Áp dụng phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ trong dạy học hoá học phổ thông nhằm tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh thông qua nhóm oxi líp 10 - Ban nâng cao".

Kha lun tt nghip V Th Hin
PHN 1: M U I. L do chn ti: Trong bi cnh nn kinh t, khoa hc, cng ngh, thng tin ngy cng pht trin mnh m, x hi cn nhng ngi c tri thc, ch ng, sng to, nng ng, nhy bn. Con ngi c c nhng phm cht trc tin t qu trnh hc tp, v vy, trong dy hc cn s dng nhng phng php dy hc pht huy c tnh tch cc ca hc sinh. Ngoi ra, lm vic hp tc cng l mt k nng cn phi c trong x hi hin i. M theo nhn nh chung th k nng ny ca ngi Vit Nam cn thp, v d nh khi so snh vi Nht Bn (mt trong nhng nc pht trin) mt ngi Vit Nam lm vic hn mt ngi Nht nhng ba ngi Vit Nam li lm vic khng bng ba ngi Nht. Phng php dy hc hp tc l phng php dy hc trong thng qua lm vic nhm hc sinh s lnh hi c tri thc, gio vin ch l ngi t chc, hng dn v iu khin - p ng c yu cu i mi phng php dy hc ng thi hnh thnh, rn luyn k nng lm vic hp tc cho hc sinh. Phng php ny c cc nh gio dc trn th gii nghin cu t kh lu v p dng nhiu cc nc phng ty cho kt qu tt. Vit Nam, trong vi nm gn y, phng php dy hc hp tc cng c quan tm song mi ch l bc u tm hiu; s cng trnh nghin cu v phng php ny cn t v vic p dng trong ging dy cng rt hn ch, cha pht huy c ht tc dng ca n. Hn na, ho hc l mt mn khoa hc thc nghim, c s kt hp gia l thuyt v thc nghim, i hi hc sinh phi c kh nng t khm ph, tm ti chim lnh tri thc. Chnh v nhng l do nu trn v vi mong mun gp phn nng cao cht lng dy hc mn ho hc chng ti chn ti p dng phng php dy hc hp tc theo nhm nh trong dy hc ho hc ph thng
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

nhm tch cc ho hot ng hc tp ca hc sinh thng qua nhm oxi lp 10 - Ban nng cao. III. Mc ch, nhim v: 1. Mc ch: Nghin cu c s l lun PPDH hp tc, trn c s xt n kh nng vn dng PPDH ny trong dy hc ho hc nhm oxi - lp 10 - ban nng cao nhm tch cc ho hot ng ca hc sinh, gp phn nng cao cht lng dy v hc ho hc trong trng ph thng. 2. Nhim v: - Nghin cu c s l lun ca phng php s phm tng tc, phng php dy hc tch cc, phng php dy hc hp tc. - T c s l lun tm ra cc nguyn tc p dng, xy dng v t chc dy hc theo phng php dy hc hp tc. - Chn, thit k hot ng dy hc mt s ni dung trong nhm nhm oxi - lp 10 THPT - ban nng cao c s dng phng php dy hc hp tc. - Tin hnh thc nghim s phm: dy mt s bi trong chng nhm oxi theo k hoch thit k, kim tra, chm bi kim tra, pht phiu thm d, phn tch, nh gi cc s liu thc nghim. IV. Gi thuyt khoa hc: Nu p dng phng php dy hc hp tc mt cch hp l, ng cch, c phi hp vi cc phng php dy hc tch cc khc s gp phn tch cc ho hot ng ca hc sinh, gip hc sinh ch ng, sng to trong vic chim lnh kin thc cng nh hnh thnh cc k nng. T gp phn nng cao cht lng dy hc ho hc trng ph thng ni ring v cht lng dy hc ni chung ng thi hnh thnh v pht trin nng lc hnh ng, hp tc lm vic cho hc sinh
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

V. Gii hn ca ti: Nghin cu p dng phng php dy hc hp tc theo nhm nh trn lp vi nhm oxi - lp 10 - ban nng cao. VI. Phng php nghin cu: - Phng php nghin cu l thuyt: phng php tng hp, phn tch l thuyt v c s l lun ca phng php s phm tng tc, phng php dy hc tch cc v c bit l phng php dy hc hp tc - Phng php nghin cu thc tin: + Phng php quan st: d gi tit hc ca gio vin ho hc c kinh nghim trong c s dng PPDH hp tc phi hp cc phng php dy hc tch cc khc. + Phng php phng vn, phng php hi kin chuyn gia: tham kho kin ng gp ca mt s gio vin c kinh nghim + Phng php thc nghim s phm: trc tip dy hc mt s tit trong nhm oxi c s dng phng php dy hc hp tc, phi hp vi cc phng php dy hc tch cc khc VII. D kin phn ng gp mi ca ti: - Tng quan y v phng php dy hc hp tc - a ra nguyn tc la chn, thit k k hoch v cch t chc dy hc theo phng php dy hc hp tc t hiu qu cao. - Thit k cc hot ng dy hc theo phng php dy hc hp tc c kt hp vi cc phng php dy hc tch cc khc cho mt s ni dung nhm oxi - lp 10 - ban nng cao.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

PHN 2: NI DUNG Chng I: C S L LUN
I. C S L LUN CA PHNG PHP DY HC HP TC THEO NHM NH
I.1. Tip cn l lun phng php s phm tng tc: [3, 10] I.1.1. Mt s khi nim: Phng php s phm tng tc l phng php c bit nh gi cc mi quan h qua li tn ti gia cc tc nhn khc nhau tham gia vo hot ng s phm. B ba tc nhn: ngi hc, ngi dy v mi trng to thnh ht nhn ca phng php s phm tng tc, tt c cc yu t ca phng php ny u gn lin vi b ba . Trong , ngi hc vi nng lc c nhn ca mnh tham gia vo qu trnh thu lm tri thc mi, ngi hc trc ht l ngi i hc ch khng ch n thun l ngi c dy. Ngi dy bng kin thc, kinh nghim ca mnh chu trch nhim hng dn ngi hc, ch cho h ci ch cn ti, gip , lm cho h hng th hc v a h ti ch. Cn lu rng chc nng chnh ca ngi dy ch l hng dn v gip ngi hc, ch khng th lm thay cng vic ca ngi hc. Mi trng l tt c nhng yu t xung quanh ngi hc v ngi dy, bao gm c yu t bn trong (nh: tnh cm, cm xc, nhn cch c nhn) v bn ngoi (nh: gia nh, nh trng, bn b, v x hi) I.1.2. Cc tng tc trong b ba: Phng php s phm tng tc v c bn da trn mi quan h qua li gia ba tc nhn: ngi hc, ngi dy v mi trng, mi quan h c th hin qua s tng h sao cho mi tc nhn hot ng v phn ng di nh hng ca hai tc nhn cn li:
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Ngi hc bng phng php hc, kt qu hc tp, cch c x, thi ca mnh truyn cc thng tin cho ngi dy v ngi dy phn hi li bng cch cung cp thm thng tin, tr li cc cu hi, nh gi kt qu hc tp ca ngi hc, t iu chnh, tm ra hng i mi cho hot ng dy ca mnh. Nh vy, ngi hc hnh ng v ngi dy phn ng. Tng t, ngi dy bng phng php s phm ca mnh, gi , hng dn ngi hc, hng h ti ci ch cn ti, v phn mnh ngi hc tip thu nhng gi v t mnh thu lm kin thc. Nu ngi hc thy tho mn th h s d c cm tnh vi ngi dy v ngc li. Lc ny, ngi dy li hnh ng v ngi hc li phn ng. Mi trng c th nh hng n phng php hc ca ngi hc v phng php s phm ca ngi dy, v th m n nh hng n qu trnh dy hc. Ngi hc v ngi dy khng phi l s tru tng chung chung, h l nhng con ngi c th tn ti trong th gii vt cht, bn trong h l tnh cm, l suy ngh, l thi ..., xung quanh h l gia nh, bn b, nh trng v x hi.., do tt c s bin i ca cc yu t bn trong hay bn ngoi (hay chnh l cc yu t ca mi trng) u tc ng ln h, v u lm thay i kt qu dy v hc S tng tc qua li gia ba tc nhn ny rt a dng, phong ph v rt nng ng theo nhiu chiu hng khc nhau. Chnh iu lm nn c s ca phng php s phm tng tc. I.1.3. Bn cht ca phng php s phm tng tc: Hin nay ang tn ti mt s tro lu s phm sau: + Phng php s phm t do: xut pht t ngi hc v li ch ca ngi hc + Phng php s phm ng, c gi l hnh thc: da vo chng trnh hc
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

+ Phng php s phm bch khoa: hng v ngi dy, ngi hc ch ngoan ngon tun theo quyt nh ca ngi dy + Phng php s phm m, c gi l khng hnh thc: c bit quan tm n mi quan h gia ngi hc, ngi dy v mi trng. Mi tro lu s phm u c nhng u im ring nhng thc t li c s an xen gia cc yu t ca tro lu ny vi tro lu khc Phng php s phm tng tc thuc tro lu s phm m, n tp trung trc ht vo ngi hc v c bn da vo mi quan h qua li gia ngi hc, ngi dy v mi trng. Phng php s phm tng tc rt linh hot: bn cht thuc v phng php s phm m bi v n da trn s tc ng qua li gia ngi dy, ngi hc v mi trng, tuy nhin n cng mang c tnh ca phng php s phm t do: coi ngi hc l trung tm ca hot ng s phm, n ng thi cng mang c tnh ca phng php s phm bch khoa: c tnh n kin thc v kinh nghim ca ngi dy, cui cng n cng mang c tnh ca phng php s phm ng l chng trnh hc a ra nh hng cho vic hc. I.1.4. Cc nguyn l c bn ca phng php s phm tng tc: - Ngi hc l ngi th chnh trong qu trnh o to. Khng nh vai tr quyt nh ca ngi hc, h phi da trn chnh tim nng ca mnh ch ng, sng to chim lnh kin thc, cng ging nh mt ngi th hon thnh tc phm ca mnh. - Ngi dy ch l ngi hng dn ca ngi hc, ging nh ngi thuyn trng trao tay li cho mt thnh vin, iu c ngha l ngi dy khng trc tip cm li m vi cc kin thc, kinh nghim ca mnh, bng phng php s phm h ch gi , gip , chnh ngi hc phi t cm li
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- Mi trng nh hng n phng php hc ca ngi hc v phng php dy ca ngi dy, v th c nh hng n hai tc nhn trn. Mt tch cc ca phng php s phm tng tc l ch ng k n mi trng, y l ni din ra hot ng dy v hc, ng thi xc lp cc tng tc ca ba yu t trong qu trnh dy hc. Do vy, trong qu trnh t chc dy hc theo phng php s phm tng tc i hi phi ch ti mt yu t mi, cn c quan tm ng mc, l mi trng. Tm li, phng php dy hc tng tc cho thy mi quan h tng h ca ba tc nhn: ngi hc ngi dy mi trng, y l mt phng php s phm s em li hiu qu cao trong qu trnh o to, n ng thi khng nh vai tr quan trng ca c ba tc nhn, t nhn thy rng: Mi hc sinh l mt c nhn, c nhu cu hc tp khc nhau nhng s hc tp ca con ngi l mt qu trnh x hi, trong ngi khc cng tham gia vo hot ng hp tc vi ngi hc. Ngi khc v ngi hc y chnh l mun cp n mi quan h thy - tr, v tr - tr. Quan h tr tr chnh l biu hin ca s tc ng qua li gia ngi hc v mi trng. Quan h y c th hin tch cc nht s tho lun gia cc nhm hc tp, gia cc thnh vin trong nhm v ngc li nhm hc tp li l mi trng thun li gn kt ngi hc vi nhau trong qu trnh thc hin nhim v chung. khng ch n thun l s gn kt v mt hc tp m cn l s gn kt v mt o c, tm l. Khng ch c th, nhm hc tp cn c coi nh mt mi trng x hi thu nh. Nh gio dc Dewey ra mt hc thuyt gio dc ring, theo ng, nh hng ca mi trng n s o to con ngi c sc thi r rng, t phi to cho hc sinh mt mi trng cng gn gi vi i sng cng tt. Hn na, ch c s lm vic chung mi gip cho hc sinh c thi quen
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

trao i nhng kinh nghim thc hnh, c c hi pht trin l lun v nng lc tru tng ho. Theo nh hng ca phng php dy hc tch cc: tch cc ho hot ng ca ngi hc th r rng quan h gia ngi hc vi nhau ang l mt vn cn c quan tm, trong vn trng tm l s hp tc lm vic ca ngi hc vic hc t hiu qu cao. Nh vy, phng php s phm tng tc theo kha cnh no c th coi l c s l lun cng nh ngun gc s i hi phi ra i nhng phng php dy hc tch cc ni chung v phng php dy hc hp tc ni ring. Phng php dy hc hp tc chnh l biu hin mi quan h hc sinh - hc sinh theo l thuyt dy hc tng tc. I.2. Phng php dy hc tch cc: I.2.1. Tnh tch cc v tnh tch cc hc tp: [4] - Tnh tch cc l mt phm cht ca con ngi trong i sng x hi, con ngi khng ch th ng tip nhn nhng g c sn trong t nhin m ch ng sn xut, sng to ra nhng vt cht cn thit nng cao i sng x hi, ci to mi trng sng. Tnh tch cc c xem l iu kin, ng thi l kt qu ca s pht trin nhn cch trong qu trnh gio dc. - Tnh tch cc hc tp l tnh tch cc nhn thc, c th hin kht vng hiu bit, s c gng tr tu v c ngh lc cao trong qu trnh chim lnh tri thc. Qa trnh nhn thc trong hc tp khng nhm pht hin ra nhng iu loi ngi cha bit m nhm lnh hi nhng tri thc loi ngi tch lu c, nhng l mi i vi ngi hc. lm c iu , ngi hc s phi c gng n lc ht mnh, ngha l phi tch cc trong hc tp.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Tnh tch cc hc tp biu hin vic hng hi pht biu, b sung kin, hay nu thc mc, i hi gii thch cn k, ch ng vn dng kin thc k nng hc nhn thc vn mi, kin tr, khng ngi kh, ngi kh Tnh tch cc hc tp dn dn c hnh thnh t mc thp n cao: t bt chc n tm ti v cao nht l sng to. Mc ch cui cng ca qu trnh dy hc l ngi hc vn ti mc cao nht ca tnh tch cc hc tp, l s sng to. Tnh tch cc hc tp l mt kha cnh ca tch cc x hi, n mt trnh no th s hc tp tch cc s mang tnh nghin cu khoa hc v ngi hc cng pht hin ra nhng tri thc mi cho khoa hc. Hnh thnh v pht trin tnh tch cc hc tp ni ring v tnh tch cc x hi ni chung l mt trong cc nhim v ch yu ca gio dc, nhm o to nhng con ngi nng ng, sng to, p ng nhu cu pht trin ca x hi. t c mc ch , i hi ngi dy phi c phng php dy hc ph hp theo hng pht huy c tnh tch cc, ch ng, sng to ca ngi hc, chnh l phng php dy hc tch cc. I.2.2. Phng php dy hc tch cc v nhng du hiu c trng: [4] a. Phng php dy hc tch cc l phng php hng ti vic tch cc ho hot ng nhn thc ca ngi hc, ngha l tp trung vo cc hot ng ca ngi hc ch khng phi ca ngi dy. b. Nhng du hiu c trng ca phng php dy hc tch cc: - Dy hc thng qua t chc cc hot hc tp ca hc sinh: Di s t chc, ch o ca gio vin, ngi hc s tham gia tch cc vo cc hot ng hc tp, qua t lc khm ph nhng iu cha bit ch khng th ng tip thu nhng tri thc c gio vin sp t. Hot ng hc tp l hc sinh c t vo mt tnh hung ca i sng, t vic quan st, tho lun, lm th nghim ri gii thch, hc sinh s tm ra kin thc mi, ng thi trong qu trnh ngi hc s bit cch lm ra
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

kin thc. Nh vy, theo hng ny gio vin ch ng vai tr l ngi t chc, hng dn, iu khin ch khng phi l ngi truyn t tri thc. - Dy hc ch trng rn luyn phng php t hc: t c mc tiu dy hc ngi gio vin phi dy cho hc sinh phng php hc th no cho hiu qu, ct li ca cc phng php hc chnh l phng php t hc. Nu rn luyn cho ngi hc c c phng php, k nng, thi quen, ch t hc th s to cho h lng ham hc, gip h say m vi mn hc t to nn hng th hc tp v do kt qu hc tp s c nng cao. iu ny rt quan trng v con ngi cn phi hc tp sut i. - Tng cng hc tp c th, phi hp vi hc tp hp tc: Trong mt lp hc, trnh kin thc v kh nng t duy ca hc sinh khng th ng u, lun c nhng mc khc nhau, v vy, khi p dng cc phng php dy hc tch cc buc phi chp nhn s phn ho v cng , tin lm vic, p dng phng php tch cc trnh cng cao th s phn ho cng r rt, i hi mi c nhn phi thc s c gng, n lc, nh gi ng mc t duy ca bn thn hot ng c th t hiu qu. Tuy nhin, trong hc tp c nhng nhim v s gp kh khn khi gii quyt n l v khng phi mi nhim v u c th gii quyt c bng hot ng c th. Vi nhng trng hp , nhim v hc tp nn c a ra tho lun, tranh lun. Thng qua tho lun, tranh lun trong nhm, kin ca mi ngi c a ra, nhn xt, b sung, t nng cao nhn thc ca hc sinh. Bi hc c hnh thnh trn c s vn hiu bit, kinh nghim ca c lp ch khng phi ring gio vin. Phng php dy hc hp tc chnh l mt phng php dy hc tch cc tiu biu cho c trng th ba ny. Hc tp hp tc lm tng hiu qu
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

hc tp, c bit l khi cn gii quyt nhng vn phc tp, cn phi hp cc c nhn hon thnh nhim v chung. Hin nay, khi nn kinh t th trng ang pht trin mnh m, nng lc hp tc phi tr thnh mc tiu gio dc m cc nh trng cn trang b cho hc sinh. - Kt hp nh gi ca thy vi t nh gi ca tr: Trong dy hc, vic nh gi kt qu hc tp ca hc sinh c tc ng hai pha, va nhm mc ch iu chnh hot ng hc ca tr, va nhm iu chnh hot ng dy ca thy. Gio vin khng ch dng li vic nh gi kt qu hc tp ca hc sinh m phi bit to iu kin hc sinh t nh gi bn thn, hoc nh gi hc sinh khc. T nh gi ng v bit iu chnh hot ng kp thi l nng lc rt cn thit cho s thnh cng trong hc tp cng nh trong cuc sng m hc sinh cn c trang b ngay khi cn ngi trn gh nh trng. Nh vy, t dy hc th ng sang dy hc tch cc, ngi gio vin tr thnh ngi thit k, t chc, hng dn, nh hng cc hot ng ca tng hc sinh, tng nhm hc sinh. lm c iu , ngi gio vin phi c s chun b k lng v phi l ngi c trnh chuyn mn su rng, c kinh nghim t chc, qun l I.2.3. Nhng phng php tch cc cn c pht trin trng ph thng: [1] Trong cc sch l lun u ch ra rng: v mt hot ng nhn thc th cc phng php thc hnh l tch cc nht, tip n l phng php trc quan, v cui cng l phng php dng li. Thc hin dy hc tch cc khng c ngha l phi gt b nhng phng php truyn thng m phi lm sao kt hp cc phng php tch cc vi cc phng php truyn thng mt cch ph hp, cn k tha, pht trin nhng mt tch cc ca cc phng php dy hc truyn thng, ng
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

thi phi hc hi, vn dng mt s phng php dy hc mi, ph hp vi hon cnh, iu kin c th. Vy t chc qu trnh nhn thc nh th no t hiu qu cao nht. Vic khai thc mt ci tranh, mt m hnh, mt th nghim s t c nhng hiu qu s phm khc nhau tu thuc cch s dng ca gio vin theo li gii thch minh ho, tm ti tng phn hay nghin cu pht hin Theo nh hng dy hc tch cc th cn pht trin cc phng php thc hnh, cc phng php trc quan theo kiu tm ti tng phn hoc nghin cu pht hin, nht l i vi mn khoa hc thc nghim nh ho hc. Theo hng ni trn, c ba phng php dy hc tch cc cn c pht trin trng ph thng: - Phng php vn p tm ti. - Phng php dy hc t v gii quyt vn . - Phng php dy hc hp tc theo nhm nh. a. Phng php vn p tm ti: Vn p (m thoi) l phng php trong gio vin t cu hi v hc sinh tr li, hoc c th tranh lun lnh hi c ni dung bi hc. Cn c v tnh cht ca hot ng nhn thc ngi ta phn loi ba phng php vn p vi ba mc khc nhau l: vn p ti hin, vn p gii thch minh ho, vn p tm ti. Trong : - Vn p ti hin l phng php m cu hi ca gio vin a ra ch vi mc ch yu cu hc sinh nh li kin thc, khng cn suy lun. y khng c coi l phng php c gi tr s phm, ch nn s dng khi cn lin h kin thc mi v kin thc c. - Vn p gii thch minh ho c s dng vi mc ch lm sng t mt vn no , gio vin t cu hi km theo v d minh ho. - Vn p tm ti l phng php m cc cu hi c sp xp thnh h thng hp l hng dn hc sinh tng bc dn pht hin ra bn cht, quy lut ca s vic, hin tng, t to nn hng th hc tp. Gio vin
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

t chc tho lun, tranh lun gia thy tr hoc tr tr nhm gii quyt vn , trong gio vin l ngi hng dn, t chc cn hc sinh l ngi thc hin cc hot ng hc tp pht hin kin thc mi. Trong ba phng php vn p trn, phng php vn p tm ti l phng php mang li hiu qu nhn thc cao nht, p ng c cc yu cu ca xu hng i mi phng php dy hc hin nay. Tuy nhin, phng php ny i hi rt nhiu gio vin, hc sinh, v c s vt cht nn hin nay a s gio vin ph thng mi ch dng li hai phng php vn p ti hin v vn p gii thch minh ho, phng php vn p tm ti cn c s dng nhiu hn na. b. Phng php dy hc t v gii quyt vn : Phng php ny c bit ch to ra tnh hung c vn thu ht hc sinh vo qu trnh nhn thc tch cc. Chnh nhng tnh hung c vn ny lm ny sinh ngi hc nhu cu, ng c, v hng th hc tp. Cu trc mt bi hc (hoc mt phn ca bi hc) theo PP dy hc t v gii quyt vn : 1/ t vn , xy dng bi ton nhn thc: a. To tnh hung c vn . b. Pht hin, nhn dng vn ny sinh. c. Pht biu vn cn gii quyt. 2/ Gii quyt vn t ra: a. xut cch gii quyt. b. Lp k hoch gii quyt. c. Thc hin k hoch. 3/ Kt lun: a. Tho lun kt qu v nh gi. b. Khng nh hay bc b gi thuyt nu ra. c. Pht biu kt lun.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

d. xut vn mi. C bn mc dy hc t v gii quyt vn : - Mc 1: Gio vin t vn , nu cch gii quyt, hc sinh thc hin di s hng dn ca gio vin, sau gio vin kim tra, nh gi. - Mc 2: Gio vin nu vn , gi cch gii quyt, hc sinh thc hin di s hng dn ca gio vin, sau gio vin cng hc sinh kim tra, nh gi. - Mc 3: Gio vin cung cp thng tin to tnh hung c vn , hc sinh pht hin v xc nh vn , t xut cc gi thuyt v la chn gii php. Gio vin v hc sinh cng nh gi. - Mc 4: Hc sinh t pht hin tnh hung c vn , la chn vn , gii quyt vn , nh gi cht lng, hiu qu, gio vin b sung kin. Hin nay nhiu gio vin vn dng phng php ny mc 1 v 2, cn vn dng hiu qu mc 3 v 4 hn. [4] S dng hiu qu phng php dy hc t v gii quyt vn , hc sinh khng ch nm c tri thc mi m cn nm c phng php chim lnh tri thc , pht trin t duy v cao hn na l c chun b mt nng lc thch ng vi i sng x hi: pht hin kp thi v gii quyt hp l cc vn ny sinh. c. Phng php dy hc hp tc trong nhm nh: Nh phn trn cp n, phng php dy hc hp tc l mt phng php tiu biu cho c trng th ba ca phng php dy hc tch cc, trong kiu nhm c s dng ph bin trong dy hc trn lp l nhm t 4-6 ngi. y l mt phng php mi i vi a s gio vin, hin nay vic s dng cn cha nhiu, thng c s dng trong cc lp tp hun m hc vin n t nhiu ngun, c th b sung kin thc cho nhau, hay trong cc d n. Trong cc trng ph thng, n c s dng nh mt phng php trung gian gia lm vic c lp tng c nhn vi
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

lm vic chung c lp. ngha quan trng ca phng php ny l rn luyn k nng hp tc cho cc thnh vin trong hc tp v lao ng sau ny. Hin nay, nng lc hp tc , ang v s tr thnh mc tiu gio dc m cc nh trng cn trang b cho hc sinh. Phng php dy hc hp tc khng ch nng cao cht lng dy v hc m cn gip hnh thnh v pht trin cc k nng cn thit cho qu trnh lao ng, lm vic sau ny. V vy cng ging nh phng php dy hc t v gii quyt vn , phng php dy hc hp tc khng ch c ngha i mi phng php m cn t mc tiu gio dc l o to ra nhng con ngi thch ng vi s pht trin ca x hi. I.3. Phng php dy hc hp tc theo nhm nh: I.3.1.Mt s khi nim: [ 4, 1, 3 ] a. Nhm l tp hp nhng c th t hai ngi tr ln theo nhng nguyn tc nht nh, c tc ng ln nhau cng thc hin mt nhim v trong mt thi gian xc nh. b. Nhm hc tp c lp ra vi mc ch c xc nh r rng, chung cho c nhm, l vic hc tp t kt qu cao hn v hng th hn khi hc ring l. Nhm hc tp c nhng c trng sau: - L mt n v, mt b phn ca tp th lp hc. - Hot ng ca nhm c thng nht vi nhau bi cc thnh vin cng thc hin mt nhim v hc tp, y va l nguyn nhn va l iu kin ca nhm hc tp. - Cc thnh vin trong nhm khng ch lin kt vi nhau v mt trch nhim m cn c mi quan h v tnh cm, o c, li sng. Nh vy nhm hc tp cng l ni din ra qu trnh x hi, khng ch n thun l mt n v cu thnh nn lp hc m cn l mi trng thun li cho s pht trin v hnh thnh nhn cch cho hc sinh.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

c. Phng php dy hc hp tc: Dy hc hp tc c hiu l phng php dy hc m trong hc sinh di s hng dn ca gio vin lm vic phi hp cng nhau trong nhng nhm nh hon thnh mc ch chung ca nhm c t ra. Phng php dy hc hp tc theo nhm nh l mt trong nhng phng php dy hc tch cc mang li hiu qu cao v c s dng rt nhiu trong dy hc cc nc trn th gii, c bit l cc nc phng ty. Vit Nam, hin nay, theo nh hng i mi phng php dy hc, y l mt trong ba phng php dy hc tch cc cn c pht trin ph thng. Trong phng php dy hc hp tc, lp hc c chia thnh cc nhm nh, tu mc ch yu cu ca vn hc tp, cc nhm c phn chia ngu nhin hoc c ch nh, c nh hay thay i trong tng phn ca tit hc, c giao cng mt nhim v hay nhng nhim v khc nhau. Qa trnh hc tp nhm c th tm tt nh sau: sau khi gio vin phn nhm v giao nhim v cho mi nhm, hc sinh c t do quan st, tho lun v ghi chp li. Trong khi cc nhm lm vic, gio vin tu theo s pht trin ca hc sinh c th hng dn hay ch ra mt s li lm cc em t sa cha. Sau khi tho lun, cc nhm s trnh by kt qu tho lun, gio vin ghi nhn, sa cha v tng kt, hc sinh ghi kt qu cui cng l kin thc cn lnh hi. Nh vy, trong phng php dy hc hp tc, hot ng chnh l hot ng ca hc sinh, hc sinh ch ng chim lnh kin thc, gio vin ch l ngi hng dn, theo di v nh hng. Chnh v th, dy hc hp tc c xem l mt trong nhng phng php c vai tr ch yu nhm pht huy cao tnh tch cc, ch ng v sng to ca ngi hc. I.3.2. C s t chc dy hc hp tc theo nhm nh: [4,1,11]
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

a. C s v mt tm l: M hnh tm l trong qu trnh hc tp:
ng c Nhu cu
Hng th
T gic
Sng to
Tch cc
c lp
ng c ng s to ra hng th. Hng th l tin ca t gic. Hng th v t gic l hai yu t tm l to nn tnh tch cc, tnh tch cc sn sinh np t duy c lp, suy ngh c lp l mm mng ca s sng to. Ngc li, phong cch hc tp tch cc sng to s pht trin t gic, hng th, bi dng ng c hc tp. Nh vy, t c s t gic, tnh tch cc, c lp, sng to trong hc tp th phi m bo ba yu t quan trng khi u trong qu trnh hc l: nhu cu, ng c v hng th. Dy hc hp tc nhm l phng php dy hc ph hp vi c ba yu t ca ngi hc: - Nhu cu hc tp thng qua hot ng nhm: Nhu cu l i hi ca con ngi mun c nhng iu kin nht nh pht trin. Nhu cu ny sinh do kt qu tc ng qua li gia 2 yu t: mi trng bn ngoi v trng thi bn trong ca tng ch th. Tp ch gio dc s 12- nm 1986 nu: ng lc ca qu trnh dy hc chnh l gii quyt nhng mu thun bn trong ca ngi hc. Khng ai c th thay th h khi h khng c nhu cu, khng c gng vn ln
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

bng sc lc v tr tu ca bn thn mnh. Nh vy, iu quan trng trong dy hc l phi la chn phng php dy hc ph hp c th va lm xut hin ngi hc nhu cu nhn thc ng thi va p ng c nhng nhu cu . Theo tiu ch , phng php dy hc hp tc to ra mt mi trng x hi thu nh, v vy ngoi nhu cu chim lnh tri thc, phng php ny cn gp phn lm xut hin v p ng c cc nhu cu khc nh: nhu cu giao lu, nhu cu t khng nh mnh,. - ng c v qu trnh hnh thnh ng c thng qua hot ng nhm: xut hin nhu cu, c nhn phi tri qua qu trnh hnh thnh ng c, nhu cu l c s ca s hnh thnh ng c. Vy nhu cu v ng c khc nhau nh th no? Nhu cu l s i hi c th mt ci g , cn ng c l s lp lun vic gii quyt tho mn hay khng tho mn nhu cu ch ra trong mi trng ch quan, khch quan no . S pht trin tr tu, gio dc l mt trong nhng iu kin quan trng nht hnh thnh ng c. Trong qu trnh hot ng hp tc, ng c ca ngi hc c hnh thnh v pht trin mt cch t gic. C th ni nhm l mt phn ca mi trng x hi thu nh vi nhng tng tc hc sinh vi hc sinh, hc sinh vi tri thc v hc sinh vi gio vin, trong tng tc hc sinh vi hc sinh c ch trng hn so vi cc phng php khc, chnh iu ny gip cho vic tho lun t hiu qu cao hn. Do , nhm l mi trng hc tp, mi trng giao lu tt va to iu kin p ng nhng nhu cu ca ngi hc, va thc y qu trnh hnh thnh ng c hc din ra tch cc, t gic. - Hng th nhn thc thng qua hot ng nhm: Hng th nhn thc chnh l hng th hc tp, hng th i vi vic tm hiu khoa hc, n c ng c trc tip xut pht t bn thn ngi hc. Hng th nhn thc c xut pht t ng c, v nhu cu ca qu trnh
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

nhn thc, c duy tr trong sut qu trnh nhn thc khng ch bi ni dung m cn bi phng php nhn thc. iu i hi ngi gio vin phi lun bit linh hot la chn phng php dy hc ph hp to c v duy tr hng th cho hc sinh. Phng php dy hc hp tc gp phn tng cng hot ng ca hc sinh, to bu khng kh thoi mi ngi hc tch cc, t gic chim lnh ni dung khoa hc. Bng hot ng nhm, cc hc sinh- nhng ngi bn, nhng ngi bng vai phi la vi nhau- c th t do tho lun, pht biu kin, phn tch vn , t vic nm c bn cht kin thc, vic tip cn tri thc s khng cn kh khn nh khi phi mt mnh hc tp na. Chnh iu lm cho hng th nhn thc lun c ny sinh ngi hc. Do , c th d dng nhn thy rng phng php dy hc hp tc rt c hiu qu mang li hng th nhn thc. Song, hiu qu ch c th c pht huy khi ngi gio vin c nng lc t chc, iu khin hot ng nhm. b. C s v mt gio dc: Trong gio dc cn phn bit nhm vi m ng. Nh gio dc ngi Php , Reiniger cho rng: nhm c sn trong mi c nhn, cn m ng l mt s to lp t do bn ngoi. Nh vy, trong mi nhm, chnh c tnh ca mi c nhn kt ni h vi nhau cng gii quyt nhim v chung. Cc nh gio dc cn phi thy r c vai tr ca nhm v hot ng nhm trong lnh vc gio dc. Mc tiu ca phng php dy hc hp tc khng ch dng li vic nng cao cht lng dy hc m cn pht trin k nng lm vic theo nhmmt k nng rt cn thit v ang ngy cng c ch trng phc v cho cng vic cng nh cuc sng. Nh vy, lm vic theo nhm c hiu qu gip pht trin c c kha cnh nhn thc ln x hi ca vic hc tp. chnh l ngha cng l c s v mt gio dc ca phng php dy hc hp tc.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

I.3.3. Phn loi nhm: [1] a. Phn loi nhm da vo s lng: gm c nhm nh v nhm ln. - Hc tp theo nhm nh: s lng hc sinh trong mi nhm t, c th hai hoc ba ngi (nhm r rm) hoc bn n su ngi mt nhm. u im: mi c nhn u phi n lc, u c giao mt nhim v v ton nhm phi phi hp vi nhau hon thnh cng vic chung. Thng qua s hp tc, tm ti, nghin cu, tho lun trong nhm, kin ca mi c nhn s c khng nh, iu chnh hay bc b. Qua s to c hng thv s t tin trong hc tp, to iu kin cho cc em rn luyn nng lc lm vic hp tc. Nhc im: i khi gy mt trt t v c th vn c mt s thnh vin li. - Hc tp theo nhm ln: nhm trong nhm, hnh thcch yu l vng trn ngoi bao quanh vng trn bn trong. Nhng ngi ngi vng trn bn trong tho lun mt vn no , nhng ngi vng trn ngoi quan st, d liu c thu thp, ghi chp sau i v tr cho nhau. Loi hnh nhm ny t c vn dng hn. b. Phn loi nhm da vo nhim v c giao: gm c nhm ng vic (tt c cc nhm u thc hin chung mt nhim v) v nhm khc vic (mi nhm thc hin mt nhim v khc nhau phc v cho bi hc) I.3.4. Cch chia nhm: [1] Tu thuc vo ni dung hc tp, mc kh, d ca cc nhim v hc tp v trnh ca hc sinh m c cc cch chia nhm khc nhau, thng c cc cch chia nhm sau: a. Chia ngu nhin: thng c tin hnh khi khng cn s phn bit gia cc i tng hc sinh, nhim v khng khc nhau nhiu v ni dung, t c s chnh lch v mc kh, cng chung yu cu.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Gio vin c th chia theo t, theo bn. Cch chia ny c u im l hc sinh khng phi di chuyn, hn ch mt trt t. b. Chia theo trnh : - Chia thnh nhm c cng trnh : c p dng khi cn c s phn ho v mc kh, d ca ni dung bi hc cho tng i tng, thng chia thnh bn nhm: gii, kh, trung bnh v yu. Gio vin c th c nhng yu cu khc nhau i vi tng nhm trong cch gii quyt cng mt nhim v hc tp, v c th gi cho nhm yu, a ra yu cu cao hn cho nhng nhm kh, gii. u im: Tc ng n tng i tng trong lp, khuyn khch, ng vin cc em, to hng th hc tp cho c lp. Nhc im: Vic nh gi ng trnh ca hc sinh chia vo cc nhm l rt kh v phi thn trng v trnh ca hc sinh c th thay i theo thi gian v i khi ranh gii cha r rng. Nu cho hc sinh kh vo nhm yu, em s khng cn c gng hoc cc em hc sinh yu s li. Mt nhc im na l v mt tm l, i hi gio vin phi ht sc kho lo, trnh tm l t ti cho nhm km v t kiu cho nhm gii. - Chia nhm khc trnh : thng c s dng khi ni dung hot ng dy hc cn c s h tr ln nhau. V d: khi t chc thc hnh ngoi lp hc, n tp, vn dng kin thc vo thc t. Trong trng hp ny, vai tr ca nhm trng rt quan trng, phn cng nhim v cho cc thnh vin. c. Chia nhm theo s trng: thng c tin hnh trong cc bui ngoi kho, mi nhm gm nhng hc sinh c cng s trng, hng th. Tm li, c nhiu cch chia nm khc nhau, mi cch u c u v nhc im ring, gio vin phi cn nhc da vo mc tu bi hc, loi bi hc, khng gian hc tp, trnh , s trng ca hc sinh chn cch chia nhm ph hp.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Do iu kin v c s vt cht trng ph thng nc ta hin nay: bn gh c nh, khng gian lp hc b hn ch nn i vi mn ho hc ni ring cng nh vi hu ht cc mn hc, cch chia nhm ph bin nht l cch chia nhm ngu nhin. khc phc nhc im ca cch chia nhm ny, gio vin cn ch : nhim v giao cho mi nhm phi r rng v phi iu hnh sao cho mi hc sinh ca nhm u hot ng tch cc, m bo rng cc thnh vin phi hp hot ng tt. I.3.5. C cu t chc v hot ng nhm: [1,13] a. C cu t chc: Mt nhm thng gm c: - Nhm trng: thng l ngi c kin thc vng vng, c nng lc lnh o, lm nhim v phn cng cng vic, iu khin hot ng ca nhm, ch o vic tho lun, rt ra kt lun cui cng v c th s bo co kt qu hot ng ca nhm. - Th k: tng hp v ghi chp kt qu bo co ca cc thnh vin, ghi li cc hot ng v kt qu hot ng ca nhm, c th np cho gio vin nu gio vin yu cu. - Cc thnh vin: Tu vo mc ch, ni dung v yu cu ca nhim v hc tp c giao, cc nhm c th c cc cch phn cng khc nhau: cc thnh vin c th thc hin cng mt nhim v hoc cc nhim v khc nhau. - Trong phng php nhm chuyn gia cn c thm cc chuyn gia: cc chuyn gia c chuyn mn ho tng nhim v ring tu thuc vo s trng, nng lc ring, c th ng vai tr tham mu, c vn trong nhm. b. Cch t chc hot ng nhm: C nhiu cch t chc hot ng nhm, trong thng s dng cc kiu nhm nh: nhm r rm, nhm gnh xic, nhm b c, nhm chuyn gia, - Nhm r rm: trao i nh trong cp 2 - 3 ngi ngi cnh nhau trc khi chia s kin trong lp.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- Nhm b c: mt nhm ang hot ng c quan st im lng bi mt nhm hc sinh khc hc cch lp lun. Sau i vai trao i kinh nghim v cch tho lun, v cch hot ng nhm. - Nhm kim t thp: l hnh thc m rng nhm r rm, vn c a ra trong nhm nh to ra tng ban u sau c trao i su hn bng cch gp hai nhm nh thnh nhm ln, ri li gp hai nhm ln thnh nhm ln hn. Cng v sau kin cng c chn lc, su sc, chnh xc hn. - Nhm gnh xic: Cc nhm tin hnh gii quyt cng mt nhim v ln c cha cc nhim v nh hn theo th t khc nhau. Nh vy, vo mt thi im bt k mi nhm s c cc hot ng khc nhau, nhng cui gi cc nhm u thc hin xong tt c cc nhim v nh. Cch t chc hot ng nhm ny cho php tin hnh cc bi tp c i hi dng c v (1) Vn li dng th nghim nhng khng c cho c lp. Nhim v - Nhm chuyn gia: trong nhm c mt s thnh vin c kin thc tt v mt s lnh vc c xem l chuyn gia, c vai tr tham mu, c vn cho (2) c nhm v lnh vc y. Lp hc I.3.6. Qu trnh t chc cho hc sinh lm vic theo nhm: [4,1] (3) Mt tc gi ngi c a ra s cu trc ca qu trnh t chc cho hc sinh lm vic theo nhm nh sau: Nhm Nhm Nhm
(4)
Thng nht kt qu lm vic
Khoa Ha hc Ni
(5) nh gi kt
Trng HSP H
Trong : 1- To ng c, hng th. 2- Phn tch vn . 3- Phn cng cng vic. 4- Cc nhm trnh by kt qu, nh gi gia HS HS, GV- HS v i n kt lun. 5- Gio vin nh gi chung kt qu ca hc sinh. Trong ti liu l lun c bn v dy v hc tch cc ca gio s Trn B Honh v mt s tc gi khc a ra v c th ho cu to mt tit hc (hoc mt bui lm vic) theo nhm nh sau: 1/ Lm vic chung c lp: a. Nu vn , xc nh nhim v nhn thc. b. T chc cc nhm, giao nhim v. c. Hng dn cch lm vic trong nhm. 2/ Lm vic theo nhm: a. Phn cng trong nhm. b. C nhn lm vic c lp ri trao i hoc t chc tho lun trong nhm.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

c. C i din (hoc phn cng) trnh by kt qu lm vic theo nhm. 3/ Tng kt trc lp: a. Cc nhm ln lt bo co kt qu. b. Tho lun chung. c. Gio vin tng kt, t vn cho bi tip theo, hoc vn tip theo trong bi. Hai cch biu din mc d khc nhau v hnh thc nhng v c bn u phn nh cc bc chung nht trong quy trnh thc hin dy hc hp tc m ngi gio vin phi c bit ch v vn dng linh hot v sng to. I.3.7. u v nhc im ca phng php dy hc hp tc: [4,5,11,9,1,3] a. u im: - Gip gio vin gim thiu thuyt trnh, tng cng hot ng ca hc sinh, pht huy tnh ch ng sng to trong hc tp, p ng yu cu i mi phng php dy hc. - Phng php dy hc hp tc gip vic lnh hi kin thc tr nn d dng hn: n cho php cc thnh vin trong nhm chia s bn khon, kinh nghim ca bn thn, nhng li sai s c cc thnh vin trong nhm gp , sa cha. Trong khi trao i c hot ng hc sinh dy ln nhau, y l hot ng cho kh nng lu gi thng tin ln nht (ti 90%). Do , bi hc tr thnh qu trnh hc hi ln nhau ch khng phi ch l s tip nhn th ng t gio vin. - Pht huy cao nng lc hc tp c nhn kt hp vi s hp tc gii quyt vn : tuy l lm vic theo nhm nhng mi c nhn u phi n lc, m nhn nhim v ca mnh. Do , phng php ny dy cho cc em bit hp tc nhng cng khng lm mt i kh nng lm vic cc nhn. - Phng php dy hc hp tc lm cho lp hc si ni hn v hc sinh c tranh lun, tho lun tip thu kin thc, ng thi cng to khng
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

kh thi ua gia cc nhm, t to nn hng th hc tp. Trao i trong nhm nh l c hi cho cc hc sinh nht nht, t pht biu tham gia xy dng bi, gip cc em t tin hn. - Qua hot ng nhm nhiu k nng x hi thng thng c hnh thnh v pht trin hc sinh: k nng giao tip, k nng gii quyt mu thun trong nhm, k nng lnh o, k nng tp hp ghi chp, k nng bo co, trnh by mt vn . Ngoi ra, hc sinh cn c c hi thc hnh cc k nng tr tu bc cao nh so snh, nh gi, tng hp, phn tch - V tnh cm, thi : phng php dy hc hp tc gip hc sinh c thi , trch nhim cao trong gip bn hc, hnh thnh nhm hc tp on kt. ng thi, gip hc sinh hnh thnh cc phm cht v nhn cch rt qu trong cuc sng hin i l tnh hp tc, thi quen nghin cu v t hc sut i b. Nhc im: - Ph thuc rt nhiu vo thc ch quan ngi hc: nu cc thnh vin trong nhm c thc hp tc km hoc c tnh li th phng php dy hc hp tc khng nhng khng pht huy c tc dng, xut hin mt s thnh phn n theo - Vic t chc dy hc hp tc gp mt s kh khn: + Khng gian lp hc cht hp. + Thi gian hn ch ch trong mt tit hc. + n nh trt t lp b hn ch. + Hot ng nhm mt kh nhiu thi gian. - Vic qun l, gim st v nh gi tng thnh vin trong nhm cng gp kh khn do gio vin cng mt lc phi quan st nhiu nhm trong lp.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- Kt qu kim tra c nhm cha thy r c s n lc ca mi c nhn v cha c s cng bng v im s cho mi thnh vin. - Trong qu trnh hot ng nhm, cc hc sinh c hc lc kh, gii s quyt nh kt qu tho lun do vy cha ch trng c s ng gp ca hc sinh km, dn n hin tng n theo, chi phi, tch nhm - i khi s thi ua gia cc nhm b tr thnh ganh ua, tranh ci I.3.8. Cc bin php khc phc nhc im: Nhc im ln nht ca phng php dy hc hp tc l khu t chc hot ng v kim tra, nh gi. pht huy nhng u im ng thi khc phc nhng nhc im ca phng php ny, cc nh nghin cu phn thnh hai trng phi chnh: trng phi cu trc v trng phi nguyn tc. - Trng phi cu trc: nhn mnh kt cu a dng ca dy hc hp tc, l mt t chc c sp xp, qun l v ng dng tu thuc vo hon cnh c th, im quan trng trong trng phi ny l s linh hot trong kt cu v s b khuyt phn ni dung. Cng thc c s: cu trc + ni dung = hot ng nhm, trong cu trc c nh sn cn ni dung tu thuc hon cnh dy hc. Trong trng phi cu trc c mt s cu trc sau: Jigsaw (gn lin vi tn tui ca Aronson), STAD (Student Teams Achievement Division), TGT (Team Game Tournament), Jigsaw II (ba cu trc ny gn lin vi Robert Slavin) + Cu trc Jigsaw: mi thnh vin c giao nhim v tm hiu v nm vng mt phn ca bi hc, cc thnh vin c cng ch tho lun vi nhau v tr thnh chuyn gia trong mt khong thi gian nht nh. Sau cc thnh vin ny tr v nhm mnh v ging li cho c nhm nghe, m bo cho mi ngi u nm vng c ton b ni dung ca bi hc. Bi
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

kim tra c nhn s xc nh im ca nhm da trn tt c cc phn bi hc sau khi d ghp vo nhau. y l cu trc c nh gi l u vit nht v c hiu qu cao nht, n cao s tng tc bnh ng v tm quan trng ca tng thnh vin trong nhm, loi b gn nh trit s n theo, chi phi, tch nhm. Vit Nam, Jigsaw c th p dng c do tnh hiu qu v thi gian cao v h thng im s linh hot. Gio vin c th p dng Jigsaw trong tit n tp, luyn tp, tng kt kin thc. + Cu trc STAD: mi nhm hc sinh gip nhau hiu thc s k lng v bi hc c giao, tuy nhin phn kim tra s l kim tra c nhn. Tnh u vit ca cu trc ny th hin c ch nh gi: da trn s n lc ca bn thn ch khng phi s hn km nhau v kh nng: C ch nh gi theo cu trc STAD: Thnh vin 1 2 3 4 im ln 1 8 4 8 6 im ln 2 8 5 7 9 Ch s c gng 0 1 0 3
Sau tnh tng ch s c gng ca c nhm nh gi gia cc nhm vi nhau. Nh vy, mt hc sinh km c th mang im v cho c nhm bng s c gng ca bn thn. C ch chm im ny c nhng u im: Loi b c phn ln cc hin tng n theo, chi phi v tch nhm. cao s ng gp ca cc hc sinh yu km v nng cao s ng gp ny thnh nhn t quyt nh. Ly s c gng, n lc nh gi thay v kh nng.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

+ Cu trc TGT: hot ng nhm cng tng t nh STAD nhng c ch nh gi i khc. Gio vin chia nhm da vo kh nng, trong thnh vin s mt ca tng nhm c sc hc tng ng nhau, tng t vi cc thnh vin cn li. Qa trnh kim tra nh gi c bin thnh nhng cuc so ti ca nhng thnh vin cng s cc nhm, s chnh lch gia hai ln kim tra c s dng tnh im. Cu trc ny ngoi tnh u vit nh cu trc STAD cn c ch n s tng ng v nng lc trong kim tra nh gi, v vy th hin r hn s cng bng ca im s. + Cu trc Jigsaw II: da trn c s cu trc Jigsaw ca Aronson nhng lc bt phn tho lun cng ch v c tnh n ch s c gng ca tng thnh vin trong phn kim tra nh gi. Ngoi ra trong trng phi cu trc cn c mt tn tui ln, l Kagan vi nhng h thng cu trc chnh sau: xy dng nhm, xy dng lp, cu trc kin thc cn lnh hi, cu trc k nng suy lun, cu trc chia s thng tin, cu trc k nng giao tip, cu trc k nng x hi - Trng phi nguyn tc: i biu tiu biu l hai anh em Johnson, theo h bt k mt hot ng, mt cu trc dy hc hp tc no cng phi m bo nm nguyn tc, ch cn thiu mt trong nm nguyn tc th s tht bi, l: + Ph thuc tch cc + Trch nhim c nhn + Tng tc tch cc trc tip + K nng x hi + nh gi rt kinh nghim Hai trng phi trn vi nhng u im v nhc im ring, song song cng pht trin nhng khng h mu thun m chng b sung cho nhau, c mi quan h mt thit gip phng php dy hc hp tc t hiu qu cao.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Ngi gio vin trong qu trnh dy hc hp tc phi t ra vn s dng cu trc no cho ph hp vi tng ni dung kin thc, vi mc ch truyn t? phi lun tun theo nhng nguyn tc no khi dy hc? Tr li c nhng cu hi v vn dng mt cch linh hot ng ngha vi vic bn khc phc c nhng nhc im v pht huy c cc u im ca phng php dy hc hp tc. I.3.9. Mt s ch nng cao hiu qu s dng phng php dy hc hp tc theo nhm nh: a. i vi gio vin: Cn ch vai tr ca gio vin khi t chc hot ng nhm l: + Thu thp thng tin v ngi hc. + La chn mc tiu kin thc, k nng cn t c khi hot ng nhm. + Quyt nh s lng hc sinh, cch chia nhm, cch t chc hot ng nhm, chun b c s vt cht, ti liu cn thit. + Gim st can thip, h tr hc sinh. + nh gi hot ng nhm v thc lm vic v kt qu lm vic Trn c s thc c vai tr ca mnh nh nu trn, ngi gio vin phi ch cc im sau: - Tu vo mc ch dy hc, ni dung v yu cu cng nh mc kh, d ca kin thc m la chn cch chia nhm ph hp. - Nhim v giao cho cc nhm phi r rng c th, phi c mc i hi nht nh to ng c, hng th cho hc sinh, cc em nhn thy c tc dng ca hot ng nhm. Tu vo mc ch dy hc m c th giao cho cc nhm nhng nhim v khc nhau hoc ging nhau, cng c th giao cho mi nhm mt vn hay mt s vn tho lun. - Cn xc nh ng trng tm ni dung kin thc cn truyn t a ra nhim v ph hp, trnh tnh trng lch hng bi dy gy cho hc sinh kh khn trong vic xc nh ni dung cn nm c.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- Gio vin sau khi giao nhim v phi c th ho nhng yu cu v khng ch v mt thi gian trnh tnh trng thiu thi gian. - Gio vin phi c bit ch khu t chc v qun l lp, qun l hot ng ca cc nhm, sao cho va gi c trt t nhng vn m bo cc nhm hot ng tt v cc thnh vin trong nhm u phi lm vic, khng c li. - Gio vin phi thng xuyn theo di c th gip , nh hng, iu chnh kp thi hot ng ca mi nhm i ng hng. - Khi hc sinh bo co kt qu, khng nht thit c phi nhm trng bo co m nhm c th c mt thnh vin i din khc hay gio vin c th ch nh bt k, hoc vi nhng nhim v phc tp c th lun phin mi ngi bo co mt phn. Lm nh vy s i hi tt c cc em u phi tp trung, ch v tham gia ng gp kin, ng thi cn to iu kin cho tt c cc thnh vin u c c hi nh nhau rn luyn kh nng trnh by vn trc m ng. - Gio vin phi c s nh gi chnh xc cng bng gia cc nhm v c s theo st cc thnh vin trong nhm, c nhn xt c th ai tch cc, ai cha tch cc c nhng bin php khen thng kp thi, khuyn khch, ng vin cc em tham gia tch cc hn. Cch tt nht theo di s tham gia, tin b ca nhm l phi kt hp c cc yu t: + Theo di trc tip v ghi chp (nu c iu kin th c th ghi m cuc tr chuyn ca nhm) + Tho lun vi cc c nhn, vi nhm hoc vi c lp. + Theo di, nh gi cc cu tr li ca cc thnh vin trong nhm. Gio vin nn c mt quyn s ghi li nhng nhn xt hoc c th giao cho mt hc sinh ghi chp.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- Cn ch n vn tm l, gio vin phi to c ng c hng th ng thi to khng kh thoi mi, tn trng kin ca hc sinh cc em tch cc tho lun, pht biu kin xy dng bi, khng nn qu g b, rp khun nhng cng khng nn xy ra tnh trng t do qu. - Gio vin phi lun ch ng trong vic nh hng tho lun, khng c v qu say sa tho lun, tranh lun mt vn no m lch hng. - c bit cn ch kt hp phng php dy hc hp tc vi cc phng php dy hc khc mt cch ph hp. b. i vi hc sinh: - Phi c s chun b v kin thc c c lin quan, c s ng no t duy. - Phi c thc t gic, tch cc ch ng tham gia tho lun, khng c li vo ngi khc. - Phi c lm quen dn vi phng php, khi hc sinh quen vi phng php dy hc hp tc th hiu qu t c s cao hn. - Phi c tinh thn on kt, bit lng nghe kin ngi khc, bit m nhn nhim v ca mnh, bit biu t quan im ca mnh, nhn xt, gp cho nhng kin ca ngi khc. - Tun theo s phn cng ca nhm trng, c tinh thn xy dng to th, thy c vai tr ca mnh trong nhm. - Khng c bo th gy mt on kt, khng c lm nh hng n cc thnh vin khc trong nhm. - Nghe theo s nh hng ca gio vin, khng t lm vic ring hoc nghin cu nhng vn khc vn gio vin yu cu. - m bo tho lun t kt qu tt, khn tng, ng thi gian. - Cc nhm phi bu ra nhm trng v th k. I.3.10. Kt hp phng php dy hc hp tc nhm vi cc hnh thc t chc dy hc trn lp v phng php dy hc tch cc khc: [1]
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

C th kt hp dy hc hp tc theo nhm nh vi hc tp c nhn v hc tp theo c lp. Nu ni dung hc tp n gin th ch cn t chc dy hc c nhn, nu kh v phc tp th c th t chc dy hc theo nhm. Gio vin cn kt hp dy hc hp tc vi nhiu phng php dy hc khc mt cch kho lo, nhun nhuyn. Mt tit hc din ra trong 45 pht cn c s kt hp ca nhiu phng php dy hc, trong c phng php dy hc ch yu v phng php dy hc ph tr. V mi phng php u c nhng u, nhc im khc nhau, vic kt hp gia cc phng php dy hc nhm pht huy u im v hn ch nhc im ca nhau. Mt khc, trong tit hc nu ch cng nhc s dng duy nht mt phng php dy hc s dn n s nhm chn, hc sinh khng tp trung, t s nh hng xu n kt qu hc tp. Dy hc hp tc nhm nh c th kt hp vi nhiu phng php dy hc c bn dnh cho hot ng nhm nh: - Phng php tho lun, tranh lun, v hot ng trao i. - Phng php ng no. - Phng php hc tp tnh hung. - Phng php ng vai. - Phng php kho st iu tra. - Phng php hng dn hc sinh khai thc tri thc t nhng phng tin trc quan. - Phng php d n. Cc phng php trn u gn b cht ch vi hot ng nhm, nh nhm hc tp m cc phng php y pht huy tc dng. a. Nhm vi cc phng php tho lun, tranh lun v hot ng trao i:
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Phng php tho lun kt hp vi phng php hp tc nhm nh rt ph hp vi tui trung hc ph thng. Hai phng php ny gn b vi nhau n mc ni n tho lun l ni n tho lun nhm. Tho lun nhm l mt phng php dy hc m trong cc thnh vin trong nhm trao i, bn bc v mt ch c th, cc kin, kinh nghim, tng c a ra tho lun. Thng qua tho lun nhm m cc kin c th c khng nh hay bc b nh cch lp lun logic, cc thng tin hiu bit ca cc thnh vin khc trong nhm. Tin trnh tho lun nhm din ra theo cc bc ging nh nu phn I.3.6. Trong mi nhm c th t chc hnh thc tho lun nhm ghp i: trc ht hai hc sinh ngi cnh nhau tho lun vi nhau, sau nhm ny ghp vi nhm hai ngi ngi i din c nhm bn ngi, tip tc tho lun v sau tip tc tip tc ghp hai nhm bn ngi thnh nhm tm ngi Trong qu trnh s dng phng php tho lun nhm nh, iu quan trng l phi: - a ra hng dn bng li (ch dn chung, yu cu chung) thng qua phiu hc tp, phiu hc tp phi r rng, n gin, chiu ln mn hnh (nu c) hoc chp ln bng. - Gii hn quy m nhm nh khng vt qu 10 ngi. - Cn xc nh thi gian r rng. - Lun lun gim st hot ng ca cc nhm - Phn chia nhm r rng ph hp. Hot ng trao i, tho lun theo nhm gip cho hc sinh: + Kim tra c ph phn cc thng tin c cung cp trong thi gian ngn. + Chia s thng tin vi cc thnh vin khc ca nhm. + m bo vai tr lnh o nhm trnh by vn mt cch chnh xc. Phng php ny cn pht trin hc sinh nhng k nng: + Quan st v phn tch cc vn .
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

+ nh gi nhng gi tr v thi ca cc thnh vin khc trong nhm tho lun. Nh vy vi hnh thc hc theo nhm, tu quy m v cch t chc m c cc phng php khc nhau, nhm tr thnh iu kin, mi trng vic tranh lun, tho lun, hot ng trao i t hiu qu. b. Nhm vi phng php ng no: Phng php ng no l phng php dng gii quyt nhiu loi vn khc nhau, gip cho ngi hc trong mt thi gian ngn ny sinh ra nhiu tng, nhiu gi nh v vn no . Khi vn t ra kh phc tp cn s o su suy ngh, cn thu thp nhiu tng sng to th vic kt hp hnh thc hc tp nhm vi phng php ng no l rt cn thit, gio vin cn ch : + La chn v nu vn cn tm hiu trc lp hoc trc nhm. + Khch l hc sinh pht biu v ng gp kin. + Lit k tt c mi kin cha r rng v tho lun su tng . + Tng hp kin thc mc hoc b sung. c. Nhm vi phng php d n: Phng php d n c xc nh nh mt hot ng thc hnh quan trng, hnh thc d n kh a dng, c th c thc hin ngoi k hoch ln lp, trong khun kh k hoch ln lp, hoc thc hin cc bi tp theo nhm ngoi gi hc c im ca dy hc d n: + nh hng hnh ng: Hot ng thi hnh c tnh cht nhim v. + nh hng ngi hc: Ngi hc tham gia cc giai on dy hc, c vic la chn nhim v, lm vic theo nhm. + Mang tnh tch hp: Nhim v phc hp, gn vi thc tin. + nh hng kt qu: Kt qu d n l sn phm hoc hot ng c th. + M rng kinh nghim: nh gi theo kt qu d n.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Vi nhng c im ny phng php d n lun lun gn lin vi hot ng nhm, nhm tr thnh mt phn khng th thiu, l iu kin tin quyt cho s thnh cng ca phng php ny. Mn ho hc l mn hc c tnh thc tin cao, gn lin vi mi trng, vi ngnh cng nghip ho cht, trn c s , mn ho hc cho php vic s dng phng php d n kt hp vi phng php dy hc hp tc khai thc nhng kha cnh, nhng d n nh: ma axit, hiu ng nh knh, tng ozon, ngun hirocacbon thin nhin, cng nghip silicat d. Nhm vi phng php khai thc phng tin trc quan: Trong xu hng dy hc ngy nay, vic khai thc cc phng tin trc quan tip cn tri thc tr nn rt quen thuc v c s dng kh ph bin. Trong ho hc, nhng phng tin trc quan y c th l tranh nh, m hnh, hnh v, s , biu bng, th nghim ho hcPhng tin dy hc c s dng tt c cc loi bi ho hc. Khi ni dung kin thc phc tp, vi cc s , biu bng kh hay nhng th nghim din ra nhiu giai on th vic quan st, phn tch, gii thch, khi qut, tng hp l rt kh khn i vi c nhn. Lc ny, hot ng nhm s pht huy tc dng, gip cc thnh vin phn chia cng vic cng nhau quan st, gii thch, b sung cho nhau nhng kin Tm li, qu ng nh quan im ca tc gi Trn Duy Hng: Dy hc nhm ch l trng hp c bit v pht trin cao ca dy hc tch cc hng vo hc sinh. N chnh l h tch hp ca nhiu phng php gn gi nhau nh: phng php tho lun, phng php d n,
II. MT VI NHN XT V THC TRNG NGHIN CU V S DNG PHNG PHP DY HC HP TC THEO NHM NH
II.1. Vi nt v lch s ca phng php dy hc hp tc:
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Phng php dy hc hp tc nhm c nhiu nh gio dc nghin cu t lu v c bit n trong h thng phng php dy hc ly hc sinh lm trung tm. Trong s trc tin phi k n mt s nh gio dc tin b i tin phong nh thi Hy Lp c i, thi k phc hng, ngay t thi h c nhng t tng tin b cp n nhng yu t tch cc trong hot ng dy hc. Nm 1791, phng php hc tp Ta- Ly- Rng ra i rt ch trng n vicpht huy c sng to, c tnh c lp suy ngh ca hc sinh. n giai on th k XVIII XIX cng c nhiu nh gio dc nh: Ging- gic-rt- X (Php), Pxtalozi, isxtecvec, Usinxki (Nga), Fourrier, Cousinet, Dewey cp n vic gio dc, ging dy hng vo hot ng tch cc, ch ng ca ngi hc v t nhiu cng khi qut ti hnh thc hc tp nhm: Nh gio dc Dewey ra hc thuyt gio dc ring, theo ng, nh hng ca mi trng n s o to con ngi c sc thi r rng, t phi to cho hc sinh mt mi trng cng gn gi vi i sng cng tt. Hn na, ch c s lm vic chung mi gip cho hc sinh c thi quen trao i nhng kinh nghim thc hnh, c c hi pht trin l lun v nng lc tru tng ho. Phng php hc tp t do theo nhm ca Roger Cousinet (Php) nhn nh: phi t chc nh trng sao cho tr thnh mt mi trng m tr em c th sng, s lm vic chung thnh tng nhm to nn bin php ph hp v mt tm l hc cng nh gio dc hc. Phng php hc tp do Cousinet sng ny li nhng kinh nghim qu bu cho vic nghin cu phng php dy hc hp tc v sau. Ni n hc tp nhm phi ni n Asakial, mt nh gio dc Balan li lc, ng vit cun sch: Hc tp theo nhm trng hc.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Trong thc tin dy hc ph thng, dy hc theo nhm c p dng rng ri v c hiu qu chu u v Bc M t nhng nm 80 v 90 ca th k XX cho n nay. II.2. Vi nt v vic nghin cu phng php dy hc hp tc Vit Nam: Trn th gii, c bit l cc nc phng Ty, phng php dy hc hp tc c nghin cu rt nhiu, vi cc tn tui ca cc nh gio dc li lc nh nu trn. V sau ny, nhiu nh gio dc tin b tip tc nghin cu, k tha v pht trin thm l lun v phng php dy hc hp tc theo hai trng phi: trng phi cu trc v trng phi nguyn tc. Trong , trng phi cu trc vi cc tn tui nh Aronson, Robert Slavin, Kagan, v trng phi nguyn tc vi tn tui ca hai anh em Johnson ( c trnh by c th phn I.3.8). Vit Nam cng c mt s nghin cu v phng php dy hc hp tc ca cc gio s, tin s cng nh cc nh gio c quan tm n phng php ny. Gio s tin s Trn B Honh c bi vit: Dy hc ly hc sinh lm trung tm v phng php cng tham gia cp ti vic t chc hc tp hp tc theo nh vi ngha l mt trong nhng phng php tch cc, ng thi trong cun sch L lun c bn v dy v hc tch cc v p dng dy v hc tch cc trong mn ho hc, gio s tin s Trn B Honh v mt s tc gi khc cng nhc n phng php dy hc hp tc theo nhm vi vai tr l mt trong ba phng php dy hc tch cc cn c pht trin trng ph thng, v a ra c th cch vn dng phng php dy hc ny vo dy hc ho hc. Tin s V Ho Quang cng cp nhiu n vic phn nhm v qun l nhm trong cun x hi hc qun l .
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Trong cun ti liu hi tho v o to gio vin v phng php dy hc hin i ca vin nghin cu s phm, v cun Dy tr hc ca d n o to Vit - B cng dnh mt phn kh nhiu a ra v phn tch v phng php dy hc hp tc nhm. Thi gian gn y, trong ngun t liu th vin ca trng i hc s phm H Ni ni chung cng c mt s ti khoa hc, mt s bi trch nghin cu phng php dy hc hp tc nhm nh: - Lun vn thc s: Vn dng phng php dy hc hp tc theo nhm nh trn lp trong dy hc a l lp 10 THPT- chng trnh th im ban KHTN ca tc gi L Th Hi Anh, 2005, m s: V-LA/6452, V-LA/7339. - Bi trch: Dy hc hp tc vi hc sinh khuyt tt, TC-V/0229. - Bi trch: Phng php nhm chuyn gia trong dy hc hp tc, TC-V/0001. Ngoi ra, cn c cc ti khoa hc khi nghin cu v cc phng php dy hc tch cc c t nhiu cp n phng php dy hc hp tc nh: - Lun vn thc s: S dng phng php dy hc tch cc v phng tin k thut dy hc nng cao cht lng bi ln lp ca tc gi Trn Th Thu Hu, V-LA/3702. - Lun vn thc s: Dy hc kin to - tng tc v vn dng trong dy hc phn phi kim lp 10, trung hc ph thng ban nng cao ca tc gi V Vn Duyn Em. Hu ht cc tc gi u cho rng phng php dy hc hp tc l phng php tch cc, em li hiu qu cao. Tuy nhin, c th thy r rng s lng cc tc gi nghin cu su v phng php ny cn cha nhiu v quan tm nhng bnh din, nhng mc khc nhau. II.3. Mt vi nhn xt v vic s dng phng php dy hc hp tc trng ph thng:
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Do iu kin b hn ch nn khng th tin hnh iu tra thc tin nhng qua qu trnh tm hiu, nghin cu s iu tra nh gi ca mt s tc gi c th nhn thy mt iu rng: Trong cc trng ph thng hin nay, c mt s gio vin trong gi ln lp c gng t chc cho hc sinh hot ng tch cc, ch ng chim lnh kin thc. Nhng nhn chung, a phn gio vin vn s dng cc phng php truyn thng, cc phng php dy hc tch cc trong c phng php dy hc hp tc nhm hu nh cha dc s dng, hoc nu c th vic s dng cha c hp l lm, cha khai thc c hiu qu, cng nh cha pht huy c u im v khc phc c nhc im ca phng php ny. Ngoi ra cn tn ti tnh trng lm dng hot ng nhm, cho rng t chc hot ng nhm l du hiu tiu biu nht ca i mi phng php dy hc, rng hot ng nhm cng nhiu th chng t phng php dy hc cng i mi. l nhng quan nim khng ng cn c iu chnh. Vn kt hp cc phng php dy hc vi nhau v s dng chng mt cch ph hp cn cha c quan tm ng mc, trong c c vic kt hp phng php dy hc hp tc vi cc phng php dy hc khc.Vy nguyn nhn ca nhng vn ny l g? C rt nhiu nguyn nhn, nhng ch yu l do nhng nguyn nhn sau: - Gio vin cha thc s hiu r bn cht, bin php v cch t chc cc phng php dy hc tch cc ni chung v phng php dy hc hp tc ni ring. - Mt s gio vin c nng lc, kinh nghim cn hn ch hoc cha thc s u t cho vic chun b k hoch dy hc.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- C s vt cht cn b hn ch: bn gh cha ng b, khng c ng, khng gian lp hc cht tri, phng tin dy hc cn thiu thn gy tr ngi ln cho vic p dng phng php dy hc hp tc. - Hc sinh cha thc s yu thch mn hc, cha thy c hng th vi phng php hc mi do cha c hc tp trong mi trng thc s tch cc, v do cha kh nng lnh hi tri thc theo phng php mi. Thc trng ny cho thy, phi chng vic s dng cc phng php dy hc tch cc mi ch dng li s bin i v lng thi? vy lm th no c s thay i v cht? l vn lan gii m khng ai c th mt mnh lm c, n i hi chng ta, nhng ngi gio vin ph thng, nhng ngi trc tip vn dng nhng l lun dy hc tch cc vo cng vic ca mnh hy cng chung sc, cng thc hn trong vic nghin cu cng nh s dng chng, nhng l lun qu gi khng ch mi l l lun m cn phi c tri nghim thc t. N cn i hi cc em hc sinh phi lun lun o su tri thc sn sng tip nhn, hng th vi phng php mi. Khng ch c th, n cn i hi s quan tm ca nh trng, ca cc cp, ngnh gio dc, ca ton x hi to mi iu kin gip vic p dng phng php dy hc hp tc ni ring v phng php dy hc tch cc ni chung c trit v t c hiu qu cao.
TIU KT CHNG I
T nhng c s l lun v thc tin nu trn, cho thy phng php dy hc hp tc l mt phng php tch cc, c nhiu u im, c p dng v mang li hiu qu cao ti nhiu nc trn th gii. Song bn cnh nhng u im, phng php ny cn c mt s nhc im v Vit Nam vic p dng cn gp nhiu kh khn nn cha c quan tm ng mc, cha khai thc ht c hiu qu dy hc. V vy, chng ti chn ti ny vi mong mun gp phn tm hiu r hn v phng php
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

dy hc hp tc v a phng php n gn hn vi cc gio vin, hc sinh v vi cc mn khoa hc, c bit l cc mn khoa hc thc nghim, trong c mn khoa hc ho hc
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Chng II P DNG PHNG PHP DY HC HP TC THEO NHM NH TRONG DY HC HO HC THNG QUA NHM OXI, LP 10 THPT - BAN NNG CAO 1. Nguyn tc p dng phng php dy hc theo nhm nh: [1, 10] Cng nh nhng phng php dy hc khc, khi p dng phng php dy hc hp tc cng phi tun theo nhng nguyn tc chung trong dy hc nh: m bo mc tiu, chng trnh mn hc, m bo tnh khoa hc, m bo tnh s phm, m bo tnh kh thi Ngoi ra, phng php ny cn c nhng c im ring, v vy khi p dng cn tun theo nhng nguyn tc ring sau: a. Nguyn tc th nht: m bo mi quan h bin chng, hu c gia vai tr ch o trong t chc, iu khin hot ng nhm ca gio vin vi tnh ch ng, tch cc v t gic ca hc sinh: S thng nht gia hot ng dy ca thy v hot ng hc ca tr l mt quy lut tt yu v c bn ca qu trnh dy hc, hai hot ng ny c mi quan h tc ng qua li ln nhau. Theo nh hng dy hc tch cc ni chung v phng php dy hc hp tc ni ring, gio vin l ngi t chc v iu khin hot dng ca hc sinh, cn hc sinh ch ng, tch cc tham gia hot ng thng qua nhm hc tp thu nhn v chim lnh kin thc. Do vy, quy trnh hot ng nhm trong phng php dy hc hp tc cng phi c xy dng sao cho vic t chc, iu khin ca gio vin hi ho vi hot ng hc tp ca hc sinh. b. Nguyn tc th hai: m bo s hi ho gia hnh thc hc c nhn, hc nhm v hc tp th:
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Cn c vo tnh cht mi quan h ca c nhn trong qu trnh hc tp, ngi ta phn chia hnh thc hot ng dy hc thnh ba loi c bn l: dy hc c nhn, hc nhm v hc tp th. Mt gi hc ln lp s tr ln n iu v hiu qu thp nu ch s dng mt trong ba hnh thc trn. iu va xa ri thc tin va bt li, kh khn trong vic p dng cc phng php dy hc tch cc. Phng php dy hc hp tc l phng php dy hc tch cc cn c s tn ti v phi hp ca c ba hnh thc ny, trong hot ng nhm l hot ng chnh. Nhng nu khng c s hot ng ca c nhn th hot ng nhm b tr tr, nu ch ch trng hot ng nhm m khng quan tm n hot ng c nhn th s xut hin thnh phn li, n theo, nu khng c hot ng tp th c lp th s khng th nh gi, rt kinh nghim v trao i kin gia cc nhm vi nhau c. Bi vy, khi p dng phng php dy hc hp tc cn phi m bo s kt hp hi ho gia ba hnh thc hc tp ny vi nhau. c. Nguyn tc th ba: m bo tnh h thng cu trc: Bt c mt phng php dy hc no cng cn c h thng cu trc nht nh. Phng php dy hc hp tc nhm trong qu trnh dy hc phn nh hot ng t chc iu khin nhm ca gio vin v cch thc tin hnh hot ng hc tp ca nhm hc sinh. Nh nguyn tc th nht nu, hai hot ng ny c mi quan h bin chng vi nhau, m bo mi quan h bin chng th ng thi cng phi m bo tnh h thng cu trc. Mun quy trnh hc tp nhm m bo tnh h thng cu trc th phi phn chia quy trnh y thnh cc giai on, mi giai on bao gm cc bc, cc thao tc phn nh logic ca qu trnh dy hc. i vi phng php dy hc hp tc, tnh h thng cu trc c th hin quy trnh thc
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

hin mt tit hc hoc mt bui lm vic hp tc nh trnh by phn I.3.6 d. Nguyn tc th t: phi m bo tnh thc tin: Thc tin l c s, mc ch, ng c v l ni kim nghim tnh st thc, khoa hc, hp l ca l thuyt. Bi vy, phng php dy hc hp tc nhm phi c vn dng mt cch linh hot, ph hp vi c im thc tin nh: - Nhng iu kin c s vt cht trng ph thng. - Trnh , c im ca i ng gio vin v nng lc hc sinh. e. Nguyn tc th nm: phi m bo tnh ton din trong quy trnh t chc hot ng nhm. Tnh ton din th hin: - Phi tc ng ti tt c cc thnh t ca qu trnh dy hc, lm cho cc thnh t y vn ng v pht trin nhm to ra hiu qu dy hc cao trn nhiu phng din. - Hiu qu v gio dc: phi gip ngi hc ch ng lnh hi tri thc, k nng vi hiu sut cao nht, su sc nht, ng thi pht trin h nhng phm cht tr tu, nhng k nng x hi cn thit. - Hiu qu kinh t: S dng phng php ny khng i hi nhiu thi gian, cng sc ca thy v tr cng nh s u t tn km ca nh nc nhng li gp phn o to con ngi mi vi nhng k nng p ng i hi phc v s pht trin ca nn kinh t. 2. Nguyn tc la chn ni dung kin thc c th p dng phng php dy hc hp tc nhm: [1,2] c th p dng c phng php dy hc hp tc theo nhm th ni dung kin thc (chnh l nhim v hc tp) c la chn phi tho mn cc iu kin sau: + Ni dung kin thc phi c s lin h vi nhng kin thc c m hc sinh c trang b, v hot ng nhm phi da trn c s cc kin thc v kinh nghim ca cc c nhn.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

+ Ni dung kin thc c th cha ng tnh hung c vn hoc c nhiu cch hiu, nhiu cch l gii khc nhau, hoc gn vi kin thc thc tin, cn thu thp nhiu tng sng to, nhiu kinh nghim hiu bit, hoc c tnh khi qut cao + Ni dung kin thc phi c mt mc kh khn nht nh m mt c nhn kh c th t mnh gii quyt c, i hi s hp tc cng gii quyt. C nh vy mi to hng th cho cc thnh vin trong qu trnh hot ng nhm. Tuy nhin, ni dung kin thc khng nn qu phc tp, phi lm sao tt c cc thnh vin u c th tham gia hot ng nhm, c nh vy mi hn ch c hin tng li, n theo + Cn ch v khi lng kin thc v thi gian ca bi hc, c im ca cc hot ng nhm l kh mt thi gian nn tu theo ni dung kin thc c th p dng phng php dy hc hp tc cho mt s ni dung hoc ch mt ni dung no m bo v thi gian. i vi mn ho hc, phng php dy hc hp tc c th p dng cho tt x cc dng bi: nghin cu bi mi (dng bi l thuyt - nh lut, bi v cht v nguyn t, bi hu c), bi n tp, luyn tp, bi thc hnh. iu quan trng l phi thit k cc hot ng hc tp cho hp l: c th n gin l tr li mt s cu hi dn n kt lun v kin thc cn lnh hi; c th l t chc cho hc sinh tin hnh th nghim, quan st v gii thch hin tng rt ra kt lun v kin thc mi; c th l quan st, nhn xt mu vt, tranh nh, bng biu cc s liu 3. Quy trnh thit k v t chc dy hc c s dng phng php dy hc hp tc theo nhm nh: [ 7 ] 3.1. Quy trnh thit k: Thit k k hoch dy hc theo phng php dy hc hp tc c tin hnh theo cc bc sau: Bc 1: Xc nh mc tiu bi hc
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- Nghin cu chng trnh v k hoch chng, xem xt li mc ch ni dung ca chng, v tr tit hc ca chng. - Phn tch tnh trng hc lc ca hc sinh. Cn nh gi khc quan, nghim tc v tnh trng kin thc, k nng k xo v t tng hnh vi ca hc sinh trong lp ri i chiu vi mc ch ca chng xc nh mc tiu bi hc. - Xc nh khi lng kin thc k nng cn truyn t. Nn nu c th chi tit cc mc tiu ca bi hc v ba mt: kin thc, k nng k xo, phm cht t tng Bc 2: Xc nh ni dung tr dc (kin thc) la chn cch t chc v phng php dy hc - Nghin cu sch gio khoa, sch gio vin xc nh ni dung c bn trng tm cn t c v nhng ni dung c th m rng, phn chia bi hc thnh nhng on kin thc. - La chn cch t chc v phng php dy hc hp l vi tng ni dung. - D kin cc phng tin dy hc cn s dng Bc 3: Xy dng s cu trc ca bi hc - Xc nh logic trnh by ni dung bi hc, phc tho s i cng ca ni dung bi hc (ch ra cc bc, v tr caca th nghim bi tp, cc im nt quan trng, phng php dy hc cn s dng). Bc 4: Lp k hoch chi tit: cc hot ng ca gio vin, hc sinh, phn chia thi gian cho cc hot ng * i vi cc ni dung c dy theo phng php dy hc hp tc: - La chn ni dung theo phng php dy hc hp tc (phi da vo mc tiu bi hc, kin thc c ca hc sinh v mt s c im ring nh nu trong mc 2 trn).
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- Phi xc nh mc tiu ca ni dung c la chn v chc chn l c th t c nhng mc tiu ny thng qua hot ng nhm. La chn mt hot ng m hc sinh c th t hon thnh c it cn n s gip ca gio vin nht. Hot ng la chn nn ngn gn, khng mt thi gian, ch khng nn nh gi cc em qu cao. - Hy ngh xem liu c hot ng chun b no gip cho vic lm bi tp nhm c d dng v hiu qu hn (v d lm trc mt s bi tp no , sch bo, tp ch tham kho,). - Hot ng ra cho hc sinh lm vic nhm phi c th, r rng, b cc cht ch.
3.2. Cch t chc dy hc: Theo cc bc trong dy hc hp tc nhm trnh by trong phn I.3.6, ta c th c th ho cch t chc dy hc ca phng php ny nh sau: - Bc 1: Chia nhm: C th chia nhm ngu nhin hay chia nhm ch nh, ph thuc vo mc ch ca vic hot ng nhm: Khi chia nhm cn ch s lng thnh vin trong nhm ph thuc vo: + Nhim v bi hc, cc thit b phc v cho bi hc. + Thi gian hot ng nhm nh: Trong khong thi gian t th nhm nh s hot ng hiu qu hn nhm ln v trong nhm nh trch nhim c nhn cao hn, mt t thi gian khi di chuyn, thng th nhm nh khong t hai n su ngi s t hiu qu cao nht. Trong iu kin cc trng ph thng nc ta hin nay: bn gh c nh, lp hc ngth thng chia nhm 4-6 ngi, trong c nhm trng iu khin cuc tho lun, th k ghi chp, mt thnh vin c th
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

m nhn 1-3 nhim v, cng c khi chia nhm r rm, ghp hai ngi ngi cnh nhau thnh mt nhm - Bc 2: Giao nhim v: + Nhim v phi c th, r rng, cn xc nh r mc tiu v kin thc v k nng m cc nhm cn t c. Gio vin nn giao nhim v bng phiu hc tp hoc dng my chiu, ghi r nhim v ln mn hnh, nu khng th ghi ln bng. + Phi quy nh thi gian lm vic cho nhm: cn d tnh thi gian thch hp, hc sinh di chuyn v tho lun + Phi yu cu v cch thc lm vic trong nhm. + Phi yu cu v cch th hin kt qu. - Bc 3: Lm vic trong nhm: Gio vin nn cc thnh vin trong nhm t bu ra nhm trng, th k, chuyn gia,.. v phn cng nhim v cho tng thnh vin. Sau khi nhn nhim v, cc nhm cn tch cc ch ng nghin cu, tm ti d lp dn tr li, phi m bo thng nht c s ng kin ca cc thnh vin. - Bc 4: Bo co kt qu: i din cc nhm ln trnh by kt qu (c th c i din l trng nhm hoc mt thnh vin bt k hoc lun phin nhau pht huy hiu qu i vi nhim v ca tng thnh vin trong nhm). Cch trnh by ph bin nht l hc sinh thuyt trnh, gio vin hay chnh hc sinh vit ln bng hoc cc nhm vit, minh ho bng hnh v kt qu ca nhm trn giy v dng my chiu ht. Ngoi ra, c th chn cch trnh by sau y thay cho thuyt trnh: + Phng php th trng: Cc nhm trnh by trn giy kh rng, bng ghim v trng by trong phng hc. Lp hc ging nh mt th trng thng tin, cc hc sinh s i
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

xem xt kt qu ca tng nhm, nghe h gii thch, v c th t cu hi. Gio vin ng gp kin. + Phng php hi ch: Cc nhm khng ln lt trnh by m ch trng by kt qu ti mt v tr la chn trong phng. Mt n hai ngi li ni trng by kt qu ca nhm, cn nhng ngi khc i li gii thiu v nhm mnh hoc c th trao i vi bt c ai, bt c nhm no ging nh mt hi ch. + Phng php trin lm: Cc nhm vn ln lt trnh by kt qu nhng tip sau , cc hc sinh t do i li quan st kt qu nhm khc v c th tho lun vi cc thnh vin ca nhm ging nh cc ngh s trong bui trin lm. Cc cch trnh by trn c tc dng lm cho bui hc si ni, to khng kh t do hn, v hiu qu hp tc cao hn, nhng vi iu kin cc trng ph thng nc ta hin nay v do gii hn v thi gian nn vic p dng chng cn b hn ch nn ch yu vic bo co kt qu ca hc sinh vn thng dng phng php thuyt trnh. - Bc 5: Tng kt: Sau khi hc sinh bo co kt qu v c s nhn xt, b sung kin gia cc nhm th gio vin nn l ngi tng kt li ton b ni dung chnh xc, y nht, gii p nhng vn gy tranh ci, b sung nhng im cn thit, nhn mnh ni dung chnh Gio vin phi lm sao kt thc tit hc, tt c hc sinh trong lp u phi bit c trng tm kin thc cn nm, bit c quan im no ng, quan im no sai 3.3. Cc ch khi t chc dy hc theo phng php dy hc hp tc: - Khi cho hc sinh hot ng nhm nu cn thay i v tr hay sp xp li bn gh, cn nu yu cu r rng trc khi cc em thc hin, yu cu cc em gi trt t.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- Cc nhm nn c th k, ch to, ch nn to iu kin cho cc em c c hi nh nhau m nhn nhng vai tr ny - Tho lun ca cc nhm phi c ghi chp li kim tra ng thi trong qu trnh hot ng nhm, gio vin c th c xem cc em c i ng hng hay khng. - Nhim v ca cc nhm phi c trnh by r rng, yu cu cc em bm st nhim v c giao. Nu bi c n gin th nn a thm mt hot ng phc tp hc sinh kh khng c thi gian ngi chi, nh hng n cc hc sinh khc - Cc em ch bt u hot ng nhm khi gio vin cho php - Gio vin cn gii hn thi gian c th cho cc hot ng. - Gio vin lun phi gim st cht ch cc hot ng ca nhm kim tra tin v gip khi cn. Khi i kim tra cc nhm khng nn dng li qu lu mt nhm no, gio vin nn t thi hp tc vi cc em, khng nn kht khe, cng nhc qu. - Khi cc nhm bo co kt qu, gio vin nn khen ngi kin ca cc nhm a ra, phn tch ch r nhng suy ngh khng ng, gii p thc mc tht cn k to hng th, nim tin cho cc em. Cc vn cn c gio vin kt lun tht chnh xc v y . 4. Phn tch c im, ni dung chng VI: nhm oxi - lp 10 - ban nng cao: [8,9,10] 4.1. Phn phi chng trnh: Theo chng trnh lp 10 THPT ban nng cao, Chng VI (nhm oxi) c 9 bi, t bi 40 n bi 48, thi lng:12 tit (8 tit l thuyt + 2 tit luyn tp + 2 tit thc hnh). C th nh sau: S TT Bi 40 Tn bi Khi qut Thi lng (tit) V tr, cu hnh e, s bin thin 1 tit Ni dung
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

v nhm oxi tnh cht vt l v ho hc Cu to phn t, tnh cht vt Oxi l, trng thi t nhin, tnh cht ho hc, ng dng, iu ch. Ozon v hiro Cu to phn t, tnh cht vt peoxit l, tnh cht ho hc, ng dng. Tnh cht vt l, tnh cht ho Lu hunh hc, ng dng v sn xut. Cu to phn t, tnh cht vt l, tnh cht ho hc, trng thi Hiro sunfua t nhin, iu ch H2S, tnh cht ca mui sunfua. SO2, SO3, H2SO4: Cu to phn t, tnh cht vt l, tnh Hp cht c oxi cht ho hc, ng dng, sn ca lu hunh xut, SO2- cht gy nhim, mui sunfat v nhn bit ion sunfat. Tnh cht ca oxi, cc hp cht ca oxi. Luyn tp Tnh cht ca lu hunh v cc hp cht ca lu hunh Thc hnh Tnh cht ca oxi, lu hunh. Tnh cht cc hp cht ca lu Thc hnh hunh. 1 tit
Bi 41 Bi 42 Bi 43
1 tit 1 tit
Bi 44
1 tit
Bi 45
3 tit
Bi 46 Bi 47 Bi 48
2 tit 1 tit 1 tit
4.2. V tr ca chng: Thuc chng VI, SGK lp 10 ban nng cao, trc hc sinh c hc cc chng l thuyt ch o nh: Nguyn t, bng tun hon nguyn t ho hc v nh lut tun hon, lin kt ho hc, phn ng ho hc; ng thi hc sinh cng lm quen vi cch hc dng bi v cht v nguyn t ho hc sau l thuyt ch o qua chng V (Nhm halogen).
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

4.3. Mc tiu ca chng: a. V kin thc: * Hc sinh bit: - Khi qut v nhm VI: cu to nguyn t, trng thi oxi ho c th c, tnh cht chung ca cc nguyn t nhm VI, s bin i mang tnh quy lut cc tnh cht ca cc nguyn t v hp cht vi hiro trong nhm, 1 s khc bit gia Oxi vi cc nguyn t khc trong nhm - Cu to phn t, tnh cht vt l, tnh cht ho hc, ng dng, iu ch cc n cht nh: O2, O3, S, cc hp cht nh: H2O2, H2S, SO2, SO3, H2SO4, mui sunfat * Hc sinh hiu: - V sao li c s bin i c tnh quy lut trong nhm, v sao oxi li c 1 s tnh cht khc bit - V sao cc n cht, hp cht ca oxi, lu hunh li c nhng tnh cht c trng hiu c nhng iu ny, hc sinh cn xut pht t cc kin thc c s c nhng chng trc v cu to nguyn t, v bng tun hon, nh lut tun hon, lin kt ho hc v phn ng ho hc - Hc sinh cn cn hiu c c s ca cch iu ch, ng dng ca cc n cht, hp cht ca oxi, lu hunh v cc hp cht ca chng, chnh l xut pht t tnh cht. b. V k nng: tip tc hnh thnh v cng c cc k nng: - Thc hnh th nghim v tnh cht ho hc cc n cht v hp cht oxi, lu hunh - Quan st, nhn xt, gii thch, kt lun cc hin tng th nghim - Cn bng cc phn ng oxi ho-kh, xc nh cht kh, cht oxi ho - Gii cc bi tp c lin quan n kin thc ca chng
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- Vn dng cc kin thc hc gii thch cc hin tng thc tin: nhim khng kh, t, nc, s ph hu tng ozon, ma axit. c. V tnh cm, thi : gp phn gio dc cho hc sinh: - Hng th hc tp mn ho hc, thi nghim tc trong hc tp cng nh thc hnh - c bit l thc bo v v vn ng mi ngi cng bo v mi trng, chng nhim mi trng 5. Kh nng p dng phng php dy hc hp tc theo nhm nh vo nhm oxi - lp 10 - ban nng cao: 5.1. Kh nng p dng phng php dy hc hp tc trong chng: - V tr ca chng: nh trn phn tch, chun b cho chng ny hc sinh c nhng kin thc l thuyt ch o ng thi cng c lm quen vi phng php hc cng nh cu trc ca cc dng bi v cht. Chnh nhng iu to thun li cho vic p dng phng php dy hc hp tc: vi h thng l thuyt ch o, hc sinh hon ton c th tho lun, lm vic theo nhm d on cng nh gii thch cc tnh cht ca cc n cht v hp cht, t nhng tnh cht y hc sinh li c c s hiu v ng dng ca chng. ng thi do hc qua chng halogen nn hc sinh s khng cn b ng vi phng php hc ny na, v vic dy hc r rng s t kt qu cao hn. - Mt s kin thc trong chng c cp mt cch ht sc c bn chng trnh lp 8, 9, v d nh kin thc v O 2, SO2, H2SO4 . Do gio vin c th li dng ngay iu ny lm c s p dng phng php dy hc hp tc, cho hc sinh hot ng theo nhm va c th khai thc trit nhng kin thc c, va c th hng cc em ch ng, sng to tip cn vi nhng kin thc mi - c trng ca dng bi v cht ni chung l s dng th nghim ho hc nh ngun cung cp kin thc. i vi chng ny, cc th nghim hu
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

ht u c th thc hin trn lp, v thao tc th nghim n gin, kh nng thnh cng cao, t c hi. Vic khai thc cc th nghim, hnh thnh cho hc sinh k nng d on, quan st, nhn xt, gii thch hin tng th nghim cng nm trong phm vi p dng ca phng php dy hc hp tc. Trong chng cng c hai bi thc hnh, gio vin hon ton c th s dng phng php ny mt chc hp l. - Phng php dy hc chung ca chng c thit k theo logic: Vn dng l thuyt ch o d on tnh cht ho hc, sau xc minh bng cc th nghim v rt ra kt lun v tnh cht, da trn nhng tnh cht y nghin cu ng dng. Phng php dy hc vi trt t logic nh vy cng to iu kin cho vic m rng phm vi p dng phng php dy hc hp tc, hot ng nhm s khai thc c nhiu kin d on, nhiu kin thc thc t cng nh kch thch tnh sng to ca hc sinh. 5.2. Bng cc ni dung trong chng c kh nng p dng DHHT: ST T 1. 2. 3. Tn bi Ni dung p dng PPDH kt hp PP thuyt trnh, vn p tm ti. PP thuyt trnh, vn p tm ti. PP thuyt trnh,
DHHT theo nhm Bi 40: Khi qut v II. Cu to nguyn t . nhm oxi (1 tit) Bi 41: Oxi (1 tit) III. Tnh cht ho hc IV. ng dng
III. Tnh cht ho hc. Bi 42: Ozon v hiro Cng c kin thc peoxit (1 tit)
Hot ng ngoi kho: vn p tm ti Tng ozon PPDH d n I.2. nh hng ca nhit PP thuyt trnh, n cu to phn t vn p tm ti v tnh cht vt l ca lu hunh.
4.
Bi 43: Lu hunh (1 tit)
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

5. II. Tnh cht ho hc Bi 45: Hp cht c SO2: Cng c bng phiu PP thuyt trnh, oxi ca lu hunh (3 tit) trc nghim H2SO4: Th nghim Cu +H2SO4 Hot ng ngoi kho: 6. 7. Ma axit. Bi 46: Luyn tp Phiu hc tp. chng 6 (2 tit) Bi 47: Bi TH: Tnh C bi cht 8. ca oxi, lu hunh. (1 tit) Bi 48: Bi TH: Tnh C bi cht cc hp cht ca lu hunh (1 tit) PPDH d n. PP thuyt trnh, vn p tm ti vn p tm ti PPDH t v gii quyt vn .
6. Thit k hot ng dy hc mt s bi trong nhm oxi_ lp 10_ ban nng cao, c s dng phng php dy hc hp tc theo nhm nh: Chng ti la chn v thit k k hoch dy hc cho cc bi sau y trong chng VI_ nhm oxi_ lp 10_ ban nng cao: - Bi khi qut: Bi 40: Khi qut v nhm oxi. - Cht v nguyn t ho hc: gm: Bi 43: Lu hunh, Bi 45, tit 3: axit sunfuric. - Luyn tp, n tp: Bi 46: Luyn tp. (tit 1) - Thc hnh: Bi 47: Tnh cht oxi, lu hunh.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

6.1. Gio n bi khi qut: Bi 40: KHI QUT V NHM OXI.
A. C IM CA BI:
1. Kin thc c c lin quan: - Cu to nguyn t - Bng tun hon nguyn t ho hc: s bin i tnh cht ca cc nguyn t v hp cht trong mt nhm. - Ho tr, s oxi ho, cht oxi ho, cht kh, phn ng oxi ho- kh. - Lin kt ho hc. - Tnh oxi ho-kh, tnh axit-baz. 2. Kh nng p dng dy hc hp tc: V l bi khi qut ca chng nn c c im l tnh khi qut cao, bao qut kin thc v c nhm oxi, cc kin thc ny l nn tng nghin cu c th cc bi trong chng, nhng hc sinh li hon ton c th pht hin v d on c di s nh hng ca gio vin (do c h thng kin thc l thuyt ch o v c lm quen vi phng php hc chng halogen). iu gip vic s dng PPDHHT t hiu qu cao.
B. K HOCH DY HC:
1. Mc tiu: 1.1. V kin thc: a. Hc sinh bit: - V tr, cu to nguyn t, tnh cht ho hc chung ca cc nguyn t trong nhm oxi v cc hp cht ca chng (hp cht vi hiro, hp cht hiroxit). b. Hc sinh hiu: - V sao cc nguyn t trong nhm oxi c tnh oxi ho mnh, nhng km hn nhm halogen?
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- S khc bit v cu hnh e lp ngoi cng v trng thi oxi ho ca oxi vi cc nguyn t khc trong nhm - Quy lut bin i v cu to nguyn t v tnh cht ca cc nguyn t trong nhm oxi. - Quy lut bin i tnh cht ca cc hp cht vi hiro v cc hiroxit ca cc nguyn t trong nhm oxi. 1.2. V k nng: rn luyn cho hc sinh cc k nng: - Vit cu hnh electron. - So snh tnh axit-baz, tnh kh hoc tnh oxi ha cc hp cht vi hiro, hp cht hiroxit ca cc nguyn t trong nhm oxi. - K nng vn dng l thuyt ch o nghin cu cc bi v cht nh: t cu to nguyn t d on tnh cht ho hc . - K nng hc tp v lm vic theo nhm. 2. Chun b: 2.1. Gio vin: - Phiu hc tp. - Gio n in t, my tnh sch tay, my chiu, bn trong. - Hnh nh bng tun hon. 2.2. Hc sinh: - Xem li nhng kin thc c c lin quan v bi khi qut trong chng halogen. - Nghin cu trc bi mi. 2.3. Phng php dy hc: phng php dy hc hp tc theo nhm nh trn lp, kt hp mt s phng php dy hc tch cc khc nh: m thoi gi m, tho lun, s dng phng tin trc quan 3. Tin trnh dy hc: 3.1. Hot ng 1: I.V tr nhm oxi trong bng tun hon cc nguyn t: (10 pht)
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Hot ng ca gio vin (GV) hi: Quan st bng tun hon v cho bit: Cc nguyn t thuc nhm VIA? (tn gi, Z). Hot ng ca hc sinh(HS) hon v a ra nhn xt: Nhm VIA gm nhng nguyn t: Oxi (O, Z=8), Z=16) Selen (Se, Z=34); Telu (Te, Z=52); Poloni(Po, Z=84) - GV thng bo nhm VIA chnh l nhm oxi. - HS tr li: + Oxi tn ti trng thi kh, l Lu hunh (S, - GV chiu bng tun hon v cu - HS: Quan st bng h thng tun
- GV t cu hi: Cho bit trng thi nguyn t ph bin nht, c trong tn ti, tnh ph bin ca cc nguyn khng kh, v tri t, nc v c c t trong nhm oxi m em bit? th con ngi. + Lu hunh: trng thi rn, mu vng, c nhiu trong lng t, ngoi ra c trong du th, khi ni la, c th sng. - GV b sung thm: c th HS s ch + Selen: cht bn dn rn, mu nu pht biu c oxi v lu hunh, v . vy GV phi b sung thm v nhng + Telu: cht rn, mu xm, thuc nguyn t khc. loi nguyn t him. + Po l nguyn t kim loi c tnh phng x. 3.2. Hot ng 2: II. Cu to nguyn t ca nhng nguyn t trong nhm oxi (15 pht).
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

*Thc hin: chia nhm 4 hoc 5 ngi (1 bn), cc nhm thc hin nhng yu cu ghi trong phiu hc tp, thi gian tho lun v hon thnh phiu hc tp l 5 pht: 1. Phiu hc tp th nht: 1. Cho bit cu hnh electron lp ngoi cng ca cc nguyn t nhm oxi? O: .., S: , Se: , Te: .... 2. Nhn xt s ging nhau v s e v s phn b e vo cc phn lp lp ngoi cng ca cc nguyn t trong nhm oxi t cho bit kh nng th hin tnh oxi ho_ kh ca chng (tnh cht c trng)? *Ging nhau: a. S e v s phn b e lp ngoi cng: . .b. Tnh cht c trng: 2. T cu hnh e, hy cho bit khc nhau gia oxi v nhng nguyn t khc trong nhm v: S c mt cc phn lp, cc s oxi ho c th c, tnh oxi ho - kh? Bng cch in vo bng sau: * Khc nhau: c im cn so snh Oxi Cc nguyn t khc trong nhm oxi
..
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

. .. a. S c mt cc phn lp? b. Cc s oxi ho c th c? c. Tnh oxi ho kh? Gii thch: . . . . Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV chia nhm 4 hoc 5 - Cc nhm hc sinh tho lun ngi, pht phiu hc tp cho cc nhm hon thnh trong 5 pht - GV yu cu i din ca -HS 1: 1. Cu hnh e lp ngoi cng: 2 nhm ln bng trnh O: 2s22p4, S: 3s23p4, Te: 4s24p4, Se: 5s25p4 by, mi hc sinh tr li 1 2. a.S e v s phn b e lp ngoi cng: cu. - Nguyn t ca cc nguyn t trong nhm oxi Hnh thc trnh by: c 6 e ngoi cng. dng bn trong v my - S phn b e lp ngoi cng: ns 2np4, c 2 e chiu ht kt hp thuyt c thn: trnh (hoc nu khng c
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

phng tin th vit bng) - GV hng dn v yu cu cc nhm trnh by ngn gn v khoa b. Tnh oxi ho- kh: hc Khi P vi nhng nguyn t c m in nh hn, cc nguyn t nhm oxi c xu hng nhn thm 2 e t cu hnh bn vng ca kh him: ns2np6. th hin tnh oxi ho, to nhng hp cht trong chng c s c trng l -2 -HS 2: 2. S khc nhau gia oxi vi cc nguyn t trong nhm: Oxi a. C phn lp d trng. b.C s oxi ho + 4, + 6 khi P vi nhng nguyn t c m in ln hn.
c. Th hin tnh kh.
S, Se, Te
a.
Khng
phn lp d trng. b.Khng c s oxi - GV yu cu cc nhm ho +4,+6 khc theo di, b sung kin.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- GV ghi nhn cc kin, c. kin. Gii thch: T S n Te xut hin phn lp d nn trng thi kch thch cc e ngoi cng c th chuyn ln obitan d trng to ra lp ngoi cng c 4 hoc 6 e c thn. Do c thm s oxi ho + 4, + 6 khi P vi nhng nguyn t c m in ln hn - Cc nhm khc theo di, b sung kin. 3.3. Hot ng 3: (15 pht) III. Tnh cht ca cc nguyn t trong nhm oxi *Thc hin: chia nhm 4 hoc 5 ngi(1 bn), cc nhm thc hin nhng yu cu ghi trong phiu hc tp, trong thi gian 5 pht: 2.Phiu hc tp th 2: 1. Cho bit tnh cht ho hc c trng ca cc nguyn t trong nhm oxi? So snh vi nhm halogen ? T oxi n Telu tnh cht c trng y bin i th no? . 2. Cng thc tng qut ca hp cht vi hiro ca cc nguyn t nhm VIA? chng c th c tnh cht ho hc g? So snh tnh cht ho hc v tnh bn ca chng? Gii thch? 3.So snh tnh axit ca H2SO4, H2SeO4, H2TeO4? Gii thch? Khng th nhn xt v tng hp cc hin tnh kh.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H
Hot ng ca GV Hot ng ca HS -GV chia nhm 4 hoc 5 - Cc nhm hc sinh tho lun ngi, phiu hc tp 1 Khapht lun tt nghip cho nhm yu cu cc V cc Th Hin nhm tho lun trong 5 pht -GV yu cu i din ca 3 -HS1: 1. a.Tnh cht ho hc c trng: nhm ln bng trnh by: c tnh oxi ho mnh, l nhng phi kim in th gi 3 hc sinh 3 nhm hnh. bt k, mi HS trnh by 1 cu. Gii thch: T cu hnh e lp ngoi cng: ns2np4, cc nguyn t trong nhm oxi u
Hnh thc trnh by: dng c xu hng d nhn thm 2e t c bn trong v my chiu ht cu hnh kh him th hin tnh oxi ho. kt hp thuyt trnh.(hoc nu b. Tnh oxi ho ca chng yu hn so vi khng c phng tin th vit nguyn t halogen cng chu k. bng) Gii thch da vo kin thc chng II v - GV i kim tra kt qu lm bng tun hon: trong cng mt chu k, nng vic ca cc nhm khc. lng ion ho tng, .. tng, bknt gim nn kh nng nhn e tng, do tnh oxi ho tng. Vy tnh oxi ho ca nhm oxi yu hn nhm halogen trong cng chu k. c.T O, S, Se, Te tnh oxi ho gim dn Gii thch: Trong 1 phn nhm, theo chiu Z tng th I gim, .. gim, bknt tng nhanh nn kh nng nhn e gim, do tnh oxi ho gim. - HS 2: 2. a.Hp cht ca hiro c CTTQ l: H2R. b. Tnh cht ho hc c th c l: tnh kh(do R c s oxi ho -2 ,thp nht), dd c tnh axit yu(phn li khng hon ton). c. So snh:H2O, H2S, H2Se, H2Te: Tnh kh tng dn, bn gim, tnh axit tng.
Khoa Ha hc Ni
Gii thch:+ H2R: bn gim dn do t S Trng HSP H n Te mc d m in gim, nhng BKNT tng mnh nn di lin kt tng

3.4. Hot ng 4: n tp cng c (5 pht) Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh -GV chiu ln mn hnh bi tp cng - HS theo di. c dng trc nghim , S trong Violet. trong 2 pht v gi 1 HS ng ti ch la chn p n. * Bi tp cng c: Cc tnh cht sau y ng hay sai i vi nhm oxi: T nguyn t oxi n Telu: A. m in ca cc nguyn t gim dn. B. Bn knh nguyn t tng dn. C. Tnh oxi ho tng dn. D. Tnh bn ca cc hp cht vi hiro tng dn. E. Tnh axit ca cc hp cht hiroxit gim dn. * Bi tp v nh: cc bi tp t 1 n 5 trong SGK trang 156,157 v cc bi trong sch bi tp. 6.2. Gio n bi mi v cht v nguyn t ho hc: Bi 43: LU HUNH.
A.C IM CA BI:
son - HS tr li: A: , B: , C: S, D: S,
- GV yu cu hc sinh suy ngh E: .
1. Kin thc c c lin quan: Cu to nguyn t, dng th hnh, tnh cht oxi ho - kh 2. Kh nng p dng dy hc hp tc: C 2 hot ng c th p dng PPDHHT: - Phn I.2: nh hng ca nhit i vi cu to phn t v tnh cht vt l ca lu hunh. - Phn II: Tnh cht ho hc ca lu hunh
B. K HOCH DY HC:
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

1. Mc tiu: 1.1. V kin thc: a. Hc sinh bit: - Cu to phn t, cc dng th hnh, nh hng ca nhit n cu to phn t, tnh cht vt l ca lu hunh. - Tnh cht ho hc ca lu hunh. - ng dng v sn xut lu hunh. b. Hc sinh hiu: - So snh 2 dng th hnh ca lu hunh v ca oxi - V sao nhit nh hng n tnh cht vt l ca lu hunh. - V sao lu hunh va c tnh kh va c tnh oxi ho. 1.2. V k nng: rn luyn cho hc sinh cc k nng: - Nghin cu, khai thc ti liu (SGK) trc gi ln lp - Thc hnh, quan st, gii thch hin tng th nghim. - Vit v cn bng ptp. - K nng hc tp v lm vic theo nhm. 2. Chun b: 2.1. Gio vin: - Gio n in t, my chiu ht. - Dng c, ho cht cho cc nhm lm th nghim nh hng ca nhit n cu to phn t v tnh cht vt l ca lu hunh. Ho cht: S (bt) Dng c: ng nghim, n cn, bt la, mui thu tinh. 2.2. Hc sinh: - n li nhng kin thc c c lin quan. - Nghin cu trc bi mi, c v tm tt trc phn nh hng ca nhit n cu to phn t v tnh cht vt l ca lu hunh.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

2.3. Phng php dy hc: phng php dy hc hp tc theo nhm nh trn lp, kt hp 1 s phng php dy hc tch cc khc nh: m thoi gi m, tho lun, s dng phng tin trc quan 3. Tin trnh dy hc: 3.1. Hot ng 1: I. Tnh cht vt l ca lu hunh. (10 pht) Hot ng ca gio vin 1. Hai dng th hnh ca lu hunh: dng th hnh: S (t phng) v S (n t). - HS quan st bng v tr li: - GV yu cu HS quan st bng Nx: Hai dng th hnh ca lu trang 168 v nhn xt v cu to tinh hunh khc nhau v cu to tinh th th, v mt s tnh cht vt l ca hai dn n s khc nhau v mt s tnh dng th hnh ca lu hunh. cht vt l (khi lng ring, nhit nng chy, nhit bn). - GV:?? nhit thng lu - HS: k thng lu hunh tn tai hunh tn ti dng no? Hai dng dng S. th hnh ca lu hunh c chuyn Hai dng th hnh ny c th ho c cho nhau ko? nhit chuyn ho cho nhau 95,50C. 95,50C chuyn ho? S S - HS lng nghe v ghi chp - GV nhn xt v tng hp cc kin. 2.nh hng ca nhit n cu to phn t v tnh cht vt l ca lu hunh: - GV t chc cho HS hot ng theo - HS nhanh chng thnh lp nhm theo yu cu ca gio vin, phn Hot ng ca hc sinh
- GV: cng ging nh oxi, S c 2 - HS lng nghe, ghi chp.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

nhm: bn thnh 1 nhm). st v ghi li hin tng ca th nghim theo mu ghi trong phiu hc tp. ho cht cho cc nhm. - GV cho cc nhm thi gian 5 pht hon thnh nhim v. - GV kim tra, gim st hot ng - HS trnh by ca cc nhm. by. Hnh thc trnh by: Dng my chiu ht chiu phiu hc tp ca - HS lng nghe, ghi chp. nhm c lp cng theo di, kt hp thuyt trnh. - GV nhn xt, chiu bng 1 v gii thch, trong khi gii thch GV nn - HS nhn xt: Nhit tng lm lu n s lin h gia s thay i thay i cu to phn t lu hunh trng thi vi s thay i cu to dn n lm thay i trng thi v phn t. - GV yu cu HS rt ra nhn xt mu sc. - HS quan st v pht biu: di 1130C, phn t lu hunh gm 8 nguyn t lin kt cng ho tr vi nhau to thnh mch vng, 8 nguyn - Cc nhm khc theo di v nhn - GV yu cu 1 HS bt k ln trnh xt. - Cc nhm lm th nghim, tho trong thi gian 5 pht. - GV pht phiu hc tp v dng c, lun v hon thnh phiu hc tp cng nhm trng v th k. v v phn cng cng vic cho cc Chia nhm gm 8 - 10 HS, (ghp 2 - Cc nhm ch lng nghe nhim Nhim v: Lm th nghim, quan thnh vin.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- GV chiu m hnh phn t S8 v yu t ny nm trn 2 mt phng song cu HS cho bit: di 1130C, phn song. t lu hunh c cu to nh th no? - HS ghi nh. - GV lu hc sinh: trong cc phn ng ho hc, n gin ngi ta dng k hiu S m khng dng S8 Phiu hc tp s 1: Tin hnh th nghim: un nng ng nghim ng bt lu hunh trn ngn la n cn. Hin tng th nghim quan st c: S thay i trng thi, mu sc ca lu hunh khi tng nhit : Rn, vng ., . ., . .., . Phiu hc tp ca hc sinh cn trnh by c nh sau: Hin tng th nghim quan st c: S thay i trng thi, mu sc ca lu hunh khi tng nhit : Rn, vng lng, vng qunh nht, nu hi, da cam. Bng 1: Nhit < 1130C 119 C
0
Trng thi rn lng
Mu sc vng vng
Cu to phn t S8, mch vng tinh th S, S S8, mch vng, linh ng
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

1870C 4450C 14000C 17000C qunh, nht hi hi hi da cam nu vng S8 chui S8Sn S6,S4 S2 S
3.2. Hot ng 2: II. Tnh cht ho hc ca lu hunh. (20 pht) S dng phng php dy hc hp tc: * Thc hin: GV vn s dng cch chia nhm nh trn, cc nhm thc hin yu cu ghi trong phiu hc tp trong thi gian 5 pht Phiu hc tp s 2: Cho bit nhng trng thi oxi ho thng gp ca lu hunh? T , d on tnh cht ho hc c th c ca lu hunh n cht? Vit ptp minh ho. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV pht phiu hc tp cho cc - Cc nhm nhn phiu hc tp v nhm. tho lun trong 5 pht. - GV yu cu i din 1 nhm ln - HS trnh by: trnh by, hnh thc trnh by vn 1.Cc trng thi oxi ho thng gp dng my chiu ht nh phn trc. ca lu hunh: -2, 0, +4, +6. 2. D on tchh: Nx: lu hunh n cht c s oxi ho 0 l s oxi ho trung gian nn va c tnh oxi ho va c tnh kh, trong tnh cht c trng l tnh
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

oxi ho: Tnh oxi ho: S0 + 2e S+2 Khi tc dng vi cc cht kh nh: H2, kim loi v cc phi kim c m in nh hn, thng nhit cao:
0
S + H20 H2+1S-2 S 0 + Fe0 Fe+2S-2 2S + C C0S2-2

0 0
t0C
t0C t0C
c bit: S tc dng vi thu ngn nhit thng: Hg + S HgS Do S trng thi bt, Hg trng thi lng, tng din tch tip xc, p ny c ng dng thu gom thu ngn ri vi. Tnh kh: S0 - 4e S +4 S0 - 6e S+6 khi tc dng vi nhng cht oxi ho nh cc phi kim, cc hp cht c tnh oxi ho mnh nh HNO3, H2SO4, KClO3: S0 + O20 S+4O2-2 S 0 + F20 S+6F6-1 - GV yu cu cc nhm khc theo S +6 HNO3H2SO4 + 6NO2 + 2H2O di, b sung. - GV nhn xt v tng kt. 2S + 3KClO3 2KCl +
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

3SO2+3/2O2 ng dng lm dim: hn hp S, HNO3, KClO3 - Nhm khc b sung: - HS lng nghe, ghi chp.
3.3. Hot ng 3: III. ng dng ca lu hunh. (3 pht) Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV yu cu HS c SGK trang - HS c SGK v pht biu: 171 v cho bit cc ng dng ca Lu hunh l nguyn liu quan lu hunh, ng dng no l ng trng cho nhiu ngnh cng nghip: dng chnh? sn xut H2SO4, lu ho cao su, ch tao dim, dc phm, phm nhum Trong , ng dng sn xut H2SO4 l ng dng chnh.
3.4. Hot ng 4: Sn xut lu hunh. (7 pht) Hot ng ca gio vin 1. Khai thc lu hunh: - GV lin h phn tnh cht: V cc - HS theo di SGK v ch lng phn ng hu ht xy ra nhit nghe GV. cao nn k thng, lu hunh c Hot ng ca hc sinh
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

th tn ti dng n cht trong cc m t do. Phng php Frasch: dng thit b nn nc siu nng (1700C) vo m y lu hunh nng chy ln mt t. - GV yu cu HS nghin cu thm phn t liu trang 173. 2. Sn xut lu hunh t hp cht: T H2S v SO2: - GV gi 1 HS ln bng vit pt - HS vit pt: 2H2S + O2(thiu) 0 2S + 2H2O
tC
2H2S + SO2 3S + 2H2O - HS lng nghe. - GV cung cp thng tin: SO2 v H2S l nhng kh c thot ra trong cng nghip v ln trong kh thin nhin. V vy, 2 phng trnh trn va vi mc ch sn xut lu hunh va vi mc ch bo v mi trng: x l H2S v SO2.
3.5. Hot ng 5: Cng c kin thc (5 pht) Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV chiu ln mn hnh yu cu - HS theo di v lm bi tp cng ca bi tp cng c. - GV gi HS ln bng vit pt, cc c.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

em cn li tip tc vit pt v theo - HS: di. - GV gi HS khc nhn xt. - GV lu HS: (1) 2FeS + 7O2 Fe2O3 + 2SO2 (2) SO2 + Br2 +2H2O H2SO4 + 2HBr
t0C
Cc pt (5), (6), (7), (8) u l cc pt (3) H S + 4Cl + 4H O H SO + 2 2 2 2 4 biu din tchh ca S, trong : (5), 8HCl (8) S c tnh oxi ho, cn pt (6), (4) FeS + 2HCl FeCl2 + H2S (7) S c tnh kh. t0C (5) S + Fe FeS Pt (2), (3) c bit n trong chng halogen, trong pt (3) ko dng dd nc Br2 m phi dng dd (6) S + O2 SO2
t0C
nc Cl2 c tnh oxi ho mnh hn (7) S + 6HNO3 H2SO4 + 6NO2 + 2H2O mi a c S-2 ln S+6 (8) S + Ht2 C H2S
0
** Bi tp cng c: Vit phng trnh theo dy bin ho sau: FeS

(5) (8) (3)
(1)
(4)
SO2
(6) S (2)
H2S
(7)
H2SO4
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Bi 45: HP CHT C OXI CA LU HUNH. Tit 3: Axit sunfuric.
A. C IM CA BI:
1. Kin thc c c lin quan: - Lin kt ho hc. - Tnh oxi ho - kh, cht oxi ho, cht kh, cn bng phn ng oxi ho kh. - Cc kin thc v axit sunfuric hc lp 9. 2. Kh nng p dng dy hc hp tc: Hc sinh bit H2SO4 long l axit mnh v bit H2SO4, nng c tnh oxi ho mnh. Kin thc mi l bn cht tnh oxi ho mnh ca axit sunfuric c, so snh vi axit sunfuric long v tnh ho nc. Gio vin c th s dng phng php DHHT khai thc cc kin thc mi ny.
B. K HOCH DY HC:
1. Mc tiu: 1.1. V kin thc: a. Hc sinh bit: - Cu to phn t, tnh cht vt l, tnh cht ho hc ng dng ca axit sunfuric, cc giai on sn xut axit sunfuric. - Thao tc pha long axit sunfuric an ton. - Cch nhn bit ion SO42b. Hc sinh hiu: - V sao phi cn thn khi pha long axit sunfuric. - Bn cht tnh oxi ho ca axit sunfuric c, so snh vi axit sunfuric long. - Quy trnh sn xut axit sunfuric v sao phi to oleum giai on cui. 1.2. V k nng: rn luyn cho hc sinh cc k nng: - K nng thc hnh, quan st v gii thch hin tng th nghim.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- K nng vit v cn bng cc PHH. - K nng hc tp v lm vic theo nhm 2. Chun b: 2.1. Gio vin: - Gio n in t, my chiu. - Phiu hc tp. - Dng c, ho cht th nghim: Cu tc dng vi axit sunfuric long v c. Ho cht: Cu mnh, axit sunfuric long, axit sunfuric c, cnh hoa hang, bng tm xt. Dng c: ng nghim, n cn, kp ng nghim. 2.2. Hc sinh: - n li nhng kin thc c c lin quan. - Nghin cu trc bi mi. 2.3. Phng php dy hc: phng php dy hc hp tc theo nhm nh trn lp,kt hp mt s phng php dy hc tch cc khc nh: dy hc tnh hung c vn , m thoi gi m, tho lun, s dng phng tin trc quan 3. Tin trnh dy hc: 3.1. Hot ng 1: Kim tra bi c: (7 pht) Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV gi 2 HS ln bng thc hin 2 - HS1: axit sunfuric long mang y yu cu: 1. Nu nhng tnh cht ho hc ca axit sunfuric long? vit cc ptp minh ho: tnh cht ca 1 axit ni chung: Lm i mu qu tm thnh . Tc dng vi kim loi ng trc H, gii phng H2 Tc dng vi mui ca nhng axit yu Tc dng vi oxit baz v baz.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Cc ptp: (1) Fe + H2SO4l FeSO4 + H2 (2) H2SO4 + Na2CO3 Na2SO4 + CO2 + H2O. (3) 3H2SO4 + Fe2O3 Fe2(SO4)3 2. Vit phng trnh theo dy bin ho sau: S (4) 2H2O
(1a ) SO2 (2) SO3 (3) H2SO4 (1b)
+ 3H2O H2SO4+Cu(OH)2 CuSO4+
- HS2:
tC (1a) S + O 2 SO2
0
FeS2
(1b) 4FeS2 + 11O2 8SO2

V2O5
t0C
2Fe2O3 +
- GV sp xp bng hp l, gi li phn kim tra bi c dy bi mi.
(2) 2SO2 + O2
(3) SO3 + H2O H2SO4
t0C
2SO3
3.2. Hot ng 2: 1. Cu to phn t Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV gi mt HS ln bng vit cng - HS: thc cu to ca phn t H2SO4, xc nh s oxi ho ca S trong phn t. - GV lu HS: cng thc 1 ng H_O quy tc bt t nhng c hai cng Cng thc1 thc u c cng nhn. 3.3. Hot ng 3: 2. Tnh cht vt l. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV yu cu HS quan st l axit sunfuric - HS: H2SO4 l cht lng H_O S +6 O H_O Cng thc 2 O H_O S+6 O O
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

v cho bit trng thi, mu sc ca axit khng mu, snh nh du. sunfuric? gn hai ln nc, d ht m. H2SO4 c tan trong nc, to thnh hirat H2SO4.nH2O v to mt lng nhit ln. sunfuric an ton? Gii thch? ton bng cch khai thc hnh v sau: - HS: Nu rt nc vo H2SO4 theo nhng git axit bn ra pha long H2SO4 c, ta phi rt t t axit vo nc theo dng, tuyt i khng lm ngc li. - GV: ? Cho bit cch pha long axit c, nc si t ngt ko - GV lu li cho HS cch pha long an gy nguy him. V vy mun khng bay hi, nng gn hai - GV b sung: H2SO4 khng bay hi, nng ln nc, d ht m.
3.4. Hot ng 3: 3.Tnh cht ho hc: Hot ng ca gio vin 3.1. Tnh cht ca dd axit sunfuric long: - GV khai thc cu 1 phn kim - HS xem li phn kim tra bi c, tra bi c: axit sunfuric l 1 axit lng nghe, ghi chp. mnh, mang y tnh cht chung ca axit, c th nh phn kim tra bi c. 3.2. Tnh cht ca axit sunfuric c: - GV: H2SO4 cng mang y tnh cht ca mt axit. Vy ngoi tnh axit th H2SO4 cn c nhng - HS lng nghe. - HS lng nghe, ghi chp. Hot ng ca hc sinh
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

tnh cht g? * Dng PPDH t v gii quyt vn kt hp vi PPDHHT: - GV: nh lp 9 chng ta hc, axit tc dng vi kim loi ng - HS hnh thnh nhm, lm th trc H v gii phng kh H2. - GV t chc cho HS lm th nghim thng qua hot ng nhm: ghp 2 bn quay mt vo nhau. - GV pht phiu hc tp v dng c, ho cht th nghim cho cc nhm - HS trnh by. hon thnh trong 5 - 7 ph . - Cc nhm khc b sung kin. - GV gi 1 HS ln bng trnh by - HS: KL: Cu khng phn ng vi dng my chiu ht chiu phiu hc H2SO4 long bt c nhit no. tp ca nhm. nhm. Nh vy, H2SO4 long khng tc dng vi kim loi ng sau H, cn H2SO4 c cng l mt axit nhng li tc dng vi c kim loi ng sau H. Vy ti sao li c hin tng ny? Ngoi tnh axit, axit sunfuric c cn c tnh cht g khc? Phiu hc tp: Tin hnh ng thi 2 th nghim: Cu tc dng vi dd axit sunfuric long v c cc iu kin nh nhau: a. Cho vo mi ng nghim c nh s 1 v 2 mt mnh ng. Cu P vi H2SO4 c khi un nng, - GV thng nht kin ca cc gii phng ra SO2 nghim v hon thnh phiu hc tp.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Nh t t dd axit sunfuric long vo ng nghim 1, dd axit sunfuric c vo ng nghim 2. vo ming mi ng nghim 1 cnh hoa hng. Quan st, so snh hin tng: b. un nng c 2 ng nghim. Quan st, so snh hin tng v gii thch: . . Kt lun: Phiu hc tp ca hc sinh cn trnh by c: Tin hnh ng thi 2 th nghim: Cu tc dng vi dd axit sunfuric long v c cc iu kin nh nhau: a. Cho vo mi ng nghim c nh s 1 v 2 mt mnh ng. Nh t t dd axit sunfuric long vo ng nghim 1, dd axit sunfuric c vo ng nghim 2. vo ming mi ng nghim 1 cnh hoa hng. Quan st, so snh hin tng: c hai ng u khng c hin tng g do cha c phn ng xy ra. b. un nng c 2 ng nghim. Quan st, so snh hin tng v gii thch: ng 1: vn khng c hin tng g xy ra. ng 2: mnh ng tan ra, dd chuyn t khng mu sang mu xanh, cnh hoa hng b mt mu.
t0C
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Gii thch: Cu + 2 H2SO4 CuSO4 + SO2 + 2 H2O Dd mu xanh: Cu2+, SO2 lm mt mu cnh hoa hng. Kt lun: Cu khng phn ng vi H2SO4 long bt c nhit no. Cu P vi H2SO4 c khi un nng, gii phng ra SO2
Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV yu cu HS xc nh P - HS: P oxi ho- kh, trong : H2SO4 vi Cu l loi P g? vai tr H2SO4 l cht oxi ho, Cu l cht ca H2SO4 ? kh. S+6 + 2e S+4 Cu - 2e Cu+2 - GV: vy ngoi tnh axit ging nh - HS: Ngoi tnh axit, H2SO4 cn axit long th H2SO4 cn c tnh c tnh oxi ho mnh. cht g? Tnh cht th hin khi no? a.Tnh oxi ho mnh: * Tc dng vi kim loi: - GV yu cu HS vit P sau v HS - HS: t0C so snh vi sn phm P Fe vi 6H2SO4 +2Fe Fe2(SO4)3 + 3SO2 H2SO4 long m HS vit phn kt bi c. H2SO4 + Fe
t0C
Tnh oxi ho th hin khi P vi cc cht kh nh: kim loi, phi kim, hp cht
+ 6H2O - HS: so snh: Fe P vi H2SO4 l sinh ra mui Fe2+ v H2, cn khi P vi H2SO4 th to mui Fe3+ v SO2.
- GV: ? V sao li c s khc nhau - HS: V tnh oxi ho ca H2SO4 l ? So snh tnh oxi ho ca do S+6 c trong SO42-quyt nh, cn
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

H2SO4 v H2SO4l ? ca H2SO4l l do H+ tnh oxi ho ca H2SO4 mnh hn H2SO4 l . - GV yu cu HS nhn xt v kh - H2SO4 c, nng tc dng vi hu nng P v sn phm ca P ht cc kim loi, k c kim loi ng H2SO4, nng vi kim loi? sau H (tr Au, Pt) khng gii phng ra H2 m to sn phm cha S: SO 2, S, H2S, a kim loi n s oxi ha - GV kt lun li. H2SO4 c ngui ng dng:vn chuyn ng H2SO4 c, ngui. * Tc dng vi phi kim: - H2SO4 c tc dng vi mt s phi kim (C, S, P,...) to sn phm c s oxi ha cao. - GV yu cu HS vit pt: 2H2SO4 + C
C H2SO4 + St
0
cao nht.
Ch : Fe, Al, Cr th ng trong - HS lng nghe, ghi chp.
tC
0
- HS:
t C 2H O + 2SO + CO 2H2SO4 + C 2 2 2
0 0 2H2SO4 + S t C3SO2 + 2H2O
- H2SO4 c tc dng vi nhiu hp cht c tnh kh: - GV yu cu HS vit pt: H2SO4 + 8HI
t0C
- HS:
C H2SO4 + 8HIt 4I2+ 4H2O + H2S
0
- HS: H2SO4,t0C c tnh oxi ho rt mnh, oxi ho c hu ht kim loi, phi kim v nhiu hp cht
- GV yu cu HS rt ra KL.
b. Tnh ho nc: - GV chiu TN: H2SO4 tc dng - HS quan st.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

vi ng. tng - HS: hin tng: ng mu trng Khi cht mu en si bt, dng cao v tro ra khi cc. - GV gii thch hin tng: C6(H2O)6 H2SO4 6 C + 6 H2O (ng trng)
0
- GV yu cu HS nhn xt hin b chuyn thnh mu en.
- HS lng nghe, ghi chp.
(than en)
C + 2H2SO4t C CO2 + SO2 +2H2O Chnh lng CO2 v SO2 thot ra gy ln hin tng si bt y cacbon tro ln. - GV:? D on hin tng nu cho H2SO4 vo CuSO4.5H2O? - HS: CuSO4.5H2O - GV yu cu HS rt ra KL v tnh ho nc ca H2SO4 ? mu xanh
H2SO4
CuSO4 + 5H2O mu trng
- HS: KL: H2SO4 c tnh ho nc mnh, c th chim nc kt tinh ca nhiu mui hirat hoc chim
- GV: Khi da tht tip xc vi cc nguyn t H v O (thnh phn H2SO4 th c hin tng g xy ra? s dng axit sunfuric. H2SO4 c nhng tnh cht no? ca H2O) trong nhiu hp cht. nc t da gy bng nng. + Tnh axit. + Tnh oxi ho mnh. + Tnh ho nc. ch HS phi ht sc cn thn khi - HS: rt nguy him, v H2SO4 ly - GV yu cu HS tng kt li: - HS: H2SO4 c nhng tnh cht:
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

3.4. Hot ng 4: ng dng ca axit sunfuric Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV chiu hnh nh v yu cu HS - HS: H2SO4 c tnh ng dng cao, nhn xt v ng dng ca H2SO4 l ho cht hng u trong nhiu ngnh sn xut.
- GV yu cu HS tham kho thm biu trong SGK. 3.5. Hot ng 5: 5.Sn xut axit sunfuric Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV: H2SO4 c sn xut trong - HS lng nghe. CN bng phng php tip xc. - GV yu cu HS nhn vo cu 2 - HS xem li phn kt bi c, ghi phn kim tra bi c v thng bo s chp. t (1) n (3) chnh l quy trnh ca PP tip xc. - GV chiu hnh nh ng v quy - HS quan st. trnh sn xut H2SO4 - GV: PP tip xc gm nhng giai - HS: PP tip xc gm 3 giai on: on no? a. Sn xut SO2. - GV:Trong 3 giai on , cc giai b. Sn xut SO3. on a, b c hc cc bi c. Sn xut H2SO4. trc v vit pt c th phn kt bi - HS lng nghe, ghi chp. c. Giai on c, ngi ta khng cho
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

SO3 tc dng trc tip vi H2O m to oleum d vn chuyn. H2SO4 +n SO3 H2SO4.nSO3 Sau pha long oleum c H2SO4: H2SO4.nSO3+ nH2O (n +1) H2SO4 3.6. Hot ng 6: 6. Mui sunfat v nhn bit ion sunfat Hot ng ca gio vin a. Mui sunfat: l mui ca axit sunfuric. - GV:? C nhng loi mui sunfat - HS: C 2 loi mui sunfat: no? nu tnh tan ca cc loi mui + Mui trung ho: SO42-, phn ln . b. Nhn bit SO42-: - GV:Lm th no nhn bit - HS: Dng dd mui Ba2+: SO42-? 3.7. Hot ng 7: Cng c, dn d. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV h thng ho li kin thc c - HS lng nghe, ghi nh. bi bng grap, nhc nh HS cn nh nhng kin thc trng tm. - GV cho bi tp v nh: 1 n 10 trong SGK. Ba2+ + SO42- BaSO4 (trng) u tan, tr BaSO4, PbSO4 + Mui axit: HSO4-, tt c u tan. Hot ng ca hc sinh
6.3. Gio n bi luyn tp: Bi 46: LUYN TP CHNG VI. (Tit 2: Tnh cht ca lu hunh v cc hp cht ca lu hunh)
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

A. C IM CA BI:
1. Kin thc c c lin quan: tnh cht ca lu hunh v cc hp cht ca lu hunh. 2. Kh nng p dng dy hc hp tc: Do c im ca bi luyn tp l cn h thng v tng hp kin thc trong ton chng, ng thi rn luyn cc k nng gii bi tp nn vic p dng dy hc hp tc s em li hiu qu cao.
B. K HOCH DY HC:
1. Mc tiu: 1.1. V kin thc: Cng c cc kin thc v tnh cht ca lu hunh v 1 s hp cht ca lu hunh (H2S, SO2, SO3, H2SO4) c phn loi theo phn ng oxi ho kh v phn ng khng phi oxi ho - kh. 1.2. V k nng: rn luyn cho hc sinh cc k nng: - H thng ho kin thc. - Vit v cn bng cc phng trnh phn ng. - Gii cc bi ton ho hc. - K nng hc tp v lm vic theo nhm 2. Chun b: 2.1. Gio vin: - Gio n in t, my tnh xch tay, my chiu. - Phiu hc tp. 2.2. Hc sinh: - n tp, h thng tt c cc kin thc trong chng. - H thng tnh cht S v cc hp cht ca lu hunh theo mu sau: S oxi ho ca lu hunh Hp cht
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Cu to phn t Tnh cht ho hc c trng. P minh ho 2.3. Phng php dy hc: phng php dy hc hp tc theo nhm nh trn lp, kt hp mt s phng php dy hc tch cc khc nh: m thoi gi m, tho lun, s dng phng tin trc quan 3. Tin trnh dy hc: 3.1. Hot ng 1: H thng ho kin thc v tnh cht oxi ho - kh ca S v cc hp cht ca lu hunh. (15 pht) * Mc ch: - Kim tra phn chun b nh ca HS - Rn luyn k nng h thng kin thc - Rn luyn k nng vit v cn bng ptp. * Thc hin: T chc hot ng nhm: - GV chia lp thnh 5 nhm, mi nhm 8 - 10 HS, pht cho mi nhm 1 t giy A0 (c phiu bi tp) v 5 bt d. - GV dnh cho cc nhm 2 pht tho lun cch lm, sau vit ptp ln giy A0 trong 8 pht. - GV lu HS vit theo nh s th t ng theo s , ng vi mi mi tn c th vit nhiu phng n khc nhau. Tng s phng trnh cng nhiu th im cng cao. 1 PT ng hon thin c 1 im. 1 PT ng nhng cha cn bng c 0,5 im. - GV thu 5 t giy A0 ca 5 nhm, treo ln bng, va cha bi va nh gi kt qu cc nhm. Mu phiu hc tp:
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Vit ptp minh ha s bin i s oxi ho ca lu hunh theo s bin ho sau:
(5a),(5b) (1b) (6a),(6b) (2b) (3b)
-2
(1a)
(2a) (4a),(4b)
+4
(3a)
S+6
Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV t chc hot ng nhm nh - Cc nhm hnh thnh, bu ra t trn. trng, th k, phn cng cng vic v thc hin yu cu ca phiu hc - GV cha bi: S ny cho bit tp. s chuyn ho gia cc trng thi oxi ho ca lu hunh. ? Hy ly v d cc hp cht tng - HS: V d: S-2: H2S, mui S2ng vi cc s oxi ho ? ngay trn s . cn chn loi PHH no? S0: n cht S. S+6: SO3, H2SO4, mui SO42- HS: s oxi ho thp s oxi ho GV vit li nhng kin ca HS S+4: SO2, H2SO3, mui SO32? thc hin s chuyn ho ny - HS: P oxi ho - kh. ? Vy chuyn t s oxi ho thp cao: qu trnh oxi ho, cn cho tc ln s oxi ho cao cn thc hin qu dng vi cht oxi ho. Ngc li cn trnh g? ngc li? thc hin qu trnh kh, cho tc dng vi cht kh. - HS lng nghe, ghi chp. - GV ly v d v phn tch cch lm:
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

+ B1: Vit s thay i s oxi ho: V d: S-2 S0 + 2e + B2: Xc nh cht tn ti vi cc s oxi ho. S-2: H2S, mui S2S0: n cht S. + B3: Xc nh qu trnh cn thc hin, chn cht P. oxi ho, cn tc dng vi cht oxi ho nh: O2, SO2, KMnO4 . Nh vy ng vi 1 mi tn c th c - HS lng nghe v ghi nh, rt kinh nhiu PTHH minh ho. - GV lu , c mt s HS s cho rng c th vit P sau minh ho cho s thay i s oxi ho S+6 S+4: H2S+6O4 + Na2S+4O3 Na2S+6O4 + S+4O2 + H2O GV ch r cho HS thy y khng phi P oxi ho kh, khng c s thay i s oxi ho v tuy trong sn phm c S+4 nhng khng phi l sn phm ca H2SO4 nn phng trnh ny khng th minh ho cho qu trnh S+6 S+4. - GV ch HS cc pt (4a), (4b), (5b) Pt (4a) ko dng dd nc Br 2 m - HS: Cc hp cht cha S ng vi nghim. - Tng t, HS c th phn tch v V d: qu trnh trn l qu trnh lm nh vy cc qu trnh khc.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

phi dng dd nc Cl2 c tnh oxi s oxi ho thp nht -2 th ch c ho mnh hn mi a c S-2 ln tnh kh, ng vi s oxi ho trung S+6 kim c tnh kh mnh. gian nh 0, +4 th va c tnh oxi ho cao nht + 6 th ch c tnh oxi Pt (4b), (5b) phi dng kim loi ho, va c tnh kh, ng vi s oxi - GV yu cu HS kt lun li v tnh ho. cht ho hc ca cc hp cht ng - Cc nhm cng theo di v xc vi cc s oxi ho ca lu hunh. nh kt qu.
- GV dng bt d khc mu, cng 1 lc c th chm c c 5 nhm. p n: cc PTHH nh sau: y ch l mt s phng n tham kho, GV cn linh hot trong vic nhn xt, nh gi HS: (1a) 2H2S + O2 (thiu) 2S
t0C t0C
+ 2H2O
Hoc 2H2S + SO2 3S + 2H2O (1b) (2a) (2b) S S + + H2 H2S O2 SO2

t0C
SO2 + 2H2S 3S + 2H2O
Hoc SO2 + 2Mg S + 2MgO (3a) SO2 + Br2 + 2H2O H2SO4 + 2HBr (C th thay nc Br2 bng: Cl2 + H2O, KMnO4/ H2SO4)
2 5 Hoc SO2 + O2 SO
VO
0
SO3
(3b)
2H2SO4 + S 3SO2 + 2H2O
tC
Hoc thay S bng cc kim loi, phi kim (C, S, P), hp cht c tnh kh: FeO, FeS, HI, (4a) H2S + 4Cl2 + 4H2O H2SO4 + 8HCl
t0C
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

(4b) (5a) (5b) (6a) (6b) pht): Mc ch: - n tp kin thc v tnh cht lu hunh v cc hp cht ca lu hunh. - Rn luyn k nng lm bi tp trc nghim. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV pht phiu hc tp cho HS - HS lm phiu bi tp trc nghim. lm trong thi gian 5 pht. - GV gi ln lt tng HS pht biu - HS pht biu. chn p n v gii thch. thc lin quan. Phiu bi tp trc nghim: 1. Dy cc cht no sau y tc dng vi H2SO4, nng sinh ra SO2: A. Fe, C, NaOH, CaCO3 C. Cu, P, FeSO4, FeO y: A. NH3 A. FeCl2 C. KCl B. SO2 C. C12H22O11 D. H2S 3. Mui no sau y c th to kt ta khi phn ng vi c H 2S v Na2S: B. CuSO4 D. Al(NO3)3 B. Al, S, CuO, FeS. D. Mg, Pt, HI, Fe(OH)3 - HS khc theo di, nhn xt, b - GV nhn xt, phn tch cc kin sung. 5H2SO4 + 8Na 4Na2SO4 + H2S + 4H2O SO2 2H2S + 6K K2S + 2K2O +
0 3O2 (d)t C 2SO2 + 2H2O
3H2SO4 + H2S 4SO2 + 4H2O S + 6HNO3 H2SO4 + 6NO2 + 2H2O n tp kin thc thng qua bi tp trc nghim (10
3.2. Hot ng 2:
2. Cc cht sau y b ln nc, H2SO4 c th dng lm kh cht no sau
4. Sc 2,24 lit kh SO2 vo 100 ml dd NaOH 1,5 M. Nng mol/ l ca
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

mui thu c l: A. NaHSO3 1,5 M C. NaHSO3 0,5M, Na2SO3 0,5M s c mt ca tng kh trong hn hp l: A. dd Ca(OH)2, tn m. C. dd nc Br2, dd Ca(OH)2 m. p n: 1C, 2B, 3B, 4C, 5D ** GV lu cha v phn tch, m rng cc kin thc lin quan ph hp vi mc ch: Cu 1: Mc ch: Luyn tp v tnh cht ca H 2SO4: ngoi tnh oxi ho mnh cn c tnh axit. Cc P vi NaOH, CaCO3, CuO, Fe(OH)3 th hin tnh axit nn cc p n A, B, D sai. Ngoi ra, trong p n D, Pt khng tc dng vi H2SO4. Cc cht cn li c tnh kh nn tc dng vi H 2SO4 u c kh nng sinh ra SO2. Cu 2: Mc ch: Luyn tp v tnh cht ca H 2SO4: tnh oxi ho, tnh axit, v tnh ho nc. Nguyn tc lm kh: phi dng cht c kh nng ht nc nhng khng c P vi cht cn lm kh. V vy, p n A, C, D sai (do H2SO4 ht nc ca C6H12O6 , oxi ho H2S v P axit baz vi NH3 Cu 3: Mc ch: Luyn tp v tnh cht ca H2S v mui S2-: Lu , P mui vi mui, axit vi mui ch xy ra khi sn phm khng tan trong mi trng sau P. A. FeS khng tan trong nc nhng tan trong axit, v vy, FeCl 2 ch P vi Na2S to kt ta. B. dd nc Br2, tn m. D. dd nc Br 2, dd Ca(OH)2, tn B.NaHSO3 1M, Na2SO3 0,5M D. Na2SO3 1M
5. Hn hp kh gm: SO2, CO2, O2, th t dng ho cht hp l nhn bit
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

B. CuS khng tan trong c nc v axit nn p n ny ng. C. K2S tan trong c nc v axit nn KCl khng P vi H2S v Na2S D. Al(NO3)3 + H2S khng xy ra v Al2S3 b thu phn to Al(OH)3 v H2S, sau Al(OH)3 li tan trong axit sinh ra. Cn Al(NO3)3 + Na2S to kt ta l Al(OH)3. Cu 4: Mc ch: Luyn tp v tnh oxit axit ca SO 2: l oxit axit ca axit 2 nc nn khi P vi dd kim c th to mui trung ho hoc mui axit tu theo t l mol cc cht P. Cch lm dng bi tp ny: - Vit hai phng trnh to hai mui. - Tnh t l mol ban u ca cc cht phn ng. - Xt xem t l mol thuc khong no, sau kt lun v sn phm phn ng. - Tnh ton theo phng trnh. Tng t c th thay SO2 bng H2S, CO2, ... Cu 5: Mc ch: Luyn tp bi ton nhn bit: Cc P c trng nhn bit s c mt cc kh: SO 2 dng dd nc Br2, dd thuc tm, dd Ca(OH)2, CO2 dng dd Ca(OH)2, O2 dng tn m. GV lu HS s khc bit gia dng bi nhn bit cc cht ring bit v dng bi nhn bit s c mt cc kh trong hn hp. T a ra kt lun p n D y v chnh xc nht, cn ch th t ho cht. 3.3. Hot ng 3: Rn luyn k nng gii bi tp t lun: (15 pht) Mc ch: Rn luyn k nng gii bi ton ho hc. Hot ng ca gio vin Hot ng ca HS - GV hi HS xem cc bi tp SGK - HS yu cu cha bi tp. c bi tp no cn cha khng? Nu c th cha bi tp SGK trc, sau mi lm 2 bi tp di
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

y hoc cho v nh. - GV gi HS ln bng cha bi - HS ln bng cha bi.
Bi 1: Ho tan hon ton kim loi R trong dd H 2SO4 c, nng thu c V lt kh SO2 v 1 dd A, c cn dd A thu c 16g mui khan. Sc V lt SO2 vo dd Ba(OH)2 va thu c 8,68 g kt ta X v 1dd Y. un nng dd Y li thu c 6,51g kt ta X. Xc nh kim loi R. Bi 2: Chia hn hp B gm Fe v Fe2O3 thnh hai phn bng nhau: Phn 1: Cho tc dng va vi 100 ml dung dch H 2SO4 long 9,8% (d=1,2 g/ml). Phn 2: Cho tc dng vi dung dch H 2SO4 c, nng, d, ngi ta thu c 1,008 lit kh SO2 (ktc). 1- Vit cc phng trnh phn ng 2- Tnh % khi lng cc cht trong B ** p n: Bi 1: Cu, Bi 2: Fe: 25,93%, Fe2O3: 74,07% 3.4. Hot ng 4: (3 pht) Kt thc tit hc: GV dn HS v nh n tp tt tit sau kim tra 1 tit.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

6.4. Gio n bi thc hnh: Bi 47: THC HNH TNH CHT CA OXI, LU HUNH
A. C IM CA BI:
1. Kin thc c c lin quan: Cc tnh cht ca oxi, lu hunh. 2. Kh nng p dng dy hc hp tc: Dng bi thc hnh l dng bi pht huy c hiu qu cao ca vic p dng PPDHHT.
B. K HOCH DY HC:
1. Mc tiu: 1.1. V kin thc: Khc su kin thc v - Tnh oxi ho kh ca oxi v lu hunh: + u c tnh cht c trng l tnh oxi ho, tnh oxi ho ca O2 mnh hn S. + S c tnh kh cn O2 th khng. - Trng thi, mu sc ca lu hunh bin i theo nhit . 1.2. V k nng: tip tc rn luyn cho hc sinh cc k nng: - Thao tc th nghim an ton, chnh xc. - K nng quan st, nhn xt, gii thch cc hin tng xy ra. - K nng vit v cn bng ptp. - K nng hc tp v lm vic theo nhm. 2. Chun b: 2.1. Gio vin: - Chun b y dng c v ho cht cho cc nhm thc hnh, lm th trc cc th nghim trong bi. - Chun b phng n chia nhm hp l: nn trnh xp nhng hc sinh nghch ngm cng 1 nhm, tu vo c s vt cht m gio vin la chn cch chia nhm cho hp l. - GV chun b mu tng trnh in sn, photo cho mi HS mt bn
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

STT, tn 2.2. Hc sinh: - n li nhng kin thc c c lin quan, cc thao tc th nghim. - Nghin cu trc ni dung bi thc hnh trong SGK: c cch tin hnh, d on hin tng, gii thch bng PTP. 2.3. Phng php dy hc: phng php dy hc hp tc theo nhm nh trn lp, kt hp 1 s phng php dy hc tch cc khc nh: m thoi gi m, tho lun, s dng phng tin trc quan 3. Tin trnh dy hc: 3.1. Hot ng 1: n nh trt t lp v chia nhm. (4 pht) Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV chia nhm, sp xp v tr lm - HS lng nghe, v theo s sp xp th nghim cho cc nhm. ca gio vin v ng v tr ca - GV yu cu cc nhm lm vic nhm mnh. theo hng dn ca gio vin, khng - Cc nhm phn cng cng vic t ly ho cht lm th nghim gia cc thnh vin vi nhau. ngoi bi hc. 3.2. Hot ng 2: Cng c l thuyt (8 pht) Hot ng ca gio vin - GV pht phiu hc tp, cc nhm hon thnh trong 3 pht. - GV cha trong thi gian 5 pht. Hot ng ca hc sinh - Cc nhm nhn phiu hc tp v hon thnh trong 3 pht. - HS c th xut nhiu th nghim khc nhau. tn Mc ch tn Cch tin hnh .. Hin tng .. .. Gii thch Ghi ch
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Phiu hc tp s 1: 1. Tnh cht ho hc c trng ca oxi v lu hunh l g? Chn th nghim chng minh tnh cht ca oxi v lu hunh? .. 2. So snh tnh oxi ho ca O v S? Cho bit im khc nhau v tnh cht oxi kh ca O v S? . Chn th nghim chng minh tnh kh ca S? 3. Khi un nng th trng thi, mu sc ca lu hunh thay i nh th no? Nguyn nhn s thay i trng thi, mu sc ? . Nu th nghim chng minh s bin i trng thi, mu sc ca lu hunh theo nhit ? Phiu hc tp ca HS cn trnh by c cc sau: 1. Tnh cht c trng ca O v S l tnh oxi ho. Th nghim: O2, S + cht kh (H2, kim loi, phi kim c m in nh .) 2. O2 c tnh oxi ho mnh hn S. S va c tnh oxi ho va c tnh kh cn O2 ch c tnh oxi ho. Th nghim chng minh tnh kh ca S: S + cht oxi ho (phi kim c m in ln hn S nh O2, F2, hp cht nh HNO3, KClO3.) 3. Khi un nng, trng thi, mu sc ca lu hunh thay i nh sau: Rn, vng lng, vng qunh nht, nu hi, da cam. Nguyn nhn do s thay i cu to phn t lu hunh: S8, vng tinh th S, S S8, vng, linh ng (chui S8Sn) S6, S4, S2
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Th nghim: un nng ng nghim cha bt lu hunh trn ngn la n cn. 3.3. Hot ng 3: Nu cch tin hnh, d on hin tng, gii thch: (10 pht) Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV pht mu tng trnh v giao - HS nhn mu tng trnh, nhn nhim v cho cc nhm: nu cch nhim v, trin khai hot ng tin hnh, d on hin tng, v nhm. nhng ch trong cc th nghim: Nhm 1: TN1: Fe + O2, Fe + S Nhm 2: TN2: S + O2 Nhm 3: TN3: S bin i trng thi, mu sc ca lu hunh theo nhit . - GV yu cu 3 HS trnh by. - GV nhn xt, b sung, thng nht kin cc nhm. Phn ni dung HS cn trnh by c v gio vin b sung c th hin trong bng sau: - HS 1: th nghim 1: tnh oxi ho ca cc n cht oxi v lu hunh: TN: Fe Tc dng vi O2: + Cch tin hnh: Ly hai si dy phanh xe p, chp li, mt u cun l xo c gn mt mu m lm mi. t nng mu m ri a nhanh dy phanh vo bnh O2, a su 2/3 bnh, khng chm vo thnh bnh. + Hin tng + gii thch: - Dy thp chy sng chi, c cc tia la bn ra. - Trn thnh bnh xut hin cc ht mu nu, l Fe3O4. 3Fe + 2Ot2 C Fe3O4
0
- 3 HS trnh by
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- u dy thp c mt cc nh hnh cu do p to nhit lm nng chy u dy thp, do sc cng mt ngoi nn u dy thp sau khi nng chy th b thu li hnh cu. + Ch : nh sch g st. Bnh ng O2 phi trong sut, nn c mt lp nc mng y bo v bnh TN: Fe tc dng vi S: + Cch tin hnh: Trn bt Fe v bt S, cho hn hp vo ng nghim kh (ly khong 1/4 ng nghim). un nng hn hp bng n cn. + Hin tng + gii thch: Hn hp bt Fe v S, un nng, rc ln do p xy ra mnh lit, to nhiu nhit, to thnh cht rn mu xm en FeS. Fe + S + Ch : Fe, S phi dng bt, trn ln tng din tch tip xc Khng ly d S v S chy to SO2 c. Bt Fe phi cha b oxi ho, c mu xm, nh kim. - HS 2: Th nghim 2: Tnh kh ca S: TN: S tc dng vi O2: + Cch tin hnh: t nng mt u a thu tinh ri chm vo mt cc nh lu hunh, lu hunh nng chy bm ngay vo u a thu tinh. t lu hunh chy trong khng kh ri a nhanh vo bnh ng O2 Quan st S chy trong khng kh v trong bnh O2 + Hin tng + gii thch: S chy trong khng kh vi ngn la mu xanh m, trong bnh O2 ngn
t0C
FeS
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

la sng, xanh r: S + O2 SO2 Trong bnh O2, S chy mnh lit hn nhiu ngoi khng kh, to thnh khi mu trng do trong bnh c ln hi nc cha mt lng nh SO3 sinh ra khi S + O2, to m axit ging nh khi. + Ch : Bnh O2 phi trong sut. Nn dng tm ba mu hng sau ngn la quan st mu xanh m. - HS 3: Th nghim 3: S bin i trng thi ca S theo nhit : + Cch tin hnh: un nng lin tc 1 t bt lu hunh trong ng nghim trn ngn la n cn. + Hin tng v gii thch: Rn, vng lng, vng qunh nht, nu hi, da cam. Do c s thay i cu to phn t khi tng nhit : S8, vng tinh th S, S S8, vng, linh ng (chui S8Sn) S6, S4, S2 Ch : Khng ly nhiu S v S chy to SO2 c. Cc thao tc un nng: h u ng nghim ri mi un tp trung. 3.4. Hot ng 4: Tin hnh th nghim: (15 pht) Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - GV yu cu cc nhm phn cng - Cc nhm phn cng cng vic v cng vic v ln lt tin hnh cc tin hnh lm th nghim: (nn lun th nghim. st hot ng ca cc nhm. phin nhau lm cc th nghim thao tc th nghim). - GV thng xuyn kim tra gim mi thnh vin u c rn luyn
3.5. Hot ng 5: Thu dn dng c v ho cht (3 pht) Cc nhm trng phn cng cc thnh vin dn dp dng c v ho cht ca nhm. 3.6. Hot ng 6: Tng kt, rt kinh nghim, gii p thc mc, hon thnh bi tng trnh (5 pht)
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh - Gv t chc cho cc nhm pht biu - HS pht biu kin xut kin: 1. C s sai lch no gia hin tng d on v thc t khng? Nu c hy gii thch? 2. xut kinh nghim rt ra c sau khi lm th nghim. - HS hon thnh tng trnh - GV yu cu hc sinh b sung, hon - Cc trng nhm thu bi tng thnh tng trnh ngay trn lp, cc trnh ca nhm, kim tra s lng v nhm thu bi tng trnh.
TIU KT CHNG II
np cho GV
T nhng nghin cu chng I, trong chng ny, chng ti xc nh cc nguyn tc p dng v la chn ni dung p dng phng php dy hc hp tc vo qu trnh dy hc. Trn c s , chng ti trin khai vic p dng phng php ny vo cc ni dung c th trong chng VI: Nhm oxi, lp 10 trung hc ph thng ban nng cao. Trong qu trnh , chng ti nhn thy rng kh nng p dng phng php dy hc hp tc vo ging dy mn ho hc l rt ln, v s mang li hiu qu tt, nhng n i hi c ngi dy v ngi hc s c gng, n lc cao, c bit l s kho lo ca ngi dy trong vic la chn ni dung p dng, la chn hnh thc nhm, v trong khu t chc dy hc.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Chng III THC NGHIM S PHM 1. Mc ch thc nghim: Trn c s nhng ni dung xut phn trc, chng ti tin hnh thc nghim s phm nhm mc ch: - Bc u th nghim s dng phng php dy hc hp tc nhm nh trong dy hc ho hc trng THPT thng qua nhm oxi lp 10, ban nng cao. - Qua kt qu thc nghim s phm nh gi tnh hiu qu ca vic p dng phng php dy hc hp tc nhm nh trong dy hc ho hc trng THPT. - Khng nh tnh ng n ca hng i v gi thuyt khoa hc ca ti. 2. Nhim v ca thc nghim s phm: - Chn v thit k cc bi ging thc nghim theo phng php DHHT. - Chn a bn, i tng t chc thc nghim s phm. - Tin hnh kim tra, chm bi v x l phn tch kt qu thc nghim. - iu tra kin, nhn xt ca gio vin v hc sinh v phng php DHHT trin khai. - Rt ra kt lun v vic p dng phng php DHHT vo nhm oxi lp 10, ban nng cao. 3. Chn i tng v a bn thc nghim s phm: - a bn thc nghim s phm: trng THPT Giao Thu A, thi gian 18/02 n 22/03/2008 - i tng thc nghim s phm: lp thc nghim (TN): lp 10A1, lp i chng: lp 10A2 4. Phng php thc nghim s phm: - Tin hnh trao i v vic s dng phng php dy hc hp tc trong ho hc trng THPT vi cc gio vin c nhiu kinh nghim.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- Trc tip tham gia ging dy lp thc nghim v lp i chng: + Lp i chng: chng ti tin hnh dy hc bng cc phng php dy hc truyn thng, t s dng cc phng tin dy hc nh my tnh, my chiu, phiu hc tp.. + Lp thc nghim: chng ti tin hnh dy hc theo PPDHHT theo nhm nh c kt hp vi cc phng php dy hc khc, khai thc cc phng tin dy hc: my tnh, my chiu, phiu hc tp. - Cc ni dung thc nghim s phm: Chng ti trc tip ging dy cc dng, kiu bi v c to iu kin i chiu, so snh gia 2 lp: Bi 40: Khi qut v nhm oxi. Bi 43: Lu hunh Bi 45: Tit 1: Lu hunh ioxit, tit 3: axit sunfuric. Bi 46: Luyn tp. (tit 2) Bi 47: Thc hnh: Tnh cht oxi, lu hunh. - Trao i trc tip vi HS v pht phiu iu tra thu thp kin phn hi v hai phng php dy hc khc nhau. - Kim tra: Chng ti cho HS lp TN v C cng lm mt bi trc nghim khch quan 10 pht v ni dung bi lu hunh v mt bi kim tra 1 tit vo cui chng. - Chm bi kim tra theo thang im 10, sp xp kt qu kim tra theo th t t thp n cao, phn thnh 4 nhm: + Nhm gii t cc im: 9, 10. + Nhm kh t cc im: 7, 8. + Nhm trung bnh t cc im: 5, 6. + Nhm yu, km t cc im: < 5. - X l, phn tch kt qu thc nghim s phm.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- So snh kt qu kim tra gia nhm thc nghim v nhm i chng, t rt ra kt lun v tnh kh thi ca ti.
5. Kt qu thc nghim s phm v nh gi: 5.1. Kt qu cc bi kim tra: 5.1.1. Lp bng thng k kt qu v v thi: Bng 1: Thng k kt qu cc bi kim tra: L n kt 1 2 TN C TN C Lp S HS 46 46 46 46 04 0 0 0 0 5 2 5 0 3 6 3 7 8 15 im 7 9 16 11 10 8 17 14 13 12 9 9 2 8 4 10 6 2 6 2 x 8,00 7,15 7,85 7,11
Bng 2: Bng tng hp phn loi kt qu iu tra HS qua c 2 bi kim tra. Xp loi im SH 0 4 (Yu) 5 6 (T.Bnh) 7 8 (Kh) 9 10(Gii) S 0 5 26 15 Ln 1 TN % 0 10,87 56,52 32,61 C SHS 0 12 30 4 % 0 26,09 65,22 8,69 TN SH S 0 8 24 14 % Ln 2 C SH S 0 18 22 6 % 0 39,13 47,83 13,04
0 17,3 9 52,1 7 30,4 4
th 1: th phn loi HS qua bi kim tra ln 1
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H
th 2: th phn loi HS qua bi kim tra ln 2
Bng 3a: Ln kim tra th nht: Lp S TN HS % S HS % 04 0 0 0 0 5 2 4,36 5 10,87 im xi tr xung 6 7 5 10,87 12 26,09 14 30,43 28 60,87 8 31 67,39 42 91,30 9 40 86,96 44 95,65 10 46 100 46 100
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

th 3: ng lu tch so snh kt qu kim tra ln 1 gia lp TN v C
Bng 3b: Ln kim tra th 2 Lp S TN HS % S HS % 04 0 0 0 0 5 0 0 3 6,52 im xi tr xung 6 7 8 8 17,39 18 39,13 19 41,30 28 60,87 32 69,57 40 86,96 9 40 86,96 44 95,65 10 46 100 46 100
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

th 4: ng lu tch so snh kt qu kim tra ln 2 gia lp TN v C
5.1.2. Phn tch kt qu thc nghim: * T s liu cc bng thc nghim: Da trn kt qu thc nghim s phm v vic x l cc s liu , chng ti nhn thy kt qu hc tp ca hc sinh lp TN cao hn lp C. iu ny c th hin: T l % hc sinh TB, kh ca cc lp TN lun thp hn ca cc lp C tng ng. T l % hc sinh gii ca cc nhm TN lun cao hn khi C tng ng. im trung bnh cng ca hc sinh khi lp TN lun cao hn so vi im trung bnh cng ca hc sinh khi lp C. * T th cc ng lu tch: th cc ng ly tch ca cc nhm TN lun nm bn phi v pha di cc ng ly tch ca cc nhm C tng ng, iu ny chng t ni dung dy hc v phng php dy hc m chng ti xut khi c p dng vo thc t cho kt qu hc tp cao hn. * T thphn loi HS: Ct ng vi t l % hc sinh t im trung bnh, kh ca lp TN lun cao hn ct ca lp C v ct ng vi t l % hc sinh t im gii ca lp TN lun cao hn lp C, iu ny chng t vic p dng phng php dy hc hp tc em li kt qu tt.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

5.2. Kt qu phiu iu tra: Tng s phiu iu tra l 46. Bng 1: Kt qu iu tra vi ni dung cu 1 v 2. Cu p n a b c d e f g h i a b c d e f ng S HS % 44 95,65 46 100 44 95,66 45 97,83 45 97,83 46 100 37 80,43 45 97,83 41 89,13 5 10,87 2 4,35 5 10,87 2 4,35 0 0 0 0 khng ng lng l S HS % S HS % 0 0 2 4,35 0 0 0 0 1 2,17 1 2,17 0 0 1 2,17 0 0 1 2,17 0 0 0 0 2 4,35 7 15,22 0 0 1 2,17 2 4,35 3 6,52 40 86,96 1 2,17 41 89,13 3 6,52 34 73,91 7 15,22 40 86,96 4 8,69 43 93,48 3 6,52 41 89,13 5 10,87
Bng 2: Kt qu iu tra vi ni dung cu 3 Cu 3a 3b 3c 3d p n c khng rt nn nn khng nn rt ln ln khng ln rt thch thch khng thch S HS 46 0 44 2 0 40 6 0 42 4 0 % 100 0 95,65 4,35 0 86,96 13,04 0 91,31 8,69 0
*Nhn xt: - Hu ht HS u ng vi cc hiu qu tch cc ca phng php dy hc hp tc.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

- Tt c HS u ng rng y l phng php dy hc tch cc, hu ht u rt thch hc v cho rng rt nn p dng phng php ny trong dy hc ph thng v c bit trong mn ho hc. Nh vy, phng php dy hc hp tc pht huy c hiu qu tch cc v l mt du hiu tt v kh nng p dng phng php dy hc hp tc mt cch hp l v hiu qu.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

PHN 3: KT LUN
Sau mt thi gian thc hin v hon thnh ti, chng ti thu c mt s kt qu sau y: 1. Bit cch xc nh v tin hnh nghin cu mt ti khoa hc. 2. Nghin cu c s l lun ca phng php s phm tng tc, phng php dy hc tch cc trong i su tm hiu v phng php dy hc hp tc, ng thi a ra mt vi nhn xt v thc trng nghin cu v s dng phng php dy hc hp tc. 3. a ra cc nguyn tc p dng v la chn ni dung, quy trnh thit k, cch t chc dy hc theo phng php dy hc hp tc. 4. Phn tch chng trnh, mc tiu v kh nng p dng phng php dy hc hp tc ca nhm oxi - lp 10 - ban nng cao. 5. Tin hnh phn tch, la chn v thit k nm k hoch bi dy cho nm tit hc theo cc kiu bi khc nhau trong nhm oxi c s dng phng php dy hc hp tc kt hp vi cc phng php dy hc tch cc khc 6. Tin hnh thc nghim s phm v bc u nh gi hiu qu ca phng php dy hc hp tc trong dy hc ha hc trng ph thng. 7. Bn thn ti cng tch ly c thm nhiu kin thc b ch v l lun phng php dy hc cng nh nhng kinh nghim thit k k hoch bi dy v t chc dy hc theo phng php dy hc hp tc. Do ln u tham gia nghin cu khoa hc, cha c nhiu kinh nghim dy hc v thi gian thc hin ti cn hn ch nn khng trnh khi nhng thiu st. Rt mong nhn c s ng gp kin ca cc thy c v cc bn.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

TI LIU THAM KHO
[1] L Th Hi Anh, 2005. Vn dng phng php dy hc hp tc theo nhm nh trn lp trong dy hc a l lp 10 THPT- chng trnh th im ban KHTN. Lun vn thc s [2] Nguyn Cng, Nguyn Xun Trng, Nguyn Th Su, ng Th Oanh, Hong Vn Ci, Trn Trung Ninh, 2005. Th nghim thc hnh phng php dy hc ho hc. Nh xut bn i hc S phm. [3] V Vn Duyn Em, 2007. Dy hc kin to - tng tc v vn dng trong dy hc phn phi kim lp 10 - THPT - ban nng cao. Lun vn thc s . [4] GS. TS. Trn B Honh, L lun c bn v dy v hc tch cc, nxb [5] GS. TS. Trn B Honh, TS. Cao Th Thng, ThS. Phm Th Lan Hng, nm xb, p dng dy v hc tch cc trong mn ho hc, nxb [6] ng Th Oanh, Nguyn Th Su, 2006. Phng php dy hc cc chng mc quan trng trong chng trnh sch gio khoa ho hc ph thng. Trng i hc s phm H Ni. [7] L Xun Trng , T Ngc nh, L Mu Quyn, Phan Quang Thi, 2007, Sch Gio Khoa Ho Hc 10 ban nng cao, Nh xut bn gio dc. [8] L Xun Trng , Trn Quc c, Phm Tun Hng, on Vit Nga, 2006. Sch gio vin ho hc 10 ban nng cao. Nh xut bn gio dc [9] Vin nghin cu s phm, 2007. Ti liu hi tho v o to gio vin v phng php dy hc hin i. Ti liu lu hnh ni b. [10] Jean-Marc Denomme & Madelein Roy, 2002. Tin ti 1 phng php s phm tng tc b 3 ngi hc - ngi dy - mi trng. Nh xut bn Thanh Nin. [11] Robert Fisher, 2003. Dy tr hc, D n o to Vit-B [12] Wilbert J. Mc Keachie, 2003. Nhng th thut trong dy hc.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

[13] Geoffrey Petty, 2003. Dy hc ngy nay - D n o to Vit-B. Nh xut bn Stanley Thornes.
PH LC
MU PHIU THM D HC SINH: Cch lm: i vi cu 1 v 2, bn hy tch + vo p n bn ng , - vo p n bn khng ng v b trng p n bn cn lng l. Bn c th b sung kin ca mnh vo phn b sung. i vi cu 3, bn hy tch du + vo p n bn ng . 1. Theo bn, phng php dy hc hp tc em li cho bn thn bn nhng hiu qu no sau y: a. Tip thu bi d dng hn. b. To hng th trong hc tp. c. Pht huy tnh tch cc, ch ng, sng to. d. t kt qu cao hn trong hc tp. e. Rn luyn cc k nng x hi thng thng nh: k nng giao tip, k nng bit lng nghe, tho lun, k nng trnh by trc m ng f. Rn luyn k nng lm vic hp tc theo nhm. g. Rn luyn cc thao tc t duy: so snh, tng hp, phn tch h. Hc hi c nhiu iu t bn b, c thm nhiu kinh nghim trong hc tp cng nh trong cuc sng. i. Hiu bn b hn, m rng quan h bn b hn. B sung: 2. Khi hc bng phng php dy hc hp tc, bn thn bn gp nhng kh khn g? a. Tn nhiu thi gian. b. i hi phi c kin thc vng vng, hi qu sc i vi bn.
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

c. i khi bn mt tp trung, li vo cc thnh vin khc. d. Bn phi lm vic qu nhiu trong khi 1 s thnh vin khc li. e. i khi bn b li cun vo cc cuc tranh lun m khng bit u l ni dung trng tm cn nm c. f. Bn cha c gio vin quan tm, nh gi ng kh nng. B sung: . 3. Vy theo nh gi ca bn: a. Phng php dy hc hp tc c mang li hiu qu tch cc khng? C Rt nn Rt ln Rt thch , ,, ,, , ,, , Khng nn ln thch , , , khng nn khng ln khng thch b. C nn s dng phng php ny trong dy hc THPT khng? c. Kh nng p dng ca n vo dy hc ho hc? d. Bn c thch c hc tp bng phng php ny khng?
KIM TRA 10 PHT 1. Pht biu no sau y ng v hai dng th hnh ca lu hunh: A. Khc nhau v cu to tinh th v tt c cc tnh cht vt l nhng ging nhau v tnh cht ho hc. B. Khc nhau v cu to phn t v mt s tnh cht vt l nhng ging nhau v tnh cht ho hc. C. Khc nhau v cu to tinh th v mt s tnh cht vt l nhng ging nhau v tnh cht ho hc. D. Khc nhau v c cu to tinh th, mt s tnh cht vt l v tnh cht ho hc
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

2. nhit thng lu hunh tn ti dng th hnh no: A. Lu hunh n t C. C hai dng. B. Lu hunh t phng. D. Khng tn ti dng no.
3. Khi tng nhit , trng thi, mu sc ca lu hunh b thay i l do: A. Lu hunh chuyn t dng th hnh ny sang dng th hnh khc. B. C s thay i cu to tinh th. C. C s thay i cu to phn t. D. C ba nguyn nhn trn. 4. Cu hnh electron nguyn t no l ca nguyn t lu hunh trng thi kch thch: A. 1s22s22p63s23p6 C. 1s22s22p63s23p33d1 A. O2, Cl2, S C. O2, S, Cl2 in vo bng sau: 1. S 2. S 3. S 4. S 5. S 6. S 7. S + Phng trnh phn ng O2 Vai tr ca S B. 1s22s22p4 D. 1s22s22p63s22p6 B. Cl2, O2, S D. S, O2, Cl2
5. Sp xp theo th t tng dn tnh oxi ho ca Cl2, S, O2:
6. Hon thnh phng trnh phn ng v cho bit vai tr ca S bng cch
+ Fe
+ H2SO4 + F2 + + H2 C
+ Hg KIM TRA 1 TIT
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Phn 1: Cu hi trc nghim: (15 pht) 1. Tnh cht no sau y khng ng i vi nhm oxi: T nguyn t O n nguyn t Te: A. m in ca nguyn t gim dn. B. Tnh oxi ho gim dn. C. Tnh bn ca cc hp cht vi hiro tng dn D. Tnh axit ca cc hiroxit gim dn. 2. Hy cho bit O2 tc dng vi nhng cht no trong cc cht sau: Cl2, H2, Fe(OH)2, CO2, SO2, Ag, Fe, Na. a. Cl2, H2, Fe(OH)2, CO2, SO2, Ag, Fe, Na B. H2, Fe(OH)2, CO2, SO2, Fe, Na C. H2, Fe(OH)2, SO2, Fe, Na. D. H2, Fe(OH)2, SO2. 3. t chy hon ton 10,24g mt kim loi c ho tr khng i trong O2 d, thu c 12,8g mt oxit kim loi . Kim loi l: A. Al A. dd KI C. dd KI trong H2SO4 A. dd KI v h tinh bt C. dd KNO2 B. Fe C. Cu D. Mg 4. Thuc th phn bit O2 v O3 l: B. dd KI v h tinh bt D. dd KI trong H2SO4 v h tinh bt B. dd thuc tm D. C A v B u ng.
5. Thuc th phn bit H2O v H2O2 l:
6. Th tch O2 thu c ln nht khi phn hu hon ton cht no sau y: KMnO4, KClO3, H2O2 (ly cng khi lng): A. KMnO4 B. KClO3 C. H2O2 O2 D. Bng nhau. O3 7. nh du + vo nhng trng ng vi ptp c xy ra trong bng sau: Cht tham gia p Ag Cu
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

C NH3 Dd KI CH4 8. S th hin tnh kh khi tham gia p vi cht no sau y: Al, O2, H2, C, H2SO4 A. Al, O2, C, H2SO4 C.O2, H2, C mui thu c l: A. NaHSO3 1,5 M C. NaHSO3 0,5M, Na2SO3 0,5M 10. SO2 c th tham gia nhng phn ng sau: SO2 + Br2 + H2O SO2 + H2S Hon thnh pthh v cho bit: cu no sau y khng ng: A. (1): SO2 l cht kh, Br2 l cht oxi ho. B. (2): SO2 l cht oxi ho, H2S l cht kh C. (2): SO2 va l cht oxi ho, va l cht kh. D. (1): Br2 l cht oxi ho, (2): H2S l cht kh Phn 2: Bi tp t lun: 1. Hon thnh cc phh sau (nu c): O2 + KI + H2O O3 + KI + H2O (1) (2) B.NaHSO3 1M, Na2SO3 0,5M D. Na2SO3 1M B. O2, C, H2SO4 D. O2, H2SO4
9. Sc 2,24 lit kh SO2 vo 100 ml dd NaOH 1,5 M. Nng mol/ l ca
H2O2 + KMnO4 + H2SO4 H2S + Cl2 + H2O H2S + FeCl2 Na2S + FeCl2
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

S + H2SO4 SO2 + KMnO4 + H2O H2SO4 + HI
2. t chy hon ton Fe trong O2 d thu c oxit FexOy. Ho tan hon ton oxit ny trong H2SO4, nng thu c 2,24 lt SO2 v phn dd cha 1 loi mui st duy nht. Xc nh cng thc FexOy
MC LC
Trang
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H
Khoa Ha hc Ni
Trng HSP H

Áp dụng phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ trong dạy học hoá học phổ thông nhằm tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh thông qua nhóm oxi líp 10 - Ban nâng cao".

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Áp dụng phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ trong dạy học hoá học phổ thông nhằm tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh thông qua nhóm oxi líp 10 - Ban nâng cao".

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Thng nht kt qu lm vic

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

II.1. Vi nt v lch s ca phng php dy hc hp tc:

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

2 tit 1 tit 1 tit

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Bi 43: Lu hunh (1 tit)

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin

Kha lun tt nghip V Th Hin