Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hóa học thông qua dạy học các học phần Lí luận và Phương pháp dạy học hoá học

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:399

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của Luận án này nhằm đề xuất một số biện pháp phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho Sinh viên sư phạm hóa học thông qua DH các học phần Lí luận và Phương pháp dạy học (PPDH) hoá học góp phần phát triển NL sư phạm và nâng cao chất lượng đào tạo GV hóa học. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hóa học thông qua dạy học các học phần Lí luận và Phương pháp dạy học hoá học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI ĐINH THỊ XUÂN THẢO PH¸T TRIÓN N¡NG LùC D¹Y HäC CHñ §Ò TÝCH HîP CHO SINH VI£N S¦ PH¹M HãA HäC TH¤NG QUA D¹Y HäC C¸C HäC PHÇN lÝ LUËN Vµ PH¦¥NG PH¸P D¹Y HäC HO¸ HäC LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI, 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI ĐINH THỊ XUÂN THẢO PH¸T TRIÓN N¡NG LùC D¹Y HäC CHñ §Ò TÝCH HîP CHO SINH VI£N S¦ PH¹M HãA HäC TH¤NG QUA D¹Y HäC C¸C HäC PHÇN lÝ LUËN Vµ PH¦¥NG PH¸P D¹Y HäC HO¸ HäC Chuyên ngành: LL&PPDH Bộ Môn Hóa Học Mã số: 91.40.111 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. Cao Thị Thặng 2. PGS.TS. Lê Thị Hồng Hải HÀ NỘI, 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Cao Thị Thặng và PGS.TS. Lê Thị Hồng Hải, các kết quả của luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nào khác. Tác giả Đinh Thị Xuân Thảo
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình hoàn thành luận án, tôi đã nhận được sự giúp đỡ vô cùng quý báu của các tập thể và cá nhân. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến TS. Cao Thị Thặng và PGS.TS. Lê Thị Hồng Hải, những người đã nhiệt tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện và hoàn thành luận án. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Sau đại học, Khoa Hóa học, Bộ môn Phương pháp giảng dạy hóa học - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Bộ môn hoá học – Khoa khoa học tự nhiên và công nghệ – Trường Đại học Tây Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành luận án này. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các giảng viên và sinh viên sư phạm Hóa học của các Trường Đại học Quy Nhơn, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Đà Lạt, Trường Đại học Đồng Tháp, Trường Đại học Tây Nguyên đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi tiến hành thực nghiệm đề tài. Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, đồng nghiệp, bạn bè tôi đã động viên, khuyến khích và hỗ trợ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Hà Nội, tháng … năm 2020 Tác giả Đinh Thị Xuân Thảo
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Chữ viết tắt Đọc là 1 Bộ GD&ĐT Bộ Giáo dục và đào tạo 2 CĐTH Chủ đề tích hợp 3 DH Dạy học 4 DHTH Dạy học tích hợp 5 ĐH Đại học 6 ĐHSP Đại học sư phạm 7 GD Giáo dục 8 GDPT Giáo dục phổ thông 9 GQVĐ Giải quyết vấn đề 10 GV Giáo viên 11 GiV Giảng viên 12 HS Học sinh 13 KN Kĩ năng 14 KHDH Kế hoạch dạy học 15 KHTN Khoa học tự nhiên 16 NCKH Nghiên cứu khoa học 17 NL Năng lực 18 NLDH Năng lực dạy học 19 NVSP Nghiệp vụ sư phạm 20 NXB Nhà xuất bản 21 PGS Phó giáo sư 22 PPDH Phương pháp dạy học 23 SGK Sách giáo khoa 24 STĐ Sau tác động 25 SV Sinh viên 26 SVSPHH Sinh viên sư phạm hóa học 27 TB Trung bình 28 TKKT Thiết kế kĩ thuật 29 TNSP Thực nghiệm sư phạm 30 TS Tiến sĩ 31 TTĐ Trước tác động 32 THCS Trung học cơ sở 33 THPT Trung học phổ thông
MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài ........................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................................... 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .............................................................................. 2 4. Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................................... 3 5. Giả thuyết khoa học ..................................................................................................... 3 6. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................. 3 8. Đóng góp mới của luận án ............................................................................................ 4 9. Cấu trúc luận án ............................................................................................................ 4 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP CHO SINH VIÊN SƢ PHẠM HÓA HỌC .......................................................................................................................... 5 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề về dạy học chủ đề tích hợp và việc phát triển năng lực dạy học tích hợp cho sinh viên sƣ phạm hóa học ......................................... 5 1.1.1. Các nghiên cứu về dạy học tích hợp và dạy học chủ đề tích hợp ............................ 5 1.1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới ................................................................................. 5 1.1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam .................................................................................. 8 1.1.2. Các nghiên cứu về phát triển năng lực dạy học tích hợp cho sinh viên sư phạm.......... 11 1.1.2.1. Các nghiên cứu trên thế giới ............................................................................... 11 1.1.2.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam ................................................................................ 11 1.2. Dạy học tích hợp .................................................................................................... 13 1.2.1. Khái niệm ................................................................................................................. 13 1.2.2. Sự cần thiết phải tổ chức dạy học tích hợp ............................................................. 14 1.2.3. Một số quan điểm về mức độ tích hợp chương trình dạy học ................................ 15 1.2.3.1. Quan điểm của Fogarty (1991) ........................................................................... 15 1.2.3.2. Quan điểm của Xavier Roegiers (1996)............................................................. 17 1.2.3.3. Quan điểm của Susan M Drake (2007) ........................................................... 17 1.2.4. Các mức độ tích hợp trong dạy học ........................................................................ 18 1.2.4.1. Tích hợp nội môn (tích hợp trong một môn học) .............................................. 18 1.2.4.2. Tích hợp đa môn (lồng ghép, liên hệ) ................................................................ 18 1.2.4.3. Tích hợp liên môn ................................................................................................ 19
1.2.4.4. Tích hợp xuyên môn (hòa trộn) .......................................................................... 19 1.2.5. Dạy học chủ đề tích hợp .......................................................................................... 20 1.2.5.1. Khái niệm chủ đề tích hợp................................................................................... 20 1.2.5.2. Đặc điểm của dạy học chủ đề tích hợp ................................................................ 21 1.2.5.3. Quy trình xây dựng chủ đề tích hợp ................................................................... 21 1.3. Giáo dục STEM ..................................................................................................... 22 1.3.1. Khái niệm ................................................................................................................. 22 1.3.2. Một số quan điểm về GD STEM............................................................................. 23 1.3.3. Mục tiêu của giáo dục STEM .................................................................................. 23 1.3.4. Vai trò, ý nghĩa của giáo dục STEM ....................................................................... 24 1.3.5. Đặc điểm của dạy học theo định hướng giáo dục STEM ........................................ 25 1.3.6. Các hình thức tổ chức giáo dục STEM trong giáo dục phổ thông ......................... 25 1.3.6.1. Dạy học các môn khoa học theo phương thức giáo dục STEM ........................ 25 1.3.6.2. Tổ chức các hoạt động trải nghiệm STEM ........................................................ 26 1.3.6.3. Tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học, kĩ thuật ............................................ 26 1.3.7. Xây dựng chủ đề dạy học theo định hướng GD STEM ......................................... 26 1.4. Năng lực, cấu trúc năng lực và đánh giá năng lực ngƣời học ............................ 27 1.4.1. Khái niệm năng lực .................................................................................................. 27 1.4.2. Cấu trúc năng lực ..................................................................................................... 28 1.4.2.1. Tiếp cận dựa theo nguồn lực hợp thành ............................................................. 28 1.4.2.2. Tiếp cận theo năng lực bộ phận ........................................................................... 28 1.4.3. Đánh giá năng lực người học .................................................................................. 29 1.4.3.1. Mục đích đánh giá năng lực ................................................................................ 29 1.4.3.2. Nguyên tắc đánh giá năng lực ............................................................................. 29 1.4.3.3. Phương pháp và công cụ đánh giá năng lực người học .................................... 30 1.5. Năng lực dạy học, năng lực dạy học tích hợp, năng lực dạy học chủ đề tích hợp và định hƣớng phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sƣ phạm ............... 30 1.5.1. Năng lực dạy học ..................................................................................................... 30 1.5.2. Năng lực dạy học tích hợp ........................................................................................ 31 1.5.3. Năng lực dạy học chủ đề tích hợp ........................................................................... 31 1.5.4. Định hướng phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm ... 32 1.6. Đổi mới phƣơng pháp dạy học ở đại học theo định hƣớng phát triển năng lực cho sinh viên sƣ phạm............................................................................................ 33 1.6.1. Phương pháp dạy học ở đại học .............................................................................. 33
1.6.2. Các lí thuyết học tập – cơ sở đổi mới phương pháp dạy học ở trường đại học........ 33 1.6.3. Đổi mới phương pháp dạy học ở đại học ................................................................ 35 1.6.4. Các mô hình, phương pháp dạy học tích cực vận dụng ở Đại học theo định hướng phát triển năng lực người học ................................................................................ 35 1.6.4.1. Mô hình học tập qua trải nghiệm của Kolb ....................................................... 35 1.6.4.2. Phương pháp dạy học vi mô ................................................................................ 37 1.6.4.3. Phương pháp đóng vai .......................................................................................... 38 1.6.4.4. Phương pháp tự học .............................................................................................. 39 1.7. Thực trạng năng lực dạy học chủ đề tích hợp và vấn đề phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp trong đào tạo giáo viên hoá học ở các trƣờng Đại học miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ ................................................................................. 39 1.7.1. Điều tra đối với giảng viên ...................................................................................... 40 1.7.1.1. Mục đích điều tra .................................................................................................. 40 1.7.1.2. Nội dung điều tra................................................................................................... 40 1.7.1.3. Kết quả điều tra và bàn luận ................................................................................ 40 1.7.2. Điều tra đối với sinh viên sư phạm hoá học ............................................................. 43 1.7.2.1. Mục đích điều tra .................................................................................................. 43 1.7.2.2. Nội dung điều tra................................................................................................... 43 1.7.2.3. Kết quả khảo sát và bàn luận ................................................................................ 43 Tiểu kết chƣơng 1 ........................................................................................................ 45 CHƢƠNG 2. PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP CHO SINH VIÊN SƢ PHẠM HOÁ HỌC THÔNG QUA DẠY HỌC CÁC HỌC PHẦN LÍ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC HOÁ HỌC .................... 46 2.1. Phân tích chƣơng trình các học phần Lí luận và Phƣơng pháp dạy học hoá học có thể phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sƣ phạm hoá học .......................................................................................................................... 46 2.2. Dạy học chủ đề tích hợp trong môn Hóa học ở trƣờng THPT ............................ 48 2.2.1. Chủ đề tích hợp trong môn Hóa học ở trường THPT .............................................. 48 2.2.1.1. Chủ đề tích hợp khoa học tự nhiên trong dạy học hóa học ở trường THPT ..... 49 2.2.1.2. Chủ đề tích hợp STEM trong dạy học hóa học ở trường THPT ........................ 49 2.2.2. Quy trình xây dựng và thiết kế kế hoạch dạy học chủ đề tích hợp trong dạy học hoá học ở trường THPT .............................................................................................. 50 2.2.2.1. Các căn cứ pháp lí ................................................................................................. 50 2.2.2.2. Tiêu chí xây dựng chủ đề tích hợp trong dạy học hóa học ở trường THPT...... 51
2.2.2.3. Quy trình xây dựng và thiết kế kế hoạch dạy học chủ đề tích hợp trong dạy học hoá học ở trường THPT ...................................................................................... 53 2.2.2.4. Chủ đề tích hợp trong dạy học hóa học ở trường THPT minh họa ................... 57 2.3. Khung năng lực dạy học chủ đề tích hợp của sinh viên sƣ phạm hoá học...... 70 2.3.1. Năng lực dạy học chủ đề tích hợp của sinh viên sư phạm hoá học........................ 70 2.3.2. Nguyên tắc xây dựng khung năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hóa học ................................................................................................................ 70 2.3.3. Quy trình xây dựng khung năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hoá học ..................................................................................................................... 71 2.3.4. Khung năng lực dạy học chủ đề tích hợp của sinh viên sư phạm hóa học ............ 73 2.3.5. Các tiêu chí đánh giá năng lực dạy học chủ đề tích hợp của sinh viên sư phạm hoá học ............................................................................................................................... 74 2.3.6. Các mức độ biểu hiện năng lực dạy học chủ đề tích hợp của sinh viên sư phạm hoá học................................................................................................................................ 75 2.4. Quy trình phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sƣ phạm hoá học ............................................................................................................... 77 2.4.1. Cơ sở xây dựng quy trình phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho SV sư phạm hoá học ................................................................................................................ 77 2.4.2. Quy trình phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hóa học ............................................................................................................................... 77 2.5. Một số biện pháp phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sƣ phạm hóa học thông qua dạy học các học phần Lí luận và Phƣơng pháp dạy học hóa học............ 79 2.5.1. Biện pháp 1. Xây dựng và hướng dẫn sinh viên sử dụng tài liệu hỗ trợ nhằm phát triển NL nhận thức về những vấn đề chung trong dạy học chủ đề tích hợp ............ 79 2.5.1.1. Định hướng xây dựng tài liệu hỗ trợ nhằm nâng cao nhận thức về những vấn đề chung trong DH CĐTH.......................................................................................... 79 2.5.1.2. Xây dựng tài liệu hỗ trợ ....................................................................................... 80 2.5.1.3. Giới thiệu nội dung tài liệu hỗ trợ ...................................................................... 81 2.5.1.4. Tổ chức cho sinh viên sử dụng tài liệu hỗ trợ nhằm phát triển năng lực nhận thức về những vấn đề chung về dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hoá học .... 85 2.5.1.5. Kế hoạch dạy học minh họa “Những vấn đề chung về DH CĐTH STEM” .... 85 2.5.2. Biện pháp 2: Thiết kế và tổ chức cho sinh viên trải nghiệm theo mô hình học tập qua trải nghiệm của Kolb nhằm phát triển năng lực xây dựng và thiết kế kế hoạch dạy học chủ đề tích hợp trong dạy học hóa học ..................................................... 88
2.5.2.1. Định hướng thiết kế và tổ chức cho sinh viên trải nghiệm theo mô hình học tập qua trải nghiệm của Kolb ..................................................................................... 88 2.5.2.2. Xây dựng các pha của chu trình trải nghiệm ..................................................... 89 2.5.2.3. Tổ chức cho sinh viên thực hiện các pha của chu trình trải nghiệm ............... 89 2.5.3. Biện pháp 3: Thiết kế và tổ chức cho sinh viên thực hành dạy học chủ đề tích hợp theo phương pháp đóng vai và quy trình phương pháp dạy học vi mô nhằm phát triển năng lực tổ chức dạy học và năng lực đánh giá, điều chỉnh hoạt động dạy học chủ đề tích hợp trong dạy học hóa học ............................................................................ 106 2.5.3.1. Định hướng thiết kế và tổ chức cho sinh viên thực hành dạy học chủ đề tích hợp theo phương pháp đóng vai và quy trình phương pháp dạy học vi mô ....... 106 2.5.3.2. Xây dựng quy trình vận dụng phương pháp đóng vai và quy trình phương pháp dạy học vi mô ............................................................................................ 107 2.5.3.3. Tổ chức cho sinh viên thực hành dạy học chủ đề tích hợp theo quy trình vận dụng phương pháp đóng vai và phương pháp dạy học vi mô ................................ 108 2.5.3.4. Kế hoạch dạy học minh họa K3.1 “Tổ chức dạy học chủ đề tích hợp khoa học tự nhiên trong dạy học hóa học”............................................................................... 110 2.6. Thiết kế bộ công cụ đánh giá năng lực dạy học chủ đề tích hợp của sinh viên sƣ phạm hóa học ................................................................................................. 113 2.6.1. Định hướng đánh giá năng lực của sinh viên........................................................ 113 2.6.2. Quy trình đánh giá năng lực dạy học chủ đề tích hợp của sinh viên sư phạm hoá học ............................................................................................................................. 113 2.6.3. Bộ công cụ đánh giá năng lực dạy học chủ đề tích hợp của sinh viên sư phạm hoá học ............................................................................................................................. 114 2.6.3.1. Phiếu giảng viên đánh giá năng lực ................................................................... 114 2.6.3.2. Bài kiểm tra năng lực dạy học chủ đề tích hợp ............................................... 116 2.6.3.3. Phiếu tự đánh giá năng lực của sinh viên......................................................... 119 2.6.3.4. Bài kiểm tra nhận thức ....................................................................................... 120 2.6.3.5. Phiếu đánh giá CĐTH do sinh viên xây dựng và thiết kế .............................. 120 Tiểu kết chƣơng 2 ...................................................................................................... 121 CHƢƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ............................................................... 122 3.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm ................................................... 122 3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ............................................................................ 122 3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm ........................................................................... 122 3.2. Địa bàn, đối tƣợng và nội dung thực nghiệm sƣ phạm..................................... 122
3.2.1. Chọn địa bàn thực nghiệm ..................................................................................... 122 3.2.2. Chọn đối tượng thực nghiệm ................................................................................. 122 3.2.3. Chọn nội dung thực nghiệm .................................................................................. 122 3.3. Tiến trình thực nghiệm ...................................................................................... 124 3.3.1. Thực nghiệm thăm dò ............................................................................................ 124 3.3.2. Thực nghiệm đánh giá ........................................................................................... 126 3.4. Thu thập xử lí số liệu thực nghiệm sƣ phạm ..................................................... 128 3.4.1. Thu thập và đánh giá kết quả định tính ................................................................. 128 3.4.2. Thu thập và đánh giá kết quả định lượng .............................................................. 128 3.5. Kết quả thực nghiệm sƣ phạm ........................................................................... 129 3.5.1. Kết quả định tính.................................................................................................... 129 3.5.2. Kết quả định lượng ................................................................................................ 132 3.5.2.1. Đánh giá biện pháp 1: Xây dựng và hướng dẫn sinh viên sử dụng tài liệu hỗ trợ nhằm phát triển năng lực nhận thức về những vấn đề chung trong dạy học CĐTH ........... 132 3.5.2.2. Đánh giá biện pháp 2: Thiết kế và tổ chức cho sinh viên trải nghiệm theo mô hình học tập qua trải nghiệm của Kolb nhằm phát triển năng lực xây dựng và thiết kế kế hoạch dạy học chủ đề tích hợp trong dạy học hóa học ................................ 136 3.5.2.3. Đánh giá biện pháp 3: Thiết kế và tổ chức cho sinh viên thực hành dạy học chủ đề tích hợp theo phương pháp đóng vai và quy trình dạy học vi mô nhằm phát triển năng lực tổ chức dạy học và năng lực đánh giá, điều chỉnh chủ đề tích hợp ....... 143 3.5.3. Đánh giá tác động phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hoá học thông qua việc vận dụng 3 biện pháp đề xuất .................................... 144 3.5.3.1. Đánh giá tác động phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hoá học thông qua phiếu tự đánh giá năng lực........................................ 144 3.5.3.2. Đánh giá tác động phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hoá học thông qua bài kiểm tra đánh giá năng lực.................................. 146 Tiểu kết chƣơng 3........................................................................................................... 148 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................................ 149 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ CÔNG BỐ ..................................................................................................... 151 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 152 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Các cách tích hợp theo quan điểm của Fogarty (1991) ...............................15 Bảng 2.1. Các học phần Lí luận và PPDH hóa học trong chương trình đào tạo SVSPHH ở các trường ĐH có thể vận dụng các biện pháp phát triển NLDH CĐTH .............................................................................................46 Bảng 2.2. Tiêu chí xây dựng CĐTH trong DH hóa học ở trường THPT...................51 Bảng 2.3. Các bước xây dựng CĐTH trong DH hóa học ở trường THPT.................54 Bảng 2.4. Các bước thiết kế KHDH CĐTH trong DH hóa học ở trường THPT .......55 Bảng 2.5. Khung NLDH CĐTH của SVSPHH ..........................................................73 Bảng 2.6. Bảng mô tả chi tiết các mức độ biểu hiện NLDH CĐTH của SVSPHH.....75 Bảng 2.7. Quy trình phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH ......................................78 Bảng 2.8. Bảng rà soát CĐTH KHTN trong DH hóa học ...........................................91 Bảng 2.9. Bảng rà soát CĐTH STEM trong DH hóa học ...........................................92 Bảng 2.10. Quy trình vận dụng PPDH vi mô trong thực hành, tập giảng ...................108 Bảng 3.1. Nội dung đánh giá trong 3 biện pháp.......................................................123 Bảng 3.2. Nội dung đánh giá tác động phát triển NLDH CĐTH qua 3 biện pháp ..124 Bảng 3.3. Thông tin thực nghiệm thăm dò................................................................124 Bảng 3.4. Thông tin thực nghiệm đánh giá 3 biện pháp – vòng 1, vòng 2 ..............127 Bảng 3.5. Kết quả phiếu hỏi ý kiến chuyên gia về tài liệu hỗ trợ ..............................132 Bảng 3.6. Tổng hợp kết quả điểm trung bình các tiêu chí của NL nhận thức về những vấn đề chung trong dạy học CĐTH trong biện pháp 1– vòng 1, vòng 2 .........134 Bảng 3.7. Các tham số đặc trưng qua 2 KHDH trong biện pháp 1 – vòng 1, vòng 2 ......135 Bảng 3.8. Điểm bài kiểm tra nhận thức của SV qua 2 vòng TNSP ...........................136 Bảng 3.9. Phân loại kết quả học tập của SV qua điểm bài kiểm tra ........................136 Bảng 3.10. Các tham số đặc trưng trong biện pháp 2– vòng 1, vòng 2 .....................137 Bảng 3.11. Danh mục tên một số CĐTH KHTN trong DH hoá học do SVSPHH xây dựng ..........................................................................................................138 Bảng 3.12. Danh mục tên một số CĐTH STEM trong DH hóa học do SVSPHH xây dựng ..................................................................................................139 Bảng 3.13. Nội dung tích hợp trong một số CĐTH KHTN do SVSPHH xác định .....139 Bảng 3.14. Nội dung tích hợp trong một số CĐTH STEM do SVSPHH xác định .....140 Bảng 3.15. Tổng hợp kết quả điểm trung bình các tiêu chí đánh giá KHDH CĐTH nhóm SV xây dựng và thiết kế – vòng 1, vòng 2.........................141
Bảng 3.16. Mô tả và so sánh kết quả điểm trung bình các tiêu chí đánh giá KHDH CĐTH nhóm SV xây dựng và thiết kế – vòng 1, vòng 2.........................141 Bảng 3.17. Các tham số đặc trưng trong biện pháp 3– vòng 1, vòng 2 .....................143 Bảng 3.18. Kết quả điểm trung bình các tiêu chí đánh giá NLDH CĐTH do SV tự đánh giá TTĐ và STĐ ...............................................................................145 Bảng 3.19. Kết quả bài kiểm tra NLDH CĐTH của SVSPHH trước và sau tác động qua 2 vòng TNSP ......................................................................................146
DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1. Các mức độ dạy học tích hợp .....................................................................18 Hình 1.2. Mức độ tích hợp đa môn.............................................................................18 Hình 1.3. Mức độ tích hợp liên môn ...........................................................................19 Hình 1.4. Mức độ tích hợp xuyên môn .......................................................................19 Hình 1.5. Chu trình STEM (theo http://www.knowtom.com) ....................................22 Hình 1.6. Giáo dục STEM và DH ..............................................................................23 Hình 1.7. Mô hình học tập theo thuyết hành vi ..........................................................34 Hình 1.8. Mô hình học tập theo thuyết nhận thức ......................................................34 Hình 1.9. Mô hình học tập theo thuyết kiến tạo .........................................................35 Hình 1.10. Mô hình học tập qua trải nghiệm của Kolb ...............................................36 Hình 1.11. Chu trình PPDH vi mô ...............................................................................38 Hình 1.12. Đồ thị kết quả khảo sát về NLDH CĐTH của SVSPHH của các trường .............42 Hình 1.13. Kết quả khảo sát về các đặc trưng cơ bản của GD STEM ..........................43 Hình 2.1. Sơ đồ CĐTH STEM...................................................................................50 Hình 2.2. Quy trình chung khi xây dựng và thiết kế KHDH CĐTH .........................53 Hình 2.3. Mô tả cách xây dựng các vấn đề cần giải quyết trong CĐTH.....................54 Hình 2.4. Hình minh họa website http://hoahoctaynguyen.com .................................83 Hình 2.5. Chu trình trải nghiệm cho SVSPHH ..........................................................89 Hình 2.6. Quy trình vận dụng phương pháp đóng vai và PPDH vi mô ...................107 Hình 3.1. Biểu đồ kết quả đạt được ở các tiêu chí của NL nhận thức về những vấn đề chung trong dạy học CĐTH thông qua phiếu GiV đánh giá NL biện pháp 1 - vòng 1 .........................................................................................135 Hình 3.2. Biểu đồ kết quả đạt được ở các tiêu chí của NL xây dựng và thiết kế KHDH CĐTH trong DH hóa học thông qua phiếu GiV đánh giá NL biện pháp 2 - vòng 1 .........................................................................................137 Hình 3.3. Biểu đồ kết quả điểm trung bình các tiêu chí đánh giá KHDH CĐTH .....142 Hình 3.4. Biểu đồ kết quả đạt được ở các tiêu chí của NL tổ chức DH và NL đánh giá, điều chỉnh CĐTH thông qua phiếu GiV đánh giá NL trong biện pháp 3 - vòng 1 .......................................................................................................143 Hình 3.5. Đồ thị biểu diễn kết quả 2 bài kiểm tra đánh giá NLDH CĐTH ...............147 Hình 3.6. Đồ thị biểu diễn kết quả 2 bài kiểm tra đánh giá NLDH CĐTH ...............147
1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Trong xã hội ngày nay, sự phát triển của khoa học, kĩ thuật và công nghệ đòi hỏi con người cần hiểu biết tổng hợp kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Điều này đòi hỏi phải đổi mới cả nội dung, phương pháp tiếp cận, cách tổ chức dạy học (DH) cho học sinh (HS) nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập của đất nước. Trên thế giới, ngay từ những năm 1950 dạy học tích hợp (DHTH) đã được nhiều nhà nghiên cứu lí luận DH quan tâm và những kết quả nghiên cứu đã được triển khai trong việc xây dựng chuẩn giáo dục (GD), chương trình, sách giáo khoa (SGK) của nhiều nước trên thế giới như Mĩ, Đức, Úc, Pháp, Malaysia…[100]. Bên cạnh đó trong những năm gần đây, ở nhiều quốc gia như ở Mĩ, Anh, Úc... cải cách GD tập trung vào việc tăng khả năng, hứng thú và đam mê khoa học của HS đối với GD STEM – một cách tiếp cận theo định hướng tích hợp bốn lĩnh vực Khoa học, Kĩ thuật, Công nghệ và Toán học. Ở Việt Nam, những vấn đề đổi mới GD theo định hướng tích hợp đã được đưa vào nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng Cộng Sản Việt Nam, cụ thể trong Nghị quyết số 29-NQ/TW [7] Hội nghị Trung ương 8 và trong Đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông (GDPT) của Thủ tướng Chính phủ [86]. Gần đây, trong Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 04/05/2017 [84] và Quyết định số 522/QĐ-TTg ngày 14/05/2018 của Thủ tướng Chính phủ [85] đã yêu cầu tăng cường năng lực (NL) tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, thúc đẩy triển khai GD STEM trong chương trình GDPT, tổ chức hoạt động GD tích hợp Khoa học – Công nghệ – Kĩ thuật – Toán phù hợp với xu hướng phát triển ngành nghề của quốc gia, đáp ứng thị trường lao động, chuẩn bị điều kiện đào tạo nhân lực đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Ở trường trung học phổ thông (THPT), Hoá học là môn học thuộc nhóm môn khoa học tự nhiên (KHTN), nội dung môn Hóa học có mối quan hệ hữu cơ với nội dung các môn KHTN khác như Vật lí, Sinh học và cùng với Toán học, Tin học và Công nghệ, môn Hoá học góp phần thúc đẩy GD STEM. Trong chương trình GDPT môn Hóa học hiện hành và trong chương trình ban hành năm 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GD&ĐT) [16], định hướng dạy học tích hợp được thể hiện thông qua việc tổ chức DH các chủ đề tích hợp (CĐTH). Tuy nhiên hiện nay, năng lực dạy học (NLDH) CĐTH của nhiều GV phổ thông và nhiều sinh viên sư phạm hoá học (SVSPHH) - những GV hóa học tương lai còn rất hạn chế.
2 Việc phát triển NL DHTH cho SV sư phạm nói chung, SVSPHH nói riêng đã được chú ý từ một số năm gần đây. Mặc dù trong “Chuẩn đầu ra trình độ Đại học (ĐH) khối ngành Sư phạm đào tạo GV THPT”, NL DHTH là NL thành phần của NLDH cần có của người GV tương lai [12], yêu cầu SV cần biết phân tích khả năng DHTH của một chủ đề, một phần, một chương trong chương trình môn học và biết soạn và triển khai kế hoạch DHTH một chủ đề, một bài...nhưng hầu hết chương trình đào tạo ngành sư phạm hoá học của các trường ĐH còn chưa có học phần riêng dành cho nội dung DHTH, DH CĐTH và chưa có tài liệu thống nhất, đi sâu phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH. NLDH CĐTH là một bộ phận quan trọng của NL DHTH, là NL cần phát triển cho SVSPHH và GV hóa học ở các trường THPT nhằm đáp ứng chương trình GDPT môn Hóa học ban hành năm 2018 với định hướng phát triển NL nhận thức, NL tìm hiểu KHTN, NL vận dụng kiến thức, kĩ năng vào thực tiễn đời sống dưới góc độ hóa học. Tuy nhiên hiện nay, việc nghiên cứu phát triển NLDH CĐTH còn chưa được tiến hành có hệ thống, chưa có quy trình phát triển xuyên suốt với các biện pháp cụ thể vì vậy giảng viên (GiV) và SVSPHH còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình dạy học. Để phát triển NLDH CĐTH cho các GV hóa học tương lai, đáp ứng yêu cầu đổi mới DH và kiểm tra đánh giá theo định hướng NL trong chương trình GDPT ban hành năm 2018, việc nghiên cứu các biện pháp nhằm nâng cao nhận thức của SVSPHH về định hướng DHTH và tăng cường khả năng xây dựng, thiết kế kế hoạch dạy học (KHDH), tổ chức DH, đánh giá, điều chỉnh CĐTH trong DH hóa học là cần thiết, cập nhật, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo. Với những lí do nêu trên, chúng tôi chọn và thực hiện đề tài:“Phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hóa học thông qua dạy học các học phần Lí luận và Phương pháp dạy học hoá học”. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu, đề xuất một số biện pháp phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH thông qua DH các học phần Lí luận và Phương pháp dạy học (PPDH) hoá học góp phần phát triển NL sư phạm và nâng cao chất lượng đào tạo GV hóa học. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Quá trình DH các học phần Lí luận và PPDH hóa học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: NLDH CĐTH và các biện pháp phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH ở các trường ĐH.
3 4. Phạm vi nghiên cứu Phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH thông qua DH các học phần Lí luận và PPDH hóa học. Giới hạn thực nghiệm sư phạm ở một số trường ĐH có đào tạo ngành sư phạm hoá học ở miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ. 5. Giả thuyết khoa học Nếu xây dựng và hướng dẫn SV sử dụng tài liệu hỗ trợ; thiết kế và tổ chức cho SV trải nghiệm theo mô hình học tập qua trải nghiệm của Kolb và thực hành DH CĐTH theo phương pháp đóng vai và PPDH vi mô một cách hợp lí, hiệu quả thì sẽ phát triển được NLDH CĐTH cho SVSPHH, từ đó góp phần nâng cao chất lượng đào tạo GV đáp ứng yêu cầu đổi mới GDPT. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu 6.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH. - Nghiên cứu cơ sở lí luận về: DHTH và GD STEM trên thế giới và ở Việt Nam; NL và đào tạo GV theo định hướng phát triển NL; phát triển NL DHTH, NLDH CĐTH cho SVSP; một số mô hình, phương pháp DH tích cực ở ĐH. - Nghiên cứu cơ sở thực tiễn về: thực trạng NLDH CĐTH và phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH ở một số trường ĐH (thông qua phân tích chương trình đào tạo và khảo sát ý kiến của GiV và SV). 6.2. Đề xuất khái niệm, cấu trúc NLDH CĐTH của SVSPHH và bộ công cụ đánh giá NLDH CĐTH. 6.3. Đề xuất quy trình, các biện pháp để phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH thông qua các học phần Lí luận và PPDH hoá học. 6.4. Tiến hành thực nghiệm sư phạm (TNSP) để khẳng định tính khả thi và hiệu quả của các đề xuất. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu Sử dụng kết hợp các nhóm phương pháp nghiên cứu sau đây: 7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lí thuyết: phân tích, tổng hợp, phân loại, hệ thống hóa,… trong nghiên cứu tài liệu lí luận có liên quan. 7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn + Phân tích mục tiêu, nội dung, cấu trúc các học phần Lí luận và PPDH hoá học ở các trường ĐH có đào tạo SVSPHH. + Phương pháp điều tra: Khảo sát thực tiễn về NLDH CĐTH và vấn đề về phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH ở các trường ĐH miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ. + Phương pháp chuyên gia: Phỏng vấn, trao đổi, xin ý kiến chuyên gia.
4 + Phương pháp TNSP: Tiến hành TNSP các biện pháp đã đề xuất tại một số trường ĐH có đào tạo SVSPHH ở khu vực NamTrung Bộ và Nam Bộ. 7.3. Phương pháp toán thống kê để xử lí, phân tích kết quả TNSP nhằm xác định các tham số thống kê có liên quan từ đó phân tích, khẳng định tính hiệu quả và khả thi của các biện pháp đề xuất. 8. Đóng góp mới của luận án 8.1. Hệ thống hóa và làm rõ các cơ sở lí luận và thực tiễn có liên quan đến DHTH, NL DHTH, DH CĐTH cũng như thực trạng, sự cần thiết phải phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH ở các trường ĐH. 8.2. Đề xuất cấu trúc NLDH CĐTH của SVSPHH gồm 4 NL thành phần, 10 tiêu chí và các chỉ báo theo 4 mức độ, từ đó thiết kế bộ công cụ đánh giá NLDH CĐTH cho SVSPHH. 8.3. Đề xuất các phương pháp và công cụ đánh giá NLDH CĐTH của SVSPHH. 8.4. Đề xuất quy trình phát triển và ba biện pháp phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH thông qua DH các học phần Lí luận và PPDH hóa học bao gồm:  Biện pháp 1: Xây dựng và hướng dẫn SV sử dụng tài liệu hỗ trợ nhằm phát triển NL nhận thức về các vấn đề chung trong DH CĐTH.  Biện pháp 2:Thiết kế và tổ chức cho SV trải nghiệm theo mô hình học tập qua trải nghiệm của Kolb nhằm phát triển NL xây dựng và thiết kế KHDH CĐTH trong DH hóa học.  Biện pháp 3:Thiết kế và tổ chức cho SV thực hành DH CĐTH theo phương pháp đóng vai và quy trình PPDH vi mô nhằm phát triển NL tổ chức và NL đánh giá, điều chỉnh CĐTH trong DH hóa học. 9. Cấu trúc luận án Luận án gồm 3 phần: Mở đầu (4 trang), Nội dung (144 trang), Kết luận và khuyến nghị (2 trang). Trong đó phần nội dung gồm 3 chương: Chƣơng 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH (41 trang). Chƣơng 2: Một số biện pháp phát triển NLDH CĐTH cho SVSPHH thông qua các học phần Lí luận và PPDH hóa học (76 trang). Chƣơng 3: Thực nghiệm sư phạm (27 trang). Ngoài ra còn có: Danh mục các từ viết tắt, danh mục bảng biểu (30 bảng), hình vẽ (25 hình), các công trình khoa học liên quan đến luận án đã công bố (9 công trình), tài liệu hỗ trợ SVSPHH “Xây dựng và thiết kế KHDH CĐTH trong DH hoá học ở trường THPT” (100 trang), Tài liệu tham khảo (128 tài liệu) và phụ lục (121 trang).
5 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP CHO SINH VIÊN SƢ PHẠM HÓA HỌC 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề về dạy học chủ đề tích hợp và việc phát triển năng lực dạy học tích hợp cho sinh viên sƣ phạm hóa học 1.1.1. Các nghiên cứu về dạy học tích hợp và dạy học chủ đề tích hợp 1.1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới Khái niệm tích hợp trong chương trình DH đã có từ khá lâu trong các nền GD trên thế giới. Nhiều nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong các bài viết của nhà triết học Herbert Spencer (1820-1903) đã có nhắc đến một khung chương trình DH trung tâm tích hợp nhiều chủ đề môn học. Theo tài liệu [37], từ năm 1935 trong các tài liệu công bố của Hội đồng quốc gia GV dạy tiếng Anh của Mỹ đã đề xuất “đưa các tài liệu có liên quan đến nhiều chủ đề khác” sẽ giúp HS có những trải nghiệm học tập tốt hơn. Cách tiếp cận tích hợp trong xây dựng chương trình GD bắt đầu được đề cao ở Mỹ và các nước Châu Âu từ những năm 1960 của thế kỉ XX. Năm 1968, Hội đồng liên quốc gia về giảng dạy khoa học, với sự bảo trợ của UNESCO, tổ chức tại Varna (Bungari) đã đặt ra hai vấn đề là: Vì sao phải DHTH các khoa học? DHTH các khoa học là gì? [45]. Trong Hội nghị của UNESCO tổ chức tại Paris năm 1972 đã định nghĩa DHTH các khoa học là "một cách trình bày các khái niệm và nguyên lí khoa học cho phép diễn đạt sự thống nhất cơ bản của tư tưởng khoa học, tránh nhấn quá mạnh hoặc quá sớm sự sai khác giữa các lĩnh vực khoa học khác nhau”[45], [125]. Cũng theo thống kê của UNESCO [79], [125] từ năm 1960 đến năm 1974 đã có 208/392 chương trình môn khoa học đã được điều tra thể hiện quan điểm tích hợp ở các mức độ khác nhau, từ liên môn, kết hợp đến tích hợp hoàn toàn theo những chủ đề. Theo tài liệu [79], khi nghiên cứu về mức độ tích hợp trong DH, D’Hainaut (1977) đưa ra quan điểm về mức độ tích hợp với các môn học là “đơn môn”, “đa môn”, “liên môn”, “xuyên môn” và vào năm 1981 đã có một tổ chức quốc tế được thành lập để cung cấp các thông tin về các chương trình tích hợp nhằm thúc đẩy việc áp dụng quan điểm tích hợp trong việc thiết kế chương trình các môn khoa học trên thế giới. Năm 1983, trong công trình nghiên cứu khoa học (NCKH) GD về vấn đề tích hợp là “Các quá trình tích hợp trong khoa học GD và thực tiễn GD – DH chủ nghĩa cộng sản” khái niệm tích hợp đã được đưa vào GD học Xô Viết và vào đầu những năm 1990, dưới sự chỉ đạo của V.T.Phormenko, các nhà GD Liên bang Nga đã tiến hành nghiên cứu chương trình tích hợp một cách có hệ thống với cụm đề tài “Xây dựng quá trình DH trên cơ sở tích hợp”. Các tác giả tiến hành xác lập các phương thức xây dựng chương trình tích hợp trong GD,
6 đưa ra cách phân loại các phương thức đó, hình thành khái niệm về các sự kiện tích hợp và cần được tích hợp [45]. Năm 1991, J. Fogarty [108] đã đưa ra 3 mức độ tích hợp trong chương trình DH là tích hợp nội môn, tích hợp xuyên môn, tích hợp từ người học và thông qua người học và 10 cách tích hợp chương trình DH có cấu trúc khác nhau. Tại một số nước ở Châu Âu, cũng đã có những công trình nghiên cứu nghiêm túc về quan điểm DHTH, nhà sư phạm Xavier Roegiers [68] đã tổng hợp thành tài liệu “Khoa sư phạm tích hợp hay làm thế nào để phát triển các NL ở nhà trường” và đề xuất một số quy trình xây dựng CĐTH theo hướng tiếp cận khác nhau. Trong cuốn sách này tác giả đã đưa ra định nghĩa của khoa sư phạm tích hợp, phân tích những căn cứ để dẫn tới việc tích hợp trong DH, các phương pháp xây dựng chương trình DH theo quan điểm tích hợp nhằm phát triển NL của HS và đưa ra 4 mức độ tích hợp môn học chia thành 2 nhóm là: Đưa ra những ứng dụng chung cho nhiều môn học; Phối hợp quá trình học tập của nhiều môn học khác nhau. Cũng về quan niệm xây dựng chương trình tích hợp dựa trên chuẩn, nhà GD học Susan M. Drake [99], [100] đã đề xuất xây dựng các môn học theo mức độ tích hợp tăng dần: Truyền thống, Kết hợp lồng ghép, Tích hợp trong một môn học, Tích hợp đa môn, Tích hợp liên môn, Tích hợp xuyên môn . Trong nghiên cứu của dự án BEFUN [128] “Đánh giá trong giảng dạy liên ngành trong KHTN” năm 2005, Labudde và các cộng sự đã đưa ra mô hình về các phương diện và các yếu tố của DHTH vẽ dưới dạng một mô hình. Mô hình đã được phát triển nhằm hệ thống hóa các lĩnh vực và khía cạnh khác nhau của giảng dạy liên ngành với các khía cạnh cụ thể và mối quan hệ của chúng. Trên thế giới, dạy học theo CĐTH đã được nhiều quốc gia chú trọng nghiên cứu áp dụng cụ thể trong chương trình dạy học môn Khoa học của nhiều nước đều có những chủ đề chung nhất như: Chất; Sự sống và thế giới sinh vật; Các quá trình vật lí; Khoa học về trái đất;…Ở Úc, nội dung môn Khoa học từ mầm non đến lớp 10 đều xoay quanh 3 chủ đề gồm: Hiểu biết khoa học; Khoa học là nỗ lực của con người; Kĩ năng khám phá khoa học. Các kiến thức thuộc 3 chủ đề trên được mở rộng và khắc sâu theo từng lớp học. Ở Anh, đối với HS từ 11 - 14 tuổi, môn Khoa học bao gồm 3 phân môn Sinh học, Hoá học và Vật lí. Trong chương trình DH của một phân môn được chia làm các chủ đề, cụ thể: môn Sinh học gồm 16 chủ đề (ví dụ: Cấu trúc và chức năng của các sinh vật sống,...); môn Hoá học gồm 6 chủ đề (ví dụ: Bản chất hạt của vật chất,...); môn Vật lí gồm 18 chủ đề (ví dụ: Năng lượng,...). Trong quá trình DH, GV được toàn quyền quyết định, lựa chọn dạy học chủ đề nào trước, chủ đề nào sau, lựa chọn SGK, PPDH phù hợp với từng chủ đề, lựa chọn tích hợp giữa các chủ đề của một phân môn hoặc của hai (ba) phân môn kết hợp. Ở Malaysia, môn Khoa học gồm các kiến thức vật lí, hoá học, sinh học, địa lí tự nhiên được tích hợp thông qua các chủ đề: Giới thiệu về khoa học; Sự duy trì và phát triển của cuộc sống; Vật chất trong tự nhiên; Năng lượng trong cuộc sống; Cân bằng và quản lí môi