- Cách gọi tên hợp chất hữu cơ Hôm trước lớp pi học đến phần Hữu cơ của lớp 11, mới mấy bài đầu nên còn hơi lơ mơ về cách gọi tên h/c h/cơ. - Chẳng hạn như vị trí các nguyên tử C, cách đánh số cácnguyên tử C. - Quy đ ị nh v ề s ử d ụ ng các ch ỉ s ố v ị trí và các lo ạ i d ấ utrong danh pháp IUPAC I) Các chỉ số về vị trí: các chỉ số vị trí cuả các nhóm thế và nhóm chức là những chỉsố Ả Rập ( 1,2,3,…)các chữ cái Hy Lạp( anpha, bêta, gamma…) hoặc chữ cái La tinh(O, N, P…).Nhiều tiếng nước ngoài viết là locant.-trưóc đây I chưa quy định cụ thể vị trí đặt các locant trong tên gọi hợp chất hữu cơ,nên đã tồn tại nhiều cách viết khác nhau.thí dụ:CH3CH2CH=CH2 có thể viết là 1-buten hay buten-1 hoặc but-1-enCH3CH2CH2OH có thể viết là 2-propanol hay propanol-2 hoặc propan-2-ol-gần đây I đã quy định rõ ràng tất cả các “locant” dù là số hay chữ cái cần được đặtngay trước bộ phận có liên quan cuả tên gọi hợp chất hữu cơ.Thí dụ:CH3CH2CH=CH2 gọi là : but-1-enCH3-CHOH-CH3 gọi là : propan-2-olCH2=C(C2H5)CH=CH2:2-etylbuta-1,3-đien II) Dấu phẩy, dấu gạch nối, khoảng trống : locant, locantchữ chữlocant-chữchữ-locant Cách đ ọ c tên các h ợ p ch ấ t d ị vòng: +Kích thước của vòng được chỉ bằng thân chữir, et, ol, in, ep, on, oc, ectương ứngcác vòng cạnh.+Loại dị tử có mặt được chỉ bằng các tiếp đầu ngữ oxa, thia, aza tương ứng oxi, lưuhuỳnh, nitơ. - No:-iridin , -etidin , -olidin, các dị vòng nitơ no nhiều C hơn ta thêmtiếp đầu ngữ pehidrođược gắn với thân chữ và tiếp vĩ ngữ của hợp chất chưa no đầu dãy.Ở dị vòng mà dị tử khác nitơ:(Đối với mỗi vòng ta xác định một dị tử chính theo thứtự từ oxi > lưu huỳnh > nitơ )Chưa no:-iren. - -et , -ol , -in , -epin , -ocin , -onin , -ecin No:-iran , -etan , -olan , -an , -epan , -ocan , -onan , -ecan.+Việc đánh số trong vòng bắt đầu từdị tửvà đi quanh vòng theo chiều nào khiến chocácnhóm thế (hay các dị tử khác ) có số vị trí thấp nhất. - Khi có hai hay nhiều dị tửkhác nhau oxy đánh trước rồi đến lưu huỳnh, nitơ.1 +Hợp chất có vòng bị khử một phần được xem là dẫn xuất của hidro và được nêu rõ bằng cách gắn kí hiệu H vào số chỉ vị trí của bảo hòa đối với tên hợp chất.Phân tích:Do vòng năm cạnh nên thân chữ là ol, ta thấy vòng trên là dẫn xuấtdihidro của vòng no( có số nối đôi cực đại. - Quy tắc đánh số. - Nhóm chức nối đôi nối ba mạch nhánh.Đối với hợp chất tạp chức thì ưu tiền lần lượt: Axit anđehit rượu.- Bước 3: Xác định các nhóm thế và vị trí của chúng trên mạch C chính.- Bước 4: Gọi tên.+ Trước tiên gọi tên các nhóm thế và vị trí của chúng trên mạch C chính, cuối cùnggọi tên hợp chất với mạch C chính.Chú ý: Mạch cacbon phải liên tục, không có nguyên tố khác chen vào giữa, ví dụ đốivới chất+ Nếu có nhiều nhóm thế giống nhau thì gộp chúng lại và thêm từ đi (2), tri (3), tetra(4), penta (5. - Theo quy tắc: Con số chỉ vị trí của nhóm thế đặt trước tên gọi của nó, con số chỉ vịtrí nối đôi, nối ba và nhóm chức (ở mạch C chính) đặt ở phía sau.2 Ví dụ: Gọi tên các hợp chất sau.Chú ý: Hiện nay cũng tồn tại một cách gọi tên là đặt vị trí của nối đôi, nối ba, nhómchức ở phía trước tên gọi
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt