các yêu cầu về đánh giá tác động môi trường trong các dự án đầu tư xây dựng dân dụng. - Để hoàn thành luân văn này, ngoài sự nỗ lực của bản thân và sự tích luỹ kinh Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B 3nghiệp công tác của hơn 3 năm làm việc tại Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ - Sở khoa học và công nghệ Hà Nội, tôi còn có sự được sự giúp đỡ tận tình của các thày cô giáo và các đồng nghiệp tại cơ quan. - Tác giả luận văn xin chân thành cảm ơn cô giáo Tiến sỹ Nguyễn Thị Lệ Thúy đã trực tiếp hướng dẫn và có nhiều ý kiến chỉ dẫn tác giả hoàn thành luận văn này. - Tác giả cũng xin được gửi lời cảm ơn tới các thày cô giáo trong Viện Sau đại học, Viện Kinh tế và Quản lý Trường Đại học Bách khoa Hà nội, lãnh đạo Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ - Sở khoa học và công nghệ Hà Nội và các Sở ban ngành và Doanh nghiệp có dự án liên quan mà tác giả đã xuống làm việc thực tế trong quá trình thực hiện luận văn này. - Mặc dù tác giả đã có nhiều cố gắng trong việc lựa chọn các nội dung để nghiên cứu đưa vào luận văn, tuy nhiên luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. - Tác giả xin trân trọng cảm ơn những đóng góp quý báu của các thày, các cô, các đồng nghiệp và những người quan tâm để đề tài được hoàn thiện hơn và có ứng dụng cao vào thực tiễn trong hoạt động đánh giá tác động môi trường nói riêng và lĩnh vực môi trường nói chung. - Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B 4CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG CỦA CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG DÂN DỤNG 1.1. - Khái niệm về ĐTM Đánh giá tác động môi trường (Environmental Impact Assessment) về bản chất là một quá trình dự báo, đánh giá tác động của một dự án đến môi trường bao gồm môi trường tự nhiên, môi trường kinh tế - xã hội và đưa ra các biện pháp phòng tránh, giảm thiểu tác động xấu lên môi trường. - Cho đến nay đã có nhiều định nghĩa về ĐTM được đưa ra như của Chương trình môi trường Liên hợp quốc (UNEP-1991), của Ủy ban kinh tế - xã hội Châu Á và Thái Bình dương (ESCAP-1990), của Ngân hàng thế giới (WB. - Định nghĩa về ĐTM nêu tại Luật BVMT: “Đánh giá tác động môi trường là việc phân tích, dự báo các tác động đến môi trường của dự án đầu tư cụ thể để đưa ra các biện pháp bảo vệ môi trường khi triển khai dự án đó”. - Chỉ danh một cách hệ thống các tác động lên môi trường tự nhiên và môi trường xã hội của một dự án. - Đề xuất các biện pháp quản lý và công nghệ nhằm phòng ngừa và giảm thiểu các tác động xấu đối với môi trường. - Xác định chương trình quản lý và giám sát môi trường nhằm đánh giá hiệu quả của các giải pháp hạn chế ô nhiễm và các tác động xảy ra trên thực tế. - Cung cấp kịp thời các thông tin đáng tin cậy về những vấn đề môi trường của dự án cho Chủ Dự án và những người có thẩm quyền ra quyết định đối với dự án đó. - Đảm bảo những vấn đề môi trường được cân nhắc đầy đủ và cân bằng đối Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B 5với các yếu tố kỹ thuật và kinh tế của dự án làm căn cứ xem xét quyết định về dự án. - Đảm bảo cho cộng đồng quan tâm về dự án hoặc chịu tác động của dự án có cơ hội tham gia trực tiếp vào quá trình thiết kế và phê duyệt dự án. - Chính vì vậy, ĐTM được xem là một công cụ quản lý môi trường hữu hiệu đồng thời cũng là phương tiện thích hợp nhất cho việc lồng ghép các vấn đề môi trường vào nội dung dự án. - Lợi ích của ĐTM ĐTM mang lại lợi ích không chỉ cho Chủ dự án, là công cụ hữu hiệu quản lý môi trường của cơ quan quản lý mà còn cho cả cộng đồng quan tâm hoặc chịu tác động bởi dự án. - ĐTM là công cụ cho việc xem xét thấu đáo các vấn đề môi trường ngang bằng với các yếu tố về kinh tế, xã hội trong quá trình xây dựng, thiết kế dự án nhằm đảm bảo phát triển bền vũng. - Là căn cứ để Chủ dự án lựa chọn phương án đầu tư bao gồm vị trí, quy mô, công nghệ, nguyên vật liệu, sản phẩm của dự án một cách phù hợp, đạt hiệu quả kinh tế và khả thi nhất, đồng thời tiết kiệm tiền của và thời gian cho Chủ dự án. - Chủ động phòng tránh và giảm thiểu một cách hiệu quả nhất các tác động xấu của dự án lên môi trường. - Cung cấp thông tin chuẩn xác, tin cậy về những vấn đề môi trường của dự án cho cơ quan thẩm quyền trong việc xem xét ra quyết định đầu tư dự án một cách minh bạch và có tính bền vững cao. - Tránh được những xung đột với cộng đồng dân cư trong quá trình thực hiện dự án. - Quy trình ĐTM và chu trình thực hiện dự án Chu trình của một dự án đầu tư gồm 6 bước cơ bản gồm: hình thành, đề xuất dự án. - nghiên cứu tiền khả thi. - nghiên cứu khả thi. - thực hiện dự án và bước cuối cùng là giám sát, đánh giá hiệu quả dự án. - Xuất phát từ cơ sở khoa học với mục tiêu lồng ghép các xem xét về mặt môi Luận văn Thạc sĩ – Đề tài : Nghiên cứu vấn đề đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư xây dựng dân dụng Nguyễn Thiện Vinh Hiển QTKD02 – 2011B 6trường vào nội dung dự án nhằm chủ động có biện pháp ngăn ngừa và giảm thiểu các tác động xấu của dự án đến môi trường đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững, quy trình ĐTM đã được gắn kết rất chặt chẽ với chu trình thực hiện dự án ngay từ bước đầu tiên là xác định dự án đến khi dự án được thực hiện và đi vào hoạt động như thể hiện trong hình dưới đây. - Bước thực hiện đầu tiên trong chu trình dự án là xây dựng ý tưởng và đề xuất dự án. - Ngay từ bước thực hiện này, vấn đề môi trường đã được quan tâm nhằm xem xét, xác định ở mức độ sơ bộ, tổng thể những thuận lợi và cản trở về mặt môi trường của khu vực đối với loại hình dự án được lựa chọn và sơ bộ xác định những tác động tiêu cực tiềm tàng của dự án lên môi trường làm cơ sở cho việc xem xét dự án được đề xuất có đòi hỏi phải thực hiện ĐTM hay không và nếu cần thực hiện ĐTM thì thực hiện ở mức sơ bộ hay chi tiết. - Bước thực hiện này trong quy trình ĐTM được gọi là “sàng lọc” (screening). - Hình 1.1 Chu trình dự án Nghiên cứu khả thi Đề xuât dự án Nghiên cứu tiền khả thi Thiết kế chi tiết Thực hiện dự án Đánh giá sau dự án Chu trình dự án ĐTM chi tiết, xác định các phương án lựa chọn và sự cần thiết giảm nhẹ Thiết kế chi tiết các biện pháp giảm thiểu Thực hiện các biện pháp giảm thiểu và BVMT khác ĐTM sơ bộ, lựa chọn địa điểm Sàng lọc về môi trường Quan trắc và đánh giá hiệu quả, xác định tác động ngoài dự kiến
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt