- Đặc trưng cơ bản của tín ngưỡng thờ Mẫu. - Tín ngưỡng thờ Mẫu là sản phẩm của văn hoá của người Việt trong mối quan hệ với tự nhiên và xã hội mà nền tảng là nền nông nghiệp lúa nước. - Tín ngưỡng thờ Mẫu (nói rộng ra là tín ngưỡng thờ Nữ thần) chỉ có ở cộng đồng người Việt. - và tín ngưỡng dân gian tồn tại quanh nó. - Tín ngưỡng thờ Mẫu đã có vai trò nhất định trong xã hội của một bộ phận người dân Hải Phòng nói riêng cũng như nhiều địa phương khác nói chung mà vai trò này không phải tôn giáo nào đáp ứng được. - Bởi vậy, tín ngưỡng thờ Mẫu tồn tại ở Hải Phòng là điều tất yếu, nên việc đi sâu tìm. - hiểu những ảnh hưởng của tín ngưỡng thờ Mẫu đến đời sống văn hóa tinh thần người dân Hải Phòng là vấn đề rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay của xã hội.. - Vì vậy, việc nhận thức đúng đắn về tín ngưỡng thờ Mẫu đặc biệt là tín ngưỡng thờ Mẫu ở Hải Phòng mang ý nghĩa lý luận và thực tiễn cần thiết cho xã hội hiện nay. - Đồng thời, luận văn chỉ ra được những ảnh hưởng tích cực của tín ngưỡng thờ Mẫu đến đời sống văn hóa tinh thần người dân và đưa ra những giải pháp nhằm hạn chế những tồn tại mà tín ngưỡng thờ Mẫu đem lại. - Với lý do trên, người viết chọn vấn đề Ảnh hưởng của tín ngưỡng thờ Mẫu đến đời sống văn hóa tinh thần người dân ở Hải Phòng hiện nay làm đề tài luận văn thạc sĩ triết học của mình.. - Nghiên cứu về tín ngưỡng thờ Mẫu, văn hóa, văn hóa đời sống tinh thần có các công trình tiêu biểu cho các mảng đề tài như sau:. - Các công trình nghiên cứu về tín ngưỡng thờ Mẫu. - Ngoài ra ta có thể kể đến các công trình nghiên cứu về tín ngưỡng thờ Mẫu khác như: Tam tòa Thánh Mẫu của Đặng Văn Lung [51], Văn hóa Thánh Mẫu của Đặng Văn Lung [52], Các nữ thần Việt Nam của Đỗ Thị Hảo và Mai Thị Ngọc Chúc, sách Nữ thần và thánh Mẫu Việt Nam do Vũ Ngọc Khánh, Mai Thị Ngọc Chúc, Phạm Hồng Hà biên soạn [29], Tục thờ Đức Mẫu Liễu Hạnh, Đức Thánh Trần của Vũ Ngọc Khánh [46]..... - Gần đây thì Th.S Vũ Thị Thu An có bảo về đề tài Thạc sỹ Triết học Tìm hiểu nghi lễ thờ cúng của tín ngưỡng thờ Mẫu ở Kiến An – Hải Phòng.. - Vũ Ngọc Khánh với bài viết Tín ngưỡng làng xã.... - Các tác phẩm trên đã đề cập tổng quan về tín ngưỡng thờ Mẫu và đặc trưng, vai trò của văn hóa và văn hóa tinh thần cũng như đề cập đến các giải pháp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc Việt Nam. - Luận văn chỉ ra những ảnh hưởng của tín ngưỡng thờ Mẫu trên một số phương diện của đời sống văn hóa tinh thần người dân Hải Phòng, qua đó thấy được những giá trị tích cực cũng như những mặt hạn chế của tín ngưỡng thờ Mẫu ảnh hưởng đến đời sống văn hóa tinh thần người dân Hải Phòng.. - Đồng thời luận văn cũng đưa ra một số giải pháp nhằm phát huy những ảnh hưởng tích cực, hạn chế những mặt tiêu cực còn tồn tại của tín ngưỡng thờ Mẫu đến một số phương diện của đời sống văn hóa tinh thần người dân Hải Phòng hiện nay.. - Giới thiệu được tín ngưỡng thờ Mẫu nói chung và tín ngưỡng thờ Mẫu của người dân Hải Phòng nói riêng;. - Chỉ ra những ảnh hưởng của tín ngưỡng thờ Mẫu trên hai phương diện tích cực và tiêu cực đến một số phương diện của đời sống văn hóa tinh thần người dân Hải Phòng hiện nay;. - Đưa ra những giải pháp nhằm hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực và giữ gìn những nét tích cực của tín ngưỡng thờ Mẫu đến đời sống văn hóa tinh thần người dân Hải Phòng.. - Ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của tín ngưỡng thờ Mẫu đến một số phương diện của đời sống văn hóa tinh thần người dân Hải Phòng hiện nay.. - Thời gian: Luận văn nghiên cứu ảnh hưởng của tín ngưỡng thờ Mẫu trong khoảng thời gian từ năm 1986 đến năm 2014.. - Với việc đi sâu khảo sát, nghiên cứu về ảnh hưởng của tín ngưỡng thờ Mẫu đến một vài phương diện của đời sống văn hóa tinh thần ở Hải Phòng, luận văn góp phần làm rõ ảnh hưởng của tín ngưỡng thờ Mẫu tại Hải Phòng.. - Từ việc chỉ ra những ảnh hưởng và vai trò tích cực và tiêu cực của tín ngưỡng thờ Mẫu, luận văn đưa ra một số giải pháp nhằm phát huy và hạn chế những ảnh hưởng của loại hình tín ngưỡng này đến đời sống văn hóa tinh thần người dân Hải Phòng hiện nay. - Chương 1: Tín ngưỡng thờ Mẫu và đời sống văn hóa tinh thần của người dân Hải Phòng hiện nay.. - Chương 2: Ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của tín ngưỡng thờ Mẫu trên một số phương diện đời sống văn hóa tinh thần người dân Hải Phòng hiện nay.. - Tín ngưỡng là một khái niệm chủ yếu được dùng trong lĩnh vực tôn giáo.. - Như vậy ta có thể thấy cả tín ngưỡng (thờ thần, thờ cúng tổ tiên. - Kết cấu của tín ngưỡng bao gồm: ý thức tôn giáo (hệ tư tưởng tín ngưỡng mang tính triết lý dân gian). - Thứ nhất: Tín ngưỡng thờ Mẫu đã và đang trở thành một loại hình tôn giáo sơ khai của người Việt.. - Thứ hai: Tín ngưỡng thờ Mẫu chỉ dừng lại ở loại hình một tín ngưỡng dân gian. - “thờ Mẫu là một tín ngưỡng có nguồn gốc dân gian, một tín ngưỡng bản địa, khác với các tôn giáo phổ quát”.. - Thứ ba: Xem thờ Mẫu là một tập tục, một tín ngưỡng truyền thống của người Việt. - Thứ tư: Quan niệm cho rằng tín ngưỡng thờ Mẫu là một Đạo. - Đặc trưng cơ bản của tín ngưỡng thờ Mẫu a) Đặc trưng về sự ra đời. - Sự ra đời của tín ngưỡng thờ Mẫu cho thấy tín ngưỡng thờ Nữ thần xuất hiện từ rất sớm trong đời sống xã hội. - Việc tín ngưỡng thờ Mẫu tồn tại từ xa xưa cho đến nay được lý giải thông qua đặc điểm của cư dân Việt. - Đặc trưng của tín ngưỡng thờ Mẫu là thờ sinh sản mà sinh sản ở đây có cội nguồn từ tự nhiên, nơi con người và sinh vật sinh ra và phát triển. - Qua tín ngưỡng thờ Mẫu chúng ta hiểu cách con người xưa sùng bái hóa tự nhiên chính là để bảo vệ tự nhiên. - Từ đây, tín ngưỡng thờ Mẫu mang trên mình diện mạo mới vừa truyền thống lại rất hiện đại. - Tín ngưỡng thờ Mẫu ở Hải Phòng có sự tiếp nối và phát triển dựa trên đặc trưng của vùng miền và nhu cầu về đời sống của nhân dân tại Hải Phòng. - Tuy nhiên bản sắc, đặc trưng của tín ngưỡng thờ Mẫu vẫn được giữ gìn và không ngừng phát huy ảnh hưởng của mình trước xu thế của thời đại.. - thời tín ngưỡng thờ Mẫu đã phản ảnh chân thực niềm tin của người dân vào các thế lực siêu nhiên mà ở đây chính là Mẫu và hội đồng các thánh. - Thứ nhất: Tín ngưỡng thờ Mẫu đã khẳng định niềm tin và sức mạnh tối cao của Mẫu đến đời sống văn hóa tinh thần người dân. - Tất cả những gì gần gũi với cuộc sống thường nhật đã được tín ngưỡng thờ Mẫu hướng đến, qua đó cho thấy được tính phổ dụng và niềm tin tối cao vào đức thánh Mẫu cũng như hội đồng các thánh được thờ trong tín ngưỡng đối với đời sống văn hóa tinh thần của người dân.. - Thứ hai: tín ngưỡng thờ Mẫu đặt vấn đề giải thoát cho con người ngay tại cuộc sống trần gian.. - Chính vì vậy, biểu hiện niềm tin của tín ngưỡng thờ Mẫu Hải Phòng cũng được thể hiện rất riêng thông qua việc thực hành nghi lễ ở nơi đây.. - Trên lãnh thổ nước ta, tín ngưỡng thờ Mẫu có mặt ở cả Bắc – Trung và Nam bộ;. - Nghi lễ Hầu đồng là một nghi lễ đặc biệt và không thể thiếu trong tín ngưỡng thờ Mẫu. - Chính những nét đặc trưng của tín ngưỡng thờ Mẫu ở Hải Phòng đã tạo nên cho tín ngưỡng thờ Mẫu những nét riêng, từ đó ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống văn hóa tinh thần người dân ở Hải Phòng. - Đời sống văn hóa tinh thần của người dân không ngừng được phát triển và nâng cao cũng do những ảnh hưởng tích cực của tín ngưỡng và những ảnh hưởng tích cực đó đã và đang hoàn thiện và ngày càng phát triển hơn.. - văn hóa. - Chính sự ổn định về tình hình kinh tế, văn hóa, chính trị đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tín ngưỡng thờ Mẫu ở Hải Phòng. - Hiện nay ở Hải Phòng, Phật giáo và tín ngưỡng thờ Mẫu luôn có sự giao thoa với nhau. - Bên cạnh đó, Nho giáo và Đạo giáo cũng khẳng định được vị trí của mình trong tín ngưỡng thờ Mẫu. - Nói tóm lại, qua chương 1, chúng ta đã phần nào hiểu được một số đặc điểm khái quát của tín ngưỡng và tín ngưỡng thờ Mẫu. - Tất cả những đặc điểm đó đã được thể hiện rõ nét trong đời sống sinh hoạt tín ngưỡng của người dân Hải Phòng hiện nay. - Tín ngưỡng thờ Mẫu có những chức năng xã hội cần thiết về phương diện văn hóa, đời sống văn hóa tinh thần của người dân Hải Phòng nói riêng cũng như nhiều địa phương khác trên cả nước nói chung. - Bởi vậy, có thể nói rằng, tín ngưỡng, tôn giáo và cụ thể ở đây là tín ngưỡng thờ Mẫu ở Hải Phòng là một bộ phận không thể thiếu của tín ngưỡng tôn giáo Việt Nam. - Điều này thể hiện tín ngưỡng thờ Mẫu nơi đây phần nào đáp ứng được những nhu cầu, mong muốn của các tín đồ tham gia. - Tín ngưỡng thờ Mẫu ở Hải Phòng còn mang nét đặc trưng riêng thông qua hệ thống những vị Thánh được phối thờ cùng với hội đồng Tam, Tứ phủ.. - tín ngưỡng thờ Mẫu thường là gặp những biến cố lớn trong cuộc đời khiến họ có sự thay đổi lớn về nhận thức tâm linh. - Do vậy, việc đánh giá những ảnh hưởng của tín ngưỡng Thờ Mẫu đến người dân Hải Phòng có một ý nghĩa quan trọng để phát huy những giá trị tích cực của tín ngưỡng thờ Mẫu trong đời sống xã hội.. - Tín ngưỡng thờ Mẫu gần như tuyệt đối hóa năng lực siêu nhiên của Mẫu và hội đồng các thánh được thờ. - phương diện tinh thần, tín ngưỡng thờ Mẫu còn có những ảnh hưởng không nhỏ đến phương diện lối sống của người dân Hải Phòng.. - Điều này đã được minh chứng rõ nét trong tín ngưỡng thờ Mẫu ở Hải Phòng. - Đời sống văn hóa tinh thần của người dân được nâng cao, được cố kết một cách chặt chẽ thông qua những sinh hoạt tín ngưỡng mà cụ thể ở đây là tín ngưỡng thờ Mẫu. - Sự cố kết này được nâng lên nhờ sự linh thiêng của các Mẫu và các thần trong tín ngưỡng thờ Mẫu. - Tín ngưỡng thờ Mẫu cũng không tránh khỏi có những hạn chế như vậy. - Những biểu hiện tiêu cực trên về đạo đức, lối sống trong xã hội hiện nay đã một phần khiến cho môi trường trong tín ngưỡng thờ Mẫu bị vẩn đục. - Tín ngưỡng thờ Mẫu đã đem đến cho họ những niềm tin như vậy thông qua những nghi lễ đặc sắc và riêng biệt của mình. - Chính điều đó đã làm nên sức ảnh hưởng không nhỏ của tín ngưỡng đến đời sống văn hóa tinh thần người dân nơi đây.. - Họ sẽ bị những giá trị vật chất khỏa lấp đi những giá trị vô giá về mặt tinh thần mà tín ngưỡng thờ Mẫu đem lại trong cuộc sống.. - Cùng với đó là những nghi lễ khác của tín ngưỡng thờ Mẫu cũng bị lợi dung triệt để: như nghi lễ trình giầu, nghi lễ tôn nhang. - Ảnh hưởng của cơ chế mới không chỉ trong lĩnh vực kinh tế mà còn trong tất cả các lĩnh vực khác của đời sống xã hội trong đó có hoạt động của tín ngưỡng thờ Mẫu. - Vì vậy, những ảnh hưởng của tín ngưỡng thờ Mẫu ở hải Phòng trên thực tế đã có những biến đổi khác trước. - Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận rằng, ảnh hưởng của tín ngưỡng thờ Mẫu hiện nay còn thấm sâu trong đời sống văn hoá tinh thần của nhiều gia đình và cộng đồng dân cư ở Hải Phòng. - Do đó, không thể ngăn cản chức năng và vai trò xã hội của tín ngưỡng thờ Mẫu đối với cư dân và cộng đồng xã hội nơi đây.. - Tín ngưỡng thờ Mẫu Hải Phòng ra đời từ sự tồn tại xã hội, phát triển trong những điều kiện lịch sử xã hội phù hợp, nó tác động đến mọi mặt của. - Tín ngưỡng thờ Mẫu là loại hình tín ngưỡng dân gian đã có từ hàng nghìn năm nay, đã ăn sâu vào đời sống tinh thần vào ý thức của người dân và trở thành một phần không thể thiếu để tạo nên bản sắc văn hóa Việt. - Chính vì vậy chúng ta cần phải có những hành động tích cực trong việc thừa nhận và phổ biến những giá trị văn hóa tốt đẹp của tín ngưỡng thờ Mãu trong đời sống nhân dân và trong xã hội. - Qua thực trạng về tình hình tôn giáo, tín ngưỡng và ảnh hưởng của tín ngưỡng thờ Mẫu trong đời sống văn hóa tính thần người dân ở Hải Phòng bao gồm cả những mặt tích cực và hạn chế đan xen lẫn nhau. - giá trị truyền thống của tín ngưỡng thờ Mẫu đến đời sống văn hóa tinh thần của người dân Hải Phòng nói riêng và Việt Nam nói chung.. - Tùy từng giai đoạn lịch sử dân tộc đều có một học thuyết tôn giáo, tín ngưỡng nắm vai trò chủ đạo đối với đời sống văn hóa tinh thần của xã hội. - Tín ngưỡng, tôn giáo tham gia vào tất cả các hoạt động và mọi lĩnh vực của đời sống văn hóa tinh thần và nhất là tín ngưỡng thờ Mẫu ở các đại phương với các hình thái biểu hiện khác nhau sẽ đem đến những ảnh hưởng khác nhau đối với đời sống văn hóa tinh thần người dân từng địa phương. - Nhưng cho dù tín ngưỡng thờ Mẫu có những ảnh trên các khía cạnh cụ thể của đời sống văn hóa tinh thần đậm nét hay không đậm nét thì đã cùng với các tín ngưỡng, tôn giáo khác tạo thành một bộ phận không thể tách rời của văn hóa dân tộc. - Tín ngưỡng thờ Mẫu ở Hải Phòng cùng với các tín ngưỡng, tôn giáo khác ở trong nước và trên thế giới trong thời đại toàn cầu hóa đang đứng trước nhiều thời cơ và thách thức. - Luận văn đã trình bày ảnh hưởng của tín ngưỡng thờ Mẫu đến đời sống văn hóa tinh thần người dân ở Hải Phòng hiên nay và đề ra một số giải pháp có tính khả thi nhằm bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa tích cực, hạn chế, ngăn chặn những biểu hiện lạc hậu của tín ngưỡng thờ Mẫu ở Hải Phòng.. - Vũ Thị Thu An (2013), “Tìm hiểu nghi lễ thờ cúng của tín ngưỡng thờ Mẫu ở Kiến An – Hải Phòng”, Luận văn Thạc sỹ Triết học.. - Nguyễn Đăng Duy (2001), Các hình thái tín ngưỡng tôn giáo Việt Nam, Nxb Văn hóa Thông tin, Hà Nội.. - Mai Thanh Hải (2005), Tìm hiểu tín ngưỡng truyền thống Việt Nam, Nxb Văn hóa Thông tin, Hà Nội.. - Vũ Ngọc Khánh (2001), Tín ngưỡng dân gian Việt Nam, Nxb.Văn hoá dân tộc.. - Phan Thị Kim (Thích Đàm Kiên) (2011), “Tìm hiểu mối quan hệ giữa Phật giáo và tín ngưỡng thờ Mẫu ở khu vực Bắc Bộ”, Luận văn Thạc sĩ Tôn giáo học.. - Nguyễn Minh San (2006), Những thần nữ danh tiếng trong văn hóa tín ngưỡng Việt Nam, Nxb Phụ nữ, Hà Nội.. - Nguyễn Minh San (1998), Tiếp cận tín ngưỡng dân giã Việt Nam, Nxb Văn Hóa Dân Tộc, Hà Nội.. - Ngô Đức Thịnh (2001), Tín ngưỡng văn hóa tín ngưỡng ở Việt Nam, Nxb Khoa Học Xã Hội, Hà Nội.. - Nguyễn Hữu Thông (1995), Tín ngưỡng thờ Mẫu ở miền Trung Việt Nam, Nxb Thuận Hóa, Huế.. - Nguyễn Tài Thư (1994), Tôn giáo và tín ngưỡng hiện nay, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội.. - Đặng Nghiêm Vạn (1996), Về tôn giáo tín ngưỡng Việt Nam hiện nay, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt