Professional Documents
Culture Documents
Di Sản Giáo Dục,Y Tế Thời Pháp Thuộc - Trần Xuân Mai
Di Sản Giáo Dục,Y Tế Thời Pháp Thuộc - Trần Xuân Mai
Khoa c Nam K di
triu Nguyn (9)
Khoa
S c
nhn
Th khoa
Ghi ch thm
1813
Nguyn Bo Bang
1819
12
Trng Ho Hip
1821
16
Nguyn Vn K
(cng khoa)
1825
15
Trng Vn Uyn
1828
16
Mai Hu in
1831
10
inh Vn Huy
Hy sinh Campuchia,
c lp n th. Con l
inh Vn Khoa, hy sinh
H Tnh, cng c lp
n th
1835
Bi Hu Ngha
Cng khoa
1837
11
Nguyn Vn Trim
Trn Xun Ha
1840
11
10
1841
15
H ng Phong
Trnh Thoi
11
1842
16
V Duy Quang
Phm Hu Chnh
(n st An Giang)
12
1843
15
Phm Vn Trung
Lu Tn Thin
13
1846
18
Nguyn Xun
(B chnh An Giang)
Phan Vn t
(hy sinh, c lp n th)
14
1847
20
Nguyn Cng Hi
(n st H Tin)
15
1848
20
Nguyn c Honh
Phan Vn Tr
16
1849
17
V Th Tri
Trng Gia Hi
17
1852
13
Nguyn Hu Hun
18
1855
13
Nguyn Thnh
19
1858
L nh Sm
u Dng Ln
20
1864
10
V Don Xun
BASTIEN, directeur
CAMBAS, professeur.
BA-TUONG, idem.
COURS PUBLIC DE LANGUE ANNAMITE.
M.
JAIME, directeur.
BLANDINIEN, Professeur.
IBONDIUS, idem.
BERTULIUS, idem.
ADILBERT-JEAN, idem.
NONILE DES ANGES, idem.
AUGUSTE-JOSEPH, idem..
cole de Cholon.
Frres
BASILISSE-MARIE, directeur.
AIMARE-PIERRE, Professeur.
cole de Vinh-Long.
Frres
Frres
ADGER, directeur.
BNILDE-HENRI, Professeur.
BRAIRE-FLIX, idem.
cole de Mytho.
Frres
COLE NORMALE.
MM.
LOTHAIRE, directeur.
BNILDE, sous-directeur
BLANDINIEN, professeur.
NONILE , professeur.
AUGUSTIN, professeur.
AUBERTIN, professeur.
JOSEPH, professeur.
SIMON, professeur.
GALLIQUE, professeur, en cong.
cole de Mytho
Frres
IBONDIANUS, directeur.
NOPOLE, Professeur.
IBONDIUS, Professeur.
ANDR, professeur.
cole de Vinh-Long.
Frres
AGDER, directeur.
BASILISSE, Professeur.
THALE, Professeur.
ADRIEN, Professeur.
DIRECTION DE L'ENSEIGNEMENT.
MM.
MM.
Mmes
MM.
Mlle
Mme
MM.
COLLGE DE MYTHO.
MM.
COLE DE GIADINH.
MM.
MM.
MM.
MM.
N..., directeur.
BRUNET (Jean), professeur stagiaire.
PHAM-VAN-XUYEN, instituteur de 1re classe.
NGUYEN-VAN-TRUOC, instituteur de 3e classe.
NGUYEN-VAN-VI, idem.
DANG-VAN-HUNG, professeur de caractres chinois.
COLE DE GOCONG.
MM.
MM.
MM.
MM.
COLE DE RACHGIA.
MM.
MM.
MM.
MM.
MM.
MM.
NGUYEN-VAN-PHUOC, idem.
KIEN WAR, rptiteur de cambodgien.
TRAN-KHAI-SA, rptiteur de cantonnais.
LVES INTERPRTES EUROPENS.
MM.
MM.
N...
LVES INTERPRTES CAMBODGIENS.
MM.
- Cc trng hc ti Bc K nm 1886
- Cc trng hc ti Bc K nm 1889
"Tiu dn v nn hc chnh tiu hc ti Bc K
"S trng c ngn sch Chnh quyn Bo h ti tr ti Bc K v An Nam l
mi su, gm c mt trng thng ngn ti H Ni, mi hai trng PhpAnnam cho nam hc sinh ti cc a im sau y: Nam nh, H Ni, Hi Phng,
Bc Ninh, Ninh Bnh, Hng Yn, Qung Yn, Hi Dng, Sn Ty, Tuyn Quang,
Bnh nh v Qui Nhn; ba trng n (coles de filles), quy t cc hc sinh ngi u
hai phi nam v n, v cc n sinh ngi An Nam, ti H Ni, Nam nh v Hi
Phng.
Ngoi ra, ti H Ni cn c thm:
Mt trng dy ting An Nam cho cng chc,
Mt trng Php, do cc gio s ca Hi truyn gio nc ngoi iu hnh;
V ti Hi Phng, mt trng n do cc n tu s iu hnh.
Cc gio s Hi truyn gio nc ngoi v cc gio s Ty Ba Nha cn c mt s
trng ring, quan trng nht l trng Phc Nhc.
Ngoi cc trng ca Chnh quyn Bo h, ch Quc ng v vi khi nim s ng
ting Php cn c dy ti khong hai mi trng t ca ngi An Nam. vo cc
nm 1886 v 1887 , s trng t ln rt cao; c 42 trng gi cng trnh trng by
ti Hi ch trin lm ti H Ni."
(trch : Annuaire de l'Indochine pour l'anne 1889 - IIe Partie - Annam et Tonkin.
trang 270)
(8)
Vit Nam c trn 4000 nm lch s dng nc. Trong nn vn minh Vn Lang
v vn minh i Vit nhng y l v y thut da trn nn tng ca s kt hp l lun y
+Thi Nh L (1010-1224)
T chc Ty Thi Y chm lo bo v sc khe cho vua quan trong triu, c nhiu
thy thuc chuyn nghip lo vic cha bnh cho nhn dn, pht trin vic t
chc trng thuc...
Phng php tr bnh bng tm l pht trin : Lng y Nguyn Ch Thnh dng
tm l tr liu tr cho vua L Thn Tng khi bnh.
+Thi Nh Trn (1225-1399)
Ty Lng Y i thnh Vin Thi Y t nm 1362.
Ch trng pht thuc cho nhn dn cc vng c dch bnh.
T chc trng v thu hi thuc dng cho qun i v nhn dn.
Thi k ny c Nguyn B Tnh (Tu Tnh) vi tc phm Nam Dc Thn Hiu,
Hng Ngha Gic T Y Th , Chu Vn An vi tc phm Y Hc Yu Gin Tp
Ch Di Bin
Tu Tnh
Nguyn b Tnh
+Thi Nh H (1400-1406)
Danh y thi ny l Nguyn i Nng vi tc phm Chm Cu Tip Hiu Din Ca .
4- Thi K u Tranh Ginh c Lp Ln Th II (1407-1427)
Nh Minh xm lc cp ht cc sch v, thuc v em cc danh y Vit Nam v nc
... do Y hc khng pht trin c.
5-Thi K c Lp Di Cc Triu i Hu L, Ty sn, Nguyn (1428-1876)
+Thi Nh Hu L 1428-1788)
B Lut Hng c c t quy ch v ngh Y : trng pht thy thuc km o
c, ban hnh quy ch php y khm n mng t thi...
Cm ph thai, ph bin phng php v sinh phng dch, luyn tp gi gn sc
khe... Tc phm c Bo Sinh Din Th Tot Yu ca o Cng Chnh.
triu nh c Thi Y Vin, cc tnh c T Sinh ng lo cha bnh cho nhn
dn nht l cng tc chng dch.
M cc kha thi tuyn lng y, t chc khoa ging dy Thi y vin, t cc hc
chc ph, huyn dy ngh thuc. Son cc tc phm : Y Hc Nhp Mn
Din Ca, Nhn Thn Ph... Thi gian ny c nhiu danh y : Nguyn Trc vi tc
phm Bo Anh Lng Phng , L Hu Trc vi tc phm Hi Thng Y Tng
Tm Lnh 28 tp 66 quyn, Hong n Ha vi tc phm Hot Nhn Tot Yu
bn v t chc y t qun i.
Hi Thng Ln ng
L Hu Trc
+Thi Ty Sn (1788-1802)
T chc c Cc Nam Dc nghin cu thuc tr bnh cho qun i v nhn
dn.
Tc phm : Liu Dch Phng Php Ton Tp + H Nhi Phng Php ca
Nguyn Gia Phan, La Kh Phng Dc + Kim Ngc Quyn ca Nguyn
Quang Tun.
+Thi Nh Nguyn (1802-1883)
triu nh c Thi y vin, cc tnh c Ty Lng y, c m trng dy thuc
Hu (1850).
Tc phm: Nam Dc Tp Nghim Quc m ca Nguyn Quang Lng, Nam
Thin c Bo Ton ca L c Hu...
6-Thi K Php thuc (1884-1945)
Gii tn cc t chc y t thi nh Nguyn, loi YHCT ra khi t chc y t bo h, a
nn y t thc dn vo. thy thuc YHCT ch hot ng nh l trong dn gian.
7-Thi k Vit Nam Dn Ch Cng Ha (1945-1976)
Phc hi nn YHCT.
Ch trng kt hp YHCT & YHH phc v tt sc khe cho nhn dn.
Ngy 10-12 - 1957 thnh lp Hi ng Y Vit Nam, Sau nm 1975 n nay qua
nhiu ln i tn: Hi Y Hc Dn Tc, Hi Y Hc C Truyn Dn Tc, Hi Y Hc
C Truyn, nay ly li tn c l Hi ng y Vit Nam. Nm 1995 do hp tc quc
t Vit Nam thnh vin ca Hip Hi Chm Cu Th Gii nn Hi ng y tch ra
thm Hi Chm Cu Vit Nam. Ph bin cc phng php tr bnh khng dng
thuc.
Tm li:
Nn ng y Vit Nam c vn bn ho t nm 1010 (thi nh L). Th k
th 13, nh bc hc Chu Vn An nu ng li cha bnh khng dng m
tn d oan. Th k 14, i danh y Tu Tnh nghin cu cy con thuc Vit Nam
cha bnh (580 v thuc trong 3873 n thuc cho 10 loi chuyn khoa tr
bnh). Th k 18 i danh y L Hu Trc vi tn hiu l Hi Thng Ln ng
bin son tp sch thuc "Y TNG TM LNH" gm 28 b c 66 tp sch ni
v y c, v sinh phng bnh, y l c bn, dc l, bnh l, cc n thuc c
cng hiu, bnh n, mt s trng hp bnh ...
Trong nn Vn Minh i Vit c 155 v danh y vi 497 tp tuyn sch y
hc c truyn dn tc c vit bng ting Hn v ting Nm.
Trong th k 20 cc v danh y Vit Nam cng bin son trn 200 tp sch c
gi tr v ng y bng ting Quc ng.
Nn y hc dn gian ca 54 dn tc trong cng ng Vit Nam gn lin vi s
sinh sng tng vng a d sinh thi v x hi. Tng dn tc trong qu trnh tn
sinh v pht trin u tch lu c nhng kinh nghim v s dng cy con
thuc c tng a phng.
ng y Vit Nam vi h thng l lun cht ch, vi cc phng php phng v
cha bnh c hiu qu, phc v c lc cho vic gi gn v bo v sc kho
cho nhn dn t xa ti nay.
Trong nhiu nm qua ng v Nh nc c nhiu Ngh quyt, Ch th ch o
ngnh y t phi hp vi cc ngnh, cc t chc x hi nghin cu k tha, bo
tn v pht trin YDHCT, kt hp YDHCT vi YDHH nhm xy dng nn Y
Dc hc Vit Nam hin i, khoa hc, dn tc v i chng.
- a YDHCT c v tr trong vic chm sc sc kho nhn dn; c h thng
t chc t trung ng n cc a phng. C nc c 5 Vin nghin cu; 46 bnh
vin YHCT cp tnh; c khoa hoc t YHCT 80% vin, bnh vin YHH cp qun,
huyn; 30% trm y t x c hot ng khm cha bnh bng YHCT; c trn 10.000 c
s YDHCT t nhn.
- o to c i ng thy thuc YHCT v kt hp YDHCT vi YDHH gm
35 tin s; 100 thc s; 100 bc s chuyn khoa cp 2; 500 bc s chuyn khoa cp 1;
2000 bc s y hc c truyn; 5000 cn b trung hc YDHCT.
- T chc k tha c nhiu bi thuc hay, cy thuc qu ca cc lng y trn
mi min t nc. Nhiu a phng nh Lng Sn, Thanh Ho, Sc Trng, Thi
Nguyn,... su tm v lu li hng ngn cy thuc, bi thuc kinh nghim ca ng
bo cc dn tc t ngi; t chc nghin cu ng dng v nghin cu kt hp, tng
Paul Doumer
Alexandre Yersin
- 5 ngi Trung k
- 1 ngi gc Cao Min
Sau k tam c nguyt u tin thng 6-1902, 14 ngi b loi, ch cn 15 sinh vin
c tip tc hc.
1906: Ton quyn ng Dng Paul Bert thnh lp Vin i hc ng Dng,
Trng Y khoa ng Dng tr thnh mt trng thnh vin ca Vin i hc ng
Dng v vn tip tc o to sau khi vin i hc ny tm ngng hot ng t nm
1908.
Cc y s tt nghip kha u tin nm 1907 c b nhim " Mdecins auxillaires de
troisime classe " theo tinh thn ngh nh ngy 12 thng 8 nm 1905, v c phn
phi i cc tnh ph t cc bc s gc u Chu.
Bo co cho bit h c thin cm ca dn chng v nh cm quyn v kh nng v
s tn ty lm vic.
1913: Ton quyn Albert Sarraut k ngh nh thnh lp Trng Y khoa v Dc
khoa ng Dng trn c s Trng Y khoa c.
TUI
16 tui
A CH
S 10 ph Hng Tre
2.
T Vn Vit
16 tui
S 109 ph M My
3.
4.
Nh Trng Tn
Trn nh Huy
19 tui
15 tui
S 6 ph Hng Ngang
S 41 ph Hng Bc
5.
Phm nh Minh
15 tui
6.
Nguyn Vn Gi
18 tui
S 45 ph Hng Vi
7.
Phm Vn Nam
20 tui
S 16 ph Hng Chiu
STT
1.
Tnh Bc Ninh
Pham-dinh-Vi
Tnh Hi Dng
Nguyen-van-Ban, Le-quang-Linh
Tnh Hng Ho
Nguyen-huu-Phuc
Tnh Nam nh
Le-nhu-Hang
Ung-Phong, Le-Canh, Vo-dai-Thuc, Van-dinh-Gian
Lng-van-Thieu, Nguyen-van-Ba, Vo-van-Huu,
Nguyen-van-Danh, Pham-van-Chu, Nguyen-vanTiep, Nguyen-van-Sanh, Nguyen-van-Trong
Pendinand Amphon
Cng 28 v (?)
Nm th Hai:
Nm th Ba:
Thin vn hc
Lm sng sn khoa
Dc l hc
Lm sng ni khoa
Kh tng hc
Mn Gii phu c ging dy trong c 3 nm hc, d nay cha bit ni dung hay
dung lng nhng phi hc sut 3 nm l kh nng, c th thy l hc sinh c
o to rt c bn v khng th coi y l mt chng trnh trung cp. Nhng mn
c bn khc, nh a cht, thin vn v kh tng th hc sinh tt nghip ph thng
ca ta by gi cng khng bit nhng li cn cho hnh ngh y, v lin quan ti nhng
kin thc v kh hu, thi tit v lch php (thut tnh lch). Tm li l kin thc ca
hc sinh y khoa kho u c chun b kh ton din Thc hnh rt c ch .
Bnh vin thc hnh, mi n ngy 25 thng Hai, ch 5 ngy trc khi khai trng,
nhn 21 bnh nhn ni tr. Trong 4 thng u nhn iu tr 546 bnh nhn ni
tr v khm bnh, pht thuc cho 250 bnh nhn ngoi tr. S bnh nhn c th
nhiu hn na nu bnh vin c thm ngn sch v ging bnh.
Ngh nh ngy 28.7.1902 b sung y hn v cc qui ch hc tp, chng trnh
v thi gian cc hc k (ngh Tt trong sut thng 2 v ngh h t 16 thng 6 n 15
thng 9). Sau khi tt nghip, hc sinh c cp bng y s v c th d thi c
lm ni tr bnh vin hoc ph ging (rptiteur) ca trng trong 2 nm. Nh vy,
ch thi ni tr c t ra ngay t u, theo khun mu cc trng i hc Y
bn Php (v vy c l m kho u ra trng mt nhng 5 nm, sau hai nm lm ni
tr)
a im p Thi H khng thun tin cho vic t trng. Khu vc ny cch trung
tm thnh ph ti 5 kilmt (hi y ch yu i b), nn t bnh nhn; nhiu ao h nn
bnh st re cn honh hnh (ch vi thng sau khi khai ging, hu ht hc sinh cng
nh nhn vin ngi u b st rt). c t lu, c th l vo cui nm 1902,
trng phi dn v mt ngi nh ph Bobillot (ph L Thnh Tng ngy nay) cn
bnh vin thc hnh th v u ph Armand Rousseau (ph L c), c hai cn nh
bng g lp l gi.
Theo ngh ca hc sinh, hiu trng k quyt nh cho php h c eo th bi
c khc dng ch Hn "Hc sinh Y khoa ng Dng". y l mt vinh d rt
ln v ngy , ch cc quan Nam Triu mi c eo th bi. eo th bi th phi
mc Nam phc (o di may bng the, on, hoc gm, khn xp, dp da) eo vo
khuy o bn phi ngc. Mi vo hc trng Y m ra dng mt v ng quan ri.
Hiu trng t ra rt hiu v thng cm vi tm l hc sinh nn mi c quyt nh
ny. C l iu cng phn nh quan nim ca hiu trng: trng s o to ra
cc tr thc cao cp cho x hi, khng phi ch n gin l nhng anh y s ph vic
nh trong quyt nh thnh lp.
Cui nm 1902, Paul Doumer mn nhim, ri ng Dng v Php, Yersin tr nn
n c trc cc kin ch trch chng trnh hc ca nh trng. Paul Beau sang
thay ban hnh cc ngh nh qui nh chi tit chc nng v nhim v ca trng Y
H Ni: i tn trng thnh trng Y khoa ng Dng trc thuc Ton quyn
ng Dng, ko di chng trnh hc thnh 4 nm v hc sinh ra trng c cp
bng y s. Nhng hc sinh tt nghip trng Y Ch Qun v cc trng tng
ng khc c th vo hc thng nm th Ba. M thm khoa N H sinh v khoa
Th Y. Cho php nhng ngi ang hnh ngh ng dc c d thnh cc gi
ging.
C th hiu y l s tha nhn gin tip nn y hc c truyn do cc nho s thc hnh. H thng gio dc
Hn hc khng c trng chuyn o to y hc. Y hc ch l chui l gch Nho - Y - L - S. Ai bit c sch
v hiu c ngha thm thy ca sch thnh hin u c th c sch y tr thnh thy lang (hoc c
sch l v s lm thy tng) v nhng ngi kit xut li c th vit sch y hc truyn cho hu th. Cn
phn bit y hc c truyn bc hc, da trn l thuyt m - Dng, Ng Hnh do tng lp tr thc Nho hc
hnh ngh v y hc c truyn dn gian, da trn kinh nghim lu i, c lu hnh trong cc gia nh. Ti
nc ta, hai nn y hc ny vn tn ti v pht trin song song vi y hc phng ty cho ti tn ngy nay v
cng l hu qu ca s khng c thi k chuyn tip gia cu v tn hc. Cc nc phng Ty cng c
y hc c truyn nhng theo tin b ca lch s, n ho nhp c phng php thc nghim v cc
yu t khoa hc tr thnh y hc khoa hc ngy nay, nhng yu t lc hu b dn dn mai mt.
Trc khi c Ty Y, cng tc y t ti nc ta da trn cc thy lang (tr thc v dn gian) v ngun thuc
Nam v Bc. Nh vy, vi mt ngha no , trng Y s l ni gii thiu cc thuc Ty Y ca nhiu hng
dc phm bn Php, m ra th trng tiu th dc phm ng Dng.
Nm th Nht
Nm th Hai
Nm th Ba
Nm th T
Bnh hc ni
Bnh hc ngoi
Bnh hc nhit i
Sn khoa
V sinh hc - Cc bin php phng bnh truyn nhim
Dc hc - Thc hnh - Ch liu lng
Cc khi nim thc hnh v nha khoa
Ni khoa lm sng
Ngoi khoa lm sng
Sn khoa lm sng
Thc tp bnh vin
iu 24 ca ngh nh cn ni r: cc khoa lm sng cho hc sinh thc tp c t di quyn hiu trng nh trng
Thot tin, ngi ta cho 2 hc sinh nm th T tch hon ton cho bnh vin Mt vi
nh cho hc mt chuyn khoa su nhng thy bt li nn li thay bng cho c lp
nm th T mi tun n Vin Mt mt ln nghe ging lm sng. Sau nhiu ln
th, cui cng ngi ta chn gii php cho tng t hc sinh, bt k l nm th Ba hay
th T i lun khoa trong 3 thng. Kt qu c chng minh l rt tt.
Khoa th y c tch thnh trng Th Y c lp. Mn Php Y c a vo t
1919. Ngh nh ngy 4 thng By 1920 ti lp khoa qun y b bi b nm 1909
nhng sau, do iu kin qu ngt ngho (hc sinh thi ra trng khng t s phi
ng lnh 5 nm vi chc v l y t) nn t 1925, khng c hc sinh no ghi danh
tham gia na.
Ngh nh ngy 7 thng Ging 1919 sp nhp chng ch L-Ho-Sinh (PCN: Sciences
physiques, chimiques et naturelles) vo trng Y ng Dng ging nh chnh
quc v bng tt nghip c gi tr tng ng: l bc u tin trong vic kin
to mt nn gio dc i hc ca ng Dng tng ng nh chnh quc. K t
y, phi c chng ch PCN mi vo c i hc Y. Khi trng Cao ng Khoa hc
c thnh lp th chng ch ny chuyn sang v tch thnh PCB (PhysiquesChimie-Biologie: L-Ho-Sinh) vo hc trng Y v SPCN (Sciences physiques,
chimiques et naturelles: L-Ho-T nhin) hc trng Cao ng Khoa hc. Chng
ch PCB cn c p dng ti trng Y H Ni cho ti nm hc 1954-1955. Ngoi
trng Y Dc, cc trng cao ng khc trong thnh phn ca Vin i hc ng
Dng vn ch mang tnh cht trng chuyn nghip. Mi n nm 1941, do tnh
hnh chin tranh lm ng Dng tch ri khi chnh quc, cc trng Lut, Khoa
hc ri n Cao ng Nng Lm, Cao ng Cng chnh mi dn dn tr thnh ni
o to i hc, cp bng k s v c nhn lut, c nhn khoa hc, nhng khng
thm quyn cp bng tin s nh trng Y.
Chng ch PCN nng cao trnh c bn, nn nh trng t chc li theo sc
lnh ngy 18 thng Nm 1921. Nm hc 1920-1921, hc sinh tt nghip t ti phn 2
vo trng Y bt u hc PCN, nhng t nm hc sau (1921-1922), sinh vin vo
Y phi c chng ch PCN trc . y l mt bc nhy vt v cht lng tuyn
sinh.Nm hc 1921-1922, ln u tin c hai sinh vin tt nghip PCN vo hc l cc
ng ng V Lc v Hong Thy Ba. C hai bo v lun n ti Paris v tt nghip
nm 1927. Trng hp ng ng V Lc l tiu biu cho lp thanh nin chuyn t
"mc tu, giy bn" sang cm bt st. ng d k thi Hng cui cng nm 1915
ti Nam nh vo c n tam trngmi quay sang tn hc v thi t ti, ri
PCN.Sau ny, ng ng V Lc thnh lp mt bnh vin t nhn ln nht ng
Dng thi , (dn gian ch gi bng tn: Nh thng c t Lc) ly ch lm vic
cho nhiu bc s Vit Nam khng lm cho chnh quyn Bo H, trong c bc s
Phm Hu Ch, mt ngi tt nghip vo loi xut sc trng Y Paris nhng khng
c nhn vo trng Y H Ni do k th dn tc ca nh cm quyn thc dn. Bc
s Phm Hu Ch khng may mt sm my nm sau . Bc s ng V Lc cng
mt sm khi cn kh tr, ring bc s Hong Thy Ba cng tc ti Vin Bo v B M
Ngoi lm sng
Sn ph khoa lm sng
Ni lm sng
Lm sng Nhn khoa
Bnh Ngoi da v Hoa liu
Lm sng c s
Vt l v Ho hc
ng vt hc
Thc vt hc
Bnh vin thc hnh c ch trng xy dng cng vi trng ngay t ngy u
p Thi H. Nm 1904, bnh vin Nh Chung (Hpital de la Mission) ca Hi Truyn
gio c chuyn thnh Bnh vin Bn x (Hpital indigne) v sau thnh bnh
vin Bo h (Hpital du Protectorat, dn gian quen gi l Nh thng Ph Don)
l c s thc hnh a khoa ca hc sinh. Bnh vin gm hai khu, cch nhau qua
ng Borgnis-Desbordes, trc kia l ng Camps des Lettrs (ph Trng Thi
ngy nay). Khu pha Bc ng l khu chnh, khu pha Nam l nh Carmel c (nay l
khu Vin Bo v B m-Tr em) c s dng lm ni ging dy n h sinh v khoa
Sn-Ph. Ngy 1 thng T nm 1904, chnh quyn Bo h Bc K chnh thc mua li
nh, t v trang b ca Bnh vin Bn x v ngh nh ngy 13 thng Mi nm
1904 t chc li bnh vin trn c s mi. Cc khoa lm sng c t di quyn
bc s Cognacq, hiu trng trng Y ng Dng. Bc s Le Roy des Barres c
c lm gim c bnh vin. Cc gio s, ging vin v sinh vin m nhim cng tc
ti bnh vin, bc s Lafaurie c ch nh lm thng tr.
Ngy bnh vin c 354 bnh nhn, mi bnh nhn ca bnh vin thc hnh trc
y u c chuyn sang bnh vin Bo H. Nm 1905, tri phong T Trng
c sp nhp vo bnh vin nhng n 1912 li tch ra v sp nhp vo h thng
cc tri phong. Nm 1928 xy dng khu nh m hin i.
Theo sc lnh ngy 30 thng Tm nm 1923, bnh vin Bo H tr thnh bnh vin
thc hnh ca trng Y nn chc v gim c bt buc phi do mt gio s ca
trng m nhim, mt khc, theo ngh nh ngy 17 thng Chp nm 1923, v mt
hnh chnh, bnh vin Bo h vn l bnh vin chnh ca Nha Y T Bc K. Bnh
vin Bo h khi gm c cc khoa:
Khoa Ngoi (nam v n)
Khoa Sn-ph (khu nh Carmel c, bn kia ng)
Khoa Ni (nam v n)
Khoa Ni Nhi
Khoa bnh ngoi da v Hoa liu
Khoa bnh Tm thn
Khoa Ung th
Vin Mt v bnh vin tm thn Vi (Bc Giang) cng c t trc thuc trng.
Khu cch ly (lazaret) Cng Vng 13 n nm 1932 m rng dn thm thnh bnh
vin Ren Robin, hon chnh vo khong nm 1940-1941 (bnh vin Bch Mai
hin nay). Dn gian ch gi bng mt tn n gin: Nh thng Cng Vng. Vo
nhng nm 1940, ng Thuc a s 1 (RC1, tc ng Gii phng ngy nay)
xung Nh thng Cng Vng qua ng Lm ch thuc loi "thnh thang tm
thc", hai bn l rung la v on qua cng vin Lnin hin nay l h sen By
Mu, u ma h i qua c th ngi hng sen ngo ngt, nhng bnh vin c
kin trc hin i, thanh thot, khc vi kiu nh thuc a ca nh thng Bo H
v khu cch ly Bch Mai. Khu nh trn ang c xy dng thnh khu phu thut th
phi b d v chin tranh th gii th hai gn k. Tuyn ng xe in Yn ph Kim Lin c im kt thc ngay trc cng bnh vin, rt tin cho bnh nhn trong
thnh ph xung. Nh vy, truyn thng xy dng bnh vin thc hnh cho trng Y
c bt ngun ngay t 1902 v duy tr lin tc qua khng chin chng Php,
ngay trong nhng iu kin rt gian kh v thiu thn. ng tic l quyn c bnh
thc hnh ring ca trng b mt quyt nh nm 1955 ca b Y T tc b bng
cch t cc bnh vin Bch Mai v Vit c tr thnh trc thuc B. H thng o
to ni tr, mt c th ca ngnh Y (hu nh trn ton th gii) trong rn luyn tay
ngh thc hnh cho thy thuc, c a vo ngay t nhng ngy u thnh lp
trng, cng b bi b mt thi gian v ri khi quay tr li vn khng c chnh
thc tha nhn v lm le b thay th bng h o to cao hc nng v l thuyt nh
cc ngnh khc. C Hiu trng Nguyn Trinh C b bao tm huyt ti xy
dng ngnh o to ni tr v bnh vin thc hnh, c l v cc gio s trng Y
hiu hn ai ht gi tr ca ngnh hc ny.
Thi , bc s c gi, c t hay "quan c", thm ch l "c", y t c gi l
"thy" v y t cng gi sinh vin l "thy" nhng khng phi vi ngha ngy nay. Ting
"thy" c dng ch cc vin chc cp thp (thy th k, thy thng, thy ).
Ring y cng b gi mt cch rt khinh mit l "cu li san" (coolie des salles = lao cng
cc phng).
Gio s H c Di, ngi hiu trng u tin ca trng Y chng ta sang Php du hc nm 1918, nm
c trn 18 tui. Khi tu qua a Trung Hi vn cn lo vp thy li ca c th trong Chin tranh Th gii
ln th nht. Ngi bo tr cho c l ton quyn Albert Sarraut (v thn ph c Di l thng th H c
Trung, mt trong t tr triu nh triu Duy Tn, c quan h c nhn vi ton quyn). Sau khi tt nghip bc
s y khoa, cu ni tr cc bnh vin Paris, c nh nh, n i ng Albert Sarraut cho v nc. ng ny
mch c xung Marseille d thi tuyn thy thuc cho ng Dng. Nm (1931) c 3 ngi trng tuyn l
H c Di, Huard v Cartoux. Hai ngi Php c phn cng v H Ni cn c Di v Hu theo gia nh.
Khi bnh vin Hu c mt phu thut vin ngi Php tn l Lemoine rt km ci. Mi khi m x, ng ta
thng phi i chiu vi t-lt gii phu. C Di gii hn nhiu m li khng c m, th l mu thun
dn n vc gh nh nhau. D l con quan nhng cui cng th Ty vn thng, c Di b i vo Qui Nhn.
ang lang thang Qui Nhn th gp gio s Le Roy des Barres i cng tc qua. Khi , ng ang l hiu
trng trng Y ng Dng kim gim c bnh vin Bo H, ng thi l c vn y t cho Ton quyn.
C Di k li: "ng y hi ti: Qu'est-ce que tu fais l ? Ti tr li: "Je m' amuse !" (Cu lm g y ? Ti
chi !). T cuc gp g ny, gio s hi c c mun v H Ni khng, v th l ng can thip Ton
quyn Pierre Pasquier quyt nh qua mt khm s Trung K, chuyn c Di ra H Ni (gio s lm c
vic ny v ng rt thn vi ton quyn). Tt nhin l khm s Trung K rt tc ti nhng khng lm g
c. Trch c th c thn nhin tr li: vic ny l do ton quyn, ti khng bit
Ra ti bnh vin Bo H, c gp c V nh Tng khi l y s thng tr ca bnh vin, c Tng bo c:
"Toa ra y lm g, h c cho toa m u !" "Khng cho m th moa li i" v lp tc, c ln gp Le Roy
des Barres hi cho ra l nhng gio s ni: "Anh l cu ni tr, anh c quyn m ch !". c li nh
ci tm lng, c lp tc xung ra lnh cho thy y t trng: "Thy chun b cho ti m bnh nhn ny".
Thy y t tng mnh nghe nhm, hi li: "Bm c m ?" - "Ch sao" - "C bm quan chnh cha ?" "Vic g ti phi bm, c chun b i" (K n y, c Di ci sng khoi: "Tht ra th mnh bm ri, ni th
cho oai thi. Sau ny c H bit chuyn, c hi ti nm bao nhiu tui. Ti mi ngoi 30, th l c H
gi a ti l c non") Thy y t khn kh b kt gia hai ln n, khng bit ku ai. May m mi chuyn
u m p v gio s H c Di tr thnh ngi Vit Nam u tin c m cho bnh nhn Vit Nam
chnh trn qu hng Vit Nam !
Ngy 11 thng Chp nm 1943, c H c Di c phong hc hm gio s khng b mn (professeur sans
chaire) cng vi Cartoux v l ngi Vit Nam u tin trng Y c phong hc hm ny. Vi mt
ngha no , gio s Le Roy des Barres c cng rt ln vi trng Y khi mang gio s H c Di v H
Ni sau ny k tc trng Y ng Dng, khai sinh ra trng Y Cch Mng trong khng chin chng
Php.
vy nhng chuyn khoa "ni ting" hoc "hi ra tin" khng bao gi n tay cc anh hng km, tuy
km ca ni tr vn cn hn khng ni tr.
Sollier v nh xin chuyn sang lm vic ti . Khi trnh by vi hiu trng Le Roy des Barres, ng p
bn qut ti : "ti khng thch i bn tay m vo xc cht li m vo bnh nhn ca ti", v th l tt
mng i lm sng, tr nn gn b sut i vi ngh gii phu ! K n y, gio s ph ln ci. Cng
khng nn ngh rng y l hnh ng p bc ca mt "ng Ty". Tui hai ngi chnh lch nh cha vi
con (khi gio s Le Roy des Barres sang ng Dng dy hc th gio s H c Di mi ln 2 v mi 4
nm sau, gio s Hp mi ra i). Chng ta cng mong c "an phn" nh gio s Xun Hp tr
thnh chuyn gia gii phu u tin ca Vit Nam. Gio s c nhiu cng trnh lm chung vi gio s
Huard, mt s c trch dn trong cun gio khoa Gii Phu ni ting ca Rouvire v ni bt nht l
cun "Hnh thi hc Ngi v Gii phu ngh thut" (Morphologie humaine et Anatomie artistique) c
gii thng ca Vin Hn Lm Php. Theo thng l thi , mi khi c cng trnh lm chung bi hai tc gi
Vit v Php, tn tc gi Php bao gi cng c ln trn (d ngi c l hc tr tc gi Vit i na,
theo bc s Nguyn Hu Thuyt). V vy, xem ti liu Php, bao gi cng l cp tn: Huard v Xun
Hp. Hi li thy Hp l ai ng gp nhiu hn, thy khng nh: bng nhau.
Khi v lm vic ti Vin Gii Phu, gio s Hp vn phi t hc thi t ti (thi nu khng c t ti th
khng thi bc s c). Cui cng th cng xong, ng bo v lun n nm 1944 v mt ti rt c th:
"Nghin cu v h thng xng ngi Vit Nam". ng l ngi u tin nghin cu h thng cc c im
gii phu ca ngi Vit Nam, k c v ngn chn Giao Ch, nghin cu c cc tc phm iu khc cha
chin, n miu kt tinh li trong cun "Hnh thi hc Ngi v Gii phu ngh thut". ng va ging
dy ti trng Y, va ging dy ti trng Cao ng M thut ng Dng t nm 1936 (theo L Gia Vinh:
Con ng vinh quang.- NXB Vn ho, 1991). Ngy , thy Hp l mt trang phong lu cng t, va giu,
va c ti. D nhin thy c xe hi ring v c c bc s Jeanne T. T. O. b mn Sinh L hc rt ngng
m, tuy thy c gia nh.
Khi trng Y v tay nhn dn, trong khng chin chng Php, gio s Xun Hp l ngi u tin dng
ting Vit trong ging dy bc i hc v bin son cc danh t gii phu cn nguyn gi tr n ngy
nay. ng lin tc lm hiu trng trng i hc Qun Y cho ti khi ngh hu nm 72 tui (1978) nhng
vn lnh o b mn Gii Phu trng i hc Y H Ni v ch o Hi Hnh thi hc Vit Nam. ng
c phong qun hm thiu tng qun y v c tng danh hiu Anh hng cc lc lng v trang v gii
thng H Ch Minh.
Chc chn nhiu bc s tr ngy nay khng bit trong "Si r ho B Ph" c nhng v
g, liu lng bao nhiu. Dng bo ch sn (officinal) tht tin li, phi nh nhiu !
Cc thy ngi Php tuy khng phi l nhng nh khoa hc xut sc nhng h
thnh cng trong vic o to mt th h bc s Vit Nam c c, Ti sau ny
duy tr c trng Y trong khng chin chng Php v pht trin ln mnh nh
ngy nay. Cc gio s nh trng xut bn nh k c 9 tp K yu cng trnh
k t nm 1936, cng b cc nghin cu ca gio s v bc s, dc s trng Y
Dc khoa ng Dng. Rt ng tic l nhng tp k yu ca trng v ca Vin
Gii Phu hin nay u khng cn c lu tr ti th vin nh trng. im qua vi
ng thy ngi Php.
Gio s Le Roy des Barres, hiu trng trng Y (thi k 1929-1935) chuyn v sn
khoa v m rt gii. Nhng bnh nng khng c kh nng chuyn v Php u phi
qua tay thy v vy thy c hu ht cc v tai to mt ln knh n. ng ch c tt hay
gt nn sinh vin rt ngi ph cho ng v ch c b v ng (ngi Vit) l mt n h
sinh lm c vic . B bit trc nhng dng c ng sp cn a ng lc v
nu ng gt th b gt li, thm ch chn qua gm bn vo cng chn ng l ng
du ngay (L Vn Khi, sch dn)
Gio s Lucas Championnre rt gii ngoi khoa, gia nh c 3 i u l thy thuc
danh ting. ng l ngi im m, rt qu mn sinh vin. ng khm bnh rt k nn
chn on rt chnh xc v va m, ng va gii thch cn k cho sinh vin ph m.
Gio s Lucas Championnre mt ti H Ni trong s tic thng ca sinh vin
khin chnh ngi Php phi ngc nhin. Sau gio s Lucas Championnre, c gio
s Cartoux (ngi cng sang ng Dng mt lt vi cc gio s H c Di v
Huard) lm ngoi khoa kim ging dy mn gii phu. ng rt bit n din, l ngi
u tin H Ni c chic xe hi kiu th thao v l ngi rt lch s. ng m tay tri
rt kho v tn tnh hng dn cho sinh vin trong lc m.
Cc gio s lp sau 1930, ngoi Huard (c cng o to y s ng Dng Xun
Hp) v Cartoux, cn c Meyer May (mt ngi gc Do thi, theo phe khng chin
De Gaulle, sau nm 1946 ng sang M sinh sng), l ngi c cng ln o to bc
s Tn Tht Tng; Gs Dalas (Sn Ph Khoa) c cng o to bc s inh Vn
Thng, ri GS Montagn, Sollier v nhiu ngi khc cng thuc lp ny. Ngi
Php rt trng bng cp nn nhiu cn b ging dy thi phi v Php thi thc
s (nh ni khoa c Massias, ngoi c Mayer May, sn c Dalas, nhi c Blondel, gii
phu c Huard...). Tuy nhin cng cn nhiu gio s khc khng c bng thc s nh
Toullec dy mn Bnh hc nhit i, Cartoux dy Ph sn, Polidori dy nhi, Naudin
dy ni, Grenierboley dy da liu, Joyeux dy m hc, Keller dy Mt, Sollier dy Tai
mi hng. Gio s Sollier l ngi rt c bit. ng c tnh n to ni ln, lun gt
gng vi mi ngi, thm ch khi v ng ti khm cng b ng gt gng nh vi
nhng bnh nhn khc. Tht ra, tuy ng gt y nhng nu sinh vin b khng n
th ng li tm h xin li v tt nng tnh ca mnh v vui v mi quay li. ng c b v
rt hin, sinh cho ng su con ton gi. Mi ln thy ng b v n con i ph hay i
l nh th, ngi Vit Nam no cng phi ngm nhn v him c ngi Php no
ng con nh vy. ng c cng o to cc bc s tai mi hng lp u ca ta
Dng (chnh quyn ng Dng thi theo chnh ph Vichy v chng li phe
khng chin De Gaulle)
T khong nm 1940 tr i, trng cc khoa lm sng ti bnh vin v phn ln cc
khoa cn lm sng u do cn b Vit Nam m nhim. Cc bc n anh c c V
nh Tng v c Trn Vn Lai l hai bc s thng tr ti bnh vin Bo h hng
dn sinh vin thc tp. Bc s thng tr cui cng l c H c Di (theo hi k gio
s V Cng Ho).
A. BLONDEL
P. BONNET
C. CARTOUX
G. COESTER (ging vin)
E. COUSIN
P. DALEAS
DUGA (ging vin)
H. GALLIARD
J. GRENIERBOLEY
H C DI
P. HUARD
B. JOYEUX
M. MONTAGN
B. NOYER (Ging vin)
A. RIVOALEN
Ni lm sang
Bnh hc Ni khoa
iu tr hc
Dc l hc
Sn khoa
Y Vt l
Y ho hc
Lm sng Sn-Ph khoa
in quang v Vt l tr liu
Vi trng hc
K sinh trng hc
Lm sng bnh ngoi da - hoa liu
Bnh hc i cng
Bnh hc ngoi (cng vi M. Montagn)
Gii phu nh khu
Phu thut thc hnh
Ngoi lm sang
M hc v Phi thai hc
Gii phu bnh
Gii phu hc
Bnh hc ngoi
Sinh l hc
Y hc thc nghim (tc Sinh l bnh hc)
Ni lm sng nhi khoa
R. SOLLIER
Khng c ch nhim chnh thc
Khu ni tr ca sinh vin 13 L Thnh Tng (Hin nay l ni lm vic ca B mn Gii phu
bnh v Php y).
GS. H c Di
GS. ng vn Chung
4. Hunh B Nhung: La transfusion sanguine dans les anmies infantiles observes au Tonkin (Truyn mu
trong thiu mu tr em Bc K)
5. L Vn Phng: tude de l' ostomylite de l' adolescent et des voies d'accs la diaphyse humrale
(Nghin cu v vim xng ty thiu nin v ng vo thn xng cnh tay)
6. Nguyn T Vinh: Contribution l' tude des maladies chirurgicales du colon droit (Gp phn nghin cu
cc bnh ngoi khoa ca i trng phi)
5. Phm Khc Qung, 1940: Amibiase et cancer (Bnh amp v ung th)
6. inh Vn Thng, 1940: Les preuves fonctionnelles du rein et la valeur de la glycmie chez
l'Annamite du Tonkin (Cc xt nghim chc nng thn v tr s ng huyt ngi Vit Nam
Bc K)
7. Tn Tht Tng, 1940: La vascularisation veineuse du foie et ses applications aux rsections
et lobectomies hpatiques (S phn b tnh mch trong gan v cc ng dng trong ct gan v
ct thy gan).
8. Nguyn Tn Gi Trng, 1941: De l' intrt de la ponction sternale dans l' tude du paludisme
(V ch li ca chc d xng c trong nghin cu st rt).
9. ng Vn Chung, 1944: Les dilatations congnitales de l' artre pulmonaire (Gin bm sinh
ng mch phi).
10. Nguyn Trinh C, 1944: Considrations sur le traitement des pleursies purulentes
aigus non tuberculeuses (Nhn xt v vic iu tr cc trn m mng phi khng do lao).
11. Xun Hp, 1944: Recherches sur le systme osseux des Annamites (Nghin cu v
h thng xng ngi Vit Nam).
12. Trnh Ngc Phan, 1944: Contribution l' tude du traitement chirurgical du gotre au
Tonkin (Gp phn nghin cu v iu tr ngoi khoa bu gip Bc K)
Trng i hc Dc H Ni
Tin thn l Trng Y khoa H ni, c Ton quyn ng ng k ngh nh thnh
lp ngy 8 thng 1 nm 1902.
Chng trnh hc 3 nm i vi khoa Dc. Tt nghip c cp bng Dc s ng
dng (tng ng dc s trung hc ngy nay). Kha tt nghip u tin nm 1917
ch c bn ngi.
Y Khoa i Hc Si Gn (1)
Nh trn ta thy trng Y Khoa Si Gn c thnh lp nm 1947 nh l mt chi
nhnh ca YKDHH p ng nhu cu ca cc sinh vin y khoa min Nam. Cho ti
nm 1954 khi phn ln sinh vin v ban ging hun ca YKDHH di tn vo Nam th
trng chnh thc tr thnh YKDHS.
Tr s chnh c t ti s 28 Trn Qu Cp, gm mt cn nh cao hai tng dng
lm vn phng, th vin v phng hp cc gio s, v 3 cn nh ngang dng lm ni
ging giy l thuyt.
Thnh phn ban ging hun gm c:
- Khoa trng: GS Charles Massias
- Khoa Ni thng: GS Massias, GS Rivoalen, BS Nguyn Ngc Huy, BS Phm
Tn Tc, BS Trn L Y
- Khoa Gii Phu: GS Trn Quang , GS Phm Biu Tm, GS Nguyn Hu,
GS Trnh Vn Tut, BS ng
Vn Chiu, BS Hong Tin Bo
- Khoa Sn Ph: GS Trn nh , BS Nguyn Vn Hng, BS H Trung Dung
- Khoa Nhn: GS Nguyn nh Ct, BS Nguyn Ngc Knh
- Khoa Tai Mi Hng: GS Tissi
- Khoa M Hc & Bnh l hc: GS Joyeux, BS Nguyn Lu Vin
Trong vng 4-5 nm, cc Gio s ngi Php dn dn tr v Php v nh hng
Php trong ngnh y khoa cng dn dn suy gim. Tng cng nn ghi nhn l 1962 l
nm cui cng m vn bng Y khoa Bc s ca trng YKDHS cn c cng nhn ti
Php.
Cc c s thc tp gm c:
Bnh vin Ch Ry: Ni Ngoi Khoa, Tai Mi Hng
Bnh vin Bnh Dn: Ngoi Khoa, Nhn khoa, Bnh Ngoi Da, Niu Khoa, Ung th
Bnh vin Nhi ng: Nhi Khoa
K t khi Trung Tm Y Khoa khai trng cho ti nm 1973, tnh hnh chnh tr ti min
Nam Vit Nam bng tr nn si ng. Khng nin hc no m khng b gin on bi
nhng bin c nh bin c Tt Mu Thn, bi nhng cuc biu tnh, xung ng ca
sinh vin, v hai cuc thm st cc c Gio s Trn Anh v L Minh Tr.
Ban lnh o trng YKDHS cng phi chu nhn nhiu thay i. Khi u l v ngng
chc GS Phm Biu Tm thng ging 1967. Mt y ban 5 ngi c ch nh iu
hnh cng vic cho ti thng nm 1967, cuc bu c Khoa trng u tin vi cc
Ging s c php bu tin hnh v GS Ng Gia Hy cng GS V Th Thoa c
bu ln nm gi chc v Khoa trng v Ph Khoa trng. Thng ging 1968, bin c
Tt Mu Thn xy ra, cc sinh vin phi i thc tp qun s v nin hc b tm gin
on. Thng mi mt 1968, mt cuc bu c Khoa trng th hai c t chc v
cc GS Phm Tn Tc, o Hu Anh v Nguyn Phc i c bu vo cc chc
v Khoa trng v Ph Khoa trng. Thng ging 1969, trong khi tnh hnh chnh tr
tm lng ng, th GS L Minh Tr b thm st, v hai thng sau , ti GS Trn Anh.
Cc cuc biu tnh sinh vin bt u ti din, chng k thi tuyn Ni tr v GS Phm
Tn Tc t chc thng 12 nm 1970. GS o Hu Anh ln gi chc Quyn Khoa
trng cho ti thng ging 1972 th GS ng Vn Chiu c bu ln chc v Khoa
trng. Chng trnh ging dy ti YKDHS c tip tc tri chy trong nhng nm
sau.
Sau y l danh sch cc v Khoa Trng ca YKDHS t 1954 ti 1975:
- 1954-1955: GS Charles Massias
- 1955-1967: GS Phm Biu Tm
- 1967-1969: GS Ng Gia Hy
- 1969-1970: GS Phm Tn Tc
- 1970-1971: GS o Hu Anh
- 1972-1974: GS ng Vn Chiu
- 1974-1975: GS V Qu i
Nh trn ta thy t 1962, s sinh vin y khoa c tuyn vo hc nm th nht
c gii hn l 200 ngi. Chng trnh hc di 6 nm v khi ra trng phi trnh
by mt lun n. Theo ti liu ca GS Nguyn c Nguyn, th tng s lun n c
trnh v chp thun ti YKDHS t nm 1947 cho ti nm 1972 l 1779 lun n. S lun
n t 1972 ti 1975 l bao nhiu khng r v khng c ghi chp trong ti liu no. Tuy
nhin vi s s 200 ngi mt lp, ta c th on phng l c vo khong trn di
600 lun n c trnh trong thi k . Nh vy, tng s lun n ra trng ca
YKDHS t 1947 cho ti 1975 l vo khong 2380 lun n.
GS. Ng gia Hy
GS. o hu Anh
GS. ng vn Chiu
Ngy nay, ton quc c 14 trng i Hoc Y Dc, phn b min bc, min trung
v min nam :
. ai hc Y Dc H Ni
. Hc Vin Qun Y
. i Hc Y T Cng Cng
H Ni
. ai hc Y Dc Hi
Phng
. i hc Y Thi Nguyn
. i Hc Y Thi Bnh
. i Hc iu Dng
Nam nh
. i Hc Y Dc Hu
. Khoa Y ai Hc Nng
. Khoa Y Dc i Hc
Ty Nguyn
. i Hc Y Dc Tp. H
ch Minh
. i Hc Y Dc Phm
Ngc Thch
. i Hc Y Dc Cn
Th . Khoa Y i Hc
Quc Gia Tp. H ch Minh
Mt s Trng t o to y dc:
. Khoa iu Dng i Hc Thng Long H Ni
. Khi Ngnh Khoa Hc Sc Khe i Hc Quc T Hng Bng vi 6 khoa (Y
hc c truyn, Y, Rng hm mt, Dc, K thut y hc, Vt l tr liu)
. Khoa iu Dng i Hc Tn c Thng
. Khoa iu Dng i hc Cu Long
DI SN Y T
Vin Pasteur Saigon (13)
Thnh lp nm 1891, theo tng ca nh khoa hc Louis Pasteur.
Louis Pasteur
Albert Calmette
Vin Pasteur Si Gn l chi nhnh u tin ngoi nc Php ca Vin Pasteur Paris.
Albert Calmette, mt trong nhng hc tr ca Louis Pasteur c giao nhim v thnh
lp, t chc v iu hnh vin u tin. Sau khi tip nhn mt phng th nghim n s
ti Vin Qun y Grall, Albert Calmette tip nhn nhng dng c chuyn mn, ha
cht t bn Php chuyn sang, o to nhng nhn vin k thut u tin khai
trin cng vic. Vi khng y 3 nm Si Gn, ng khi u v hon thnh mt
khi lng cng vic s, va xy dng c s va ci tin k thut lm mt s xt
nghim chn on bnh v sn xut c vc xin u ma, vc xin chng bnh di,
nghin cu v bnh l nhit i, lm men ru, sn xut huyt thanh chng nc rn h
mang. Nm 1893 ng b bnh nng, phi v nc, nhng ng m ng, t s
nghip Pasteur trn mt nn tng vng chc ti Vin Pasteur Si Gn.
- Ban u bnh vin mang tn Bnh vin Hi qun, sau l Bnh vin Qun i,
phc v chin tranh ng Dng
- Bc s Grall c mt t 1905. Bnh vin mang tn Bnh vin Grall t nm 1925.
- Bnh vin tr thnh bnh vin dn s vi 560 ging bnh t nm 1958.
- Bnh vin c chuyn giao cho chnh ph Vit Nam t nm 1976.
- T 1- 6 - 1978 bnh vin c giao nhim v khm v chm sc iu tr cho tr em v
mang tn Bnh vin Nhi ng 2. L bnh vin hng I, cng vi BV Nhi ng 1 ph trch
iu tr cho bnh nhn thuc TP HCM v cc tnh pha Nam.
- T 2-9-2006, bnh vin a vo s dng khu iu tr mi sau hai nm xy dng li
trn nn khu iu tr c ( s dng trn mt trm nm ).
Ngy 8 thng 1 nm 1902, Ton quyn ng Dng l Paul Doumer k sc lnh thnh
lp trng i hc Y H Ni. Nm 1904 bnh vin thc hnh ca trng c xy
dng vi tn gi l Nh thng bn x.
Theo thi gian, bnh vin mang cc tn gi khc nhau qua tng giai on pht trin:
Nh thng bn x (1904-1906)
Nh thng bo h (1906-1943)
Bnh vin Yersin (1943-1954)
Bnh vin Ph Don (1954-1958)
Bnh vin Hu ngh Vit Nam - CHDC c (1958-1991)
Bnh vin Vit c (1991 n nay)
Bnh vin Vit - c ngy nay ta lc trn khun vin c ca Nh thng bn x hn
100 nm trc c din tch mt bng khong 30.000 mt vung gia trung tm th
H Ni vi 3 mt gip ng Trng Thi, Ph Don, Qun S.
Bnh vin Vit c l tuyn cao nht ca ngnh Ngoi khoa min Bc, Vit Nam. Vi
hn 150 gio s, bc s ca bnh vin v ca trng i hc Y H Ni, mi nm bnh
vin tin hnh khong 28.000 ca phu thut thuc nhiu chuyn khoa su khc nhau.
Bnh vin Saint Paul (Thnh Phaol) l mt bnh vin, trung tm y t phc hp ta lc
ti trung tm th H Ni, Vit Nam. Bnh vin ny c thnh lp t ch thc
dn Php ng Dng (th k 19 - u th k 20). Theo gc tch ca tn gi th
trc y, n vn l Htel-Dieu (Nh Cha) ng Dng, thuc Tng Gio phn H
Ni cn nay th thuc S Y t thnh ph H Ni, Vit Nam.
Bnh vin Xanh Pn l mt trong nhng c s y t chnh yu ti H Ni phc v nhn
dn, nhng ngi b tai nn giao thng v cc tai nn khc v nhng ngi b chn
thng bn ngoi.
Di quyn v gip vic cho Ch tch c Hi ng qun tr cng mt s nhn vin hnh
chnh v chuyn mn. Bc s l ngi Vit chim s lng rt t nh bc s Nguyn
nh Hng, ng V Lc, Nguyn Vn Dip... Trong s cc bc s v nhn vin ngi
Php, ngi ng u Vin, thng kim nhim mt vi v tr khc trong ngnh y H
Ni. Trong mt thi gian di, gim c ca Vin - Bc s Le Roy des Barres, tip n
GS Pirre Huard va lm gim c ca Bnh vin Yersin va lm gim c chuyn mn
ca Vin Radium v ca trng i hc Y khoa.
Hot ng ban u ca Vin tp trung vo vic khm cha bnh hng ngy cho bnh
nhn, trng hp no cn nm vin th a qua Bnh vin Ph Don (lc mang tn
Nh thng Bo h).
1929 1932: Linh mc Paul Maheure ngi Php, cng vi hn 30 bnh nhn phong ko
v Quy Ha, nh nhng ngi t vin gch u tin xy dng Bnh vin Phong - Da liu
Trung ng Quy Ha.
1933 1944:
1955 1975:
- Cc n tu dng Phanxico tr li Quy Ha, tip tc xy dng c s h tng v nui dng
bnh nn phong.
- Kinh ph do cc nc v cc t chc ca Php, c, , Nht, Canada ti tr.
Bnh Vin Nhi ng 1 l bnh vin chuyn khoa Nhi, c xy dng nm 1954 v
chnh thc hot ng vo thng 10 nm 1956 vi 268 ging bnh ni tr.
Tri qua 50 nm hot ng, Bnh vin ngy cng pht trin vng mnh. Hin nay,
chng ti tip nhn iu tr tt c cc tr bnh t mi sinh n 15 tui Thnh ph H
Ch Minh v cc tnh pha Nam. Khu ni tr c 1200 ging vi y cc chuyn
khoa. Trong giai on hin nay, Bnh vin tp trung pht trin chuyn su vo cc lnh
vc sau: S sinh, bnh nhim trng quan trng, d tt bm sinh c th can thip hiu
qu (trong c tim bm sinh) v hi sc cp cu.Vi mt tp th i ng 1400 nhn
vin y t nhit tnh c trnh chuyn mn tay ngh gii, c s vt cht trang thit b y
t hin i v khu khm v iu tr trong ngy vi 47 phng khm v 6 phng m v
trong ngy c th phc v trn 5000 lt bnh nhi mi ngy.
Mc tiu ca Bnh vin l p ng nhu cu khm cha bnh ca nhn dn trong mi
trng an ton v thn thin, vi cht lng sn sc cao v i ng nhn vin nhit
tnh, nng ng c trnh chuyn mn v k nng tng xng vi mt bnh vin
chuyn khoa Nhi u ngnh ca khu vc pha Nam.
65 tnh thnh c 65 bnh vin tnh, mi huyn c bnh vin huyn. Cc thnh ph ln
c h thng bnh vin chuyn khoa (Mt, Tai Mi Hng, Da Liu, Bnh Nhit i, Tm
Thn )
Cc thnh ph ln c bnh vin t: Bnh vin Vit Php, Bnh vin timTm c,
Bnh Vin An Sinh, Bnh vin Ph Th, Bnh Vin Hon M, Bnh vin Ty
Tm tt:
k 20.