KHÔNG GIAN XANH

- TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ ĐỊA CHẤT HÀ NỘI KHOA MÔI TRƯỜNG MÔN QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG BÀI TIỂU LUẬN XÂY DỰNG BẢN THUYẾT MINH KHU VỰC THEO NỘI DUNG KHÔNG GIAN XANH / VÀNH ĐAI XANH GVHD NHÓM SINH VIÊN THỰC HIỆN I, MỞ ĐẦU Trong cấ u trúc đô thị, không gian xanh là một bộ phận không thể tách rời gắn với đặc điểm văn hóa – xã hội – tự nhiên và trình độ phát triển khác nhau của mỗi vùng, mỗi quốc gia và các thời kỳ lịch sử khác nhau.
- Diện mạo của các không gian xanh (KGX) đô thi ̣cũng rất đa dạng và phong phú tùy thuộc vào tínhchất, chức năng của chúng như công viên, cây xanh đường phố, các mảng xanh gắn với không gian mặt nước (ven sông, hồ, kênh, bờ biển.
- Không gian xanh làm tăng tiń h thẩm mỹ, tạo ra sự phong phú về hình khối, mầu sắc cảnh quan đô thi.̣ Hơn thế nữa, các công trình kiến trúc vốn là do con người làm ra, khi được kết hợp với cảnh quan tự nhiên, sẽ tạo nên sự hài hòa và tăng yếu tố sinh thái trong kiến trúc cảnh quan đô thị.
- Về công tác quản lý đố i với không gian xanh đô thi ̣nói riêng và quản lý xây dựng đô thi ̣ nói chung, hiê ̣n nay ta ̣i Viê ̣t Nam đươ ̣c thực hiê ̣n theo quy hoa ̣ch đô thi ̣ đươ ̣c duyê ̣t, từ quy hoa ̣ch chung, quy hoa ̣ch phân khu đế n quy hoa ̣ch chi tiế t và quy đinh ̣ quản lý kiế n trúc quy hoa ̣ch.
- Khái niệm về không gian xanh : Không gian xanh đô thị được coi là một thuật ngữ tương đối gần đây, có nguồn gốc từ các phong trào bảo tồn thiên nhiên đô thị và các ý tưởng quy hoạch không gian xanh (Swanwick, Dunnett, và Woolley 2003).
- Định nghĩa về “không gian xanh đô thị” là một vấn đề luôn được tranh luận và chưa có sự thống nhất.
- Mỗi chuyên ngành khác nhau đã đề xuất các định nghĩa khác nhau từ góc độ chuyên môn của họ, chẳng hạn như: không gian xanh đô thị, không gian mở đô thị, hệ thống vườn đô thị, hệ thống vườn sinh thái (Manlun, 2003).
- George Wu (1999) cho rằng không gian xanh ám chỉ những khu đất được bao phủ bởi thảm thực vật tự nhiên hoặc nhân tạo trong khu vực xây dựng và các khu vực quy hoạch.
- Bayram Cemil Bilgili and Ercan Gökyer (2012) đã định nghĩa không gian xanh từ một gốc độ khác, có tính đến các tác động của con người vào tự nhiên, Không gian xanh được định nghĩa là những khu vực đô thị nơi xảy ra sự chuyển đổi các hệ sinh thái tự nhiên hoặc bán tự nhiên thành không gian đô thị dưới các hoạt động của con người.
- Từ gốc độ quy hoạch cảnh quan và thiết kế đô thị, Ling Zhang (2001) đã định nghĩa không gian xanh gần như là tất cả các khu vực trong thành phố và các khu vực xung quanh nó, cho phép mọi người hòa mình vào với thiên nhiên.
- Theo tổ chức Greenspace Scotland: Không gian xanh là" lá phổi xanh "của các thị trấn và thành phố.
- Về cơ bản “không gian xanh” là bất kỳ diện tích thảm thực vật nào đó trong khu vực.
- Cơ quan bảo vệ môi trường Hoa Kỳ (EPA) định nghĩa không gian xanh là đất đai mà một phần hoặc hoàn toàn bao phủ bởi cỏ, cây, cây bụi, hoặc thảm thực vật khác.
- Đề cập đến một số định nghĩa từ các nước khác như Anh, Mỹ, Nhật Bản thì đinh nghĩa về không gian xanh được ưu tiên với ý nghĩa không gian.
- Anh định nghĩa không gian xanh là đất ở các khu dân cư nơi mà các diện tích kiến trúc hạ tầng thấp hơn 1/20 của toàn bộ khu vực (không bao gồm đất hoang).
- Mỹ định nghĩa rằng không gian xanh là đất trong môi trường tự nhiên phục vụ cho mục đích giải trí hay quy hoạch xây dựng đô thị.
- Nhật Bản đưa ra định nghĩa về không gian xanh như sau: không gian xanh là đất không có các kiến trúc hạ tầng như Công viên, quảng trường, sân thể dục, vườn thú, khu vườn thực vật (trừ đường và kênh) (Gaoyuan Rongzhong, Yang Zhengzhi, 1983).
- Cá nhân, tôi nghĩ rằng không gian xanh đô thị bao gồm vùng nước và đất đai mà một phần hoặc hoàn toàn được bao phủ bởi cỏ, cây, cây bụi, hoặc thảm thực vật khác thuộc khu vực đô thị, không phân biệt thành phần và quyển sở hữu.
- Lợi ích của không gian xanh/vành đai xanh : Hệ thống không gian xanh có tác dụng rất lớn đối với đô thị.
- Vì vậy, tại các khu vực đô thị dân số đông, mật độ dân số cao thì không gian xanh là một nhu cầu tất yếu.
- Như vậy, không gian xanh góp phần làm giảm ô nhiễm không khí.
- Một ví dụ tại Bắc Kinh, khi tỷ lệ cây xanh che phủ là 10%, tổng số hạt bụi trong môi trường khu vực đã giảm 15,7%, tuy nhiên khi tỷ lệ che phủ là 40%, con số này đã giảm 62,9%.
- Cải thiện môi trường đô thị Các hiệu ứng đảo nhiệt đô thị thường xảy ra tại các khu vực đô thị hoá, nơi mà các tòa nhà, nhựa đường, bê tông hấp thụ bức xạ mặt trời và sau đó phản xạ lại, làm cho nhiệt độ không khí của thành phố tăng lên.
- Như vậy không gian xanh có hiệu quả có thể làm giảm mức tiêu thụ năng lượng đô thị (W.Miller 1996).
- Vì vậy, không gian xanh có thể cải thiện độ ẩm không khí 4.
- Những không gian xanh ở ven sông và ven hồ có thể được sử dụng để dẫn luồng không khí tự nhiên từ ngoại ô vào nội đô.
- Ngăn ngừa và giảm thiểu rủi ro (1) Ngăn chặn động đất và cháy rừng: Theo nhu cầu bảo vệ môi trường và ngăn chặn các mối nguy hiểm, đô thị diện tích không gian xanh nên cao hơn 30% trong tổng diện tích đô thị.
- Không gian xanh đô thị có thể được sử dụng để sơ tán dân khi động đất hoặc hỏa hoạn xảy ra.
- Như vậy không gian xanh có tác dụng tốt trong việc làm giảm lũ lụt và ngăn chặn đất bị xói mòn.
- Vì vậy, không gian xanh đô thị có chức năngbảo tồn nước và đất thông qua quá trình giữ lại nước mưa, làm chậm lại gió và dùng hệ thống rễ của chúng để giữ đất.
- Tiếng ồn sẽ được loại bỏ tốt hơn nhiều nếu không gian xanh gần gũi hơn với các nguồn tiếng ồn.
- Giải Trí Cùng với sự phát triển không ngừng của xã hội, mức sống người dân không ngừng được nâng cao, đặc biệt là các vùng đô thị.
- Không gian xanh cung cấp không gian, dịch vụ cùng các tiện nghi tự nhiên phục vụ cho hoạt động giải trí của con người.
- trong các không gian xanh.
- Tại Quảng Châu – Trung quốc, không gian xanh là một nguồn lực quan trọng và cơ bản cho du lịch, tỷ lệ không gian xanh có một số ý nghĩa quyết định sự hấp dẫn đối với khách du lịch, từ đó có thể thúc đẩy hiệu quả bán hàng và sản xuất các sản phẩm du lịch đô thị.
- Thẩm mỹ cảnh quan Không gian xanh không chỉ làm đẹp đô thị mà còn nâng cao hiệu quả thẩm mỹ, làm cho môi trường đô thị đa dạng hơn.
- Không gian xanh đô thị là yếu tố quan trọng để mọi người nhận biết và nắm bắt cấu trúc phong cảnh.
- Mặt khác, không gian xanh đã trở thành một yếu tố quan trọng để thể hiện văn hóa đô thị và tái tạo lại các tính năng đô thị.
- Mỗi không gian xanh có hình thức cụ thể của nó, màu sắc và phong cách.
- không gian xanh đem lại giá trị du lịch tương đối lớn.
- Điều chỉnh tâm lý không gian xanh có sự tác động lên tâm lý của con người trong khu vực.
- Với các không gian xanh đẹp có tác dụng loại bỏ sự mệt mỏi về thể chất và áp bức về tinh của con người.
- Ngoài ra, không gian xanh có vị trí, cơ sở tự nhiên tốt tốt có thể tạo ra một số không gian tương đối riêng tư và làm cho mọi người cảm thấy thoải mái.
- Hơn nữa, không gian xanh có thể là nơi làm việc, học tập, và cung cấp không gian để nghỉ ngơi và giao tiếp ngoài trời.
- Giáo dục Không gian xanh là một phương tiện truyền thông mạnh mẽ có khả năng truyền tải tất cả các loại thông tin đến mọi người dân trong đô thị và nó có ảnh hưởng đến tính cách của người dân.
- Để tạo ra một môi trường thanh lịch cùng một hệ thống không gian xanh thích hợp, cần cung cấp cho mọi người có nhiều cơ hội tiếp cận với thiên nhiên, đặc biệt là đối với giới trẻ.
- Vì vậy, cần chú trọng nhiều hơn đến lợi ích xã hội của không gian xanh.
- Lợi ích kinh tế Mọi người thường quan tâm về lợi ích kinh tế của không gian xanh đô thị, nhưng rất khó để xác định cụ thể giá trị của chúng.
- Vì vậy nó có thể được cho thấy, đó là hiệu quả để sử dụng không gian xanh để tiết kiệm năng lượng thông qua giảm nhiệt độ môi trường.
- Tiêu chí của không gian xanh.
- Thiết kế không gian xanh là một trong các tiêu chí rất quan trọng của một khu đô thị với không gian mở có chức năng phục vụ đô thị như các công viên, mặt nước cảnh quan, thảm cây xanh đô thị, khu thể thao, công viên giải trí, công viên văn hóa, khu du lịch, vườn thực vật, vườn ươm, khu bảo tồn thiên nhiên.
- Các không gian mở trong khu đô thị có hiệu quả cao nhất khi tiếp cận không gian nhà ở và không gian công cộng, tiện nghi cho sử dụng và phân bổ phù hợp với các khối kiến trúc công trình.
- Không gian mở như các quảng trường, tuyến phố là không gian công cộng gắn với hệ thống giao thông đô thị, đặc biệt giao thông công cộng.
- Chỉ tiêu cây xanh đô thị là một chỉ số có hiệu quả cao nhất khi được phân bổ hợp lí trong các khu vực xây dựng tạo nên đô thị xanh.
- Sử dụng các yếu tố xanh tự nhiên và nhân tạo phục vụ hạ tầng đô thị kết hợp cải thiện khí hậu và có thể làm giảm khối lượng thoát nước mặt, giảm hiện tượng ngập úng trong đô thị.
- Không gian xanh của khu đô thị còn được tính tới các khoảng trống giữa các khối xây dựng, không gian đó tạo được hướng nắng và hướng gió tốt, xử lí cây xanh trong khuôn viên khu ở sẽ tham gia che mát trực tiếp cho công trình…, đặc biệt giảm nhu cầu năng lượng làm mát và chiếu sáng cho các khu vực cao tầng, mật độ cao.
- Khu đô thị Ha Noi Garden City tại quận Long Biên là một trong những dự án hiếm hoi tại Hà Nội đi đầu trong công cuộc đem không gian xanh thực sự vào cuộc sống cư dân với ý tưởng là khu vườn sinh thái mang đến không gian xanh cho mọi gia đình.
- Đây là một khu đô thị phức hợp gồm có khu nhà vườn, chung cư cao cấp, căn hộ cho thuê, trung tâm thương mại, văn phòng, khách sạn, trung tâm y tế và trường quốc tế, công viên với hệ thống hạ tầng kĩ thuật và tiện ích hiện đại.
- Kinh nghiệm không gian xanh trên thế giới: 1.
- Châu Á Tại châu Á, Singapore là một trong những quốc gia đi đầu về thiết kế không gian xanh cho đô thị.
- Các khu đô thị chất lượng cao dần dần được hình thành.
- Singapore đang đứng đầu danh sách những đất nước sở hữu số cây xanh tại các khu đô thị nhiều nhất trên thế giới.
- (Nguồn: AFP) Theo quy định, những công trình cỡ lớn bắt buộc phải có không gian cho cây xanh mới được cấp phép xây dựng.
- Do vậy, các tòa nhà cao tầng đều được thiết kế để có không gian cho cây xanh phát triển.
- Hiện nay đảo quốc này đang đứng đầu danh sách những đất nước sở hữu số cây xanh tại các khu đô thị nhiều nhất trên thế giới, với 30% các khu đô thị lớn được cây xanh bao phủ.
- Châu Âu Gần đây nhất vào tháng 10/2016, thành phố Paris (Pháp) vừa thông qua một luật mới cho phép người dân trồng một khu vườn đô thị trong phạm vi giới hạn của thành phố.
- Hay như thành phố Milan (Ý) là một trong những đô thị phát triển nhất châu Âu.
- Sau cách mạng công nghiệp, xung quanh Milan tồn tại vô số những khu công nghiệp và việc thiếu trầm trọng những không gian xanh khiến các nhà chức trách nơi đây vô cùng lo lắng.
- Anh Phạm Hồng Việt, người đang nghiên cứu chương trình Thạc sỹ về Quy hoạch Đô thị tại Ý, cho biết thêm về quy hoạch đô thị xanh ở Milan: “Năm 1995, quy hoạch Milan được phê duyệt, trong đó là phê duyệt cho quy hoạch hệ thống công viên cây xanh.
- Đặc biệt nhất là dự án 9 công viên lớn trong khu vực nội thành Milan, kết hợp với các hệ thống vườn hoa, quảng trường trong toàn thành phố.
- Các dự án Green Rays như một hệ thống xanh mới trong kết cấu đô thị Milan.
- Hiện nay, mật độ cây xanh và không gian công cộng ở Milan đảm bảo được nhu cầu của người dân cũng như giữ cho không khí thành phố trong lành.
- Trong bán kính đi bộ 1km, hầu hết đều có thể tìm thấy không gian xanh và công cộng trong thành phố." Quy hoạch không gian xanh tại trung tâm thành phố Milan, Ý.
- Anh cũng cho biết thêm các dự án xanh tại Milan như GreenRay được tạo ra với mục đích đáp ứng đầy đủ các nhu cầu ngày càng tăng của người dân Milan, cả người lớn và trẻ em, để thay đổi cuộc sống hàng ngày của họ trong thành phố thông qua việc kết nối các không gian công cộng cho người đi bộ, sân chơi, khu đô thị và đại lộ.
- Mục đích của dự án này là sự phát triển của không gian mở và người dân cũng dễ dàng tiếp cận.
- Có thể thấy rằng, ở Châu Âu, việc tăng cường cơ sở hạ tầng với không gian xanh đã góp phần vào việc cung cấp hệ sinh thái, sự đa dạng sinh học, hướng tới sự tăng trưởng thông minh và phát triển toàn diện cho con người trong môi trường thiên nhiên ở những thành phố lớn.
- Mong rằng các cơ quan chức năng kiểm soát chặt chẽ tỷ lệ trồng cây xanh tại mỗi dự án để bảo đảm một tương lai bền vững với không gian sống trong lành cho người dân.
- Kinh nghiệm không gian xanh ở Việt Nam -Ngày nay, Hà Nội đã phát triển tới hơn 3.300km2.
- Không gian xanh được đặt ra thành điểm nhấn cho một đô thị đặc biệt, được xác định là trung tâm chính trị – hành chính của quốc gia.
- Không gian xanh của thành phố xanh chiếm tới 70% diện tích đất tự nhiên là toàn bộ khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp, hệ thống sông, hồ, làng truyền thống và vùng đồi núi bảo tồn thiên nhiên Ba Vì, Sóc Sơn, Hương Tích.
- Vành đai xanh được hình thành dọc sông Nhuệ và sông Tô Lịch tạo vùng đệm cách biệt giữa khu vực nội đô với chuỗi đô thị mới dọc tuyến đường Vành đai 4.
- Đây sẽ là không gian mở kết hợp vui chơi, giải trí với bảo tồn vùng nông nghiệp sinh thái, cây ăn quả.
- Riêng hệ thống cây xanh đô thị sẽ chiếm tỷ lệ đáng kể trong 30% diện tích đất tự nhiên toàn thành phố dành cho phát triển đô thị nhằm nâng chỉ tiêu cây xanh lên 10-15m2.
- Theo nhiều chuyên gia quy hoạch, với khái niệm không gian xanh gồm cả ruộng lúa, đất nông nghiệp, rừng, mặt nước, công viên… tiềm năng xanh của Hà Nội là rất lớn, song mục tiêu khai thác và sử dụng lại khác nhau.
- Vì thế đáng quan tâm hơn cả vẫn là hệ thống công viên của thành phố, nơi có tác động mạnh nhất, gần nhất tới cảnh quan môi trường sống của người dân đô thị.
- Đưa vào sử dụng được 7 năm nhưng hiện nay công viên đã và đang trở thành điểm đến vui chơi hấp dẫn của nhiều người dân Hà Nội với mọi lứa tuổi khác nhau, đồng thời đây cũng là công viên đáp ứng được nhu cầu không gian xanh của người dân thủ đô.
- Không gian cây xanh trồng mới kết hợp với hồ nước và các công trình nhỏ như cầu, hành lang gỗ ven hồ tạo không gian xanh thơ mộng.
- Các khu vực vui chơi giải trí kết hợp với các công trình phụ trợ, dịch vụ, lưu niệm, chòi nghỉ, bãi đỗ xe hài hòa thống nhất trong cảnh quan cây xanh, hồ nước, tạo sự gần gũi với thiên nhiên.
- Trước đây, công viên thuộc hạng mục công trình tiện ích phục vụ riêng cho cư dân sống trong khu đô thị Gamuda Gardens.
- Đến năm 2014, theo chỉ đạo của UBND Tp.Hà Nội thì công viên Yên Sở đã được mở cửa tự do để phục vụ cho nhu cầu vui chơi, giải trí cho tất cả người dân bao gồm cả dân cư sống trong khu đô thị và những người dân sống tại các vùng lân cận.
- Một khu vực sinh thái đẹp và trong lành trong khuôn viên III.
- Áp dụng quy hoạch không gian xanh cho khu vực dân cư Cổ Nhuế tại Hà Nội 1.
- Hiện trạng của khu vực dân cư Cổ Nhuế  Mật độ dân số : phát triển dày dặc và đông đúc, các khu dân cư được xây dựng tập chung đông đúc mà ko đánh giá tác động đến giao thông khu vực, qua mỗi năm dân số khu vực ( tính cả người bản địa và người ngoại tỉnh như sinh viên học sinh và công nhân lao động xa nhà ) đều tang mạnh và khó kiểm soát dẫn đến hậu quả ảnh hưởng trực tiếp đến mọi mặt của đời sống, an sinh xã hội và đặc biệt là môi trường đô thị.
- Lượng rác thải sinh hoạt rất lớn và ô nhiễm gây nên tình trạng thu gom quá tải, nhiều bãi rác phát sinh trong khu vực dẫn đến ô nhiễm môi trường đất, nước, và không khí đặc biệt là sức khỏe của con người.
- Chất lượng đô thị và khu dân cư : Chất lượng đô thị còn thấp hệ thống kết cấu HTGT đô thị những năm qua đã được cải thiện và nâng cấp, song hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội chưa đồng bộ.
- Trình độ và năng lực quản lý, phát triển đô thị còn thấp so với yêu cầu.Chưa kể những khu hộ dân cư xây dựng trái phép, lấn đường lấn khu vực công cộng cùng với các hộ dân cư kinh doanh lấn chiếm vỉa hè long đường dẫn đến tình trạng ùn tắc giao thông và làm mất mỹ quan đô thị.
- Không gian xanh và công trình sinh thái điều hòa : Là một khu vực với mật độ dân cư và giao thông rất lớn nhưng các công trình mang tính chất sinh thái và điều hòa như công viên, khu sinh hoạt sinh dưỡng hay các hồ sinh thái gần như là không có trong khu vực.
- Các mô hình quy hoạch xây dựng đô thị đều dựa trên quy hoạch phân khu chức năng và quy hoạch sử dụng đất chức năng dẫn đến việc lãng phí tài nguyên đất, hiệu quả sử dụng tài nguyên thấp, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng lớn tới hệ sinh thái và môi trường sống của con người  Suy cho cùng, sự bất cập trong quy hoạch sử dụng đất và thực hiện quy hoạch không nghiêm, phát triển đô thị với mật độ dân số tập trung rất cao nhưng không tính đến năng lực đáp ứng của hạ tầng, hệ thống vận tải công cộng chưa được đầu tư tương ứng, thiếu các phương tiện vận tải bền vững như xe đạp…, từ đó gây áp lực lên HTGT, UTGT.
- Hình ảnh từ trên cao của một khu vực nhà ổ chuột trong địa bàn dân cư Cổ Nhuế 2.
- Đề xuất áp dụng quy hoạch không gian xanh cho địa bàn khu vực Cổ Nhuế 3.