BÀI TOÁN QUYẾT ĐỊNH NHIỀU TIÊU CHUẨN VỚI THÔNG TIN MỜ

- TOÁN TIN ỨNG DỤNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC BÀI TOÁN QUYẾT ĐỊNH NHIỀU TIấU CHUẨN VỚI THễNG TIN MỜ Lấ THỊ HỒNG NHUNG Hà Nội 2005 HÀ NỘI 11/2005 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI.
- LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC BÀI TOÁN QUYẾT ĐỊNH NHIỀU TIấU CHUẨN VỚI THễNG TIN MỜ NGÀNH: TOÁN TIN Lấ THỊ HỒNG NHUNG Người hướng dẫn khoa học: PGS.
- Bựi Cụng Cường HÀ NỘI 11/2005 Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Lời núi đầu Luận văn thạc sĩ khoa học Page 3 of 71 LỜI CẢM ƠN Trong quỏ trỡnh tỡm hiểu nghiờn cứu, tụi gặp khụng ớt khú khăn, những lỳc như vậy, tụi luụn nhận được sự động viờn, khớch lệ của thầy giỏo, PGS – TSKH Bựi Cụng Cường.
- Thầy đó giỳp đỡ tụi rất nhiều trong quỏ trỡnh nghiờn cứu, hướng dẫn tận tỡnh trong cỏch thức và phương phỏp nghiờn cứu khoa học cũng như đó hỗ trợ tụi trong việc tỡm kiếm tài liệu.
- Để cú những kết quả trong luận văn này, tụi xin được gửi lời cảm ơn sõu sắc đến thầy giỏo, PGS – TSKH Bựi Cụng Cường, đồng thời cho tụi gửi lời cảm ơn đến cỏc thầy cụ giỏo trong khoa Toỏn ứng dụng, trường ĐHBKHN, cỏc đồng nghiệp ở cụng ty Việt Khỏnh CCS, gia đỡnh và cỏc bạn của tụi những người đó động viờn để tụi cú được những kết quả này.
- Hà Nội, ngày 09 thỏng 12 năm 2005 Tỏc giả Lờ Thị Hồng Nhung Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Lời cam đoan Luận văn thạc sĩ khoa học Page 4 of 71 LỜI CAM ĐOAN Tụi tờn là Lờ Thị Hồng Nhung, học viờn lớp cao học khúa chuyờn ngành Toỏn tin ứng dụng.
- Tụi xin cam đoan bài luận văn “Bài toỏn quyết định nhiều tiờu chuẩn với thụng tin mờ” là do tụi nghiờn cứu, tỡm hiểu dưới sự hướng dẫn của thầy giỏo PGS.TSKH Bựi Cụng Cường, khụng phải là sự sao chộp của người khỏc.
- Hà Nội, ngày 08 thỏng 12 năm 2005 Tỏc giả Lờ Thị Hồng Nhung Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Mục lục Luận văn thạc sĩ khoa học Page 5 of 71 MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN.
- 5 DANH MỤC CÁC Kí HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT.
- 8 DANH MỤC CÁC BẢNG.
- 9 DANH MỤC CÁC HèNH VẼ, ĐỒ THỊ.
- 23 Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Mục lục Luận văn thạc sĩ khoa học Page 6 of 71 I.3- QUAN HỆ MỜ.
- 26 CHƯƠNG II: MỘT SỐ LỚP TOÁN TỬ TRUNG BèNH.
- 27 II.1- TOÁN TỬ TRUNG BèNH TRỌNG SỐ Cể SẮP XẾP (OWA .
- 27 II.1.1- ĐỊNH NGHĨA VÀ MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA TOÁN TỬ OWA.
- 27 II.1.2- ĐỐI NGẪU CỦA TOÁN TỬ OWA.
- 29 II.1.3- NGỮ NGHĨA KẾT HỢP VỚI TOÁN TỬ OWA.
- 32 II.1.4- CÁCH XÁC ĐỊNH TRỌNG SỐ w.
- 34 II.1.5- CÁC HÀM ĐỊNH LƯỢNG VÀ ĐỘ ĐO TÍNH TUYỂN - orness.
- 36 II.2- TOÁN TỬ TÍCH HỢP NGễN NGỮ [5,6,7.
- 37 II.2.1- SUY RỘNG TOÁN TỬ TRUNG BèNH LấN MIỀN GIÁ TRỊ NGễN NGỮ.
- 37 II.2.2- TOÁN TỬ TÍCH HỢP NGễN NGỮ LOWA.
- 39 II.3- MỘT SỐ ỨNG DỤNG [1,2,4.
- 40 II.3.1- THUẬT TOÁN PHÂN CỤM 1.
- 40 II.3.2- ĐỘ NHẤT TRÍ VÀ ĐỘ TRỘI ĐỊA PHƯƠNG.
- 45 III.2- ỨNG DỤNG.
- 46 III.2.2- HAI QUY TRèNH LỰA CHỌN TRONG BÀI TOÁN LẤY QUYẾT ĐỊNH TẬP THỂ [2.
- 47 Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Mục lục Luận văn thạc sĩ khoa học Page 7 of 71 CHƯƠNG 4: ỨNG DỤNG.
- 50 IV.1- BÀI TOÁN.
- 50 IV.2- GIẢI QUYẾT BÀI TOÁN.
- 50 IV.3- PHẦN MỀM TÍNH TOÁN.
- 53 IV.3.1- NHẬP THễNG TIN CÁC CHỈ TIấU.
- 53 IV.3.2- NHẬP THễNG TIN CÁC CHUYấN GIA.
- 54 IV.3.3- NHẬP THễNG TIN CÁC DỰ ÁN.
- 55 IV.3.4- NHẬP THễNG TIN CÁC NHÃN.
- 55 IV.3.4- NHẬP í KIẾN CÁC CHUYấN GIA.
- 56 IV.3.5- MỘT MÃ CÁC HÀM CHÍNH SỬ DỤNG TRONG CHƯƠNG TRèNH.
- 57 IV.4- KẾT QUẢ CHẠY CHƯƠNG TRèNH.
- 60 IV.4.1- BỘ SỐ LIỆU ĐẦU VÀO.
- 60 IV.4.2- KẾT QUẢ.
- 62 IV.4.3- NHẬN XẫT.
- 67 Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Danh mục cỏc ký hiệu, cỏc chữ viết tắt Luận văn thạc sĩ khoa học Page 8 of 71 DANH MỤC CÁC Kí HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT Stt Ký hiệu Diễn giải 1 OWA Ordered Weighted Averaging 2 LOWA Linguistic Ordered Weighted Averaging 3 FCS Fuzzy Collective Solution Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Danh mục cỏc bảng Luận văn thạc sĩ khoa học Page 9 of 71 DANH MỤC CÁC BẢNG Stt Bảng Nội dung 1 Bảng I.2 Quan hệ giữa t-chuẩn T và t-đối chuẩn S 2 Bảng IV.4-1 Bộ số liệu về cỏc chỉ tiờu 3 Bảng IV.4-2 Bộ số liệu về cỏc chuyờn gia 4 Bảng IV.4-3 Bộ số liệu về cỏc dự ỏn 5 Bảng IV.4-4 Bộ số liệu về cỏc nhón 6 Bảng phụ lục Bảng số liệu ý kiến chuyờn gia Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Danh mục cỏc hỡnh vẽ, đồ thị Luận văn thạc sĩ khoa học Page 10 of 71 DANH MỤC CÁC HèNH VẼ, ĐỒ THỊ Stt Hỡnh Nội dung 1 Hỡnh TQ-1 Mô hình bài toán quyết định tập thể 2 Hỡnh TQ-2 Mô hình bài toán quyết định tập thể với bộ ý kiến đánh giá cho bằng số 3 Hỡnh TQ-3 Mô hình bài toán quyết định tập thể với bộ ý kiến đánh giá cho bằng từ 4 Hỡnh TQ-4 Qui trình tổng hợp 5 Hỡnh TQ-5 Qui trình tổng hợp của nhóm F.
- 6 Hỡnh TQ-6 Qui trình tổng hợp của nhóm PGS.
- 7 Hỡnh I.1 Hệ thống MISO 8 Hỡnh II.1 Mối liờn hệ giữa toỏn tử OWA và t-chuẩn và t-đối chuẩn 9 Hỡnh II.2 Đồ thị hàm liờn thuộc nhón đỏnh giỏ 10 Hình IV.3-1 Giao diện chớnh của ứng dụng 11 Hình IV.3-2 Giao diện nhập thụng tin cỏc chỉ tiờu 12 Hình IV.3-3 Giao diện nhập thụng tin cỏc chuyờn gia 13 Hình IV.3-4 Giao diện nhập thụng tin cỏc dự ỏn 14 Hình IV.3-5 Giao diện nhập thụng tin cỏc nhón 15 Hình IV.3-6 Giao diện nhập thụng tin cho bởi ý kiến chuyờn gia 16 Hình IV.4 Kết quả chạy chương trỡnh Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Mở đầu Luận văn thạc sĩ khoa học Page 11 of 71 MỞ ĐẦU Quỏ trỡnh tớch hợp thụng tin xuất hiện trong rất nhiều ứng dụng của cỏc hệ tri thức, vớ dụ tớch hợp trong mạng nơron, điều kiển mờ, hệ chuyờn gia và hệ trợ giỳp quyết định, đặc biệt trong cỏc bài toỏn phải xử lý những thụng tin bất định.
- R.Yager đó giới thiệu một kĩ thuật tớch hợp mới đặt cơ sở trờn toỏn tử trung bỡnh cú sắp xếp (OWA).
- Toỏn tử OWA này chỉ định nghĩa trờn cỏc vectơ số thực, tuy nhiờn như chỳng ta sẽ thấy toỏn tử này cú thể suy rộng để phỏt huy thế mạnh của nú trong cỏc hệ tri thức.
- Đặc biệt, toỏn tử OWA đó được ứng dụng cú hiệu quả trong cỏc bài toỏn quyết định tập thể.
- Thờm vào đú, việc ứng dụng lý thuyết mờ trong thực tế ngày càng trở nờn phổ biến.
- Thực tế cho thấy ứng dụng lý thuyết mờ là ứng dụng cụng nghệ cao và hiện đại, đưa quỏ trỡnh phỏt triển khoa học gần với thực tế hơn.
- Ngày nay việc tớch hợp thụng tin dưới dạng từ càng trở nờn cần thiết, cú rất nhiều lý thuyết khoa học được ứng dụng để tiến hành quỏ trỡnh này và lĩnh vực lý thuyết mờ cũng đó được ứng dụng vào quỏ trỡnh này bằng cỏch chuyển cỏc thụng tin ở dạng từ sang dạng số mờ.
- Chớnh vỡ thế, một phỏt triển của toỏn tử OWA: Toỏn tử LOWA, là sự kết hợp của tri thức cho ta một cụng cụ được sử dụng trong việc tớch hợp ngụn ngữ phục vụ cho việc tớch hợp cỏc ý kiến chuyờn gia được cho bằng từ.
- Trong luận văn này, tỏc giả đề cập đến việc sử dụng toỏn tử LOWA và Nghiệm tập thể mờ FCS như thế nào trong cỏc giai đoạn tổng hợp thụng tin mờ.
- Với cấu trỳc của luận văn bao gồm.
- Chương I trỡnh bày một số kiến thức cơ bản sử dụng trong luận văn.
- Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Mở đầu Luận văn thạc sĩ khoa học Page 12 of 71 • Chương II trỡnh bày vấn đề cơ sở của luận văn này, bao gồm: Toỏn tử OWA, toỏn tử LOWA và một số ứng dụng của toỏn tử này.
- Chương III trỡnh bày vấn đề nghiờn cứu: Nghiệm tập thể mờ và ứng dụng trong thực tiễn.
- Chương IV giới thiệu một cụng cụ phần mềm tớnh toỏn để xử lý cỏc bài toỏn trong ứng dụng thực tiễn của đề tài.
- Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Chương I;C ơ sở l ý thuyết Luận văn thạc sĩ khoa học Page 13 of 71 TỔNG QUAN Để xử lý thông tin trong các hệ tri thức cũng nh trong nhiều bài toán thực tiễn chúng ta cần tới các toán tử tích hợp cho giá trị trên tập từ nh vẫn thờng dùng trong ngôn ngữ đời thờng.
- Để dễ hình dung chúng ta xét mô hình bài toán quyết định tập thể: Hình TQ-1: Mô hình bài toán quyết định tập thể Thông thờng khi xem xét , đánh giá các dự án trớc tiên ngời ta quan tâm tới một số chỉ tiêu định lợng.
- Hay nh các chỉ tiêu thờng đợc nhắc trong các bài giảng về quản lý dự án nh.
- Bên cạnh các chỉ tiêu định lợng , chẳng hạn với các dự án công nghệ thông tin, ngời ta vần thờng xuyên nhắc tới một số chỉ tiêu định tính nh.
- Đã có những Hội đồng mong muốn các cố vấn cho đánh giá bằng số về các chỉ tiêu định tính này.
- Chẵng hạn họ muốn các chuyên gia phát biểu dới dạng.
- độ khả thi của dự án A4 là 35.
- hay ‘ độ may rủi của dự án A2 là 25.
- Bộ các ý kiến đánh giá Tổng hợp ý kiến Câu hỏi Giải pháp nhất trí của nhóm Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Chương I;C ơ sở l ý thuyết Luận văn thạc sĩ khoa học Page 14 of 71 Hình TQ-2: Mô hình bài toán quyết định tập thể với bộ ý kiến đánh giá cho bằng số Một cách tiếp cận khoa học, khách quan, tơng đối dễ thực hiện là để các cố vấn – chuyên gia phát biểu bằng từ nh vẫn dùng trong ngôn ngữ thông thờng.
- Ví dụ với chỉ tiêu ‘Độ may rủi ‘ có thể chọn tập nhãn S sau đây để các chuyên gia lựa chọn phát biểu: S = {hầu nh không, rất thấp , thấp , trung bình , cao, khá cao, rất cao.
- Chấp nhận và tổ chức tốt để thu nhận đợc những đánh giá cho bằng từ vẫn dùng trong ngôn ngữ thông thờng.
- Ví dụ để ớc lợng ‘độ may rủi ‘ của các dự án công nghệ thông tin ta xét tới bộ 3 các chỉ tiêu sau.
- độ phức tạp của dự án - thời gian phát triển dự án - các phản ứng cạnh tranh trên thơng trờng Tổng hợp ý kiến Câu hỏi Giải pháp nhất trí của nhóm Bộ các ý kiến đánh giá = Số Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Chương I;C ơ sở l ý thuyết Luận văn thạc sĩ khoa học Page 15 of 71 HìnhTQ- 3: Mô hình bài toán quyết định tập thể với bộ ý kiến đánh giá cho bằng từ Với việc biểu diễn những từ này dới dạng các số mờ có hàm thuộc dạng hình thang việc tổng hợp ý kiến dới dạng từ trở nên rõ ràng hơn và ý kiến phát biểu của các chuyên gia bây giờ có thể trực tiếp cho bằng từ.
- Vấn đề bây giờ là sử dụng công cụ tổng hợp nào.
- Việc tổng hợp ý kiến chuyên gia đợc chia ra làm 2 giai đoạn: Khai thác, gom nhóm.
- Mục đích của giai đoạn gom nhóm là tập hợp các thông tin riêng lẻ dạng từ có trọng số.
- HìnhTQ- 4: Qui trình tổng hợp Sử dụng khái niệm tổ hợp lồi cảu J.Delgao, F.
- Herrera và các cộng sự đã trình một lớp các toán tử LOWA trực tiếp suy rộng toán tử OWA và áp dụng vào bài toán lấy quyết định tập thể [13].
- Trong giai đoạn khai thác là giai đoạn tìm kiếm độ trội : Individual quantifier guided linguistic Bộ các ý kiến đánh giá = Từ Tổng hợp ý kiến Câu hỏi Giải pháp nhất trí của nhóm Tập các lựa chọn phát biểu Khai khác Gom nhóm Ứng dụng toỏn tử LOWA trong hệ ra quyết định Chương I;C ơ sở l ý thuyết Luận văn thạc sĩ khoa học Page 16 of 71 dominance degree (IQGLDD.
- j ≠ i) (TQ-1) Toán tử φQi chính là toán tử LOWA theo định nghĩa với trọng số là trọng số của các chuyên gia.
- m] (TQ-2) Toán tử WAO có thể là một trong các toán tử sau: LWD, LWC, LWD.
- Các toán tử này đợc định nghĩa nh sau.
- Toán tử: LWD- Tánh trọng số ngôn ngữ (cE, aE.
- Toán tử: LWD- Kết hợp trọng số ngôn ngữ (cE, aE.
- Toán tử: LWD- Lấy trung bình trọng số ngôn ngữ (cE, aE

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt