CHUYÊN ĐỀ 14 Mùa xuân nho nhỏ

- CHUYÊN ĐỀ 14: “Mùa xuân nho nhỏ.
- (Trần Hữu Tá)- “Mùa xuân nho nhỏ” là sáng tác cuối cùng của Thanh Hải, được viết trước khi ông quađời ( năm 1980.
- ghi lại những cảm xúc và suy nghĩ trước mùa xuân thiên nhiên, trướccuộc đời và lời tâm niệm về khát vọng cống hiến của nhà thơ.
- Đề bài: Cảm nhận bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải.I.Mở bài:Mùa xuân luôn là đề tài bất tận của thi ca nhạc hoạ xưa và nay.
- Trong kho tàng dân tộc,ta đã biết đến “Mùa xuân chín” của Hàn Mạc Tử,“Mùa xuân xanh” của Nguyễn Bính,“Một chiều xuân” của Anh Thơ.
- Và giờ đây ta lại biết thêm “Mùa xuân nho nhỏ” củangười con xứ Huế mộng mơ – Thanh Hải.
- Thân bài:Với Thanh Hải, mùa xuân mang một nét đáng yêu, tươi thắm;gợi lên trong lòng ngườiđọc nhiều tình cảm rạo rực, tươi trẻ.
- Vì thế, mùa xuân trong thơ Thanh Hải là biểu tượngcho sức sống mạnh mẽ của quê hương, dân tộc.Bài thơ là tiếng lòng yêu mến và gắn bótha thiết với đất nước, với cuộc đời;thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ muốnđược cống hiến, được đóng góp“Một mùa xuân nho nhỏ” vào mùa xuân lớn lao của dântộc.
- Cảm xúc của nhà thơ trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời.Khác với bức tranh thiên nhiên mùa xuân rực rỡ sắc màu, rạo rực tình ái trong thi phẩm“Vội vàng” của Xuân Diệu, với:Của ong bướm này đây tuần tháng mậtNày đây hoa của đồng nội xanh rìNày đây lá của cành tơ phơ phấtCủa yến anh này đây khúc tình siVà này đây ánh sáng chớp hàng mi…Không mang một sắc xanh tràn ngập không gian như trong bài thơ “Mùa xuân xanh” củaNguyễn Bính với:Mùa xuân là cả một mùa xanhGiời ở trên cao, lá ở cànhLúa ở đồng anh và lúa ởđồng nàng và lúa ở đồng quanhCũng không được khoác lên tấm áo mơ màng, tình tứ như trong bài thơ “Mùa xuân chín”của Hàn Mặc Tử, với:Trong làn nắng ửng khói mơ tanĐôi má nhà tranh lấm tấm vàngSột soạt gió trêu tà áo biếcTrên giàn thiên lý.
- Bóng xuân sangBức tranh thiên nhiên mùa xuân trong “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải được vẽ bằngnhững hình ảnh, màu sắc, âm thanh hài hòa, sống động, tràn đầy sức sống:Mọc giữa dòng sông xanhMột bông hoa tím biếcƠi con chim chiền chiệnHót chi mà vang trờiTừng giọt long lanh rơiTôi đưa tay tôi hứng.- Ngay hai câu mở đầu ta đã bắt gặp một cách viết khác lạ.
- Tưởng như bông hoa tím biếc kia đang từ từ, lồ lộ mọc lên, vươn lên, xòe nở trênmặt nước xanh của dòng sông xuân.- Không gian mùa xuân rộng mở tươi tắn với hình ảnh một dòng sông trong xanh chảyhiền hoà.
- Màu xanh của nước hài hoà với màu tím biếc của bông hoa tạo nên một nét chấm phánhẹ nhàng mà sống động, đem lại một vẻ đẹp tự nhiên, hài hòa, một màu sắc đặc trưngcủa xứ Huế.- Bức tranh không chỉ có “họa” mà còn có “nhạc” bởi tiếng chim chiền chiện cất lên vớimuôn vàn lời ca tiếng hót, reo mừng:Ơi con chim chiền chiệnHót chi mà vang trời.+ Nhà thơ gọi “ơi” nghe sao mà tha thiết thế! Lời gọi ấy không cất lên từ tiếng nói mà cấtlên từ sâu thẳm tình yêu thiên nhiên, cất lên từ tấm lòng của nhà thơ trước mùa xuân tươiđẹp với những âm thanh rộn rã.+ Lời gọi ấy mới đầu nhen nhóm ở một góc trái tim, nhưng con người nhà thơ và nhữngcảnh sắc, âm thanh kia như đã hòa vào làm một, cảm xúc từ đó mà òa ra thành lời, thậtngỡ ngàng, thật thích thú.+ Cảm xúc của nhà thơ đã trào dâng thực sự qua câu hỏi tu từ: “Hót chi mà vang trời”.Thứ âm thanh không thể thiếu ấy làm sống dậy cả không gia n cao rộng, khoáng đạt, làmsống dậy, vực dậy cả một tâm hồn con người đang phải đối mặt với những bóng đen ú ámcủa bệnh tật, của cái chết rình rập.
- Dòng sông êm trôi, bông hoa lững lờ, tiếng chim rộn rã… bức tranh mùa xuân xứ Huếbao giờ cũng đẹp, nhẹ nhàng, và mơ mộng như thế!- Thiên nhiên, nhất là mùa xuân vốn hào phóng, sẵn sàng trao tặng con người mọi vẻ đẹpnếu con người biết mở rộng tấm lòng.
- Thanh Hải đã thực sự đón nhận mùa xuân với tấtcả sự tài hoa của ngòi bút, sự thăng hoa của tâm hồn.
- Nó có thểlà giọt sương lấp lánh qua kẽ lá trong buổi sớm mùa xuân tươi đẹp, có thể là giọt nắng rọisáng bên thềm, có thể giọt mưa xuân đang rơi… Theo mạch cảm xúc của nhà thơ thì có lẽđây là giọt âm thanh của tiếng chim ngân vang, đọng lại thành từng giọt niềm vui, rơixuống cõi lòng rộng mở của thi sĩ, thấm vào tâm hồn đang rạo rực tình xuân.+ Phép ẩn dụ chuyển đổi cảm giác được vận dụng một cách tài hoa, tinh tế qua trí tưởngtượng của nhà thơ.
- Thành Hải cảm nhận vẻ đẹp của mùa xuân bằng nhiều giác quan: thịgiác, thính giác và cả xúc giác.+ Cử chỉ “Tôi đưa tay tôi hứng” thể hiện sự nâng niu, trân trọng của nhà thơ trước vẻ đẹpcủa thiên nhiên, đất trời lúc với xuân với cảm xúc say sưa, xốn xang, rạo rực.
- Nhưvậy, hình ảnh mùa xuân được miêu tả ở đây là mùa xuân trong tâm tưởng của nhàthơ.
- Đối mặt với bệnh tật, thậm chí phải đối mặt với cả cái chết, vậy mà nhà thơ vẫnhướng đến mùa xuân tươi trẻ, tràn đầy sức sống, thể hiện một tâm hồn lạc quan yêuđời, một niề m khát khao cuộc sống vô bờ.
- Cảm xúc của nhà thơ về mùa xuân đất nước:Khi xưa, trong đêm đen của kiếp sống nô lệ, nhà thơ Tố Hữu – một người con xứ Huế đãtừng viết:Tôi nện gót trên đường phố HuếDửng dưng không một cảm tình chiKhông gian sặc sụa mùi ô uếNhư nước dòng Hương mải cuốn điĐó là Huế trong quá khứ nô lệ đen tối, lầm than.
- Thời gian, trong hiện tại, Huế đã đổikhác, đang hối hả nhịp chiến đấu, xây dựng cùng đất nước:Mùa xuân người cầm súngLộc giắt đầy trên lưngMùa xuân người ra đồngLộc trải dài nương mạTất cả như hối hảTất cả như xôn xao…- Không phải ngẫu nhiên trong khổ thơ lại xuất hiện hình ảnh “người cầm súng” và“người ra đồng”.
- Họ là những con người cụ thể, những con người làm nên lịch sử với hainhiệm vụ cơ bản của đất nước ta trong suốt quá trình phát triển lâu dài: chiến đấu và sảnxuất, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc.- Mùa xuân đến mang đến tiếng gọi của những cố gắng mới và hi vọng mới, mang đếntiếng gọi của đất nước, của quê hương đang trên đà đổi thay, phát triển.
- Những tiếng gọilặng lẽ tới từ mùa xuân làm thức dậy con người, làm trái tim con người như bừng lênrạng rỡ trong không khí sôi nổi của đất nước, của muôn cây cỏ đã đi theo người lính vàochiến trường, sát kề vai, đã cùng người lao động hăng say ngoài đồng ruộng.- Mùa xuân không những chắp thêm đôi cánh sức mạnh cho con người mà còn chuẩn bịcho con người những “lộc” non tươi mới, căng tràn nhựa sống:+ “Lộc” không chỉ là hình ảnh tả thực mà con mang ý nghĩa ẩn dụ, tượng trưng.+ “Lộc” là nhành non chồi biếc của cỏ cây trong mùa xuân.+ Đối với người chiến sĩ, “lộc” là cành lá ngụy trang che mắt quân thù trong cuộc chiếnđấu bảo vệ Tổ quốc đầy cam go và ác liệt.+ Đối với người nông dân “một nắng hai sương”, “lộc” là những mầm xuân tươi non trảidài trên ruộng đồng bát ngát, báo hiệu một mùa bội thu.+ Nhưng đặc biệt hơn cả, “lộc” là sức sống, là tuổi trẻ, sức thanh xuân tươi mới đầy mơước, lí tưởng, đầy những hoài bão và khát vọng cống hiến của tuổi trẻ, sôi nổi trong mỗitâm hồn con người – tâm hồn của người lính dũng cảm, kiên cường nơi lửa đạn bom rơi –tâm hồn của người nông dân cần cù, hăng say tăng gia sản xuất.
- Âm thanh mùa xuân đất nước vang lên từ chính cuộc sống vất vả,gian lao mà tươi thắm đến vô ngần.3.
- Lời ước nguyện chân thành, tha thiết của nhà thơ.- Từ những cảm xúc về mùa xuân, tác giả đã chuyển mạch thơ một cách tự nhiên sangbày tỏ những suy ngẫm và tâm niệm của mình về lẽ sống, về ý nghĩa giá trị của cuộc đờimỗi con người.
- Điệp từ “ta” được lặp đi lặp lại thể hiện một ước nguyện chân thành, thiết tha.+ Động từ “làm”- “nhập” ở vai trò vị ngữ biểu lộ sự hoá thân đến diệu kỳ - hoá thân đểsống đẹp, sống có ích.+ Nhà thơ đã lựa chọn những hình ảnh đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống để bày tỏ ướcnguyện: con chim, một cành hoa, một nốt trầm.
- Còn gì đẹp hơn khi làm một cành hoađem sắc hương tô điểm cho mùa xuân đất mẹ!Còn gì vui hơn khi được làm con chim nhỏcất tiếng hót rộn rã làm vui cho đời!+ Các hình ảnh bông hoa, tiếng chim đã xuất hiện trong cảm xúc của thi nhân về mùaxuân thiên nhiên tươi đẹp, giờ lại được sử dụng để thể hiện lẽ sống của mình.
- Với cách sử dụng đại từ này, nhà thơ đã khẳng định giữacá nhân và cộng đồng, giữa cái riêng và cái chung.+ Hình ảnh “nốt trầm”và lặp lại số từ “một” tác giả cho thấy ước muốn tha thiết, chânthành của mình.
- Không ồn ào, cao giọng, nhà thơ chỉ muốn làm “một nốt trầm” như ngphải là“một nốt trầm xao xuyến” để góp vào bản hoà ca chung.
- Nghĩa là nhà thơ muốnđem phần nhỏ bé của riêng mình để góp vào công cuộc đổi mới và đi lên của đất nước.
- Đọc đoạn thơ, ta xúc động trước ước nguyện của nhà thơ xứ Huế và cũng là ướcnguyện của nhiều người.- Lẽ sống của Thanh Hải còn được thể hiện trong những vần thơ sâu lắng.
- Một mùa xuân nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc.
- Cách sử dụng ngôn từ của nhà thơ Thanh Hải rất chính xác,tinh tế và gợi cảm.
- Làmcành hoa,làm con chim,làm nốt trầm và làm một mùa xuân nho nhỏ để lặng lẽ dâng hiếncho cuộc đời.+ “Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sáng tạo, biểu lộ một cuộc đời đáng yêu, mộtkhát vọng sống cao đẹp.Mỗi người hãy làm một mùa xuân, hãy đem tất cả những gì tốtđẹp, tinh tuý của mình, dẫu có nhỏ bé để góp vào làm đẹp cho mùa xuân đất nước.+ Cặp từ láy “nho nhỏ”, “lặng lẽ” cho thấy một thái độ chân thành, khiêm nhường, lấytình thương làm chuẩn mực cho lẽ sống đẹp, sống để cống hiến đem tài năng phục vụ đấtnước, phục vụ nhân dân.
- Lời ngợi ca quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.- Bài thơ kết thúc bằng sự trở về với những cảm xúc thiết tha, tự hào về quê hương, đấtnước qua điệu dân ca xứ Huế.Mùa xuân – ta xin hátCâu Nam ai, Nam bìnhNước non ngàn dặm mìnhNước non ngàn dặm tìnhNhịp phách tiền đất Huế.+ Tác giả có nhắc đến những khúc dân ca xứ Huế “Nam ai”, “Nam bình”, có giai điệubuồn thương nhưng vô cùng tha thiết.+ Và qua những khúc “Nam ai”, “Nam bình” này thì nhà thơ đã bộc lộ tình yêu tha thiếtcủa mình đối với quê hương, đất nước.
- Đánh giá về nghệ thuật:Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” được viết theo thể thơ năm chữ,với câu trúc gồm bảy khổthơ, mỗi khổ từ bốn đến sáu câu.Những hình ảnh ẩn dụ sáng tạo, biện pháp nhân hoá,điệp ngữ và những từ ngữ tượng hình được sử dụng thành công đã tạo nên nét đặc sắccho bài thơ.
- Kết bài:Tình yêu thiên nhiên, sự xúc động trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân cáchmạng và khát vọng cống hiến cho đất nước đã được Thanh Hải gợi lên qua bài thơ “Mùaxuân nho nhỏ”.Tuy là tác phẩm được viết không lâu trước khi nhà thơ qua đời, nhưng bàithơ vẫn để lại trong lòng bao thế hệ bạn đọc những cảm xúc sâu lắng, khó phai mờ.Và,bài thơ vẫn sẽ tiếp tục trường tồn cùng với những bước đi lên của đất nước, gợi nhắc chonhững thế hệ trẻ một cách sống đẹp, góp một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùaxuân lớn của dân tộc, để đất nước ta mãi mãi tươi đẹp như mùa xuân.Thế mới biết, c uộcđời của con người thì có hạn, nhưng những giá trị tinh thần mà con người để lại cho đờisau thì có giá trị vĩnh hằng.Đề bài: Vẻ đẹp của mùa xuân trong đoạn thơ sau: Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng.
- Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao.
- Mùa xuân nho nhỏ,Thanh Hải) Theo cô Hoàng Thị Vĩnh – GV trường THCS Đằng Hải – Hải PhòngI.Mở bài:- Mùa xuân là mùa của thiên nhiên thắm tươi, của vạn vật sinh sôi nảy nở.
- Đó là “Mùa xuân chín” của Hàn Mặc Tử, “Mùa xuân xanh” của NguyễnBính, “Chiều xuân” của Anh Thơ,… và Thanh Hải – nhà thơ xứ Huế cũng góp vàođó “Một mùa xuân nho nhỏ”.
- Ra đời vào tháng 11 năm 1980, không bao lâu trước khinhà thơ qua đời, bài thơ thể hiện niềm yêu mến thiết tha cuộc sống, đất nước và ướcnguyện dâng hiến của tác giả.Để lại nhiều ấn tượng nhất trong lòng người đọc là cảm xúccủa thi nhân về mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân đất nước.II.Thân bài:1.
- Ở vị trí phần đầu của thi phẩm, đoạn thơ là những dòng cảm xúc hồn nhiên, trong trẻo,đắm say của tác giả trước vẻ đẹp mùa xuân –mùa xuân thiên nhiên xứ Huế và mùa xuânđất nước, mùa xuân Cách mạng.
- Nếu mùa xuân của đất trời mang vẻ đẹp tươi trẻ, tràn trềsức sống thì mùa xuân đất nước lại đẹp một cách sôi nổi, hào hùng.2.
- Mùa xuân thiên nhiên xứ Huế:- Với nét bút khoáng đạt, bức tranh mùa xuân thiên nhiên được nhà thơ phác họa bằnghình ảnh tự nhiên, bình dị và gợi cảm: Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc”.Xứ Huế vào xuân với “dòng sông xanh”, với “bông hoa tím”.
- Hoa tím biếc mọc nở trên dòng sông xanh –cái hài hòa của tự nhiên của màu sắc đem đến vẻ đẹp dịu nhẹ, thanh mát làm say đắmlòng người.- Bức tranh mùa xuân xứ Huế không chỉ tươi tắn,sống động sắc màu mà còn rực rỡ âmthanh: Ơi con chim chiền chiện, Hót chi mà vang trời”.Tiếng hót của chim chiền chiện mở ra một không gian cao vời, trong trẻo.
- Thanh Hải đã đưa vàolời thơ giọng điệu ngọt ngào, dịu nhẹ, thân thương của người dân xứ Huế, diễn tả cảmxúc vui say đến ngỡ ngàng trước một mùa xuân tươi đẹp – một mùa xuân đậm chất quêhương và giàu chất thơ.- Say sưa, ngây ngất trước vẻ đẹp giản dị mà nên thơ của mùa xuân, nhà thơ bỗng bồi hồi,xúc động: Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng”“Giọt long lanh” là giọt mùa xuân, giọt nắng vàng hay giọt sương sớm?Theo mạch cảmxúc của nhà thơ thì có lẽ đây là giọt âm thanh của tiếng chim ngân vang, đọng lại thànhtừng giọt niềm vui, rơi xuống cõi lòng rộng mở của thi sĩ, thấm vào tâm hồn đang rạo rựctình xuân.
- Phép ẩn dụ chuyển đổi cảm giác được sử dụng một cách tự nhiên, hợp lí.Thanh Hải cảm nhận vẻ đẹp của mùa xuân bằng nhiều giác quan: thị giác, thính giác vàcả xúc giác.
- Cử chỉ“Tôi đưa tay tôi hứng” thể hiện sự nâng niu, trân trọng của nhà thơtrước vẻ đẹp của mùa xuân với cảm xúc say sưa, lặng ngắm.
- Bức tranh mùa xuân được phác hoạ k hi nhà thơđang nằm trên giường bệnh khiến người đọc trân trọng hơn, yêu hơn một tâm hồn nghệsĩ, một tình yêu quê hương, đất nước.3.
- Mùa xuân đất nước, mùa xuân Cách mạng:- Từ mùa xuân thiên nhiên đất trời, nhà thơ cảm nhận về mùa xuân đất nước, mùa xuâ nCách mạng.
- Tác giả hướng tình cảm tới những con người cụ thể - những con người làmnên lịch sử: Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ”.Các điệp ngữ “mùa xuân”,”lộc”,”người” như trải rộng khung cảnh hiện thực khi gắn vớicuộc sống lao động, chiến đấu của nhân dân.Nhà thơ đã sáng tạo cặp hình ảnh sóng đôiđẹp như hai vế của câu đối mừng xuân để nói về hai lực lượng chủ yếu của cách mạng,hai nhiệm vụ chiến lược của đất nước.
- Từ “lộc” được dùng với hai lớp nghĩa : tả thực chồinon, nhành biếc và ẩn dụ cho sức sống, thế vươn lên, sức phát triển mới, thành quả tốtđẹp là mùa xuân.
- Như thế, người chiếnsĩ, người lao động đã đem mùa xuân, gieo mùa xuân đến mọi miền đất nước.Họ trở thànhnhững con người làm ra mùa xuân, bảo vệ mùa xuân.
- Ý kiến đánh giá, bình luận:- Mùa xuân là đề tài truyền thống trong thơ ca dân tộc.
- Tình yêu mùa xuân gắn liền với tình yêu quê hương,đất nước được nhà thơ diễn tả sâu sắc và cảm động trong đoạn thơ, bài thơ.
- Mỗi cuộc đờihãy là một mùa xuân, đất nước ta sẽ mãi mãi là những mùa xuân tươi đẹp.III.
- Kết bài:- “Mùa xuân nho nhỏ” là khúc ca say mê về tình yêu thiên nhiên, tình yêu cuộc sống làmrung động trái tim người đọc bao thế hệ.Đến với bài thơ, đặc biệ t là đoạn thơ trên, takhông chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của mùa xuân mà còn xúc động trước thế giới tâmhồn của thi nhân.
- Nhẹ nhàng mà sâu lắng, những vần thơ của Thanh Hải đã khơi gợitrong ta tình yêu thiên nhiên, tình yêu cuộc đời.Đề bài: Suy nghĩ về lẽ sống của nhà thơ Thanh Hải qua đoạn thơ sau: Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hòa ca Một nốt trầm xao xuyến.
- Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc.
- Mở bài:- Mùa xuân là nguồn cảm hứng của thi ca nhạc họa.
- Trong kho tàng thơ xuân dân tộc, tađã từng biết đến “Mùa xuân chín” của Hàn Mạc Tử, “Mùa xuân xanh” của Nguyễn Bính,hay “Một chiều xuân” của Anh Thơ.
- Và giờ đây, ta lại biết thêm “Mùa xuân nhonhỏ” của nhà thơ Thanh Hải.Ra đời vào tháng 11/1980, bài thơ là tiếng lòng của tác giảvề mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân đất nước và ước nguyện được sống có ích.
- Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc.”II.
- Đọc bài thơ, ta cảm nhận được những cảm xúc hồn nhiên,trong trẻo của thi nhân trướcvẻ đẹp của sức sống và mùa xuân thiên nhiên để rồi từ đó, cảm xúc được mở rộng ra vớihình ảnh mùa xuân đất nước, mùa xuân cách mạng cùng những suy ngẫm, tâm niệm về lẽsống, về ý nghĩa giá trị của cuộc đời mỗi con người.
- Nhà thơ đã lựa chọn những hình ảnh đẹp của thiên nhiên,của cuộc sốngđể bày tỏ ước nguyện: con chim, một cành hoa,một nốt trầm.
- Còn gì đẹp hơn khi làm mộtcành hoa đem sắc hương tô điểm cho mùa xuân đất mẹ!Còn gì vui hơn khi được làm conchim nhỏ cất tiếng hót rộn rã làm vui cho đời!Các hình ảnh bông hoa, tiếng chim đã xuấthiện trong cảm xúc của thi nhân về mùa xuân thiên nhiên tươi đẹp, giờ lại được sử dụngđể thể hiện lẽ sống của mình.Một ý nghĩa mới đã mở ra, đó là mong muốn được sống cóích, sống làm đẹp cho đời là lẽ thường tình.
- Không ồn ào, cao giọng, nhà thơ chỉ muốn làm “một nốttrầm” nhưng phải là“một nốt trầm xao xuyến” để góp vào bản hoà ca chung.
- Đọc đoạn thơ, ta xúc động trước ước nguyện của nhà thơ xứ Huế và cũng làước nguyện của nhiều người.- Lẽ sống của Thanh Hải còn được thể hiện trong những vần thơ sâu lắng.
- Một mùa xuân nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc.”Cách sử dụng ngôn từ của nhà thơ Thanh Hải rất chính xác,tinh tế và gợi cảm.
- Làm cànhhoa,làm con chim,làm nốt trầm và làm một mùa xuân nho nhỏ để lặng lẽ dâng hiến chocuộc đời.
- “Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sáng tạo, biểu lộ một cuộc đời đáng yêu,một khát vọng sống cao đẹp.Mỗi người hãy làm một mùa xuân, hãy đem tất cả những gìtốt đẹp, tinh tuý của mình, dẫu có nhỏ bé để góp vào làm đẹp cho mùa xuân đất nước.Cặp từ láy “nho nhỏ”, “lặng lẽ” cho thấy một thái độ chân thành,khiêm nhường, lấy tìnhthương làm chuẩn mực cho lẽ sống đẹp, sống để cống hiến đem tài năng phục vụ đấtnước, phục vụ nhân dân.
- Kết bài:- Có thể nói, những vần thơ trong trẻo , khơi đậm triết lí trong hai khổ thơ trên cũng nhưtrong cả bài thơ“Mùa xuân nho nhỏ” là lời tâm sự, giãi bày của thi nhân bộc lộ đầy đủtình yêu cuộc đời, yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước.
- Một bạn học sinh đã giới thiệu Thanh Hải và bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” bằng đoạnvăn sau.
- Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” được viếttháng 11 năm 1978 trước khi nhà thơ qua đời.
- Nhà thơ Thanh Hải đặt tên cho bài thơ của mình là “Mùa xuân nho nhỏ”.
- Hãy chép lại đoạn thơ có 8 câu thể hiện rõ ý nghĩa hình ảnh “mùa xuân nho nhỏ” trongbài thơ cùng tên của Thanh Hải.b.
- Bàithơ “Mùa xuân nho nhỏ” được viết tháng 11 năm 1980, trước khi nhà thơ qua đời.
- Tácphẩm đã thể hiện niềm yêu tha thiết cuộc sống và ước nguyện chân thành được cống hiếncho đất nước của nhà thơ.2.Nhà thơ Thanh Hải đặt tên cho bài thơ của mình là “Mùa xuân nho nhỏ”.
- Nhan đề đóđặc biệt ở chỗ: mùa xuân là một khái niệm trừu tượng,lại được đặt cạnh tính từ “nhonhỏ”.Đây chính là sáng tạo của nhà thơ, dù trước đó đã có những bài thơ mang tên mùa xuânnhư “Mùa xuân chín”, “Mùa xuân xanh”…Tên bài thơ thể hiện chủ đề tác phẩm: ước nguyện làm một mùa xuân, sống đẹp, làm mùaxuân nho nhỏ góp phần vào mùa xuân lớn của dân tộc.3.a.
- Đoạn thơ 8 câu thể hiện ý nghĩa hình ảnh “mùa xuân nho nhỏ” trong bài thơ: Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hòa ca Một nốt trầm xao xuyến.
- Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc.b.
- Viết đoạn văn:- Trước xúc về mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân đất nước, nhà thơ ước nguyện được hòanhập, được dâng hiến cho cuộc đời chung:+ Điệp từ “ta” cùng những hình ảnh đẹp của thiên nhiên và các động từ “làm”,”nhập” ởvai trò vị ngữ thể hiện ước muốn chân thành và tha thiết.
- làm “một mùa xuân nho nhỏ” để gópthêm hương sắc cho mùa xuân dân tộc lớn lao.+ “Mùa xuân nho nhỏ”là một hình ảnh ấn dụ đầy sáng tạo, thể hiện khát vọng được hòanhập vào cuộc đời chung, được cống hiến phần tốt đẹp –dù nhỏ bé – của mình cho đấtnước.
- Đây không chỉ là lời tự dặn mình, lời tâmniệm chân thành, mà còn như một sự tổng kết, đánh giá, của nhà thơ về cuộc đời mình –cuộc đời của một con người đã từng trải qua hai cuộc chiến tranh, đã cống hiến trọn vẹncuộc đời và sự nghiệp cho cách mạng.Bài tập 2:Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” tiếng lòng tha thiết, tình yêu đối với đất nước, cuộc đời, thểhiện khao khát chân thành của nhà thơ.
- Nhà thơ muốn góp “một mùa xuân nho nhỏ” củamình vào mùa xuân lớn của cuộc đời, của dân tộc.
- Những hình ảnh đẹp, giản dị, những so sánh và ẩn dụsáng tạo đã góp phần diễn tả ước nguyện khiêm nhường mà vô cùng thiêng liêng, caođẹp của nhà thơ.1.a.
- Khổ thơ đầu và khổ thơ thứ tư của bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”(Thanh Hải) có nhữnghình ảnh thơ được lặp đi lặp lại.
- Đoạn văn sau khi chữa hết lỗi:Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” là tiếng lòng tha thiết,là tình yêu đối với đất nước, cuộc đời,thể hiện khao khát chân thành của Thanh Hải.
- Nhà thơ muốn góp “một mùa xuâ n nhonhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của cuộc đời, của dân tộc.
- Sự lặp lại của các hình ảnh đó tạo sự đốiứng chặt chẽ và làm cho các hình ảnh mang ý nghĩa vừa mới mẻ vừa sâu sắc: ước muốncống hiến là lẽ tự nhiên của con người sống có mục đích đúng đắn.Bài tập 3:Trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, Thanh Hải nguyện làm một con chim, một cành hoavà một nốt nhạc trầm để kết thành:Một mùa xuân nho nhỏLặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc.”(Trích Ngữ văn 9, tập hai – NXB Giáo dục, 2012)1.
- Nhan đề “Mùa xuân nho nhỏ” được cấu tạo bởi những từ loại nào? Việc kết hợp các từloại ấy có tác dụng gì?2.
- Gợi ý:1.- Cấu tạo của nhan đề: một danh từ (“mùa xuân”) kết hợp với một tính từ (“nho nhỏ.
- Tác dụng: làm cho hình ảnh mùa xuân trở nên có hình khối, hiện hữu.2.- Nét riêng của nốt nhạc trầm: là nốt thấp nhưng khi “nhập vào hòa ca” phải làm lòngngười xúc động, ám ảnh (“xao xuyến.
- Ước nguyện của tác giả: dâng hiến, hòa nhập vào mùa xuân lớn của đất nước.3.
- Đoạn văn mẫuTrong bài “Mùa xuân nho nhỏ”, lời tâm niệm cũng như lẽ sống cao đẹp của Thanh Hải đãđược thể hiện thật sâu sắc và cảm động qua đoạn thơ: (1)Một mùa xuân nho nhỏLặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc.Ở đây, hình ảnh “mùa xuân nho nhỏ” đã lặp lại tựa đề của bài thơ (2).
- Ta bỗng thấy thú vị bởi cách diễn đạt rấtđộc đáo, tinh tế của nhà thơ Thanh Hải(4).
- “Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sángtạo, biểu lộ một cuộc đời đáng yêu, một khát vọng sống cao đẹp(5).
- Tác giả đã khéo léokhẳng định: mỗi người hãy làm một mùa xuân – hãy đem tất cả những gì tốt đẹp, tinh túy– dù nhỏ bé – của mình cho đất nước, cho mùa xuân dân tộc lớn lao(6).
- Điệp ngữ “dù là” được nhà thơ nhắc lại hai lần kết hợp với hìnhảnh hoán dụ “tuổi hai mươi”,”khi tóc bạc” như tiếng lòng tự dặn mình đinh ninh(10).
- “nhà thơ Thanh Hải.
- “tác giả”.*Câu bị động: “Điệp ngữ “dù là” được nhà thơ nhắc lại hai lần kết hợp với hình ảnh hoándụ “tuổi hai mươi”,”khi tóc bạc” như tiếng lòng tự dặn mình đinh ninh”

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt