You are on page 1of 82

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

NHP MN
NG LI CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM
S tit ging l thuyt:02
S tit t hc: 01
1. i tng v nhim v nghin cu:
1.1 Khi nim.
ng li cch mng ca ng l h thng quan im, ch trng, chnh sch v mc tiu,
phng hng, nhim v v gii php ca cch mng Vit Nam.
1.2 i tng nghin cu
L s ra i ca ng v h thng quan im, ch trng, chnh sch ca ng trong tin
trnh cch mng Vit Nam - t cch mng dn tc, dn ch nhn dn n cch mng x hi ch
ngha.
1.3 Nhim v nghin cu:
Mt l, l, r s ra i ca ng cng sn Vit Nam - ch th hoch nh ng li cch
mng Vit Nam.
Hai l, lm r qu trnh hnh thnh v pht trin ng li cch mng ca ng t nm 1930
n nay trn cc lnh vc, c bit trong thi k i mi.
Yu cu v mc ch: Trn c s nm vng ni dung c bn ng li ca ng c th l gii
nhng vn thc tin t ra v vn dng vo cuc sng, ng thi bng tri thc chuyn ngnh ca
mnh c th ng gp kin cho ng v ng li, ch trng, chnh sch p ng yu cu v
nhim v ca cch mng nc ta.
2. Phng php nghin cu v ngha ca vic hc tp mn ng li CM ca ng
CSVN:
2.1 Phng php nghin cu.
-

Phng php nghin cu l con ng, cch thc nhn thc ng n nhng ni dung c
bn ca ng li v hiu qu tc ng ca n trong thc tin cch mng Vit Nam.

C s phng php lun: Nghin cu mn hc da trn th gii quan v phng php lun
khoa hc ca ch ngha Mc Lnin, t tng H Ch Minh v cc quan im ca ng.

Phng php nghin cu:


+ Phng php lch s
+ Phng php logic
+ Ngoi ra kt hp thm cc phng php phn tch, tng hp, so snh, quy np

2.2 ngha.
-

Trang b cho sinh vin nhng hiu bit c bn v s ra i ca ng, v quan im, ng li
ca ng trong cch mng dn tc, dn ch nhn dn v cch mng x hi ch ngha, c bit
l ng li ca ng trong thi k i mi.

Bi dng cho sinh vin nim tin vo s lnh o ca ng, nh hng phn u theo mc
tiu, l tng v ng li ca ng.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 1

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Nng cao thc trch nhim ca sinh vin trc nhng nhim v trng i ca t nc.

Sinh vin c th vn dng kin thc chuyn ngnh ch ng, tch cc gii quyt nhng vn
kinh t, chnh tr, x hi theo ng li, chnh sch ca ng.

Cu hi n tp:
1. Phn tch khi nim ng li cch mng ca ng CSVN?
2. Cho bit mi quan h gia mn ng li cch mng ca ng CSVN v mn Nhng nguyn l
c bn ca ch ngha Mc Lnin?
3. Nu khi nim: phng php v phng php nghin cu?

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 2

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Chng 1

S RA I CA NG CNG SN VIT NAM


V CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG
S tit ging l thuyt:07
S tit t hc: 02
1. Hon cnh ra i ca ng cng sn Vit Nam.
1.1 Tnh hnh th gii cui th k XIX, u th k XX.
1.1.1

S chuyn bin ca ch ngha t bn v hu qu ca n.

T cui th k XIX, ..........................

Trong
hon cnh , Php xm lc Vit Nam.
Nhng chnh sch thng tr tn bo ca CNQ v hu qu t 2 cuc chin tranh th gii lm
cho i sng nhn dn cc nc kh cc, y nhanh hn mu thun gia 2 bn ln ti nh im, cc
phong tro u tranh ca nhn dn b p bc lin tc n ra rm r, c bit cc nc thuc a.
1.1.2

Ch ngha Mc Lnin v phong tro cch mng th gii.

Vo gia th k XIX, phong tro u tranh ca giai cp Cng nhn pht trin mnh, t ra
yu cu bc thit cn phi c ..
.. Trong bi cnh ,
ch ngha Mc ra i, c Lnin tip tc pht trin tr thnh ch ngha Mc Lnin.
Ch ngha Mc Lnin ch r: mun ginh c thng li trong cuc u tranh thc hin s
mnh lch s ca mnh, giai cp cng nhn phi lp ng cng sn.
S xut hin ca ch ngha Mc Lnin soi ng dn li cho cc phong tro u tranh
ca giai cp cng nhn cc nc chnh quc v nhn dn lao ng cc nc thuc a pht trin
mnh m theo khuynh hng cch mng v sn, tc ng n s ra i ca ng cng sn cc nc,
trong c ng cng sn Vit Nam vi cng lao to ln ca Nguyn i Quc.
1.1.3

Cch mng thng Mi Nga v Quc t cng sn.

Nm 1917, CM thng Mi Nga ginh thng li, nh nc ca lin minh cng nng di s
lnh o ca ng Bnsvch Nga ra i, chng t qu trnh hin thc ha ca ch ngha Mc
Lnin, ng thi m u mt thi i mi thi i cch mng chng quc, thi i gii phng
dn tc. Cuc cch mng ny c v mnh m phong tro u tranh ca giai cp cng nhn, nu tm
gng sng trong vic gii phng cc dn tc b p bc cc nc thuc a. Nguyn i Quc
khng nh: Cch mng thng Mi nh ting st nh thc nhn dn chu tnh gic m hng
th k nay,
..
.1
1

ng CSVN, Vn kin ng, Ton tp, tp 1, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H, 1998, tr.39
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh

trang 3

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Thng 3/1919, Quc t Cng sn (Quc t III) ra i gn vi vai tr sng lp ca Lnin. S


xut hin ca Quc t III thc y hn na s pht trin mnh m ca phong tro cng sn v cng
nhn th gii. S tho ln th nht nhng Lun cng v vn dn tc v vn thuc a ca
Lnin c cng b ti i hi II Quc t cng sn (1920) ch ra phng hng u tranh gii phng
cc dn tc thuc a, m ra con ng gii phng cc dn tc b p bc trn lp trng cch mng
v sn.
i vi Vit Nam, Quc t cng sn c vai tr quan trng trong vic truyn b CN Mc Ln
v thnh lp ng CSVN, Nguyn i Quc nhn mnh An Nam mun lm cch mnh thnh cng,
th tt phi nh tam quc t2
1.2 Tnh hnh trong nc.
1.2.1

Bi cnh x hi v nhim v ca cch mng Vit Nam.

Qu trnh xm lc v bc lt thuc a ca thc dn Php


-

Nm 1858, Php nh chim Vit Nam, thit lp b my thng tr v thc hin cc cuc khai
thc, bc lt v n dch nhn dn ta trn nhiu lnh vc: kinh t, chnh tr, vn ha
+ V chnh tr: tc b quyn lc i ni v i ngoi ca chnh quyn phong kin nh Nguyn,
chia Vit Nam thnh 3 x (Bc k, Trung K, Nam K) v thc hin mi k c ch cai tr
ring. Nham him hn, thc dn Php tip tc s dng i ng a ch phong kin lm tay sai
nhm lm trm trng thm vn v giai cp.
+ V kinh t: tin hnh cp ot rung t lp n in, y nng dn n tnh trng bn
cng ha; u t nhiu vn vo khai thc ti nguyn (than, thic, ng, km), xy dng mt s
c s nng nghip (in nc), h thng giao thng thy b (cu, cng) nhm phc v cho chin
lc khai thc. H qu ca chnh sch ny l nn kinh t Vit Nam hon ton b l thuc vo t
bn Php v b km hm trong vng lc hu.
+ V vn ha: thc hin chnh sch vn ha gio dc thc dn; dung tng, duy tr cc h tc lc
hu Nguyn i Quc ch r: chng ti khng nhng b p bc v bc lt mt cch nhc nh,
m cn b hnh h v u c mt cch th thm bng thuc phin, bng ru chng ti phi
sng trong cnh ngu dt ti tm v chng ti khng c quyn t do hc tp3.
S phn ha giai cp v cc mu thun c bn trong x hi Vit Nam.

Cc cuc khai thc thuc a ca thc dn Php nh hng mnh m n tnh hnh x hi Vit
Nam, trc ht l s phn chia giai cp ngy cng su sc.
-

Th nht:

Giai cp a ch phong kin: B phn ho thnh ba b phn kh r rt: tiu, trung v i a


ch. Mt s a ch b ph sn. Mt b phn khng nh tiu v trung a ch c mu thun
vi quc v quyn li nn tham gia u tranh chng thc dn v bn phn ng tay sai.
Giai cp nng dn: Chim khong 90% dn s. H b quc, phong kin a ch v t sn
p bc, bt lt rt nng n. Rung t ca nng dn b bn t bn thc dn chim ot.
B mt nc v mt rung t nn nng dn c mu thun vi quc v phong kin.
Giai cp nng dn - mt giai cp c tinh thn cch mng di do, lc lng cch mng to ln

H Ch Minh, Ton tp, t2, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H, 1995, tr.287
H Ch Minh, Ton tp, t1, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H, 1995, tr.22-23
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh
3

trang 4

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

- khi c t chc li v c s lnh o ca mt i tin phong cch mng, s pht huy vai tr
cc k quan trng trong s nghip u tranh v c lp, t do ca dn tc.
Giai cp t sn: Hnh thnh trong qu trnh khai thc thuc a ca thc dn Php. Ra i
trong iu kin b t bn Php chn p, cnh tranh rt gay gt, nn s lng t sn Vit Nam
khng nhiu, th lc kinh t nh b, th lc chnh tr yu ui. Trong qu trnh pht trin, giai
cp t sn Vit Nam chia thnh hai b phn: T sn mi bn v T sn dn tc

Giai cp tiu t sn: Gm nhiu tng lp khc nhau: tiu thng, tiu th, th th cng, vin
chc, tr thc, hc sinh, sinh vin v nhng ngi lm ngh t do. H c tinh thn yu nc
nng nn, li b quc v phong kin p bc, bc lt v khinh r nn rt hng hi cch
mng. Giai cp tiu t sn l mt lc lng cch mng quan trng trong cuc u tranh v c
lp t do ca dn tc.

Giai cp cng nhn: L sn phm trc tip ca chnh sch khai thc thuc a ca Php v
nm trong nhng mch mu kinh t quan trng do chng nm gi.
Giai cp cng nhn Vit Nam tuy cn non tr, s lng ch chim khong 1% dn s,
nhng sng kh tp trung ti cc thnh ph, cc trung tm cng nghip v cc n in.
Giai cp cng nhn Vit Nam c nhng c im chung ca giai cp cng nhn quc
t, ng thi cn c nhng c im ring nh: phi chu ba tng lp p bc bc lt ( quc,
phong kin v t sn bn x); phn ln va mi t nng dn b bn cng ho m ra nn c
mi quan h gn gi vi nng dn. Ra i trc giai cp T sn nn sm tip thu nh sng
cch mng ca ch ngh Mc Lnin, nhanh chng tr thnh mt lc lng chnh tr t gic
v thng nht trong c nc.

Th hai: ....

.
-

Th ba: .

.
Yu cu v nhim v ca cch mng Vit Nam.

Yu cu:
-

Mt l, ..;

Hai l, .
Nhim v:
1.2.2

Cc phong tro u tranh ca nhn dn Vit Nam.

a. Cc phong tro u tranh theo khuynh hng phong kin v t sn.


Khuynh hng phong kin:

Phong tro Cn vng (1885-1896), mt phong tro u tranh v trang do Hm Nghi v Tn


Tht Thuyt pht ng, m cuc tin cng tri lnh Php cnh kinh thnh Hu (1885). Mc
d vic khng thnh v Hm Nghi b bt, nhng phong tro Cn Vng vn pht trin, nht l
Bc K v Bc Trung K.

Cng thi gian ny, cc cuc khi ngha ca nng dn Yn Th cng n ra do Hong Hoa
Thm lnh o. Phong tro ko di n nm 1913.
Nh vy, tht bi ca cc phong tro trn chng t h t tng phong kin khng iu
kin lnh o phong tro yu nc gii quyt thnh cng nhim v dn tc Vit Nam.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 5

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Khuynh hng t sn:


u th k XX, phong tro yu nc di s lnh o ca tng lp s phu tin b chu nh
hng ca t tng dn ch t sn din ra si ni, v phng php c s phn ha thnh 2 xu hng:
bo ng v ci cch4, tiu biu:

Phong tro ng Du: Phan Bi Chu ch trng da vo s gip bn ngoi, ch yu l


Nht Bn, nh Php ginh c lp dn tc, thit lp mt nh nc theo m hnh qun ch lp
hin ca Nht.

Phong tro Duy Tn: Phan Chu Trinh ch trng dng nhng ci cch vn ho, m mang
dn tr, pht trin kinh t theo hng t bn ch ngha trong khun kh hp php, lm cho dn
giu, nc mnh, buc thc dn Php phi trao tr c lp cho nc Vit Nam.
Tuy nhin, do nhng hn ch v lch s, v giai cp, Phan Bi Chu, Phan Chu Trinh v cc
s phu cp tin lnh o phong tro yu nc u th k XX khng th tm c mt phng hng
gii quyt ng n cho cuc u tranh gii phng ca dn tc; v vy, ch sau mt thi gian, cc
phong tro khng ginh c thng li.
Sau chin tranh th gii th nht, vi tinh thn dn tc, dn ch, giai cp t sn Vit Nam
hng hi bc ln v i chnh tr. Phong tro u tranh din ra si ni, rng ln, thu ht ng o
qun chng vi nhng hnh thc phong ph.

Nm 1919-1923, xut hin phong tro quc gia ci lng ca b phn t sn v a ch lp trn.

Nm 1923, xut hin ng Lp hin ca Bi Quang Chiu Si Gn.

Nm 1925-1926, din ra phong tro yu nc dn ch cng khai ca tiu t sn thnh th v t


sn lp di.

Nm 1927-1930, phong tro cch mng quc gia t sn (1927-1930) gn lin vi s ra i v


hot ng ca Vit Nam quc dn ng (25/12/1927).
Nhn chung, cc phong tro yu nc theo khuynh hng dn ch t sn Vit Nam din
ra lin tc, si ni, li cun ng o qun chng tham gia vi nhng hnh thc u tranh phong ph.
Phong tro th hin thc dn tc, tinh thn chng quc ca giai cp t sn Vit Nam, nhng cui
cng u khng thnh cng v giai cp t sn Vit Nam rt nh yu c v kinh t v chnh tr nn
khng sc ging cao ngn c lnh o s nghip gii phng dn tc.
Kt qu: Mc d cc phong tro chng Php din ra si ni di nhiu tro lu t tng, mc
tiu u hng n vic ginh c lp cho dn tc, trn cc lp trng giai cp khc nhau, phng
thc, bin php u tranh khc nhau vi quan im tp hp lc lng bn ngoi cng khc nhau
nhng cui cng cc phong tro trn u ln lt tht bi.
Yu cu:..
..
..
.
b. Phong tro u tranh theo khuynh hng v sn.

Nguyn i Quc chun b cc iu kin v chnh tr, t tng v t chc cho vic thnh lp
ng CSVN.

Bo ng l ch trng nh ui thc dn Php ginh c lp dn tc, khi phc ch quyn quc gia bng bin php
v lc. Ci cch l thay i, chn duy tn lm gii php, ci cch vn ha, x hi, thc hin khai dn tr, chn dn kh,
hu dn sinh
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh
trang 6

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Nm 1911, trc yu cu cp bch phi tm mt con ng cu nc mi, bng thin ti tr tu


v nhn quan chnh tr sc bn, Nguyn i Quc ln ng sang cc nc phng Ty. Tri
qua hng lot cc bin c, trc tip chng kin tnh cnh nhn dn lao ng cc nc trn th
gii, Nguyn i Quc rt ra nhiu kt lun quan trng: Nhng li tuyn b dn tc t quyt
ca bn quc ch l tr bp bm, cc dn tc b p bc mun c c lp t do thc s trc
ht phi da vo lc lng ca bn thn mnh, phi t gii phng cho mnh. Rng, th gii ch c
hai loi ngi: k bc lt v ngi b bc lt, do ngi b bc lt phi bit on kt thng
yu m bc v gip nhau lt k bc lt mnh
- Thng 7/1920, trong qu trnh tham gia hot ng cch mng Php, ngi bt gp S tho
ln th nht nhng lun cng v vn dn tc v vn thuc a ca Lnin. Thng 12/1920,
Ngi tn thnh gia nhp Quc t III - Quc t cng sn, tham gia sng lp ng Cng sn Php.
S kin ny khng ch nh du bc chuyn bin ht sc quan trng trong s nghip tm ng
cu nc ca Nguyn i Quc l con ng cch mng V sn, m cn nh du bc ngot
quan trng trong cuc i hot ng cch mng ca Ngi: t ngi yu nc thnh ngi cng
sn Vit Nam u tin.
- T 1920 1924, Ngi tham gia trong cc phong tro cng sn quc t, tng bc chuyn ha v
tuyn truyn ch ngha Mc Lnin v Vit Nam bng nhiu con ng khc nhau. Cui nm
1924, Nguyn i Quc v Qung Chu (Trung Quc), thnh lp Hi Vit Nam cch mng thanh
nin (6/1925) chun b cho qu trnh xy dng i ng cn b cho phong tro v tuyn truyn CN
Mc Lnin v Vit Nam.
- T nm 1925 1927, Hi VNCMTN m cc lp hun luyn chnh tr cho 75 cn b CMVN,
ch thn Nguyn i Quc ng lp ging dy. Vic Ngi t chc xut bn bo Thanh nin,
bo Cng nng, bo Lnh cch mnh, bo Tin phong gp phn thc tnh v gic ng qun
chng, thc y phong tro u tranh yu nc ca nhn dn pht trin theo con ng CMVS.
Trong s cc tc phm ng thi phi k n ng Kch Mnh (do Hi lin hip cc dn tc
b p bc xut bn). ng Kch mnh c gi tr rt ln v cp n nhng vn c bn
ca mt cng lnh chnh tr, chun b v t tng chnh tr cho vic thnh lp ng CSVN.
- Nm 1928, Hi Vit Nam Cch mng Thanh nin thc hin ch trng V sn ho, a hi
vin vo cc nh my, hm m, n in,... cng sng v cng lm vic vi cng nhn, ng thi,
cng l phng thc truyn b l lun gii phng dn tc, t chc v lnh o qun chng u
tranh.
S truyn b ch ngha Mc-Lnin v t tng cch mng H Ch Minh vo phong
tro cng nhn v phong tro yu nc gn lin vi vic xy dng cc t chc c s ca Hi
Vit Nam Cch mng Thanh nin nhiu trung tm kinh t, chnh tr quan trng. S hi vin
ca Hi tng nhanh. Nm 1982, c 300 hi vin, nm 1929, c c 1.700 hi vin.
Vic truyn b l lun gii phng dn tc v t chc, vn ng nhn dn u tranh dy ln
mt phong tro dn tc dn ch Vit Nam ngy cng mnh m, c bit l phong tro cng nhn.

S pht trin phong tro yu nc theo khuynh hng v sn.

T u th k XX, cng vi s pht trin ca phong tro yu nc, cuc u tranh ca cng
nhn din ra rt sm ngay t khi ra i. Phong tro din vi nhng hnh thc s khai nh b trn tp
th, ph giao ko, t ln tri, nh ci k, a n phn khng, ri tin dn ln nhng hnh thc u
tranh c th ca giai cp nh bi cng.
n nhng nm 1919-19125, phong tro cng nhn c bc pht trin mi so vi trc
chin tranh. Hnh thc bi cng tr nn ph bin, din ra trn quy m ln hn v thi gian di
hn.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 7

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

T nm 1926 n nm 1929, phong tro cng nhn ngy cng pht trin vi s ra i v hot
ng ca Hi Vit Nam Cch mng Thanh nin. iu chng t trnh gic ng ca cng nhn
nng ln r rt. Phong tro ang pht trin mnh m, c sc quy t v dn u phong tro yu nc.
Nu t nm 1928 n 1929 mi c khong 40 cuc u tranh trn ton quc th trong nm 1930 c
98 cuc u tranh vi s lng ngi tham gia tng t 350 ln 31.680 cng nhn. Cc cuc u tranh
giai on ny mang tnh chnh tr r rt, mi cuc u tranh c s lin lt gia cc nh my, ngnh
v a phng. Phong tro cng nhn sc li cun phong tro dn tc theo con ng cch
mng v sn.
Lm r s chuyn bin ca phong tro cng nhn Vit Nam hi u th k XX?
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
1.2.3

Cc t chc cng sn Vit Nam.

n nm 1929, phong tro cng nhn v phong tro yu nc Vit Nam pht trin mnh,
i hi phi c s lnh o thng nht ca mt ng cch mng.

Thng 6/1929, ti nh s 213 Khm Thin - H Ni, i biu cc t chc c s cng sn


min Bc i hi, quyt nh thnh lp ng Dng Cng sn ng, thng qua Tuyn ngn,
iu l, quyt nh xut bn bo Ba Lim v c ra Ban chp hnh Trung ng lm thi ca
ng.

An Nam Cng sn ng ra i vo thng 8 nm 1929, i hi ti Si Gn thng qua ng


li chnh tr, iu l ng v lp Ban chp hnh Trung ng ng.

S ra i ca ng Dng Cng sn ng v An Nam Cng sn ng tc ng mnh m


n s phn ho trong Tn Vit. Nhng ng vin tin tin ca Tn Vit tch ra thnh lp
cc chi b cng sn. Thng 9/1929, nhng ngi gic ng cng sn chn chnh trong Tn Vit
cch mnh ng trnh trng tuyn b chnh thc lp ra ng Dng Cng sn Lin on.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 8

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Ch trong bn thng, Vit Nam c ba t chc cng sn ra i, chng t xu th thnh lp


ng cng sn tr thnh tt yu ca phong tro dn tc Vit Nam. Tuy nhin, d u ging cao
ngn c chng quc, phong kin, xy dng ch ngha cng sn Vit Nam nhng 3 t chc cng
sn trn hot ng phn tn, chia r nh hng xu n phong tro CMVN, do yu cu khn cp
lc ny l khc phc nhc im thng nht s lnh o m bo cho qu trnh pht trin ca
CMVN.
2. HI NGH THNH LP NG V CNG LNH CHNH TR U TIN CA
NG.
2.1 Hi ngh thnh lp ng.
2.1.1

Ni dung c bn ca Hi ngh thnh lp ng.

Cui nm 1929 nhng ngi cch mng Vit Nam trong cc t chc cng sn nhn thc
c s cn thit v cp bch thnh lp mt t chc ng thng nht.
Ngy 27/10/1929, Quc t cng sn gi nhng ngi cng sn ng Dng ti liu V vic
thnh lp mt ng cng sn ng Dng, ng thi ch r phng thc tin ti thnh lp ng
l phi bt u t vic xy dng cc chi b trong cc nh my, x nghip; ch r mi quan h gia
ng cng sn ng Dng vi phong tro cng sn quc t.
Nhn c tin v s chia r ca nhng ngi cng sn ng Dng, Nguyn i Quc ri
Xim n Trung Quc, bng uy tn c nhn, Ngi triu tp cc t chc cng sn ti Hng Cng
(Trung Quc) v ch tr Hi ngh hp nht ng.
Hi ngh tho lun v nht tr vi Nm im ln theo ngh ca Nguyn i Quc.
1. B mi thnh kin xung t c, thnh tht hp tc thng nht cc nhm cng sn
ng Dng;
2. nh tn ng l ng cng sn Vit Nam;
3. Tho Chnh cng v iu l s lc ca ng;
4. nh k hoch thc hin vic thng nht trong nc;
5. C mt Ban trung ng lm thi gm 9 ngi, trong c 02 i biu chi b cng sn
Trung Quc ng Dng5
S kin ng CSVN ra i (3/2/1930) th hin bc pht trin bin chng qu trnh vn ng
ca cch mng Vit Nam - s pht trin v cht t Hi Vit Nam CMTN n 03 t chc cng sn,
n ng CSVN trn nn tng ch ngha Mc Lnin v quan im cch mng Nguyn i Quc.
2.1.2

Ni dung cng lnh chnh tr ca ng.

Cc vn kin c thng qua ti Hi ngh thnh lp ng CSVN nh: Chnh cng vn tt,
Chng trnh tm tt hp thnh Cng lnh chnh tr u tin ca ng CSVN. Cng lnh xc nh
nhng vn c bn ca CMVN nh sau::
Phng hng chin lc: lm t sn dn quyn cch mng v th a cch mng i ti
x hi cng sn.
Xc nh con ng pht trin cho cch mng Vit Nam: phi tri qua hai giai on: Giai
on hon thnh cch mng t sn dn quyn (cch mng dn tc dn ch nhn dn sau ny) v tin
thng ln cch mng x hi ch ngha (b qua giai on pht trin ca ch TBCN).
Nhim v c th:
5

ng CSVN, Vn kin ng, Ton tp, t2, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H.1998, tr.1
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh

trang 9

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

V chnh tr:
-

nh ui quc xm lc, ginh li c lp dn tc.

nh a ch phong kin em li rung t cho nng dn.

Lp chnh ph cng nng binh, t chc qun i cng nng

V kinh t:
Th tiu ht cc th quc tri, tch thu ton b sn nghip ln ca t bn quc ch ngha
Php giao cho Chnh ph cng nng qun l; tch thu ton b rung t ca nn QCN lm ca
cng chia cho dn ngho; b su thu, m mang cng nng nghip, thi hnh lut ngy lm 8 gi
V vn ha x hi:
Dn chng c t do t chc; nam n bnh quyn; ph thng gio dc theo cng nng ha
Giai cp lnh o v lc lng cch mng:
-

Giai cp v sn gi vai tr lnh o cch mng thng qua i tin phong ca mnh l ng
CSVN.
- Lc lng cch mng bao gm Cng nhn, nng dn, tiu t sn, t sn dn tc, a ch va v
nh.
on kt quc t: Vn kin ng xc nh: cch mng Vit Nam l mt b phn ca cch
mng th gii, phi on kt cht ch vi phong tro cch mng th gii tranh th s ng
h ca cc lc lng tin b trn th gii, nht l giai cp v sn Php.
ngha ca Cng lnh chnh tr
-

Xc nh ng n con ng gii phng dn tc v phng hng pht trin ca cch mng


Vit Nam.

Gii quyt c cuc khng hong v ng li CMVN.

Nm c ngn c lnh o CMVN.

Thc tin qu trnh vn ng ca CMVN trong gn 80 nm qua chng minh r tnh khoa
hc v tnh cch mng, tnh ng n v tin b ca Cng lnh chnh tr u tin ca ng
2.2 ngha s kin ng CSVN ra i.
-

ng CSVN ra i l kt qu tt yu ca cuc u tranh nhn tc v u tranh giai cp,l s


khng nh vai tr lnh o ca giai cp cng nhn Vit Nam v h t tng Mc Lnin i
vi CM Vit Nam.

ng CSVN ra i l mt bc ngot v cng quan trng trong lch s cch mng Vit Nam
ta. N chng t rng, giai cp v sn nc ta trng thnh v sc lnh o cch
mng6.

ng CSVN ra i gp phn gii quyt c tnh trng khng hong v ng li v v giai


cp lnh o cch mng din ra u th k XX, m ra con ng v phng hng pht trin
mi cho t nc Vit Nam.

Vic xc nh CMVN l mt b phn ca CMTG tranh th c s ng h to ln ca


CMTG, kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i lm nn nhng thng li v vang,
ng thi gp phn tch cc vo s nghip u tranh chung ca nhn dn lao ng th gii v
ha bnh, c lp dn ch v tin b x hi.

HCM, Ton tp, tp 10, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H.2002, tr.8.
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh

trang 10

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

CU HI N TP V THO LUN:
1. Phn tch nhng c im ni bt ca tnh hnh th gii nhng nm cui th k XIX u th k
XX v s tc ng ca n n tnh hnh Vit Nam? Trong nhng c im trn, c im no trc
tip tc ng ti s ra i ca ng cng sn Vit Nam?
2. Phn tch s chuyn bin v kinh t x hi Vit Nam di chnh sch cai tr phn ng ca thc
dn Php. Ti sao khng nh: Tin cho vic gii quyt nhng mu thun x hi Vit Nam
cui th k XIX u th k XX nm chnh ngay trong lng x hi Vit Nam?
3. Phn tch nhng nguyn nhn tht bi ca cc phong tro yu nc nc ta theo khuynh hng
phong kin v t sn u th k XX? ngha ca cc phong tro yu nc vi s ra i ca
ng cng sn Vit Nam?
4. Phn tch nhng bc ngot quan trng trong qu trnh bn ba tm ng cu nc ca Nguyn
i Quc tnh n thng 12/1920?
5. Nu tn nhng tc phm tiu biu ca Nguyn i Quc trong qu trnh truyn b l lun ca ch
ngha Mc Lnin v t tng v con ng cu nc mi? Ni dung v c im c bn ca
nhng t tng m Ngi truyn b vo Vit Nam?
6. Phn tch s pht trin ca phong tro cng nhn Vit Nam nhng nm cui th k XIX u th
k XX? Qu trnh truyn b chngha Mc Lnin ca Nguyn i Quc tc ng ln phong
tro cng nhn Vit Nam nh th no?
7. Phn tch tnh ng n v sng to ca Cng lnh cch mng u tin ca ng?
8. Phn tch quy lut ra i ca ng cng sn Vit Nam? ngha s ra i ca ng?
TI LIU THAM KHO.
1. B Gio dc v o to, Gio trnh ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam (dng
trong cc trng H, C), Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H Ni 2009.
2. L Mu Hn, ng cng sn Vit Nam, cc i hi v Hi ngh Trung ng, NXB Chnh tr
Quc gia, H Ni 1998, tr.9-28.
3. PGS. PTS Nguyn Trng Phc (ch bin), Gp phn tm hiu Lch s ng cng sn Vit Nam
(Hi v p), NXB Chnh tr Quc gia, H Ni 1998, tr.7 25.
4. TS Chu c Tnh, Ch tch H Ch Minh vi vic gii quyt vn dn tc dn ch trong cch
mng Vit Nam (1930 1954), NXB Chnh tr Quc gia, H Ni 2001, tr 9-49.
5. Phm Xanh, Nguyn i Quc vi vic truyn b ch ngha Mc Lnin Vit Nam (1921
1930), Nh xut bn Thng tin l lun, H Ni 1990.
6. Bn n ch Thc dn Php, H Ch Minh ton tp, tp 2, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H
Ni 2000, tr.21-128.
7. ng Kch Mnh, H Ch Minh ton tp, tp 2, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H Ni 2000,
tr.257 318.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 11

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Chng 2

NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN


(1930 1945)
S tit ging l thuyt:07
S tit t hc: 02
1. Ch trng u tranh cch mng t nm 1930 1939.
1.1

Giai on 1930 1935.

1.1.1 Lun cng chnh tr thng 10/1930.


-

Hon cnh lch s:


Sau Hi ngh thnh lp ng, Cng lnh v iu l ca ng c b mt a vo qun
chng. Phong tro cch mng pht trin mnh v tin dn ln thnh cao tro.
Thng 04/1930, sau mt thi gian hc tp Lin X, ng ch Trn Ph tr v nc, c b
sung vo Ban Chp hnh lm thi v c phn cng cng Ban Thng v Trung ng d
tho Lun cng chnh tr ca ng.
T ngy 14 n ngy 30/10/1930, Hi ngh Ban Chp hnh Trung ng ln th nht hp ti
Hng Cng, do ng ch Trn Ph ch tr thng qua Lun cng chnh tr, Ngh quyt v tnh hnh
v nhim v cn kp ca ng, iu l ng v iu l cc t chc qun chng.
-

Ni dung lun cng: Trn c s phn tch c im, tnh hnh XH thuc a na phong kin, xc
nh:
V mu thun giai cp: Mu thun din ra gay gt mt bn th th thuyn, dn cy v cc
phn t lao kh; mt bn th a ch, phong kin, t bn v quc ch ngha.
V phng hng chin lc cch mng ng Dng: Trong lc u s lm cch mng
t sn dn quyn c tnh cht th a v phn . T sn dn quyn cch mng l thi k
d b lm x hi cch mng, sau khi t sn dn quyn thng li s tip tc pht trin,
b qua thi k t bn m tranh u thng ln con ng x hi ch ngha7.
V nhim v cch mng: S ct yu ca cch mng t sn dn quyn l nh cc di
tch phong kin, thc hnh th a trit ; tranh u nh quc ch ngha Php,
lm cho ng Dng hon ton c lp. Hai nhim v chin lc c quan h khng
kht vi nhau, trong vn th a l ci ct ca cch mng t sn dn quyn, l c
s ng ginh quyn lnh o dn cy.
V lc lng cch mng: Giai cp v sn v nng dn l hai ng lc chnh ca cch
mng t sn dn quyn, trong giai cp v sn l ng lc chnh v mnh, l giai cp
lnh o cch mng, nng dn l ng lc mnh ca cch mng.
V phng php cch mng: Lc thng th phi tu theo tnh hnh m t khu hiu
phn t, phi ly nhng s ch yu hng ngy lm bc u m dt v sn giai cp v
dn cy ra chin trng cch mng. n lc c tnh th cch mng, ng phi lp tc lnh
o qun chng nh chnh ph ca ch, ginh ly chnh quyn. V trang bo ng
ginh chnh quyn l mt ngh thut, phi tun theo khun php nh binh.

ng CSVN, Vn kin ng, Ton tp, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H i, 2000, tp 2, tr.93,94
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh

trang 12

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

V lnh o cch mng: iu kin ct yu cho s thng li ca cch mng ng Dng


l cn phi c mt ng cng sn c ng li chnh tr ng, c k lut tp trung, mt
thit lin lc vi qun chng v tng tri tranh u m trng thnh. ng l i tin
phong ca giai cp v sn, ly ch nghi Mc-Lnin lm nng ct.
V quan h quc t: Cch mng ng Dng l mt b phn ca cch mng v sn th
gii, v th, giai cp v sn ng Dng phi lin lc mt thit vi v sn th gii, trc
ht l v sn Php.
-

nh gi v lun cng:
u im: Lun cng khng nh li nhiu vn cn bn thuc v chin lc cch
mng nc ta m Chnh cng vn tt, Sch lc vn tt nu nh: mc ch, tnh
cht ca cch mng trong giai on u l lm cch mng t sn dn quyn (tc cch
mng dn tc dn ch) vi hai nhim v chng quc v chng phong kin, nhm thc
hin c lp cho dn tc v rung t cho nng dn. Cch mng t sn dn quyn thng
li s lp ra nh nc cng nng, sau chuyn thng sang lm cch mng XHCN; giai
cp cng nhn v giai cp nng dn l hai lc lng chnh ca cch mng, trong giai
cp cng nhn l lc lng lnh o; cch mng Vit Nam lin kt mt thit vi giai cp
v sn cc nc v cc dn tc thuc a.
Hn ch ca Lun cng chnh tr:
+ Khng vch ra c mu thun ch yu ca mt x hi thuc a l mu thun gia dn
tc Vit Nam vi bn thc dn Php v tay sai ca chng; do khng t vn dn tc
ln hng u m nng v u tranh giai cp.
+ Lun cng khng ra c mt lin minh dn tc v giai cp rng ri trong cuc u
tranh chng quc Php v tay sai. Lun cng cha nh gi ng mc vai tr cch
mng ca giai cp tiu t sn; ph nhn mt tch cc ca t sn dn tc; cng iu mt
hn ch ca h; cha thy c kh nng phn ho v li ko mt b phn giai cp a
ch va v nh trong cuc cch mng gii phng dn tc.
+ Hi ngh khng ng khi quyt nh th tiu Chnh cng vn tt, Sch lc vn tt
do Nguyn i Quc son tho v c Hi ngh hp nht thng qua.

1.1.2 Phong tro cch mng v ch trng khi phc t chc ng. H ng ln th nht.
Phong tro cch mng v ch trng khi phc t chc ng
-

Chnh sch khng b trng ca thc dn Php.

Sau khi ng ra i v nhng ng li ca ng bt u xm nhp vo thc t, cc phong


tro u tranh ca qun chng ba min bt u dng cao thnh dng thc cch mnh, trong nh
cao l X Vit Ngh Tnh. Cao tro cch mng lm cho thc dn Php hoang mang lo s, do
chng thc hin cuc khng b trng lm cho ng ta gp nhiu kh khn v tn tht ln nhng
nh tinh thn v ngh lc phi thng c rn luyn qua thc tin u tranh cch mng, ng v
qun chng vt qua th thch, tng bc khi phc t chc v phong tro.
Nm 1932, nhn ch th ca Quc t Cng sn, ng ch L Hng Phong v mt s ng vin
cn li trong nc, ngoi nc t chc Ban lnh o Trung ng ng. Thng 06/1932, Ban lnh
o Trung ng cng b Chng trnh hnh ng ca ng Cng sn ng Dng, khng nh:
Kinh nghim hai nm tranh u dy ta rng con ng gii phng c nht ch l con ng v
trang tranh u ca qun chng.
Chng trnh hnh ng ra 4 yu cu trc mt ca ng o qun chng:
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 13

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

1. i cc quyn t do t chc, xut bn, ngn lun, i li trong nc v ra nc ngoi.


2. B nhng lut hnh c bit i vi ngi bn x, tr li t do cho tt c t chnh tr,
b ngay chnh sch n p, gii tn hi ng hnh.
3. B thu thn, thu ng c v cc th thu v l khc.
4. B cc c quyn v ru, thuc phin v mui.
Chng trnh hnh ng cn ra nhng yu cu c th ring cho tng giai cp v tng lp
nhn dn; vch r phi ra sc tuyn truyn m rng nh hng ca ng trong qun chng, cng c
v pht trin cc on th cch mng; dn dt qun chng u tranh cho nhng quyn li hng ngy
tin ln u tranh chnh tr, chun b cho khi ngha ginh chnh quyn khi c iu kin; xy dng
ng vng mnh, c k lut nghim, gio dc ng vin v t tng, chnh tr v rn luyn thng
qua u tranh cch mng
T ngy 14 n ngy 26/06/1934, Ban lnh o hi ngoi ca ng v cc i biu ng b
trong nc hp Hi ngh khng nh: mc d b khng b c lit, ng vn tn ti, t chc ng
phc hi v c t chc thm nhiu ni, nh hng ca ng c m rng.
H ng cng sn ng Dng ln th nht
u nm 1935, sau khi h thng t chc ca ng c xy dng v chp ni li t c s n
Trung ng, Ban lnh o hi ngoi quyt nh triu tp i hi ng.
i hi tin hnh t ngy 27 n 31/03/1935 ti Ma Cao (Trung Quc). Tham d
i hi c 13 i biu thuc cc ng b trong nc v hot ng nc ngoi.
i hi tha nhn Cng lnh chnh tr (10/1930) v Chng trnh hnh ng
(02/1932); khng nh thng li ca cuc u tranh khi phc t chc ng v
phong tro cch mng.
Ni dung i hi:
Mt l, cng c v pht trin ng, tng cng pht trin lc lng ng cc x nghip,
nh my, n in. ng thi, phi a nng dn, lao ng, tr thc cch mng qua th
thch vo ng.
Hai l, y mnh cuc vn ng thu phc qun chng; ch cc dn tc t ngi, ph n,
binh lnh,... Cng c v pht trin cc t chc qun chng: on thanh nin cng sn, cu t
, Mt trn thng nht phn . i hi nhn mnh: Thu phc qung i qun chng l
nhim v trung tm, cn bn, cn kp ca ng hin thi.
Ba l, m rng tuyn truyn chng quc, chng chin tranh, ng h Lin X. i hi thng
qua Ngh quyt chnh tr, iu l ng, cc ngh quyt vn ng cng nhn, nng dn, thanh
nin, ph n, binh lnh; v cng tc mt trn phn ; cng tc vn ng cc dn tc t ngi;
v i t v, i cu t
Qua 4 nm chng khng b trng, khi phc v pht trin phong tro, ng ta khng nhng
ng vng m cn c ti luyn v trng thnh. ng chun b y iu kin cho mt cao
tro cch mng mi.
1.2

Giai on 1935 1939.

1.2.1 Nguy c chin tranh ca ch ngha pht xt v i hi ln th VII ca Quc T Cng Sn:
Nguy c chin tranh ca ch ngha pht xt:
Sau cuc khng hong kinh t 1929-1933, giai cp t sn lng on m mu dng bo lc
n p phong tro u tranh trong nc v ro rit chy ua v trang chun b pht ng mt
cuc chin tranh th gii mi.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 14

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Ch ngha pht xt xut hin v thng th mt s ni. Chng thc hnh chnh sch xm
lc, bnh trng v n dch cc nc khc, nui mu tiu dit Lin X v y li phong tro
cch mng v sn ang pht trin mnh trong nc.
i hi VII Quc t cng sn:
i hi ln th VII ca Quc t cng sn c triu tp ti Mtxcva t 25/07 n
20/08/1935. Tham d i hi c 65 on i biu cc ng cng sn v cng nhn, trong c
on i biu ng cng sn ng Dng do ng ch L Hng Phong dn u. ng ch
Nguyn i Quc ang hc tp v nghin cu Lin X cng c mi d i hi.
i hi xc nh: k th nguy him trc mt ca giai cp v sn v nhn dn lao ng th
gii lc ny cha phi l ch ngha quc ni chung, m l ch ngha pht xt.
Nhim v trc mt ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng th gii lc ny cha
phi l u tranh lt ch ngha t bn ginh chnh quyn m l chng pht xt, chng chin
tranh, bo v dn ch v ho bnh.
thc hin nhim v , giai cp cng nhn phi thng nht hng ng ca mnh, lp
Mt trn nhn dn rng ri chng pht xt v chng chin tranh. i vi cc nc thuc a, na
thuc a, i hi khng nh: vn Mt trn thng nht chng quc c mt tm quan trng
c bit.
i hi thng qua Ngh quyt ca Ban chp hnh Quc t cng sn thng 04/1931,
cng nhn ng cng sn ng Dng l b phn c lp ca Quc t cng sn. ng ch L
Hng Phong c i hi bu lm y vin chnh thc Ban chp hnh Quc t cng sn.
1.2.2 Ch trng v nhn thc mi ca ng:
Cuc khng hong kinh t 1929 1933 tc ng khng ch n i sng cc giai cp v tng
lp nhn dn lao ng m c nhng nh t sn, a ch va v nh, trong khi , bn cm quyn
phn ng thuc a vn ra sc v vt, bc lt, bp nght mi quyn t do, dn ch v thi hnh
nhng chnh sch khng b n p phong tro u tranh. Thc t lm cho cc giai cp v tng lp
tuy khc nhau v quyn li nhng u cm th gic su sc, ht thy u c nguyn vng chung
trc mt l u tranh i quyn sng, t do, dn ch, cm o, ha bnh
Cn c tnh hnh th gii v thc tin nc ta nht l khi h thng t chc ng v cc c s
cch mng ca qun chng c khi phc, trn c s ca Ngh quyt i hi ln th VII ca
Quc t cng sn, Ban chp hnh TW ng CSD hp Hi ngh Ban chp hnh Trung ng ng
ln th hai (7/1936), ln th ba (3/1937), ln th t (9/1937) v ln th nm (3/1938) nhm xc
nh ch trng mi ca ng.
BCH TW ng vch r: Nhim v chng quc, chng phong kin m ng ta ra t
khi mi thnh lp n nay vn khng thay i, nhng cn c vo tnh hnh mi, th mc tiu trc
mt l u tranh chng phn ng thuc a, chng pht xt v chin tranh, i t do, cm o, ho
bnh. K th ch yu trc mt ca nhn dn ng Dng l bn phn ng thuc a v b l tay
sai. Tm thi cha nu khu hiu u tranh nh quc Php v khu hiu Tch thu rung
t chia cho dn cy m nn i t do, dn ch, cm o v ho bnh. ng thi ch trng thnh
lp Mt trn nhn dn thng nht phn ng Dng.
V hnh thc t chc v phng php u tranh, ch trng trit li dng nhng kh nng
hot ng hp php v na hp php tuyn truyn, t chc qun chng, ng thi cng c v pht
trin t chc b mt ca ng; Kt hp nhng hot ng hp php, na hp php vi hot ng bt
hp php pht trin t chc ca ng v Mt trn, y mnh phong tro u tranh ca qun
chng.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 15

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Nhn thc mi ca ng v mi quan h gia hai nhim v dn tc v dn ch, ng ta a


ra quan im Cuc dn tc gii phng khng nht nh phi kt cht vi cuc cch mng in a.
Ngha l khng th ni rng: mun nh quc cn phi pht trin cch mng in a, mun
gii quyt vn in a th cn phi xc nh nh quc. L thuyt y c ch khng xc
ng v rng nu pht trin cuc tranh u chia t m ngn tr cuc tranh u phn th phi
la chn vn no quan trng hn m gii quyt trc. Ngha l chn ch nhn chnh, nguy him
nht, tp trung lc lng ca mt dn tc m nh cho c ton thng8.
y l nhn thc mi ca BCH TW, n ph hp vi tinh thn trong Cng lnh chnh tr u
tin ca ng v khc phc nhng hn ch ca Lun cng chnh tr thng 10 nm 1930.
Nh vy, ch trng mi ca ng gii quyt ng n mi quan h gia mc tiu chin
lc v mc tiu c th trc mt ca cch mng; cc mi quan h gia lin minh cng nng v mt
trn n kt dn tc rng ri; gia vn dn tc v vn giai cp; gia CM ng Dng vi CM
Php v trn th gii. Cc ngh quyt ca BCH TW ng thi k ny nh du bc trng thnh
ca ng v chnh tr v t tng, th hin bn lnh v tinh thn c lp t ch, sng to ca ng,
m ra mt cao tro mi trong c nc.
2. Ch trng u tranh cch mng t nm 1939 1945.
2.1 Hon cnh lch s v ch trng chuyn hng ch o chin lc ca ng:
2.1.1 Hon cnh lch s mi.
Tnh hnh th gii:
-

Chin tranh th gii ln th hai bng n.

Mt trn nhn dn Php tan v, ng CS Php b t ngoi vng php lut.

6/1940 c tn cng Lin x, tnh cht chin tranh quc thay i, chuyn thnh chin tranh
bo v ha bnh dn ch th gii.

Tnh hnh trong nc:


-

Ngay khi chin tranh bng n, Ton quyn ng Dng ra ngh nh cm tuyn truyn cng sn,
cm lu hnh, tng tr ti liu cng sn, t ng CSD ra ngoi vng php lut, gii tn cc hi
i hu, nghip on, tch thu ti sn v ng ca cc nh bo, cm hp ch, t tp ng ngi

Thc dn Php thi hnh chnh sch thi chin trng trn, pht xt ha b my cai tr, thng tay
n p cc phong tro CM ca nhn dn, th tiu cc quyn t do dn ch.

Ban b lnh tng ng vin, thc hin kinh t ch huy nhm tng cng v vt v bc lt sc
ngi sc ca ca nhn dn ta phc v cho nhu cu chin tranh quc.

Ngy 22/9/1940, li dung Php thu c Chu u, Nht nhy vo chim ng Dng, t y
dn ta chu cnh mt c hai trng Nht Php. Mu thun gia nhn dn ta v quc pht xt
cng tr nn gay gt hn bao gi ht.

2.1.2 Ch trng chuyn hng ch o chin lc ca ng.


Thng qua 3 k hi ngh TW ng (ln th su 11/1939, ln th by 11/1940 v ln th tm
5/1941), trn c s nhn nh kh nng v din bin ca chin tranh th gii th hai, cn c thc t
trong nc, BCH TW quyt nh chuyn hng ch o chin lc CMVN:
-

Mt l, cao nhim v gii phng dn tc ln hng u.

ng CSVN, Vn kin ng, Ton tp, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H Ni, 2000, tp 6, tr.152
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh

trang 16

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Hai l, thnh lp Mt trn Vit Minh on kt, tp hp lc lng cch mng nhm mc tiu
gii phng dn tc.

Ba l, quyt nh xc tin chun b khi ngha v trang, coi l nhim v trung tm ca ng


v nhn dn c nc trong giai on ny.

BCH TW ng xc nh phng chm v hnh thi khi ngha Phi lun lun chun b mt
lc lng sn sng, nhm vo c hi thun tin hn c m nh bi qun th vi lc lng sn
c, ta c th lnh o mt cuc khi ngha tng phn trong tng a phng cng c th ginh s
thng li m m ng cho mt cuc tng khi ngha to ln9.
2.1.3 ngha ca s chuyn hng ch o chin lc.
-

Th hin tinh thn c lp t ch, sng to ca BCH TW ng trong vic ra nhiu ch trng
ng n.

L ngn c ch ng cho nhn dn ta ginh thng li trong s nghip gii phng dn tc.

L ngun gc dn n thng li ca CMT8/1945


2.2 Ch trng pht ng tng khi ngha ginh chnh quyn.
2.2.1 Pht ng cao tro khng Nht cu nc v y mnh khi ngha tng phn.

Pht ng cao tro khng Nht cu nc :


Vo cui nm 1944 u nm 1945, chin tranh th gii th hai chu u i vo giai on kt
thc vi phn thng ca lc lng qun i ng minh. Pht xt Nht ng Dng hoang mang, lo
lng, trong khi mu thun Php Nht cng tr nn gay gt.
m 09/03/1945, Nht tin hnh cuc o chnh lt Php. Ngay m , ng ch Trng
Chinh ch tr hi ngh Ban Thng v Trung ng ng m rng ti nh Bng, nhn nh: sau o
chnh, pht xt Nht l k th chnh. Khu hiu nh ui Nht - Php trc y c thay bng
khu hiu nh ui pht xt Nht. Hi ngh Trung ng pht ng cao tro khng Nht, cu nc
mnh m lm tin cho cuc tng khi ngha, t chc cc i du kch, thnh lp cn c a mi,
thng nht cc chin khu, thnh lp y ban nhn dn cch mng.
y mnh khi ngha tng phn:
Gia lc phong tro ang sc si kh th cch mng, nn i din ra nghim trng cc
tnh ng bng Bc b, ng ra khu hiu: Ph kho thc ca Nht, gii quyt nn i. Khu
hiu thi bng ngn la cch mng, dy ln c mt cao tro cch mng rng ln cha tng
c t trc ti nay
Ngy 15/04/1945, Hi ngh qun s Bc K do Ban Thng v Trung ng triu tp hp
Hip Ho (Bc Giang). Hi ngh t nhim v qun s ln trn tt c cc nhim v cn kp khc. Hi
ngh quyt nh thng nht Vit Nam tuyn truyn gii phng qun vi Cu quc qun thnh Vit
Nam gii phng qun
Ngy 16/04/1945, Tng b Vit Minh ra ch th t chc y ban dn tc gii phng cc cp;
chun b thnh lp y ban dn tc gii phng Vit Nam, tc Chnh ph cch mng lm thi. u
thng 05/1945, H Ch Minh t Cao Bng v Tuyn Quang, chn Tn Tro lm cn c ch o
phong tro cch mng c nc.
Theo Ch th ca Ngi, ngy 04/06/1945, khu gii phng c thnh lp bao gm cc tnh
Cao Bng, Bc Cn, Lng Sn, H Giang, Tuyn Quang, Thi Nguyn, tr thnh cn c a cch
9

ng CSVN, Vn kin ng, Ton tp, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H ni, 2000, tp 7, tr.298
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh

trang 17

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

mng ca c nc. Trong thng 5 v thng 06/1945, cc cuc khi ngha tng phn bng n lin tc,
hng lot chin khu mi ra i.
2.2.2 Ch trng Tng khi ngha.
Cao tro khng Nht, cu nc bng ln mnh m gp phn vo thng li chung ca Lin X
v ng minh trong s nghip chng ch ngha pht xt. Ngy 09/05/1945, c k vn bn u hng
Lin X v ng minh khng iu kin. Ngy 09/08/1945, Lin X tuyn chin vi Nht, trong vng
mt tun l nh tan i qun Quan ng, buc Nht phi u hng vo ngy 13/08/1945 v kt
thc cuc chin tranh th gii ln II.
Trc s pht trin nhanh chng ca tnh hnh, TW ng quyt nh t chc Hi ngh ton
quc (Tt ngy 13 n ngy 15 thng 08/1945) ti Tn Tro. Hi ngh khng nh: iu kin tng khi
ngha chn mui, ng phi lnh o ton dn ni dy ginh chnh quyn trong c nc trc khi
qun ng minh ko vo ng Dng. Vic khi ngha tin hnh theo nguyn tc tp trung, thng
nht, kp thi. y ban khi ngha ton quc c thnh lp do ng ch Trng Chinh lm trng
ban. Hi ngh ra ng li i ni, i ngoi, kin ton Ban chp hnh Trung ng thch ng
vi tnh hnh mi.
c tin Nht u hng, ngay m 13/08/1945, y Ban khi ngha ton quc ra Qun lnh s
mt h lnh tng khi ngha.
Ngy 16/08/1945, ti Tn Tro, i hi quc dn khai mc, gm hn 60 i biu Bc Trung,
Nam tham d. i hi nhit lit hoan nghnh ch trng tng khi ngha ca ng v 10 chnh sch
ca Vit Minh; quyt nh thnh lp y ban gii phng dn tc do H Ch Minh lm ch tch. i hi
chn ra Quc k, Quc ca ca nc Vit Nam mi.
Di s lnh o ca ng, trong vng 15 ngy (14-28/8/1945), 25 triu ng bo ta nht
t vng dy em sc ta m gii phng cho ta. Sc mnh nh triu dng thc , cun sch l cp
nc v bn nc, ginh li c lp ch quyn cho dn tc.
Ngy 2/9/1945, ti Qung trng Ba nh, thay mt Chnh ph lm thi, Ch tch H Ch
Minh trnh trng c bn Tuyn ngn c lp, tuyn b s ra i ca nc Vit Nam dn ch cng
ha.
2.2.3 ngha v nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc CMT8 nm 1945 .
ngha.
-

Vi thng li ca cch mng thng Tm, nhn dn ta p tan xing xch n l ca ch


ngha quc trong gn mt th k trn t nc ta, chm dt s tn ti ca ch qun ch
chuyn ch hng ngn nm, lp nn nc Vit Nam Dn ch Cng ho, nh nc do nhn dn
lao ng lm ch. Nhn dn Vit Nam t thn phn n l tr thnh ngi lm ch t nc,
nc ta t mt nc thuc a tr thnh mt t nc c lp. ng cng sn ng Dng t
ch hot ng b mt tr thnh ng cm quyn v hot ng cng khai.
- Thng li ca cch mng thng Tm nh du bc pht trin nhy vt trong lch s tin ho
ca dn tc Vit Nam, m ra k nguyn mi - k nguyn c lp t do v CNXH.
- Vi thng li ca CMT8, ng v nhn dn ta gp phn lm phong ph thm kho tng l
lun ca CN Mc Ln, cung cp thm nhiu kinh ngim qu bu cho phong tro u tranh
gii phng dn tc v ginh quyn dn ch.
- CMT8 c v mnh m nhn dn cc nc thuc a v na thuc a u tranh chnng
CNQ, thc dn ginh c lp t do.
Nguyn nhn.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 18

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Cch mng thng Tm thng li n ra trong bi cnh quc t thun li: k th trc tip ca nhn
dn ta l pht xt Nht b Lin X v cc lc lng dn ch th gii nh bi. Bn Nht
ng Dng v tay sai tan r.
- Cch mng thng Tm thng li l kt qu tng hp ca 15 nm u tranh ca ton dn ta di s
lnh o ca ng, c rn luyn qua 3 cao tro cch mng rng ln: Cao tro 1930 -1931,
Cao tro 1936 -1939, Cao tro 1939 -1945. Qun chng cch mng c ng t chc, lnh o
v rn luyn bng thc tin u tranh, tr thnh lc lng chnh tr hng hu, c lc lng v
trang nhn dn lm nng ct.
- Cch mng Thng Tm thng li l do ng ta chun b c lc lng v i ca ton dn
on kt trong Mt trn Vit Minh, da trn c s lin minh cng nng di s lnh o ca
ng.
- ng l ngi t chc v lnh o cch mng Thng Tm thng li v ng c ng li cch
mng ng n, dy dn kinh nghim u tranh, nm ng thi c v ch o kin quyt, khn
kho, to nn sc mnh tng hp p o k th. S lnh o ca ng l nhn t ch yu nht,
quyt nh thng li ca cch mng thng Tm
Bi hc kinh nghim.
-

1.
2.
3.
4.
5.
6.

7.

Mt l, Ging cao ngn c c lp dn tc, kt hp ng n hai nhim v chng quc v


chng phong kin, trong nhim v chng quc l nhim v ch yu nht, nhim v chng
phong kin phi phc tng nhim v chng quc v c thc hin tng bc vi nhng khu
hiu thch hp.
Hai l, ton dn ni dy trn nn tng khi lin minh cng - nng.
Ba l, li dng mu thun trong ni b k th, c lp cao k th ch yu l quc v tay sai
phn bi dn tc, tranh th hoc trung lp nhng phn t lng chng, lm cho cuc khi ngha
ginh thng li nhanh, gn, t mu.
Bn l, kin quyt dng bo lc cch mng v bit s dng bo lc cch mng mt cch thch
hp p tan b my nh nc c, lp ra b my nh nc ca nhn dn.
Nm l, nm vng ngh thut khi ngha - ngh thut chn ng thi c.
Su l, xy dng ng Mc-Lnin vng mnh sc lnh o tng khi ngha ginh chnh
quyn.
CU HI N TP V THO LUN:
Lm r tin trnh nhn thc v pht trin ng li cch mng Vit Nam ca ng thi k 1930
1945?
Phn tch nhng im chnh ca Lun cng chnh tr thng 10 nm 1930 ca ng v nhng
thiu st ca Hi ngh T ln 1 (10/1930), c bit qua cao tro u tranh 1930 1935?
Phn tch ch trng chuyn hng ch o chin lc ca ng ta Hi ngh T 2 (7/1936)?
V sao ti Hi ngh T 6 (thng 11/1939), ng ta li quyt nh chuyn hng ch o chin
lc, tp trung cho vn nh quc, ginh c lp dn tc?
Bng thc t lch s hy phn tch nhng vn v ni dung cho thy s sng sut ca ng
ta Hi ngh T 8 (5/1941)?
Ti sao Hi ngh5i ton quc ti Tn Tro (13-15/8/1945) li cho rng: iu kin tng khi ngha
chn mun, ng phi lnh o ton dn ni dy ginh chnh quyn trong c nc trc khi
qun ng minh ko vo ng Dng?
Trnh by ch th Nht Php bn nhau v hnh ng ca chng ta?

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 19

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

8. Phn tch nguyn nhn, ngha v kinh nghim lch s ca cuc cch mng thng Tm nm
1945?
TI LIU THAM KHO
1. PGS.TS Nguyn Trng Phc (ch bin), Hi ngh Trung ng ln 1 (thng 10/1930). Xem Tm
hiu lch s ng cng sn Vit Nam qua cc i hi v Hi ngh TW 1930 2002, Nh xut
bn Lao ng, tr.83 87.
2. i hi ln 1 ca ng, sd, tr.103 109.
3. Hi ngh Trung ng ln 2 (thng 7/1936), sd, tr.121 126.
4. Hi ngh Trung ng ln 6 (thng 11/1939), sd, tr.161 166.
5. Hi ngh Trung ng ln 7 (thng 11/1940), sd, tr.167 170.
6. Hi ngh Trung ng ln 8 (thng 5/1941), sd, tr.203 210.
7. Ch th Nht Php bn nhau v hnh ng ca chng ta, sd, tr.121 126.
8. Hi ngh ton quc ca ng, sd, tr.121 126.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 20

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Chng III

NG LI BO V CHNH QUYN CCH MNG,


KHNG CHIN CHNG THC DN PHP V QUC M XM LC
(1945 1975)
S tit ging l thuyt:07
S tit t hc: 03

1. ng li xy dng, bo v chnh quyn v khng chin chng thc dn Php


xm lc (1945 1954).
1.1 Ch trng xy dng v bo v chnh quyn cch mng (1945 1946).
1.1.1 Hon cnh lch s nc ta sau cch mng thng Tm
Sau ngy CMT8, nc Vit Nam dn ch cng ha phi i mt vi rt nhiu vn
cp thit.
Thun li:
-

Nhn dn t thn phn n l tr thnh ngi ch t nc, tin tng v ng h Vit Minh,
ng h Ch tch H Ch Minh.
Chnh quyn nhn dn c thnh lp c h thng t Trung ng n c s.
Lc lng v trang nhn dn ang pht trin.
ng trng thnh v tr thnh ng cm quyn.
Ton dn, ton qun on kt mt lng trong Mt trn dn tc thng nht, quyt tm gi vng
nn c lp t do ca dn tc.
Kh Khn:
Gic ngoi, th trong:
+ Pha Bc (t v tuyn 16 tr ra): 20 vn qun Tng vo chim ng, ko theo chng l
cc t chc phn ng tay sai Vit quc, Vit cch.
+ Pha Nam (t v tuyn 16 tr vo): gn 10 vn qun Anh, Php ln lt vo nc ta.
Ngy 23/09/1945, qun Anh ng lo v tip tay cho thc dn Php nh chim Si Gn,
Nam B v cc tnh Nam Trung b.
+ 06 vn qun Nht ang ch gii gip.
+ Cc t chc phn ng Vit Quc, Vit Cch, i Vit ro rit hot ng. Chng ra sc
lt chnh quyn cch mng mt s ni v dng ln chnh quyn phn ng Mng
Ci, Yn Bi, Vnh Yn,...
Kinh t:
+ Rung t b hoang, cng nghip nh n, nguy c nn i ln hai ang e do.
+ Kho bc ch cn 1,2 triu ng, qu na l tin rch.
+ Ngn hng ng Dng cn nm trong tay t bn Php.
+ Qun Tng tung tin Quan kim v vt hng ho lm ri lon th trng.
Vn ha: 95% dn s m ch, cc t nn ca ch c cn li rt nng n.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 21

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Ngoi giao: Nc VNDCCH cha c cc nc trn th gii tha nhn v t quan h ngoi
giao.

Kh khn ln hn thun li. T quc ang lm nguy, vn mnh dn tc nh ngn cn treo


si tc.

1.1.2 Ch trng khng chin kin quc ca ng.


Trc tnh hnh mi, Hi ngh BCH TW ng hp vo ngy 25/11/1945 v ra ch
th Khng chin kin quc.
-

Xc nh tnh cht ca cch mng ng Dng: Vn l cuc cch mng gii phng dn tc.
Cuc cch mng y ang tip din, cha hon thnh v nc ta cha c lp hon ton. Ch
th ra khu hiu: Dn tc trn ht,T quc trn ht, nhng khng phi l ginh c lp
m l gi vng c lp.
- Phn tch tng k th, ch ra k th chnh: L thc dn Php xm lc.
+ Anh: Qun Anh c mt t rt sm v s nh hng ca cch mng Vit Nam lan n cc
thuc a ca Anh. Hn na, nhn dn Anh ang phn i, i qun Anh rt khi Si Gn.
Anh khng phi l k th chnh.
+ Tng: Vo ng Dng kim li, li ang cn tp trung lc lng i ph vi cch
mng Trung Quc. Tng c th nhng ng Dng cho Php nu Php nhng cho
chng mt s quyn li. Tng khng phi l k th chnh.
+ Bn Vit Quc, Vit Cch, i Vit l tay sai, da vo quc. Chng khng phi l k
th chnh.
+ M: Mun chim ng Dng, nhng cn li ko Anh, Php chng Lin X nn c
th hi sinh quyn li b phn ng Nam . M cha phi l k th chnh.
+ Php: Chnh ph Php tuyn b tr li xm lc ng Dng ln th hai. Ngy
23/09/1945, Php n sng nh chim Si Gn v cc tnh Nam B nhm thc hin
trn. Thc dn Php l k th chnh, phi tp trung ngn la u tranh vo chng. Phi lp
Mt trn dn tc thng nht, thng nht Mt trn Vit - Min - Lo chng Php xm lc.
- Nhim v ca nhn dn c nc: Cng c chnh quyn, chng thc dn Php xm lc, bi
tr ni phn, ci thin i sng nhn dn10.
thc hin cc nhim v trn, Trung ng ra cc cng tc c th v ni chnh, qun s,
ngoi giao.
- V ni chnh; xc tin bu c Quc hi, thnh lp chnh ph chnh thc, lp Hin php, cng
c chnh quyn nhn dn.
- V qun s: ng vin lc lng ton dn, kin tr khng chin, t chc v lnh o khng
chin lu di.
- V ngoi giao: Kin tr nguyn tc bnh ng, tng tr, thm bn bt th, thc hin khu
hiu Hoa - Vit thn thin i vi Tng, ch trng c lp v chnh tr, nhn nhng v
kinh t i vi Php.
Ch th gii quyt kp thi nhiu vn quan trng v ch o chin lc v sch lc cch mng
khn kho trong tnh th v cng him ngho ca nc nh.
1.1.3 Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim.
Kt qu:
10

Vn kin ng ton tp, Trch Ch th khng chin kin quc, NXB Chnh tr Quc gia, H Ni, 2000, tp 8, tr.26-27
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh
trang 22

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Chnh tr - qun s:
-

Tng tuyn c bu Quc hi (06/01/1946).


Thnh lp chnh ph lin hip (02/03/1946).
Thng qua Hin php (09/11/1946).
Thnh lp Hi Lin hip quc dn Vit Nam, gi tt l Lin - Vit (05/1946).
Xy dng v pht trin cc t chc qun chng.
Qun s ha ton dn, pht trin lc lng v trang. Cui nm 1946, qun i thng trc
mang tn Qun i quc gia Vit Nam c 8 vn, dn qun t v c gn 1 triu ngi.
- Ra sc lnh gii tn t chc i Vit (05/09/1945) v lp to n qun s trng b bn phn
cch mng.
V kinh t:
-

T chc cu i v ku gi tng gia sn xut.


B thu thn v cc th thu v l, chia rung cng v gim t 25%.
Vn ng quyn gp Tun l vng (c 370 kg), Qi c lp (20 triu ng) v pht
hnh tin Vit Nam. Tng bc xy dng nn ti chnh c lp.
V vn ha - gio dc:

Pht ng phong tro bnh dn hc v. Trong mt nm c thm 2,5 triu ngi bit
c, bit vit.
Xy dng i sng mi, bi tr cc t nn x hi.

V bo v chnh quyn cch mng:

T chc khng chin min Nam:


- ng b Nam b c nhng quyt nh quan trng lnh o nhn dn khng chin,
thnh lp y ban khng chin v pht trin chin tranh nhn dn.
- Trung ng ng c mt phi on do ng ch Hong Quc Vit v nhiu cn b tng
cng cho Nam b cng ng b Nam b ch o khng chin.
- ng pht ng phong tro c nc hng v Nam b. Hng vn thanh nin n nc ln
ng Nam tin.
Thc hin chnh sch ho hon, tranh th thi gian chun b ton quc khng chin:
Ho vi Tng (09/1945 - 06/03/1946): tp trung thc lc chng thc dn Php, hn ch s
ph hoi ca Tng v tay sai.
- Nhng nhn nhng:
+ Cung cp lng thc nui qun Tng.
+ Thm 70 gh trong Quc hi v gh trong Chnh ph cho bn Vit Quc, Vit cch.
+ Ngy 11/11/1945, ng tuyn b t gii tn (thc cht l rt vo hot ng b mt),
ch li mt b phn hot ng cng khai di danh hiu Hi nghin cu ch ngha
Mc.
- Nhng nguyn tc:
+ m bo vai tr lnh o ca ng.
+ Gi vng chnh quyn cch mng.
+ Nm chc cng c bo lc cch mng (qun i v cng an).
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 23

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Kt qu:
+ Tng chp nhn s tn ti ca chnh quyn cch mng.
+ Ta c iu kin dn sc tin hnh cuc khng chin chng Php Nam b.
+ Hn ch n mc ti a s nh ph ca Tng v bn phn ng min Bc nc ta.
+ Tranh th thi gian ho hon pht trin sn xut ci thin i sng nhn dn.
Ho vi Php (06/03/1946 - 12/1946): ui Tng v tranh th thi gian cn thit
cng c, chun b lc lng.
- Ngy 28/02/1946, Php v Tng k Hip c Hoa - Php Trng khnh.
- Ngy 06/03/1946, Ch tch H Ch Minh k vi i din Chnh ph Php Hip nh S B
vi ni dung c th nh sau:
+ Php cng nhn nc Vit Nam Dn ch Cng ho l quc gia t do nm trong khi
lin hip Php.
+ Ta chp nhn 15.000 qun Php vo min Bc thay th qun Tng. Sau 5 nm phi
rt ht v nc; hai bn nh ch xung t min Nam v m cuc m phn i
n k hip nh chnh thc.
- Hi ngh tr b Lt (04/1946) v Hi ngh Fontenebleau (07/09/1946) khng t kt
qu. Ngy 14/09/1946, Ch tch H Ch Minh k vi chnh ph Php bn Tm c tho thun
mt s iu v quan h kinh t, vn ho gia hai nc nhm tranh th thi gian cho qun dn
ta c thm thi gian chun b cho cuc chin u mi.
ngha.
-

Bo v c nn c lp ca t nc, gi vng chnh quyn cch mng;


Xy dng c nhng nn mng u tin v c bn cho mt ch mi, ch Vit
Nam DCCH;
- Chun b c nhng iu kin cn thit, trc tip cho cuc khng chin ton quc
sau .
Nguyn nhn thng li.
-

ng nh gi ng tnh hnh nc ta sau CMT8, kp thi ra ch trng khng


chin kin quc;
- Xy dng v pht huy c sc mnh ca khi i on kt dn tc;
- Li dng c mu thun trong hng ng k th
Bi hc kinh nghim:
-

Pht huy sc mnh on kt dn tc, pht huy quyn lm ch ca nhn dn vt


qua kh khn v gi vng chnh quyn.
Li dng mu thun trong hng ng k th, cha mi nhn cch mng vo k th
chnh, ho hon vi k th c th ho hon.
Tn dng kh nng ho hon xy dng lc lng, cng c chnh quyn nhn dn,
sn sng ng ph vi kh nng chin tranh lan ra c nc.

1.2 ng li khng chin chng thc dn Php xm lc ln th hai v xy dng


ch dn ch nhn dn (1946 1954).
1.2.1 Hon cnh lch s.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 24

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Sau khi a qun ra Bc, thc dn Php m rng cuc chin tranh xm lc trn qui m ln
v quyt lit hn. Ngy 20/11/1946, chng chim Hi Phng, th x Lng Sn, Nng,... Ngy 17
v 18/12/1946, chng gy ra v thm st ph Yn Ninh v ph Hng Bn. Ngy 18/12, chng gi
ti hu th i tc v kh ca t v H Ni, i kim sot an ninh trt t Th v e do s hnh
ng vo sng 20/12/1946.
Khng th nhn nhng thm na, ngy 18 v 19/12/1946, Ban thng v Trung ng ng
hp Hi ngh m rng Vn Phc (H ng), quyt nh ton quc khng chin. 20 gi m
19/12/1946, mnh lnh c pht i, cuc khng chin ton quc bt u. Rng sng ngy
20/12/1946, Li ku gi Ton quc khng chin ca ch tch H Chi Minh c pht i trn i
ting ni nhn dn Vit Nam.
1.2.2

Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li

Thun li: Cuc chin u chng thc dn Php l bo v nn c lp t do ca dn


tc v nh ch trn t nc mnh nn c chnh ngha, c thin thi, a li, nhn ha.
Ta cng c s chun b cn thit v mi mt nn v lu di ta s c kh nng nh thng
qun xm lc. Trong khi , thc dn Php cng c nhiu kh khn v chnh tr, kinh t,
qun s trong nc v ti ng Dng khng d g c th khc phc c ngay.

Kh khn: Tng quan lc lng qun s ban u yu hn ch. Ta b


bao vy bn pha, cha c nc no cng nhn gip . Cn qun Php li c v kh
ti tn, chim ng c 2 nc Campuchia v Lo cng mt s ni Nam B Vit
Nam, c qun i ng chn trong cc thnh th ln min Bc.

Xc nh ng thun li v kh khn l c s ng ra ng li ng n cho


cuc khng chin.
Ni dung ng li khng chin c th hin tp trung trong 3 vn kin ln: Li ku gi
Ton quc khng chin (20/12/1946) ca HCM, Ch th Ton dn khng chin (22/12/1946) ca
BTV TW ng, c pht trin trong tc phm Khng chin nht nh thng li (1947) ca ng
ch Trng Chinh - Tng b th ng. Nu r:
-

Mc tiu ca khng chin: nh phn ng thc dn Php xm lc; ginh thng nht v
c lp.
- Tnh cht ca khng chin: Trng k khng chin, ton din khng chin.
- Nhim v ca khng chin: Gii quyt vn dn tc v dn ch. Gii phng dn tc l
yu cu cp thit. Trng tm ci cch dn ch l tng bc thc hin ngi cy c rung.
- Phng chm tin hnh khng chin: Tin hnh chin tranh nhn dn, thc hin khng
chin l ton dn, ton din, lu di v da vo sc mnh l chnh.
ng lnh o v t chc khng chin:
Giai on 1947 1950:
- Vi u th ch ng, chng ta giam chn ch trong lng thnh ph gn mt thng tri,
hon tt vic chuyn c quan ng, chnh ph, kho tng ln cn c an ton.
Chin thng Vit Bc (Thu ng 1947):
nh bi chin lc nh nhanh, thng nhanh ca thc dn Php, bo v an
ton cc c quan ng, Chnh ph, Mt trn, cn c Vit Bc.
Thc dn Php phi chuyn sang chin lc nh lu di ly chin tranh nui
chin tranh, dng ngi Vit tr ngi Vit v tranh th s gip ca M.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 25

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Chin thng Bin Gii (1950):


Thng li vt xa so vi d kin; ta dit v bt sng 8.300 ch. Vng gii
phng c m rng v ni lin vi cc nc XHCN.
Cc nc XHCN bt u cng nhn v t quan h ngoi giao vi nh nc ta.
Cc khng chin ca ta chuyn t chin tranh du kch ln chin tranh chnh
quy, kt hp chin tranh chnh quy v chin tranh du kch trnh cao hn.
Sang nm 1951, tnh hnh quc t v cc din chin trng ng Dng c thay i ln:
-

S hnh thnh v ln mnh ca cc nc x hi ch ngha, nht l s ra i ca nc Cng


ho Nhn dn Trung Hoa, lm thay i cn bn tng quan lc lng trn chin trng
quc t c li cho ho bnh v cch mng.
- Cuc khng chin ca nhn dn 3 nc ng Dng ginh c nhng thng li quan trng.
- Li dng tn hnh kh khn, quc M trc tip can thip vo ng Dng, va gip Php,
va tm c hi ht Php.
- Thc tin ca cuc khng chin i hi ng phi ra hot ng cng khai lnh o khng
chin.
iu kin lch s t ra yu cu b sung v hon chnh ng li cch mng, a cuc
khng chin n thng li cui cng.
T ngy 11 n ngy 19/02/1951, i hi ng i biu ln th II ca ng CSD c tin
hnh ti x Vinh Quang, huyn Chim Ho, tnh Tuyn Quang. H nht tr nhng vn sau:
- Tch ng b ba nc thnh ba ng ring. ng ta ly tn l ng Lao ng Vit Nam.
- Thng qua cc vn kin quan trng, c bit l Bo co chnh tr v Chnh cng ng lao
ng Vit Nam.
Ni dung ca Bo co chnh tr:
+ Tng kt phong tro cch mng th gii v phong tro cch mng Vit Nam; d bo
nhng trin vng tt p ca na th k sau, rt ra bi hc trong 21 nm hot ng ca
ng.
+ Khng nh nhim v ch yu trc mt l tiu dit thc dn Php v nh bi bn can
thip M, ginh thng nht c lp hon ton v bo v ha bnh th gii.
+ Nhng chnh sch v bin php tch cc hon thnh nhim v trn: tng cng lc
lng v trang, cng c cc on th qun chng, thi ua i quc, thi hnh chnh sch
kinh t thi chin, thc hin chnh sch rung t, thnh lp Mt trn on kt Vit Nam,
Lo, Campuchia, tng cng on kt quc t, y mnh cng tc xy dng ng.
Ni dung c bn ca Chnh cng ng lao ng Vit Nam:
+ X hi Vit Nam hin nay gm c 3 tnh cht: dn ch nhn dn, mt phn thuc a v
na phong kin. Mu thun ch yu lc ny l mu thun gia tnh cht DCND vi tnh
cht thuc a.
+ Cch mng Vit nam c hai i tng: i tng chnh l quc xm lc, c th lc
ny l quc Php v bn can thip M. i tng ph l phong kin, c th lc ny l
phong kin phn ng.
+ Nhim v c bn hin nay ca cch mng Vit Nam: nh quc Php xm lc
ginh c lp thng nht thc s cho dn tc; Xa b nhng di tch phong kin v na
phong kin lm cho ngi cy c rung; pht trin ch dn ch nhn dn. Ba nhim v
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 26

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

trn quan h khng kht vi nhau. Nhim v chnh trc mt l hon thnh gii phng dn
tc.
+ Xc nh ng lc ca cch mng Vit Nam: tt c giai cp, tng lp yu nc trn nn
tng khi lin minh cng - nng v lao ng tr thc do giai cp cng nhn lnh o.
+ c im cch mng: gii quyt nhng nhim v c bn ni trn do nhn dn lao ng
lm ng l, cng nng v lao ng tr thc lm nn tng v giai cp cng nhn lnh o,
cch mng Vit Nam hin nay l mt cuc cch mng dn tc dn ch nhn dn. Cch
mng khng phi l CM dn ch t sn kiu c cng khng phi l CM XHCN m l
mt th cch mng dn ch t sn li mi tin trin thnh CM XHCN.
+ Trin vng ca CM: CM dn tc dn chnhn dn Vit Nam nht nh s a Vit
Nam tin ti CNXH
+ Con ng i ln CNXH: l mt con ng u tranh lu di, i th tri qua 3 giai
on: Giai on th nht, nhim v ch yu l hon thnh gii phng dn tc; giai on
th hai, nhim v ch yu l xa b nhng di tch phong kin v na phong kin, thc
hin trit ngi cy c rung, pht trin k ngh, hon chnh ch dn ch nhn dn;
giai on th ba, nhim v ch yu l xy dng c s cho CNXH, tin ln thc hin
CNXH. Ba giai on y khng tch ri nhau, m mt thit lin h, xen k vi nhau11.
+ Chnh sch ca ng: c 15 chnh sch ln nhm pht trin ch dn ch nhn dn,
gy mm mng cho CNXH v y mnh khng chin n thng li.
+ Quan h quc t: Vit Nam ng v phe ha bnh v dn ch.
i hi bu Ban Chp hnh Trung ng (19 chnh thc, 10 d khuyt). H Ch Minh c
bu lm Ch tch ng, Trng Chinh c bu lm Tng B th.
ng li CMVN tip tc c b sung, pht trin qua cc Hi ngh TW:
Hi ngh Trung ng I (03/1951): Gii quyt cc nhim v kinh t, ti chnh; thc hin
phng chm tc chin l tiu dit ch, pht trin lc lng ba th qun; tng cng cng tc
ch vn.
Hi ngh Trung ng II (09/1951): Bn tnh hnh v nhim v chung, v cng tc cng c ni
b, v nhim v kinh t ti chnh trc mt, v cng tc vng ch chim ng.
Hi ngh Trung ng III (04/1952): quyt nh chnh ng, chnh qun.

Hi ngh Trung ng IV (01/1953) v V (11/1953): Ch trng trit gim t v tin hnh


ci cch rung t trong khng chin.

1.3 Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim.


1.3.1 Kt qu v ngha lch s ca vic thc hin ng li
Kt qu:

Chnh tr: Cng c chnh quyn v cc t chc qun chng. Thng 03/1951, hp nht Mt
trn Vit Minh v Lin Vit thnh Mt trn Lin Vit v thnh lp khi lin minh nhn dn ba
nc Vit - Lo - Campuchia trn nguyn tc t nguyn, bnh ng, tng tr v tn trng ch
quyn ca nhau.
Kinh t: Pht trin sn xut nht l sn xut lng thc, ban hnh thu nng nghip, thu
xut nhp khu, thu hng ho. Nm 1951, thnh lp ngn hng Quc gia Vit Nam v mu dch
quc doanh. Nm 1953, ln u tin trong khng chin vic thu chi ngn sch c cn bng.

11

ng CSVN, Vn kin ng, ton tp, tp 12, NXBCTQG H ni, 2001, tr.434-435
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh

trang 27

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Thc hin chnh sch rung t: Tng bc em quyn li rung t cho nng dn. u
nm 1953, ng quyt nh trit gim t. Thng 11/1953, thng qua Cng lnh rung t v
thc hin ci cch rung t vng t do.
Xy dng lc lng v trang: n gia nm 1954, b i ch lc ca ta c 6 i on b
binh, mt i on cng binh - pho binh v nhiu trung on b binh trc thuc B Tng t lnh
v cc lin khu. Lc lng v trang tp trung c khong 33 vn ngi.
Phong tro u tranh sau lng ch: Tip tc pht trin vi nhiu hnh thc phong ph:
u tranh kinh t v u tranh chnh tr kt hp cht ch vi u tranh v trang, va tin cng
ch, va chng ch cn qut.
Xy dng ng: Trong hai nm 1952-1953, ng tin hnh cuc vn ng chnh ng,
chnh qun nhm nng cao nng lc mi mt cho cn b, ng vin v chin s; khc phc mt
bc nhng lch lc t khuynh v hu khuynh.
Lnh vc qun s: Thng li cc chin dch Trung Du, ng 18, H Nam Ninh, Ho
Bnh, Ty Bc, Thng Lo tiu dit c nhiu sinh lc ch, gii phng nhiu vng t
ai v dn c, m rng vng gii phng ca Vit Nam v cho CM Lo nh cao l chin dch
in Bin Ph (13/3 07/5/1954) i vo lch s v vang ca dn tc ta, i vo lch s th gii
nh mt chin cng hin hch, bo hiu s thng li ca nhn dn cc dn tc b p bc, s sp
ca ch ngha thc dn.
Trn mt trn ngoi giao: Vi phng chm kt hp u tranh chnh tr, qun s v ngoi
giao, ngy 27/12/1953, Ban B th ra Thng t nu r lp trng ca nhn dn Vit Nam l lun
kin quyt khng chin n thng li cui cng. Song nhn dn v Chnh ph ta cng tn thnh
thng lng nhm mc ch gii quyt hon bnh vn Vit Nam. Ngy 08/5/1954, Hi ngh
Gi-ne-v v chm dt chin tranh ng Dng chnh thc khai mc Ginev (Thy s),
ngy 21/7/1954, tri qua 8 phin hp ton th v 23 phin hp ring, cc vn bn ca Hip nh
Gi-ne-v c k kt vi cc ni dung c bn:
+ Ngng bn trn ton bn o ng Dng. Php rt qun.
+ Cc nc tn trng cc quyn dn tc c bn ca ba nc Vit Nam, Lo, Campuchia.
+ Vit Nam tm thi b chia ct lm hai min. V tuyn 17 l gii tuyn qun s tm thi. n
thng 07/1956, s tng tuyn c t do thng nht t nc.
+ Lo, lc lng khng chin c khu tp kt hai tnh Sm - Na v Phong-Sa-L.
+ Campuchia, lc lng khng chin khng c khu tp kt v phc vin ti ch.

ngha:

i vi nc ta: Lm tht bi cuc chin tranh xm lc ca thc dn Pho c quc M gip


mc cao, buc chng phi cng nhn c lp, ch quyn v ton vn lnh th ca cc nc
ng Dng; Gii phng hon ton min Bc, to iu kin min Bc tin ln CNXH; nng cao
v th v uy tn ca Vit Nam trn trng quc t.
i vi quc t: Thng li c v mnh m cc dn tc b n dch vng ln chng ch ngha
quc v m u thi k sp tng mng ca ch ngha thc dn c; m rng a bn tng thm lc
lng cho CNXH v CM th gii

nh gi v ngha lch s ca cuc khng chin chng thc dn Php, H Ch Minh


ni: Ln u tin trong lch s, mt nc thuc a nh yu nh thng mt nc thc

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 28

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

dn hng mnh. l mt thng li v vang ca nhn dn Vit Nam, ng thi cng l mt


thng li v vang ca cc lc lng ha bnh, dn ch v XHCN trn th gii12.
1.3.2 Nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim.

Nguyn nhn thng li:


S lnh o vng vng ca ng.

S on kt chin u ca ton dn tp hp trong Mt trn thng nht rng ri - Mt trn


Lin Vit.
C lc lng v trang ba th qun.
C chnh quyn dn ch nhn dn.

C lin minh chin u keo sn gia ba dn tc Vt - Lo - Campuchia v t nm 1950,


c s ng tnh v gip ca cc nc XHCN, s ng h tch cc ca cc lc lng tin b th
gii.
Bi hc kinh nghim.

Xc nh ng v qun trit ng li khng chin ton dn, ton din, lu di, da vo


sc mnh l chnh trong ton ng, ton qun v ton dn.
Kt hp cht ch v ng n nhim v chng quc vi nhim v chng phong kin,
trong ch yu l nhim v chng quc.
Va khng chin, va xy dng ch mi, xy dng hu phng ngy cng vng mnh
p ng yu cu ngy cng cao ca cuc khng chin.
Qun trit t tng chin lc khng chin gian kh v lu di, ch ng ra v thc
hin phng thc tin hnh chin tranh v ngh thut qun s sng to.
Tng cng cng tc xy dng ng, nng cao sc chin u v hiu lc lnh o ca
ng trong chin tranh.

2. ng li khng chin chng M, thng nht t nc (1954 1975).


2.1 Giai on 1954 - 1964
a. Hon cnh lch s cch mng Vit Nam sau thng 7/1954.
-

Vit Nam b chia ct thnh hai min vi hai ch chnh tr - x hi khc nhau:
Min Bc: c hon ton gii phng, nhng nhim v cn li ca cuc cch mng
DTDCND c gp rt hon thnh, to tin cho bc pht trin tip theo - tin ln
theo nh hng XHCN.
Min Nam: M nhy vo thay Php, dng ln chnh quyn tay sai, bin min Nam thnh
thuc a kiu mi v cn c qun s ca chng. M - Dim tin hnh cuc chin tranh
n phng m mu chng li nhn dn min Nam.
- c s vin tr v gip ca cc nc XHCN, s ng h ca cc lc lng tin b trn
th gii. Song, trong phong tro Cng sn quc t ang xut hin nhng bt ng ln; nhiu
nc nh gi cao M, khuyn ta nn kim ch.
Mt ng lnh o 2 cuc cch mng khc nhau, hai min c 2 ch chnh tr khc nhau l
c im ln nht ca CMVN sau thng 7/1954.

b. Qu trnh hnh thnh, ni dung v ngha ca ng li


12

HCM, ton tp, tp 7, sd, 2002, tr.322


Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh

trang 29

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Qu trnh hnh thnh v ni dung ca ng li.


Da trn c im nc ta sau thng 7 nm 1954, yu cu bc thit t ra lc by gi l xc nh
ngay mt ng li u tranh mi m bo s ph hp vi tnh hnh mi min v c nc nhng
phi ph hp vi xu th chung ca thi i.
Thng 9/1954, B chnh tr ra Ngh quyt v tnh hnh mi, nhim v mi v chnh sch mi ca
ng, ch r CMVN bc vo mt giai on mi l t chin tranh chuyn sang ha bnh; nc
nh tm chia lm hai min, t nng thn chuyn vo thnh th; t phn tn chuyn n tp trung
Hi ngh ln th by (3/1955) v ln th tm (8/1955) TW ng nhn nh: mun chng quc
M v tay sai, cng c ho bnh, thc hin thng nht, hon thnh c lp v dn ch, iu ct li l
phi ra sc cng c min Bc, ng thi gi vng v y mnh cuc u tranh ca nhn dn min
Nam.
Thng 12/1957, Hi ngh trung ng ln th mi ba ch r mc tiu v nhim v cch mng
ca ton ng, ton dn ta hin nay l: Cng c min Bc, a min Bc tin dn ln CNXH. Tip
tc u tranh thc hin thng nht nc nh trn c s c lo v dn ch bng phng php ha
bnh13.
Hi ngh TW ln th 15 (1/1959) ra Ngh quyt v CM Min Nam, nhn nh hin nay, CMVN
do ng ta lnh o bao gm 2 nhim v chin lc: CMXHCN min Bc v CM DTDCND
min Nam. Hai nhim v chin lc tuy tnh cht khc nhau, nhng quan h hu c vi nhau,
nhm phng hng chung l gi vng ho bnh, thc hin thng nht nc nh, to iu kin thun
li a c nc Vit Nam tin ln CNXH. Nhim v c bn ca CMVN min Nam l gii
phng min Nam khi ch thng tr ca quc v phong kin, thc hin c lp dn tc v ngi
cy c rung, hon thnh CM DTDCND min Nam. Con ng pht trin c bn ca CMVN
Min Nam l khi ngha ginh chnh quyn v tay nhn dn. l con ng ly sc mnh ca
qun chng, da vo lc lng chnh tr ca qun chng l ch yu, kt hp vi lc lng v trang
nh quyn thng tr ca quc v phong kin, dng ln chnh quyn CM ca nhn dn14.
Ngh quyt TW 15 c ngha lch s to ln, m ng cho CMMN tin ln.
Qu trnh hnh thnh ng li chin lc chung ca CMVN trong giai on mi c hon
chnh ti H ln th III (9/1960) ca ng. C th:
-

Tng cng on kt ton dn, kin quyt u tranh gi vng ha bnh, y mnh CM XHCN
min Bc, ng thi y mnh CM DTDCND Min Nam, thc hin thng nht nc nh trn
c s c lp v dn ch, xy dng mt nc Vit Nam ho bnh, thng nht, c lp, dn ch v
giu mnh, thit thc gp phn tng cng phe XHCN v bo v ha bnh ng Nam v th
gii.

Nhim v chin lc: CMVN trong giai on hin ti c hai nhim v chin lc: mt l, tin
hnh CM XHCN min Bc. Hai l, gii phng Min Nam khi ch thng tr ca quc M v
bn tay sai, thc hin thng nht nc nh, hon thnh c lp v dn ch trong c nc.

Mc tiu chin lc: NHim v CM min Bc v nhim v CM Min Nam thuc hai chin
lc khc nhau, mi nhim v nhm gii quyt yu cu c th mi min trong hon cnh nc
nh tm b chia ct. Hai nhim v li nhm gii quyt mu thun chung ca c nc gi nhn
dn ta vi quc M v bn tay sai ca chng, thc hin mc tiu chung trc mt l ha bnh
thng nht T quc.

13

ng CSVN, Vn kin ng, ton tp, tp 18, NXBCTQG H Ni, 2002, tr.771-772
ng CSVN, Vn kin ng, ton tp, tp 18, NXBCTQG H Ni, 2002, tr82-83
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh
14

trang 30

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Mi quan h CM 2 min: Do cung thc hin mt mc tiu chung nn hai nhim v chin lc y
c quan h mt thit vi nhau v c tc dng thc y ln nhau
+ CMXHCN min Bc gi vai tr quyt nh nht i vi s pht trin ca ton b cch
mng Vit Nam v i vi s nghip thng nht nc nh.
+ CMDTDCND min Nam gi vai tr quyt nh trc tip i vi s nghip gii phng
min Nam, thc hin ho bnh thng nht nc nh, hon thnh cch mng dn tc dn
ch nhn dn trong c nc.

Con ng thng nht t nc: Trong khi tin hnh ng thi 2 chin lc CM, ng kin tr
con ng ha bnh thng nht theo tinh thn hip nh Geneve, nhng chng ta phi lun nng
cao cnh gic, sn sng i ph vi mi tnh th. Nu quc M v bn tay sai ca chng liu
lnh gy ra chin tranh hng xm lc min Bc, th nhn dn c nc ta s kin quyt ng dy
nh bi chng hon thnh c lp v thng nht T quc15
ngha ca ng li.

To ra sc mnh tng hp dn tc ta sc nh thng quc M xm lc, gi phng Min


Nam thng nht t nc khi ng ta th hin t tng chin lc: ging cao ngn c c lp
dn tc v CNXH. T tng khng nhng ph hp vi min Bc v min Nam, m cn ph
hp vi c nc v tnh hnh quc t, do huy ng v kt hp c sc mnh ca hu
phng v tin tuyn, sc mnh trong nc v sc mnh quc t, tranh th s ng tnh v ng
h ca Lin X v Trung Quc.

Th hin tinh thn c lp t ch v sng to ca ng ta trong bi cnh Vit Nam v quc t


cha tng c tin l lch s.

L c s v ngun gc cho thng li ca s nghip chng M cu nc.


2.2 Giai on 1965 1975
a. Hon cnh lch s:

T u nm 1965, cu vn nguy c sp ca ch Si Gn v s ph sn ca chin


lc chin tranh c bit, quc M t a qun M v ch hu vo Min Nam, tin hnh
chin lc chin tranh cc b vi quy m ln, ng thc thc hin chin tranh ph hoi bng khng
qun v hi qun min Bc nc ta. Trc tnh hnh , ng ta pht ng cuc khng chin trn
phm vi c nc.
Thun li:
-

CM th gii ang th tin cng;

Min Bc c bn hon thnh k hoch 5 nm ln th nht, to iu kin thun li cho s chi vin
sc ngi v sc ca cho chin trng min Nam;

Min Nam, t sau nm 1960 cc phong tro u tranh ca qun v dn ta c bc pht trin
mi, lm tht bi cc chin lc chin tranh ca M v chnh quyn tay sai.
Kh khn:

S bt ng gia Lin X v Trung Quc ngy cng tng, khng c li cho CMVN.

Vic M a qun v lm cho tng quan lc lng tr nn bt li cho ta.

b. Qu trnh hnh thnh, ni dung v ngha ca ng li


15

ng CSVN, Vn kin ng, ton tp, tp 21, NXBCTQG H Ni, 2002, tr921
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh

trang 31

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Qu trnh hnh thnh v ni dung ca ng li.


Hi ngh Trung ng ng ln th 11 (03/1965 ) v ln th 12 (12/1965) nh gi tnh
hnh v ra nhim v mi:
- Nhn nh: Cuc chin tranh cc b m M ang tin hnh Min Nam vn l mt cuc chin
tranh xm lc thc dn mi, buc phi thc thi trong th thua, th b ng nn cha ng y
mu thun v chin lc.
- Chng M, cu nc l nhim v thing ling ca c dn tc. Kin quyt nh bi cuc chin
tranh xm lc ca quc M trong bt k tnh hung no nhm bo v min Bc, gii phng
min Nam, hon thnh cch mng dn ch nhn dn trong c nc, tin ti thc hin ha bnh,
thng nht nc nh.
- Phng chm chin lc chung l: nh lu di, da vo sc mnh l chnh, cng nh cng
mnh, cn phi c gng n mc cao, tp trung lc lng ca hai min m nhng cuc tin
cng ln, tranh th thi c ginh thng li quyt nh trong thi gian tng i ngn trn chin
trng min Nam.
- Phng chm u tranh: Cn phi tip tc kin tr phng chm kt hp u tranh qun s vi
u tranh chnh tr, trit thc hin ba mi gip cng.
- T tng ch o chin lc l: Gi vng v pht trin th tin cng, kin quyt tin cng v lin
tc tin cng.
- V mi quan h v nhim v cch mng ca hai min: Min Nam l tin tuyn ln, min Bc l
hu phng ln. Phi nm vng mi quan h gia hai nhim v bo v min Bc v gii phng
min Nam. Khu hiu chung ca c nc lc ny l Tt c nh thng gic M xm lc.
ngha ca ng li.
-

Th hin quyt tm nh M v thng M, tinh thn CM tin cng, tinh thn c lp, t ch, s
kin tr mc tiu gii phng Min Nam, thng nht T quc, phn nh ng n ch, nguyn
vng chung ca ton ng, ton qun v ton dn ta.
Th hin t tng nm vng v ging cao ngn c c lp dn tc v CNXH, tip tc tin hnh
ng thi v kt hp cht ch hai chin lc CM trong hon cnh c nc c chin tranh mc
khc nhau, ph hp vi thc t t nc v bi cnh quc t.
l ng li chin tranh nhn dn, ton dn, ton din, lu di, da vo sc mnh l chnh
c pht trin trong hon cnh mi, to nn sc mnh mi dn tc ta sc nh thng gic
M xm lc.

3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim.


Kt qu v ngha thng li.
V kt qu:
min Bc, cng cuc xy dng CNXH t nhng thnh tu ng t ho. Mt ch x
hi mi, ch XHCN bc u hnh thnh. Cc lnh vc vn ha, x hi, gio dc, y t bn vng,
sn xut nng nghip pht trin, cng nghip a phng c tng cng.
Trong hai t chng chin tranh ph hoi, qun dn min Bc bo v vng chc a bn
cng nh vng tri v vng bin, c bit trn in Bin Ph trn khng l nim t ho to ln ca
dn tc ta.
Min Bc khng nhng chia la vi Min Nam m cn hon thnh xut sc vai tr l cn c
a cch mng v nhim v hu phng cho chin trng Min Nam.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 32

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Min Nam, vt ln gian kh, qun v dn ln lt nh bi cc chin lc chin tranh


xm lc ca k th, nh cao l i thng ma xun nm 1975 v chin dch H Ch Minh lch s
p tan ton b chnh quyn tay sai, buc chng phi tuyn b u hng v iu kin, kt thc 21
nm chin u chng M em li c lp, thng nht v ton vn lnh th cho t nc.
V ngha:
Trong nc:

Hon thnh Cuc CMDTDCND trong phm vi c nc, m ra k nguyn mi cho dn tc


ta, k nguyn ca ha bnh, thng nht v CNXH.

Tng thm sc mnh vt cht v tinh thn, th v lc cho CM v dn tc Vit Nam, li


nim t ho su sc v nhng kinh nghim qu bu cho s nghip dng nc v gi nc giai
on sau.

Gp phn nng cao uy tn ca ng v dn tc Vit Nam trn trng quc t.


Th gii:

nh bi cuc chin tranh xm lc tn bo c qui m ln nht v di ngy nht ca ch


ngha quc t sau cuc chin tranh th gii ln th hai.

Lm o ln chin lc ton cu phn cch mng ca M. M u s sp khng th


trnh khi ca ch ngha thc dn mi.

Gp phn tng cng lc lng cc nc XHCN, thc y phong tro c lp dn tc,


dn ch v ho bnh th gii.
ai hi ng ton quc ln th IV (12/1976) nhn mnh Nm thng s tri qua, nhng
thng li ca nhn dn ta trong s nghip khng chin chng M cu nc mi mi c ghi vo
lch s dn tc nh mt trong nhng trang chi li nht, mt biu tng sng ngi v s ton thng
ca ch ngha anh hng cch mng v tr tu con ngi, i vo lch s th gii nh mt chin cng
v i ca th k XX, mt s kin c tm quan trng quc t to ln v c tnh thi i su sc16.
Nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim.
V nguyn nhn thng li:

S lnh o ng n ca ng.

L kt qu ca cuc chin u gian kh, hy sinh ca nhn dn v qun i c


nc, c bit l ng ch, ng bo min Nam.
L thng li ca s nghip cch mng XHCN min Bc.

L thng li ca tnh on kt chin u ca ba nc ng Dng, s gip v


ng h ht lng ca cc nc XHCN, ca phong tro cng nhn v nhn dn tin b trn ton th
gii.
V kinh nghim lch s:

Mt l, ging cao cng mt lc ngn c c lp dn tc v CNXH nhm huy ng sc


mnh ton dn nh M, c nc nh M. ng li th hin ch v nguyn vng thit tha
ca nhn dn c nc, ph hp vi cc tro lu ca CMTG nn ng vin n mc cao nht
lc lng ca ton dn tc, kt hp sc mnh ca tin tuyn ln v hu phng ln, kt hp sc
mnh trong nc v thi i, to thnh sc mnh tng hp chin u v chin thng k th.

16

ng CSVN, Vn kin ng, ton tp, tp 37, NXBCTQG H Ni, 2004, tr471
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh

trang 33

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Hai l, tin tng vo sc mnh ca dn tc, kin nh t tng chin lc tin cng,
quyt nh v quyt thng hoch nh ng n ng li ch trng, bin php nh M,
nhn t a cuc chin u ca dn tc ta i ti thng li.
Ba l, thc hin chin tranh nhn dn, tm ra bin php chin u ng n, sng to
chng li k ch hng mnh, ng thi phi ch trng tng kt thc tin tm ra phng php
chin u linh hot v sng to.
Bn l, phi c cng tc t chc thc hin tt ca cc cp b ng ginh thng li tng
bc i ti thng li hon ton.
Nm l, phi ht sc coi trng cng tc xy dng ng, xy dng lc lng cch mng
2 min; thc hin lin minh 3 nc ng Dng v tranh th ti a s ng h ngy cng to ln
ca cc nc XHCN, ca nhn dn v chnh ph cc nc yu ha bnh v cng l th gii.

CU HI N TP V THO LUN.
1. V sao ni sau CMT8 1945, tnh th cch mng nc ta nh ngn cn treo si tc?
2. ng ta c sch lc khn kho mm do i ph vi th trong gic ngoi sau CMT8
nh th no?
3. Lm r s sng sut ca ng thng qua Ch th khng chin kin quc?
4. Trnh by nhng ni dung c bn ca ihi ton quc ln th II ca ng (2/1951)?
5. ng ta kt hp u tranh qun s vi u tranh ngoi giao nh th no kt thc thng li
ca khng chin chng thc dn Php xm lc ln th 2? V sao Hip nh Geneve c k kt,
H Ch Minh li cho rng ngoi giao ta thng li?
6. Phn tch ngha v nguyn nhn thng li ca cuc khng chin chng thc dn Php xm lc
ln 2?
7. Phn tch v nhn nh c im nc ta sau thng 7 nm 1954?
8. Trnh by s sng sut ca ng ta th hin trong Ngh quyt Trung ng 15 nh th no? V sao
ng ta d kin cuc khi ngha c kh nng chuyn thnh cuc u tranh v trang lu di
ginh thng li?
9. Phn tch ng li chin lc chung ca ng ta ra i hi III?
10. Phn tch ng li nh M ca ng ta trong Ngh quyt Trung ng 11 v 12. V sao M
thm hng chc vn qun vo nc ta nhng th v lc vn khng c g thay i ln?
11. Lm r ch trng thng M tng bc ca ng ta trong qu trnh tin hnh cch mng dn tc
dn ch min Nam?
12. Phn tch ngha lch s ca thng li trong cuc khng chin chng M cu nc?
TI LIU THAM KHO.
1. Ch th khng chin kin quc. Vn kin ng ton tp, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, 2000,
tp 8, tr. 21 34.
2. Ch th ha tin (9/3/1946). Vn kin ng ton tp, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, 2000, tr.
48 56.
3. Trng Chinh, Khng chin nht nh thng li, Nh xut bn S tht, H Ni, 1947.
4. PGS.TS Nguyn Trng Phc (ch bin), Ngh quyt i hi i biu ton quc ln II ca ng
(2/1951), xem trong Tm hiu Lch s ng cng sn Vit Nam qua cc i hi v Hi ngh
Trung ng 1930 2002, Nh xut bn Lao ng, 2003, tr.289 306.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 34

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

5. PGS.TS Nguyn Trng Phc (ch bin), Ngh quyt Trung ng 15 (1/1959), xem trong Tm
hiu Lch s ng cng sn Vit Nam qua cc i hi v Hi ngh Trung ng 1930 2002,
Nh xut bn Lao ng, 2003, tr.420 425.
6. Ngh quyt i hi i biu ton quc ln th III (9/1960), sd, tr.437 425.
7. Ngh quyt Trung ng 11 (3/1965), sd, tr.546 552.
8. Ngh quyt Trung ng 12 (12/1965), sd, tr.569 576.
9. Ngh quyt Trung ng 21 (7/1973), sd, tr.624 632.
10. Hi ngh B chnh tr (1/1975), sd, tr.649 652.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 35

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Chng IV

NG LI CNG NGHIP HA
S tit ging l thuyt:07
S tit t hc: 02

1.

CNG NGHIP HA THI K TRC I MI (1960


1985).

1.1 Ch trng ca ng v Cng nghip ha.


a.

Mc tiu v phng hng ca CNH XHCN.

ng li CNH c hnh thnh t H ng ln th III (9/1960), cho n trc thi k i


mi, nc ta c 25 nm tin hnh theo 2 giai on:
+ T 1960 n 1975 min Bc;
+ T 1975 n 1985 trn c nc
min Bc:
C s thc tin: Sau nm 1954, min Bc xy dng x hi mi t xut pht im l mt nn kinh
t nng nghip lc hu tin thng ln CNXH khng tri qua ch TBCN.
C s l lun: Ngh quyt H ng ln th III (9/1960), ch r: mun ci bin tnh trng kinh t
lc hu, khng c con ng no khc ngoi con ng CNH XHCN.
V v tr ca CNH, H cng xc nh l nhim v trung tm ca thi k qu ln CNXH
nc ta. Mc tiu c bn ca n l xy dng mt nn kinh t cn i v hin i, bc u xy dng
c s vt cht v k thut ca CNXH. l mc tiu c bn, lu di v phi thc hin qua nhiu giai
on.
V c cu kinh t: Kt hp Cng nghip vi nng nghip v ly cng nghip nng lm nn tng.
V ch o thc hin, Hi ngh TW 7 (kha III) nu phng hng:
+ u tin pht trin cng nghip nng mt cch hp l.
+ Kt hp cht ch pht trin cng nghip nh song song vi vic u tin pht trin cng nghip
nng.
+ Ra sc pht trin cng nghip trung ng, ng thi y mnh pht trin cng nghip a
phng.
Trn phm vi c nc.
C s thc tin: c nc c lp, thng nht v qu ln CNXH vi nhng thnh qu bc u
ca qu trnh CNH min Bc. Cuc CM KHKT th gii pht trin mnh m.
C s l lun: H ng ln th t (12/1976) nu r: y mnh CNH XHCN, xy dng c s
vt cht - k thut ca CNXH, a nn kinh t nc ta t sn xut nh ln sn xut ln XHCN. u
tin pht trin cng nghip nng mt cch hp l trn c s pht trin nng nghip v cng nghip
nh, kt hp xy dng cng nghip v nng nghip c nc thnh mt c cu kinh t cng nng

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 36

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

nghip, va xy dng kinh t trung ng va pht trin kinh t a phng, kt hp kinh t trung
ng vi kinh t a phng trong mt c cu kinh t quc dn thng nht17.
T thc tin ch o CNH 5 nm (1976 1981), ng rt ra kt lun: t mt nn sn xut nh i
ln, iu quan trng l phi xc nh ng bc i ca CNH cho ph hp vi mc tiu v kh nng
ca mi chng ng.
H ng ln th nm (3/1982) cng xc nh: Trong chng ng u tin ca thi k qu ,
phi ly nng nghip lm mt trn hng u, ra sc pht trin cng nghip sn xut hng tiu dng;
vic xy dng v pht trin cng nghip nng trong giai on ny cn lm c mc , va sc, nhm
phc v thit thc, c hiu qu cho nng nghip v cng nghip nh.
y c coi l bc iu chnh rt ng n, ph hp vi thc tin Vit Nam, tic rng thc t
chng ta li lm khng ng vi s iu chnh ny18.
b.

c trng ch yu ca CNH thi k trc i mi.

CNH theo m hnh kinh t khp kn, hng ni v thin v pht trin cng nghip nng.

Ch yu da vo li th lao ng, ti nguyn t ai v ngun vin tr t cc nc XHCN; ch


lc thc hin CNH l Nh nc v Doanh nghip Nh nc; vic phn b ngun lc CNH ch
yu bng c ch k hoch ha tp trung quan liu trong mt nn kinh t phi th trng.

Nng vi, gin n, ch quan, duy ch, ham lm nhanh, lm ln, khng quan tm n hiu qu
kinh t x hi19.

1.2 Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn


Kt qu thc hin ch trng v ngha.
So vi nm 1955, s x nghip tng ln 16,5 ln. Nhiu khu cng nghip ln hnh thnh, c
nhiu c s u tin ca cc ngnh cng nghip nng quan trng nh in, than, c kh, luyn kim,
ha cht c xy dng.
Nhng nm cui ca giai on u, c tnh c hng chc trng H, C, THCN, dy ngh o
to cn b khoa hc - k thut cho gn 43 vn ngi (tng 19 ln so vi nm 1960 - bt u CNH).
Nh vy, trong iu kin i ln t xut pht im tht, li b chin tranh tn ph nng n th
nhng kt qu trn y c ngha ht sc quan trng, to c s ban u nc ta pht trin nhanh
hn trong giai on sau ny.
Hn ch v nguyn nhn.
V hn ch:
+ C s vt cht k thut cn ht sc lc hu, nhng ngnh cng nghip then cht cn nh b v
cha c xy dng ng b, cha sc lm nn tng vng chc cho nn kinh t quc dn.
+ LLSX trong nng nghip mi ch bt u pht trin, nng nghip cha p ng yu cu v
lng thc, thc phm cho XH. t nc vn trong tnh trng ngho nn, lc hu, km pht trin,
ri vo khng hong kinh t - x hi.
V nguyn nhn:

17

ng CSVN, Vn kin i hi i biu ton quc ln th IV, Nh xut bn S tht, H 1987, tr.67-68.
ng CSVN, Vn kin ng ton tp, tp 47, Nh xut bn CTQG, H 2006, tr.221
19
ng CSVN, BCH TW, Ban ch o tng kt l lun: Bo co tng kt mt s vn l lun - thc tin qua 20 nm i
mi (1986 2006), lu hnh ni b, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H.2005, tr.67.
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh
trang 37
18

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Khch quan: Tin hnh CNH t mt nn kinh t lc hu, ngho nn trong iu kin chin tranh
ko di v tn ph nng n nn khng th tp trung sc ngi sc ca cho CNH.
Ch quan: Ch quan duy ch trong nhn thc v ch trng, mc nhng sai lm nghim trng
trong vic xc nh mc tiu, bc i v c s vt cht k thut, b tr c cu sn xut, c cu u
t
2.

CNG NGHIP HA HIN I HA THI K I MI.

2.1 Qu trnh i mi t duy v CNH.


a. i hi VI ca ng ph phn sai lm trong nhn thc v ch trng CNH thi k 1960 1985.
Vi tinh thn nhn thng vo s tht, nh gi ng s tht, ni r s tht, H VI
(12/1986) nghim khc ch ra nhng sai lm trong nhn thc v ch trng CNH thi k 1960
1985, m trc tip l 10 nm (1975-1985), c th:
Sai lm trong vic xc nh mc tiu v bc i v xy dng c s vt cht, k thut, ci to
XHCN v qun l kinh t bt ngun t t tng ch o ch quan, nng vi, mun b qua nhng
bc i cn thit nn ch trng y mnh CNH khi cha c cc tin cn thit, mt khc
chm i mi c ch qun l kinh t.
Trong vic b tr c cu kinh t, trc ht l c cu sn xut v u t thng ch xut pht t
lng mong mun i nhanh, khng kt hp cht ch ngay t u cng nghip vi nng nghip thnh
mt c cu hp l, thin v xy dng cng nghip nng v nhng cng trnh quy m ln, khng tp
trung sc gii quyt v cn bn vn lng thc, thc phm, hng tiu dng v hng xut khu. Kt
qu l u t nhiu nhng hiu qu thp.
Khng thc hin nghim chnh ngh quyt H ln th V nh: nng nghip vn cha thc s
c coi l mt trn hng u, cng nghip nng khng phc v kp thi nng nghip v cng nghip
nh.
b. Qu trnh i mi t duy v CNH t H VI (6/1986) n H X (4/2006).
-

H VI c th ha ni dung chnh ca CNH XHCN trong chng ng u tin l thc


hin cho bng c 3 chng trnh mc tiu v lng thc, thc phm; hng tiu dng v
hng xut khu trong nhng nm cn li ca chng ng u tin ca thi k qu .

HNTW 7 (kha VII) tip tc c nhng nhn thc mi, ngy cng ton din v su sc hn v
CNH gn vi hin i ha (HH).

H VIII (6/1996) nhn nh: nhim v ra cho chng ng u ca thi k qu l


chun b tin cho CNH c bn hon thnh, cho php chuyn sang thi k mi: y
mnh CNH, HH t nc.

Khi nim CNH, HH: L qu trnh chuyn i cn bn, ton din cc hot ng sn xut
kinh doanh, dch v v qun l kinh t, x hi, t s dng lao ng th cng l chnh sang s dng
mt cch ph bin sc lao ng vi cng ngh, phng tin v phng php tin tin, hin i, da
trn s pht trin cng nghip v tin b khoa hc, cng ngh, to ra nng sut lao ng x hi cao.
Ngoi nhng ni dung c bn ca CNH-HH trong nhng nm cn li ca thp k 90, H
VIII cn nu 6 quan im v CNH HH:
1. Gi vng c lp t ch i i vi m rng hp tc quc t, a phng ha, a dng
ha quan h kinh t i ngoi. Da vo ngun lc trong nc l chnh i i vi tranh
th ti a ngun lc bn ngoi trn c s xy dng mt nn kinh t m, hi nhp vi
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 38

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

khu vc v th gii, hng mnh v xut khu, ng thi thay th nhp khu bng
nhng sn phm trong nc sn xut c hiu qu.
2. CNH-HH l s nghip ca ton dn, ca mi thnh phn kinh t, trong kinh t
nh nc l ch o.
3. Ly vic pht huy ngun lc con ngi lm yu t c bn cho s pht trin nhanh v
bn vng.
4. Khoa hc v cng ngh l ng lc ca CNH-HH. Kt hp cng ngh truyn thng
vi cng ngh hin i; tranh th i nhanh vo hin i nhng khu quyt nh.
5. Ly hiu qu kinh t - x hi lm tiu chun c bn xc nh phng n pht trin,
la chn d n u t v cng ngh
6. Kt hp kinh t vi quc phng v an ninh.
-

H IX (4/2001) v H X (4/2006), ng ta tip tc b sung v nhn mnh mt s im mi


trong t duy v CNH:
+ Con ng CNH nc ta cn v c th rt ngn thi gian so vi cc nc i trc. y
l yu cu cp thit nhm sm thu hp khong cch v trnh pht trin so vi nhiu nc
trong khu vc v trn th gii. Mt nc i sau c iu kin tn dng nhng kinh nghim k
thut, cng ngh v thnh qu ca cc nc i trc, tn dng xu th ca thi i qua hi
nhp quc t.
Yu cu: Pht trin kinh t v cng ngh phi va c nhng bc tun t, va c
nhng bc nhy vt, pht huy nhng li th ca t nc, gn cng nghip ha vi hin i
ha, tng bc pht trin kinh t tri thc; pht huy ngun lc tr tu v sc mnh tinh thn
ca con ngi Vit Nam, c bit coi trng pht trin gio dc v o to, khoa hc v cng
ngh, xem y l nn tng v ng lc cho cng nghp ha.
+ Hng cng nghip ha, hin i ha nc ta l pht trin nhanh v c hiu qu cc sn
phm, cc ngnh, cc lnh vc c li th, p ng nhu cu trong nc v xut khu.
+ Cng nghip ha, hin i ha t nc phi bo m xy dng nn kinh t c lp t ch,
ch ng hi nhp kinh t quc t.
+ y nhanh cng nghip ha, hin i ha nng nghip, nng thn.

2. Mc tiu, quan im cng nghip ha, hin i ha


a. Mc tiu cng nghip ha, hin i ha
-

Mc tiu c bn l ci bin nc ta thnh mt nc cng nghip c c s vt cht k thut hin


i, c c cu kinh t hp l, quan h sn xut tin b ph hp vi trnh pht trin ca lc
lng sn xut, mc sng vt cht v tinh thn cao, quc phng - an ninh vng chc, dn giu,
nc mnh, x hi cng bng, vn minh.

i hi X xc nh mc tiu c th hin nay l y mnh cng nghip ho, hin i ho gn vi


pht trin kinh t tri thc sm a nc ta ra khi tnh trng km pht trin; to nn tng n
nm 2020 a nc ta c bn tr thnh nc cng nghip theo hng hin i.
b. Quan im cng nghip ho, hin i ho

Mt l, cng nghip ho gn vi hin i ha v cng nghip ho, hin i ho gn vi pht


trin kinh t tri thc.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 39

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Hin nay, tc ng ca cuc cch mng khoa hc - cng ngh v xu th hi nhp ton cu ho
to ra nhiu c hi v thch thc i vi t nc. Nc ta cn phi v c th tin hnh cng
nghip ha theo kiu rt ngn thi gian, khng tri qua cc bc pht trin tun t t kinh t nng
nghip ln kinh t cng nghip ri mi pht trin kinh t tri thc.
Kinh t tri thc l nn kinh t trong s sn sinh ra, ph cp v s dng tri thc gi vai tr
quyt nh nht i vi s pht trin kinh t, to ra ca ci, nng cao cht lng cuc sng.
Hai l, cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha v hi nhp kinh t quc t.
- Cng nghip ho, hin i ho l s nghip ca ton dn, ca mi thnh phn kinh t, trong
kinh t nh nc gi vai tr ch o. Phng thc phn b ngun lc cng nghip ho c thc
hin ch yu bng c ch th trng; trong , u tin nhng ngnh, nhng lnh vc c hiu qu cao.
- Hi nhp kinh t quc t nhm khai thc th trng th gii tiu th nhng sn phm m
nc ta c nhiu li th, thu ht vn u t nc ngoi, thu ht cng ngh hin i, hc hi kinh
nghim qun l tin tin ca th gii.
- Kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i pht trin kinh t v y nhanh cng
nghip ha, hin i ha.
Ba l, ly pht huy ngun lc con ngi l yu t c bn cho s pht trin nhanh bn vng.
Trong nm yu t ch yu tng trng kinh t (vn, khoa hc v cng ngh, con ngi, c
cu kinh t, th ch chnh tr v qun l nh nc), con ngi l yu t quyt nh. Lc lng cn b
khoa hc v cng ngh, khoa hc qun l v i ng cng nhn lnh ngh gi vai tr c bit quan
trng i vi tin trnh cng nghip ha, hin i ha. ngun lc con ngi p ng yu cu, cn
c bit ch n pht trin gio dc, o to.
Bn l, khoa hc v cng ngh l nn tng v ng lc ca cng nghip ha.
Mun y nhanh qu trnh cng nghip ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t tri thc th
pht trin khoa hc cng ngh l yu cu tt yu v bc xc. Phi y mnh vic chn lc nhp cng
ngh, mua sng ch kt hp vi pht trin cng ngh ni sinh. Khoa hc v cng ngh cng vi gio
dc o to c xem l quc sch hng u, l nn tng v ng lc cho cng nghip ha, hin i
ha
Nm l, pht trin nhanh, hiu qu v bn vng; tng trng kinh t i i vi vic thc hin
tin b v cng bng x hi, bo v mi trng t nhin, bo tn a dng sinh hc.
- Mc tiu ca cng nghip ho v ca tng trng kinh t l v con ngi; v dn giu, nc
mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh.
- Bo v mi trng t nhin v bo tn s a dng sinh hc chnh l bo v iu kin sng ca
con ngi v cng l ni dung ca s pht trin bn vng.
3. Ni dung v nh hng cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc
a. Ni dung
i hi X ca ng ch r: Chng ta cn tranh th cc c hi thun li do bi cnh quc t
to ra v tim nng, li th ca nc ta rt ngn qu trnh cng nghip ha, hin i ha t
nc theo nh hng x hi ch ngha gn vi pht trin kinh t tri thc. Phi coi kinh t tri thc l
yu t quan trng ca nn kinh t v cng nghip ha, hin i ha.
Ni dung c bn ca qu trnh ny l:
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 40

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Pht trin mnh cc ngnh v sn phm kinh t c gi tr gia tng cao da nhiu vo tri thc, kt
hp s dng ngun vn tri thc ca con ngi Vit Nam vi tri thc mi nht ca nhn loi.

Coi trng c s lng v cht lng tng trng kinh t trong mi bc pht trin ca t nc,
tng vng, tng a phng, tng d n kinh t - x hi.

Xy dng c cu kinh t hin i v hp l theo ngnh, lnh vc v lnh th.

Gim chi ph trung gian, nng cao nng xut lao ng ca tt c cc ngnh, lnh vc, nht l cc
ngnh, lnh vc c sc cnh tranh cao.

b. nh hng pht trin cc ngnh v lnh vc kinh t trong qu trnh y mnh cng nghip
ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t tri thc
y mnh cng nghip ha, hin i ha nng nghip, nng thn, gii quyt ng b cc vn
nng nghip, nng thn, nng dn.
Mt l, v cng nghip ha, hin i ha nng nghip, nng thn: Chuyn dch mnh c cu
nng nghip v kinh t nng thn theo hng to ra gi tr gia tng ngy cng cao, gn vi cng
nghip ch bin v th trng; y nhanh tin b khoa hc - k thut v cng ngh sinh hc vo sn
xut, nng cao nng sut, cht lng v sc cnh tranh ca nng sn hng ha, ph hp c im
tng vng v tng a phng; tng nhanh t trng gi tr sn phm v lao ng cc ngnh cng
nghip v dch v; gim dn t trng sn phm v lao ng nng nghip.
Hai l, v qui hoch v pht trin nng thn: Khn trng xy dng cc qui hoch pht trin
nng thn, thc hin chng trnh nng thn mi; hnh thnh cc khu dn c th vi kt cu kinh
t - x hi ng b; pht huy dn ch nng thn i i vi xy dng np sng vn ha, nng cao
trnh dn tr, bo m an ninh, trt t, an ton x hi.
Ba l, v gii quyt lao ng, vic lm nng thn: Ch trng dy ngh, gii quyt vic lm
cho nng dn. Chuyn dch c cu lao ng nng thn theo hng gim nhanh t trng lao ng
lm nng nghip, tng t trng lao ng lm cng nghip v dch v. To iu kin lao ng nng
thn c vic lm trong v ngoi khu vc nng thn, k c i lao ng nc ngoi; u t mnh hn
cho cc chng trnh xa i, gim ngho.
Pht trin nhanh hn cng nghip, xy dng v dch v
Mt l, i vi cng nghip v xy dng: Khuyn khch pht trin cng nghip cng ngh cao,
cng nghip ch tc, cng nghip phn mm v cng nghip b tr c li th cnh tranh, to nhiu
sn phm xut khu v thu ht nhiu lao ng; pht trin mt s khu kinh t m v c khu kinh t;
nng cao hiu qu ca cc khu cng nghip v khu ch xut; Tch cc thu ht vn trong v ngoi
nc thc hin cc d n quan trng. Hn ch xut khu ti nguyn th. C chnh sch thu ht
chuyn gia gii nc ngoi; Xy dng ng b kt cu h tng k thut kinh t - x hi. Pht trin
cng nghip nng lng gn vi cng ngh tit kim nng lng. Tng nhanh nng lc v hin i
ha bu chnh vin thng.
Hai l, i vi dch v: To bc pht trin vt bc ca cc ngnh dch v, nht l nhng
ngnh c cht lng cao, tim nng ln v c sc cnh tranh; m rng v nng cao cc ngnh dch v
truyn thng nh vn ti, thng mi, ngn hng, bu chnh vin thng, du lch. Pht trin mnh cc
dch v phc v sn xut nng, lm, ng nghip; phc v i sng khu vc nng thn; i mi c
ch qun l v phng thc cung ng cc dch v cng cng.
Pht trin kinh t vng

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 41

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Mt l, c c ch chnh sch ph hp cc vng trong c nc pht trin nhanh hn trn c s


pht huy li th so snh ca tng vng, ng thi to ra s lin kt gia cc vng, khc phc tnh
trng chia ct khp kn theo a gii hnh chnh.
Hai l, xy dng ba vng kinh t trng im min Bc, min Trung v min Nam to ng
lc pht trin v s lan ta n cc vng khc, c chnh sch tr gip nhiu hn v ngun lc pht
trin cc vng kh khn.
Pht trin kinh t bin
Xy dng v thc hin chin lc pht trin kinh t bin (h thng cng bin v vn ti bin,
cng nghip ng tu bin, khai thc v ch bin du kh, khai thc v ch bin hi sn, pht trin du
lch,). Sm a nc ta tr thnh quc gia mnh v kinh t bin trong khu vc, gn vi bo m
quc phng - an ninh v hp tc quc t.
Chuyn dch c cu lao ng v c cu cng ngh
Mt l, pht trin ngun nhn lc c c cu ng b v cht lng cao; gim t l lao ng
trong khu vc nng nghip, n nm 2010 cn di 50% lc lng lao ng x hi.
Hai l, la chn v i ngay vo cng ngh hin i mt s ngnh v lnh vc then cht. Ch
trong pht trin cng ngh cao to t ph v cng ngh s dng nhiu lao ng gii quyt vic
lm.
Ba l, kt hp cht ch gia hot ng khoa hc v cng ngh vi gio dc v o to. Thc
hin chnh sch trng dng nhn ti.
Bn l, i mi c ch qun l khoa hc v cng ngh, c bit l c ch ti chnh.
Bo v, s dng hiu qu ti nguyn quc gia, ci thin mi trng t nhin
Mt l, tng cng qun l ti nguyn quc gia. Quan tm u t vo lnh vc mi trng, khc
phc tnh trng xng cp mi trng. Ngn chn cc hnh vi hy hoi v gy nhim mi trng;
thc hin nguyn tc ngi gy nhim phi x l nhim hoc chi tr cho vic x l nhim.
Hai l, tng bc hin i ha cng tc nghin cu, d bo kh tng - thy vn, ch ng
phng chng thin tai, tm kim, cu nn.
Ba l, x l tt mi quan h gia tng dn s, pht trin kinh t v th ha vi bo v mi
trng, bo m pht trin bn vng.
Bn l, m rng hp tc quc t v bo v mi trng v qun l ti nguyn thin nhin, ch
trng lnh vc qun l, khai thc v s dng ti nguyn nc.
4. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn
a. Kt qu thc hin ng li v ngha
Nhng thnh tu ni bt
Mt l, c s vt cht - k thut ca t nc c tng cng ng k, kh nng c lp t
ch ca nn kinh t c nng cao.
Hai l, c cu kinh t chuyn dch theo hng cng nghip ha, hin i ha t c nhng
kt qu quan trng.
Ba l, nhng thnh tu cng nghip ha, hin i ha gp phn quan trng a nn kinh t
t tc tng trng kh cao. i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn c ci thin.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 42

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

ngha quan trng ca nhng thnh tu: l c s phn u sm a nc ta ra khi tnh


trng km pht trin v c bn tr thnh nc cng nghip theo hng hin i vo nm 2020.
b. Hn ch v nguyn nhn
Nhng hn ch c bn
- Tc tng trng kinh t vn thp so vi kh nng v thp hn nhiu nc trong khu vc
thi k u cng nghip ha. Tng trng kinh t ch yu theo chiu rng. Nng sut lao ng cn
thp so vi nhiu nc trong khu vc.
- Ngun lc ca t nc cha c s dng c hiu qu. Nhiu ngun lc trong dn cha
c pht huy.
- C cu kinh t chuyn dch cn chm. Trong cng nghip, cc sn phm c cha hm lng
tri thc cao cn t. Trong nng nghip, sn xut cha gn kt cht ch vi th trng. Cht lng
ngun nhn lc ca t nc cn thp.
- Kt cu h tng kinh t - x hi cha p ng yu cu pht trin.
Nguyn nhn ch quan ca nhng hn ch
- Nhiu chnh sch, gii php cha mnh huy ng v s dng tt nht cc ngun lc, c
ni lc v ngoi lc vo cng cuc pht trin kinh t - x hi.
- Ci cch hnh chnh cn chm v km hiu qu. Cng tc t chc, cn b chm i mi, cha
p ng yu cu.
- Ch o v t chc thc hin yu km.
Ngoi ra, cn cc nguyn nhn c th, trc tip nh: cng tc qui hoch cht lng km, nhiu
bt hp l dn n qui hoch treo kh ph bin gy lng ph nghim trng; c cu u t bt hp l
lm cho u t km hiu qu, cng tc qun l yu km.
CU HI N TP V THO LUN.
1. So snh v cho kin v 2 giai on thc hin ng li CNH theo ch trng ca ng t 1960
1985?
2. Phn tch mc tiu, quan im CNH HH thi k i mi ca ng?
3. Hy cho bit cc ngnh mi nhn chnh hin nay m cc nc v Vit Nam ang tp trung pht
trin?
TI LIU THAM KHO
1. ng CSVN, Vn kin ng ton tp, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H Ni, 2004, t.37,
tr.653
2. ng CSVN, BCHTW, Ban ch o tng kt l lun: bo co tng kt mt s vn l lun thc tin qua 20 nm i mi (1986 2006), Lu hnh ni b, Nh xut bn Chnh tr Quc gia,
HN, 2005, tr.67
3. ng CSVN, Vn kin ng ton tp, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H Ni, 2007, t.53 &554
4. ng CSVN; Vn kin Hi ngh ln th 7 BCH TW kha VII, HN, 1994, tr.66
5. ng CSVN, Vn kin i hi BTQ ln th X, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, HN, 2006,
tr.28-29.
6. B GD&T, Gio trnh ng li CM ca ng CSVN, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, HN,
2009
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 43

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Chng V

NG LI XY DNG NN KINH T TH TRNG


NH HNG X HI CH NGHA
S tit ging l thuyt:07
S tit t hc: 04
1. Qu trnh i mi nhn thc v kinh t th trng.
1.1 C ch qun l kinh t Vit Nam thi k trc i mi.
C ch k hoch ha tp trung quan liu, bao cp.
Th nht: Nh nc qun l nn kinh t ch yu bng mnh lnh hnh chnh da trn h
thng ch tiu php lnh chi tit t trn xung di. Cc Doanh nghip hot ng trn c s
cc quyt nh ca C quan Nh nc c thm quyn v cc ch tiu php lnh c giao.
Th hai: Cc c quan hnh chnh can thip qu su vo hot ng sn xut kinh doanh ca
cc doanh nghip nhng li khng chu trch nhim g v vt cht i vi cc quyt nh ca
mnh.
Th ba: Quan h hng ha - tin t b coi nh, ch l hnh thc, quan h hin vt l ch yu.
Nh nc qun l kinh t thng qua ch cp pht giao np
Th t: B my qun l cng knh, nhiu cp trung gian, km nng ng v yu nng lc
trong qun l, phong cch ca quyn, quan liu.
Ch bao cp thng qua cc hnh thc ch yu sau:
-

Bao cp qua gi

Bao cp qua ch tem phiu

Bao cp theo ch cp pht

Nhng vn trn y nn kinh t ri vo tnh trng tr tr, khng hong.


Nhu cu i mi c ch qun l kinh t.
Cn c trn nhu cu thc t:
-

Khon sn phm trong nng nghip theo ch th 100-CT/TW ca Ban B th Trung


ng kha IV.

B gi vo lng Long An;

Ngh quyt TW8 kha V (1985) v gi lng - tin;

Mt s ngh nh khc ca chnh ph: N 25-CP, N 26 CP

i hi VI khng nh: Vic b tr li c cu kinh t phi i i vi i mi c ch qun l


kinh t. C ch qun l tp trung quan liu, bao cp t nhiu nm nay khng to c ng lc pht
trin, lm suy yu kinh t XHCN, hn ch vic s dng v ci to cc thnh phn kinh t, km hm
sn xut, lm gim nng sut, cht lng, hiu qu, gy ri lon trong phn phi lu thng v ra
nhiu hin tng tiu cc trong x hi
1.2 S hnh thnh t duy ca ng v kinh t th trng thi k i mi.
T duy ca ng v kinh t th trng t i hi VI n i hi VIII.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 44

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

y l giai on hnh thnh v pht trin t duy ca ng v KTTT. So vi thi k trc i


mi, nhn thc v KTTT c s thay i cn bn v su sc.
Mt l, kinh t th trng khng phi l ci ring c ca CNTB m l thnh tu pht trin
chung ca nhn loi.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Hai l, KTTT cn tn ti khch quan trong thi k qu ln CNXH.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Ba l, c th v cn thit s dng KTTT xy dng CNXH nc ta.
c im ca KTTT:
-

Cc ch th kinh t c tnh c lp, c quyn t ch trong sn xut kinh doanh, l li


t chu.

Gi c c bn do cung cu iu tit, h thng th trng pht trin ng b v hon


ho.

Nn kinh t c tnh m cao v vn hnh theo quy lut vn c ca KTTT nh quy lut
gi tr, quy lut cung cu, quy lut cnh tranh.

C h thng php quy kin ton v s qun l v m ca Nh nc.

T duy ca ng v kinh t th trng t i hi IX n i hi X.


Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 45

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

i hi IX ca ng xc nh nn KTTT nh hng XHCN l m hnh kinh t tng qut ca


nc ta trong thi k qu i ln CNXH. l nn kinh t hng ha nhiu thnh phn vn hnh
theo c ch th trng, c s qun l ca Nh nc theo nh hng XHCN.
y l bc chuyn quan trng t nhn thc KTTT nh mt cng c, mt c ch qun l,
sang coi KTTT nh mt chnh th, l c s kinh t ca s pht trin theo nh hng XHCN.
i hi X lm sng t thm ni dung c bn ca nh hng XHCN trong pht trin
KTTT nc ta, th hin 4 tiu ch:
V mc ch pht trin: mc tiu nhm thc hin dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn
ch, vn minh, gii phng mnh m lc lng sn xut v khng ngng nng cao cao i sng nhn
dn; y mnh xa i gim ngho, khuyn khch mi ngi vn ln lm giu chnh ng, gip
ngi khc thot ngho v tng bc kh gi hn.
Mc tiu trn th hin r mc ch pht trin kinh t v con ngi, gii phng lc lng sn
xut, pht trin kinh t nng cao i sng cho mi ngi, mi ngi u c hng nhng thnh
qu pht trin. y cho thy s khc bit vi mc ch tt c v li nhun phc v li ch ca cc
nh t bn, bo v v pht trin ch ngha t bn.
V phng hng pht trin: pht trin nn kinh t vi nhiu hnh thc s hu, nhiu thnh
phn kinh t nhm gii phng mi tim nng trong mi thnh phn kinh t, trong mi c nhn v mi
vng minpht huy ti a ni lc pht trin nhanh nn kinh t. Trong nn kinh t nhiu thnh
phn, kinh t nh nc gi vai tr ch o, l cng c ch yu nh nc iu tit nn kinh t, nh
hng cho s pht trin v mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh.
gi vai tr ch o, kinh t nh nc phi nm c cc v tr then cht ca nn kinh t bng trnh
khoa hc, cng ngh tin tin, hiu qu sn xut kinh doanh cao ch khng phi da vo bao cp, c
ch xin - cho hay c quyn kinh doanh. Mt khc, tin ln ch ngha x hi t ra yu cu nn kinh
t phi c da trn nn tng ca s hu ton dn v cc t liu sn xut ch yu.
V nh hng x hi v phn phi: thc hin tin b v cng bng x hi ngay trong tng
bc v tng chnh sch pht trin; tng trng kinh t gn kt cht ch v ng b vi pht trin x
hi, vn ha, gio dc v o to, gii quyt tt cc vn x hi v mc tiu pht trin con ngi.
hn ch tc ng tiu cc ca kinh t th trng.
Trong lnh vc phn phi, nh hng x hi ch ngha c th hin qua ch phn phi ch
yu theo kt qu lao ng, hiu qu kinh t, phc li x hi. ng thi huy ng mi ngun lc
kinh t cho s pht trin, chng ta cn thc hin phn phi theo mc ng gp v cc ngun lc
khc.
V qun l: pht huy vai tr lm ch x hi ca nhn dn. Bo m vai tr qun l, iu tit ca
nn kinh t ca Nh nc php quyn x hi ch ngha di s lnh o ca ng. Tiu ch ny th
hin s khc bit c bn gia kinh t th trng t bn ch ngha vi kinh t th trng nh hng x
hi ch ngha nhm pht huy mt tch cc, hn ch mt tiu cc ca kinh t th trng, bo m
quyn li chnh ng ca mi ngi.
Hon thin nhn thc v ch trng v nn kinh t nhiu thnh phn, i hi X khng nh:
trn c s ba ch s hu (ton dn, tp th, t nhn) hnh thnh nhiu hnh thc s hu v nhiu
thnh phn kinh t: kinh t nh nc, kinh t tp th, t bn t nhn (c th, tiu ch, t bn t
nhn), kinh t t bn nh nc, kinh t c vn u t nc ngoi. Cc thnh phn kinh t hot ng
theo php lut u l b phn hp thnh quan trng ca nn kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha, bnh ng trc php lut, cng pht trin lu di, hp tc v cnh tranh lnh mnh.
Kinh t Nh nc gi vai tr ch o, l lc lng vt cht quan trng Nh nc nh hng v
iu tit nn kinh t, to mi trng v iu kin thc y cc thnh phn kinh t cng pht trin.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 46

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Kinh t nh nc cng vi kinh t tp th ngy cng tr thnh nn tng vng chc ca nn kinh t
quc dn. Kinh t t nhn c vai tr quan trng, l mt trong nhng ng lc ca nn kinh t.
2. Tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN nc ta
2.1 Mc tiu v quan im c bn.
Th ch kinh t v th ch kinh t th trng.
Th ch kinh t l mt b phn cu thnh ca h thng th ch x hi, tn ti bn cnh cc b
phn khc nh th ch chnh tr, th ch gio dc th ch kinh t ni chung l mt h thng quy
phm php lut nhm iu chnh cc ch th kinh t, cc hnh vi sn xut kinh doanh v cc quan h
kinh t. N bao gm cc yu t ch yu l cc o lut, quy ch, quy tc, chun mc v kinh t gn
vi cc ch ti v x l vi phm, cc t chc kinh t, cc c quan qun l nh nc v kinh t, truyn
thng vn ha v vn minh kinh doanh, c ch vn hnh kinh t.
Th ch kinh t th trng l mt tng th bao gm cc b quy tc, lut l v h thng cc thc
th, t chc kinh t c to lp nhm iu chnh hot ng giao dch, trao i trn th trng.
Th ch kinh t th trng bao gm:
-

Cc quy tc v hnh vi kinh t din ra trn th trng - cc bn tham gia th trng vi t cch l
cc ch th th trng.

Cch thc thc hin cc quy tc nhm t c mc tiu hay kt qu m cc bn tham gia th
trng mong mun.

Cc th trng - ni hng ha c giao dch, trao i trn c s cc yu cu, quy nh ca lut l


(cc th trng quan trng nh hng ha v dch v, vn, lao ng, cng ngh, bt ng sn).

Kinh t th trng nh hng x hi ch ngha l nn kinh t va tun theo cc quy lut ca kinh
t th trng, va chi phi ca cc yu t m bo tnh nh hng x hi ch ngha. Do , th
ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha c hiu l th ch kinh t th trng, trong
cc thit ch, cng c v nguyn tc vn hnh c t gic to lp v s dng pht trin lc
lng sn xut, ci thin i sng nhn dn, v mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng,
dn ch, vn minh. Ni cch khc, th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha l cng
c hng dn cho cc ch th trong nn kinh t vn ng theo ui mc tiu kinh t - x hi ti
a ch khng n thun l mc tiu li nhun ti a.

Xy dng th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha nc ta l vn mi v phc


tp, l mt qu trnh c nhiu giai on. Trong hn 20 nm i mi, th ch kinh t th trng
nh hng x hi ch ngha nc ta c hnh thnh trn nhng nt c bn.
Mc tiu hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN.

Mc tiu c bn ca hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha nc


ta l lm cho cc th ch ph hp vi nhng nguyn tc c bn ca kinh t th trng, thc y kinh
t th trng nh hng x hi ch ngha pht trin nhanh, hiu qu, bn vng, hi nhp kinh t quc
t thnh cng, gi vng nh hng x hi ch ngha, xy dng v bo v vng chc T quc Vit
Nam x hi ch ngha. Mc tiu ny yu cu phi hon thnh c bn vo nm 2020.
Nhng nm trc mt cn t cc mc tiu:
Mt l, tng bc xy dng ng b h thng php lut, bo m cho nn kinh t th trng
nh hng x hi ch ngha pht trin thun li. Pht huy vai tr ch o ca kinh t nh nc i i
vi pht trin nhanh mnh m vc thnh phn kinh t v cc loi hnh doanh nghip. Hnh thnh mt
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 47

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

s tp on kinh t, cc tng cng ty a s hu, p dng m hnh qun tr hin i, c nng lc cnh
tranh quc t.
Hai l, i mi c bn m hnh t chc v phng thc hot ng ca cc n v s nghip
cng.
Ba l, pht trin ng b, a dng cc loi th trng c bn thng nht trong c nc, tng
bc lin thng vi th trng khu vc v th gii.
Bn l, gii quyt tt hn mi quan h gia pht trin kinh t vi pht trin vn ha, x hi m
bo tin b, cng bng x hi, bo v mi trng.
Nm l, nng cao hiu lc, hiu qu qun l ca Nh nc v pht huy vai tr ca Mt trn T
quc, cc on th chnh tr - x hi v nhn dn trong qun l, pht trin kinh t - x hi.
Quan im v hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN.
-

Nhn thc y , tn trng v vn dng ng n cc quy lut khch quan ca kinh t th


trng, thng l quc t, ph hp vi iu kin ca Vit Nam, bo m nh hng x hi ch
ngha ca nn kinh t.

Bo m tnh ng b gia cc b phn cu thnh ca th ch kinh t, gia cc yu t th trng


v cc loi th trng; gia th ch kinh t vi th ch chnh tr, x hi; gia nh nc, th trng
v x hi. Gn kt hi ha gia tng trng kinh t vi tin b v cng bng x hi, pht trin vn
ha v bo v mi trng.

K tha c chn lc thnh tu pht trin kinh t th trng ca nhn loi v kinh nghim tng kt
t thc tin i mi nc ta, ch ng v tch cc hi nhp kinh t quc t, ng thi gi vng
c lp, ch quyn quc gia, gi vng an ninh chnh tr, trt t an ton x hi.

Ch ng tch cc gii quyt cc vn l lun v thc tin quan trng, bc xc, ng thi phi
c bc i vng chc, va lm, va tng kt rt kinh nghim.

- Nng cao nng lc lnh o ca ng, hiu lc v hiu qu qun l ca Nh nc, pht huy
sc mnh ca c h thng chnh tr trong qu trnh hon thin th ch kinh t th trng nh hng
x hi ch ngha.
2.2 Mt s ch trng tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN.
Thng nht nhn thc v nn kinh t th trng nh hng XHCN.
Hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha l lm cho n ph hp vi
cc yu cu v nguyn tc ca kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, lm cho n vn hnh
thng sut v c hiu qu. Do , mun hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch
ngha th trc ht phi c s thng nht nhn thc v kinh t th trng nh hng x hi ch
ngha.
Mt s im cn thng nht l: cn thit s dng kinh t th trng lm phng tin xy dng
ch ngha x hi. Kinh t th trng l c s kinh t ca s pht trin theo nh hng x hi ch
ngha; kinh t th trng nh hng x hi ch ngha l nn kinh t va tun theo quy lut ca kinh
t th trng, va chu s chi phi bi cc quy lut kinh t ca ch ngha x hi v cc yu t m
bo tnh nh hng x hi ch ngha.
Hon thin th ch v s hu v cc thnh phn kinh t, loi hnh doanh nghip v cc t
chc sn xut kinh doanh.
Hon thin th ch v s hu
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 48

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Kinh t th trng nh hng x hi ch ngha da trn s tn ti khch quan nhiu hnh thc
s hu, nhiu thnh phn kinh t, nhiu loi hnh doanh nghip. l yu cu khch quan. Do vy,
cc yu cu ny cn c khng nh trong cc quy nh ca php lut, bo m cc quyn v li ch
ca cc ch th s hu. Php lut cn quy nh v s hu i vi cc ti sn mi nh tr tu, c
phiu, ti nguyn nc
Phng hng c bn hon thin th ch s hu:
-

Khng nh t ai thuc s hu ton dn m i din l Nh nc, ng thi m bo v tn


trng cc quyn ca ngi s dng t.

Tch bit vai tr ca Nh nc vi t cch l b my cng quyn qun l ton b nn kinh t - x


hi vi vai tr ch s hu ti sn, vn ca Nh nc; tch chc nng ch s hu ti sn, vn ca
Nh nc vi chc nng qun tr kinh t ca doanh nghip nh nc.

Quy nh r, c th v quyn ca ch s hu v nhng ngi lin quan i vi cc loi ti sn.


ng thi quy nh r trch nhim, ngha v ca h i vi x hi. B sung lut php, c ch,
chnh sch khuyn khch, h tr pht trin s hu tp th, cc hp tc x, bo v quyn v li ch
ca x vin i vi ti sn. To c ch khuyn khch lin kt gia s hu nh nc, s hu tp
th v s hu t nhn, lm cho ch s hu c phn, s hu hn hp tr thnh hnh thc s hu
ch yu ca cc doanh nghip trong nn kinh t.

Ban hnh cc quy nh php l v quyn s hu ca doanh nghip, t chc, c nhn nc ngoi
ti Vit Nam.
Hon thin th ch v phn phi
Hon thin lut php, c ch, chnh sch v phn b ngun lc, phn phi v phn phi li theo
hng bo m tng trng kinh t vi tin b v cng bng x hi trong tng bc, tng chnh sch
pht trin. Cc ngun lc x hi c phn b theo c ch th trng v chin lc, quy hoch, k
hoch pht trin kinh t ca Nh nc, bo m hiu qu kinh t - x hi. Chnh sch phn phi v
phn phi li phi bo m hi ha li ch ca Nh nc, ca ngi lao ng v doanh nghip, to
ng lc cho ngi lao ng.
i mi, pht trin, nng cao hiu qu hot ng ca cc ch th trong nn kinh t. i mi,
sp xp li, pht trin, nng cao hiu qu hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip nh nc
pht huy vai tr ch o ca kinh t nh nc trong nn kinh t th trng nh hng x hi ch
ngha. Thu hp cc lnh vc c quyn nh nc. i mi, pht trin hp tc x, t hp tc theo c
ch th trng, theo nguyn tc: t nguyn, dn ch, bnh ng, cng c li v pht trin cng ng.
Thc hin nghim tc, nht qun mt mt bng php l kinh doanh khng phn bit hnh thc s
hu, thnh phn kinh t
i mi c ch qun l ca Nh nc cc n v s nghip cng lp pht trin mnh m, c
hiu qu.
Hon thin th ch m bo ng b cc yu t th trng v pht trin ng b cc loi th
trng.
Hon thin th ch v gi, cnh tranh v kim sot c quyn trong kinh doanh. Hon thin
khung php l cho vic k kt v thc hin hp ng. ng thi hon thin c ch gim st, iu tit
th trng v xc tin thng mi, u t v gii quyt tranh chp ph hp vi kinh t th trng v
cam kt quc t. a dng ha cc loi th trng hng ha v dch v theo hng hin i, ch trng
pht trin th trng dch v. T do ha thng mi v u t ph hp cam kt quc t. Xy dng h
thng tiu chun cht lng hng ha, v sinh an ton thc phm, mi trng v tng cng kim tra
cht lng hng ha, dch v v x l sai phm. Pht huy tt vai tr iu hnh th trng tin t ca
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 49

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

ngn hng nh nc, va thc y tng trng kinh t, va kim sot lm pht v tng bc m rng
th trng tn dng, cc dch v ngn hng cho ph hp vi cam kt quc t.
Hon thin h thng php lut, c ch chnh sch cho hot ng v pht trin lnh mnh ca th
trng chng khon, tng tnh minh bch, chng cc giao dch phi php, cc hnh vi ra tin, nhiu
lon th trng. To iu kin pht trin cc doanh nghip bo him thuc cc thnh phn kinh t, a
dng ha v nng cao cht lng cc sn phm bo him thc hin l trnh m ca th trng bo
him theo cam kt hi nhp quc t. Hon thin lut php, c ch chnh sch cc quyn v t ai
v bt ng sn vn ng theo c ch th trng; hon thin lut php chnh sch v tin lng, tin
cng, trong tin lng phi c coi l gi c ca sc lao ng hnh thnh theo quy lut th
trng, da trn cung cu v sc lao ng.
Xy dng ng b lut php, c ch chnh sch qun l, h tr cc t chc nghin cu, ng
dng, chuyn giao cng ngh. i mi c ch qun l khoa hc cng ngh ph hp c ch th
trng, nng cao hiu qu hot ng ca c quan qun l th trng cng ngh. Nh nc tng u t
v ng thi y mnh x hi ha cho cc ngnh gio dc, y t, vn ha, th dc, th thao. Nh nc
ban hnh tiu chun, tiu ch v cc hot ng dch v ny, tng cng qun l nh nc hn ch
cc mt tri ca c ch th trng i vi cc hot ng dch v.
Hon thin th ch gn tng trng kinh t vi tiu b, cng bng x hi trong tng bc,
tng chnh sch pht trin v bo v mi trng.
Thc hin chnh sch khuyn khch lm giu i i vi tch cc thc hin gim ngho, c bit
cc vng nng thn, min ni, vng dn tc v cc cn c cch mng trc y.
Xy dng h thng bo him x hi a dng v linh hot ph hp vi yu cu ca kinh t th
trng nh hng x hi ch ngha. Pht trin a dng cc hnh thc t chc t nguyn, nhn o,
hot ng khng v mc tiu li nhun, chm sc cc i tng bo tr x hi.
Hon thin php lut, chnh sch v bo v mi trng, c ch ti mnh i vi cc trng
hp vi phm, x l trit nhng nhim mi trng nghim trng v ngn chn khng pht sinh
thm.
Hon thin th ch v vai tr lnh o ca ng, qun l ca nh nc v s tham gia ca
cc t chc qun chng vo qu trnh pht trin kinh t - x hi..
Vai tr lnh o ca ng th hin r ch ch o nghin cu l lun v tng kt thc tin
xc nh r, c th v y hn m hnh kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, c bit
nhng ni dung nh hng x hi ch ngha to ra s ng thun trong x hi.
i mi v nng cao vai tr, hiu lc qun l kinh t ca Nh nc. Vai tr kinh t ca nh
nc th hin r ch pht huy mt tch cc v ngn nga mt tri ca c ch th trng, to iu
kin thun li nn kinh t th trng pht trin theo nh hng x hi ch ngha v hi nhp kinh
t quc t c hiu qu.
Cc t chc dn c, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi, ngh nghip v nhn dn c vai
tr quan trng trong pht trin kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. pht huy vai tr
ca h, Nh nc phi tip tc hon thin lut php, c ch, chnh sch, to iu kin cc t chc
v nhn dn tham gia tch cc v c hiu qu vo qu trnh hoch nh, thc thi, gim st thc hin
lut php, cc ch trng pht trin kinh t - x hi.
2.3 Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn.
Kt qu v ngha.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 50

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Mt l, sau hn 20 nm i mi, nc ta chuyn i thnh cng t th ch kinh t k hoch


tp trung quan liu, bao cp sang th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. ng li
i mi ca ng c th ch ha thnh php lut, to hnh lang php l cho nn kinh t th
trng nh hng x hi ch ngha hnh thnh v pht trin.
Hai l, ch s hu vi nhiu hnh thc v c cu kinh t nhiu thnh phn c hnh thnh:
t s hu ton dn v tp th, t kinh t quc doanh v hp tc x l ch yu chuyn sang nhiu hnh
thc s hu, nhiu thnh phn kinh t an xen, hn hp, trong hnh thc s hu ton dn nhng t
liu sn xut ch yu v kinh t nh nc gi vai tr ch o. iu to ng lc v iu kin
thun li cho gii phng sc sn xut, khai thc tim nng trong v ngoi nc vo pht trin kinh t
x hi.
Ba l, cc loi th trng c bn ra i v tng bc pht trin thng nht trong c nc, gn
vi th trng khu vc v th gii. C ch th trng c s qun l ca nh nc v ang i vo
cuc sng thay cho c ch k hoch ha tp trung. Cc doanh nghip, doanh nhn c t ch sn
xut, kinh doanh, cnh tranh lnh mnh. Qun l nh nc v kinh t c i mi t can thip trc
tip bng mnh lnh hnh chnh vo hot ng sn xut, kinh doanh sang qun l bng php lut,
chnh sch, quy hoch, k hoch pht trin kinh t - x hi v cc cng c iu tit v m khc.
Bn l, vic gn pht trin kinh t vi gii quyt cc vn x hi, xa i gim ngho t
nhiu kt qu tch cc.
Sau hn 20 nm i mi, th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha hnh thnh v
tng bc hon thin thay cho th ch k hoch ha tp trung quan liu bao cp. Th ch kinh t mi
i vo cuc sng v pht huy hiu qu tch cc, thc y tng trng kinh t nhanh v bn vng,
khc phc c khng hong kinh t - x hi, to ra nhng tin cn thit y nhanh qu trnh cng
nghip ha, hin i ha v sm a nc ta ra khi tnh trng km pht trin.
Hn ch v nguyn nhn.
Hn ch
-

Qu trnh xy dng, hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha cn chm,


cha theo kp yu cu ca cng cuc i mi v hi nhp kinh t quc t. H thng php lut, c
ch, chnh sch cha y , cha ng b v thng nht.

Vn s hu, qun l v phn phi trong doanh nghip nh nc cha gii quyt tt, gy kh
khn cho s pht trin v lm tht thot ti sn nh nc, nht l khi c phn ha. Doanh nghip
thuc cc thnh phn kinh t khc cn b phn bit i x. Vic x l cc vn lin quan n t
ai cn nhiu vng mc. Cc yu t th trng v cc loi th trng hnh thnh, pht trin
chm, thiu ng b, vn hnh cha thng sut. Th trng ti chnh, bt ng sn, khoa hc,
cng ngh pht trin chm, qun l nh nc i vi cc loi th trng cn nhiu bt cp. Phn
b ngun lc quc gia cha hp l. C ch xin - cho cha c xa b trit . Chnh sch tin
lng cn mang tnh bnh qun.

C cu t chc, c ch vn hnh ca b my nh nc cn nhiu bt cp, hiu qu, hiu lc qun


l cn thp. Ci cch hnh chnh chm, cha t yu cu mc tiu ra. T tham nhng, lng ph,
quan liu vn nghim trng.

C ch chnh sch pht trin cc lnh vc vn ha, x hi i mi cn chm, cht lng dch v,
y t, gio dc, o to cn thp. Khong cch giu ngho gia cc tng lp dn c v cc vng
ngy cng ln. H thng an sinh x hi cn s khai. Nhiu vn bc xc trong x hi v bo v
mi trng cn cha c gii quyt.
Nguyn nhn

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 51

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Vic xy dng th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha l vn hon ton mi


cha c tin l trong lch s. Nhn thc v kinh t th trng nh hng x hi ch ngha cn
nhiu hn ch do cng tc l lun cha theo kp i hi ca thc tin.

Nng lc th ch ha v qun l t chc thc hin ca Nh nc cn chm, nht l trong vic gii
quyt cc vn x hi bc xc.

Vai tr tham gia hoch nh chnh sch, thc hin v gim st ca cc c quan dn c, Mt trn
T quc, cc on th chnh tr - x hi, cc t chc x hi, ngh nghip cn yu.

CU HI N TP V THO LUN.
1. Phn tch qu trnh i mi nhn thc v kinh t th trng nc ta?
2. Ti sao ni KTTT khng phi l ci ring ca CNTB, KTTT khng mang bn cht ch x hi,
l thnh qu chung ca nhn loi?
3. So snh nn kinh t t cung t cp v nn kinh t th trng?
4. Phn bit khi nim kinh t th trng v kinh t th trng nh hng XHCN?
5. Phn tch vai tr v tc dng ca nn kinh t trong qu trnh pht trin hin nay ca nc ta?
6. Ch r mi quan h gia s nghip CNH HH v KTTT Vit Nam?
TI LIU THAM KHO
1. ng CSVN, Vn kin H BTQ ln th VI, Nh xut bn S tht, HN, 1987, tr.62
2. ng CSVN, Vn kin H BTQ ln th IX, Nh xut bn CTQG, HN, 2001, tr.86-87
3. ng CSVN, Vn kin H BTQ ln th X, Nh xut bn CTQG, HN, 2006, tr.83.
4. B GD&T, Gio trnh ng li CM ca ng CSVN, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, HN,
2009.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 52

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Chng VI

NG LI XY DNG H THNG CHNH TR


S tit ging l thuyt:07
S tit t hc: 03
H thng chnh tr l mt b phn kin trc thng tng x hi, bao gm cc t chc, cc thit
ch c quan h vi nhau v mt mc ch, chc nng trong vic thc hin, tham gia thc hin quyn
lc chnh tr hoc a ra cc quyt nh chnh tr.
H thng chnh tr Vit Nam hin nay bao gm: ng, Nh nc, Mt trn T quc v nm
on th chnh tr - x hi v cc mi quan h gia cc thnh t trong h thng.
Chc nng v vai tr ca cc thnh t trong H thng chnh tr:
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
1

ng li xy dng h thng chnh tr thi k trc i mi (1975 1986)

1.1 Hon cnh lch s v ch trng xy dng h thng chnh tr ca ng.


Hon cnh lch s.
T thng sau thng 4/1975, cch mng Vit Nam chuyn sang giai on mi - tin hnh cch
mng XHCN trong c nc, do h thng chnh tr cng thay i theo, t h thng chuyn chnh
dn ch nhn dn sang h thng chuyn chnh v sn trn phm vi ton quc trong bi cnh mi:

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 53

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

C nc ha bnh, c lp, thng nht di s lnh o ca ng, c nn chuyn chnh v sn


c th thch, c khi lin minh cng nng vng chc lm nn tng cho Mt trn dn tc thng
nht (Mt trn T quc Vit Nam sau ny) v chnh quyn cch mng ca nhn dn.

Nhim v chin lc cch mng nc ta thi k ny l t nn kinh t sn xut nh vt qua giai


on pht trin TBCN, tin nhanh, tin mnh, tin vng chc ln CNXH.

Hon cnh quc t thun li: h thng cc nc XHCN ln mnh khng ngng; phong tro c
lp dn tc v phong tro cch mng ca giai cp cng nhn ang trn pht trin mnh.

Cch mng khoa hc v cng ngh ang chim lnh th gii, quan h kinh t v khoa hc k thut
gia cc nc ngy cng m rng.

Nhng c im ny i hi nhn dn ta phi n lc khng ngng, pht huy tnh tch cc,
nng ng v sng to trong qu trnh thc hin cch mng XHCN. ginh thng li, iu kin
tin quyt trc tin l phi thit lp v khng ngng tng cng chuyn chnh v sn, thc hin v
khng ngng pht huy quyn lm ch tp th ca nhn dn lao ng20.
Ch trng xy dng h thng chnh tr
C s hnh thnh ch trng:
Mt l, l lun Mc Lnin v thi k qu v v chuyn chnh v sn.
Hai l, ng li chung ca cch mng Vit Nam trong giai on mi.
Ba l, c s chnh tr (s lnh o ton din v tuyt i ca ng) ca h thng chuyn chnh v sn
nc ta c hnh thnh t nm 1930 v bt r vng chc trong lng dn tc v x hi.
Bn l, c s kinh t ca h thng chuyn chnh v sn l nn kinh t k hoch ha tp trung quan
liu, bao cp.
Nm l, c s x hi ca h thng chuyn chnh v sn l lin minh giai cp ca giai cp cng nhn
vi giai cp nng dn v tng lp tr thc.
Su l, c s lch s cho s ra i ca h thng chuyn chnh v sn giai on 1975 1986 c bt
u min Bc cch y 50 nm nay din ra trn phm vi c nc.
Ni dung ch trng xy dng h thng chnh tr:
Quan nim: xy dng h thng chnh tr l xy dng ch lm ch tp th XHCN, bao gm:
Mt l, xy dng quyn lm ch tp th ca nhn dn lao ng di s lnh o ca ng da trn
nn kinh t k hoch ha tp trung, bao cp, c thc hin ch yu bng nh nc v cc hot ng
ca t chc on th qun chng.
Hai l, xc nh Nh nc trong ch lm ch tp th l Nh nc chuyn chnh v sn, mt t
chc thc hin quyn lm ch tp th ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng v thng qua
ng thc hin s lnh o ca mnh i vi tin trnh pht trin ca x hi.
Ba l, xc nh ng l ngi lnh o ton b hot ng x hi trong iu kin chuyn chnh v
sn.
Bn l, xc nh nhim v chung ca cc on th l bo m cho qun chng tham gia v kim tra
cng vic ca nh nc, ng thi l trng hc XHCN.
Nm l, xy dng v pht huy quyn lm ch tp th ca nhn dn lao ng theo c ch ng lnh
o, dn lm ch, Nh nc qun l.
20

ng CSVN, Vn kin ng, Ton tp, to 37, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H.2006, tr.507
Lu hnh ni b
Ths Nguyn Th M Hnh

trang 54

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

1.2 Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn.


Kt qu, ngha.
H thng chnh tr giai on ny c xy dng theo ng li ca i hi IV v V mang
li nhng thnh tu m nhn dn ta t c trong 10 nm (1975 1985) y kh khn, th thch.
Trong giai on ny ng ta coi lm ch tp th XHCN l bn cht ca h thng chnh tr, xy
dng mi quan h ng lnh o, dn lm ch, Nh nc qun l thnh c ch chung trong hot
ng ca h thng chnh tr tt c cc cp, cc a phng; ng thi, khc phc c nhiu
cch hiu, cch lm chuyn chnh cc t, cc on tng din ra trong thi gian trc .
Hn ch v nguyn nhn.
Mi quan h gia ng, Nh nc v nhn dn tng cp, tng n v cha c xc nh r
rng; mi b phn, t chc trong h thng chuyn chnh v sn cha lm tt chc nng ca mnh.
Ch trch nhim khng nghim, php ch XHCN cn nhiu thiu st v b bung lng
Nhng hn ch v sai lm buc chng ta phi i mi h thng chuyn chnh v sn thnh
h thng chnh tr trong thi k i mi.
2

ng li xy dng h thng chnh tr thi k i mi (1986 nay)

2.1 Qu trnh hnh thnh ng li i mi h thng chnh tr.


C s hnh thnh ng li: bt ngun t i hi ng ln th VI (12/1986), c th:
i mi bt u t t duy, trc ht l t duy kinh t, c nh th mi to c iu kin c
bn gi vng n nh chnh tr - x hi. i mi h thng chnh tr l iu kin quan trng thc
y i mi v pht trin kinh t.
Nh vy, mt c s ca i mi h thng chnh tr l yu cu chuyn i t th ch kinh t k
hoch ha tp trung, quan liu, bao cp sang th ch kinh t th trng nh hng XHCN. Ngoi ra,
i mi h thng chnh tr cn l yu cu pht huy dn ch bi v dn ch th hin bn cht ca ch
XHCN, do phi i mi ton b t chc v hot ng ca h thng chnh tr xy dng v
tng bc hon thin nn dn ch XHCN, m bo quyn lc thuc v nhn dn.
i mi thnh cng, tt yu phi m rng quan h i ngoi v hi nhp quc t, mun th
thc tin cng i hi phi c mt h thng chnh tr ph hp.
Qu trnh i mi t duy v xy dng h thng chnh tr.
Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln CNXH (1991) khng nh: Ton b
t chc v hot ng ca h thng chnh tr nc ta trong giai on mi l nhm xy dng v tng
bc hon thin nn dn ch XHCN, bo m quyn lc thuc v nhn dn
Bo co chnh tr to i hi VII (1991) ch r: thc cht ca vic i mi v kin ton h
thng chnh tr nc ta l xy dng nn dn ch XHCN, bo m quyn lm ch ca nhn dn. Dn
ch va l mc tiu va l ng lc ca cng cuc i mi.
H thng chnh tr vn hnh theo c ch: ng lnh o, Nh nc qun l, Nhn dn lm
ch, trong
-

ng va l mt b phn ca h thng chnh tr va l ht nhn lnh o ca h thng y,


ng hot ng trong khun kh HIn php v php lut. Khng chp nhn a nguyn
chnh tr, a ng i lp.

Nh nc php quyn XHCN ca dn do dn v v dn do ng CSVN lnh o; Nh nc


c chc nng th ch ha v t chc thc hin ng li quan im ca ng.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 55

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Nh nc php quyn XHCN Nh nc qun l XH bng Hin php v php lut; php lut
gi v tr ti thng trong vic iu chnh cc quan h x hi. Ngi dn c hng mi
quyn dn ch trong phm vi php lut cho php.

Mt trn T quc Vit Nam l lin minh chnh tr ca cc on th nhn dn v c nhn tiu
biu ca cc giai cp v cc tng lp x hi, cc dn tc, tn gio; MTTQVN l c s chnh
tr ca chnh quyn nhn dn, hot ng theo phng thc hip thng dn ch, ng vai
tr phn bin, gim st x hi, gp phn xy dng ng, xy dng nh nc, pht huy
quyn lm ch ca dn.

Nhn dn l ngi lm ch x hi, lm ch thng qua Nh nc v cc c quan i din


ng thi lm ch trc tip c s thng qua c ch dn bit, dn bn, dn lm, dn kim
tra, lm ch thng qua hnh thc t qun.

Nh vy, s i mi t duy v h thng chnh tr th hin r nhn thc v v tr v phng


thc lnh o ca ng. ng CSVN cm quyn l ng lnh o Nh nc nhng khng lm thay
Nh nc m quan tm xy dng, cng c Nh nc, pht huy vai tr ca Nh nc trong qun l,
iu hnh x hi.
2.2 Mc tiu, quan im v ch trng xy dng h thng chnh tr thi k i mi.
Mc tiu, quan im xy dng h thng chnh tr
V Mc tiu: Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln CNXH do H VII xc nh:
Ton b t chc v hot ng ca h thng chnh tr nc ta trong giai on mi l nhm xy
dng v hon thin nn dn ch XHCN, bo m quyn lc thuc v nhn dn. Vn kin i hi VII
ca ng ca ch r: Thc hin dn ch x hi ch ngha l thc cht ca vic i mi v kin ton
h thng chnh tr.
V Quan im:
-

Mt l, dng khi nim h thng chnh tr thay cho khi nim h thng chuyn chnh v sn
v khi nim ch lm ch tp th c s dng trong cc giai on trc y.

Hai l, kt hp cht ch ngay t u i mi kinh t vi i mi chnh tr, ly i mi kinh


t lm trng tm, ng thi tng bc i mi chnh tr.

Ba l, i mi t chc v phng thc hot ng ca h thng chnh tr khng phi l h


thp hoc thay i bn cht ca n m l nhm tng cng vai tr lnh o ca ng, hiu
lc qun l ca Nh nc, pht huy quyn lm ch ca nhn dn, lm cho h thng chnh tr
hot ng nng ng hn, c hiu qu hn, ph hp vi ng li i mi ton din, ng
b t nc ; c bit l ph hp vi yu cu ca nn kinh t th trng nh hng XHCN
v yu cu hi nhp kinh t quc t.

Bn l, i mi h thng chnh tr mt cch ton din, ng b, c k tha, c bc i, hnh


thc v cch lm ph hp.

Nm l, i mi quan h gia cc b phn cu thnh ca h thng chnh tr vi nhau v vi


x hi, to ra s vn ng cng chiu theo hng tc ng, thc y x hi pht trin; pht
huy quyn lm ch ca nhn dn

Ch trng xy dng h thng chnh tr


-

Xy dng ng trong h thng chnh tr.

ng c vai tr quan trng trong h thng chnh tr, do cn phi m bo s lnh o ca


ng bng vic i mi phng thc hot ng, trnh bao bin lm thay hay bung lng ca ng.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 56

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Ngh quyt TW 5 kha X v Tip tc i mi phng thc lnh o ca ng i vi hot


ng ca h thng chnh tr ch r cc mc tiu gi vng v tng cng vai tr lnh o, nng
cao tnh khoa hc, nng lc v hiu qu lnh o ca ng i vi Nh nc v ton x hi, s gn
b mt thit gia ng v nhn dn; nng cao hiu lc, hiu qu qun l ca Nh nc, cht lng
hot ng ca Mt trn T quc v cc t chc chnh tr - x hi; pht huy dn ch, quyn l ch ca
nhn dn; tng cng k lut, k cng trong ng v trong x hi; nc ta pht trin nhanh v
bn vng theo nh hng XHCN.
i mi phng thc lnh o ca ng i vi hot ng ca h thng chnh tr phi c
t trong tng th nhim v i mi v chnh n ng, tin hnh ng b i vi i mi cc mt
ca cng tc xy dng ng, vi i mi t chc v hot ng ca c h thng chnh tr trn c s
ph hp c im, yu cu, nhim v ca tng cp, ngnh v a phng.
-

Xy dng nh nc trong h thng chnh tr.

i hi X ch r : Xy dng c ch vn hnh ca Nh nc php quyn XHCN, bo m nguyn tc


tt c quyn lc nh nc u thuc v nhn dn; quyn lc Nh nc l thng nht, c s phn cng
v phi hp gia cc c quan Nh nc trong vic thc hin cc quyn lp php, hnh php, t php
Nh nc php quyn x hi ch ngha Vit Nam c xy dng theo 5 c im sau:

l nh nc ca dn, do dn, v dn, tt c quyn lc nh nc thuc v nhn dn.

Quyn lc nh nc l thng nht, c s phn cng rnh mch v phi hp cht ch gia
cc c quan nh nc trong thc hin cc quyn lp php, hnh php v t php.

Nh nc c t chc v hot ng trn c s Hin php, php lut, bo m cho Hin


php v cc o lut gi v tr ti thng trong iu chnh cc quan h thuc tt c cc
lnh vc ca i sng x hi.

Nh nc tn trng v bo m quyn con ngi, quyn cng dn; nng cao trch
nhim php l gia Nh nc v cng dn, thc hnh dn ch; ng thi, tng cng k
cng, k lut.

Nh nc php quyn x hi ch ngha Vit Nam do mt ng duy nht lnh o, c s


gim st ca nhn dn, s phn bin x hi ca Mt trn T quc Vit Nam v cc thnh
vin ca Mt trn.

Mt s bin php ln cn thc hin xy dng Nh nc php quyn:

Hon thin h thng php lut, tng tnh c th, tnh kh thi ca cc qui nh trong vn
bn php lut. Xy dng, hon thin c ch kim tra, gim st tnh hp hin, hp php
trong cc hot ng v quyt nh ca cc c quan cng quyn.

Tip tc i mi t chc v hot ng ca Quc hi. Hon thin c ch bu c nhm


nng cao cht lng i biu Quc hi. i mi qui trnh xy dng lut, gim mnh
vic ban hnh php lnh. Thc hin tt hn nhim v quyt nh cc vn quan trng
ca t nc v chc nng gim st ti cao.

y mnh ci cch hnh chnh, i mi t chc v hot ng ca Chnh ph theo hng


xy dng c quan hnh php thng nht, thng sut, hin i.

Xy dng h thng c quan t php trong sch, vng mnh, dn ch, nghim minh, bo
v cng l, quyn con ngi. Xy dng c ch phn quyt v nhng vi phm Hin php
trong hot ng lp php, hnh php v t php.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 57

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Nng cao cht lng hot ng ca hi ng nhn dn v y ban nhn dn, bo m


quyn t ch v t chu trch nhim ca chnh quyn a phng trong phm vi c
phn cp.

Xy dng Mt trn T quc v cc t chc hnh tr - x hi trong h thng chnh tr.

Mt trn T quc v cc t chc chnh tr - x hi c vai tr quan trng trong vic tp


hp, vn ng, on kt rng ri cc tng lp nhn dn; i din cho quyn v li ch
hp php ca nhn dn, xut cc ch trng, chnh sch v kinh t, vn ha, x hi,
an ninh, quc phng.

Nh nc ban hnh c ch Mt trn v cc t chc chnh tr - x hi thc hin tt vai


tr gim st v phn bin x hi.

Thc hin tt Lut Mt trn T quc Vit Nam, Lut Thanh nin, Lut Cng on,
Quy ch dn ch mi cp Mt trn, cc t chc chnh tr - x hi v cc tng lp
nhn dn tham xy dng ng, chnh quyn v h thng chnh tr.

i mi hot ng ca Mt trn T quc v cc t chc chnh tr - x hi khc phc


tnh trng hnh chnh ha, nng cao cht lng hot ng, lm tt cng tc dn vn
theo phong cch trng dn, gn dn, hiu dn, hc dn v c trch nhim vi dn, nghe
dn ni, ni dn hiu, lm dn tin.

2.3 Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn.


a. Kt qu thc hin ch trng v ngha
Kt qu
-

T chc v hot ng ca h thng chnh tr nc ta c nhiu i mi gp phn xy dng


v tng bc hon thin nn dn ch x hi ch ngha, bo m quyn lc thuc v nhn dn.
T chc b my ca h thng chnh tr c sp xp theo hng tinh gn, hiu qu. Hot
ng ca h thng chnh tr ngy cng hng v c s. Quc hi, Chnh ph, Hi ng nhn
dn, y ban nhn dn c nhiu i mi theo hng pht huy dn ch, ci cch hnh chnh,
cng khai hot ng ca chnh quyn, tng cng i thoi, tn trng v lng nghe kin ca
nhn dn. Dn ch trong x hi c bc pht trin. Trnh v nng lc lm ch ca nhn
dn tng bc c nng ln.

Nhim v, quyn hn ca cc c quan nh nc c phn nh r hn, phn bit qun l nh


nc vi qun l sn xut kinh doanh. Nh nc c tng bc kin ton t c cu t chc
n c ch hot ng trn cc lnh vc lp php, hnh php v t php. Qun l nh nc
bng php lut c tng cng.

Mt trn T quc v cc t chc chnh tr - x hi c nhiu i mi v t chc, b my; i


mi ni dung v phng thc hot ng, a dng ha hnh thc tp hp ngy cng rng ri
cc tng lp nhn dn; pht huy dn ch; chm lo v bo v li ch chnh ng ca nhn dn;
tham gia xy dng, chnh n ng; tham gia xy dng v cng c chnh quyn; hng mnh
hot ng v c s, bc u thc hin nhim v gim st v phn bin x hi.

ng thng xuyn coi trng vic xy dng, chnh n, gi vng v nng cao vai tr lnh o
ca ng. Phng thc lnh o ca ng i vi h thng chnh tr, phong cch cng tc c
nhiu i mi v tin b; dn ch trong ng c pht huy, quan h mt thit gia ng vi
nhn dn c cng c.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 58

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Nh vy, qua 20 nm i mi, h thng chnh tr thc hin c kt qu mt s i mi


quan trng, quyn lm ch ca nhn dn trn cc lnh vc ngy cng c pht huy.
ngha
Kt qu t c khng nh ng li i mi ni chung, ng li i mi h thng
chnh tr ni ring l ng n, sng to, ph hp vi thc tin, bc u p ng c yu cu
ca tnh hnh mi. Kt qu i mi h thng chnh tr gp phn lm nn thnh tu to ln v c
ngha lch s ca cng cuc i mi nc ta.
b. Hn ch v nguyn nhn
Hn ch
-

Trong thc t, h thng chnh tr nc ta cn nhiu nhc im. Nng lc, hiu qu lnh o
ca ng, hiu lc qun l, iu hnh ca Nh nc, hiu qu hot ng ca Mt trn T
quc v cc t chc chnh tr - x hi cha ngang tm vi i hi ca tnh hnh.

Vic ci cch nn hnh chnh quc gia cn rt nhiu hn ch. B my hnh chnh cn nhiu
nc lm cho vic qun l cc qu trnh kinh t - x hi cha nhanh, nhy v c hiu qu. Tnh
trng quan liu, hch dch, nhng nhiu ca mt b phn cng chc cha c khc phc; k
cng, php nc b xem thng nhiu ni.

Phng thc t chc, phong cch hot ng ca Mt trn T quc v cc t chc chnh tr x hi vn cha thot khi tnh trng hnh chnh, x cng. Nn tham nhng trong h thng
chnh tr cn trm trng, quyn lm ch ca nhn dn cn b vi phm.

Vai tr gim st, phn bin ca Mt trn T quc v cc t chc chnh tr - x hi cn yu,
cha c c ch tht hp l pht huy vai tr ca Mt trn T quc v cc t chc chnh tr x hi. i ng cn b ca h thng chnh tr ni chung, Mt trn T quc v cc t chc
chnh tr - x hi ni ring cht lng cn hn ch.

Phng thc lnh o ca ng i vi hot ng ca h thng chnh tr cn chm i mi,


cn lng tng.
Nguyn nhn

Nhn thc v i mi h thng chnh tr cha c s thng nht cao, trong hoch nh v thc
hin mt s ch trng, gii php cn ngp ngng, lng tng, thiu dt khot, khng trit .

Vic i mi h thng chnh tr cha c quan tm ng mc, cn chm tr so vi i mi


kinh t.

L lun v h thng chnh tr v v i mi h thng chnh tr nc ta cn nhiu im cha


sng t.

CU HI N TP V THO LUN.
1. Phn tch ng li xy dng h thng chnh tr thi k trc i mi (1945 1989)?
2. Lm r qu trnh hnh thnh ng li i mi h thng chnh tr?
3. Ti sao ni i mi h thng chnh tr l pht huy y quyn lm ch ca nhn dn?
4. Phn bit khi nim h thng chuyn chnh v sn v h thng chnh tr?
5. Phn tch vai tr v tc dng ca h thng chnh tr trong qu trnh pht trin hin nay ca nc ta?
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 59

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

6. Ch r mi quan h gia s nghip CNH HH v pht trin KTTT vi i mi HTTC Vit


Nam?
TI LIU THAM KHO
1. ng CSVN, Ngh quyt i hi BTQ ln th IV, Nh xut bn S tht, HN, 1977, tr.18.
2. ng CSVN, Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln CNXH, Nh xut bn S
tht, HN, 1991, tr.19, 21
3. ng CSVN, Vn kin i hi B ton quc ln th IX, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, HN,
2001, tr.85-86
4. ng CSVN, Vn kin i hi B ton quc ln th X, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, HN,
2006, tr.130.
5. B GD&T, Gio trnh ng li CM ca ng CSVN, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, HN,
2009

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 60

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Chng VII

NG LI XY DNG, PHT TRIN NN VN HA V


GII QUYT CC VN X HI
S tit ging l thuyt:07
S tit t hc: 03

I. QU TRNH NHN THC V NI DUNG NG LI XY DNG, PHT TRIN


NN VN HA
Khi nim vn ha
-

Theo ngha rng: Vn ha Vit Nam l tng th nhng gi tr vt cht v tinh thn do cng
ng cc dn tc Vit Nam sng to ra trong qu trnh dng nc v gi nc.

Theo ngha hp: Vn ha l i sng tinh thn ca x hi; Vn ha l h cc gi tr, truyn


thng, li sng; Vn ha l nng lc sng to ca mt dn tc; Vn ha l bn sc ca mt
dn tc, l ci phn bit dn tc ny vi dn tc khc,
1.

Thi k trc i mi

a.

Quan im, ch trng v xy dng nn vn ha mi


Trong nhng nm 1943-1954

u nm 1943, Ban Thng v Trung ng ng thng qua bn cng vn ha Vit Nam


do Trng Chinh d tho. cng xc nh lnh vc vn ha l mt trong 3 mt trn (kinh t,
chnh tr, vn ha) ca cch mng Vit Nam v ra 3 nguyn tc ca nn vn ha mi: dn tc
ha (chng li mi nh hng n dch v thuc a), i chng ha (chng li mi ch trng,
hnh ng lm cho vn ha phn li hoc xa ri qun chng), khoa hc ha (chng li tt c
nhng g lm cho vn ha phn tin b, tri khoa hc). Nn vn ha mi Vit Nam c tnh cht
dn tc v hnh thc, dn ch v ni dung. cng vn ha Vit Nam c xem l bn Tuyn
ngn, l Cng lnh ca ng v vn ha trc Cch mng Thng Tm.

Trong phin hp u tin ca Chnh ph (03/9/1945), Ch tch H Ch Minh nu ln 6 nhim v


cp bch ca Nh nc Vit Nam Dn ch Cng ha, trong , nhim v u tin v xy dng vn ha l
chng nn m ch v gio dc li tinh thn nhn dn.
-

Trong cuc khng chin chng Php, ng li vn ha khng chin c hnh thnh dn trong ch
th Khng chin, kin quc (25/11/1945), trong th v Nhim v vn ha Vit Nam trong cng
cuc cu nc v xy dng t nc hin nay ca /c Trng Chinh gi Ch tch H Ch Minh
(16/11/1946), trong bo co Ch ngha Mc v vn ha Vit Nam (7/1948). ng li vn ha
khng chin gm nhng ni dung c th sau:
+ Xc nh mi quan h gia vn ha v cch mng gii phng dn tc, c ng vn ha cu
quc.
+ Xy dng nn vn ha dn ch mi Vit Nam c tnh cht dn tc, khoa hc, i chng m khu
hiu thit thc lc ny l dn tc, dn ch (ngha l yu nc v tin b).
+ Tch cc bi tr nn m ch, m trng i hc v trung hc, ci cch vic hc theo tinh thn
mi, bi tr cch dy hc nhi s.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 61

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

+ Gio dc li nhn dn, c ng thc hnh i sng mi.


+ Pht trin ci hay trong vn ha dn tc.
+ Bi tr ci xu xa h bi, ngn nga s thm nhp ca vn ha thc dn, phn ng; ng
thi hc ci hay, ci tt ca vn ha th gii.
+ Hnh thnh i ng tr thc mi ng gp tch cc cho cng cuc khng chin, kin quc v
cho cch mng Vit Nam.
Trong nhng nm 1955-1986
-

ng li xy dng v pht trin vn ha trong giai on cch mng x hi ch ngha c hnh


thnh bt u t i hi ng ln III (9/1960) m im ct li l ch trng tin hnh cuc cch
mng t tng v vn ha ng thi vi cuc cch mng v quan h sn xut v cch mng khoa
hc - k thut, l ch trng xy dng v pht trin nn vn ha mi, con ngi mi. Mc tiu l
lm cho nhn dn thot nn m ch v thi h tt xu do x hi c li, c trnh vn ha
ngy cng cao, c hiu bit cn thit v khoa hc, k thut tin tin xy dng ch ngha x hi,
nng cao i sng vt cht v vn ha.

i hi ng ln IV (12/1976) v ln V (3/1982) tip tc ng li pht trin vn ha ca i hi


III, xc nh nn vn ha mi l nn vn ha c ni dung x hi ch ngha v tnh cht dn tc, c
tnh ng v tnh nhn dn. Nhim v vn ha quan trng trong giai on ny l tin hnh ci
cch gio dc trong c nc, pht trin mnh khoa hc, vn ha ngh thut, gio dc tinh thn
lm ch tp th, chng t tng t sn v tn d t tng phong kin, ph phn t tng tiu t
sn, xa b nh hng ca t tng, vn ha thc dn mi min Nam.
b.

nh gi s thc hin ng li

Kt qu v ngha
Kt qu
Nn vn ha dn ch mi t nhiu thnh tu trong khng chin v kin quc:
-

Xa b dn nhng mt lc hu, nhng ci li thi trong di sn vn ha phong kin, trong nn vn


ha n dch ca thc dn Php; bc u xy dng nn vn ha dn ch mi vi tnh cht dn
tc, khoa hc, i chng.

Hon thnh xa nn m ch, pht trin h thng gio dc, thc hnh rng ri i sng mi; bi
tr h tc, lc hu.

Vn ha cu quc ng vin nhn dn tham gia tch cc vo cuc khng chin chng thc dn
Php xm lc.
ngha

Thnh tu trn lnh vc t tng - vn ha nhng nm 1955 -1986 gp phn xng ng vo s


nghip cch mng ca c nc: min Bc, s nghip gio dc, vn ha pht trin vi tc cao
ngay c trong nhng nm c chin tranh, pht huy vai tr tch cc trong sn xut v chin u.
Hot ng vn ha ngh thut pht trin trn nhiu mt vi ni dung lnh mnh c v qun
chng trong chin u v sn xut, gp phn xy dng cuc sng mi, con ngi mi. Trnh
vn ha chung ca x hi c nng ln ng k. Li sng mi tr thnh ph bin.

Thng li v i ca cuc khng chin chng M, cu nc khng ch l thng li ca ng li


chnh tr, qun s ng n m cn l thng li ca chnh sch vn ha ca ng - thng li ca
ch ngha yu nc v nhn phm Vit Nam, ca nhng gi tr tinh thn cao qu ca con ngi
Vit Nam.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 62

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Hn ch v nguyn nhn
Hn ch
Cng tc t tng - vn ha thiu sc bn, thiu tnh chin u. Vic xy dng th ch vn ha
cn chm. S suy thoi v o c, li sng c chiu hng pht trin. i sng vn hc, ngh thut
cn nhng mt bt cp. Rt t tc phm t nh cao tng xng vi s nghip cch mng v sng
kin v i ca dn tc. Mt s cng trnh vn ha vt th v phi vt th truyn thng c gi tr khng
c quan tm bo tn, lu gi, thm ch b ph hy, mai mt.
Nguyn nhn
-

ng li xy dng, pht trin vn ha trong giai on ny b chi phi bi t duy chnh tr nm


vng chuyn chnh v sn m thc cht l nhn mnh u tranh giai cp, u tranh ai thng ai
gia 2 con ng, gia 2 phe, u tranh thc h.

Mc tiu, ni dung ca cuc cch mng t tng vn ha giai on ny cng b qui nh bi cch
mng quan h sn xut m t tng ch o l trit xa b t hu, xa b bc lt cng nhanh
cng tt, l a quan h sn xut x hi ch ngha i trc mt bc, tch ri trnh pht trin
thc t ca lc lng sn xut.

Chin tranh cng vi c ch qun l k hoch ha tp trung, quan liu, bao cp v tm l bnh
qun ch ngha lm trit tiu ng lc pht trin vn ha, gio dc; km hm nng lc t do,
sng to.
2.

Trong thi k i mi

a.

Qu trnh i mi t duy v xy dng v pht trin nn vn ha

T i hi ng Cng sn Vit Nam ln th VI n i hi ng Cng sn Vit Nam ln th


X hnh thnh tng bc nhn thc mi v c trng, vai tr, v tr ca nn vn ha mi trong pht
trin kinh t - x hi v hi nhp kinh t quc t.
i hi ng Cng sn Vit Nam ln th VI
Xc nh khoa hc - k thut l mt ng lc to ln y mnh qu trnh pht trin kinh t - x
hi; c v tr then cht trong s nghip xy dng ch ngha x hi.
Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi
Ln u tin a ra quan nim nn vn ha Vit Nam c 2 c trng: tin tin v m bn
sc dn tc thay cho quan nim nn vn ha Vit Nam c ni dung x hi ch ngha v tnh cht dn
tc, c tnh ng v tnh nhn dn c nu ra trc y. Cng lnh ch trng xy dng nn vn
ha mi, to ra i sng tinh thn cao p, phong ph, a dng, c ni dung nhn o, dn ch, tin
b; khng nh v biu dng nhng gi tr chn chnh, bi dng ci chn, ci thin, ci m theo
quan im tin b, ph phn nhng quan im thp km; khng nh tip tc tin hnh cch mng x
hi ch ngha trn lnh vc t tng v vn ha, lm cho th gii quan Mc - Lnin v t tng H
Ch Minh gi v tr ch o trong i sng tinh thn x hi. K tha v pht huy truyn thng vn ha tt
p ca tt c cc dn tc trong nc, tip thu tinh hoa vn ha nhn loi, xy dng mt x hi dn ch,
vn minh v li ch chn chnh v phm gi con ngi, vi trnh tri thc, o c, th lc v thm m
ngy cng cao. Chng t tng, vn ha phn tin b, tri vi truyn thng vn ha tt p ca dn tc v
nhng gi tr cao qu ca con ngi, tri vi phng hng i ln ch ngha x hi.
Xc nh khoa hc v cng ngh, gio dc v o to l quc sch hng u.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 63

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

i hi ng Cng sn Vit Nam ln th VII, VIII, IX, X, XI v nhiu Hi ngh Trung


ng xc nh vn ha l nn tng tinh thn ca x hi. Vn ha va l mc tiu, va l ng lc ca
pht trin. y l mt tm nhn mi v vn ha.
i hi ng Cng sn Vit Nam ln th VII, VIII khng nh khoa hc v gio dc ng vai
tr then cht trong ton b s nghip xy dng ch ngha x hi v bo v T quc, l mt ng lc
a t nc ra khi ngho nn v lc hu, vn ln trnh tin tin ca th gii; do , phi xem
s nghip gio dc - o to cng vi khoa hc - cng ngh l quc sch hng u pht huy nhn
t con ngi - ng lc trc tip ca s pht trin x hi.
- Ngh quyt Trung ng 5 kha VIII (7/1998): ch ra 5 quan im c bn ch o qu trnh pht
trin vn ha trong thi k cng nghip ha, hin i ha t nc.
- Ngh quyt Trung ng 9 kha IX (01/2004): xc nh pht trin vn ha ng b vi pht
trin kinh t.
- Ngh quyt Trung ng 10 kha IX (7/2004): t vn bo m s gn kt gia nhim v
pht trin kinh t l trung tm; xy dng, chnh n ng l then cht vi nhim v khng ngng
nng cao vn ha - nn tng tinh thn ca x hi. y l bc pht trin quan trng trong nhn thc
ca ng v v tr ca vn ha v cng tc vn ha trong quan h vi cc mt cng tc khc.
Hi ngh Trung ng 10 kha IX nhn nh v s bin i ca vn ha trong qu trnh i mi:
c ch th trng v hi nhp quc t lm thay i mi quan h gia c nhn v cng ng, thc y
dn ch ha i sng x hi, a dng ha th hiu v phng thc sinh hot vn ha; do , phm vi,
vai tr ca dn ch ha - x hi ha vn ha v ca c nhn ngy cng tng v m rng l nhng
thch thc mi i vi s lnh o v qun l cng tc vn ha ca ng v Nh nc.
b.

Quan im ch o v ch trng v xy dng v pht trin nn vn ha

Mt l, vn ha l nn tng tinh thn ca x hi, va l mc tiu, va l ng lc thc y


s pht trin kinh t - x hi
Vn ha c mi quan h thng nht bin chng vi kinh t, chnh tr; xy dng v pht trin
kinh t phi nhm mc ch cui cng l vn ha. Trong mi chnh sch kinh t - x hi lun bao
hm ni dung v mc tiu vn ha. Vn ha c kh nng khi dy tim nng sng to ca con ngi.
Vn ha l nn tng tinh thn ca x hi:
Theo Unessco: Vn ha phn nh v th hin mt cch tng qut, sng ng mi mt ca cuc
sng din ra trong qu kh cng nh trong hin ti; n cu thnh mt h thng cc gi tr, truyn
thng, thm m v li sng m trn tng dn tc t khng nh bn sc ring ca mnh.
Cc gi tr ni trn to thnh nn tng tinh thn ca x hi v n c thm nhun trong mi
con ngi v trong c cng ng, c truyn li, tip ni v pht huy qua cc th h, c vt cht
ha v khng nh vng chc trong cu trc x hi ca tng dn tc; ng thi, n tc ng hng
ngy n cuc sng, t tng, tnh cm ca mi thnh vin x hi bng mi trng x hi - vn ha.
Tm li, vn ha l si ch xuyn sut trong ton b lch s ca dn tc, n lm nn sc sng
mnh lit, gip cng ng dn tc vt qua mi kh khn pht trin.
V vy, chng ta ch trng lm cho vn ha thm su vo mi lnh vc ca i sng x hi
cc gi tr vn ha tr thnh nn tng tinh thn bn vng ca x hi, tr thnh ng lc pht trin
kinh t - x hi. cng l con ng xy dng con ngi mi, xy dng mi trng vn ha lnh
mnh sc khng v y li tiu cc x hi, y li s xm nhp ca t tng, vn ha phn
tin b. Bin php tch cc l y mnh cuc vn ng ton dn on kt xy dng i sng vn ha,
y mnh cuc vn ng xy dng gia nh vn ha,
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 64

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Vn ha l ng lc thc y s pht trin:


Ngun lc ni sinh ca s pht trin ca mt dn tc thm su trong vn ha. S pht trin ca
mt dn tc phi vn ti ci mi, tip nhn ci mi, to ra ci mi, nhng li khng th tch ri ci
ngun. Pht trin phi da trn ci ngun bng cch pht huy ci ngun. Ci ngun ca mi quc
gia dn tc l vn ha.
ng lc ca s pht trin kinh t mt phn quan trng nm trong nhng gi tr vn ha ang
c pht huy (hm lng vn ha trong cc lnh vc ca i sng con ngi cng cao bao nhiu th
kh nng pht trin kinh t - x hi cng hin thc v bn vng by nhiu).
Trong nn kinh t th trng, mt mt, vn ha da vo tiu chun ca ci ng, ci tt, ci p
hng dn v thc y ngi lao ng pht huy sng kin, ci tin k thut, nng cao tay ngh,mt
khc, vn ha s dng sc mnh ca cc gi tr truyn thng, ca o l dn tc hn ch xu hng
sng bi li ch vt cht, sng bi tin t,
Nn vn ha Vit Nam ng i vi nhng gi tr mi s l tin quan trng a nc ta hi
nhp ngy cng su hn, ton din hn vo nn kinh t th gii.
Trong vn bo v mi trng v s pht trin bn vng, vn ha gip hn ch li sng chy
theo ham mun qu mc ca x hi tiu th, dn n ch lm cn kit ti nguyn, nhim mi
trng sinh thi.
Vn ha c v v hng dn cho mt li sng c chng mc, hi ha, n a ra m hnh ng
x thn thin gia con ngi vi thin nhin v s pht trin bn vng ca hin ti v tng lai.
Vn ha l mt mc tiu ca pht trin:
Mc tiu xy dng mt x hi Vit Nam dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh
chnh l mc tiu vn ha.
Trong chin lc pht trin kinh t - x hi 1991-2000, ng ta xc nh: Mc tiu v ng
lc chnh ca s pht trin l v con ngi, do con ngi. ng thi, nu r yu cu tng trng
kinh t phi gn vi tin b v cng bng x hi, pht trin vn ha, bo v mi trng. Pht trin
hng ti mc tiu vn ha - x hi mi bo m pht trin bn vng, trng tn.
lm cho vn ha tr thnh ng lc v mc tiu ca s pht trin, chng ta ch trng pht
trin vn ha phi gn kt cht ch v ng b vi pht trin kinh t - x hi.
Vn ha c vai tr c bit quan trng trong vic bi dng, pht huy nhn t con ngi v
xy dng x hi mi:
Vic pht trin kinh t - x hi cn n nhiu ngun lc, trong , tri thc ca con ngi l
ngun lc v hn, c kh nng ti sinh v t sinh, khng bao gi cn kit. Cc ngun lc khc s
khng c s dng c hiu qu nu khng c nhng con ngi tr tu v nng lc khai thc
chng.
Hai l, nn vn ha m chng ta xy dng l nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc
Tin tin l yu nc v tin b m ni dung ct li l l tng c lp dn tc v ch ngha x
hi theo ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh nhm mc tiu v con ngi. Tin tin v ni
dung, hnh thc biu hin v cc phng tin chuyn ti ni dung.
Bn sc dn tc bao gm nhng gi tr vn ha truyn thng bn vng ca cng ng cc dn
tc Vit Nam c vun p trong qu trnh dng nc v gi nc. l lng yu nc nng nn,
ch t cng dn tc, tinh thn on kt, thc cng ng gn kt c nhn - gia nh - lng x - T
quc; l lng nhn i, khoan dung, trng tnh ngha, o l, c tnh cn c, sng to trong lao
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 65

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

ng; s tinh t trong ng x, tnh gin d trong li sng,Bn sc dn tc cn m nt trong c hnh


thc biu hin mang tnh dn tc c o. Bn sc dn tc l tng th nhng phm cht, tnh cch,
khuynh hng c bn thuc v sc mnh tim tng v sc sng to gip cho dn tc gi c tnh
duy nht, tnh thng nht, tnh nht qun trong qu trnh pht trin.
Bn sc dn tc l sc sng bn trong ca dn tc, l qu trnh dn tc thng xuyn t thc,
t khm ph, t vt qua chnh bn thn mnh, bit cnh tranh v hp tc tn ti v pht trin.
Bn sc dn tc th hin trong tt c cc lnh vc ca i sng x hi: cch t duy, cch sng,
cch dng nc, cch gi nc, cch sng to trong vn ha, khoa hc, ngh thut,nhng c th
hin su sc nht l trong h gi tr ca dn tc, n l ct li ca nn vn ha. H gi tr l nhng g
m nhn dn quan tm, l nim tin m nhn dn cho l thing ling, bt kh xm phm.
Bn sc dn tc pht trin theo s pht trin ca th ch kinh t, th ch x hi v th ch chnh tr
ca cc quc gia. N cng pht trin theo qu trnh hi nhp kinh t th gii, qu trnh giao lu vn ha
vi cc quc gia khc v s tip nhn tch cc vn ha, vn minh nhn loi.
Bn sc dn tc v tnh cht tin tin ca nn vn ha phi c thm m trong mi hot
ng xy dng, sng to vt cht, ng dng cc thnh tu khoa hc, cng ngh, gio dc, o to,
sao cho trong mi lnh vc chng ta c t duy c lp, c cch lm va hin i, va mang sc thi
Vit Nam. i vo kinh t th trng, m rng giao lu quc t, cng nghip ha, hin i ha t
nc phi tip thu nhng tinh hoa ca nhn loi, song phi lun pht huy nhng gi tr truyn thng
v bn sc dn tc.
Ba l, nn vn ha Vit Nam l nn vn ha thng nht m a dng trong cng ng cc
dn tc Vit Nam
Nt c trng ni bt ca vn ha Vit Nam l s thng nht m a dng, l s ha quyn bnh
ng, s pht trin c lp ca vn ha cc dn tc sng trn cng lnh th Vit Nam. Mi thnh
phn dn tc c truyn thng v bn sc ca mnh, c cng ng dn tc Vit Nam c nn vn ha
chung nht. S thng nht bao hm c tnh a dng - a dng trong s thng nht. Khng c s ng
ha hoc thn tnh, k th bn sc vn ha ca cc dn tc.
Bn l, xy dng v pht trin vn ha l s nghip chung ca ton dn do ng lnh o,
trong i ng tr thc gi vai tr quan trng
Mi ngi Vit Nam phn u v dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh
u tham gia s nghip xy dng v pht trin nn vn ha nc nh. Xy dng v pht trin vn ha
l s nghip chung ca ton dn. Giai cp cng nhn, nng dn, tr thc l lc lng ch lc, nng
ct trong xy dng v pht trin vn ha. i ng tr thc, vn ngh s gn b vi nhn dn lao ng,
c ng, Nh nc v nhn dn tn trng, to iu kin pht huy ti nng phc v nhn dn, cng
hin cho s nghip pht trin ca nn vn ha dn tc. S nghip xy dng v pht trin nn vn ha
nc nh do ng lnh o, Nh nc qun l.
xy dng i ng tr thc, ng ta khng nh: gio dc - o to cng vi khoa hc v
cng ngh c coi l quc sch hng u.
Hi ngh Trung ng 2 kha VIII (12/1996) khng nh: cng vi gio dc - o to, khoa hc v
cng ngh c coi l quc sch hng u, l ng lc pht trin kinh t - x hi, l iu kin cn thit
gi vng c lp dn tc v xy dng thnh cng ch ngha x hi.
Khoa hc v cng ngh l ni dung then cht trong mi hot ng ca tt c cc ngnh, cc cp,
l nhn t ch yu thc y tng trng kinh t, cng c quc phng v an ninh, l nn tng v l
ng lc cho s nghip cng nghip ha, hin i ha t nc .
Pht trin gio dc - o to, khoa hc v cng ngh l s nghip cch mng ca ton dn.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 66

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Nm l, vn ha l mt mt trn; xy dng v pht trin vn ha l s nghip cch mng


lu di, i hi phi c ch cch mng v s kin tr, thn trng
Bo tn v pht huy nhng di sn vn ha tt p ca dn tc, lm cho nhng gi tr y thm
su vo cuc sng, tr thnh tm l, tp qun tin b, vn minh l mt qu trnh cch mng y kh
khn, phc tp. Trong cng cuc , xy i i vi chng, ly xy lm chnh. Cng vi vic gi gn
v pht huy nhng di sn qu bu ca dn tc, tip thu tinh hoa vn ha th gii, sng to, vun p
nhng gi tr mi, phi kin tr u tranh bi tr cc h tc, cc thi h tt xu, chng m mu li
dng vn ha thc hin din bin ha bnh.
c.

nh gi vic thc hin ng li


Kt qu v ngha
Kt qu

C s vt cht, k thut ca vn ha mi bc u c to dng; qu trnh i mi t duy v


vn ha, v xy dng con ngi v ngun lc c bc pht trin r rt; mi trng vn ha c
nhng chuyn bin theo hng tch cc; hp tc quc t v vn ha c m rng.

Gio dc v o to c bc pht trin mi. Qui m gio dc v o to tng cc bc hc. Cht


lng i ng gio vin ph thng c chuyn bin, c s vt cht k thut cho trng hc trn c
nc c tng cng ng k. Dn tr tip tc c nng cao.

Khoa hc v cng ngh c bc pht trin, phc v thit thc hn nhim v pht trin kinh t - x
hi.

Vn ha pht trin, vic xy dng i sng vn ha v np sng vn minh c tin b tt c cc


tnh thnh trong c nc.
ngha

Nhng thnh tu trong xy dng vn ha chng t ng li, chnh sch vn ha ca ng v


Nh nc v ang pht huy tc dng tch cc, nh hng ng n cho s pht trin i sng vn
ha. Nhng thnh tu trn cn l kt qu ca s tham gia tch cc ca nhn dn v nhng n lc rt
ln ca cc lc lng hot ng trn lnh vc vn ha.
Hn ch v nguyn nhn
Hn ch
-

Thnh tu t c trn lnh vc vn ha cn cha tng xng so vi yu cu ca thi k i


mi v cha vng chc, cha tc ng c hiu qu i vi cc lnh vc ca i sng x hi,
c bit l lnh vc t tng. o c, li sng tip tc din bin phc tp, c mt s mt nghim
trng hn, tn hi khng nh n uy tn ca ng, Nh nc, nim tin ca nhn dn.

S pht trin ca vn ha cha ng b v cha tng xng vi tng trng kinh t, thiu gn b vi
nhim v xy dng v chnh n ng. Nhim v xy dng con ngi Vit Nam trong thi k cng
nghip ha, hin i ha cha to c chuyn bin r rt. Mi trng vn ha cn b nhim bi
cc t nn x hi,

Vic xy dng th ch vn ha cn chm, cha i mi, thiu ng b, lm hn ch tc dng ca


vn ha i vi cc lnh vc quan trng ca i sng x hi.

Tnh trng ngho nn, thiu thn, lc hu v i sng vn ha - tinh thn nhiu vng nng thn, vng
su, vng xa,cha c khc phc c hiu qu. Khong cch chnh lch v hng th vn ha gia
cc vng, min, khu vc, cc tng lp x hi ngy cng ln.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 67

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Nguyn nhn ch quan


-

Nhn thc ca ng v vai tr c bit quan trng ca vn ha cha tht y . Cc quan im


ch o v pht trin vn ha cha c qun trit thc hin nghim tc. Bnh ch quan, duy
ch trong qun l kinh t - x hi cng vi cuc khng hong kinh t - x hi tc ng tiu cc
n vic trin khai ng li pht trin vn ha.

Cha xy dng c c ch, chnh sch v gii php ph hp pht trin vn ha trong c ch
th trng nh hng x hi ch ngha v hi nhp quc t.

Mt b phn nhng ngi hot ng trn lnh vc vn ha c biu hin xa ri i sng, chy theo
ch ngha thc dng, th hiu thp km.
II. QU TRNH NHN THC V CH TRNG GII QUYT CC VN X HI
1. Thi k trc i mi
b.

Ch trng ca ng v gii quyt cc vn x hi

Giai on 1945 - 1954


-

Chnh sch x hi ca ng c ch o bi t tng: chng ta ginh c t do, c lp ri m


dn ta c cht i, cht rt, th t do, c lp cng khng lm g. Dn ch bit r gi tr ca t do,
ca c lp khi m dn c n no, mc ; do , chnh sch x hi cp bch lc by gi l lm
cho dn c n, lm cho dn c mc, lm cho dn c ch , lm cho dn c hc hnh. Tip sau
l lm cho ngi ngho th n, ngi n th kh giu, ngi kh giu th giu thm. Ch
trng trn nhanh chng i vo cuc sng v t c nhng hiu qu thit thc.

Cc vn x hi c gii quyt trong m hnh Dn ch nhn dn: Chnh ph c ch trng v


hng dn cc tng lp nhn dn ch ng v t t chc gii quyt cc vn x hi ca
chnh mnh. Chnh sch tng gia sn xut, ch trng tit kim,tr thnh phong tro rng ri.
Khuyn khch mi thnh phn x hi pht trin kinh t theo c ch th trng. Thc hin chnh
sch iu ha li ch gia ch v th.
Giai on 1955 - 1975

Cc vn x hi c gii quyt trong m hnh ch ngha x hi kiu c, trong hon cnh


chin tranh. Ch phn phi v thc cht l theo ch ngha bnh qun. Nh nc v tp th p ng
cc nhu cu x hi thit yu bng ch bao cp trn lan da vo vin tr.
Giai on 1975 - 1985
Cc vn x hi c gii quyt theo c ch k hoch ha tp trung, quan liu bao cp, trong
hon cnh t nc lm vo khng hong kinh t - x hi nghim trng, ngun vin tr gim dn, b
bao vy, c lp v cm vn.
c.

nh gi vic thc hin ng li


Kt qu thc hin ch trng v ngha

Chnh sch x hi thi k trc i mi tuy c nhiu nhc im v hn ch nhng vn m bo


c s n nh ca x hi trong iu kin chin tranh c lit ko di v t c mt s thnh
tu pht trin trn mt s lnh vc nh: vn ha, y t, gio dc, li sng, o c, k cng, an
ninh x hi, hon thnh ngha v ca hu phng ln i vi tin tuyn ln.

Nhng thnh tu ni ln bn cht tt p ca ch mi v s lnh o ng n ca ng


trong gii quyt cc vn x hi trong iu kin chin tranh ko di v kinh t chm pht trin.
Hn ch v nguyn nhn

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 68

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Hnh thnh tm l th ng, li vo Nh nc v tp th trong cch gii quyt cc vn x


hi; ch phn phi bnh qun khng khuyn khch nhng n v, c nhn lm tt, lm gii,
hnh thnh mt x hi ng, n nh nhng km nng ng, chm pht trin v nhiu mt.

Nguyn nhn c bn l do chng ta cha t ng tm chnh sch x hi trong quan h vi chnh


sch thuc cc lnh vc khc; ng thi, li p dng v duy tr qu lu c ch qun l kinh t k
hoch ha, tp trung, quan liu, bao cp.
2. Trong thi k i mi
a.

Qu trnh i mi nhn thc v gii quyt cc vn x hi


i hi i biu ng Cng sn Vit Nam ln VI

Nng cc vn x hi ln tm chnh sch. t r tm quan trng ca chnh sch x hi i vi


chnh sch kinh t v chnh sch cc lnh vc khc. Chnh sch x hi bao trm mi mt cuc sng
ca con ngi. Trnh pht trin kinh t l iu kin vt cht thc hin chnh sch x hi nhng
nhng mc tiu x hi li l mc ch ca cc hot ng kinh t. Ngay trong khun kh ca hot
ng kinh t chnh sch x hi c nh hng trc tip n nng sut lao ng, cht lng sn phm,
do , cn c chnh sch x hi c bn, lu di ph hp vi yu cu kh nng trong chng ng
u tin ca thi k qu .
i hi i biu ng Cng sn Vit Nam ln VII
Mc tiu chnh sch x hi thng nht vi mc tiu pht trin kinh t ch u nhm pht huy
sc mnh ca nhn t con ngi. Pht trin kinh t l c s, l tin thc hin cc chnh sch x
hi, ng thi, thc hin tt cc chnh sch x hi l ng lc thc y pht trin kinh t.
i hi i biu ng Cng sn Vit Nam ln VIII
-

Tng trng kinh t phi gn lin vi tin b v cng bng x hi ngay trong tng bc v trong
sut qu trnh pht trin. Cng bng x hi phi th hin c khu phn phi hp l t liu sn
xut ln khu phn phi kt qu sn xut, vic to iu kin cho mi ngi c c hi pht
trin v s dng tt nng lc ca mnh.

Thc hin nhiu hnh thc phn phi.

Khuyn khch lm giu hp php i i vi tch cc xa i gim ngho.

Cc vn x hi u c gii quyt theo tinh thn x hi ha.


i hi i biu ng Cng sn Vit Nam ln IX

Cc chnh sch x hi phi hng vo pht trin v lm lnh mnh ha x hi, thc hin cng
bng trong phn phi, to ng lc mnh m pht trin sn xut, tng nng sut lao ng x hi, thc
hin bnh ng trong cc quan h x hi, khuyn khch nhn dn lm giu hp php.
i hi i biu ng Cng sn Vit Nam ln X
Ch trng phi kt hp cc mc tiu kinh t vi cc mc tiu x hi trong phm vi c nc,
tng lnh vc, a phng.
Hi ngh Trung ng 4 kha X (01/ 2007)
Nhn mnh phi gii quyt tt cc vn x hi ny sinh trong qu trnh thc thi cc cam kt
vi WTO. Xy dng c ch nh gi v cnh bo nh k v tc ng ca vic gia nhp WTO i vi
lnh vc x hi c bin php x l ch ng, ng n, kp thi.
b.

Quan im v gii quyt cc vn x hi

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 69

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Mt l, kt hp cc mc tiu kinh t vi cc mc tiu x hi


-

K hoch pht trin kinh t phi tnh n mc tiu pht trin cc lnh vc x hi c lin quan trc
tip.

Mc tiu pht trin kinh t phi tnh n tc ng v hu qu x hi c th xy ra ch ng x


l.

Phi to c s thng nht, ng b gia cc chnh sch kinh t v chnh sch x hi.

S kt hp 2 loi mc tiu ny phi c qun trit tt c cc cp, cc ngnh, cc a phng,


tng n v kinh t c s.

Hai l, xy dng v hon thin th ch gn kt tng trng kinh t vi tin b, cng bng x
hi trong tng chnh sch pht trin
-

Trong tng chnh sch pht trin (ca Chnh ph, ngnh, Trung ng, a phng) cn t r v
x l hp l vic gn kt gia tng trng kinh t vi tin b v cng bng x hi.

Nhim v gn kt ny khng dng li nh mt khu hiu m phi c php ch ha thnh cc


th ch c tnh cng ch, buc ch th phi thi hnh.

Cc c quan, cc nh hoch nh chnh sch pht trin quc gia phi thu trit quan im pht
trin bn vng, pht trin hi ha,khng chy theo s lng tng trng bng mi gi.

Ba l, chnh sch x hi c thc hin trn c s pht trin kinh t, gn b hu c gia


quyn li v ngha v, gia cng hin v hng th
-

Chnh sch x hi c v tr, vai tr c lp tng i so vi kinh t, nhng khng th tch ri


trnh pht trin kinh t, cng khng th da vo vin tr nh thi bao cp.

Trong chnh sch x hi phi gn b gia quyn li v ngha v, gia cng hin v hng th.
l mt yu cu ca cng bng x hi v tin b x hi; xa b quan im bao cp, co bng; chm
dt c ch xin - cho trong chnh sch x hi.

Bn l, coi trng ch tiu GDP bnh qun u ngi gn vi ch tiu pht trin con ngi
(HDI) v ch tiu pht trin cc lnh vc x hi
Quan im ny th hin mc tiu cui cng v cao nht ca s pht trin phi l v con ngi,
v mt x hi dn giu, nc mnh, cng bng, dn ch, vn minh. Pht trin phi bn vng, khng
chy theo tng trng.
c.

Ch trng gii quyt cc vn x hi

Mt l, khuyn khch mi ngi dn lm giu theo php lut, thc hin c hiu qu mc tiu
xa i gim ngho.
Hai l, bo m cung ng dch v cng thit yu, bnh ng cho mi ngi dn, to vic lm v
thu nhp, chm sc sc khe cng ng.
Ba l, pht trin h thng y t cng bng v hiu qu.
Bn l, xy dng chin lc quc gia v nng cao sc khe v ci thin ging ni.
Nm l, thc hin tt cc chnh sch dn s v k hoch ha gia nh.
Su l, ch trng cc chnh sch u i x hi.
By l, i mi c ch qun l v phng thc cung ng cc dch v cng cng.
d.

nh gi s thc hin ng li

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 70

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Kt qu v ngha
-

T tm l th ng, li vo nh nc v tp th, trng ch vin tr chuyn sang tnh nng


ng, ch ng v tnh tch cc x hi ca tt c cc tng lp dn c.

T ch cao qu mc li ch ca tp th mt cch chung chung, tru tng tng bc


chuyn sang thc hin phn phi ch yu theo kt qu lao ng v hiu qu kinh t, ng thi,
phn phi theo mc ng gp cc ngun lc khc vo sn xut - kinh doanh v thng qua phc
li x hi. Nh vy, cng bng x hi c th hin ngy mt r hn.

T ch khng t ng tm quan trng ca chnh sch x hi trong mi quan h tng tc vi


chnh sch kinh t i n thng nht chnh sch kinh t vi chnh sch x hi, xem trnh pht
trin kinh t l iu kin vt cht thc hin chnh sch x hi, ng thi, thc hin tt chnh sch
x hi l ng lc quan trng thc y pht trin kinh t. Tng trng kinh t i i vi m bo tin
b v cng bng x hi ngay trong tng bc pht trin.
-

T ch nh nc bao cp ton b trong vic gii quyt vic lm dn dn chuyn trng tm


sang thit lp c ch, chnh sch cc thnh phn kinh t v ngi lao ng u tham gia to
vic lm.

T ch khng chp nhn c s phn ha giu - ngho i n khuyn khch mi ngi lm giu
hp php i i vi tch cc xa i gim ngho, coi vic c mt b phn dn c giu trc l
cn thit cho s pht trin.

T ch mun nhanh chng xy dng mt c cu x hi thun nht ch cn c giai cp cng nhn,


giai cp nng dn tp th v tng lp tr thc i n quan nim cn thit xy dng mt cng ng
x hi a dng, trong , cc giai cp, cc tng lp dn c u c ngha v, quyn li chnh ng,
on kt cht ch, gp phn xy dng t nc giu mnh.

Bn cnh giai cp cng nhn, giai cp nng dn v tng lp tr thc xut hin ngy cng ng
o cc doanh nhn, tiu ch, ch trang tri v cc nhm x hi khc phn u v s nghip dn
giu, nc mnh. Thnh tu xa i gim ngho c nhn dn ng tnh, c quc t tha
nhn.

coi pht trin gio dc - o to cng vi khoa hc v cng ngh l quc sch hng u
pht trin x hi, tng trng kinh t nhanh v bn vng. C gng thc hin cng bng x hi
trong gio dc, trong chm sc sc khe nhn dn, to iu kin ai cng c hc hnh; c
chnh sch tr cp bo him y t cho ngi ngho.

Nhn chung, qua 20 nm i mi, lnh vc pht trin x hi t c nhiu thnh tu. Mt
x hi m ang dn dn hnh thnh vi nhng con ngi dm ngh, dm lm, dm chu trch nhim,
khng chp nhn i ngho, lc hu, bit lm giu, bit cnh tranh v hnh ng v cng ng, v T
quc. Cch thc qun l x hi dn ch, ci m v cao php lut hn.
Hn ch v nguyn nhn
-

p lc tng dn s vn cn ln. Cht lng dn s cn thp ang l cn tr ln i vi mc tiu


pht trin kinh t - x hi v hi nhp kinh t quc t. Vn vic lm l bc xc v nan gii.

S phn ha giu ngho v bt cng x hi tip tc gia tng ng lo ngi.

T nn x hi gia tng v din bin phc tp, gy thit hi ln v kinh t v an sinh x hi.

Mi trng sinh thi b nhim tip tc tng thm; ti nguyn b khai thc ba bi v tn ph.

H thng gio dc, y t lc hu, xung cp, c nhiu bt cp; an sinh x hi cha c m bo.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 71

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Nguyn nhn ch yu ca nhng hn ch trn l do tng trng kinh t vn tch ri mc tiu v


chnh sch x hi, chy theo s lng, nh hng tiu cc n s pht trin bn vng x hi. Qun l
x hi cn nhiu bt cp, khng theo kp s pht trin kinh t - x hi.
CU HI N TP V THO LUN.
1. Phn tch qu trnh nhn thc v ni dung ng li xy dng, pht trin nn vn ha?
2. Ti sao ni Vn ha l mt mt trn?
3. Lm th no xy dng c mt nn vn ha tin tin m bn sc dn tc?
4. Phn tch qu trnh nhn thc v ch trng gii quyt cc vn x hi ca ng ta?
5. Phn tch vai tr v tc dng ca lnh vc vn ha x hi i vi s tn ti v pht trin ca mt
quc gia trong c VN?
TI LIU THAM KHO
1. B GD&T, Gio trnh ng li CM ca ng CSVN, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, HN,
2009

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 72

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Chng VIII

NG LI I NGOI
S tit ging l thuyt:07
S tit t hc: 04
Sau cch mng Thng Tm thnh cng, nc Vit Nam Dn ch Cng ha c thnh lp, Nh
nc dn ch nhn dn ra i, ng hoch nh ng li i ngoi vi nhng ni dung:
V mc tiu i ngoi: gp phn a nc nh n c lp hon ton v vnh vin.
V nguyn tc i ngoi: ly nguyn tc ca Hin chng i Ty Dng lm nn tng.
V phng chm i ngoi: qun trit quan im c lp, t ch, t lc, t cng.
- Trong nhng nm 1945-1946: hot ng i ngoi m ra cc din u tranh ngoi giao
gp phn bo v nn c lp dn tc v chnh quyn cch mng non tr; ng thi, t c s cho vic
xy dng quan h vi Lin hip quc v mt s nc khc, qua , nng cao hnh nh, uy tn ca
nc Vit Nam Dn ch Cng ha.
- Trong cuc khng chin chng thc dn Php v quc M (1946-1975): hot ng i
ngoi, u tranh ngoi giao tr thnh mt b phn quan trng ca hai cuc khng chin. Vi ng
li i ngoi ng n, ng ta xy dng c mt trn nhn dn th gii rng ri, on kt v
ng h Vit Nam chng M xm lc. Mt trn bao gm: cc nc x hi ch ngha, cc nc
c lp dn tc, cc lc lng yu chung ha bnh, dn ch v tin b trn th gii, trong , c c
mt b phn nhn dn Php v nhn dn M. Cch mng Vit Nam tp hp c mt lc lng
quc t mnh m gp phn a cuc khng chin chng Php v chng M n thng li hon ton.
I. NG LI I NGOI THI K T NM 1975 N NM 1986.
1. Hon cnh lch s.
a. Tnh hnh th gii.
- T thp k 70 ca th k XX, s tin b nhanh chng ca cch mng khoa hc v cng ngh
thc y lc lng sn xut th gii pht trin mnh. Nht Bn v Ty u vn ln tr thnh hai
trung tm ln ca kinh t th gii; xu th chy ua pht trin kinh t dn n cc din ha hon
gia cc nc ln.
- Vi thng li ca cch mng Vit Nam nm 1975 v cc nc ng Dng, h thng x hi
ch ngha ln mnh khng ngng, phong tro c lp dn tc v phong tro cch mng ca giai cp
cng nhn ang trn pht trin. Tuy nhin, t gia thp k 70 ca th k XX, tnh hnh kinh t - x
hi cc nc x hi ch ngha xut hin s tr tr v mt n nh.
- Tnh hnh khu vc ng Nam c nhng chuyn bin mi: Sau nm 1975, M rt khi ng
Nam ; khi qun s SEATO tan r; thng 02 nm 1976, cc nc ASEAN k Hip c thn thin
v hp tc ng Nam (Hip c Bali) m ra cc din ha bnh, hp tc trong khu vc.
b. Tnh hnh trong nc.
Thun li.
-

C nc xy dng ch ngha x hi vi kh th ca mt dn tc va ginh c thng li v i.

Cng cuc xy dng ch ngha x hi t c mt s thnh tu quan trng.


Kh khn.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 73

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Va phi khc phc hu qu ca chin tranh, va phi i ph vi chin tranh bin gii Ty Nam
v bin gii pha Bc.

Cc th lc th ch s dng nhng th on nham him chng ph cch mng Vit Nam. i hi


ng Cng sn Vit Nam ln V nhn nh: Nc ta ang trong tnh th va c ha bnh, va
phi ng u vi kiu chin tranh ph hoi nhiu mt.

T tng ch quan, nng vi, mun tin nhanh ln ch ngha x hi trong mt thi gian ngn
dn n nhng kh khn v kinh t - x hi.
2. Ni dung ng li i ngoi ca ng
i hi ng Cng sn Vit Nam ln IV.

Xc nh nhim v i ngoi: Ra sc tranh th nhng iu kin quc t thun li nhanh


chng hn gn vt thng chin tranh, xy dng c s vt cht k thut ca ch ngha x hi
nc ta.

Trong quan h vi cc nc: cng c v tng cng tnh on kt chin u v quan h hp tc vi


tt c cc nc x hi ch ngha; bo v v pht trin mi quan h c bit Vit Nam - Lo Campuchia; sn sng thit lp, pht trin quan h hu ngh v hp tc vi cc nc trong khu vc;
thit lp v m rng quan h bnh thng gia Vit Nam vi tt c cc nc trn c s tn trng
c lp ch quyn, bnh ng v cng c li.

T gia nm 1978, ng iu chnh mt s ch trng, chnh sch i ngoi nh: cng c, tng
cng hp tc mi mt vi Lin X, coi quan h vi Lin X l hn tng trong chnh sch i
ngoi; nhn mnh yu cu bo v mi quan h c bit Vit - Lo trong bi cnh vn Campuchia
ang din bin phc tp; ch trng gp phn xy dng khu vc ng Nam ha bnh, t do,
trung lp v n nh; ra yu cu m rng quan h kinh t i ngoi.
i hi ng Cng sn Vit Nam ln V.

Xc nh: Cng tc i ngoi phi tr thnh mt mt trn ch ng, tch cc trong u tranh
nhm lm tht bi chnh sch ca cc th lc hiu chin mu toan chng ph cch mng nc ta.

V quan h vi cc nc: ng ta nhn mnh: on kt v hp tc ton din vi Lin X l


nguyn tc, l chin lc v lun lun l hn tng trong chnh sch i ngoi ca Vit Nam;
xc nh quan h c bit Vit Nam - Lo - Campuchia c ngha sng cn i vi vn mnh ca 3
dn tc; ku gi cc nc ASEAN hy cng cc nc ng Dng i thoi v thng lng
gii quyt cc tr ngi nhm xy dng ng Nam thnh khu vc ha bnh v n nh; ch trng
khi phc quan h bnh thng vi Trung Quc trn c s cc nguyn tc cng tn ti ha bnh;
ch trng thit lp v m rng quan h bnh thng v mt nh nc, v kinh t, vn ha, khoa
hc, k thut vi tt c cc nc khng phn bit ch chnh tr.

Nh vy, u tin trong chnh sch i ngoi ca Vit Nam giai on 1975 - 1986 l xy dng quan h
hp tc ton din vi Lin X v cc nc x hi ch ngha; cng c v tng cng on kt hp tc vi
Lo v Campuchia; m rng quan h hu ngh vi cc nc khng lin kt v cc nc ang pht trin; u
tranh vi s bao vy, cm vn ca cc th lc th ch.
3. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn.
a. Kt qu v ngha.
Kt qu.
-

Quan h i ngoi ca Vit Nam vi cc nc x hi ch ngha c tng cng, c bit l vi


Lin X. Ngy 29/6/1978, Vit Nam gia nhp Hi ng tng tr kinh t (khi SEV). Vin tr

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 74

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

hng nm v kim ngch bun bn gia Vit Nam vi Lin X v cc nc x hi ch ngha khc
trong khi SEV u tng. Ngy 31/11/1978, Vit Nam k Hip c hu ngh v hp tc ton din
vi Lin X.
-

T nm 1975 n 1977, Vit Nam thit lp quan h ngoi giao vi 23 nc; ngy 15/9/1976,
Vit Nam tip nhn gh thnh vin chnh thc Qu Tin t quc t (IMF); ngy 21/9/1976, tip
nhn gh thnh vin chnh thc Ngn hng th gii (WB); ngy 23/9/1976, gia nhp Ngn hng
pht trin chu (ADB); ngy 20/9/1977, tip nhn gh thnh vin ti Lin hp quc; tham gia
tch cc cc hot ng trong phong tro khng lin kt,T nm 1977, mt s nc t bn m
quan h hp tc kinh t vi Vit Nam.

Cui nm 1976, Philippin v Thi Lan l nc cui cng trong t chc ASEAN thit lp quan h
ngoi giao vi Vit Nam.
ngha
Kt qu i ngoi t c c ngha rt quan trng i vi cch mng Vit Nam:

tranh th c ngun vin tr ng k, gp phn khi phc t nc sau chin tranh.

Vic Vit Nam tr thnh thnh vin ca cc t chc tranh th c s ng h, hp tc ca cc


nc, cc t chc quc t; ng thi, pht huy c vai tr ca nc ta trn trng quc t.

Vic thit lp quan h ngoi giao vi cc nc ASEAN to thun li trin khai cc hot
ng i ngoi trong giai on sau nhm xy dng ng Nam tr thnh khu vc ha bnh, hu
ngh v hp tc.
Hn ch v nguyn nhn.
Hn ch.

Quan h quc t gp kh khn, tr ngi ln. Nc ta b bao vy, c lp, trong c bit l t
cui thp k 70 ca th k XX, ly c s kin Campuchia, cc nc ASEAN v mt s nc khc
thc hin bao vy, cm vn Vit Nam.
Nguyn nhn.
-

Ta cha nm bt c xu th chuyn t i u sang ha hon v chy ua kinh t trn th gii;


do , khng tranh th c cc nhn t thun li trong quan h quc t phc v cho cng
cuc khi phc v pht trin kinh t sau chin tranh; khng kp thi i mi quan h i ngoi
cho ph hp vi tnh hnh.

Nguyn nhn c bn l do ch quan, duy ch, li suy ngh v hnh ng gin n, nng vi,
chy theo nguyn vng ch quan.
II. NG LI I NGOI, HI NHP KINH T QUC T THI K I MI
1. Hon cnh lch s v qu trnh hnh thnh ng li
a. Hon cnh lch s
Tnh hnh th gii gia thp k 80 th k XX

Cch mng khoa hc cng ngh tip tc pht trin mnh m, tc ng su sc n mi mt i


sng ca cc quc gia, dn tc.

Cc nc x hi ch ngha lm vo khng hong su sc, ch ngha x hi Lin X sp ,


dn n nhng bin i to ln v quan h quc t. Trt t th gii c hnh thnh t sau chin
tranh th gii II (trt t th gii 2 cc) tan r, m ra thi k hnh thnh mt trt t th gii mi.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 75

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Trn phm vi th gii, nhng cuc chin tranh cc b, xung t, tranh chp vn cn, nhng xu
th chung ca th gii l ha bnh, hp tc pht trin.

Cc quc gia, cc t chc v lc lng chnh tr quc t thc hin iu chnh chin lc i ni,
i ngoi v phng thc hnh ng cho ph hp vi yu cu, nhim v bn trong v c im
ca th gii.

Xu th chy ua pht trin kinh t khin cc nc, nht l nhng nc ang pht trin i mi t
duy i ngoi, thc hin chnh sch a phng ha, a dng ha quan h quc t; m rng v
tng cng lin kt, hp tc vi cc nc pht trin tranh th vn, k thut, cng ngh, m
rng th trng, hc tp kinh nghim t chc, qun l kinh doanh.

Cc nc i mi t duy v quan nim sc mnh, v th quc gia. Thay th cch nh gi c (ch


yu da vo sc mnh qun s) bng cc tiu ch tng hp, trong sc mnh kinh t c t
v tr quan trng hng u.
Xu th ton cu ha v tc ng ca n.

Xu th ton cu ha: Di gc kinh t, ton cu ha l qu trnh lc lng sn xut v quan h


kinh t quc t pht trin vt qua ro cn bi bin gii quc gia v khu vc, lan ta ra phm vi
ton cu, trong , hng ha, vn, tin t, thng tin, lao ng,vn ng thng thong; s phn
cng lao ng mang tnh quc t; quan h kinh t gia cc quc gia, khu vc an xen nhau, hnh
thnh mng li quan h a chiu.

Nhng tc ng:

+ Tch cc: th trng m rng, trao i hng ha tng mnh thc y pht trin sn xut cc
nc; ngun vn, khoa hc cng ngh, kinh nghim qun l, mang li li ch cho cc bn tham gia
hp tc. Ton cu ha lm tng tnh ty thuc ln nhau, nng cao s hiu bit gia cc quc gia,
thun li cho vic xy dng mi trng ha bnh, hu ngh v hp tc gia cc nc.
+ Tiu cc: Cc nc cng nghip pht trin thao tng, chi phi qu trnh ton cu ha to nn
s bt bnh ng trong quan h quc t v lm tng s phn cc gia nc giu v nc ngho.
Tnh hnh khu vc chu - Thi Bnh Dng.
T nhng nm 1990, c nhiu chuyn bin mi: khu vc vn tn ti nhng bt n (vn ht
nhn, vn tranh chp lnh hi vng bin ng, mt s nc tng cng v trang), l khu vc c
tim lc ln v nng ng v pht trin kinh t. Xu th ha bnh v hp tc trong khu vc pht trin
mnh.
Yu cu, nhim v ca cch mng Vit Nam.
-

S bao vy chng ph ca cc th lc th ch t na cui thp k 70 th k XX to nn tnh


trng cng thng, mt n nh trong khu vc v gy kh khn cn tr i vi s pht trin ca
cch mng Vit Nam, l mt trong nhng nguyn nhn dn n cuc khng hong kinh t - x hi
nc ta. V vy, vn gii ta tnh trng i u, th ch, ph th b bao vy, cm vn, tin ti
m rng quan h hp tc vi cc nc, to mi trng quc t thun li tp trung xy dng
kinh t l nhu cu cn thit v cp bch i vi nc ta.

Do hu qu nng n ca chin tranh v cc khuyt im ch quan, nn kinh t Vit Nam lm vo


khng hong nghim trng. Nguy c tt hu xa hn v kinh t l mt trong nhng thch thc ln
i vi cch mng Vit Nam. V vy, nhu cu chng tt hu v kinh t t ra gay gt. thu hp
khong cch, ngoi vic pht huy ti a ngun lc trong nc, cn tranh th cc ngun lc bn
ngoi, trong , m rng v tng cng hp tc kinh t, tham gia vo c ch hp tc a phng
c ngha c bit quan trng.

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 76

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Nhng c im, xu th quc t v yu cu, nhim v ca cch mng Vit Nam l c s


ng Cng sn Vit Nam xc nh quan im v hoch nh ch trng, chnh sch i ngoi thi k
i mi.
b. Cc giai on hnh thnh, pht trin ng li.
Giai on 1986 - 1996: Xc lp ng li i ngoi c lp t ch, rng m, a dng ha, a
phng ha quan h quc t.
-

i hi i biu ng ton quc ln VI nhn nh: Xu th m rng phn cng, hp tc gia cc


nc, k c cc nc c ch kinh t - x hi khc nhau, cng l nhng iu kin rt quan trng
i vi cng cuc xy dng ch ngha x hi ca nc ta.

T , ng ch trng phi bit kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i trong iu


kin mi v ra yu cu m rng quan h hp tc kinh t vi cc nc ngoi h thng x hi ch
ngha, vi cc nc cng nghip pht trin, cc t chc quc t v t nhn nc ngoi trn nguyn
tc bnh ng cng c li.
+ Thng 12/1987, Lut u t nc ngoi ti Vit Nam c ban hnh to c s php l cho
cc hot ng u t trc tip nc ngoi vo Vit Nam.
+ Thng 5/1988, B Chnh tr ra Ngh quyt s 13 v nhim v v chnh sch i ngoi trong
tnh hnh mi, khng nh mc tiu chin lc v li ch cao nht ca ng, ca nhn dn ta l phi
cng c v gi vng ha bnh tp trung sc xy dng v pht trin kinh t. B Chnh tr ch
trng kin quyt ch ng chuyn t tnh trng i u sang u tranh v hp tc trong cng tn ti
ha bnh; m rng quan h hp tc quc t, ra sc a dng ha quan h i ngoi. Ngh quyt s 13
ca B Chnh tr nh du s i mi t duy quan h quc t v chuyn hng ton b chin lc i
ngoi ca ng ta. S chuyn hng ny t nn mng hnh thnh ng li i ngoi c lp t
ch, rng m, a dng ha, a phng ha quan h quc t.
+ T nm 1989, ng ch trng xa b tnh trng c quyn trong sn xut v kinh doanh
xut nhp khu. Ch trng trn c xem l bc i mi u tin trn lnh vc kinh t i ngoi
ca Vit Nam.
-

i hi i biu ng ton quc ln VII ch trng: Hp tc bnh ng v cng c li vi tt c


cc nc, khng phn bit ch chnh tr - x hi khc nhau, trn c s cc nguyn tc cng tn
ti ha bnh, vi phng chm Vit Nam mun l bn vi tt c cc nc trong cng ng th
gii, phn u v ha bnh, c lp v pht trin.

i hi VII i mi chnh sch i ngoi vi cc i tc c th. Vi Lo v Campuchia, thc


hin i mi phng thc hp tc, ch trng hiu qu trn tinh thn bnh ng. Vi Trung Quc,
ng ch trng thc y bnh thng ha quan h, tng bc m rng hp tc Vit - Trung. Trong
quan h vi khu vc, ch trng pht trin quan h hu ngh vi cc nc ng Nam v chu Thi Bnh Dng, phn u cho mt ng Nam ha bnh, hu ngh v hp tc. i vi Hoa K,
i hi nhn mnh yu cu thc y qu trnh bnh thng ha quan h Vit Nam - Hoa K.
+ Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi xc nh mi quan h
hu ngh v hp tc vi nhn dn tt c cc nc trn th gii l mt trong nhng c trng c bn ca
x hi x hi ch ngha m nhn dn ta xy dng.
+ Hi ngh Trung ng 3 kha VII (6/1992) nhn mnh yu cu a dng ha, a phng ha
quan h quc t. M rng ca tip thu vn, cng ngh, kinh nghim qun l, tip cn th trng
th gii trn c s m bo an ninh quc gia, bo v ti nguyn, mi trng, hn ch n mc ti
thiu nhng tiu cc pht sinh trong qu trnh m ca.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 77

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

+ Hi ngh i biu ton quc gia nhim k kha VII (01/1994) ch trng trin khai mnh
m v ng b ng li i ngoi c lp t ch, rng m, a dng ha v a phng ha quan h
i ngoi, trn c s t tng ch o l: gi vng nguyn tc c lp, thng nht v ch ngha x
hi; ng thi, phi sng to, nng ng, linh hot ph hp vi v tr, iu kin v hon cnh c th
ca Vit Nam cng nh din bin ca tnh hnh th gii v khu vc, ph hp vi c im tng i
tng.
Nh vy, quan im, ch trng i ngoi rng m c ra t i hi ng ln th VI, sau
c cc Ngh quyt Trung ng kha VI, VII pht trin hnh thnh ng li i ngoi c
lp t ch, rng m, a dng ha v a phng ha quan h quc t.
Giai on 1996 - nay: B sung v pht trin ng li i ngoi theo phng chm ch ng,
tch cc hi nhp kinh t quc t.
-

i hi i biu ng ton quc ln VIII khng nh: tip tc m rng quan h quc t, hp tc
nhiu mt vi cc nc, cc trung tm kinh t, chnh tr khu vc v quc t; ng thi, ch trng
xy dng nn kinh t m v y nhanh qu trnh hi nhp kinh t khu vc v th gii.

So vi i hi VII, ch trng i ngoi ca i hi VIII c 3 im mi. Mt l, ch trng


m rng quan h vi cc ng cm quyn v cc ng khc; hai l, qun trit yu cu m rng quan
h i ngoi nhn dn, quan h vi cc t chc phi chnh ph; ba l, ln u tin trn lnh vc i
ngoi ng a ra ch trng th nghim tin ti thc hin u t ra nc ngoi.
Hi ngh 4 kha VIII (12/1997) ch r: trn c s pht huy ni lc, thc hin nht qun, lu di
chnh sch thu ht cc ngun lc bn ngoi, Ngh quyt ra ch trng tin hnh khn trng, vng
chc vic m phn Hip nh Thng mi vi M, gia nhp APEC v WTO.
-

i hi i biu ng ton quc ln IX: ch trng ch ng hi nhp kinh t quc t v khu


vc theo tinh thn pht huy ti a ni lc. Ln u tin ng nu r quan im v xy dng nn
kinh t c lp t ch: Xy dng nn kinh t c lp t ch, trc ht l c lp t ch v ng
li, chnh sch, ng thi c tim lc kinh t mnh. Xy dng nn kinh t c lp t ch phi
i i vi ch ng hi nhp kinh t quc t, m rng v nng cao hiu qu kinh t i ngoi, kt
hp ni lc vi ngoi lc thnh ngun lc tng hp pht trin t nc.

i hi IX pht trin phng chm ca i hi VII: t phng chm: Vit Nam mun l bn
vi tt c cc nc trong cng ng th gii, phn u v ha bnh, c lp v pht trin thnh
phng chm: Vit Nam sn sng l bn, l i tc tin cy ca cc nc trong cng ng quc t,
phn u v ha bnh, c lp v pht trin.
+ Ngh quyt 7 ca B Chnh tr (11/2001) v hi nhp kinh t quc t ra 9 nhim v c th v
6 bin php t chc thc hin qu trnh hi nhp kinh t quc t.
+ Hi ngh 9 kha IX (01/2004) nhn mnh yu cu chun b tt cc iu kin trong nc
sm gia nhp t chc WTO; kin quyt u tranh vi mi biu hin ca cc li ch cc b lm km
hm tin trnh hi nhp kinh t quc t.
-

i hi i biu ng ton quc ln X nu quan im: thc hin nht qun ng li i ngoi
c lp t ch, ha bnh, hp tc v pht trin; chnh sch i ngoi rng m, a phng ha, a
dng ha cc quan h quc t. ng thi, ra ch trng ch ng v tch cc hi nhp kinh t
quc t.

+ Ch ng hi nhp kinh t quc t l hon ton ch ng quyt nh ng li, chnh sch


hi nhp kinh t quc t, khng ri vo th b ng; phn tch la chn phng thc hi nhp
ng, d bo c nhng tnh hung thun li v kh khn khi hi nhp kinh t quc t.
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 78

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

+ Tch cc hi nhp kinh t quc t l khn trng chun b, iu chnh, i mi bn trong, t


phng thc lnh o, qun l n hot ng thc tin; t trung ng n a phng, doanh nghip;
khn trng xy dng l trnh, k hoch, hon chnh h thng php lut; nng cao nng lc cnh
tranh ca doanh nghip v nn kinh t; tch cc nhng phi thn trng, vng chc.
Ch ng v tch cc hi nhp kinh t quc t phi l ch, quyt tm ca ng, Nh nc,
ton dn, ca mi doanh nghip thuc cc thnh phn kinh t v ton x hi.
Nh vy, ng li i ngoi c lp t ch, rng m, a dng ha v a phng ha quan h
quc t c xc lp trong mi nm u ca thi k i mi. n i hi X c b sung, pht
trin theo phng chm ch ng, tch cc hi nhp kinh t quc t, hnh thnh ng li i ngoi
c lp t ch, ha bnh, hp tc v pht trin; chnh sch i ngoi rng m a phng ha, a dng
ha cc quan h quc t.
2. Ni dung ng li i ngoi, hi nhp kinh t quc t
a. Mc tiu, nhim v v t tng ch o
- C hi v thch thc
+ C hi:
Xu th ha bnh, hp tc pht trin v xu th ton cu ha kinh t to thun li cho nc ta m
rng quan h i ngoi, hp tc pht trin kinh t. Mt khc, thng li ca s nghip i mi nng
cao th v lc ca nc ta trn trng quc t, to tin mi cho quan h i ngoi, hi nhp kinh
t quc t.
+ Thch thc
Nhng vn ton cu nh phn ha giu ngho, dch bnh, ti phm xuyn quc gia,gy
tc hi bt li i vi nc ta.
Nn kinh t Vit Nam phi chu sc p cnh tranh gay gt trn c 3 cp : sn phm, doanh
nghip, quc gia; nhng bin ng trn th trng quc t tc ng nhanh v mnh hn n th
trng trong nc, tim n nguy c gy ri lon, thm ch khng hong kinh t - ti chnh.
Li dng ton cu ha, cc th lc th ch s dng chiu bi dn ch, nhn quyn
chng ph ch chnh tr v s n nh, pht trin ca nc ta.
Nhng c hi v thch thc nu trn tc ng qua li v chuyn ha ln nhau (c hi khng
t pht huy m ty thuc vo kh nng tn dng c hi. Tn dng tt c hi s to th v lc mi
vt qua thch thc. Ngc li, nu khng tn dng hoc b l c hi th thch thc s tng ln, cn
tr s pht trin).
- Mc tiu, nhim v i ngoi
Ly vic gi vng mi trng ha bnh, n nh; to cc iu kin quc t thun li cho cng
cuc i mi pht trin kinh t - x hi l li ch cao nht ca T quc. M rng i ngoi v hi
nhp kinh t quc t l to thm ngun lc p ng yu cu pht trin ca t nc; kt hp ni
lc vi ngoi lc to thnh ngun lc tng hp y mnh cng nghip ha, hin i ha, thc hin
dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh; pht huy vai tr v nng cao v th ca
Vit Nam trn trng quc t; gp phn tch cc vo cuc u tranh chung ca nhn dn th gii v
ha bnh, c lp dn tc, dn ch v tin b x hi.
T tng ch o

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 79

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

+ Bo m li ch dn tc chn chnh l xy dng thnh cng v bo v vng chc T quc Vit


Nam x hi ch ngha; ng thi, thc hin ngha v quc t theo kh nng ca Vit Nam.
+ Gi vng c lp, t ch, t cng i i vi y mnh a phng ha, a dng ha quan h
i ngoi.
+ Nm vng hai mt hp tc v u tranh trong quan h quc t.
+ M rng quan h vi mi quc gia v vng lnh th, khng phn bit ch chnh tr x hi.
Coi trng quan h ha bnh, hp tc trong khu vc; ch ng tham gia cc t chc a phng, khu
vc v ton cu.
+ Kt hp i ngoi ca ng, ngoi giao Nh nc v i ngoi nhn dn. Xc nh hi nhp
kinh t quc t l cng vic ca ton dn.
+ Gi vng n nh chnh tr, kinh t - x hi; gi gn bn sc vn ha dn tc; bo v mi
trng sinh thi trong qu trnh hi nhp kinh t quc t.
+ Pht huy ti a ni lc i i vi thu ht v s dng c hiu qu cc ngun lc bn ngoi; xy
dng nn kinh t c lp, t ch; to ra v s dng c hiu qu cc li th so snh trong qu trnh hi
nhp.
+ y nhanh nhp ci cch th ch, c ch, chnh sch kinh t ph hp vi ch trng, nh
hng ca ng v Nh nc.
+ Gi vng v tng cng s lnh o ca ng, pht huy vai tr ca Nh nc, Mt trn T
quc v cc on th nhn dn, tn trng v pht huy quyn lm ch tp th ca nhn dn, tng
cng sc mnh khi i on kt ton dn trong tin trnh hi nhp kinh t quc t.
b. Mt s ch trng, chnh sch ln v m rng quan h i ngoi, hi nhp kinh t quc t
-

a cc quan h quc t c thit lp i vo chiu su, n nh, bn vng.

Ch ng v tch cc hi nhp kinh t quc t theo l trnh ph hp.

B sung, hon thin h thng php lut v th ch kinh t ph hp vi cc nguyn tc, quy nh
ca t chc WTO.

y mnh ci cch hnh chnh, nng cao hiu qu, hiu lc ca b my nh nc.

Nng cao nng lc cnh tranh quc gia, doanh nghip v sn phm trong hi nhp kinh t quc t.

Gii quyt tt cc vn vn ha, x hi v mi trng trong qu trnh hi nhp.

Xy dng v vn hnh c hiu qu mng li an sinh x hi nh: gio dc, bo him y t, y mnh
cng tc xa i gim ngho, hn ch nhp khu nhng mt hng c hi cho mi trng,...

Gi vng v tng cng quc phng, an ninh trong qu trnh hi nhp.

Phi hp cht ch hot ng i ngoi ca ng, ngoi giao Nh nc v i ngoi nhn dn;
chnh tr i ngoi v kinh t i ngoi.

i mi v tng cng s lnh o ca ng, s qun l ca Nh nc i vi cc hot ng i


ngoi.
3. Thnh tu, ngha, hn ch v nguyn nhn
a. Thnh tu v ngha
Thnh tu

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 80

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

Ph th bao vy, cm vn ca cc th lc th ch, to dng mi trng quc t thun li cho s


nghip xy dng v bo v T quc.

Gii quyt ha bnh cc vn bin gii, lnh th, bin o vi cc nc lin quan.

M rng quan h i ngoi theo hng a phng ha, a dng ha.

Tham gia cc t chc kinh t quc t.

Thu ht u t nc ngoi, m rng th trng, tip thu khoa hc cng ngh v k nng qun l.

Tng bc a hot ng ca cc doanh nghip v c nn kinh t vo mi trng cnh tranh.


ngha

Nhng kt qu trn rt quan trng: tranh th c cc ngun lc bn ngoi kt hp vi cc


ngun lc trong nc hnh thnh sc mnh tng hp gp phn a n nhng thnh tu kinh t to
ln. Gp phn gi vng v cng c c lp, t ch, nh hng x hi ch ngha; gi vng an ninh
quc gia v bn sc vn ha dn tc; nng cao v th v pht huy vai tr nc ta trn trng quc t.
b. Hn ch v nguyn nhn
-

Trong quan h vi cc nc, nht l nc ln, chng ta cn lng tng v b ng. Cha xy dng
c quan h li ch an xen, ty thuc ln nhau vi cc nc.

Mt s ch trng, c ch, chnh sch chm i mi so vi yu cu m rng quan h i ngoi,


hi nhp kinh t quc t; h thng lut php cha hon chnh, khng ng b, gy kh khn trong
vic thc hin cc cam kt ca cc t chc kinh t quc t.

Cha hnh thnh c mt k hoch tng th v di hn v hi nhp kinh t quc t v mt l


trnh hp l cho vic thc hin cc cam kt.

Doanh nghip nc ta hu ht qui m nh, yu km c v qun l v cng ngh; trong lnh vc


sn xut cng nghip, trnh trang thit b lc hu; kt cu h tng v cc ngnh dch v c bn
phc v sn xut kinh doanh u km pht trin v c chi ph cao hn cc nc trong khu vc.

i ng cn b lnh vc i ngoi nhn chung cha p ng nhu cu c v s lng v cht lng;


cn b doanh nghip t hiu bit v lut php quc t, v k thut kinh doanh.

Qu trnh thc hin ng li i ngoi, hi nhp kinh t quc t t nm 1986 n nm 2008 mc


d cn nhng hn ch, nhng thnh tu l c bn, c ngha rt quan trng: gp phn a t nc ra
khi khng hong kinh t - x hi, nn kinh t Vit Nam c bc pht trin mi; th v lc ca cch
mng Vit Nam c nng cao trn thng trng v chnh trng quc t. Cc thnh tu i ngoi
trong hn 20 nm qua chng minh ng li i ngoi, hi nhp kinh t quc t ca ng v Nh
nc trong thi k i mi l ng n v sng to.
CU HI N TP V THO LUN.
1. Phn tch ng li i ngoi c bn ca Vit Nam t 1975 - 1986?
2. Lm r cc c s ng ta hnh thnh ng li i ngoi thi k i mi?
3. Phn tch ni dung ng li i ngoi, hi nhp kinh t ca nc ta hin nay?
4. Phn tch mi quan h gia i ni v i ngoi?
5. Phn tch vai tr v tc dng ca ng li i ngoi v hi nhp kinh t i vi s tn ti v pht
trin ca VN?
TI LIU THAM KHO
Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 81

Tm tt bi ging mn ng li cch mng ca ng cng sn Vit Nam

1. B GD&T, Gio trnh ng li CM ca ng CSVN, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, HN,


2009
2. ng CSVN, BCHTW, BC tng kt l lun: Bo co tng kt mt s vn l lun - thc tin
qua 20 nm i mi (1986 2006), lu hnh ni b, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, HN, 2005,
tr.96-97.
3. Tp ch cng sn, s 795 (thng 1/2009), tr32,49
4. inh Xun L, T tng HCM v i ngoi v s vndng ca ng trong thi k i mi, Nh
xut bn Chnh tr Quc gia, HN, 2005

Lu hnh ni b

Ths Nguyn Th M Hnh

trang 82

You might also like