intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn tốt nghiệp “Khả năng cạnh tranh mặt hàng rau quả tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam”

Chia sẻ: Tien Cuong | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:95

564
lượt xem
211
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Xuất khẩu là hoạt động bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ cho người nước ngoài trên cơ sở dùng tiền tệ làm phương thức thanh toán. Trong xuất khẩu luồng tiền tệ dịch chuyển từ nước nhập khẩu sang nước xuất khẩu và có một luồng hàng hoá dịch chuyển theo hướng ngược lại từ nước xuất khẩu sang nước nhập khẩu. Xuất khẩu là sự mở rộng của hoạt động buôn bán trong nước là một bộ phận của thương mại quốc tế. Một hoạt động giao dịch hàng hoá và dịch vụ được gọi là xuất...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn tốt nghiệp “Khả năng cạnh tranh mặt hàng rau quả tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam”

  1. Luận văn tốt nghiệp TRƢỜNG……………… Khoa…………….. ---------- Báo cáo tốt nghiệp Đề tài “Khả năng cạnh tranh mặt hàng rau quả tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam” 1
  2. Luận văn tốt nghiệp MỤC LỤC MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CẠNH TRANH VÀ NÂNG CAO KHẢ NĂNG CẠNH TRANH TRÊN THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU CỦA DOANH NGHIỆP THƢƠNG MẠI ............................................................................................................... 1 1.1. XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ VÀ THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ .......... 1 1.1.1. Khái niệm và vai trò của xuất khẩu hàng hoá ............................. 1 1.1.2. Đặc điểm của thị trƣờng xuất khẩu hàng hoá .............................. 3 1.1.3. Các hình thức xuất khẩu chủ yếu ................................................. 3 1.1.3.1. Xuất khẩu trực tiếp ................................................................... 3 1.1.3.2. Xuất khẩu uỷ thác .................................................................... 4 1.1.3.3. Hoạt động xuất khẩu theo hình thức buôn bán đối lưu ............. 4 1.1.3.4. Hoạt động xuất khẩu theo hình thức gia công quốc tế. ............. 5 1.1.3.5. Hoạt động xuất khẩu theo nghị định thư................................... 6 1.1.3.6. Một số loại hình xuất khẩu khác ............................................... 6 1.2. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ. ................................................................ 7 1.2.1. Khái niệm hội nhập kinh tế quốc tế ............................................. 7 1.2.2. Xu hƣớng hội nhập kinh tế quốc tế .............................................. 7 1.2.2.1. Tính tất yếu khách quan ........................................................... 7 1.2.2.2. Ảnh hưởng của hội nhập nền kinh tế đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp ........................................................................................... 8 1.2.3. Một số vấn đề cạnh tranh của doanh nghiệp trong xu thế hội nhập ....... 8 1.2.3.1. Khái niệm ................................................................................. 8 1.2.3.2. Vai trò của cạnh tranh ............................................................. 9 1.2.3.3. Các loại hình cạnh tranh. ....................................................... 10 1.3. KHẢ NĂNG CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP THƢƠNG MẠI TRÊN THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ ......................................................................... 12 2
  3. Luận văn tốt nghiệp 1.3.1. Khái niệm và các yếu tố cấu thành khả năng cạnh tranh trên thị trƣờng xuất khẩu hàng hoá ........................................................................... 12 1.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. ... 13 1.3.2.1. Nhóm chỉ tiêu định lượng. ...................................................... 13 1.3.2.2. Nhóm chỉ tiêu định tính. ......................................................... 15 1.3.3. Các nhân tố ảnh hƣởng tới khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.. 16 1.3.3.1. Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp .................................... 16 1.3.3.2. Các yếu tố bên trong của doanh nghiệp. ................................ 20 1.4. SỰ CẦN THIẾT VÀ PHƢƠNG HƢỚNG NÂNG CAO KHẢ NĂNG CẠNH TRANH. ... 23 1.4.1. Sự cần thiết phải nâng cao khả năng cạnh tranh trong điều kiện hội nhập. ...................................................................................................... 23 1.4.2. Phƣơng hƣớng nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trong điều kiện hội nhập. .............................................................................. 24 1.4.2.1. Có chính sách chiến lược kinh doanh đúng đắn .................... 24. 1.4.2.2. Nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực. ........................... 26 1.4.2.3. Giữ gìn và quảng bá uy tín, hình ảnh của doanh nghiệp ....... 27 CHƢƠNG 2: KHẢO SÁT VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG KHẢ NĂNG CẠNH TRANH MẶT HÀNG RAU QUẢ TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ, NÔNG SẢN VIỆT NAM ......... 28 2. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ, NÔNG SẢN .................................................................................................................... 28 2.1. Lịch sử hình thành và các giai đoạn phát triển ............................. 28 2.1.1. Lịch sử hình thành ................................................................... 28 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Tổng Công ty Rau quả Nông sản. ... 30 2.1.3. Cơ cấu tổ chức Tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam ....... 31 2.1.4. Tình hình và kết quả hoạt động kinh doanh trên thị trường xuất khẩu sản phẩm của Tổng công ty.................................................................. 32 2.2. Tình hình và kết quả tiêu thụ sản phẩm rau quả xuất khẩu ............. 36 2.2.1. Tình hình tiêu thụ theo cơ cấu sản phẩm..................................... 36 2.2.2. Tình hình tiêu thụ sản phẩm theo phương thức hình thức xuất khẩu ... 38. 3
  4. Luận văn tốt nghiệp 2.2.3. Tình hình tiêu thụ sản phẩm rau quả theo thị trường .................. 40 2.2.4. Tình hình tiêu thụ sản phẩm rau quả xuất khẩu theo đơn vị thánh viên. ............................................................................................................. 43 2.3. Phân tích và đánh giá khả năng cạnh tranh .................................... 46 2.3.1. Phân tích và đánh giá theo các chỉ tiêu phản ánh ....................... 46 2.3.2. Phân tích và đánh giá khả năng cạnh tranh theo phương thức cạnh tranh. ................................................................................................... 48 2.3.2.1. Phân tích và đánh giá khả năng cạnh tranh thông qua giá bán sản phẩm. ..................................................................................................... 49 2.3.2.2. Phân tích và đánh giá khả năng cạnh tranh thông qua chất lượng sản phẩm ........................................................................................... 51 2.3.2.3. Phân tích và đánh giá khả năng cạnh tranh thông qua cơ cấu chủng loại sản phẩm ................................................................................... 52 2.3.3. Đánh giá chung về khả năng cạnh tranh của Tổng công ty ........ 54 2.4. Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng tới khả năng cạnh tranh của Tổng công ty .................................................................................................................. 56 2.4.1. Các yếu tố bên trong doanh nghiệp .......................................... 56 2.4.2. Các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp .......................................... 58 CHƢƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO KHẢ NĂNG CẠNH TRANH CÁC MẶT HÀNG RAU QUẢ CỦA TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ, NÔNG SẢN VIỆT NAM............................................................................................................ 61 3.1. PHƢƠNG HƢỚNG NHIỆM VỤ KINH DOANH NĂM 2003, MỤC TIÊU ĐẾN NĂM 2005-2010 ............................................................................................................. 61 3.1.1 Quan điểm và định hƣớng phát triển .......................................... 61 3.1.2. Một số chỉ tiêu chủ yếu Tổng công ty phấn đấu để đạt vào năm 2004. ............................................................................................................ 62 3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO KHẢ NĂNG CẠNH TRANH SẢN PHẨM RAU QUẢ CỦA TỔNG CÔNG TY.................................................................... 63 3.2.1. Đối với các yếu tố cấu thành khả năng cạnh tranh sản phẩm rau quả ............................................................................................................... 63 4
  5. Luận văn tốt nghiệp 3.2.1.1. Đa dạng hoá sản phẩm và nâng cao chất lượng sản phẩm .... 63 3.2.1.2. Hạ thấp giá thành sản phẩm .................................................. 66 3.2.1.3. Cải tiến mẫu mã bao bì .......................................................... 67 3.2.1.4. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu thị trường và xây dựng chiến lược kinh doanh............................................................................................ 67 3.2.1.5. Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, công tác tiếp thị ..... 73 3.2.2. Đối với các yếu tố đầu vào ....................................................... 74 3.2.3. Đối với các yếu tố khác ............................................................ 75 3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI NHÀ NƢỚC VÀ BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN..................................................................................................... 78 3.3.1. Chính sách hỗ trợ vốn ............................................................... 78 3.3.2. Chính sách về rau giống và cây giống ....................................... 79 3.3.3. Chính sách hỗ trợ phát triển hàng xuất khẩu ............................. 79 3.3.4. Chính sách thuế ........................................................................ 80 3.3.5. Chính sách ƣu đãi về đầu tƣ ...................................................... 80 3.3.6. Nhà nƣớc cần xoá bỏ các thủ tục và lệ phí bất hợp lý ............... 81 KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO. 5
  6. Luận văn tốt nghiệp CHƢƠNG 1 LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CẠNH TRANH VÀ NÂNG CAO KHẢ NĂNG CẠNH TRANH SẢN PHẨM TRÊN THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU CỦA DOANH NGHIỆP THƢƠNG MẠI 1.1. XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ VÀ THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ 1.1.1. Khái niệm và vai trò của xuất khẩu hàng hoá Xuất khẩu là hoạt động bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ cho ngƣời nƣớc ngoài trên cơ sở dùng tiền tệ làm phƣơng thức thanh toán. Trong xuất khẩu luồng tiền tệ dịch chuyển từ nƣớc nhập khẩu sang nƣớc xuất khẩu và có một luồng hàng hoá dịch chuyển theo hƣớng ngƣợc lại từ nƣớc xuất khẩu sang nƣớc nhập khẩu. Xuất khẩu là sự mở rộng của hoạt động buôn bán trong nƣớc là một bộ phận của thƣơng mại quốc tế. Một hoạt động giao dịch hàng hoá và dịch vụ đƣợc gọi là xuất khẩu khi phải thoả mãn một số điều kiện nhất định: + Trụ sở kinh doanh của bên mua và bên bán ở hai nƣớc khác nhau. + Đồng tiền thanh toán thƣờng là ngoại tệ đối với một trong hai bên hoặc cả hai bên. + Hàng hoá - đối tƣợng của giao dịch phải di chuyển ra khỏi biên giới một nƣớc. + Xuất khẩu đã đƣợc thừa nhận là hoạt động rất cơ bản của kinh tế đối ngoại. Nó đƣợc ra đời trên cơ sở sự phân công lao động xã hội và lợi thế so sánh giữa các nƣớc khác nhau, xuất khẩu càng trở nên cần thiết và không thể thiếu đƣợc đối với các quốc gia trên thế giới. Ngày nay ngƣời ta đã nhận thấy không một quốc gia nào có thể tồn tại và phát triển mà không có bất kỳ mối quan hệ nào với nƣớc khác, đặc biệt là về kinh tế Nhà nƣớc ta đã và đang thực hiện các biện pháp thúc đẩy các ngành kinh tế hƣớng theo xuất khẩu khuyến khích các khu vực tƣ nhân mở rộng xuất khẩu để giải quyết công ăn việc làm và tăng ngoại tệ cho đất nƣớc. Đẩy mạnh xuất khẩu đƣợc coi là vấn đề có ý 6
  7. Luận văn tốt nghiệp nghĩa chiến lƣợc để phát triển phát triển và thực hiện quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nƣớc. Vai trò của xuất khẩu đƣợc thể hiện trên các mặt cụ thể: a) Đối với nền kinh tế quốc dân Là một trong hai nội dung chính hoạt động ngoại thƣơng, xuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế của một quốc gia. Nó tạo điều kiện cho nền kinh tế phát triển một cách lành mạnh nhờ những tác dụng chủ yếu sau: - Tạo nguồn vốn cho nhập khẩu, phục vụ công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nƣớc. Cùng với vốn đầu tƣ nƣớc ngoài vốn từ hoạt động xuất khẩu có vai trò quyết định đối với quy mô và tốc độ tăng trƣởng của hoạt động nhập khẩu. - Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu và phát triển sản xuất Ngoài ra, xuất khẩu còn giúp các nƣớc tìm và vận dụng có hiệu quả lợi thế so sánh của mình, cho phép phân công lao động quốc tế phát triển cả về chiều sâu và chiều rộng, làm cho cơ cấu sản xuất của cả nƣớc ngày càng phụ thuộc lẫn nhau. - Tạo việc làm và cải thiện đời sống nhân dân. - Là cơ sở để mở rộng và phát triển các quan hệ kinh tế đối ngoại. b. Đối với các doanh nghiệp Cùng với xu hƣớng hội nhập của đất nƣớc thì xu hƣớng vƣơn ra thị trƣờng thế giới của doanh nghiệp cũng là một điều tất yếu khách quan. Bán hàng hoá và dịch vụ ra nƣớc ngoài mang lại cho doanh nghiệp những lợi ích sau: - Xuất khẩu giúp cho doanh nghiệp mở rộng thị trƣờng có thêm cơ hội tiêu thụ hàng hoá, điều này đặc biệt quan trọng khi dung lƣợng thị trƣờng nội địa còn hạn chế cơ hội tiêu thụ hàng hoá thấp hơn khả năng sản xuất của các doanh nghiệp. Vì vậy vƣơn ra thị trƣờng là yếu tố khách quan. - Xuất khẩu giúp các doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh: Do phải chịu sức ép cạnh tranh của các doanh nghiệp trong và ngoài nƣớc để đứng vững đƣợc, các doanh nghiệp phải đổi mới trang thiết bị, đào tạo lại đội ngũ cán bộ, công nhân viên nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh. 7
  8. Luận văn tốt nghiệp - Xuất khẩu giúp ngƣời lao động tăng thu nhập: Do có cơ sở vật chất tốt, đội ngũ lao động lành nghề làm cho năng suất lao động cao hơn các doanh nghiệp khác, tạo tiền đề để nâng tiền lƣơng cho ngƣời lao động. 8
  9. Luận văn tốt nghiệp 1.1.2. Đặc điểm của thị trƣờng xuất khẩu hàng hoá Cùng với sự phát triển của thị trƣờng, cũng đã có rất nhiều quan điểm khác nhau về thị trƣờng nói chung và thị trƣờng quốc tế nói riêng với nhiều cách nhìn nhận, cách hiểu biết khác nhau từ đó có những định nghĩa khác nhau. Do đó có thể đƣa ra khái niệm thị trƣờng quốc tế của doanh nghiệp nhƣ sau: Thị trƣờng quốc tế của doanh nghiệp là tập hợp các khách hàng hiện thực và tiềm năng, có nhu cầu thị trƣờng với những sản phẩm có dự án kinh doanh trong mối quan hệ với các nhân tố của môi trƣờng kinh doanh và điều kiện cạnh tranh quốc tế - Thị trƣờng xuất khẩu hàng hoá đƣợc phân biệt với thị trƣờng trong nƣớc ở tập khách hàng tiềm năng - khách hàng tiềm năng nƣớc ngoài cũng có quan điểm thị hiếu, hành vi tiêu dùng rất khác nhau. - Thị trƣờng xuất khẩu hàng hoá thƣờng rất nhiều nhà cung ứng bao gồm cả ngƣời cung ứng nội địa và các công ty đa quốc gia, các nhà xuất khẩu… vì vậy tính chất cạnh tranh trên thị trƣờng xuất khẩu là rất lớn. - Giá cả hàng hoá trên thị trƣờng xuất khẩu thƣờng đƣợc hình thành theo mức giá quốc tế chung; ít có nhà xuất khẩu nào có thể điều khiển đƣợc mức giá thị trƣờng trừ khi đó là nhà xuất khẩu lớn. Giá cả hàng hoá xuất khẩu thƣờng bao gồm một phần không nhỏ chi phí vận chuyển, bảo quản đặc biệt đối với những hàng hoá có quãng đƣờng vận chuyển xa. Giá cả trên thị trƣờng xuất khẩu thƣờng biến động hơn so với thị trƣờng nội địa xuất. Thị trƣờng xuất khẩu thƣờng chịu tác động của nhiều nhân tố nhƣ kinh tế, chính trị, pháp luật, văn hoá… Do vậy mức độ rủi ro trên thị trƣờng quốc tế là rất lớn. 1.1.3. Các hình thức xuất khẩu chủ yếu 1.1.3.1. Xuất khẩu trực tiếp: Xuất khẩu trực tiếp: là hình thức xuất khẩu mà trong đó Công ty kinh doanh quốc tế trực tiếp bán sản phẩm ra thị trƣờng nƣớc ngoài thông qua các bộ phận xuất khẩu của mình. Xuất khẩu trực tiếp thƣờng đòi hỏi chi phí cao và ràng buộc nguồn lực lớn để phát triển thị trƣờng. Tuy vậy xuất khẩu trực tiếp đem lại cho công ty 9
  10. Luận văn tốt nghiệp những lợi ích là: Có thể kiểm soát đƣợc sản phẩm, giá cả, hệ thống phânphối ở thị trƣờng nƣớc ngoài. Vì đƣợc tiếp xúc với thị trƣờng nƣớc ngoài nên công ty có thể nắm bắt đƣợc sự thay đổi nhu cầu thị hiếu các yếu tố môi trƣờng và thị trƣờng nƣớc ngoài để làm thích ứng các hoạt động xuất khẩu của mình. Chính vì thế mà nỗ lực bán hàng và xuất khẩu của công ty tốt hơn. Tuy nhiên bên cạnh thu đƣợc lợi nhuận lớn do không phải chia sẻ lợi ích trong xuất khẩu thì hình thức này cũng có một số nhƣợc điểm nhất định đó là: Rủi ro cao, đầu tƣ về nguồn lực lớn, tốc độ chu chuyển vốn chậm. Chính vì những đặc điểm kể trên mà hình thức này phải đƣợc áp dụng phù hợp với những công ty có quy mô lớn đủ yếu tố về nguồn lực nhƣ nhân sự, tài chính và quy mô xuất khẩu lớn. 1.1.3.2. Xuất khẩu uỷ thác Xuất khẩu uỷ thác là hình thức xuất khẩu trong đó đơn vị đƣợc cấp giấy phép xuất khẩu không có điều kiện đàm phán, ký kết và tổ chức thực hiện hợp đồng xuất khẩu, phải uỷ thác cho đơn vị khác có chức năng kinh doanh xuất nhập khẩu tiến hành xuất khẩu hộ. Và đơn vị giao uỷ thác phải trả một khoảng hoa hồng cho đơn vị nhận uỷ thác theo một tỷ lệ nhất định đã đƣợc thoả thuận trong một hợp đồng gọi là phí uỷ thác. Doanh thu của đơn vị nhận uỷ thác trong trƣờng hợp này là số hoa hồng đƣợc hƣởng. Hình thức xuất khẩu này đem lại cho công ty những lợi ích đó là: Không cần đầu tƣ về nguồn lực lớn, rủi ro thấp tốc độ chu chuyển vốn nhanh. Tuy nhiên nó cũng có những hạn chế nhất định là: Doanh nghiệp giao uỷ thác sẽ không kiểm soát đƣợc sản phẩm, phân phối, giá cả ở thị trƣờng nƣớc ngoài. Do doanh nghiệp không duy trì mối quan hệ với thị trƣờng nƣớc ngoài cho nên không nắm bắt đƣợc sự thay đổi nhu cầu thị hiếu các yếu tố môi trƣờng, thị trƣờng nƣớc ngoài nhằm làm thích ứng các hoạt động marketing đặc biệt là làm thích ứng các sản phẩm với nhu cầu thị trƣờng. Do phải trả chi phí uỷ thác nên hiệu quả xuất khẩu cũng không cao bằng so với xuất khẩu trực tiếp. Xuất khẩu trực tiếp có hiệu quả với những công ty hạn chế về nguồn lực, quy mô xuất khẩu nhỏ. 1.1.3.3. Hoạt động xuất khẩu theo hình thức buôn bán đối lưu 10
  11. Luận văn tốt nghiệp - Buôn bán đối lƣu (Couter - trade): Là một phƣơng thức giao dịch trao đổi hàng hoá, trong đó xuất khẩu kết hợp chặt chẽ với nhập khẩu, ngƣời bán đồng thời là ngƣời mua, lƣợng hàng hoá giao đi có giá trị tƣơng đƣơng với lƣợng hàng hoá nhập về. Ở đây mục đích xuất khẩu không phải nhằm thu về một khoản ngoại tệ mà nhằm thu về một hàng hoá khác có giá trị tƣơng đƣơng. - Đặc điểm của buôn bán đối lƣu: + Việc mua sẽ làm tiền đề cho việc bán và ngƣợc lại. + Vai trò của đồng tiền sẽ bị hạn chế đi rất nhiều + Mục đích trao đổi là giá trị sử dụng chứ không phải giá trị. - Ƣu điểm của buôn bán đối lƣu: + Tránh đƣợc sự kiểm soát của Nhà nƣớc về vấn đề ngoại tệ và loại trừ sự ảnh hƣởng của biến động tiền tệ. + Khắc phục đƣợc tình trạng thiếu ngoại tệ trong thanh toán. Có nhiều loại hình buôn bán đối lƣu nhƣng có thể kể đến hai loại hình buôn bán đối lƣu hay đƣợc sử dụng đó là: + Hàng đổi hàng. + Trao đổi bù trừ. - Yêu cầu trong buôn bán đối lƣu: + Phải đảm bảo bình đẳng tôn trọng lẫn nhau. + Cân bằng trong buôn bán đối lƣu: - Cân bằng về mặt hàng: Nghĩa là hàng quý đổi lấy hàng quý, hàng tồn kho, khó bán đổi lấy hàng tồn kho, khó bán. - Cân bằng về trị giá và giá cả hàng hoá: Tổng giá trị hàng hoá trao đổi phải cân bằng và nếu bán cho đối tác giá cao thì khi nhập cũng phải nhập giá cao và ngƣợc lại. - Cân bằng về điều kiện giao hàng: nếu xuất khẩu CIF thì nhập phải CIF, nếu xuất khẩu FOB thì nhập khẩu FOB. 1.1.3.4. Hoạt động xuất khẩu theo hình thức gia công quốc tế. - Gia công quốc tế là một hoạt động kinh doanh thƣơng mại trong đó một bên - bên nhận gia công nhập khẩu nguyên liệu hoặc bán thành phẩm của một bên khác gọi là bên đặt gia công để chế biến ra thành phẩm giao lại cho 11
  12. Luận văn tốt nghiệp bên đặt gia công và nhận thù lao gọi là phí gia công. Nhƣ vậy trong gia công quốc tế hoạt động xuất nhập khẩu gắn liền với hoạt động sản xuất. Gia công quốc tế ngày nay khá phổ biến trong buôn bán ngoại thƣơng của nhiều nƣớc. Đối với bên đặt gia công, phƣơng thức này giúp họ lợi dụng đƣợc giá rẻ về nguyên liệu phụ và nhân công của nƣớc nhận gia công. Đối với bên đặt gia công phƣơng thức này giúp họ giải quyết công ăn việc làm cho nhân dân lao động trong nƣớc hoặc nhận đƣợc thiết bị hay công nghệ mới về nƣớc mình nhằm xây dựng một nền công nghiệp dân tộc. Nhiều nƣớc đang phát triển đã nhờ vận dụng phƣơng thức này mà có đƣợc một nền công nghiệp hiện đại chẳng hạn nhƣ: Hàn Quốc, Thái Lan, Singapore… Hiện nay trên thế giới có các hình thức gia công quốc tế: + Xét theo sự quản lý nguyên vật liệu: * Gia công quốc tế bán nguyên vật liệu - mua sản phẩm: Bên đặt gia công bán đứt nguyên vật liệu cho bên nhận, sau thời gian sản xuất, chế tạo sẽ mua lại thành phẩm. * Gia công quốc tế giao nguyên liệu nhận sản phẩm: Bên đặt gia công sẽ giao nguyên vật liệu hoặc bán thành phẩm cho bên nhận gia công, sau thời gian sản xuất, chế tạo sẽ thu hồi thành phẩm và trả phí gia công. + Xét theo giá gia công: * Gia công theo giá khoán: Trong đó ngƣời ta xác định một mức giá định mức cho mỗi sản phẩm bao gồm chi phí định mức và thù lao định mức. * Gia công theo giá thực tế : Trong đó bên nhận gia công thanh toán với bên đặt gia công toàn bộ những chi phí thực tế của mình cộng với tiền thu lao gia công. 1.1.3.5. Hoạt động xuất khẩu theo nghị định thư Là hình thức xuất khẩu mà chính phủ giữa các bên đàm phán ký kết với nhau những văn bản, hiệp định, nghị định về việc trao đổi hàng hoá, dịch vụ. Và việc đàm phán ký kết này vừa mang tính kinh tế vừa mang tính chính trị. Trên cơ sở những nội dung đã đƣợc ký kết. Nhà nƣớc xây dựng kế hoạch và giao cho một số doanh nghiệp thực hiện. 1.1.3.6. Một số loại hình xuất khẩu khác 12
  13. Luận văn tốt nghiệp - Tạm nhập - tái xuất: Là việc xuất khẩu trở lại nƣớc ngoài những hàng hoá trƣớc đây đã nhập khẩu về nƣớc nhƣng chƣa hề qua gia công chế biến, cải tiến lắp ráp. - Chuyển khẩu hàng hoá: Là việc mua hàng hoá của một nƣớc (nƣớc xuất khẩu) bán cho nƣớc khác (nƣớc nhập khẩu) mà không làm thủ tục xuất khẩu. 1.2. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ. 1.2.1. Khái niệm hội nhập kinh tế quốc tế Hội nhập kinh tế quốc tế là sự gắn kết nền kinh tế của một nƣớc vào các tổ chức kinh tế quốc tế. Hội nhập kinh tế quốc tế là việc các quốc gia thực hiện chính sách kinh tế mở, tham gia các định chế kinh tế tài chính quốc tế, thực hiện tự do hoá và thuận lợi hoá thƣơng mại, đầu tƣ bao gồm: - Cắt giảm thuế quan; - Giảm và bỏ hàng rào phi thuế quan; - Giảm hạn chế đối với thƣơng mại dịch vụ; - Giảm hạn chế đối với đầu tƣ; - Thuận lợi hoá thƣơng mại; - Nâng cao năng lực vào giao lƣu: văn hoá, xã hội… 1.2.2. Xu hƣớng hội nhập kinh tế quốc tế 1.2.2.1. Tính tất yếu khách quan Hiện nay, xu thế hội nhập kinh tế mang tính nổi bật trong nền kinh tế thế giới của từng khu vực. Để có thể nâng cao mức sống của dân cƣ và đạt đƣợc mức tăng trƣởng kinh tế cao, các quốc gia chú trọng nhiều hơn việc thúc đẩy thƣơng mại và cố gắng hạn chế tối đa các rào cản thƣơng mại. Khi hoà mình vào nền kinh tế của khu vực và thế giới, các hàng rào thuế quan đƣợc bãi bỏ thì doanh nghiệp phải đứng trƣớc một sức ép về cạnh tranh rất lớn, phải đối mặt với các công ty và các tập đoàn có tiềm lực tài chính dồi dào với đội ngũ cán bộ, nhân viên có trình độ chuyên môn cao nắm bắt tình hình thị trƣờng rất nhanh nhạy và bản sắc doanh nghiệp của họ rất đặc trƣng. Cộng thêm vào đó công nghệ sản xuất của họ rất hiện đại và thƣờng xuyên đƣợc cải 13
  14. Luận văn tốt nghiệp tiến. Mặt khác khi hàng rào thuế quan đƣợc bãi bỏ thì các công ty của các nƣớc phát triển lại dùng một hình thức bảo hộ mới thay thế cho các hình thức bảo hộ bằng thuế quan, đó chính là bảo hộ xanh, có nghĩa là sử dụng các quy định và tiêu chuẩn liên quan đến môi trƣờng để bảo hộ hàng xuất khẩu trong nƣớc. Đây sẽ là điều kiện bất lợi mang tính thách thức cao đối với các doanh nghiệp ở các nƣớc đang phát triển nói chung và các doanh nghiệp nƣớc ta nói riêng, khi mà họ đang chủ yếu sử dụng công nghệ lạc hậu và không đủ khả năng đáp ứng hoàn toàn những quy định và tiêu chuẩn về môi trƣờng do các nƣớc phát triển đề ra. Trên thực tế khi hội nhập với nền kinh tế của khu vực và thế giới thì thách thức và sức ép về cạnh tranh bao gồm rất nhiều vấn đề, nhƣng do thời gian và tài liệu có hạn nên em chỉ đƣa ra một vài ý đã nêu ở trên. 1.2.2.2. Ảnh hưởng của hội nhập nền kinh tế đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp Quá trình hội nhập sẽ đem lại những thuận lợi cho doanh nghiệp. Các doanh nghiệp sẽ đƣợc hƣởng những ƣu đãi thƣơng mại nhƣ là chịu mức thuế suất thấp có thể bằng không. Quá trình hội nhập kinh tế sẽ mở đƣờng cho việc xâm nhập vào các thị trƣờng nƣớc ngoài, đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp mở rộng thị trƣờng, đẩy mạnh tiêu thụ, nâng cao doanh số, tăng lợi nhuận… Ngoài ra các doanh nghiệp còn có thể thu hút đầu tƣ từ nƣớc ngoài thông qua liên doanh liên kết, tiếp cận với công nghệ hiện đại, học tập kinh nghiệm quản lý từ các đối tác. Điều này sẽ góp phần nâng cao năng lực quản lý, khả năng cạnh tranh, năng lực sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp . Bên cạnh những thuận lợi thì hội nhập kinh tế quốc tế cũng đem lại những khó khăn thách thức cho các doanh nghiệp đó là sự cạnh tranh sẽ ngày càng khốc liệt. Hầu hết các doanh nghiệp chƣa nhận thức đầy đủ về hội nhập; các doanh nghiệp ngại khai phá thị trƣờng; làm ăn nhỏ lẻ. 1.2.3. Một số vấn đề cạnh tranh của doanh nghiệp trong xu thế hội nhập 1.2.3.1. Khái niệm Cạnh tranh đƣợc hiểu là sự ganh đua giữa các nhà kinh doanh trên thị trƣờng nhằm giành đƣợc ƣu thế hơn về cùng một loại sản phẩm hàng hoá hoặc dịch vụ, về cùng một loại khách hàng so với các đối thủ cạnh tranh. 14
  15. Luận văn tốt nghiệp Ngày nay, cạnh tranh là một yếu tố kích thích kinh doanh. Trong nền kinh tế thị trƣờng quy luật cạnh tranh là động lực phát triển sản xuất. Nhƣ vậy, cạnh tranh là một quy luật khách quan của nền sản xuất hàng hoá, là nội dung cơ bản trong cơ chế vận động của thị trƣờng. Sản xuất hàng hoá càng phát triển hàng hoá bán ra càng nhiều, số lƣợng ngƣời cung ứng càng đông thì cạnh tranh càng khốc liệt. Kết quả của cạnh tranh là loại bỏ những đơn vị làm ăn kém hiệu quả và sự lớn mạnh của những công ty làm ăn có hiệu quả. Nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Do vậy sự cạnh tranh trở nên ngày càng khốc liệt, các doanh nghiệp trong nƣớc không chỉ cạnh tranh với nhau mà còn phải cạnh tranh với các doanh nghiệp nƣớc ngoài. Đó là những doanh nghiệp có tiềm lực tài chính dồi dào, đội ngũ lao động trình độ cao, công nghệ sản xuất hiện đại… Điều này đặt ra rất nhiều vấn đề cho các doanh nghiệp. 1.2.3.2. Vai trò của cạnh tranh Cạnh tranh có vai trò đặc biệt không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn cả ngƣời tiêu dùng và nền kinh tế - Đối với doanh nghiệp: Cạnh tranh quyết định sự tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp do khả năng cạnh tranh tác động đến kết quả tiêu thụ mà kết quả tiêu thụ sản phẩm là khâu quyết định trong việc doanh nghiệp có nên sản xuất nữa hay không. Cạnh tranh là động lực cho sự phát triển của doanh nghiệp, thúc đẩy doanh nghiệp tìm ra những biện pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của mình. Cạnh tranh quyết định vị trí của doanh nghiệp trên thị trƣờng thông qua thị phần của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh. - Đối với ngƣời tiêu dùng: Nhờ có cạnh tranh giữa các doanh nghiệp mà ngƣời tiêu dùng có cơ hội nhận đƣợc những sản phẩm ngày càng phong phú và đa dạng với chất lƣợng và giá thành phù hợp với khả năng của họ. - Đối với nền kinh tế: Cạnh tranh là động lực phát triển của các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. Cạnh tranh là biểu hiện quan trọng để phát triển lực lƣợng sản xuất, thúc đẩy sự phát triển của khoa học kỹ thuật. 15
  16. Luận văn tốt nghiệp Cạnh tranh là điều kiện giáo dục tính năng động của nhà doanh nghiệp bên cạnh đó góp phần gợi mở nhu cầu mới của xã hội thông qua sự xuất hiện của các sản phẩm mới. Điều này chứng tỏ chất lƣợng cuộc sống ngày càng đƣợc nâng cao. Tuy nhiên cạnh tranh cũng dẫn tới sự phân hoá giàu nghèo có thể dẫn tới xu hƣớng độc quyền trong kinh doanh. 16
  17. Luận văn tốt nghiệp 1.2.3.3. Các loại hình cạnh tranh. Dựa trên các tiêu thức khác nhau ngƣời ta phân thành nhiều loại hình cạnh tranh khác nhau. a. Căn cứ vào chủ thể tham gia vào thị trường Ngƣời ta chia cạnh tranh làm ba loại: * Cạnh tranh giữa ngƣời bán và ngƣời mua: Là cuộc cạnh tranh diễn ra theo "luật" mua rẻ bán đắt. Ngƣời mua luôn muốn mua đƣợc rẻ, ngƣợc lại ngƣời bán lại luôn muốn đƣợc bán đắt. Sự cạnh tranh này đƣợc thực hiện trong quá trình mặc cả và cuối cùng giá cả đƣợc hình thành và hành động mua đƣợc thực hiện. * Cạnh tranh giữa ngƣời mua với ngƣời bán: Là cuộc cạnh tranh trên cơ sở quy luật cung cầu. Khi một loại hàng hoá, dịch vụ nào đó mà mức cung cấp nhỏ hơn nhu cầu tiêu dùng thì cuộc cạnh tranh sẽ trở nên quyết liệt và giá dịch vụ hàng hoá đó sẽ tăng. Kết quả cuối cùng là ngƣời bán sẽ thu đƣợc lợi nhuận cao, còn ngƣời mua thì mất thêm một số tiền. Đây là một cuộc cạnh tranh mà những ngƣời mua tự làm hại chính mình. * Cạnh tranh giữa những ngƣời bán với nhau: Đây là cuộc cạnh tranh gay go và quyết liệt nhất, nó có ý nghĩa sống còn đối với bất kì một doanh nghiệp nào. Khi sản xuất hàng hoá phát triển, số ngƣời bán càng tăng lên thì cạnh tranh càng quyết liệt bởi vì doanh nghiệp nào cũng muốn giành lấy lợi thế cạnh tranh, chiếm lĩnh thị phần của đối thủ và kết quả đánh giá doanh nghiệp nào chiến thắng trong cuộc cạnh tranh này là việc tăng doanh số tiêu thụ, tăng thị phần và cùng với đó sẽ là tăng lợi nhuận, tăng đầu tƣ chiều sâu và mở rộng sản xuất. Trong cuộc chạy đua này những doanh nghiệp nào không có chiến lƣợc cạnh tranh thích hợp thì sẽ lần lƣợt bị gạt ra khỏi thị trƣờng nhƣng đồng thời nó lại mở rộng đƣờng cho những doanh nghiệp nào nắm chắc đƣợc "vũ khí" cạnh tranh và dám chấp nhận luật chơi phát triển. b. Căn cứ theo phạm vi ngành kinh tế Ngƣời ta chia cạnh tranh thành hai loại: * Cạnh tranh trong nội bộ ngành: 17
  18. Luận văn tốt nghiệp Là cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cùng sản xuất hoặc tiêu thụ một loại hàng hoá hoặc dịch vụ nào đó. Trong cuộc cạnh tranh này có sự thôn tính lẫn nhau. Những doanh nghiệp chiến thắng sẽ mở rộng phạm vi hoạt động của mình trên thị trƣờng. Những doanh nghiệp thua cuộc sẽ phải thu hẹp kinh doanh thậm chí phá sản. * Cạnh tranh giữa các ngành Là sự cạnh tranh giữa các chủ doanh nghiệp trong ngành kinh tế khác nhau, nhằm giành lấy lợi nhuận lớn nhất. Trong quá trình cạnh tranh này, các chủ doanh nghiệp luôn say mê với những ngành đầu tƣ có lợi nhuận nên đã chuyển vốn từ ngành ít lợi nhuận sang ngành nhiều lơị nhuận. Sự điều tiết tự nhiên theo tiếng gọi của lợi nhuận này sau một thời gian nhất định sẽ hình thành nên một sự phân phối hợp lý giữa các ngành sản xuất, để rồi kết quả cuối cùng là, các chủ doanh nghiệp đầu tƣ ở các ngành khác nhau với số vốn nhƣ nhau thì cũng chỉ thu đƣợc nhƣ nhau, tức là hình thành tỷ suất lợi nhuận bình quân giữa các ngành. c. Căn cứ vào mức độ, tính chất của cạnh tranh trên thị trường Ngƣời ta chia cạnh tranh thành 3 loại: * Cạnh tranh hoàn hảo: Là hình thức cạnh tranh mà trên thị trƣờng có rất nhiều ngƣời bán, ngƣời mua nhỏ, không ai trong số họ đủ lớn để bằng hành động của mình ảnh hƣởng đến giá cả dịch vụ. Điều đó có nghĩa là không cần biết sản xuất đƣợc bao nhiêu, họ đều có thể bán đƣợc tất cả sản phẩm của mình tại mức giá thị trƣờng hiện hành. Vì vậy một hãng trong thị trƣờng cạnh tranh hoàn hảo không có lý do gì để bán rẻ hơn mức giá thị trƣờng. Hơn nữa nó sẽ không tăng giá của mình lên cao hơn giá thị trƣờng vì nếu thế thì hãng sẽ chẳng bán đƣợc gì. Nhóm ngƣời tham gia vào thị trƣờng này chỉ có cách là thích ứng với mức giá bởi vì cung cầu trên thị trƣờng đƣợc tự do hình thành, giá cả theo thị trƣờng quyết định, tức là ở mức số cầu thu hút đƣợc tất cả số cung có thể cung cấp. Đối với thị trƣờng cạnh tranh hoàn hảo sẽ không có hiện tƣợng cung cầu giả tạo, không bị hạn chế bởi biện pháp hành chính nhà nƣớc. Vì vậy trong thị trƣờng này giá cả thị trƣờng sẽ dần tới mức chi phí sản xuất. 18
  19. Luận văn tốt nghiệp * Cạnh tranh không hoàn hảo: Nếu một hãng có thể tác động đáng kể đến giá cả thị trƣờng đối với đầu ra của hãng thì hãng ấy đƣợc liệt vào "hãng cạnh tranh không hoàn hảo"… Nhƣ vậy cạnh tranh không hoàn hảo là cạnh tranh trên thị trƣờng không đồng nhất với nhau. Mỗi loại sản phẩm có thể có nhiều loại nhãn hiệu khác nhau, mỗi loại nhãn hiệu lại có hình ảnh và uy tín khác nhau mặc dù xem xét về chất lƣợng thì sự khác biệt giữa các sản phẩm là không đáng kể. Các điều kiện mua bán cũng rất khác nhau. Những ngƣời bán có thể cạnh tranh với nhau nhằm lôi kéo khách hàng về phía mình bằng nhiều cách nhƣ: Quảng cáo, khuyến mại, những ƣu đãi về giá và dịch vụ trƣớc, trong và sau khi mua hàng. Đây là loại hình cạnh tranh rất phổ biến trong giai đoạn hiện nay. * Cạnh tranh độc quyền: Là cạnh tranh trên thị trƣờng mà ở đó một ngƣời bán một loại sản phẩm không đồng nhất. Họ có thể kiểm soát gần nhƣ toàn bộ sản phẩm hay hàng hoá bán ra thị trƣờng. Thị trƣờng này có pha trộn lẫn giữa độc quyền và cạnh tranh gọi là thị trƣờng cạnh tranh độc quyền. Ở đây xảy ra cạnh tranh giữa các nhà độc quyền. Điều kiện gia nhập hoặc rút lui khỏi thị trƣờng cạnh tranh độc quyền có nhiều trở ngại do vốn đầu tƣ lớn hoặc do độc quyền về bí quyết công nghệ, thị trƣờng này không có cạnh tranh về giá cả mà một số ngƣời bán toàn quyền quyết định giá cả. Họ có thể định giá cao hơn tuỳ thuộc vào đặc điểm tiêu dùng của từng sản phẩm, cốt sao cuối cùng họ thu đƣợc lợi nhuận tối đa. Những nhà doanh nghiệp nhỏ tham gia vào thị trƣờng này phải chấp nhậnbán hàng theo giá cả của nhà độc quyền. Trong thực tế có thể tình trạng độc quyền xảy ra nếu không có sản phẩm nào thay thế sản phẩm độc quyền hoặc các nhà độc quyền liên kết với nhau. Độc quyền gây trở ngại cho sự phát triển sản xuất và làm phƣơng hại đến ngƣời tiêu dùng. Vì vậy ở một số nƣớc đã có luật chống độc quyền nhằm chống lại sự liên minh độc quyền giữa các nhà kinh doanh. 1.3. KHẢ NĂNG CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP THƢƠNG MẠI TRÊN THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ 19
  20. Luận văn tốt nghiệp 1.3.1. Khái niệm và các yếu tố cấu thành khả năng cạnh tranh trên thị trƣờng xuất khẩu hàng hoá Khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp đƣợc hiểu là những lợi thế của doanh nghiệp so với các đối thủ cạnh tranh đƣợc thực hiện trong việc thoả mãn đến mức cao nhất các yêu cầu của thị trƣờng. Các yếu tố đƣợc xem là lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp so với các đối thủ có thể là chất lƣợng sản phẩm, giá cả, những tiềm lực về tài chính, trình độ của đội ngũ lao động. + Chất lƣợng sản phẩm: Là tập hợp các thuộc tính của sản phẩm trong điều kiện nhất định về kinh tế kỹ thuật. Chất lƣợng sản phẩm đƣợc hình thành từ khi thiết kế sản phẩm cho đến khi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. doanh nghiệp muốn cạnh tranh đƣợc với doanh nghiệp khác thì việc đảm bảo đến chất lƣợng sản phẩm là vấn đề có ý nghĩa sống còn. + Giá cả: Là một công cụ quan trọng trong cạnh tranh, với doanh nghiệp phải có những biện pháp hợp lí nhằm tiết kiệm chi phí hạ giá thành của sản phẩm. Từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh của mình. + Tiềm lực về tài chính: khi doanh nghiệp có tiềm lực tài chính mạnh, nhiều vốn thì sẽ có đủ khả năng cạnh tranh đƣợc với các doanh nghiệp khác khi họ thực hiện đƣợc các chiến lƣợc cạnh tranh, các biện pháp hỗ trợ tiêu thụ nhƣ khuyến mại giảm giá… + Trình độ đội ngũ lao động: Nhân sự là nguồn lực quan trọng nhất của bất kỳ một doanh nghiệp nào vì vậy đầu tƣ vào việc nâng cao chất lƣợng đội ngũ lao động là một hƣớng đầu tƣ hiệu quả nhất, vừa có tính cấp bách, vừa có tính lâu dài, chính vì vậy công ty cần phải tổ chức đào tạo huấn luyện nhằm mục đích nâng cao tay nghề kỹ năng của ngƣời lao động, tạo đội ngũ lao động có tay nghề cao, chuẩn bị cho họ theo kịp với những thay đổi của cơ cấu tổ chức và của bản thân công việc. Vì vậy có thể nói rằng tất cả các yếu tố nhƣ chất lƣợng sản phẩm, hình thức mẫu mã sản phẩm, giá cả tiềm lực tài chính, trình độ lao động thiết bị kỹ thuật, việc tổ chức mạng lƣới tiêu thụ các dịch vụ trƣớc, trong và sau khi bán hàng… là những yếu tố trực tiếp tạo nên khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
15=>0