Hà Nội văn hoá phong tục - Phần 1 ( Lý Khắc Cung )

- Luâc nađy ngûúđi ta goơi lađ kiïơu bay...rûúâc, sau vađ xung quanh ăaâm rûúâc ngûúđi ăöng nghòn nghõt....
- Sau khi ăaâm rûúâc ngûđng laơi trûúâc cöíng chuđa, ngûúđi ta töí chûâc caâc cuöơc vui chúi, múê höơi.
- Ngûúđi ta thûúđng noâi: “To nhû caâi cöơt ằnh”.
- Ngûúđi ta noâi: “Hai phíìn to ặúơc tađy ằnh, thò con ngûúđi íịy cađng xinh cađng giođn.
- Nhiïìu ngûúđi chung nhau möơt con lúơn vađ möí thõt ngay bïn búđ ao, chia thõt, luöơc lođng...Ngûúđi ta rûêa laâ dong ăïí goâi baânh chûng...thíơt tíịp níơp vađ nhöơn nhõp.
- Ngûúđi ta chï möơt ngûúđi nađo ăoâ coâ caâi cûúđi nhaơt nhû “nûúâc öịc ao beđo” lađ coâ caâi lyâ cuêa noâ.
- Ngûúđi ta goơi con tríu ríịt thín míơt:.
- Ngûúđi ta cuông cođn coâ thïì sûê duơng tíịt caê nhûông gò úê con tríu: thõt, xûúng, da, lođng.
- Ngûúđi ta thûúđng baêo: “Thíơt thađ cuông thïí laâi tríu.
- Ngûúđi ta nhòn lïn mùơt trùng huýìn aêo, thíịy nhûông neât ăíơm nhaơt mađ nghô ngay úê núi ăoâ coâ hònh aênh cíy ăa vađ chuâ cuöơi.
- Ngûúđi ta goơi nhûông núi nađy lađ chúơ ím phuê..
- Ngûúđi ta ăi chúơ ăïí mua baân nhûông thûâ cíìn thiïịt.
- Qua thùm möơt caâi chúơ, ngûúđi ta coâ thïí biïịt sú qua vïì tònh hònh kinh tïị, vùn hoâa, xaô höơi cuêa möơt ắa phûúng nađo ăoâ.
- Ngûúđi ta noâi “Cûâ nhû lađ vúô chúơ” lađ vñ caênh quaâ öìn ađo Ăođn “Höơi chúơ”.
- Ngûúđi ta viïịt quaâ nhiïìu vïì caâi chúơ.
- Ngûúđi ta coâ cíu veđ:.
- Ngûúđi ta coâ thïí taơm truâ mûa, nùưng dûúâi göịc ăa.
- Ngûúđi ta baêo lađ cíy gaơo thùưp ăeđn toêa saâng.
- Cíu gaơo lađm ăeơp cho moơi ngûúđi vađ caâi ăeơp lađm cho ngûúđi ta trúê nïn thaânh thiïơn hún, ýu cuöơc söịng hún.
- Ngûúđi ta vûât tíịt caê nhûông ăöì cođn thûđa laơi sau khi cuâng lïî vađo cíy gaơo vađ cuông coâ nghôa lađ cuâng cho caâc cö höìn vûúng víịt quanh cíy gaơo.
- Ngûúđi ta coâ thïí “chaơy” cho baơn nhûông mùơt hađng “chua”.
- Hoùơc cíu: “Tiïìn coâ khi lađm cho ngûúđi ta hû hoêng, nhûng tiïìn cuông lađm cho con ngûúđi ta trúê nïn töịt hún”..
- Ngûúđi ta thûúđng noâi: “Bú vú ăiïịm coê, cíìu sûúng” hoùơc “nùìm cíìu göịi ăíịt lađ caâi caênh nađy ăíy.
- Ngûúđi ta ăi daơo giûôa thiïn nhiïn, caênh víơt ăíịt trúđi ăïí tíơn hûúêng khöng khñ xuín tûúi maât goơi lađ ăi “xuíịt hađnh”.
- Ngûúđi ta ngùưt líịy möơt cađnh laâ, möơt nhaânh löơc nhoê, cađnh cíy non mang vïì goơi lađ “haâi löơc xuín”.
- Ngûúđi ta ăöịt vađng, nhûông quíìn aâo vađ caâc ăöì duđng bùìng giíịy ăïí töí tiïn mang theo.
- Trong nhûông ngađy Tïịt, ngûúđi ta khöng ăaânh nhau, caôi nhau, xoâa boê moơi híơn thuđ, xñch mñch.
- Trong nhûông ngađy Tïịt, ngûúđi ta söịng vúâi böịn tûđ: thiïơn, khiïịt, hođa vađ voơng.
- Xûa kia , ngûúđi ta duđng caâi mím böìng ăïí xïịp nguô quaê.
- Sau nađy, ngûúđi ta bađy thïm vađo mím nguô quaê nhûông loaơi quaê khaâc sùĩn coâ úê caâc ắa phûúng nhû: cađnh.
- Ngûúđi ta kñnh con höí nïn cođn goơi höí lađ öng Ba mûúi, ngađi coơp.
- Hoơ lađ nhûông “ngûúđi huđng.
- Ngûúđi ta noâi kheô vúâi nhau:.
- Ngûúđi ta cođn ăaânh giaâ daâng voâc, caâch ùn mùơc cuêa cùơp ău.
- Nhûng ngûúđi ta víîn gùưn boâ nhiïìu vúâi mùơt trùng.
- Ngûúđi ta ca ngúơi ăïm rùìm, vui buöìn cuđng ngùưm trùng, tím sûơ vúâi trùng.
- Sau nađy, ngađy rùìm ặúơc gùưn vađo vúâi caâc yâ niïơm tön giaâo ngûúđi ta cho ngađy rùìm lađ ngađy hïơ troơng.
- Ngûúđi ta coi ngađy rùìm lađ ngađy cuêa Buơt, cuêa Thaânh.
- ÚÊê nûúâc ta, ăaô tûđ ríịt líu, ngûúđi ta cûâ ăinh ninh rùìng ngađy rùìm thaâng giïng lađ ngađy ăeơp nhíịt trong möơt nùm.
- Ngûúđi ta ăoân ngađy rùìm tûđ trûúâc ăoâ míịy ngađy.
- Ngađy 14, ngûúđi ta tùưm rûêa saơch seô goơi lađ ruô buơi, mùơc caâc böơ quíìn aâo múâi hoùơc saơch seô nhíịt.
- Ngûúđi ta thïu dïơt sûơ khöí ăau vađ cao caê cuêa möơt ngûúđi ăađn bađ, cíìu mong cho ngûúđi íịy bíịt tûê.
- Ngûúđi ta khöng bíịt tûê, nhûng ngûúđi ta mong muöịn ặúơc phuơc vuơ cho caâi bíịt tûê.
- Ngûúđi ta ăi lïî, xem rûúâc, nghe nhaơc lïî, xem muâa lïî.
- Ngûúđi ta goơi cheđ cöịm lađ cheđ “giai nhín”..
- Ngûúđi ta caêm phuơc caâi tađi nùng cuêa baâc khaân Maôo.
- Vúâi ngûúđi lúân, ngûúđi ta nhòn lïn mùơt trùng sang maât caêm thíịy thanh thaên nhû mònh treê laơi.
- Díìn dađ, ngûúđi ta khöng tïị trùng nûôa mađ bađy cöî vađ chúi dûúâi trùng..
- Noâi ăïịn rùìm thaâng taâm, ngûúđi ta nghô ngay ăïịn muâa sû tûâ, phaâ cöî, tröng trùng.
- Ngûúđi ta cuông nghô ngay ăïịn nhûông ăïm rûúâc ăeđn, ăïịn nhûông chiïịc ăeđn Trung thu..
- Do ngûúđi ta ăöịt nïịn lïn, lađm noâng khöng khñ, gíy ra gioâ.
- Ngûúđi ta haât vïì caâi ăeđn cuđ:.
- Trong caâi ăïm thiïng liïng íịy, ngûúđi ta uöịng rûúơu ùn baânh dûúâi víìng trùng.
- Khi möơt ngûúđi trong gia ằnh nùìm xuöịng, ngûúđi ta xeâ miïịng vaêi trùưng, quíịn laơi nhû möơt hònh nöơm röìi buöơc lïn chiïịc gíơy, ăùơt trïn bađn thúđ goơi lađ “phöìn baơch”.
- Ngûúđi ta ặa vađo miïơng ngûúđi chïịt möơt nhuâm gaơo cuöịi cuđng cuêa dûúng thïị goơi lađ “phíím hađm”.
- Ngûúđi ta sûêa laơi thađnh:.
- Ngûúđi ta ăaânh díịu phña ăíìu ngöi möơ.
- Trong suöịt thúđi gian nađy, ngûúđi ta chó diïîn ba vúê nhû: Kiïìu, Phan Tríìn, Quan ím Thõ Kñnh.
- Ngûúđi ta goơi lađ nhûông con ẵ ăaânh böìng.
- Sau khi nhađ chuê ăaô coâ lúđi, ngûúđi ta baêo nhau ngöìi vađo cho ăuê cöî..
- Noâ ăaô thađnh möơt moân “nghiïơn” nhû ngûúđi ta nghiïơn thuöịc laâ, thuöịc lađo, tríìu, rûúơu....
- Ngûúđi ta ăoân nhûông gaânh phúê, xe phúê, hiïơu phúê ngon nhíịt cuêa tûđng thúđi kyđ.
- Thoaơt ăíìu chó coâ phúê chñn, röìi ngûúđi ta bùưt ăíìu lađm phúê taâi, cuông ặúơc möơt söị ngûúđi hûúêng ûâng.
- Ngûúđi ta cho thïm caê míịy viïn moơc, míịy quaê trûâng, thõt thaâi dađy vađ nhiïìu.
- Ngûúđi ta hoơp mùơt, chia tay nhau hoùơc hoađ giaêi, lađm lađnh vúâi nhau qua phúê.
- ÚÊê baât phúê cöí ăiïín böịc khoâi, ngûúđi ta thíịy caê thú, ca, nhaơc, hoơa.
- Trong caâc loaơi buân canh coâ möơt loaơi buân mađ ngûúđi ta goơi chïơch tïn ăi lađ buân thang.
- Ngûúđi ta ùn buân thang theo kiïíu ùn chúi, ùn nïịm thûúêng thûâc caâi phong võ vađ tađi hoa cuêa ngûúđi lađm ra noâ..
- Do víơy, ngûúđi ta baêo buân sûúđn hiïìn lađnh, buân nïu dín daô, buân thang kiïu kyđ, thanh sùưc.
- Ngûúđi ta ùn buân thang vúâi vađi laâ rau rùm, canh giúâi vađ baât nûúâc mùưm con ăïí bïn caơnh, coâ.
- Buân thang! Ngûúđi ta nhùưc ăïịn noâ möơt caâch caêm ăöơng noâ coâ tïn xûâng ăaâng trong íím thûơc truýìn thöịng dín töơc Viïơt Nam.
- Ngûúđi ta khöng phaêi giûô yâ tûâ trong cûê chó vađ lúđi noâi.
- Ăi ùn thõt choâ, ngûúđi ta choơn moân ngon, choơn quaân, choơn caê chuê quaân.
- Gíìn ăíy, ngûúđi ta ặa vađo 7 moân cú baên mađ taơo ra thïm nhiïìu moân díîn xuíịt.
- Ngûúđi ta chùỉng bao giúđ ùn thõt choâ möơt mònh.
- Ngûúđi ta ăi laơi bùìng ăođ.
- Vúâi khöng khñ nađy, ngûúđi ta coâ caêm tûúêng nhû ăang úê trong möơt caâi lïìu luơp xuơp cuêa nhûông thïị kyê ăaô qua..
- ÚÊ phûúng Tíy, ngûúđi ta goơi gia võ lađ caâi ăïí “lađm vui miïơng”.
- Ngûúđi ta bađn taân vïì rûúơu cuông nhû bađn taân vïì tònh ýu thíơt khöng bao giúđ caơn.
- Ngûúđi ta cho rûúơu tùm vađo möơt caâi chai.
- Ngûúđi ta lùưc maơnh chai cho rûúơu suêi tùm lïn..
- Ngûúđi ta níịu rûúơu úê núi bñ míơt kñn ăaâo.
- Luâc ăoâ, ngûúđi ta ýu ăúđi, ýu moơi ngûúđi trong cöơng ăöìng..
- Ngûúđi ta thíịy tinh thíìn phíịn khúêi.
- Ngûúđi ta qún ăi moơi buöìn phiïìn, moơi sûơ trong cuöơc söịng.
- Ngûúđi ta chuýín thûơc tïị vađo möơng möơt caâch dïî dađng vađ ïm aê..
- Ngûúđi ta uöịng ặâng, uöịng ngöìi, uöịng ngöìi xöím, vûđa ăi vûđa uöịng.
- Nhûông ngûúđi cíìu kyđ hoùơc tao nhín mùơc khaâch ýu cíìu khi uöịng rûúơu phaêi coâ möơt khöng khñ xung quanh “ngon”“ ngûúđi uöịng vúâi mònh phaêi “ngon”, rûúơu phaêi ngon, thûâc nhùưm phaêi ngon..
- Trong nhûông bûôa rûúơu, ngûúđi ta xïịp nhûông ngûúđi ngang lûâa tuöíi vađo vúâi nhau, nhûông ngûúđi coâ chûâc sùưc hoùơc bònh dín vađo vúâi nhau..
- Ngûúđi ta baêo baânh beđo vûđa coâ muđi võ “chay”, laơi vûđa coâ muđi võ “mùơn”.
- ùn möơt miïịng ngon, ngûúđi ta laơi coâ möơt caâi gò ăïí thûúng nhúâ....
- Maôi vïì sau nađy, ngûúđi ta múâi phaâ caâch cho thïm laơp sûúđng vađo.
- Ngûúđi ta lađm quađ cho ín nhín, khaâch quyâ, baơn thín....
- Ăïịn tang taêng saâng ngađy höm sau, ngûúđi ta líịy cheđ, mang vïì pha uöịng.
- Ngûúđi ta ặơng cheđ vađo nhûông loơ sađnh, sûâ hoùơc thiïịc.
- Ngûúđi ta uöịng trađ trong nhûông ngađy lïî, tïịt, höơi heđ, giö î ky, hoơp mùơt.
- ÚÊ Sún Ăöng Trung Quöịc, ngûúđi ta goơi chaâo lođng lađ canh hoa.
- Ngûúđi ta goơi bađ lađ “chuýn gia ùn.
- Ngûúđi ta ùn buân öịc úê daơng ùn quađ, ùn nïịm hoùơc úê daơng ùn “bùưc cíìu” cho ăúô ăoâi.
- Ngûúđi ta nïịm thûê ăíìu öịc ăaô vađ nhai ngíịu nghiïịn

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt