- MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU. - 8 CHƢƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ PHỐ CHUYÊN DOANH VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN PHỐ CHUYÊN DOANH KHU VỰC CHỢ LỚN. - Khái quát chung về phố chuyên doanh. - 8 1.1 Nhận diện phố chuyên doanh. - 8 1.1.2 Nhận diện phố chuyên doanh. - 10 1.2 Các hình thức tổ chức phố chuyên doanh. - 11 1.2.1 Dãy phố chuyên doanh. - 11 1.2.2 Chợ chuyên doanh. - 12 1.3 Vai trò của phố chuyên doanh. - 12 SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 1 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH 1.4 Yếu tố tác động đến sự phát triển của phố chuyên doanh. - 14 1.5 Đặc tính của phố chuyên doanh. - 15 1.6 Phố chuyên doanh mang đặc tính tương hỗ. - Quá trình phát triển phố chuyên doanh khu vực Chợ Lớn. - 18 2.2 Hiện trạng phát triển phố chuyên doanh khu vực Chợ Lớn. - 29 CHƢƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC CHO MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH. - 33 SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 2 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH 3.1.3 Tổ chức không gian và hoạt động. - 35 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP CHO MÔ HÌNH PHỐ CHUYÊN DOANH MANG ĐẶC TÍNH TƢƠNG HỖ CHO KHU VỰC CHỢ LỚN. - 37 2.2 Không gian đặc trưng – các dãy phố chuyên doanh. - Giải pháp tổ chức không gian phố chuyên doanh mang đặc tính tƣơng hỗ khu vực Chợ Lớn. - Giải pháp tổ chức hoạt động phố chuyên doanh mang đặc tính tƣơng hỗ khu vực Chợ Lớn. - 57 SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 3 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH PHẦN MỞ ĐẦU 1. - Tất cả đã tạo nên một phố chợ chuyên doanh của riêng khu vực này. - Do đó, những mục tiêu và giải pháp đƣa ra trong đề tài nghiên cứu “Mô hình tổ chức không gian cho phố chuyên doanh (Áp dụng cho khu vực Chợ Lớn, thuộc một phần phƣờng quận 5, thành phố Hồ Chí Minh)” cần phải nhắm đến giải quyết những vấn đề sau. - Không gian các khu phố chuyên doanh. - Mô hình tổ chức kinh doanh của phố chuyên doanh. - Tìm ra mô hình tổ chức phố chuyên doanh hợp lý trong đó nhấn mạnh tính tƣơng hỗ, để định hƣớng phát triển cho khu vực. - Tìm ra giải pháp hiệu quả cho việc tổ chức và khai thác các hoạt động của phố chuyên doanh trong khu vực. - Tổ chức không gian phù hợp cho mỗi khu phố chuyên doanh mang đặc tính tƣơng hỗ trong khu vực nghiên cứu. - Tổ chức các không gian mở và sinh hoạt cộng đồng, liên kết mạng lƣới phố chuyên doanh trong khu vực - Xây dựng kịch bản tổ chức và kết hợp các hoạt động cho mỗi phố chuyên doanh. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 5 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH 5. - Mô hình phố chuyên doanh là một khái niệm khá rộng. - Phố chuyên doanh cũng không chỉ là các hoạt động kinh doanh thuần túy mà còn là cung cách trao đổi, buôn bán, đặc trƣng văn hóa của khu vực. - Quy trình nghiên cứu: Sơ đồ quy trình nghiên cứu SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 6 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH 7. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 7 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH PHẦN NỘI DUNG CHƢƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ PHỐ CHUYÊN DOANH VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN PHỐ CHUYÊN DOANH KHU VỰC CHỢ LỚN 1. - Đặc biệt, có sự hỗ trợ, chia sẻ lẫn nhau giữa các tiểu thƣơng trong các khu phố chuyên doanh. - Ngoài ra, còn có thể thấy rõ sự phân công lao động một cách rạch ròi ở các khu phố chuyên doanh. - Các công trình trên có thể nằm ở vị trí trung tâm của các dãy phố chuyên doanh. - Cũng ở vị trí này, còn có các chợ đầu mối bán sỉ, gắn với các dãy phố chuyên doanh. - Vị trí này mang nhiều ý nghĩa SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 10 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH về xác lập không gian, từ vị trí này đánh dấu sự xuất hiện của các dãy phố chuyên doanh. - Kiến trúc và mặt đứng phố: nhà phố là hình thức đặc trƣng cho phố chuyên doanh. - 1.2 Các hình thức tổ chức phố chuyên doanh: 1.2.1 Dãy phố chuyên doanh: Có thể coi đây là hình thức cơ bản nhất của phố chuyên doanh. - là nơi tập trung hoạt động mua bán hàng hóa SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 11 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH giữa ngƣời sản xuất, ngƣời buôn bán và ngƣời tiêu dùng. - Bên cạnh đó, các dãy phố chuyên doanh còn gắn liền với các chợ đầu mối, chợ bán sỉ tạo thành một khu vực rộng lớn. - Chính sự riêng biệt này đã tạo nên những tạo nên bộ mặt đặc trƣng của của các phố chuyên doanh. - Không phải bất kì vị trí nào cũng có thể hình thành nên phố chuyên doanh. - Nhu cầu này tỉ lệ với sự gia tăng thu nhập trong bối cảnh lối sống, thói quen sinh hoạt SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 13 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH truyền thống. - Đó là một yếu tố hết sức quan trọng cho sự tồn tại và phát triển phố chuyên doanh. - ngay tại các phố chuyên doanh đã tác động mạnh đến không gian khu phố và thói quen sinh hoạt, mua sắm của ngƣời dân trong khu vực. - Trong bối cảnh đó, đòi hỏi các phố chuyên doanh cũng phải thay đổi để đáp ứng nhu cầu phát triển chung của khu vực. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 14 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH 1.5 Đặc tính của phố chuyên doanh: 1.5.1 Tính cộng đồng: Đặc tính cộng đồng có thể đƣợc giải thích từ nguồn gốc hình thành phố chuyên doanh, gồm hai vân đề sau. - Phố chuyên doanh gắn với các làng nghề theo gia đình, dòng họ. - Ngày nay, trong sự phát triển của phố chuyên doanh lại xuất hiện thêm những cộng đồng ngƣời khác nhau. - Ngoài ra, còn có sự đa dạng ở các không gian phố chuyên doanh khác nhau, xuất phát từ những cộng đồng ngƣời có cách thức tổ chức không gian sinh hoạt và kinh doanh khác nhau. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 15 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH Như vậy, “buôn có bạn, bán có phường” với đặc tính tương hỗ khởi nguồn từ mong muốn nương tựa vào nhau” (5). - Điều này đã góp phần tạo nên hình ảnh chung rất đặc trƣng của phố chuyên doanh. - Một số hình thức tổ chức không gian giữa các phố chuyên doanh mang đặc tính tƣơng hỗ thƣờng gặp sau. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 16 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH 2. - Mạng lƣới phố chuyên doanh trên địa bàn nghiên cứu cũng hoạt động rất sôi nổi. - Yếu tố tƣơng hỗ giữa các phố chuyên doanh trong khu vực đƣợc thể hiện rất rõ thông qua hình thức và sự phân bố giữa các mặt hàng với nhau. - Phố chuyên doanh đồ nhựa gia dụng Khu vực Hải Thượng Lãn Ông, Triệu Quan Phục với phố đông y. - Bên cạnh đó, phố chuyên doanh ở khu vực Chợ Lớn hiện nay vẫn còn tồn tại một số vấn đề sau. - Một số khu vực phố chuyên doanh tiềm năng (khu phố chợ vải, phố “đỏ”, phố trung thu) chƣa có sự liên kết chặt chẽ. - Đồ án với ý tƣởng tổ chức phố chuyên doanh với các hoạt động thƣơng mại – dịch vụ và trục lể hội kết nối các không gian sinh hoạt cộng đồng. - Tuy nhiên, đồ án vẫn chƣa khai thác đƣợc thế mạnh kinh tế và những đặc trƣng của các phố chuyên doanh trong khu vực. - khu vực. - trong khu vực. - Sự liên kết rõ nét về mặt hàng và hoạt động kinh doanh của những khu phố chuyên doanh này cơ sở để định hƣớng xây dựng và tổ chức mô hình phố chuyên doanh mang đặc tính tƣơng hỗ trong khu vực. - Thách thức đặt ra đó là tổ chức không gian các khu phố chuyên doanh phải đảm bảo đƣợc các điều kiện kinh doanh của tiểu thƣơng. - Sự thiếu hụt những không gian mở phục sinh hoạt cộng đồng cần đƣợc giải quyết khi tổ chức không gian phố chuyên doanh trong khu vực. - Đây là cách để tổ chức và liên kết các khu phố chuyên doanh mang đặc tính tƣơng hỗ trong khu vực. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 30 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH CHƢƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC CHO MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH 1. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 31 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH Các nhân tố trên đƣợc đan xen và hòa hợp nhau theo một cách có quy luật, cấu thành nên hình ảnh đô thị. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 36 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP CHO MÔ HÌNH PHỐ CHUYÊN DOANH MANG ĐẶC TÍNH TƢƠNG HỖ CHO KHU VỰC CHỢ LỚN. - Tầm nhìn: “Xây dựng mô hình tổ chức không gian phố chuyên doanh nhấn mạnh sự liên kết mang tính tương hỗ, thể hiện đặc trưng văn hóa và cộng đồng của khu vực” 2. - Đây yếu tố đầu tiên để tổ chức không gian các phố chuyên doanh, qua đó mới có thể khai thác đƣợc yếu tố đặc trƣng và hấp dẫn ở mỗi phố chuyên doanh. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 37 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH Xây dựng các yếu tố đặc trưng: Xử lý bề mặt không gian: (Tăng cường định hướng cho tuyến, trục) Xử lý bề mặt không gian trƣớc hết là mặt đứng của các dãy phố chuyên doanh. - Các phố chuyên doanh mang tính tƣơng hỗ, các hoạt động này còn đƣợc thể hiện rõ nét hơn. - Hoạt động trong ngày: Đây là những hoạt động căn bản nhất của phố chuyên doanh. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 39 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH Hoạt động theo mùa: Nghiên cứu các lễ hội của khu vực (các lễ hội thƣờng gắn bó chặt chẽ với cộng đồng khu phố chuyên doanh) để xây dựng thêm những hoạt động đặc sắc, góp phần tạo sự thu hút cho khu vực. - Đề xuất kịch bản phát triển: 3.1 Kịch bản A: Định hƣớng phát triển mô hình phố chuyên doanh mang tính đặc trƣng dựa trên mạng lƣới liên kết giao thông trong khu vực. - Khu phố chuyên doanh bao bì, dây nylon: Trang Tử, Phú Hữu, Học Lạc, Hải Thƣợng Lãn Ông. - Khu phố chuyên doanh đồ nhựa gia dụng: Ngô Nhân Tịnh, Phan Văn Khỏe. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 40 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH Sơ đồ phân tích Kịch bản A 3.2 Kịch bản B: Định hƣớng phát triển mô hình phố chuyên doanh mang tính đặc trƣng dựa trên sự liên kết giữa các khu vực đặc trƣng. - Các dãy phố chuyên doanh các sản phẩm bao bì, sợi nylon: Trang Tử, Phú Hữu, Hải Thƣợng Lãn Ông. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 41 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH Khu vực 2, bao gồm: Các dãy phố chuyên doanh nhựa gia dụng và phụ tùng cơ khí: Ngô Nhân Tịnh, Phan Văn Khỏe và Gò Công. - phố chuyên doanh. - chuyên doanh trong khu vực. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 43 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH 4. - Đây là cụm không gian phố chuyên doanh liên kết chặt chẽ với khu vực 1, với các mặt hàng mang đặc tính tƣơng hỗ cao. - Khu vực phố chuyên doanh đồ nhựa gia dụng Ngô Nhân Tịnh, Phan Văn Khỏe, gắn kết chặt chẽ với chợ Bình Tây. - Sơ đồ định hướng tổ chức không gian phố chuyên doanh khu vực 2 4.3 Khu vực 3: Khung kết nối: Trục đƣờng Hải Thƣợng Lãn Ông là trục cảnh quan chính trong khu vực. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 46 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH Không gian đặc trƣng: Đây là khu vực phố chuyên doanh có đặc tính tương hỗ cần được hỗ trợ và bổ sung. - Không gian đặc trƣng: Đây là khu vực phố chuyên doanh với yếu tố văn hóa cộng đồng đặc sắc nhất, đặc tính tương hỗ không thể hiện rõ nét. - xây dựng tuyến hành trình tham quan qua các khu vực phố chuyên doanh. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 50 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH Sơ đồ định hướng tổ chức hoạt động các khu vực phố chuyên doanh Sơ đồ phân bố các hoạt động lễ tết trong năm khu vực Chợ Lớn. - Đề xuất tuyến liên kết hoạt động các khu phố chuyên doanh đặc trưng, phục vụ du lịch SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 51 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. - Kết luận: Phố chuyên doanh không chỉ là một hình thức kinh doanh mà còn là nét văn hóa đặc trƣng của khu vực Chợ Lớn. - Đề xuất giải pháp tổ chức hoạt động nhằm kết nối và khai thác hiệu quả những phố chuyên doanh, trên nền tảng tổ chức không gian hợp lý và các hoạt động đặc trƣng trong khu vực. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 52 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH Đề tài chỉ dừng lại ở mức độ đề xuất mô hình tổ chức không gian khái quát, mang tính hƣớng dẫn cho những phố chuyên doanh. - SVTH: Huỳnh Thư Hoàn – GVHD: Th.s KTS Trần Thị Thu Hằng 54 MÔ HÌNH TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHỐ CHUYÊN DOANH 2.2- Định hƣớng tổ chức sắp xếp lại các chợ hiện hữu: Các chợ đầu mối