- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC UNG THƯ BIỂU MÔ TẾ BÀO GAN DẠNG SARCOM: BÁO CÁO CA LÂM SÀNG Nguyễn Duy Hùng1,2, Nguyễn Minh Thuý³ và Vương Kim Ngân⁴, 1 Trường Đại học Y Hà Nội ²Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức ³Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội ⁴Bệnh viện Vinmec Times City Ung thư biểu mô tế bào gan dạng sarcom (Hepatic sarcomatoid carcinoma - HSC) là u ác tính bao gồm thành phần hỗn hợp của tế bào biểu mô (gồm cả tế bào gan và tế bào đường mật) và thành phần trung mô.
- Đây là loại u hiếm gặp ở người lớn và hiện có dưới 50 ca lâm sàng đã được báo cáo với biểu hiện đa dạng về mặt lâm sàng và các dấu hiệu chẩn đoán hình ảnh.
- Chúng tôi báo cáo trường hợp bệnh nhân nam 45 tuổi có tiền sử viêm gan B vào viện vì lí do đau bụng trong 3 tháng.
- Trên hình ảnh siêu âm và cắt lớp vi tính phát hiện khối u lớn ở gan phải, bờ không đều, bên trong có hoại tử, chảy máu và không thấy vôi hóa.
- Khối ngấm thuốc không đều ở vùng ngoại vi, không thấy thải thuốc thì tĩnh mạch và xâm lấn tĩnh mạch cửa lân cận.
- Bệnh nhân được tiến hành sinh thiết khối u gan.
- Chẩn đoán trên mô bệnh học là ung thư biểu mô tế bào gan dạng sarcom.
- Bệnh nhân được tiến hành phẫu thuật cắt toàn bộ gan phải, siêu âm theo dõi sau 1 tháng ghi nhận khối gan trái gợi ý tổn thương tái phát.
- HSC là loại ung thư có tiên lượng xấu, chẩn đoán cần được dựa trên hình ảnh mô bệnh học và hóa mô miễn dịch.
- Từ khóa: Ung thư biểu mô tế bào gan dạng sarcom, hepatictoid carcinoma, siêu âm, cắt lớp vi tính, mô bệnh học I.
- ĐẶT VẤN ĐỀ Ung thư biểu mô tế bào gan dạng sarcom cắt bỏ khối u giúp cải thiện tiên lượng cho bệnh (hepatic sarcomatoid carcinoma - HSC) là khối nhân.³ u ác tính hiếm gặp.
- GIỚI THIỆU CA BỆNH chức Y tế thế giới (WHO), HSC là khối u hỗn hợp gồm thành phần tế bào biểu mô và tế bào Bệnh nhân nam 45 tuổi, tiền sử viêm gan trung mô.¹ Theo y văn chỉ có khoảng chưa đến B điều trị thuốc không thường xuyên, đi khám 50 ca HSC được báo cáo, trong số đó những vì đau thượng vị và hạ sườn phải 3 tháng, mệt ghi nhận về mặt hình ảnh của HSC còn hạn mỏi, có gầy sút 3 kg cân trong vòng 3 tháng, chế, chẩn đoán xác định của HSC dựa vào giải không sốt, không vàng da.
- Việc phát hiện và phẫu thuật sớm Trên siêu âm ổ bụng phát hiện khối âm vang hỗn hợp gan phải, bờ không đều, kích thước Tác giả liên hệ: Vương Kim Ngân, 10x11cm, gồm phần tăng âm không đều dạng Bệnh viện Vinmec Times City chảy máu, phần giảm âm dạng hoại tử ở trung Email:
[email protected] tâm và tổ chức ở ngoại vi (hình 1).
- 2021 TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC phần giảm tỉ trọng ở trung tâm dạng dịch do Khối u xâm lấn nhánh phân thùy sau tĩnh hoại tử.
- thải thuốc ở thì tĩnh mạch cửa.
- Bệnh nhân có tiền sử viêm gan B mạn tính, tuy nhiên chỉ số αAFP tăng không cao và đặc điểm khối u gan phải trên hình ảnh không điển hình HCC.
- Vì vậy bệnh nhân được tiến hành sinh thiết khối u gan.
- Hình ảnh giải phẫu mô bệnh học cho thấy u gồm các tế bào hình thoi tập trung thành vùng và đám với tỉ lệ nhân chia cao, không có mô thần kinh và mạch máu trong u (hình 3).
- Hình ảnh siêu âm ổ bụng qua lát 19, vimentin và hepar-1 cho thấy chẩn đoán cắt liên sườn: khối hỗn hợp âm gan phải xác định là ung thư biểu mô tế bào gan dạng với vùng tăng âm trong khối nghĩ đến chảy sarcom.
- Bệnh nhân được hội chẩn và tiến hành máu (mũi tên trắng) và vùng giảm âm nghĩ phẫu thuật cắt toàn bộ gan phải, túi mật.
- Hình ảnh CLVT: (a): lát cắt ngang, thì trước tiêm:khối lớn gan phải chủ yếu là phần giảm tỷ trọng dạng dịch (mũi tên xanh), phần phía trên u có cấu trúc tăng tỷ trọng dạng chảy máu (mũi tên trắng).
- (c): lát cắt ngang, thì tĩnh mạch cửa.
- 2021 217 TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC phần hỗn hợp của tế bào biểu mô (bao gồm cả ung thư tế bào gan và ung thư tế bào đường mật) và thành phần trung mô.
- HSC được báo cáo với tỉ lệ là 1,8 - 2% trên tổng số ca phẫu thuật HCC.3,4 Cho đến nay, có dưới 50 ca về HSC nguyên phát được báo cáo trên y văn thế giới và chỉ có khoảng 1/3 số ca có đề cập về đặc điểm hình ảnh của u,1,5,6 chính vì vậy việc chẩn đoán HSC trước mổ dựa trên hình ảnh là một thách thức đối với các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh.
- Hình ảnh vi thể nhuộm HE, mức độ được sử dụng để đánh giá tính chất của khối phóng đại x200 và x400: u gồm các tế bào u.¹ hình thoi chiếm chủ yếu vi trường, nhiều HSC thường biểu hiện lâm sàng bằng triệu nhân chia.
- Các tế bào biểu mô co cụm chứng đau bụng, mệt mỏi, gần sút cân, sốt, sờ thành đám, ranh giới rõ thấy khối hoặc rối loạn chức năng gan.7,8 Viêm Sau phẫu thuật, bệnh nhân không được điều gan B, viêm gan C có thể gặp ở các trường hợp trị bổ sung và ra viện.
- Kết quả siêu âm kiểm tra HSC được báo cáo với tỷ lệ lần lượt là 22% và lại sau phẫu thuật 1 tháng phát hiện gan trái có 41%.⁸ Chỉ số α AFP ở bệnh nhân HSC thường khối giảm âm hỗn hợp với tính chất tương tự bình thường hoặc tăng nhẹ, điều này khác với khối u nguyên phát ở gan phải (hình 4).
- HCC, chỉ số α AFP thường cao và được coi là dấu ấn chẩn đoán HCC với ngưỡng 200ng/ml có độ đặc hiệu cao trong chẩn đoán.
- Tuy nhiên một số báo cáo ghi nhận có tới 40 - 50% ca HSC có tăng α AFP.7,8 Tăng chỉ số α AFP có liên quan có ý nghĩa với thành phần ung thư biểu mô tế bào gan trong khối u (p < 0,05).⁸ Chỉ số CEA và CA 19-9 cũng có thể tăng ở một số trường hợp do liên quan với thành phần ung thư tế bào biểu mô đường mật.⁸ HSC thường gặp với kích thước lớn, chiếm nhiều hơn một phân thùy và trong nhiều trường hợp chiếm toàn bộ cả thùy gan.
- Hình ảnh siêu âm ổ bụng sau phẫu không đều, ranh giới không rõ, không có vỏ, có thuật 1 tháng: khối gan trái tính chất giống thể xâm lấn mạch máu và xâm lấn ra các cơ khối nguyên phát ở gan phải (mũi tên quan ngoài gan.2,5,6 Tất cả các báo cáo về HSC trắng).
- 2021 TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC phần trung mô nên việc xuất hiện vôi hóa do sớm sau phẫu thuật cũng như đặc điểm khối u có thành phần sarcoma sụn và sarcoma xương lớn, có xâm lấn tĩnh mạch cửa trước mổ cần có thể gặp trong HSC, thành phần này không cân nhắc phương pháp điều trị bổ trợ khác.
- được ghi nhận trong ung thư tế bào gan (HCC) IV.
- KẾT LUẬN và ung thư biểu mô đường mật (CCC), vì vậy khi có vôi hóa trong khối u có thể gợi ý đến HSC, Ung thư biểu mô tế bào gan dạng sarcom tuy nhiên đây không phải dấu hiệu có tính đặc nguyên phát là một loại u hiếm gặp ở người lớn hiệu cao.1,7 Chảy máu trong u được ghi nhận ở với nguyên nhân và cơ chế bệnh học chưa rõ 50% các trường hợp ca.¹ HSC thường không ràng.
- Chẩn đoán được đặt ra khi về mặt hình có vỏ, điều này có thể giải thích do tính chất tiến ảnh có các đặc điểm như khối u lớn, chiếm triển ác tính của u.
- Đặc điểm ngấm thuốc mạnh nhiều phân thùy, không có vỏ, có chảy máu và thành phần tổ chức thì động mạch và không hoại tử nhiều ở trung tâm, không thấy dấu hiệu thải thuốc thì tĩnh mạch được coi là một đặc thải thuốc thì tĩnh mạch kèm theo không có sự điểm chẩn đoán phân biệt HSC và HCC.
- tương đồng về tiền sử yếu tố nguy cơ và xét HSC được chẩn đoán xác định bằng giải nghiệm αAFP.
- Chẩn đoán xác định dựa trên phẫu mô bệnh học và hóa mô miễn dịch.
- Phẫu hình ảnh mô bệnh học và hóa mô miễn dịch.
- thuật cắt gan hiện là phương phát hiệu quả Phát hiện và phẫu thuật sớm có ý nghĩa trong nhất trong điều trị HSC, hiệu quả vai trò của điều trị và tiên lượng cho bệnh nhân.
- Phương phương pháp hóa trị và xạ trị hiện chưa được pháp điều trị bổ trợ sau phẫu thuật có ý nghĩa nghiên cứu đầy đủ do số lượng các ca HSC do đặc điểm khối u tiến triển, có tỷ lệ tái phát và hiếm gặp và cỡ mẫu nghiên cứu nhỏ.² Theo di căn xa cao.
- dõi chặt chẽ bệnh nhân sau phẫu thuật và các TÀI LIỆU THAM KHẢO can thiệp bao gồm hóa, xạ trị có thể có ý nghĩa trong việc ngăn khối u tiến triển, đặc biệt trong 1.
- Primary các trường hợp khối u lớn, có dấu hiệu xâm lấn carcinosarcoma of the liver: imaging features mạch.5,8,9 Tiên lượng của HSC xấu hơn so với and clinical findings in six cases and a review HCC và CCC đơn thuần, bệnh nhân có di căn of the literature.
- xa và tử vong sau phẫu thuật cao.
- khối u, mức độ xâm lấn tĩnh mạch trong gan và 3.
- Bệnh nhân của chúng tôi có các đặc điểm 2010.
- hình ảnh tương đồng với các mô tả trước đó 4.
- Pathol Res tâm, bờ và ranh giới u không rõ, có xâm lấn tĩnh Pract.
- dấu hiệu thải thuốc thì tĩnh mạch.
- 2021 219 TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC 2004