Ứng dụng mô hình toán trong quyết định tài chính công ty

0 bli0 0ll \i 0i0 Ii0
0il 0l hlK Ih IiK l0 0 ll XlK

X8: !001 !! 11 I0

hU !hlL! lL !l . !UYL! !l!h llLU
!hJ! !hlL! UU . !UYL! !l!h llLU
|. !UYL! hl hU hlL!
!. `U hl lL l!!

2003 2004
i
MUC LUC

Trang
CHUONG z: GIOI THIEU CONG TRNH NGHIEN CUU...............................z
1.1 TINH CAP THIT C!A VIC NCHIN C!! TAI ........................................ 1
1.2 XAC INH VAN NCHIN C!!....................................................................... 2
1.3 CA! HOI VA M!C TI! NCHIN C!!.............................................................. 3
1.4 PH!ONC PHAP NCHIN C!! ............................................................................. 4
1.5 NOI !NC NCHIN C!!...................................................................................... 5
1.6 Y NCHA VA !NC !NC C!A TAI NCHIN C!!..................................... 6
CHUONG z: CO SO LY THUYET VE MO HNH TAI CHNH VA NHU NG
@UYET |NH TRONG TAI CHNH CONG TY..............................................
2.1 TONC Q!AN V NH!NC Q!YT INH TRONC TA I CHINH CONC TY...... 7
2.1.1 Quyof djnh dau fu................................................................................................ 7
2.1.2 Quyof djnh nguon von......................................................................................... 8
2.1.3 Quyof djnh phan phoI IoI nhuan hay chnh sach co fuc ................................... 9
2.1.4 Mof so quyof djnh khac frong faI chnh cong fy............................................... 9
2.2 TONC Q!AN V NH!NC MO HINH TRONC NCHIN C!! TAI CHINH..... 10
2.2.1 KhaI nIom vo mo hnh ........................................................................................ 10
2.2.2 Phan IoaI mo hnh............................................................................................... 11
2.2.3 Nhung you fo can ban cua mo hnh.................................................................... 13
2.2.4 Phuong phap xay dung va ung dung mo hnh frong quyof djnh faI chnh cong
fy........................................................................................................................... 14
2.3 NH!NC NN TANC IY TH!YT C!A MO HINH TAI CHINH...................... 17
2.3.1 ThoI gIa fIon fo .................................................................................................... 18
2.3.2 Quan ho gIua IoI nhuan va ruI ro ....................................................................... 29
CHUONG : HE THONG HOA CAC MO HNH SU DUNG TRONG @UYET
|NH TAI CHNH CONG TY.........................................................................q
3.1 CAC MO HINH S! !NC TRONC Q!YT INH A! T!............................. 39
3.1.1 Cac mo hnh frong quyof djnh dau fu faI san Iuu dong .................................... 39
Mo bnb quyct Jjnb ton quy ticn mat ................................................................ J0
Mo bnb quyct Jjnb Jau tu tai cbinb ngan ban................................................ 46
Mo bnb quyct Jjnb kboan pbai tbu bay cbinb sacb ban cbju bang boa ....... 4S
Mo bnb quyct Jjnb ton kbo ............................................................................... 60
3.1.2 Cac mo hnh frong quyof djnh dau fu faI san co djnh...................................... 62
Mo bnb quyct Jjnb mua sam tai san co Jjnb moi ........................................... 62
Mo bnb quyct Jjnb tbay tbc tai san co Jjnb cu ............................................... 6J
Mo bnb quyct Jjnb Jau tu Ju an...................................................................... 64
3.1.3 Mo hnh quyof djnh dau fu faI chnh daI han ................................................... 65
Mo bnb Jjnb gia trai pbicu............................................................................... 66
Mo bnb Jjnb gia co pbicu.................................................................................. 71
Mo bnb Jjnb gia quycn cbon............................................................................. 74
ii
3.1.4 Cac mo hnh frong quyof djnh quan ho gIua chI ph bIon doI va chI ph co
djnh....................................................................................................................... 77
Pban ticb boa oon................................................................................................ 70
Pban ticb Jo bay boat Jong S0
3.2 Cac mo hnh frong quyof djnh nguon von.............................................................. 82
Mo bnb quyct Jjnb cbi pbi su Jung no ................................................................. SJ
Mo bnb quyct Jjnb cbi pbi su Jung oon co pban uu Jai..................................... SJ
Mo bnb quyct Jjnb cbi pbi su Jung oon co pban pbo tbong............................... S4
Mo bnb quyct Jjnb cbi pbi su Jung oon trung bnb............................................ S6
3.3 MOT SO MO HINH Q!YT INH KHAC TRONC TAI CHINH CONC TY..... 86
3.3.1 Mo hnh quyof djnh fIon Iuong hIou qua ............................................................ 86
3.3.2 Mo hnh quyof djnh hnh fhuc chuyon fIon....................................................... 87
3.4 KT I!AN............................................................................................................... 89
CHUONG q: KHAO SAT THUC TRANG SU DUNG MO HNH TRONG @UYET
|NH TAI CHNH CONG TY.........................................................................qo
4.1 KHAO SA T TH!C TRANC Q!A N TRI TAI CHINH OANH NCHIP NAM
2000 .......................................................................................................................... 90
4.1.1 Mo fa cuoc khao saf............................................................................................. 90
4.1.2 Kof qua khao saf.................................................................................................. 93
Tbuc banb quan trj ticn mat .............................................................................. 0J
Tbuc banb quan trj kboan pbai tbu .................................................................. 06
Tbuc banb quan trj ton kbo ............................................................................... 07
4.1.3 Nhan xof va kof Iuan .......................................................................................... 98
4.2 KHAO SA T TH!C TRANC S! !NC CAC MO HINH TRONC Q!YT INH TAI
CHINH CONC TY NAM 2004................................................................................ 100
4.2.1 Mo fa cuoc khao saf............................................................................................. 100
4.2.2 Kof qua khao saf.................................................................................................. 101
Tnb bnb buy Jong oon kinb Joanb................................................................. 101
Tnb bnb Jao tao, bicu bict oa su Jung cac mo bnb tai cbinb ..................... 102
Kba nang sinb /oi oa tbuc ticn ra quyct Jjnb Jau tu ....................................... 102
Co so cua oicc ra quyct Jjnb su Jung tai san.................................................... 104
Hicu bict, ung Jung cac mo bnb tai cbinb....................................................... 104
Kct /uan oc nbu cau ung Jung cac mo bnb tai cbinb .................................... 106
anb gia nbu cau Jjcb ou tu oan quan /y tai cbinb......................................... 106
4.2.3 Nhan xof va kof Iuan .......................................................................................... 106
4.3 NHAN INH CH!NC V TH!C TRANC Q!AN TRI TAI CHINH CONC TY
HIN NAY ............................................................................................................... 107
CHUONG : HUO NG DAN UNG DUNG CAC MO HNH TRONG @UYET |NH
TAI CHNH CONG TY...................................................................................zoB
5.1 X!AT CH!NC V !NC !NC CAC MO HINH TRONC Q!YT INH TAI
CHINH CONC TY O VIT NAM........................................................................... 108
5.1.1 Tao nhan fhuc vo cac mo hnh faI chnh........................................................... 108
5.1.2 CIaI quyof mau fhuan IoI ch khI ra quyof djnh................................................ 110
iii
5.1.3 Thay doI hanh vI ra quyof djnh.......................................................................... 111
5.1.4 Kch fhch nhu cau su dung cac mo hnh faI chnh........................................... 112
5.1.5 CIaI quyof su baf fuong fhch gIua mo hnh va moI fruong faI chnh ............. 112
5.1.6 Xay dung ho fhong fhu fhap fhong fIn .............................................................. 113
5.1.7 !ng dung cac mo hnh faI chnh phuc vu vIoc ra quyof djnh........................... 114
5.1.8 KIom nghIom va hoan fhIon mo hnh................................................................ 114
5.2 H!ONC AN !NC !NC CAC MO HINH TRONC Q!YT INH TAI CHINH
CONC TY ................................................................................................................. 115
5.2.1 Huong dan ung dung cac mo hnh quyof djnh dau fu ....................................... 115
Huong Jan ung Jung mo bnb Baumo/ ............................................................. 116
Huong Jan ung Jung mo bnb Mi//cr-Orr......................................................... 110
Huong Jan ung Jung cac mo bnb quan /y kboan pbai tbu............................. 120
Huong Jan ung Jung mo bnb EOQ.................................................................. 127
Huong Jan ung Jung mo bnb DCF .................................................................. 12S
Huong Jan ung Jung mo bnb CAPM............................................................... 1J2
Huong Jan ung Jung mo bnb Jjnb gia tra i pbicu .......................................... 1J4
Huong Jan ung Jung mo bnb GorJon.............................................................. 1J6
5.2.2 Huong dan ung dung cac mo hnh frong quyof djnh quan ho gIua chI ph bIon doI
va chI ph co djnh................................................................................................ 137
5.2.3 Huong dan ung dung cac mo hnh quyof djnh nguon von ................................ 139
Huong Jan ung Jung mo bnb quyct Jjnb nguon tai tro ngan ban................ 1J0
Huong Jan ung Jung mo bnb quyct Jjnb nguon tai tro Jai ban................... 141
5.3 X!AT CAC CONC TY !NC !NC TH! NCHI M CAC MO HINH TAI
CHINH A !OC H THONC HOA VA H!ONC AN S! !NC.................. 148

iv
DANH MUC CAC BANG

Trang
ang 2.1: Phan IoaI mo hnh ......................................................................................... 12
ang 2.2: Cach fnh IoI nhuan ky vong va phuong saI ................................................ 31
ang 3.1: ChI ph co hoI ................................................................................................. 42
ang 3.2: ChI ph gIao djch............................................................................................ 42
ang 3.3: Tong chI ph.................................................................................................... 43
ang 3.4: u bao muc fang doanh fhu va fy Io no kho doI.......................................... 57
ang 3.5: Phan fch IoI ch va chI ph fhoo fung chnh sach ban chju ....................... 59
ang 3.6: Mo fa ngan Iuu khI dau fu faI san co djnh moI ........................................... 63
ang 3.7: Mo fa ngan Iuu khI fhay fho faI san co djnh............................................... 64
ang 3.8: Mo fa ngan Iuu khI dau fu vao mof du an.................................................... 65
ang 3.9: Anh huong cua don bay hoaf dong Ion IoI nhuan........................................ 78
ang 4.1: Co cau cac doanh nghIop duoc khao saf fhoo nganh va hnh fhuc so huu. 91
ang 4.2: Phan phoI cua mau fhoo hnh fhuc so huu frong cung nganh .................... 92
ang 4.3: ac dIom cua cac doanh nghIop fham gIa khao saf .................................... 92
ang 4.4: Thuc hanh Iap ko hoach fIon maf................................................................. 93
ang 4.5: Thuc hanh quyof djnh fon quy fIon maf....................................................... 94
ang 4.6: Tnh hnh fhIou huf hoac fhang du fIon maf ............................................... 95
ang 4.7: oanh fhu va chnh sach ban chju hang hoa-djch vu .................................. 96
ang 4.8: Muc do fhuong xuyon xom xof khoan phaI fhu va no qua han................... 96
ang 4.9: Ty Io no qua han so voI doanh fhu ............................................................... 97
ang 4.10: Muc do fhuong xuyon Iap ko hoach va xom xof fon kho ........................... 97
ang 4.11: Co so cho vIoc quyof djnh muc fon kho vavIoc su dung mo hnh OQ.... 98
ang 5.1: ang fnh PS fhoo 3 phuong an faI fro ..................................................... 143

v
DANH MUC CAC HNH

Trang
Hnh 1.1: Mo fa van do nghIon cuu ............................................................................... 3
Hnh 2.1: Quan ho gIua cac bIon frong mo hnh........................................................... 14
Hnh 2.2: Mo fa dong fIon.............................................................................................. 21
Hnh 2.3: Mo fa dong nIon kIm...................................................................................... 22
Hnh 2.4: Kof hop haI chung khoan A va do caf gIam ruI ro................................... 36
Hnh 2.5: RuI ro ho fhong va ruI ro phI ho fhong ........................................................ 38
HInh 3.1: Tong chI ph gIu fIon maf.............................................................................. 40
Hnh 3.2: Tnh hnh fon quy fIon maf cua cong fy K................................................... 41
Hnh 3.3: Mo hnh MIIIor-Orr ........................................................................................ 44
Hnh 3.4: Mo hnh quyof djnh noI Iong chnh sach ban chju ...................................... 50
Hnh 3.5: Mo hnh quyof djnh fhaf chaf chnh sach ban chju .................................... 51
Hnh 3.6: Mo hnh quyof djnh mo rong fhoI han ban chju.......................................... 53
Hnh 3.7: Mo hnh quyof djnh ruf ngan fhoI han ban chju ......................................... 54
Hnh 3.8: Mo hnh quyof djnh fang fy Io chIof khau ................................................... 55
Hnh 3.9: Mo hnh quyof djnh gIam fy Io chIof khau................................................... 57
Hnh 3.10: Mo hnh quyof djnh fhay doI chnh sach ban chju khI co ruI ro .............. 58
Hnh 3.11: Mo hnh quyof djnh ban chju hang hoa...................................................... 59
Hnh 3.12: Tnh hnh fon kho fhoo fhoI gIan ............................................................... 61
Hnh 3.13: Phan fch hoa von........................................................................................ 79
Hnh 4.1: Co cau doanh nghIop fhoo nganh.................................................................. 91
Hnh 4.2: Co cau doanh nghIop fhoo hnh fhuc so huu ................................................ 91
Hnh 5.1: Mo fa cac do xuaf vo ung dung mo hnh faI chnh ...................................... 109
Hnh 5.2: Mo hnh quyof djnh noI Iong chnh sach ban chju ...................................... 121
Hnh 5.3: Mo hnh quyof djnh fhaf hcaf chnh sach ban chju .................................... 122
Hnh 5.4: Mo hnh quyof djnh mo rong fhoI han ban chju.......................................... 124
Hnh 5.5: Mo hnh quyof djnh ruf ngan fhoI han ban chju ......................................... 125
Hnh 5.6: Mo hnh quyof djnh fang fy Io chIof khau ................................................... 126
Hnh 5.7: Mo hnh quyof djnh gIam fy Io chIof khau................................................... 126
Hnh 5.8: Mo fa mo hnh chIof khau dong fIon |CI)................................................. 129
Hnh 5.9: Cac buoc fIon hanh khI ung dung mo hnh CI ......................................... 130
Hnh 5.10: Phan fch hoa von........................................................................................ 138
Hnh 5.11: Cac quyof djnh Iua chon nguon faI fro ngan han ...................................... 139
Hnh 5.12: o fhj xac djnh dIom bang quan fhoo ba phuong an faI fro ..................... 145

vi
DANH MUC CAC TU VIET TAT

T tat Tieng Anh Tieng Viet
CAPM = CapIfaI Assof PrIcIng ModoI Mo hnh djnh gIa faI san von
CI = Iscounfod Cash IIovs Mo hnh chIof khau dong fIon
OI = ogroo of OporafIng Iovorago o bay hoaf dong
IT = arnIngs oforo Inforosf and Tax IoI nhuan fruoc fhuo va IaI
OQ = conomIc Ordor QuanfIfy Mo hnh Iuong daf hang kInh fo
PS = arnIngs por Sharo IoI nhuan fron moI co phan
IRR = InfornaI Rafo of Rofurn Suaf sInh IoI noI bo
M/T = MaII Transfor Chuyon fIon bang fhu
NPV = Nof Prosonf VaIuo HIon gIa fhuan
SWIIT = SocIofy for WorIdvIdo Inforbank
IInancIaI ToIocomunIcafIons
Chuyon fIon qua mang cu a hIop hoI vIon fhong
faI chnh IIon ngan hang foan cau
T/T = ToIographIc Transfor Chuyon fIon bang dIon
YTC = YIoId To CaII IoI suaf fraI phIou Iuc fhu hoI
YTM = YIoId To MafurIfy IoI suaf fraI phIou Iuc dao han
WACC = WoIghfod Avorago Cosf of CapIfaI ChI ph su dung von frung bnh

Chng 1: Gii thieu cong trnh nghien cu
Chng 1:

GII THIEU CONG TRNH NGHIEN CU

1.1 TNH CA P THKT CA VK C NGHK N C OK TA

Trong fhuc fIon hoaf dong, ban gIam doc cong fy noI chung va gIam doc faI chnh
noI rIong fhuong xuyon dung fruo c nhung quyof djnh kInh doanh co IIon quan cha f
cho don cac van do faI chnh cua cong fy. Cha ng han cong fy co non dau fu mof du
an mo rong san xuaf kInh doanh hay khong7 Cong fy co non ky kof mof hop dong
xuaf hoac nhap khau frong dIou kIon fy gIa hoI doaI bIon dong hay khong7 Cong
fy non fnh foan quyof djnh fon quy fIon ma f faI cong fy va fIon guI ngan hang
nhu fho nao cho foI uu7 Va con raf nhIou van do khac nua gIam doc cong fy can ra
quyof djnh. Nhung quyof djnh nay fhuong dong vaI fro quan frong, doI khI fruc
fIop anh huong don su fhanh baI cua cong fy. o ra quyof djnh fruoc nhung fnh
huong fron, mof so gIam doc cong fy hoac Ia quyof djnh fhoo cam fnh cua mnh,
dua vao nhung kInh nghIom ca nhan, hoac Ia quyof djnh mo f cach ngau nhIon,
dua fron co so pho fhac cho su may ruI. Han nhIon nhung quyof djnh nhu vay raf
do dan don saI Iam va gay fon fhaf cho cong fy, dac bIof Ia fon fhaf cho co dong Ia
chu so huu cong fy nhung khong fruc fIop dIou hanh cong fy. Iou nay van fhuong
xuyon xay ra do cac nha quan Iy fhIou cong cu quan frj khoa hoc va fhIou nang Iuc
ung dung cac cong cu do vao fhuc fIon.
Kof qua khao saf fhuc fIon quan frj faI chnh cua 150 doanh nghIop vua va
nho dong fron dja ban fhanh pho Ho Ch MInh na m 2000
1
cho fhay phan Ion cac
doanh nghIop chua chu frong Iam don quan frj faI chnh ma chI fap frung vao
cong fac ko foan, nham Iap ra cac bao cao faI chnh fhoo quI djnh cua o TaI
Chnh. NgoaI ra, hau hof cac nha quan Iy chu chof bao gom chu doanh nghIop,
gIam doc va ko foan fruong dou raf f hIou bIof va su dung cac mo hnh frong vIoc

1
Nguyen Ninh Kieu (2000), Thc hanh quan tr von lu ong trong cac doanh nghiep va va nho, Tap
ch Phat Trien Kinh Te
2
ra quyof djnh quan Iy. Kof qua Ia, hIou qua quan Iy doanh nghIop noI chung va
quan Iy faI chnh noI rIong khong cao va phu fhuoc vao kInh nghIom va y ch chu
quan do da so cac quyof djnh faI chnh dou duoc fhuc hIon dua vao kInh nghIom,
fhIou co so Iy fhuyof, fhIou su ho fro cua cac mo hnh ra quyof djnh.
Tu cac quan saf fhuc fIon quan Iy faI chnh cong fy, fhong qua cac cuoc frao
doI voI mof so gIam doc cong fy faI VIof Nam va qua qua frnh nghIon cuu kInh
nghIom quan Iy o cac nuoc cho fhay rang nhu cau fhuc hIon nghIon cuu nham dua
ra nhung mo hnh ra quyof djnh co fho ung dung frong fhuc fIon ra quyof djnh faI
chnh cua doanh nghIop vua mang fnh cha f khoa hoc, djnh Iuong vua phu hop voI
moI fruong quan Iy cua VIof Nam da fro fhanh mof nhu cau cap fhIof. Kof qua
nghIon cuu do faI nay co y nghIa raf quan frong doI voI fhuc fIon quan frj faI
chnh cong fy. No cung cap cho nhung nha quan frj fhu c hanh cong cu phan fch
va ra quyof djnh faI chnh mang fnh khoa hoc, co co so va co fnh djnh Iuong.

1.2 XAC O|NH VA N OK NGHK N C

Nhu duoc frnh bay o fron, nhu cau cap fhIof cua fhuc fIon quan frj faI chnh cong
fy VIof Nam Ia Iam sao co duoc cac mo hnh ra quyof djnh co fnh khoa hoc, co
fnh ung dung cao. Van do cua fhuc fIon quan Iy, cung chnh Ia van do fhu fhach
danh cho cac nha nghIon cuu khoa hoc, Ia Iam sao chon Iua fu Iy fhuyof faI chnh
cac mo hnh ra quyof djnh huu ch, fu do hIou chInh cho phu hop, va huong dan su
dung, qua do co fho dua cac cong cu Iy fhuyof vao fhuc fIon, dom IaI cac gIa frj
fhuc su cho fhuc fIon quan Iy faI chnh cua cac cong fy VIof Nam. Nhu vay, van do
daf ra cho do faI nghIon cuu nay Ia xuy Jung nhu ng mo hnh ru guyel Jjnh
lui chlnh lhlch hop co lhe ung Jung lrong lhuc lien guun Iy nhum ho lro
cho cuc nhu guun Iy lrong riec ru guyel Jjnh lui chlnh cong ly.
ay Ia van do nghIon cuu vua moI mo vua co fnh huu ch cao o VIof Nam
hIon nay. No moI mo v mac du Iy fhuyof faI chnh cong fy da phaf frIon o mo f
muc do cao, nhung vIoc ung dung cac mo hnh Iy fhuyof nay vao fhuc fIon quan Iy
cong fy VIof Nam chua fhuc su duoc fhuc hIon frong mof nghIon cuu nao fruoc
3
day. Van do nghIon cuu nay co fnh huu ch cao v kof qua nghIon cuu so Ia mo f
cam nang ung dung cac mo hnh ra quyof djnh co fnh khoa hoc vao fhuc fIon
quan Iy faI chnh cua cong fy VIof Nam frong moI fruong hIon nay.
Hnh 1.1 duoI day mo fa qua frnh xu Iy fhong fIn va ra quyof djnh faI
chnh frong cong fy.

HInh 1.1: Mo fa van do nghIon cuu

1.3 CA HO VA MC TK NGHKN C

o co fho gIaI quyof duoc van do can nghIon cuu fron day, nhIom vu quan frong
dau fIon cua do faI nghIon cuu nay Ia danh gIa nhu cau cua cong fy VIof Nam doI
voI vIoc su dung cac mo hnh ra quyof djnh faI chnh. Cac cau hoI cho phan nay
nhu sau:

Trong fhuc fIon hoaf dong cong fy, cac nha quan Iy fhuong xuyon doI maf
voI nhung IoaI quyof djnh faI chnh nao7 Cau hoI nay so duoc fra IoI frong
chuong 2.
Cac nha quan Iy fhuc hIon vIoc ra quyof djnh faI chnh nhu fho nao7 Cau
hoI nay so duoc fra IoI frong chuong 4.
Thong tin au vao
Mo hnh x
ly
Thong tin au ra Quyet nh tai chnh
Van e nghien cu: Lam the
nao e xay dng va ng dung cac
mo hnh phu hp trong viec ra
quyet nh tai chnh cong ty.
Nha quan ly:
Chu doanh nghiep
Giam oc
4
Nhu cau va kha nang ung dung nhung mo hnh frong quyof djnh faI chnh
o VIof Nam hIon nay ra sao, xof vo ca haI phuong dIon Iy Iuan va fhuc
fIon7 Cau hoI nay so duoc fra IoI frong chuong 4.
Mo hnh faI chnh co y nghIa quan frong nhu fho nao doI voI cac nha quan
Iy va Iam fho nao ung dung mo hnh frong vIoc ra quyof djnh faI chnh
cong fy7 Cau hoI nay so duoc kof hop fra IoI frong chuong 3 va chuong 5.

NhIom vu quan frong fIop fhoo Ia chon Iua fu Iy fhuyof quan frj faI chnh cong fy
cac mo hnh ra quyof djnh huu ch, hIou chInh cho phu hop fhuc fIon quan Iy faI
chnh VIof Nam, va huong dan ung dung cac mo hnh vao fhuc fIon quan Iy faI
chnh cong fy VIof Nam. Cac muc fIou cu fho cho nhIom vu nay nhu sau:

Ho fhong hoa va Iuong hoa nhung quyof djnh faI chnh ma cong fy fhuong
xuyon phaI doI pho.
Ho fhong hoa cac mo hnh phu hop voI fung IoaI quyof djnh frong hoaf
dong faI chnh cong fy.
NghIon cuu cach fhuc ung dung cac mo hnh faI chnh do gIaI quyof van do
va fm ra phuong an foI uu cho fung IoaI quyof djnh.
Huong dan cho nha quan Iy ung dung cac mo hnh vao fhuc fIon ra quyof
djnh faI chnh cong fy.

1.4 PHONG PHAP NGHK N C

ay Ia do faI nghIon cuu ung dung Iy fhuyof vao fhuc fIon quan Iy o VIof Nam
hIon nay. Nhu da do cap frong phan muc fIou nghIon cuu, fruoc hof cong frnh
nghIon cuu nay so khao saf fhuc fIon quan frj faI chnh doanh nghIop do danh gIa
fhuc frang va mo fa dong fhaI cua nha quan Iy frong vIoc ra cac quyof djnh faI
chnh. Ko don so xom xof nhung dIou kIon va xay dung nhung mo hnh phu hop co
fho su dung nhu Ia cong cu phuc vu vIoc ra quyof djnh faI chnh. CuoI cung, nhung
mo hnh sau khI da duoc xay dung so duoc kIom djnh do danh gIa kha nang ung
5
dung vao fhuc fIon. o vay do faI nay su dung kof hop nhIou phuong phap nghIon
cuu khac nhau nham fan dung fnh cha f ho p Iy va uu vIof cua fung IoaI phuong
phap nghIon cuu khoa hoc.
Pbuong pbap ngbicn cuu Ju /icu tbu cap duoc su dung do nghIon cuu co so
Iy Iuan nham daf non fang cho vIoc xay dung mo hnh frong quyof djnh faI chnh
cong fy. Phuong phap nay duoc su dung do xom xof, fm foI, ho fhong hoa va fo m
faf faf ca nhung kof qua nghIon cuu co IIon quan don do faI nay da duoc fIon hanh
frong va ngoaI nuoc. Tron co so do, hIou duoc cac nha nghIon cuu dI fruoc da co
nhung cong frnh nghIon cuu nao, kof qua ra sao do co fho su du ng hoac nghIon
cuu bo sung frong cong frnh nghIon cuu nay.
Pbuong pbap ngbicn cuu Ju /icu so cap cung duoc su dung nha m fhu fhap
va phan fch fhong fIn IIon quan don fhuc frang va nhu cau ung dung mo hnh
frong fhuc fIon quan Iy o VIof Nam. o fhu fhap du IIou so cap phuc vu cho vIoc
nghIon cuu do faI nay, mo f cuoc khao saf vo fhuc hanh quan frj faI chnh o 150
doanh nghIop vua va nho dong fro n dja ban Thanh pho Ho Ch MInh da duoc fIon
hanh nam 2000. NgoaI ra, con co 10 cuoc phong van fruc fIop gIam doc va ko foan
fruong da duoc fIon hanh frong nam 2002 va mof cuoc khao saf nua da duoc fIon
hanh vao cuoI nam 2003 va dau 2004 doI voI 27 cong fy. anh sach cac cong fy
fham gIa fra IoI phong van duoc IIof ko o phu Iuc so 1. ua vao kof qua cac cuoc
khao saf nou fron co fho mo fa va ruf ra ko f Iuan vo fhuc fra ng quan Iy faI chnh
doanh nghIop o VIof Nam hIon nay, nhu duoc frnh bay frong chuong 4.
Trong qua frnh nghIon cuu xay dung mo hnh cac pbuong pbap pban ticb
Jjnb /uong trong quan /y da duoc su dung do dua ra nhung mo hnh phu hop cho
fung fnh huong quan frj. CuoI cung mof so cong fy duoc Iua chon do fham gIa su
dung fhu nghIom nham kIom djnh mof so mo hnh duoc xay dung.

1.5 NO ONG NGHK N C

o faI nghIon cuu nay duoc frnh bay fhanh 5 chuong. Chuong 1 gIoI fhIou do faI
va frnh ba y nhung va n do IIon quan don phuong phap Iuan frong nghIon cuu. Van
6
do co so Iy Iuan IIon quan don do faI so duoc frnh bay frong chuong 2 va 3.
Chuong 2 gIoI fhIou chI fIof vo cac IoaI quyof djnh frong faI chnh cong fy, dong
fhoI gIoI fhIou khaI nIom cung nhu co so Iy Iuan cua cac mo hnh frong faI chnh
cong fy. Chuong 3 ho fhong hoa faf ca nhung mo hnh fhuong duoc su dung frong
quyof djnh faI chnh cong fy. Chuong 4 nou Ion kof qua khao saf fhuc fIon vo fhuc
hanh quan frj faI chnh, nhu cau va kha nang ung dung mo hnh frong quyof djnh
faI chnh cong fy. Chuong 5, Ia chuong quan frong nhaf, frnh bay cach fhuc xay
dung mo hnh fuong ung voI fung fnh huong quan Iy cu fho va chI ro cach fhuc
ung dung mo hnh frong fhuc fIon quan Iy doI voI fung IoaI hnh doanh nghIop.

1.6 Y NGHA VA NG ONG C A OK TA NGHK N C

VIoc nghIon cuu do faI nay co y nghIa raf quan frong vo maf khoa hoc cung nhu
fhuc fIon. Vo maf khoa hoc, do faI nay gop phan cha f Ioc va hoan fhIon nhung mo
hnh Iy fhuyof phu hop voI dIou kIon va frnh do quan Iy cua VIof Nam. Nhung mo
hnh mang fnh chaf Iy fhuyof da duoc frnh bay raf nhIou frong sach gIao khoa
va cac cong frnh nghIon cuu faI chnh cong fy, nhung van do duoc gIaI quyof
frong do fa I nay Ia Iam fho nao do chaf Ioc va ung dung duoc nhu ng mo hnh nay
frong dIou kIon cua VIof Nam7 Cong frnh nghIon cuu nay so gIup hoan fhIon va
mo rong vIoc ung dung mo hnh vao quan Iy faI chnh cong fy frong dIou kIon VIof
Nam.
Vo maf fhuc fIon, do faI nay cung cap cho cac nha quan Iy cong cu huu hIou
frong vIoc phan fch va ra quyof djnh faI chnh mof cach co co so khoa hoc, chnh
xac dua fron non fang djnh Iuong va ung dung mo hnh foan hoc. VIoc nghIon cuu
fhanh cong va ung dung pho bIon kof qua nghIon cuu do faI nay so gop phan nang
cao hIou qua quan Iy faI chnh cong fy faI VIof Nam, dong fhoI cham duf fho I ky
nha quan Iy fhuc hIon vIoc ra quyof djnh mang nang cam fnh chu quan, do fhIou
cong cu phan fch djnh Iuong huu hIou.
Chacoq z: Cc sc lq thaqet oe mc hioh tol ehtoh oo ohaoq qaqet [oh tecoq tol ehtoh ecoq tq
Chng 2:

CO SO LY THUYET VE MO HNH TAI CHNH VA
NHUNG @UYET |NH TRONG TAI CHNH CONG TY

2.1 TONG QAN VK NH NG QYKT O|NH TRONG TA CHNH CO NG TY

Nhung quyof djnh frong faI chnh cong fy duoc ban nhIou nhaf frong quan frj faI chnh
va faI chnh cong fy. Thoo Van Horno va WachovIcz |2001) quan frj faI chnh quan fam
don mua sam, faI fro va quan Iy faI san cong fy fhoo muc fIou chung duoc do ra. Cung
quan nIom fuong fu nhu vay nhung McMahon |1993) chI fIof fhom rang quan frj faI
chnh quan fam don fm nguon von can fhIof cho mua sam faI san va hoaf dong cua cong
fy, phan bo cac nguon von co gIoI han cho nhung muc dch su dung khac nhau, bao dam
cho cac nguon von duoc su dung mof cach huu hIou va hIou qua do daf muc fIou do ra.
Cac fac gIa khac nhu roaIoy va Myors |1996), Ross va nhom fac gIa |2002) dou
fhong nha f cho rang faI chnh cong fy quan fam don vIoc dau fu, mua sam, faI fro va
quan Iy faI san doanh nghIop nham daf mu c fIou do ra. Qua nhung djnh nghIa nou fron
co fho fhay faI chnh cong fy IIon quan don ba IoaI quyof djnh chnh: quyof djnh dau fu,
quyof djnh huy dong nguon von, va quyof djnh quan Iy faI san. NgoaI ra con co raf nhIou
IoaI quyof djnh khac IIon quan don hoaf dong cua cong fy nhung frong pha m vI nghIon
cuu, do faI chI xom xof nhung IoaI quyof djnh nao co fho Iuong hoa va su dung mo hnh
do ra quyof djnh chu khong xom xof faf ca cac IoaI quyof djnh. uoI day chung foI so
frnh bay chI fIof hon vo fung IoaI quyof djnh chu you frong faI chnh cong fy.

2.1.1 Quyet d{nh du u tu

Quyof djnh dau fu Ia nhung quyof djnh IIon quan don: |1) fong gIa frj faI san va gIa frj
fung bo phan faI san |faI san Iuu dong va faI san co djnh) can co va |2) moI quan ho can
doI gIua cac bo phan faI san frong doanh nghIop. Trong ko foan chung fa da quon voI
hnh anh bang can doI faI san cua doanh nghIop. Quyof djnh dau fu gan IIon voI pha
bon fraI bang can doI faI san. Cu fho co fho IIof ko mof so quyof djnh vo dau fu nhu sau:

Quyof djnh dau fu faI san Iuu dong, bao gom:
Quyof djnh fon quy fIon maf

8
Quyof djnh fon kho
Quyof djnh chnh sach ban chju hang hoa
Quyof djnh dau fu faI chnh ngan han.

Quyof djnh dau fu faI san co djnh, bao gom:
Quyof djnh mua sam faI san co djnh moI
Quyof djnh fhay fho faI san co djnh cu
Quyof djnh dau fu du an
Quyof djnh dau fu faI chnh daI han.

Quyof djnh quan ho co cau gIua dau fu faI san Iuu dong va dau fu faI san co djnh,
bao gom:
Quyof djnh su dung don bay hoaf dong
Quyof djnh dIom hoa von.

Quyof djnh dau fu duoc xom Ia quyof djnh quan frong nhaf frong cac quyof djnh faI
chnh cong fy v no fao ra gIa frj cho doanh nghIop |HavavInI & VIaIIof, 2002). Mof
quyof djnh dau fu dung so gop phan Iam gIa fang gIa frj doanh nghIop, qua do, gIa fang
faI san cho chu so huu. Nguoc IaI, mof quyof djnh dau fu saI so Iam fon fha f gIa frj cong
fy, do do, Iam fhIof ha I faI san cho chu so huu cong fy.

2.1.2 Quyet d{nh nguo n von

Nou nhu quyof djnh dau fu IIon quan don bon fraI fh quyof djnh nguon von IaI IIon quan
don bon phaI cua bang can doI faI san. No gan IIon voI vIoc quyof djnh non Iua chon IoaI
nguon von nao cung cap cho vIoc mua sam faI san, non su dung von chu so huu hay von
vay, non dung von ngan han hay von daI han. NgoaI ra, quyof djnh nguon von con xom
xof moI quan ho gIua IoI nhuan do IaI faI dau fu va IoI nhuan duoc phan chIa cho co dong
duoI hnh fhuc co fuc. Mof khI su Iua chon gIua nguon von vay hay nguon von cua doanh
nghIop, su dung nguon von vay ngan han hay von vay daI han, hoac Iua chon gIua IoI
nhuan do IaI va IoI nhuan phan chIa da duoc quyof djnh, fh buoc fIop fhoo nha quan Iy
con phaI quyof djnh Iam fho nao do huy dong duoc cac nguon von do. Cu fho co fho IIof
ko mof so quyof djnh vo nguon von nhu sau:

9
Quyof djnh huy dong nguon von ngan han, bao gom:
Quyof djnh vay ngan han hay Ia su dung fn dung fhuong maI
Quyof djnh vay ngan han ngan hang hay Ia phaf hanh fn phIou cong fy

Quyof djnh huy dong nguon von daI han, bao gom:
Quyof djnh no daI han: vay ngan hang hay phaf hanh fraI phIou cong fy
Quyof djnh su dung von co phan pho fhong hay Ia su dung no daI han
Quyof djnh su dung von co phan pho fhong hay Ia von co phan uu daI

Quyof djnh quan ho co cau gIua no va von chu so huu |don bay faI chnh)
Quyof djnh vay do mua hay fhuo faI san.

Tron day Ia nhung quyof djnh IIon quan don quyof djnh nguon von frong hoaf dong cua
cong fy. o co duoc mof quyof djnh dung dan Ia mof fha ch fhuc kho ng nho doI voI nhung
nguoI phaI ra quyof djnh, nou nhu fhIou hIou bIof vo vIoc su dung cac cong cu phan fch
fruoc khI ra quyof djnh.

2.1.3 Quyet d{nh phu n pho lo nhuun huy chInh such co tuc

IoaI quyof djnh fhu ba frong faI chnh cong fy Ia quyof djnh vo phan phoI IoI nhuan hay
chnh sach co fuc cua cong fy. Trong IoaI quyof djnh nay gIam doc faI chnh so phaI Iua
chon gIua vIoc su dung IoI nhuan sau fhuo do chIa co fuc hay Ia gIu IaI do faI dau fu.
NgoaI ra gIam doc faI chnh con phaI quyof djnh xom cong fy non fhoo duoI mof chnh
sach co fuc nhu fho nao va IIou chnh sach co fuc co fac dong g don gIa frj cong fy hay
gIa co phIou fron fhj fruong hay khong.

2.1.4 Mot so quyet d{nh khuc trong tu chInh cong ty

NgoaI ba IoaI quyof djnh chu you frong faI chnh cong fy nhu vua nou, con co raf nhIou
IoaI quyof djnh khac IIon quan do hoaf dong kInh doanh cua cong fy. Tuy nhIon, frong
pham vI nghIon cuu o day chI xom xof nhung IoaI quyof djnh co na o co fho ung dung mo
hnh do xom xof ra quyof djnh. Nhung IoaI quyof djnh khac, chua ko frong ba IoaI quyof
djnh chu you fron day, co fho IIof ko ra nhu Ia quyof djnh hnh fhuc chuyon fIon, quyof

10
djnh phong ngua ruI ro fy gIa frong hoaf dong kInh doanh doI ngoaI, quyof djnh fIon
Iuong hIou qua, quyof djnh fIon fhuong bang quyon chon.
Nhung IoaI quyof djnh vua duoc frnh bay frong phan 2.1 dong vaI fro quyof djnh
frong vIoc nang cao hIou qua quan Iy faI chnh cong fy. Tuy nhIon, fhuc fo cho fhay rang
frong fhuc fIon, cac nha quan Iy fhuong gap khong f kho khan khI phaI doI maf fruoc
nhung quyof djnh nay. o gIup cho cac nha quan Iy co cong cu phan fch va ra quyof
djnh mof cach do dang, nhanh chong va khoa hoc, cac nha nghIon cuu faI chnh cong fy
fhuong pha f frIon nhu ng mo hnh dua fron co so khao saf, mo fa fhuc fIon kof hop voI
xay dung non fang Iy fhuyof vung chac. Phan fIop fhoo so xom xof fo ng quan vo mo hnh
faI chnh, fruoc khI dI sau vao xom xof nhung non fang Iy fhuyof cua chung.

2.2 TONG QAN VK NH NG MO HNH TRONG NGHKN C TA CHNH

2.2.1 Khu nem ve mo hInh

a fu ra f Iau, cac cong cu foan hoc da duoc su dung rong raI nha m gIaI quyof nhIou van
do fhuc fIon. Tuy nhIon, chI baf dau fu fho ky 20, vIoc nghIo n cuu va ung dung mof cach
co ho fhong cac cong cu djnh Iuong, cac mo hnh ra quyof djnh nha m ho fro qua frnh ra
quyof djnh frong fhuc fIon moI duoc fIon hanh. VIoc van dung cac mo hnh ra quyof djnh
da duoc ung dung fhanh cong frong nhIou baI foan ra quyof djnh phuc fap co IIon quan
don doanh nghIop, cac fo chuc y fo, gIao duc va nhIou IInh vuc khac.
Mo bnb Ia mo f cach dIon fa don gIan vo mof van do fhu c fIon. Mo hnh duoc xay
dung nham muc dch don gIan hoa van do fhuc fIon, gIup gIaI quyof van do fhuc fIon mof
cach nhanh chong, fIof kIom no Iu c cua nguoI ra quyof djnh. o Iam duoc dIou nay, mof
cach Iy fuo ng, mo hnh phaI go bo duoc su phuc fap cua fhuc fo Iam Iung fung cho nguoI
ra quyof djnh, va Iap IaI cac ung xu cua fhuc fo phuc fa p do bang mof vaI bIon don gIan
co moI quan ho voI nhau. o co fho ung dung vao fhuc fIon nham ho fro qua frnh ra
quyof djnh cua cac nha quan Iy, mo hnh pha I dam bao cac fnh chaf Jon gian, Jc bic u,
giai quyct Juoc oan Jc mot cacb nbanb cbo ng ooi no /uc oua pbai, hon nua, mo hnh no n
/inb Jong cbo pbcp Jicu cblnb nbanb cbo ng oa bicu qua do co fho phu hop voI hoan
canh ra quyof djnh dac fhu. Mo hnh don gIan co nhung uu dIom sau:

TIof kIom fhoI gIan va fr Iuc
Cac nha quan Iy co fho hIou va van dung mof cach do dang khI ra quyof djnh

11
Co fho dIou chInh va bo sung mof cach nhanh chong va huu hIou.

Muc fIou khI xay dung mo hnh khong nha f fhIof Ia phaI xay dung mo hnh saf voI moI
kha canh cua fhuc fIon v mo hnh nhu vay doI hoI fon nhIou fhoI gIan, cong suc va doI
khI nam ngoaI kha nang nhan fhuc cua chung fa. oI voI nhung nha hoach djnh chnh
sach hay nhung nguoI so fruc fIop ra quyof djnh, mof mo hnh ca ng co y nghIa khI no
fhoa man haI you cau:

Phan anh va du doan duoc kof qua mof cach hop Iy
on gIan, do su dung va phu hop voI dIou kIon cho phop.

2.2.2 Phun lou mo hInh

Co nhIou raf nhIou IoaI mo hnh khac nhau. o co fho hIou va xay dung duoc mo hnh,
fruoc fIon chung fa can nhan fhu c va bIof cach phan IoaI mo hnh, dua fhoo nhung fIou
fhuc kha c nhau. Tuy fhoo fnh cha f cua mo hnh, co fho chIa ra Iam ba IoaI mo hnh
1
: |1)
mo bnb oat /y Ia mo hnh fhu gon cua mof fhuc fho; |2) mo bnb kbai nicm dIon fa ca c
moI IIon ho gIua cac bo phan frong mof ho fhong; |3) mo bnb toan boc Ia mof fap ho p
cac bIou fhuc foan hoc dung do dIon fa ban chaf cua ho fhong. Tuy fhoo muc do phuc fap
cua van do, mo hnh co fho co ba nhom
2
:

Nhom mo hnh gIaI quyof cac van do don gIan: Cac mo hnh gIaI quyof cac van do
don gIan gom |1) Mo bnb tnb buong |Caso hoac SconarIo ModoIs) Ia mo hnh
nham phan fch van do bang cach kIom fra fac dong cua cac fnh huong kha c
nhau chua dung cac gIa fhIof kha c nhau IIon quan don van do dang xom xof. Mo
hnh khong duoc xay dung nham fm ra gIaI phap foI uu doI voI van do ma chI
dung o mu c do fhu nghIom cac fac dong doI voI van do dang xom xof. Mo hnh
fnh huong duoc su dung do gIaI quyof cac van do frong moI fruong chac chan; |2)
Mo bnb pban ticb quyct Jjnb |ocIsIon anaIysIs) su dung kof hop xac suaf khI

1
Nguyen Thong, Cao Hao Thi, Phng phap nh lng trong quan ly, Nha xuat ban thong ke, 1998.
2
Bonini, Hausman, Bierman, Quantitative Annalysis for Management, Irwin, 1997.

12
can nhac cac quyof djnh, duoc dung frong moI fruong ra quyof djnh frong dIou
kIon khong chac chan.
Nhom mo hnh gIaI quyof cac van do phuc fap, bao gom |1) Mo bnb qui boacb
tuycn tinb |IInoar and Inforgor programmIng) duoc su dung pho bIon nham gIaI
quyof cac baI foan Ion phuc fap frong cac rang buoc san co nha m muc fIou foI da
hoac foI fhIou hoa mof gIa frj daf ra; |2) Mo bnb mo pbong |SImuIafIon) nham
gIaI quyof cac van do phaf sInh frong cac ho fhong Ion phuc fap duoI dIou kIon
khong chac chan. Mo hnh duoc xay dung sao cho co fho fhuc hIon sao chop cac
ung xu cua ho fhong.
Nhom mo hnh gIaI quyof cac van do nang dong, cho phop fhuc hIon cac quyof
djnh fac dong Ian nhau o nhung fhoI dIom khac nhau. Trong so cac mo hnh
fhuoc IoaI nay co mo hnh quan Iy fon kho gIup xac djnh muc fo n kho foI uu va
fhoI dIom daf ha ng; mo hnh duyof va danh gIa du an PRT, hoac mo hnh duong
cong fac chnh |crIfIcaI pafh modoI CPM) do Ion ko hoach fhuc hIon du an; mo
hnh sap hang |QuoIng) gIup gIaI quyof su u dong.

ua fhoo fnh cha f na ng dong cua mo hnh, co fho phan IoaI mo hnh fhanh
3
: |1) Mo
bnb xac Jjnb frong do gIa frj cac fham so va bIon so Ia cac gIa frj xac djnh, khong
mang fnh ngau nhIon, |2) Mo bnb xac suat chua dung cac fham so va bIon co fho nhan
nhIou gIa frj voI mof xac suaf nao do.
Tom IaI, mo hnh co fho chIa fhanh nhIou IoaI khac nhau can cu vao nhIou IoaI
fIou fhuc khac nhau. ang 2.1 duoI day fom fa f cac IoaI mo hnh duoc pha n IoaI fhoo
onInI, Hausman va Iorman |1997):

3
Huynh Trung Lng, Trng Ton Hien c, Phng phap nh lng trong quan ly va van hanh, Nha xuat ban
khoa hoc va ky thuat, 2002.
Bung 2.1: Phan IoaI mo hnh
Cuc ben chInh trong vu n de quyet d{nh co tInh: Vun de quyet d{nh co
tInh: Cbac cban Kbong cbac cban
on gIan Mo hnh fnh huo ng Mo hnh quyof djnh
Phuc fap Mo hnh fnh huong
Mo hnh quy hoach fuyon fnh
Mo hnh mo phong
Nang dong Mo hnh fon kho
Mo hnh PRT
Mo hnh mo phong
Mo hnh fon kho
Mo hnh sap hang
Nguo n: ! ng dung fu onInI, Hausman va Iorman

13
2.2.3 Nhung ye u to cun bun cuu mo hInh

Mo hnh Ia mof su don gIan hoa cua van do quyof djnh frong kInh doanh. V fho no chI
non bao gom cac fhanh phan quan frong va khong non chua dung cac you fo khong quan
frong hoac khong IIon quan don van do can quyof djnh. Mo hnh cang don gIan fh kha
nang ung dung cua no cang cao. Cac fhanh phan co ban cua mo hnh bao gom:

Cuc bien guyel Jjnh: Ia cac bIon ma nguoI ra quyof djnh co fho fac dong va
kIom soaf duoc. Cac bIon quyof djnh fho hIon cac chon Iua co fho fhuc hIon duoc
cua nguoI ra quyof djnh. Trong fhuc fIon co nhIou quyof djnh nho kom quan frong
dI kom voI cac quyof djnh Ion quan frong. Mo hnh hIou qua chI fap frung vao fho
hIon cac quyof djnh quan frong. Ion quyof djnh co fho Ia cong suaf nha may doI
voI quyof djnh dau fu faI san, hoac co fho Ia fy Io phan fra m no frong fong nguon
von frong quyof djnh cau fruc nguon von cong fy
Cuc bie n ngoui Iui: Ia cac bIon khong fhuoc pham vI kIom soaf cua nguoI ra
quyof djnh. Thong fhuong no Ia cac bIon phu fhuoc vao moI fruong ra quyof djnh
nhu dIou kIon kInh fo, fy Io Iam phaf, IaI suaf, cac hanh dong cua doI fhu canh
franh, gIa cac nhap IIou san xuaf
Cuc chlnh such hou c rung buoc: Thong fhuong nguoI ra quyof djnh phaI doI
maf voI cac rang buoc cua moI fruong ra quyof djnh nhu chnh sach cua cong fy,
cong suaf foI da cua nha may, ca c quI djnh cua Iuaf phap, fhuo Cac rang buoc
nay phaI duoc fon fro ng frong qua frnh ra quyof djnh. Tuy nhIon, frong mof so
fruong hop, cac ra ng buoc co fho duoc noI Iong |v du cong suaf nha may frong daI
han), do do co fho gay non su nham Ian gIua bIon quyof djnh va rang buoc.
Cuc lhuoc Jo hel guu cuu guyel Jjnh: Trong qua frnh ra quyof djnh, nguoI ra
quyof djnh co muc fIou cu fho, mu c fIou nay Ia kIm chI nam cho vIoc chon Iua cac
gIaI phap phu hop. Thong fhuong cac muc fIou duoc Iuong hoa fhanh cac fhuo c do
kof qua, va duoc dung nhu fhuoc do fnh hIou qua cua cac quyof djnh. Thuoc do
kof qua cua cac quyof djnh faI chnh cong fy fhuong Ia IoI nhuan daf duoc, Iuan
chuyon fIon maf on djnh, gIa frj co dong, hoac quI mo chI ph
Cuc bien lrung giun: Ia cac bIon chI moI IIon ho gIua bIon doc Iap va bIon ngoaI
IaI voI fhuoc do kof qua. KhaI nIom frung gIan dung do chI moI IIon ho frung gIan

14
nay. oanh fhu co fho Ia mof bIon frung gIan frong mof fhj fruong canh franh
hoan hao khI ma gIa can bang |bIon ngoaI IaI) do cung cau fhj fruong xac djnh va
san pha m ban ra cua cong fy |bIon quyof djnh) Ia kof qua cua cac quyof djnh ban
hang cua cong fy.

Mo hnh Ia su dIon fa fong hop moI quan ho cua cac bIon |bIon quyof djnh, bIon ngoaI
IaI, bIon frung gIan) va cac rang buoc frong qua frnh ra quyof djnh sao cho khI su dung
mo hnh, cac muc fIou cu fho |fhuoc do kof qua) co fho duoc do Iuong, fnh foan, foI da
hoac foI fhIou hoa. Hnh 2.1 duoI day mo fa moI quan ho gIua cac bIon, dIou kIon rang
buoc va fhuoc do kof qua frong mof mo hnh.

HInh 2.1: Quan ho gIua cac bIon frong mo hnh

2.2.4 Phuong phu p xuy dung vu u ng dung mo hInh trong quyet d{nh tu chInh
cong ty

Tuy fhoo fnh chaf don gIan hay phuc fap cua van do can xom xof frong fhuc fIon va muc
fIou ra quyof djnh cua nha quan Iy, vIoc xay dung mo hnh co fho don gIan hoac phuc
fap, fham ch raf phuc fap. Thong fhuong xay dung mof mo hnh can fraI qua cac buoc
sau:

uoc 1: Xac djnh muc fIou hay fnh chaf cua quyof djnh
uoc 2: Xac djnh cac bIon so anh huong don quyof djnh
uoc 3: Xac Iap moI quan ho gIua cac bIon so voI nhau va voI muc fIou cua quyof
djnh |xay dung mo hnh)
uoc 4: Nhap du IIou cua cac bIon so vao mo hnh, kIom fra kof qua
Mo hnh
Ion ngoaI IaI
Ion quyof djnh
Rang buoc
Thuoc do kof qua

15
uoc 5: Thu fhay doI cac du IIou cua cac bIon so va kIom fra su fa c dong cua vIoc
fhay doI nay Ion kof qua |kIom chung mo hnh)

o mInh hoa cho cac buoc fron chung fa co fho xom xof v du sau day. CIam doc Cong fy
SaIgonImox muon quyof djnh xom non Iua chon hnh fhuc chuyon fIon nao frong cac
hnh fhuc chuyon fIon sau day:

Chuyon fIon bang dIon
Chuyon fIon qua ho fhong SWIIT |SocIofy for WorIdvIdo Inforbank IInancIaI
ToIocomunIcafIons)
Chuyon fIon bang fhu7

Buoc 1: Trong buoc nay chung fa phaI mo fa duoc muc fIou va fnh chaf cua quyof djnh.
Trong v du nay, IoI ch kInh fo duoc xom Ia co so fhu c hIon quyof djnh. Trong ba hnh
fhuc chuyon fIon fron, nhn chung chuyon fIon bang dIon va bang SWIIT co dac dIom
chung Ia nhanh nhung ph chuyon fIon cao. Nguoc IaI, chuyon fIon bang fhu co dac dIom
Ia cham nhung ph chuyon fIon fhap. Van do daf ra Ia gIam doc SaIgonImox non chon
hnh fhuc nao: nhanh ma da f hay cham ma ro7 o fra IoI cau hoI nay chung fa ca n bIof
IoI ch kInh fo cua chuyon fIon nhanh so voI chonh Ioch ph chuyon fIon. ay chnh Ia
muc fIou cua baI foan quyof djnh.

Buoc 2: Xa c djnh cac bIon so anh huong don baI foan quyof djnh. Trong fnh huong nay
cac bIon so IIon quan bao gom:

Trj gIa so fIon can chuyon: a
ThoI gIan chuyon fIon bang dIon: f
1

ThoI gIan chuyon fIon bang fhu: f
2

ChI ph chuyon fIon bang dIon: f
1

ChI ph chuyon fIon bang fhu: f
2

ChI ph co hoI su dung so fIon duoc chuyon: I.


16
Buoc 3: Xac Iap quan ho gIua cac bIon. Trong fnh huong nay chung fa can xom xof xom
IoI ch cua vIoc fhu fIon nhanh co du bu dap chonh Ioch chI ph gIua chuyon fIon bang
dIon va bang fhu hay khong.
IoI ch cua chuyon fIon nhanh fho hIon o cho co hoI su dung so fIon vao muc dch
sInh IoI. IoI ch nay chnh Ia so fIon IaI phaf sInh do fhu fIon bang dIon nhanh hon fhu
fIon bang fhu mang IaI, fho hIon boI bIou fhuc:

100 x 360
) (
1 2
i t t a
|2.1)

Tuy nhIon, fhu fIon nhanh fon chI ph hon fhu fIon cham Ia: |f
1
f
2
). o do, do co
fho quyof djnh duoc hnh fhuc chuyon fIon, chung fa can xom xof IoI ch fho hIon qua
bIou fhuc |1) co Ion hon chI ph |f
1
f
2
) hay khong7
Nhu vay baI foan ra quyof djnh o day co fho duoc gIaI quyof bang cach van dung
mo hnh so sanh IoI ch va chI ph cua vIoc chuyon fu hnh fhuc chuyon fIon bang fhu
sang chuyon fIon bang dIon nhu sau:

Nou
2 1
1 2
100 x 360
) (
f f
i t t a
>
: Chon hnh fhuc chuyon fIon bang dIon v khI ay IoI

ch cua vIoc fhu fIon nhanh cao hon chonh Ioch chI ph do fhu fIon nhanh
Nou
2 1
1 2
100 x 360
) (
f f
i t t a
=
: Chon hnh fhuc chuyon fIon bang dIon v khI ay IoI

ch cua vIoc fhu fIon nhanh du bu dap chonh Ioch chI ph do fhu fIon nhanh
Nou
2 1
1 2
100 x 360
) (
f f
i t t a
<
: Chon hnh fhuc chuyon fIon bang fhu v khI ay IoI

ch cua vIoc fhu fIon nhanh kho ng du bu dap chonh Ioch chI ph do fhu fIon
nhanh

Buoc 4: Nhap du IIou vao mo hnh do ra quyof djnh. O buoc nay nguoI ra quyof djnh
phaI fo chuc fhu fhap cac fhong fIn cac bIon dau vao, chang han nhu frj gIa hop dong a,
fhoI gIan fhu fIon bang dIon f
1
, fhoI gIan chuyon fIon bang fhu f
2
, chI ph chuyon fIon
bang dIon f
1
, chI ph chuyon fIon bang fhu f
2
, va chI ph co hoI su dung so fIon duo c
chuyon I Ia bao nhIou do nap vao mo hnh fnh foan.

17
Buoc 5: KIom chu ng mo hnh. ung cac bo du IIou khac nhau cho vao mo hnh do kIom
fra y nghIa cua cac kof qua cung nhu kIom fra do nhay cua mo hnh frong vIoc phan anh
cac fhay do I du IIou nay. Trong fruong hop mo hnh cho kof qua qua nhay ca m voI nhung
fhay doI nho cua du IIou, hoac cac kof qua khong phu hop voI fhuc fIon, hoac kof qua
khong nhay cam voI su fhay doI du IIou, khI ay mo hnh can duoc chInh sua.
V du fron day chI Ia mof fnh huong don gIan nham mInh hoa phuong phap xay
dung va ung dung mo hnh foan frong quyof djnh faI chnh cong fy. Tuy nhIon, van do
frong fa m cua cong frnh nghIon cuu nay khong phaI Ia xay dung mo hnh ma fap frung
vao vIoc ung dung cac mo hnh, nghIon cuu cach fhuc va n dung cac mo hnh fa I chnh da
duoc xay dung fron non fang Iy fhuyof faI chnh cong fy vao fhuc fIon quan frj faI chnh
cong fy. Cho non, van do Iam fho nao do dua cac mo hnh, ko ca mo hnh da duoc xay
dung Ian cac mo hnh so duoc xay dung, vao ung dung frong quyof djnh faI chnh cong fy
moI Ia van do quan frong.
Phan 2.2 fron day da frnh bay fong quan vo mo hnh va phuong fhuc xay dung
cung nhu cach fhuc ung dung mo hnh frong quyof djnh faI chnh cong fy. Pha n 2.3 fIop
fhoo so frnh bay nhung non fa ng Iy fhuyof frong vIoc xay dung va ung dung cac mo
hnh khI ra cac quyof djnh faI chnh cong fy.

2.3 NHNG NKN TANG LY THYKT CA CAC MO HNH TA CHNH

Hau hof ca c nha nghIon cuu Iy fhuyof faI chnh cong fy khI xay dung va phaf frIon cac
mo hnh quyof djnh fa I chnh cong fy dou dua fron mo f non fa ng chung Ia so sanh gIua
IoI ch fhu vo va chI ph bo ra do fu do quyof djnh Iua chon phuong an fof nhaf. Tuy
nhIon, do fhuc fIon raf da dang va phong phu non cac mo hnh quyof djnh cung fuy fhoo
fung hoan canh va fung fnh huong ma xay dung sao cho phu hop. Chang han, fhong
fhuong IoI ch va chI ph phaI duoc quy vo don vj fIon fo do do Iuong chnh xac, nhung
IoI ch va chI ph bang fIon fhuong xay ra o nhung fhoI dIom khac nhau, va do fIon fo co
gIa frj fhay doI fhoo fhoI gIan non gIa frj cua cung mof so fIon nhung o nhung fhoI dIom
khac nhau Ia khac nhau. o vay, phaI doI hoI co non fang Iy fhuyof do quy doI chung vo
cung mof gIa frj fuong duong fruoc khI so sanh voI nhau.
NgoaI ra, vIoc so sanh gIua IoI ch va chI ph khong chI anh huong boI you fo fho I
gIa fIon fo ma con chju anh huong boI you fo ruI ro v khI xom xof haI IoI ch hoac chI
ph bang fIon nhu nhau nhung muc do ruI ro khac nhau so raf khac nhau. o vay, frong

18
phan fch va phaf frIon mo hnh faI chnh chung fa con can co co so dIou chInh IoI ch
hoac chI ph vo cung mof muc do ruI ro hoac xom xof IoI ch va chI ph frong quan ho
gan bo voI muc do ruI ro.
Sau day chung fa so xom xof haI non fang Iy fhuyof co ban cua mo hnh faI chnh
Ia fhoI gIa fIon fo va quan ho gIua IoI nhuan va ruI ro.

2.3.1 Tho gu ten te

Co fho noI khaI nIom fhoI gIa fIon fo Ia xuong song cua Iy Iuan vo faI chnh cong fy, dac
bIof Ia frong cac mo hnh faI chnh so duoc xom xof frong nhung phan fIop fhoo. ThoI
gIa fIon fo chnh Ia gIa frj cua dong fIon fhoo fhoI gIan. KhaI nIom nay duoc xay dung
dua fron non fang chI ph co hoI cua fIon fo voI mof muc IaI suaf nao do cung nhu cac
phuong phap fnh IaI khac nhau.
IaI chnh Ia so fIon fhu duoc |doI voI nguoI cho vay) hoac chI ra |doI voI nguoI dI
vay) do vIoc su dung von vay. Lai Jon Ia so fIon IaI chI fnh fron so fIon goc ma khong
fnh fron so fIon IaI do so fIon goc sInh ra. Cong fhuc fnh IaI don nhu sau:

SI = P
0
|I)|n) |2.2)

Trong do 8I Ia IaI don, P
0
Ia so fIon goc, i Ia IaI suaf ky han va n Ia so ky ha n fnh IaI.
V du mof nguoI ky guI $1000 vao faI khoan djnh ky fnh IaI don voI IaI suaf Ia 8%/nam.
Sau 10 nam so fIon goc va IaI nguoI ay fhu vo Ia: $1000 + 1000|0,08)|10) = $1800.
Lai kcp Ia so fIon IaI khong chI fnh fron so fIon goc ma con fnh fron so fIon IaI
do so fIon goc sInh ra. No chnh Ia IaI fnh fron IaI, hay con goI Ia IaI kop
|compoundIng). KhaI nIom IaI kop raf quan frong v no co fho ung dung do gIaI quyof raf
nhIou van do frong faI chnh. Lai kcp /icn tuc Ia IaI kop khI so Ian ghop IaI frong mof
fhoI ky |na m) fIon don vo cung. Nou frong mof na m gho p IaI mof Ian fh chung fa co IaI
hang nam |annuaIIy), nou ghop IaI haI Ian fh chung fa co IaI ban nIon |somIannuaIIy),
bon Ian co IaI fhoo quy |quarforIy), muoI haI Ian co IaI fhoo fhang |monfhIy), ba fram sau
muoI Iam Ian co IaI fhoo ngay |daIIy), KhI so Ian ghop IaI Ion don vo cung fh vIoc ghop
IaI dIon ra IIon fuc. KhI ay chung fa co IaI IIon fuc |confInuousIy).
HaI khaI nIom co ban va quan frong cua fhoI gIa fIon fo Ia gIa frj fuong IaI va gIa
frj hIon faI hay hIon gIa cua mof so fIon hoac cua mof dong fIon. Gia trj tuong /ai cua

19
mof so fIon hIon faI nao do chnh Ia gIa frj cua so fIon nay o fhoI dIom hIon faI cong voI
so fIon IaI ma no sInh ra frong khoang fhoI gIan fu hIon faI cho don mof fhoI dIom frong
fuong IaI. o xac djnh gIa frj fuong IaI, chung fa daf:

P
0
= gIa frj cua mof so fIon o fhoI dIom hIon faI
I = IaI suaf cua ky han fnh IaI
n = Ia so ky han IaI
IV
n
= gIa frj fuong IaI cua so fIon P
0
o fhoI dIom n ky han IaI

IV
1
= P
0
+ P
0
I = P
0
|1+I)
IV
2
= IV
1
+ IV
1
I = IV
1
|1+I) = P
0
|1+I)|1+I) = P
0
|1+I)
2

..
IV
n
= P
0
|1+I)
n
= P
0
|IVII
I,n
) |2.3)

Trong do IVII
I,n
=|1+I)
n
Ia fhua so gIa frj fuong IaI o muc IaI suaf I% voI n ky han fnh
IaI. V du chung fa co mof so fIon 1000$ guI ngan hang 10 nam voI IaI suaf Ia 8%/nam
fnh IaI kop hang nam. Sau 10 nam so fIon chung fa fhu vo ca goc va IaI Ia:

IV
10
= 1000|1+0,08)
10
= 1000|IVII
8,10
) = 1000|2,159) = 2159$

Chung fa khong chI quan fam don gIa frj fuong IaI cua mof so fIon ma nguoc IaI
doI khI chung fa con muon bIof do co so fIon frong fuong IaI do fh phaI bo ra bao nhIou
o fhoI dIom hIon faI. ay chnh Ia gia trj bicn tai cua mot so ticn tuong /ai. Cong fhuc
fnh gIa frj hIon faI hay goI faf Ia bicn gia duoc suy ra fu |2.3) nhu sau:

PV
0
= P
0
= IV
n
/|1+I)
n
= IV
n
|1+I)
n
= IV
n
|PVII
I,n
) |2.4)

Trong do PVII
I,n
= |1+I)
-n
Ia fhua so gIa frj hIon faI o muc IaI suaf I% voI n ky han fnh
IaI. V du chung fa muon co mof so fIon 1000$ frong 3 nam foI, bIof rang ngan hang fra
IaI suaf Ia 8%/nam va fnh IaI kop hang nam. HoI bay gIo chung fa phaI guI ngan hang
bao nhIou do sau 3 nam so fIon chung fa fhu vo ca goc va IaI Ia 1000$7


20
PV
0
= 1000|1+0,08)
-3
= 1000|PVII
8,3
) = 1000|0,794) = 794$

oI khI chung fa dung fruoc fnh huong da bIof gIa frj fuong IaI, hIon gIa va so ky
han IaI nhung chua bIof IaI suaf. KhI ay chung fa can bIof IaI kop |I) ngam hIou frong
fnh huong nhu vay Ia bao nhIou. V du bay gIo chung fa bo ra 1000$ do mua mof cong
cu no co fhoI han 8 nam. Sau 8 nam chung fa so nhan duoc 3000$. Nhu vay IaI suaf cua
cong cu no nay Ia bao nhIou7 Su dung cong fhuc |2.3), chung fa co:

IV
3
= 1000|1+I)
8
= 1000|IVII
I,8
) = 3000
=> |IVII
I,8
) = 3000/1000 = 3

Su dung bang do suy ra IaI suaf I nam gIua 14 va 15% |= 14,72%). Cach khac do xac djnh
chnh xac hon IaI suaf I nhu sau:

|1+I)
8
= 3000/1000 = 3
|1+I) = 3
1/8
= 1,1472 => I = 14,72%

oI khI chung fa dung fruoc fnh huong da bIof gIa frj fuong IaI, hIon gIa va IaI
suaf nhung chua bIof so ky han IaI. KhI ay chung fa can bIof so ky han fnh IaI, do fu do
suy ra fhoI gIan can fhIof do mo f so fIon P
0
fro fha nh IV. V du bay gIo chung fa bo ra
1000$ do mua mof cong cu no duoc fra IaI kop hang nam Ia 10%. Sau mof khoang fhoI
gIan bao Iau chung fa so nhan duoc ca goc va IaI Ia 5000$. Su dung cong fhuc |2.3),
chung fa co:

IV
5
= 1000|1+0,1)
n
= 1000|IVII
10,n
) = 5000
=> |IVII
10,n
) = 5000/1000 = 5

Su dung bang do suy ra n khoang 17 nam. Tuy nhIon kof qua nay khong hoan foan
chnh xac do co saI so khI fra bang. o co kof qua chnh xac chu ng fa co fho fhuc hIon
nhu sau:

|1+0,1)
n
= 5000/1000 = 5

21
1,1
n
= 5
n.In|1,1) = In|5) => n = In|5)/In|1,1) = 1,6094/0,0953 = 16,89 nam

Tron day da xom xof van do fho I gIa fIon fo doI voI mof so fIon nhaf djnh. Tuy nhIon
frong faI chnh chung fa fhuong xuyon gap fnh huong can xac djnh fhoI gIa fIon fo
khong phaI cua mof so fIon nha f djnh ma Ia cua mof dong fIon fo fhoo fhoI gIan. Phan
fIop fhoo so xom xof cach xac djnh fhoI gIa cua dong fIon fo.
ong fIon fo Ia mof chuoI cac khoan fhu nhap hoac chI fra xay ra qua mof so fhoI
ky nhaf djnh. V du mof nguoI fhuo nha hang fhang phaI fra 2 frIou dong frong fhoI han
1 nam chnh Ia mof do ng fIon fo xay ra qua 12 fhang. Hoac gIa mof nguoI mua co phIou
cong fy va hang na m duoc chIa co fuc, fhu nhap co fuc hang na m hnh fhanh mo f dong
fIon fo qua cac nam. o do hnh dung nguoI fa fhuong dung hnh vo bIou dIon dong fIon
fo nhu sau:
HInh 2.2: Mo tu dong ten
0 1 2 3 4 n 1 n

ong fIon fo co nhIou IoaI khac nhau nhung nhn chung co fho phan chIa chung fhanh
cac IoaI sau day:

ong nIon kIm |annuIfy) dong fIon fo bao gom cac khoan bang nhau xay ra qua
mof so fho I ky nhaf djnh. ong nIon kIm con duoc phan chIa fhanh: |1) dong nIon
kIm fhong fhuong |ordInary annuIfy) xay ra o cuoI ky, |2) dong nIon kIm dau ky
|annuIfy duo) xay ra o dau ky va |3) dong nIon kIm vInh cuu |porpofuIfy) xay ra
cuoI ky va khong bao gIo cham duf. V du ong A cho fhuo xo hoI frong vong 5 nam
voI gIa fIon fhuo Ia 2400$ mof nam, fhanh foan vao 31/12 cua nam do. Thu nhap fu
cho fhuo xo Ia mof dong nIon kIm fhong fhuong bao gom 5 khoan fIon bang nhau
frong vong 5 nam. ay gIo fhay v fIon fhuo fhanh foan vao cuoI nam, ong A you cau
nguoI fhuo xo fhanh foan vao dau nam, fuc Ia vao ngay 1/1 cua nam do. Thu nhap cua
ong A bay gIo Ia mof dong nIon kIm dau ky. Thay v bo fIon ra mua xo hoI cho fhuo,
ong A dung so fIon do mua co phIou uu daI cua mof cong fy co phan va hang nam
huong co fuc co djnh Ia 2000$. CIa djnh rang hoaf dong cong fy fon faI maI maI, khI
do fhu nhap cua A duoc xom nhu Ia mof dong nIon kIm vInh cuu.
i%

22
ong fIon fo hon fap |!novon or mIxod cash fIovs) dong fIon fo khong bang nhau
xay ra qua mof so fhoI ky nhaf djnh. Cung Ia v du cho fhuo xo fron day nhung fhu
nhap fhuc fo cua ong A khong phaI Ia 2400$ moI nam v phaI bo ra mof so chI ph
sua chua nho va so chI ph nay khac nhau qua cac nam. KhI ay fhu nhap rong cua
ong A sau khI fru dI chI ph sua chua nho so hnh fhanh mo f dong fIon fo khong dou
nhau qua cac nam. ong fIon fo ay chnh Ia dong fIon fo hon fap v no bao gom cac
khoan fIon khong gIong nhau.

Sau khI chung fa da hIou va phan bIof duoc fung IoaI dong fIon fo khac nhau. ay gIo
chung fa so xom xof cach xac djnh fhoI gIa cua fung IoaI dong fIon fo.

Tboi gia cua Jong nicn kim

o do dang hnh dung chung fa su dung hnh vo duoI day bIou dIon dong nIon kIm:
HInh 2.3: Mo tu dong nen km
0 1 2 3 4 n 1 N

Trong do PVA
0
Ia hIon gIa cua dong nIon kIm, IVA
n
Ia gIa frj fuong IaI cua dong nIon
kIm va R Ia khoan fhu nhap hoac chI fra xay ra qua moI fhoI ky. Ta p hop cac khoan fIon
R qua cac fhoI ky hnh fhanh non dong nIon kIm.

Gia trj tuong /ai cua Jong nicn kim

CIa frj fuong IaI cua dong nIon kIm chnh Ia fong gIa frj fuong IaI cua fung khoan fIon R
xay ra o fung fhoI dIom khac nhau. Cong fhuc |2.3) cho bIof gIa frj fuong IaI cua khoan
fIon R chnh Ia R|1+I)
n
. o do hnh dung, kof qua xac djnh gIa frj fuong IaI cua khoan
fIon R o moI fhoI dIom duoc fom faf o bang duoI day:

i
PVA
0

IVA
n
R R R R R R

23
So ten O tho dem T Gu tr{ tuong lu o tho de m n
R T = 1 IV
1
= R|1+I)
n-1

R T = 2 IV
2
= R|1+I)
n-2

R T = 3 IV
3
= R|1+I)
n-3

.
R T = n 1 IV
n-1
= R|1+I)
n |n-1)
=R|1+I)
1

R T = n IV
n-n
= R|1+I)
n-n
= R||1+I)
0

CoI IVA
n
Ia gIa frj fuong IaI cua dong nIon kIm, chung fa co:

IVA
n
= R|1+I)
n-1
+ R|1+I)
n-2
+ . + R|1+I)
1
+ R|1+I)
0

= RIVII
I,n-1
+ IVII
I,n-2
+ . + IVII
I,1
+ IVII
I,0
|
= R|IVIIA
I,n
) |2.5)

frong do IVIIA
I,n
Ia fhua so gIa frj fuong IaI cua dong nIon kIm o muc IaI suaf I% va n
so ky han IaI. V du chung fa cho fhuo nha voI gIa Ia 6000$ mof nam fhanh foan vao
31/12 hang nam frong fhoI han 5 nam. Toan bo fIon cho fhuo duoc ky guI vao ngan hang
voI IaI suaf 6%/nam fra IaI kop hang nam. Sau 5 nam so fIon chung fa co duoc ca goc va
IaI Ia:

IVA
5
= 6000|IVIIA
6,5
) = 6000|5,637) = 33.822$

ay gIo gIa su fIon fhuo fhanh foan vao 1/1, do do, no duoc ky guI vao ngan ha ng dau
nam fhay v cuoI nam nhu v du vua xom xof. KhI ay, so fIon o fhoI dIom n van duoc
huong 1 ky IaI nua, do do, gIa frj fuong IaI cua no so Ia R|1+I)
1
chu khong phaI Ia
R|1+I)
0
. NoI cach khac, khI xac djnh gIa frj fuong IaI cua dong nIon kIm dau ky chung fa
su dung cong fhuc sau:

IVA
n
= R|IVIIA
I,n
)|1+I) |2.6)


24
Trong v du fIon fhuo nha fron day nou fIon fhanh foan vao dau ky, chung fa so co gIa
frj fuong IaI cua dong nIon kIm nay Ia: IVA
5
= 6000|IVIIA
I,n
)|1+0,06) =
6000|5,637)|1+0,06) = 35.851,32$.

Gia trj bicn tai cua Jong nicn kim

Cung frong v du vua nou fron, bay gIo chung fa khong quan fam don chuyon so co duoc
bao nhIou fIon sau 5 nam ma chung fa muon bIof so fIon chung fa so co hang nam fhuc
ra no dang gIa bao nhIou o fhoI dIom hIon faI. KhI ay chung fa can xac djnh hIon gIa cua
dong nIon kIm nay.
HIon gIa cua dong nIon kIm bang fong hIon gIa cua fung khoan fIon o fung fhoI
dIom khac nhau. Hnh 2.3 bIou dIon dong nIon kIm, dua vao hnh nay chung fa fhay
hIon gIa cua dong nIon kIm qua cac nam co fho xac djnh nhu sau:

So ten O tho dem T Gu tr{ hen tu
R T = 1 PV
0
= R/|1+I)
1

R T = 2 PV
0
= R/|1+I)
2

R T = 3 PV
0
= R/|1+I)
3

R .
R T = n 1 PV
0
= R/|1+I)
n 1

R T = n PV
0
= R/|1+I)
n

CoI PVA
n
Ia hIon gIa cua dong nIon kIm, chung fa co:

PVA
n
= R/|1+I)
1
+ R/|1+I)
2
+ R/|1+I)
3
+ + R/|1+I)
n 1
+ R/|1+I)
n
|2.7)
= R|PVIIA
I,n
)

frong do PVIIA
I,n
Ia fhua so hIon gIa cua dong nIon kIm o muc IaI suaf I% voI n ky ha n
IaI. PVIIA
I,n
duoc xac djnh bang cach fra bang hoac su dung xcoI. Trong v du vua nou
fron, chung fa co hIon gIa cua dong nIon kIm fhu nhap cho fhuo nha Ia:

PVA
5
= 6000/|1+0,06)
1
+ 6000/|1+0,06)
2
+ + 6000/|1+0,06)
4
+ 6000/|1+0,06)
5

= 6000|PVIIA
6,5
) = 6000|4,212) =25272$
Trong fruo ng hop dong nIon kIm dau ky, hIon gIa duoc xac djnh boI cong fhuc:

PVA
n
= R|PVIIA
I,n
)|1+I) |2.8)

25
Gia trj bicn tai cua Jong nicn kim onb cuu

Chung fa doI khI gap dong nIon kIm koo daI khong xac djnh. ong nIon kIm co fnh
chaf nhu vay Ia dong nIon kIm vInh cuu. Cach xac djnh hIon gIa cua dong nIon kIm vInh
cuu dua vao cach xac djnh hIon gIa dong nIon kIm fho ng fhuong. Chung fa da bIof hIon
gIa dong nIon kIm fhong fhuong:

PVA
n
= R/|1+I)
1
+ R/|1+I)
2
+ R/|1+I)
3
+ + R/|1+I)
n 1
+ R/|1+I)
n
|2.9)

Nhan haI vo cua |2.9) voI |1+I) sau do Iay haI vo cua dang fhuc fhu duoc fru dI haI vo cua
|2.9) va fhuc hIon vaI bIon doI daI so chung fa duoc:

HIon gIa cua dong nIon kIm vInh cuu chnh Ia hIon gIa cua dong nIon kIm khI n fIon do n
vo cung. KhI n fIon don vo cung fh 1/I|1+I)
n
fIon don 0. o do, hIon gIa dong nIon kIm
vInh cuu so Ia:

Xac Jjnb ycu to /ai suat

Trong fruong hop da bIof gIa frj fuong IaI hoac hIon gIa cua dong nIon kIm va so ky han
fnh IaI, chung fa co fho gIaI phuong frnh |2.5) hoac |2.7) do bIof you fo IaI suaf I.
V du ong A muon co mof so fIon Ia 32 frIou dong cho con ong fa hoc daI hoc
frong 5 na m foI. O ng dung fhu nhap fu fIo n cho fhuo nha ha ng nam Ia 5 frIou dong do
guI vao faI khoan fIon guI duoc fra IaI kop hang nam. HoI ong A mong muon ngan hang
fra IaI bao nhIou do sau 5 nam ong co duoc so fIon nhu hoach djnh7 Tu cong fhuc |2.5),
chung fa co: IVA
5
= 5|IVIIA
I,5
) = 32 => IVIIA
I,5
= 32/5 = 6,4. Tra bang chung fa fm
duoc IaI suaf I khoang 12%. Nou dung may fnh faI chnh hoac xcoI chung fa co fho xac
djnh chnh xac hon IaI suaf Ia 12,37%.
+
=
n
n
i i i
R PVA
) 1 (
1 1
i
R
PVA =
|2.10)
|2.11)

26
Xac Jjnb ycu to ky ban

Trong fruong hop da bIof gIa frj fuong IaI hoac hIon gIa cua dong nIon kIm va IaI suaf I,
chung fa co fho gIaI phuong frnh |2.5) hoac |2.7) do bIof you fo ky han fnh IaI n. V du
ong muon co mof so fIon Ia 32 frIou dong cho con ong fa hoc daI hoc. Ong dung fhu
nhap fu fIon cho fhuo nha ha ng nam Ia 5 frIou dong do guI vao faI khoan fIo n guI duoc
fra IaI kop hang na m. HoI ong phaI guI bao nhIou nam do co duoc so fIon nhu hoach
djnh bIof rang ngan hang fra IaI 12%/nam7 Tu cong fhuc |2.5), chung fa co: IVA
5
=
5|IVIIA
12,n
) = 32 => IVIIA
12,n
= 32/5 = 6,4. Tra bang chung fa co duoc n khoang 5 nam.
Nou su dung may fnh faI chnh hoac xcoI chung fa bIof chnh xac n Ia 5,03 nam.

Tboi gia ticn tc cua Jong ticn tc bon tap

Trong faI chnh khong phaI Iuc nao chung fa cung gap fnh huong frong do dong fIon fo
bao gom cac khoan fhu nhap hoac chI fra gIong hof nhau qua fung fhoI ky. Chang han
doanh fhu va chI ph qua cac nam fhuong raf khac nhau. Kof qua Ia dong fIon fo fhu
nhap rong cua cong fy Ia mof dong fIon fo hon fap, bao gom cac khoan fhu nhap khac
nhau, chu khong phaI Ia mof dong nIon kIm. o vay, cac cong fhuc |2.5) va |2.7) khong
fho su dung do xac djnh gIa frj fuong IaI va hIon gIa cua dong fIon fo frong fruong ho p
nay. Sau day so frnh bay cach xac djnh gIa frj fuong IaI va hIon gIa cua dong fIon fo
hon fap.

Gia trj tuong /ai cua Jong ticn tc bon tap

CIa frj fuong IaI cua dong fIon fo hon fap chnh Ia fong gIa frj fuong IaI cua fung khoan
fIon R
1
, R
2
, R
n
xay ra o fung fhoI dIom T
1
, T
2
, T
n
khac nhau. Cong fhuc |2.3) cho bIof
gIa frj fuong IaI cua khoan fIon R chnh Ia R|1+I)
n
. Van dung cong fhuc nay chung fa co:
So ten O tho de m T Gu tr{ tuong lu o tho de m n
R
1
T
1
= 1 IV
1
= R
1
|1+I)
n-1

R
2
T
2
= 2 IV
2
= R
2
|1+I)
n-2

R
3
T
3
= 3 IV
3
= R
3
|1+I)
n-3

.
R
n-1
T
n-1
= n 1 IV
n-1
= R
n-1
|1+I)
n |n-1)
= R
n-1
|1+I)
1

R
n
T
n
= n IV
n-n
= R
n
|1+I)
n-n
= R
n
||1+I)
0
= R
n


27
CIa frj fuong IaI cua dong fIon fo hon fap IVM
n
Ia fong gIa frj fuong IaI cua fung khoan
fIon R
I
voI I=1, 2, n ung voI fung fhoI dIom T
I
voI I= 1, 2, n. NghIa Ia:

IVM
n
= R
1
|1+I)
n-1
+ R
2
|1+I)
n-2
+ .+ R
n-1
|1+I)
1
+ R
n

Gia trj bicn tai cua Jong ticn tc bon tap

CIa frj hIon faI cua dong fIon fo hon fap chnh Ia fong gIa frj hIon faI cua fung khoan
fIon R
1
, R
2
, R
n
xay ra o fung fhoI dIom T
1
, T
2
, T
n
khac nhau. Cong fhuc |2.4) cho bIof
gIa frj hIon faI cua khoan fIon R chnh Ia R/|1+I)
n
.

So ten O tho dem T Gu tr{ hen tu
R
1
T
1
= 1 PV
0
= R
1
/|1+I)
1

R
2
T
2
= 2 PV
0
= R
2
/|1+I)
2

R
3
T
3
= 3 PV
0
= R
3
/|1+I)
3

.
R
n-1
T
n-1
= n 1 PV
0
= R
n-1
/|1+I)
n 1

R
n
T
n
= n PV
0
= R
n
/|1+I)
n

CIa frj hIon faI cua dong fIon fo hon fap PVM
n
Ia fong gIa frj hIon faI cua fung khoan
fIon R
I
voI I=1, 2, n ung voI fung fhoI dIom T
I
voI I=1, 2, n. NghIa Ia:

PVM
n
= R
1
/|1+I)
1
+ R
2
/|1+I)
2
+ .+ R
n-1
/|1+I)
n 1
+ R
n
/|1+I)
n

Cach xac djnh gIa frj fuong IaI va hIon gIa cua dong fIon fo hon fap nhu vua frnh bay
fron day so khong kho khan khI fhuc hIon nou nhu so Iuong ky ha n fnh IaI n fuong doI
nho |duoI 10). Trong fruong hop n kha Ion fh cong vIoc fnh foan fro non na ng no hon.
KhI ay chung fa so su dung xcoI do fnh foan.

Tboi gia ticn tc kbi gbcp /ai nbicu /an trong nam

Trong cac phan fruoc khI xac djnh gIa frj fuong IaI va gIa frj hIon faI chung fa gIa djnh
IaI duoc ghop hang nam, fuc Ia moI nam fnh IaI mof Ian. Tron fhuc fo khong phaI Iuc
nao cung vay, nou mof na m fnh IaI nhIou hon mof Ian fh cong fhuc fnh gIa frj fuong
IaI va gIa frj hIon faI co mof so fhay doI.

28
CIa su chung fa daf m Ia so Ian ghop IaI hay so ky han IaI frong nam voI IaI suaf
Ia I. KhI ay, IaI suaf cua moI ky han Ia I/m. Cong fhuc xac djnh gIa frj fuong IaI frong
fruong hop nay suy ra fu |2.3) so nhu sau:

IV
n
= P
0
1+|I/m)|
mn
|2.12)

HIon gIa frong fuong hop nay so Ia P
0
= IV
n
/1+|I/m)|
mn
|2.13)

Truong hop so Ian ghop IaI frong nam Ion Ion don vo cung, khI ay chung fa co IaI kop
IIon fuc. CIa frj fuong IaI frong fruong hop ghop IaI IIon fuc so Ia:

af I/m = 1/x, fa co m = I.x va m fIon don vo cung fuong duong voI x fIon don vo cung.
Nhu vay:

va gIa frj hIon faI so Ia: P
0
= IV
n
/|o)
I.n
, voI o Ia hang so No-po co gIa frj Ia 2,7182.
V du chung fa ky guI 1000$ vao mof faI khoan o ngan hang voI IaI suaf 6%/nam
frong fhoI gIan 3 nam. HoI so fIon chu ng fa co duoc sau 3 na m ky guI Ia bao nhIou nou
ngan hang fnh IaI kop |a) ban nIon, |b) fhoo quy, |c) fhoo fhang va |d) IIon fuc7 Ap dung
cong fhuc |2.12) chung fa co:

|a) IV
3
= 10001+|0,06/2)|
2x3
= 1194,05$
|b) IV
3
= 10001+|0,06/4)|
4x3
= 1126,49$
|c) IV
3
= 10001+|0,06/12)|
12x3
= 1127,16$
|d) IV
3
= 1000|o)
0,06x3
= 1197,22$

Qua v du fron chung fa fhay rang khI foc do ghop IaI cang nhanh fh IaI sInh ra cang
nhIou, hay noI khac dI, cung mof muc IaI suaf duoc cong bo nhung nou so Ian fnh IaI
mn
m
n
m
i
P FV
+ =

1 lim
0
n i
n x i
x
mn
m
n
e P
x
P
m
i
P FV
.
0
. .
0 0
1
1 lim 1 lim =
+ =
+ =


29
frong na m cang Ion fh IaI sInh ra cang nhIou. Iou nay Iam cho IaI suaf fhu c fo duo c
huong khac voI IaI suaf danh nghIa duoc cong bo.

Lai suat Janb ngba oa /ai suat bicu Jung

Lai suat Janb ngba |nomInaI Inforosf rafo) Ia IaI suaf duoc cong bo hoac nIom yof.
Thong fhuong IaI suaf nay fnh fhoo % mof nam. Con /ai suat bicu Jung |offocfIvo
Inforosf rafo) chnh Ia IaI suaf fhuc fo co duoc sau khI da dIou chInh IaI suaf danh nghIa
fhoo so Ian ghop IaI frong nam. Chung fa bIof IaI suaf chnh Ia phan fra m chonh Ioch
gIua gIa frj fuong IaI va hIon gIa cua mof so fIon. o do, IaI suaf hIou dung r
o
co fho duoc
xac djnh nhu sau:

Sau khI da xom xof fhoI gIa fIon fo nhu Ia mof non fang Iy fhuyof co IIon quan don mo
hnh faI chnh, bay gIo chung fa xom xof fIop mof non fa ng Iy fhuyof khac cung raf quan
frong khI nghIon cuu mo hnh faI chnh. o Ia quan ho gIua IoI nhuan va ruI ro.

2.3.2 Quun he guu lo nhuu n vu ru ro

IoI nhuan |rofurn) Ia fhu nhap co duoc fu mof khoan dau fu, fhuong duoc bIou fhj bang
fy Io phan fra m
4
gIua fhu nhap va gIa frj khoan dau fu bo ra. V du chung fa bo ra 100$
do mua mof co phIou, duoc huong co fuc Ia 7$ mof na m va sau mof na m gIa fhj fruong
cua co phIou do Ia 106$. IoI nhuan chung fa co duoc khI dau fu co phIou nay Ia: |7$ +
6)/100 = 13%. Nhu vay IoI nhuan dau fu cua chung fa co duoc fu haI nguon: co fuc duo c
huong fu co phIou va IoI von - fuc Ia IoI fuc co duoc do chung khoan fang gIa. Tong quaf:

1
1
) (
+
=
t
t t t
P
P P D
R , frong do R Ia IoI nhuan fhuc |hoac ky vong),
f
Ia co fuc, P
f
Ia gIa co
phIou o fhoI dIom f, va P
f -1
Ia gIa co phIou o fhoI dIom |f 1). Nou Iay co fuc va gIa co

4
Tren thc te ngi ta thng dung thuat ng rut gonli nhuan thay v ty suat li nhuan.
( ) [ ]
[ ] 1 ) / ( 1
/ 1
0
0 0
0
0
+ =
+
=
=
mn
mn
n
e
m i
P
P m i P
P
P FV
r

30
phIou fhoo gIa frj fhuc fo fh chu ng fa co IoI nhuan fhu c, nou Iay co fuc va gIa co phIou
fhoo so IIou ky vong fh chung fa co IoI nhuan ky vong.
RuI ro duoc djnh nghIa Ia su saI bIof cua IoI nhuan fhuc fo so voI IoI nhuan ky
vong. CIa su chung fa mua fraI phIou kho bac do co duoc IoI nhua n Ia 8%. Nou chung fa
gIu fraI phIou nay don cuoI nam chung fa so duoc IoI nhuan Ia 8% fron khoan dau fu cua
mnh. Nou chung fa khong mua fraI phIou ma dung so fIon do do mua co phIou va gIu
don hof na m, chung fa co fho co hoac co fho khong co duoc co fuc nhu ky vong. Hon nua,
cuoI nam gIa co phIou co fho Ion va chung fa duoc IoI cung co fho xuong khIon chung fa
bj Io. Kof qua Ia IoI nhuan fhuc fo chung fa nhan duoc co fho khac xa so voI IoI nhuan ky
vong.
Nou ruI ro duoc djnh nghIa Ia su saI bIof gIua IoI nhuan fhuc fo so voI IoI nhuan
ky vong fh frong fruo ng hop fron ro rang dau fu vao fraI phIou co fho xom nhu khong
co ruI ro frong khI dau fu vao co phIou ruI ro hon nhIou, v xac suaf hay kha nang saI
bIof gIua IoI nhuan fhuc fo so voI IoI nhuan ky vong frong fruong hop mua fraI phIou
fhap hon frong fruong hop mua co phIou.

o /uong rui ro

RuI ro nhu vua noI Ia mof su kho ng chac chan, mof bIon co co kha nang xay ra va cung
co kha nang khong xay ra. o do Iuong ruI ro nguoI fa dung phan phoI xac suaf voI haI
fham so do Iuong pho bIon Ia ky vong va do Ioch chuan. IoI nhuan ky vong, ky hIou Ia
|R) duoc djnh nghIa nhu sau:
) )( ( ) (
1
i
n
i
i
P R R E

=
= , frong do R
I
IoI nhuan ung voI bIon co I, P
I
Ia xac suaf xay ra bIon co I
va n Ia so bIon co co fho xay ra. Nhu vay IoI nhuan ky vong chang qua Ia frung bnh gIa
quyon cua cac IoI nhuan co fho xay ra voI frong so chnh Ia xac suaf xay ra. V du bang
2.2 duoI day mo fa cac IoI nhuan co fho xay ra va cach fnh IoI nhuan ky vong va phuong
saI:


31

o do Iuong do phan fan hay saI bIof gIua IoI nhuan fhuc fo so voI IoI nhuan ky vong,
nguoI fa dung do Ioch chuan |). o Ioch chuan chnh Ia can bac 2 cua phuong saI:

[ ]
=
=
n
i
i i
P R E R
1
2
) ( ) ( |2.14)
Trong v du fron nou chung fa Iay can bac 2 cua phuong saI
2
= 0,00703 fh so co duoc
gIa frj cua do Ioch chuan Ia 0,0838 hay 8,38%. Iou nay co y nghIa Ia saI bIof gIua IoI
nhuan fhuc fo so voI IoI nhuan ky vong Ia 8,38%.
o Ioch chuan doI khI cho chung fa nhung kof Iuan khong chnh xac khI so sanh
ruI ro cua haI du an nou nhu chung raf khac nhau vo quy mo. V du xom xof haI du an
dau fu A va co phan phoI xac suaf nhu sau:

Ou un A Ou un B
IoI nhuan ky vong, |R) 0,08 0,24
o Ioch chuan, 0,06 0,08
Ho so bIon doI, CV 0,75 0,33

Nou nhn vao do Ioch chuan chu ng fa fhay rang do Ioch chuan cua Ion hon A. IIou co
fho kof Iuan rang du an ruI ro hon A hay khong7 Nou chI don fhuan nhn vao do Ioch
chuan co fho kof Iuan nhu vay, nhung van do o day Ia can so sanh xom quy mo IoI nhuan
ky vong cua haI du an nay nhu fho nao. u an co do Ioch chuan Ia 8% frong khI du an
A chI co 6% nhung Ioch 8% cua quy mo IoI nhuan ky vong Ia 1000$ so raf nho so voI Ioch
6% cua quy mo IoI nhuan ky vong 1 frIou $. o khac phuc fnh fra ng nay chung fa dung
chI fIou ho so bIon doI CV |cooffIcIonf of varIafIon):

Bung 2.2: Cach fnh IoI nhuan ky vong va phuong saI
Lo nhuun
(R
)
Xuc suut
(P
)
(R
)(P
) |R
K(R)]
2
(P
)
- 0,10 0,05 - 0,0050 |-0,10 0,09)
2
|0,05)
- 0,02 0,10 - 0,0020 |-0,02 0,09)
2
|0,10)
0,04 0,20 0,0080 |0,04 0,09)
2
|0,20)
0,09 0,30 0,0270 |0,09 0,09)
2
|0,30)
0,14 0,20 0,0280 |0,14 0,09)
2
|0,20)
0,20 0,10 0,0200 |0,20 0,09)
2
|0,10)
0,28 0,05 0,0140 |0,28 0,09)
2
|0,05)
Tong = 1,00 IoI nhuan ky vong |R) = 0,090 Phuong saI
2
= 0,00703


32
) (R E
CV

= |2.15)

Trong v du fron, du an A co CV = 0,75 frong khI du an co CV = 0,33. Co fho noI du an
A ruI ro hon du an .
Tom IaI, ruI ro Ia su khong chac chan, no chnh Ia saI bIof gIua gIa frj fhuc fo so
voI gIa frj ky vong. Nou chung fa quan saf IoI nhuan, fh ruI ro o day chnh Ia saI bIof
gIua IoI nhuan fhuc fo so voI IoI nhuan ky vong. o do Iuong duoc ruI ro fruoc hof chung
fa phaI xac djnh duoc IoI nhuan ky vong, ko don xac djnh do Ioch chuan cua IoI nhuan so
voI IoI nhuan ky vong. NgoaI ra, can Iuu y IoaI fru su anh huong cua you fo quI mo bang
cach su dung ho so bIon doI CV do so sanh muc do ruI ro khac nhau khI quy mo IoI
nhuan ky vong khac nhau dang ko. Maf khac, ruI ro fhuong khac nhau fuy fhuoc vao
fhaI do cua moI nguoI. Sau day chung fa so xom xof fhaI do doI voI ruI ro va su anh
huong cua no doI voI vIoc ra quyof djnh.

Tbai Jo Joi ooi rui ro

o mInh hoa va phan bIof fhaI do cua nha dau fu doI voI ruI ro, chung fa xom xof fro
choI co fon Iofs Mako a oaI do Monfy HaII dIou khIon chuong frnh nhu sau : Monfy
HaII gIaI fhch rang chung fa duoc phop gIu Iay baf cu fhu g chung fa fm fhay khI mo
cua so 1 hoac so 2. ang sau mof frong haI cua nay Ia 10.000$ frong khI cua con IaI Ia
mof dong vo xo da su dung co gIa frj fhj fruong Ia 0. HaII cung cho bIof fhom rang chung
fa co quyon duoc mo mof frong haI cua va co fho frung gIaI fhuong 10.000$ nou mo dung
cua, hoac nhan dong vo xo vuf dI nou mo saI cua. NgoaI ra, HaII co fho cho chung fa mof
so fIon nou nhu chung fa fu bo quyon duoc mo cua cua chung fa, cung dong nghIa voI fu
bo IoI nhuan ky vong do nhan Iay mof so fIon chac chan.

Ca
so 1
?
Ca
so 2
?

33
NoI fom IaI cac Iua chon cua chung fa co fho Ia mo cua hoac khong mo cua. Nou mo cu a
chung fa co kha nang frung gIaI va nhan 10.000$ cung co kha nang khong frung gIaI va
nhan 0$. Nou chung fa chon kho ng mo cua chung fa so duoc mof so fIon chac chan. Ro
rang vIoc chon Iua cua chung fa fuy fhuoc vao so fIon ma HaII so fra cho chung fa do
chung fa huy bo caI quyon duoc mo cua cua mnh. CIa su rang nou HaII fra chung fa
2.999$ hay f hon so nay fh chung fa so chon phuong an mo cua va ky vong so frung
gIaI. Nou HaII fra cho chung fa 3.000$ chung fa khong fho quyof djnh duoc non chon
phuong an nao: mo cua hay Iay fIon. Nhung nou HaII fra chung fa 3.001$ hay cao hon
nua chung fa so chon phuong an Iay fIon va fu bo vIoc mo cua.
VoI phuong an mo cua chung fa co co hoI 50/50 so nhan 10.000$ hoac 0$. So fIon
ky vong cua chung fa do do Ia: |10.000 x 0,5) + |0 x 0,5) = 5.000$. Nhung khI HaII fra
chung fa 3.000$ chung fa khong quyof djnh duoc non chon phuong an nao. Iou nay
chung fo rang chung fa bang quan khI dung fruoc 2 phuong an: |1) co duoc 5.000$ voI ruI
ro kom fhoo va |2) co duoc 3.000$ khong co ruI ro kom fhoo. So fIon 3.000$ o day Iam
cho chung fa cam fhay khong co su khac bIof gIua vIoc Iua chon Iay 3.000$ voI su chac
chan hoac Iay 5.000$ voI ruI ro kom fhoo. So fIon nay duoc goI Ia so fIon chac chan
fuong duong |corfaInfy oquIvaIonf C) voI so fIon Ion hon nhung ruI ro hon. ua vao
so fIon chac chan fuong duong na y, nguoI fa dua ra djnh nghIa fhaI do doI voI ruI ro nhu
sau :

C < gIa frj ky vong => rIsk avorsIon |ngaI ruI ro)
C = gIa frj ky vong => rIsk IndIfforonco |bang quan voI ruI ro)
C > gIa frj ky vong => rIsk proforonco |fhch ruI ro)

oI voI nhung nguoI ngaI ruI ro, chonh Ioch gIua gIa frj ky vong va C chnh Ia phan gIa
frj fang fhom do bu dap ruI ro |rIsk promIum). Trong pham vI nghIon cuu o day, chung
fa xom cac nha dau fu nhu Ia nhung nguoI ngaI ruI ro. o do, phaI co gIa frj fang fhom
frong fruong hop du an dau fu ruI ro hon. Tuy nhIon, nha dau fu khong chI co cac khoan
dau fu rIong bIof ma con fhuong xuyon co nhIou khoan dau fu khac nhau hnh fha nh no n
mof danh muc dau fu. o co su fac dong qua IaI gIua cac khoan dau fu rIong bIof frong
danh muc dau fu khIon cho IoI nhuan va ruI ro cua danh muc da u fu fro non phuc fap
hon. KhI ay, vIoc phan fch quan ho gIua IoI nhuan va ruI ro do ra quyof djnh can quan

34
fam don Io I nhuan va ruI ro cua mof danh muc dau fu chu khong phaI cua mof khoan
dau fu ca bIof.

Loi nbuan oa rui ro cua mot Janb muc Jau tu

Tu dau muc don gIo chung fa xof IoI nhuan va ruI ro cua nhung khoan dau fu rIong bIof.
Thuc fo nha dau fu f khI nao don hof foan bo faI san cua mnh vao mof khoan dau fu
duy nhaf. o vay, can ban fhom vo danh muc dau fu va ruI ro cua danh muc dau fu.
anh muc dau fu |porffoIIo) Ia su kof hop cu a haI hay nhIou chung khoan hoac faI san
frong dau fu.
IoI nhuan ky vong cua danh muc dau fu don gIan chI Ia frung bnh co frong so
cua cac IoI nhuan ky vong cua fung chung khoan frong danh muc dau fu. Trong so o day
chnh Ia fy frong cua fung IoaI chung khoan frong danh muc da u fu. Cong fhuc fnh IoI
nhuan ky vong cua danh muc dau fu
p
|R) nhu sau:
=
=
m
j
j j p
R E W R E
1
) ( ) ( , frong do W
j
Ia fy frong cua chung khoan j,
j
|R) Ia IoI nhuan ky
vong cua chung khoan j, va m Ia fong so chung khoan co frong danh muc dau fu. V du
xom xof danh muc dau fu duoc mo fa nhu sau:

Chu ng khoun A Chuong khoun B
IoI nhuan ky vong 14,0% 11,5%
o Ioch chuan 10,7 1,5

Nou frj gIa cua haI chung khoan nay bang nhau frong danh muc dau fu fh IoI nhuan ky
vong cua danh muc dau fu so Ia:

|0,5)14,0 + |0,5)11,5 = 12,75%

RuI ro cua danh muc dau fu duoc do Iuong boI do Ioch chuan cua danh muc dau fu. Khong
gIong IoI nhuan, vIoc xac djnh do Ioch chuan cua danh muc dau fu raf phuc fap do anh
huong cua you fo dong phuong saI |covarIanco), fuc Ia muc do quan ho gIua ruI ro cua cac
chung khoan frong danh muc da u fu. o Ioch chuan cua danh muc dau fu duoc xac djnh
boI cong fhuc:


35
= =
=
m
j
m
k
k j k j P
W W
1 1
,
frong do m Ia fong so chung khoan co frong danh muc dau fu, W
j

Ia fy frong cua chung khoan j frong danh muc, W
k
Ia fy frong cua chung khoan k frong
danh muc, va
j,k
Ia dong phuong saI gIua IoI nhuan cua chung khoan j va k.
ong phuong saI IoI nhuan cua haI chung khoan Ia chI fIou do Iuong muc do quan
ho fuyon fnh gIua haI chung khoan. ong phuong saI duoc xac djnh boI cong fhuc:
k j k j k j
r
, ,
= frong do r
j,k
|doI khI ky hIou
j,k
) Ia ho so fuong quan ky vong gIua IoI
nhuan cua chung khoa n j va chung khoan k,
j
Ia do Ioch chuan IoI nhuan cua chung
khoan j, va
k
Ia do Ioch chuan Io I nhuan cu a chung khoan k. KhI j = k fh ho so fuong
quan r
j,k
= 1 va r
j,k
j,
j
=
j
2
.
V du chung fa co haI co phIou 1 va 2 frong mof danh muc dau fu. Co phIou 1 co
IoI nhuan ky vong hang nam Ia 16% voI do Ioch chuan 15%. Co phIou 2 co IoI nhuan ky
vong Ia 14% voI do Ioch chuan Ia 12%. Ho so fuong quan gIua haI co phIou nay Ia 0,4.
Nou nha dau fu bo fIon bang nhau vao haI co phIou nay fh:

a. IoI nhuan ky vong cua danh muc dau fu so Ia:
p
|R) = |0,5)16 + |0,5)14 = 15%
b. o Ioch chuan cua danh muc dau fu so Ia:

Co pheu 1 Co pheu 2
Co phIou 1 W
1
W
1
1,1
= W
1
W
1
r
1,1
1
W
1
W
2
1,2
= W
1
W
2
r
1,2
2

Co phIou 2 W
2
W
1
2,1
= W
2
W
1
r
2,1
1
W
2
W
2
2,2
= W
2
W
2
r
2,2
2

Co pheu 1 Co pheu 2
Co phIou 1 |0,5)|0,5)|1)|0,15)|0,15) |0,5)|0,5)|0,4)|0,15)|0,12)
Co phIou 2 |0,5)|0,5)|0,4)|0,12)|0,15) |0,5)|0,5)|1)|0,12)|0,12)

P
= |0,5)|0,5)|1)|0,15)|0,15)|+|0,5)|0,5)|0,4)|0,15)|0,12)|+ |0,5)|0,5)|0,4)|0,12)|0,15)| +
|0,5)|0,5)|1)|0,12)|0,12)| = 11,3%

a Jang boa Janb muc Jau tu nbam giam rui ro

Trong phan nay chung fa xom xof chIon Iuoc dau fu da dang hoa nham gIam ruI ro.
Phuong cha m o day du a vao cau phuong ngon ung bo faf ca cac qua frung cua chung fa
vao cung mof gIo |onf puf aII your oggs In ono baskof). a dang hoa danh muc dau fu
nham caf gIam ruI ro o day co nghIa Ia kof hop dau fu vao nhIou IoaI chung khoan ma

36
cac chung khoan nay khong co fuong quan cung chIou voI nhau mof cach hoan hao, nho
vay bIon dong gIam IoI nhuan cua chung khoan nay co fho duoc bu dap bang bIon dong
fang IoI nhuan cua chu ng khoan khac. NgoaI ra nguoI fa con da dang hoa nham caf gIam
ruI ro bang cach dau fu vao fhj fruong chung khoan quoc fo fhay v chI fap frung dau fu
vao fhj fruong chung khoan cua mof quoc gIa nao do. Hnh vo 2.4 duoI day mInh hoa su
caf gIam ru I ro nho kof hop dau fu da dang vao haI chung khoan A va fhay v chI dau
fu vao mof IoaI chung khoan duy nhaf. HaI chung khoan nay co ho so fuong quan nghjch
non khI kof hop haI chung khoan nay IaI frong mof danh muc dau fu fh ruI ro so duoc
IoaI fru.

Cu fho hon, gIa su chung fa dang xom xof dau fu vao mof dao quoc, o do co haI mua mua
va nang, va co haI cong fy hoaf dong: mof cong fy chuyon san xuaf va kInh doanh ao dI
mua va mof cong fy chuyon san xuaf va kInh doanh kom chong nang. Ho so fuong quan
IoI nhuan cua haI cong fy nay Ia r
1,2
= - 1, v sau fhang mua nang cong fy san xuaf kom
chong nang fhu duoc IoI nhuan cao frong khI cong fy san xuaf ao dI mua khong co IoI
nhuan. Nguoc IaI, sau fhang mua mua, cong fy san xuaf ao dI mua fhu duoc IoI nhuan cao
frong khI cong fy san xuaf kom chong nang khong co IoI nhuan.
Ia nha dau fu khon ngoan, fhay v don foan bo von dau fu vao mof frong haI cong
fy, chung fa non dau fu vao mof danh muc gom 50% co phIou cong fy san xuaf kom
chong nang va 50% co phIou cong fy san xuaf ao dI mua. Nhu vay, quanh nam du mua
mua hay mua nang chung fa dou co co hoI kIom duoc IoI nhuan fu danh muc dau fu fron.
Hnh 2.4: Ket hp hai chng khoan A va B e cat giam rui ro

Chng khoan A Chng khoan B Ket hp A
va B

Li nhuan au t Li nhuan au t
Thi gian Thi gian
Li nhuan au t
Thi gian

37
Nhu da noI, su kof ho p cac chung khoan khong co quan ho fuong quan cung chIou
hoan hao |+1) so gIam duoc ruI ro bIon dong IoI nhuan dau fu chung khoan. o fhay ruI
ro duoc gIam nhu fho nao, chu ng fa chIa ruI ro cua danh muc dau fu ra Iam haI IoaI:

Ru ro he tho ng |sysfomafIc rIsk) ruI ro do su bIon dong IoI nhuan cua chung
khoan hay cua danh muc dau fu do su fhay doI IoI nhuan fron fhj fruong noI
chung, bj gay ra boI cac you fo nhu fnh hnh non kInh fo, caI fo chnh sach fhuo,
fhay doI fnh hnh nang Iuong fho gIoI No chnh Ia phan ruI ro chung cho faf ca
cac IoaI chung khoan va do do khong fho gIam duoc bang vIoc da dang hoa danh
muc dau fu. IoaI ruI ro nay con duoc goI Ia ruI ro fhj fruong |markof rIsk) va duoc
do Iuong bang ho so bo-fa.
Ru ro ph he thong |unsysfomafIc rIsk) ruI ro xay ra doI voI mof cong fy hay
mof nganh kInh doanh nao do, no doc Iap voI cac you fo nhu fnh hnh kInh fo,
chnh frj hay nhung you fo mang fnh cha f ho fhong nhung anh huong don foan
bo cac chung khoan co fron fhj fruong.

= = + + +

RuI ro phI ho fhong chI anh huo ng don mof cong fy hay mof nganh nao do. Chang han
mof cuoc dnh cong hay mof doI fhu canh franh pha f frIon san pham moI hay mof pha f
mInh ra cong ngho fIon fIon cua cong fy na o do Iam anh huo ng don IoI nhuan cua mo f
cong fy hay mof nganh chu khong fho anh huong don foan bo fhj fruong noI chung. IoaI
ruI ro phI ho fhong co fho gIam duoc bang chIon Iuoc dau fu da dang hoa. Hnh 2.5 duoI
day bIou dIon su kof hop haI IoaI ruI ro va moI quan ho gIua ruI ro va so Iuong chung
khoan frong danh muc dau fu, fhoo do khI so Iuong chung khoan frong danh muc dau fu
fang Ion fh ruI ro noI chung gIam xuong.

Tong rui
ro
Rui ro
he thong
Rui ro
phi he thong

38
HInh 2.5: RuI ro ho fhong va ruI ro phI ho fhong

Chuong 2 fron day frnh bay chI fIof cac quyof djnh frong faI chnh cong fy dong fhoI
gIoI fhIou chung vo mo hnh va co so Iy fhuyof cua cac mo hnh faI chnh phuc vu cho
vIoc ra quyof djnh frong faI chnh cong fy. I sau vao chI fIof cua fung IoaI mo hnh va
cach fhuc su dung mo hnh frong fung IoaI quyof djnh faI chnh so duoc frnh bay o
chuong 3. O chuong nay faf ca cac mo hnh fhuong su dung frong faI chnh cong fy so
duoc ho fho ng hoa gan IIon voI fung IoaI quyof djnh nhu da nou ra frong chuong 2 nham
phuc vu cho vIoc huong dan cach fhuc su dung mo hnh frong quyof djnh faI chnh cong
fy, so duoc frnh bay frong chuong 5.
Tong ru i ro
Rui ro phi he thong
Rui ro he thong
So l ng chng khoan trong danh muc
o lech chuan cua danh muc a u t
Chacoq +: 7e thcoq hco eoe mc hioh sa daoq tecoq qaqet [oh tol ehtoh ecoq tq

Chng 3:

HE THONG HOA CAC MO HNH SU DUNG TRONG
@UYET |NH TAI CHNH CONG TY

3.1 CAC MO HNH S O NG TRONG QYKT O|NH OA T

Nhu da frnh bay frong chuong 2, cac quyo f djnh dau fu IIo n quan do n vIoc Iua chon no n
dau fu vao faI san nao va dau fu bao nhIou, cung nhu moI quan ho co cau gIua cac Ioa I faI
san frong cong fy. Pha n nay so ho fho ng hoa cac mo hnh faI chnh fhuong duoc su dung
nhu Ia nhu ng co ng cu phan fch va ra quyof djnh dau fu.

3.1.1 Cuc mo hInh trong quyet d{nh duu tu tu sun luu dong

TaI sa n Iuu dong frong cong fy co nhIou IoaI khac nhau. Thong fhuong nhn vao bang
can doI fa I san cua co ng fy fhoo fraf fu fnh fhanh khoa n gIam dan chung fa co fho nha n
fhay faI sa n Iuu do ng cua cong fy bao gom: fIo n maf, fIon guI nga n hang, chung khoan
dau fu nga n han, khoan phaI fhu, hang fo n kho va nhu ng faI san Iuu dong khac. VIoc
dau fu va o faI san Iuu dong Ia can fhIo f cho hoa f do ng cua baf ky cong fy nao. Tuy
nhIon, da u fu faI san Iuu dong bao gIo cung kom fhoo chI ph, f ra Ia chI ph co hoI do
kof vo n vao faI san Iuu dong. o vay, vIoc quyof djnh non dau fu va dau fu bao nhIou vao
IoaI fa I san nao Ia ra f quan fro ng. Cac nha nghIo n cuu faI chnh da bo khong f cong suc
do nghIo n cuu phaf frIo n non nhung mo hnh quyof djnh da u fu faI sa n Iuu dong. Sau
day chu ng fa so xom xo f mof cach co ho fho ng nhung mo hnh nay.

a. Mo bnb quyc t Jjnb to n quy tic n mat

To n quy fIo n maf muc fIou Ia fo n quy ma cong fy hoach djnh Iuu gIu duoI hnh fhuc fIon
maf. Quyof djnh fo n quy fIo n maf muc fIo u IIon quan don vIoc danh doI gIua chI ph co
ho I do gIu qua nhIou fIo n maf va chI ph gIao djch do gIu qua f fIo n maf. ChI ph co ho I
Ia chI ph maf dI do gIu fIo n maf, khIon cho fIon kho ng duoc dau fu vao muc dch sInh
IoI. ChI ph gIao djch Ia chI ph IIon quan don chuyo n doI fu faI sa n dau fu fhanh fIon
maf san sa ng cho chI fIou. Nou cong fy gIu qua nhIo u fIo n maf fh chI ph gIao djch so
nho nhung nguoc IaI chI ph co hoI so Ion. Nou co ng fy gIu qua f fIo n maf fh chI ph co

40
ho I so nho, nhung nguoc Ia I chI ph gIao djch so Io n. Nhu vay, chI ph co ho I fy Io fhuan,
con chI ph gIao djch fh fy Io nghjch voI fon quy fIo n maf.
Van do daf ra va gIam doc fa I chnh phaI quyof djnh Ia Iam fho nao do xac djnh
muc fo n quy fIon maf fo I uu, fuc Ia fon quy fIo n maf o do fo ng chI ph, bao gom chI ph
co hoI va chI ph gIao djch, nho nhaf. Hnh 3.1 duoI day mo fa fo ng chI ph gIu fIo n maf
bao gom chI ph co hoI va chI ph gIao djch, frong do duong bIou dIon chI ph co hoI doc
Io n fho hIo n quan ho fy Io fhuan voI fon quy fIo n maf. Nguoc Ia I, duong chI ph gIao djch
doc xuo ng fho hIon quan ho fy Io nghjch voI fon quy fIo n maf.
HInh 3.1: To ng chI ph gIu fIo n maf

Tron hnh vo 3.1 fong chI ph gIu fIo n maf nho nha f faI dIom C`, cho no n C` Ia dIom o
do fon quy fIon ma f fo I uu. ay chnh Ia fon quy fIo n maf muc fIou ma cong fy can
hoach djnh. Van do Ia Iam fho nao do quyof djnh fon quy fIon maf foI uu7 Vo Iy fhuyof
co haI mo hnh da duoc phaf frIon nham ho fro cho gIam doc fa I chnh gIaI quyof cong
vIoc nay. Phan fIop fhoo so gIoI fhIou chI fIo f hon vo haI mo hnh xac djnh fo n quy fIo n
maf nay.

u1. Mo hnh BuumoI

WIIIIam aumoI Ia nguoI dau fIo n dua ra mo hnh quyof djnh fon quy fIon maf kof ho p
gIua chI ph co hoI va chI ph gIao djch. Mo hnh nay duoc ung du ng nham fhIof Iap fo n
quy fIon maf muc fIo u. o mInh hoa mo hnh aumoI van hanh nhu fho nao, chu ng fa
xom v du sau: Gia su cong ty K ba t Jau tua n /c 0 ooi ton quy ticn mat /a C = 1,2 ty Jo ng
Chi ph gi tien mat
Qui mo tien mat
Chi ph giao dch
Chi ph c hoi
Tong chi ph gi tien mat
C*

41
oa so cbi ouot qua so tbu 600 tricu Jong mot tuan. Nbu oay ton quy ticn mat cua cong ty
sc bang 0 sau bai tua n /c oa to n quy tic n mat trung bnb trong tbo i gian bai tuan /c sc
/a 1,2 ty12 = 600 tricu Jong. CuoI fuan Io fhu 2 cong fy K phaI bu da p so fIo n maf da chI
fIou bang cach ban chung khoan dau fu ngan han hoac vay ngan hang.

HInh 3.2: Tnh hnh fon quy fIon maf cua co ng fy K

Hnh 3.2 mo fa fnh hnh fIon maf cua cong fy K. Nou co ng fy fhIof Iap fo n quy fIo n ma f
cao |cha ng han 2,4 fy) fh fIo n ma f so hof sau bon fuan, fruoc khI co ng fy can ban chung
khoan ngan han, nhung fon quy fIon maf bnh quan so fang fu 600 frIou Ion 1,2 fy.
Nguoc IaI, nou cong fy fhIof Iap fon quy fIon maf fhap |chang han 600 frIou) fh fIon
maf so hof sau mof fua n Io, khI ay cong fy can ban chung khoan ngan han do bu dap voI
foc do nhanh hon va fon quy fIon maf bnh quan gIam fu 600 frIou xuong con 300 frIou.
o co chI ph gIao djch |chang han ph mo I gIoI) pha f sInh khI ba n chu ng khoan
ngan han non vIoc fhIof Iap fo n quy fIon maf Ion so gIup co ng fy fIof kIom duoc chI ph
gIao djch. Tuy nhIon, khI ay chI ph co hoI so gIa fang. Van do da f ra Ia Iam fho nao do
fhIof Iap fon quy fIon maf foI uu. o gIaI quyof van do nay, cong fy can Iuu y ba you fo:

I = ChI ph co djnh phaf sInh khI ban chung khoan nga n han
T = To ng so fIon maf moI can fhIof cho muc dch gIao djch frong fhoI ky hoach
djnh Ia 1 nam
K = ChI ph co hoI do gIu fIon ma f.

Tien mat au ky : C = 1,2 ty
Tien mat cuoi ky: C = 0
Tien mat bnh quan: C/2 = 600 trieu
1 0 2 3 4
Tuan

42
Cbi pbi co boi

Tong chI ph co hoI bang fon quy fIon maf frung bnh nhan vo I IaI suaf ngan han |K):
ChI ph co ho I = |C/2)K. Su dung co ng fhu c nay chung fa co fho fnh duoc chI ph co hoI
fuong u ng voI mof so fnh huong nou ra o bang 3.1 nhu sau:

Cbi pbi giao Jjcb

Tong chI ph gIao djch duoc xac djnh bang cach fnh so Ian co ng fy pha I ban chung
khoan frong nam. Tong so fIo n maf cong fy can bu dap frong nam Ia 600 frIou x 52 fuan
= 31,2 fy dong. Nou cong fy K fhIof Iap fo n quy fIon maf ban dau Ia 1,2 fy fh so Ia n
cong fy pha I ban chung khoa n nga n han Ia 31,2 / 1,2 = 26 Ian.
ChI ph gIao djch = So Ian ban chung khoan x Ph gIao djch co djnh = |T/C)I. ua
vao cong fhuc nay, chu ng fa co fho fhIof Iap bang fnh chI ph gIao djch ung voI mof so
fnh huong fhIof Iap fon quy fIon maf ban dau nhu duoc frnh bay frong bang 3.2.

To ng cbi pbi

To ng chI ph IIon quan do n fo n quy fIo n maf bang chI ph co hoI cong voI chI ph gIao
djch: Tong chI ph = |C/2)K| + |T/C)I|. u a vao cong fhuc nay chu ng fa Iap bang fnh
fo ng chI ph nhu sau |bang 3.3):
Bung 3.1 : ChI ph co ho I
Ton quy ten mut bun
duu C
Ton quy ten mut trung
bInh C/2
Ch phI co ho (K=0,1)
(C/2)K
4.800.000.000 2.400.000.000 240.000.000
2.400.000.000 1.200.000.000 120.000.000
1.200.000.000 600.000.000 60.000.000
600.000.000 300.000.000 30.000.000
300.000.000 150.000.000 15.000.000
Bung 3.2: ChI ph gIao djch
Tong so ten mut cu n
bu dup (T)
Ton quy ten mut thet
lu p bun duu (C)
Ch phI guo d{ch
(T/C)F (F=1 treu)
31.200.000.000 4.800.000.000 6.500.000
31.200.000.000 2.400.000.000 13.000.000
31.200.000.000 1.200.000.000 26.000.000
31.200.000.000 600.000.000 52.000.000
31.200.000.000 300.000.000 104.000.000

43

Nhn vao bang 3.3 chung fa fhay fong chI ph so nho nhaf o muc fo n quy fIon maf fhIof
Iap ban dau Ia 600 frIo u. Tuy nhIo n, no u muc ban dau khong phaI Ia 600 frIo u ma Ia 700
frIo u hay mof con so baf ky nao do fh Iam sao bIo f duoc fo n quy nao Ia fo I uu7 o gIaI
quyof van do nay chung fa fhu c hIon nhu sau:

To ng chI ph: TC = |C/2)K + |T/C)I. Iay dao ham TC fhoo C fa co:

2
2 C
TF K
dC
dTC
= . Ton quy fIo n maf fo I uu khI fong chI ph nho nha f. Tong chI ph nho
nhaf khI:
2
2 C
TF K
dC
dTC
= = 0 . CIaI phuong frnh nay chung fa co duoc
K
TF
C
2
= |3.1)

Trong v du fron, chung fa co chI ph moI Ian gIao djch Ia I = 1.000.000 dong, fong so
fIon can bu dap frong nam Ia T = 31.200.000.000 dong va chI ph co hoI K = 10%. Vay,
fo n quy fIo n maf foI uu so Ia:

ong 706 . 936 . 789
10 , 0
) 000 . 000 . 1 )( 000 . 000 . 200 . 31 ( 2 2
= = =
K
TF
C

Cung nhu nhIou mo hnh khac, mo hnh aumoI duoc xay dung dua fro n nhu ng gIa djnh.
Nhung gIa djnh nay bao gom:

Co ng fy ap dung fy Io bu dap fIon maf kho ng doI
Kho ng co so fhu fIon maf frong ky hoach djnh
Kho ng co du fru fIon maf cho mu c dch an foan
ong fIo n fo roI rac chu kho ng phaI IIo n fu c.
Nhung gIa djnh nay khong du ng fron fhuc fo no n Iam han cho mo hnh aumoI, nhung
du sao mo hnh nay cung co su dong gop quan frong frong Iy fhuyof quan frj fIon maf.
Phan fIop fhoo so xom xof mo hnh MIIIor-Orr, frong mo hnh nay mof so han cho cu a
mo hnh aumoI so duoc khac phuc.
Bung 3.3: To ng chI ph
Ton quy ten mut Tong ch phI Ch phI co ho Ch phI guo d{ch
4.800.000.000 246.500.000 240.000.000 6.500.000
2.400.000.000 133.000.000 120.000.000 13.000.000
1.200.000.000 86.000.000 60.000.000 26.000.000
600.000.000 S2.000.000 J0.000.000 62.000.000
300.000.000 119.000.000 15.000.000 104.000.000

44
u2. Mo hnh MiIIer-Orr

Khac vo I aumoI, Morfon MIIIor va anIoI Orr phaf frIo n mo hnh fon quy fIo n maf vo I
dong fIon fhu va chI bIon dong ngau nhIon hang ngay. Mo hnh MIIIor-Orr IIon quan do n
ca dong fIon fhu |InfIovs) va dong fIon chI |ouffIovs) va gIa djnh dong fIo n maf rong
|dong fIon fhu fru dong fIon chI) co pha n phoI chuan. ong fIon rong hang ngay co fho o
muc ky vo ng, o muc cao nha f hoa c o muc fhap nhaf. Tuy nhIon chu ng fa gIa djnh dong
fIon ma f ro ng bang 0, fu c Ia dong fIon fhu du bu dap do ng fIon chI. Hnh 3.3 mo fa hoa f
dong cua mo hnh MIIIor-Orr.

HInh 3.3: Mo hnh MIIIor-Orr

Co ba khaI nIom can chu y frong mo hnh nay: gIoI ha n fro n |H), gIoI han duoI |I) va
fo n quy fIo n maf muc fIou |Z). an quan Iy cong fy fhIo f Iap H can cu vao chI ph co hoI
gIu fIon va I can cu vao muc do ruI ro do fhIou fIo n ma f. Cong fy cho phop fo n quy fIo n
maf bIon dong ngau nhIon frong pham vI gIoI han va nou nhu fon quy fIon maf van nam
frong muc gIua gIoI han fron va gIoI han duoI fh cong fy khong can fhIo f fhu c hIon gIao
djch mua hay ban chu ng khoan ngan han. KhI fo n quy fIon ma f dung gIoI ha n fron |fa I
dIom X) fh cong fy so mua |H Z) dong chung khoa n ngan han do gIam fo n quy fIo n
maf fro vo Z. Nguoc Ia I, khI fon quy fIo n maf gIam dung gIoI han duoI |fa I dIom Y) fh
cong fy so ban |Z I) dong chu ng khoan ngan han do gIa fang fo n quy fIon maf Io n do n
Z.
CIong nhu mo hnh aumoI, mo hnh MIIIor-Orr phu fhuoc vao chI ph gIao djch
va chI ph co ho I. ChI ph gIao djch IIon quan don vIoc mua ban chu ng khoa n ngan han
Tien mat
Cao (H)
Thap (L)
Muc tieu (Z)
Thi gian
X
Y

45
Ia I, co djnh. ChI ph co ho I do gIu fIo n maf Ia K, bang IaI suaf ngan han. Khac voI mo
hnh aumoI, frong mo hnh MIIIor-Orr, so Ian gIao djch cua mo I fho I ky Ia so ngau
nhIon fhay doI fuy fhuoc vao su bIon dong cu a dong fhu va dong chI fIon maf. Kof qua Ia
chI ph gIao djch phu fhuoc vao so Ian gIao djch chung khoan nga n han ky vong co n chI
ph co hoI phu fhuoc vao fon quy fIon maf ky vong.
Vo I fon quy fIo n maf fhap nha f I da cho, fhoo mo hnh MIIIor-Orr chu ng fa fm
duoc fon quy fIo n maf muc fIo u |Z) va gIoI ha n fro n |H). CIa frj cua Z va H Iam cho fong
chI ph foI fhIo u duoc quyof djnh fhoo mo hnh MIIIor-Orr Ia:

L
K
F
Z + =
3
2
4
3
*

|3.2)

L Z H 2 * 3 * = |3.3)

frong do dau ` chI gIa frj foI uu va
2
Ia phuong saI cua dong fIon maf rong hang ngay.
Ton quy fIon maf frung bnh fhoo mo hnh MIIIor-Orr Ia:

3
4
average
L Z
C

= |3.4)

o mInh hoa vIoc su dung mo hnh MIIIor-Orr quyof djnh fo n quy fIo n maf foI uu, chung
fa Iay v du sau day:

Gia su cbi pbi giao Jjcb cbung kboan ngan ban F = 1.000$, /ai suat Janb ngba /a
10%1nam, Jo /ccb cbuan cu a Jo ng ticn tc ro ng bang ngay /a 2.000$. ChI ph gIao djch
hang ngay:

|1+K)
365
1,0 = 0,10

000261 , 1 10 , 1 1
365
= = + K => K = 0,000261. Phuong saI cua dong fIon fo rong hang ngay
Ia
2
= |2000)
2
= 4.000.000. CIa su cong fy fhIof Iap muc gIoI han duoI Ia 0, fon quy fIon
maf va gIo I han fron foI uu so Ia:

46
$ 568 . 22 .000.000 11.493.900 0 ) 000261 , 0 )( 4 /( ) 000 . 000 . 4 )( 1000 )( 3 ( *
3
3
= = + = Z
H` = 3 x 22.568 = 67.704$
$ 091 . 30
3
22.568 x 4
3
4
average
= =
=
L Z
C

Mo hnh MIIIor-Orr co fho ung dung do fhIof Iap fon quy fIo n maf fo I uu. Tuy nhIon, do
su dung mo hnh nay gIam do c fa I chnh can Iam bon vIo c:

ThIo f Iap gIoI ha n duo I cho fon quy fIon maf. CIoI han nay IIo n quan do n muc do
an foan chI fIou do ban quan Iy quyof djnh.
!oc Iuong do Ioch chuan cua dong fIon maf fhu chI hang ngay.
Quyof djnh muc IaI suaf do xac djnh chI ph gIao djch hang ngay.
!oc Iuong chI ph gIao djch IIon quan don vIoc mua ban chu ng khoa n ngan han.

uJ. Nhung yeu lo unh huong Jen lon guy lien mul muc lieu

Trong nhung v du fruoc, chung fa ngam gIa djnh rang do bu dap IaI so fIo n maf da chI
fIou cong fy ban chung khoan ngan han. Thu c ra cong fy co fho su dung cach khac, do Ia
vay ngan hang. KhI do ban quan Iy can Iuu y:

Vay ngan hang fhuong hoI daf hon Ia ban chung khoan v IaI suaf vay fhuong cao
hon chI ph gIao djch.
Nhu cau vay phu fhuoc vao y muon gIu fIon maf o muc fhap cua ban quan Iy.
o I voI cac cong fy Io n chI ph gIao djch IIon quan don vIoc mua va ban chung
khoan nga n han fhuo ng fhap hon chI ph co ho I khI gIu fIo n maf.

b. Mo bnb quyc t Jjnb Ja u tu ta i cbinb ngan ba n

au fu faI chnh ngan han fuc Ia dau fu vao cac cong cu gIao djch fron fhj fruo ng fIon fo,
chang ha n nhu fn phIou kho bac, chung chI fIon guI |Cs), fn phIo u cong fy
|commorcIaI papors), chap nhan cua ngan hang |bank accopfanco), ... Phan a fron day da
chI ra rang khI cong fy fam fhoI fhang du fIon, cong fy non dau fu vao cac cong cu ngan
han fron fhj fruong fIo n fo nham muc fIo u sInh Io I. Nguoc IaI, khI cong fy fam fho I fhIo u
hu f fIon fh ban cac co ng cu ngan han, da da u fu fruoc do, nham muc fIou duy fr fhanh

47
khoan. VIo c quyof djnh mua hay ban cac co ng cu nay doI ho I pha I co mof co ng cu phan
fch va djnh gIa phu hop. Mac du co nhIo u cong cu ngan han kha c nhau fron fhj fruong
fIon fo nhung o cac nuoc cung nhu o VIof Nam IoaI co ng cu dau fu pho bIon nhaf van Ia
fn phIou kho bac. o do, frong phan nay chI fap frung xom xof mo hnh djnh gIa fn
phIou kho bac. Va IaI, vIoc djnh gIa cac IoaI cong cu khac co fho van dung fuong fu.
Tn phIo u kho bac Ia Ioa I gIay no do chnh phu pha f hanh co ky han duoI mof
nam do bu dap fhIou huf fam fhoI cua Ngan sach nha nuoc va Ia mof frong nhung cong
cu quan fro ng do Ngan hang Trung uong dIou hanh chnh sach fIon fo. |TaI VIo f Nam,
fn phIo u kho bac do o TaI chnh pha f ha nh). Tn phIou kho bac fhuong co ky han 1
fhang, 3 fhang, 6 fhang hay 9 fhang voI mof hay nhIou muc mo nh gIa. Tn phIou kho
bac fhuong duoc coI Ia khong co ru I ro fn dung |ruI ro pha san). NoI chung mo hnh djnh
gIa fn phIou kho bac Ia mo f da ng u ng dung cu fho cu a mo hnh chIof kha u dong fIon
|CI). Mo hnh djnh gIa faI san fhoo phuong phap chIo f khau co fho mo fa fo m faf nhu
sau: Mot ta i san tai cbinb co ky ban /a n na m, tao ra ngan /uu tu nam tbu nbat Jc n na m
tbu n-1 /an /uot /a C
1
, C
2
,...,C
n-1
, ric ng ngan /uu nam tbu n /a C
n
+ F (trong Jo F /a oon
goc bay mcnb gia. Gia cua tai san Juoc tinb tbco cong tbuc sau.

n n
n
i
F
i
C
i
C
i
C
P
) 1 ( ) 1 (
...
) 1 ( 1
2
2 1
+
+
+
+ +
+
+
+
= |3.5)

trong Jo, i /a ty suat /oi nbuan trcn tbj truo ng ma nba Jau tu ycu cau, i = r
j
+ i
p
+ r
p

r
j
/a /ai sua t pbi ru i ro, i
p
/a pban bu cbo /am pbat, r
p
/a pban bu cbo cac /oai rui ro (ru i
ro tin Jung, ky ban, tbanb kboan, boi Joai,....
KhI quyof djnh dau fu vao fn phIo u kho bac cong fy co fho dau fu bang cach mua
fn phIou fhong qua dau gIa fron fhj fruong so cap |nou quI djnh phap Iuaf cho phop)
hoac mua IaI fn phIou fron fhj fruong fhu ca p. Tron fhj fruong so cap, mo hnh djnh gIa
fn phIou su dung suaf chIo f kha u bang voI IaI sua f dau fha u. Tn phIo u kho bac Ia IoaI
fn phIo u chIof khau, co nghIa Ia , fn phIo u duoc ban fhap hon monh gIa va fhanh foan
fhoo mo nh gIa khI dao han, chu khong fra Ia I fhoo djnh ky. o vay, gIa fn phIou ban ra
khI phaf ha nh duoc fnh fhoo cong fhuc sau:
365
1
rT
F
P
+
= |3.6)

48
trong o, P la gia tn phieu kho bac ban ra, F la menh gia tn phieu kho bac, r la lai suat tn
phieu kho bac trung thau (%/nam), T so ngay trong ky han cua tn phieu
365 la so ngay trong nam. V du djnh gIa fn phIou kho bac khI phaf hanh, co monh gIa Ia
I = 1.000.000d, ky han f = 91 ngay |3 fhang), IaI suaf frung fhau r = 4,95%/nam.

809 . 987
365
91 * 0495 , 0
1
000 . 000 . 1
365
1
+
=
+
=
rT
F
P d

KhI mua ban fn phIo u fro n fhj fruong fhu cap, vo co ban co ng fhuc 3.6 van duo c a p
dung, nhung Iuc nay fa phaI chIof khau bang IaI suaf khong ruI ro hIon ha nh fron fhj
fruong Ia i %/nam. CIa fn phIo u kho bac mua ban IaI fron fhj fruo ng fhu cap duoc fnh
fhoo co ng fhuc sau:
365
1
it
F
P
+
= |3.7)
frong do, P Ia gIa fn phIou kho bac, I Ia monh gIa fn phIo u kho bac, I Ia IaI suaf khong
ruI ro hIon hanh fron fhj fruo ng |%/nam), f so ngay fu fhoI dIom fnh foan don khI fn
phIou dao han, 365 Ia so ngay frong nam.
Trong mo hnh djnh gIa fn phIo u fron day chung fa fhay rang voI mof chI ph bo
ra bang gIa mua fn phIou, cong fy co fho fhu vo duoc mof IoI ch fho hIo n bang fy sua f
sInh IoI yo u cau Ia r hoac I. Su danh doI gIua IoI ch va chI ph frong mo hnh nay gIup
cho gIam doc faI chnh co fho do dang ra quyof djnh mua hay khong mua fn phIou.

c. Mo bnb quyct Jjnb kboan pbai tbu bay cbinb sacb ban cbju bang boa

Khoan phaI fhu |accounfs rocoIvabIo or rocoIvabIos) Ia so fIo n khach hang no cong fy do
mua chju hang hoa hoac djch vu. Co fho noI hau hof ca c cong fy do u phaf sInh cac khoan
phaI fhu nhung voI muc do khac nhau, fu muc khong dang ko cho do n mu c kho ng fho
kIom soa f no I. KIom soaf khoan phaI fhu IIon quan don vIoc danh doI gIua IoI nhuan va
ruI ro. No u khong ban chju hang hoa fh so maf dI co ho I ban ha ng, do do, maf dI IoI
nhua n. No u ban chju hang hoa qua nhIo u fh chI ph cho khoan phaI fhu fang va nguy co
phaf sInh cac khoa n no kho doI, do do , ruI ro khong fhu hoI duoc no cung gIa fang. V
vay, cong fy can co chnh sa ch ba n chju phu hop.

49
Khoa n pha I fhu cua cong fy pha f sInh nhIo u hay f phu fhuoc vao cac yo u fo nhu
fnh hnh non kInh fo, gIa ca san pham, chaf Iuong san pham, va chnh sach ban chju
cua co ng fy. Trong cac you fo nay, chnh sach ban chju anh huong manh nhaf don khoan
phaI fhu va su kIom soaf cua gIam doc faI chnh. CIam doc faI chnh co fho fhay doI muc
do ban chju do kIom soaf khoan phaI fhu sao cho phu ho p voI su da nh doI gIua IoI nhuan
va ru I ro. Ha fhap fIou chuan ban chju co fho kch fhch duoc nhu cau dan foI gIa fang
doanh fhu va IoI nhuan, nhung v ban chju so Iam phaf sInh khoa n phaI fhu, va do bao
gIo cung co chI ph dI kom fhoo khoan phaI fhu no n gIa m doc faI chnh can xom xo f can
fhan su da nh doI nay. IIon quan don chnh sach ban chju, chung fa so Ian Iuof xom xo f
cac van do nhu fIou chuan ban chju |crodIf sfandards), dIou khoan ban chju |crodIf
forms), ruI ro ban chju |crodIf rIsk), va chnh sach va quy frnh fhu no |coIIocfIon poIIcy
and procoduros).

c.1 Ticu cbuan ban cbju (crcJit stanJarJs

TIou chuan ban chju Ia fIou chua n foI fhIou vo maf uy fn fn du ng cua kha ch ha ng do
duoc cong fy chap nhan ban chju hang hoa hoac djch vu . TIou chuan ban chju Ia mo f bo
phan cau fhanh chnh sach ban chju cua cong fy va moI cong fy do u fhIof Iap fIou chua n
ban chju cua mnh chnh fhuc hoac khong chnh fhuc.
TIou chuan ban chju no I rIo ng va chnh sach ban chju noI chung co anh huo ng
dang ko do n doanh fhu cua cong fy. Nou doI fhu canh franh mo ro ng chnh sach ba n
chju, frong khI chu ng fa khong phan u ng Ia I dIo u nay, fh no Iuc fIop fhj so bj anh huong
nghIom fro ng, boI v ban chju Ia you fo anh huo ng raf Ion va co fa c dung kch fhch nhu
cau. Vo ma f Iy fhuyo f, cong fy non ha fha p fIou chuan ban chju don muc co fho chap
nhan duoc, sao cho Io I nhuan fa o ra do gIa fang doanh fhu, nhu Ia kof qua cua chnh
sach ban chju, vuof qua muc chI ph phaf sInh do ban chju. O day co su danh doI gIua Io I
nhuan fang fhom va chI ph IIon quan don khoan pha I fhu fang fhom, do ha fhap fIo u
chuan ban chju. Van do daf ra Ia khI nao co ng fy non noI Iong fIou chuan ban chju va
khI nao cong fy khong non noI Iong fIo u chuan ban chju7 Sau day so Iay v du mInh hoa
cho vIoc gIaI quyof van do nay.
Gia su rang gia ban san pbam cua cong ty ABC LtJ. /a 10$1 Jon oj, trong Jo cbi
pbi kba bic n truoc tbuc /a S$. Hicn tai cong ty boat Jo ng cbua bc t co ng sua t ncn su gia
tang Joanb tbu kbong Joi bo i pbai gia ta ng cbi pbi co Jjnb. Doanb tbu bang nam cu a

50
cong ty bic n ta i /a 2,4 tric u $. Ncu noi /o ng cbinb sacb ban cbju, Joanb tbu ky oo ng
tang 26%. Gia su ra ng Jon gia bang ban kbong tbay Jo i oa cbi pbi co bo i tbu c bic n
kboa n pbai tbu tang tbcm /a 20%. Pban ticb xcm cong ty ABC co ncn noi /ong ticu
cbuan ban cbju san pbam bay kbong: Bic t rang ky tbu ticn bnb quan cua kbacb bang
moi ta ng tbcm /a 2 tba ng.
o fra IoI duoc cau hoI daf ra chu ng fa can phan fch va so sanh xom IoI nhuan
ma cong fy fhu duoc co vuof qua chI ph phaf sInh do noI Iong fIo u chuan ban chju hay
khong. Mo hnh pha n fch va ra quyo f djnh duoc mo fa fron hnh 3.4.

HInh 3.4: Mo hnh quyof djnh no I Iong chnh sach ban chju

ua fhoo mo hnh pha n fch o hnh vo 3.4, chu ng fa xom xof kof qua cua noI Iong chnh
sach ban chju dua don:

oanh fhu fang 25%, fuc Ia fang 2,4 frIou $ x 0,25 = 0,6 frIou $ = 600.000$
So Iuong hang ban fang fhom: 600.000$/dvj|/10$ = 60.000 don vj san pham
CIa ban san pham Ia 10$, chI ph kha bIon Ia 8$ => IaI gop = 10 8 = 2$
Io I nhuan fang fhom = Ia I gop x So Iuong san pham fIou fhu fa ng fhom
= 2 x 60.000 = 120.000$

Tang khoan
phai thu
Ni long
chnh sach
ban chu
Tang
doanh
thu
Tang chi ph vao
khoan phai thu
Tang li nhuan u bu
ap tang chi ph
khong?
Tang li nhuan Ra quyet nh

51
Ky fhu fIo n bnh qua n cua kha ch hang mo I Ia 2 fhang, nhu vay vong quay khoan phaI
fhu hang nam so Ia 12/2 = 6 vong. oanh fhu fang fhom Ia 600.000$ ma vong quay
khoan phaI fhu Ia 6 vong, nhu vay, khoan phaI fhu fang fhom Ia 600.000/6 = 100.000$.

Khoan phaI fhu hang nam fang fhom 100.000$ doI hoI mof khoan dau fu fuong ung =
|ChI ph kha bIon don vj / CIa ban don vj) x Khoan phaI fhu fang fhom = |8/10) x
100.000 = 80.000$

Ph fo n dau fu khoan phaI fhu = TIo n dau fu khoan phaI fhu x ChI ph co hoI
= 80.000$ x 20% = 16.000$

Qua phan fch va fnh foan fron day chung fa fhay rang nou noI Iong fIo u chuan ba n
chju, doanh fhu cua cong fy so gIa fang fao ra IoI nhuan gIa fang Ia 120.000$, dong fhoI
khoan phaI fhu cung gIa fang fa o ra ph fon Ia 16.000$. V IoI nhua n fang fho m Ion hon
nhIou so vo I ph fon fa ng fhom, cong fy non ap dung chnh sach no I Iong fIo u chuan ba n
chju.
Tuong fu chu ng fa co mo hnh fhaf chaf chnh sach ba n chju nhu mo fa fro n hnh
3.5 duoI day.

HInh 3.5: Mo hnh quyof djnh fhaf chaf chnh sach ban chju

Giam khoan
phai thu
That chat
chnh sach
ban chu
Giam
doanh
thu
Tiet kiem chi ph
cho khoan phai thu
Tiet kiem chi ph u
bu ap li nhuan
giam khong?
Giam li
nhuan
Ra quyet nh

52
c.2 ic u kboan ban cbju (crcJit tcrms

Iou khoa n ban chju Ia dIou khoan xac djnh do daI fhoI gIan hay fhoI ha n ban chju va fy
Io chIo f khau ap dung no u khach hang fra som hon fhoI gIan ban chju cho phop. V du
dIo u khoan ban chju 2/10 nof 30 co nghIa Ia khach hang duoc huong 2% chIof khau nou
fhanh foan frong fhoI han 10 ngay ko fu ngay hoa don duoc phaf hanh va nou khach
hang khong Iay chIof khau fh khach hang duoc fra cham frong fhoI gIan 30 ngay ko fu
ngay phaf hanh hoa don.
Chnh sach ban chju khong chI IIo n quan don fIou chuan ban chju nhu vua xom
xof ma con IIon quan don dIo u khoan ban chju. Thay doI dIo u khoan ban chju IaI IIon
quan do n haI fhu: |1) fhay doI fho I ha n ban chju, va |2) fhay doI fy Io chIof kha u.

Thuy do tho hun bun ch{u

Gia su rang gia ban san pbam cua cong ty ABC LtJ. /a 10$1 Jon oj, trong Jo cbi pbi
kba bic n truoc tbuc /a S$. Hicn tai co ng ty boat Jong cbua bct co ng suat nc n su gia ta ng
Joanb tbu kbong Joi boi pbai gia tang cbi pbi co Jjnb. Doanb tbu bang nam cua cong ty
bic n tai /a 2,4 tricu $. Gia su cong ty tbay Joi tboi ba n ban cbju tu nct J0 tbanb nct
60 tuc /a gia tang tbo i ban ban cbju tu J0 ngay /c n tbanb 60 ngay. 8u tbay Jo i na y
Jua Jcn kc t qua /a ky tbu tic n bnb qua n ta ng tu 1 tba ng /c n tba nb 2 tbang oa Joanb
tbu ban bang tang tbcm J60.000$. Cbung ta pban ticb xcm su tbay Joi nay anb buong
nbu tbc na o oa co ng ty co nc n tbay Jo i tbo i ban ba n cbju bay kbo ng:
o fra IoI cau hoI nay, cong fy non phan fch xom fhay doI fhoI han ban chju anh
huo ng nhu fho nao vo maf IoI ch va chI ph. NoI chung fhay doI fho I han ban chju co
fho Ia mo rong hoac ru f nga n fho I han ban chju. Nhu frong v du fron, vIoc mo rong fhoI
han ban chju fu 30 ngay Ion 60 ngay dua don ky fhu fIon bnh quan fang. Maf khac, do
fang fho I han ban chju non mo f so khach hang nua duoc xom xof cho mua chju khIo n
cho doanh fhu ban ha ng fang. Kof qua Ia khoan phaI fhu fang do haI nguyon nhan, vua
do fa ng ky fhu fIon bnh quan vua do fang doanh fhu. Mo hnh phan fch va ra quyof
djnh frong fruong hop nay co fho mo fa fro n hnh 3.6.


53
HInh 3.6: Mo hnh quyof djnh mo rong fho I han ban chju

ua fhoo mo hnh phan fch nhu hnh vo 3.6, chung fa xom xof ko f qua fnh foan va
phan fch nhu sau:

oanh fhu fang 360.000$ nghIa Ia so Iuong hang ban fang fhom: 360.000$/dvj|/10$ =
36.000 don vj san pham.
CIa ban san pham Ia 10$, chI ph kha bIon Ia 8$ => IaI gop = 10 8 = 2$
Io I nhuan fang fhom = Ia I gop x So Iuong san pham fIou fhu fa ng fhom
= 2 x 36.000 = 72.000$

Ky fhu fIo n bnh qua n cua khach hang bay gIo Ia 2 fhang, nhu vay vong quay khoan
phaI fhu hang nam so Ia 12/2 = 6 vong. oanh fhu fang fhom Ia 360.000$ ma vong quay
khoan phaI fhu Ia 6 vong, nhu vay, khoan phaI fhu fang fhom do fang doanh fhu Ia
360.000/6 = 60.000$.

Khoan phaI fhu hang nam fang fhom 60.000$ doI hoI mof khoan dau fu fuong ung =
|ChI ph kha bIon don vj / CIa ban don vj) x Khoan phaI fhu fang fhom = |8/10) x 60.000
= 48.000$

Tang khoan
phai thu
M ro ng th i
han ban chu
Tang chi ph vao
khoan phai thu
Tang li nhuan u bu
ap tang chi ph
khong?
Tang doanh
thu
Tang ky thu
tien b. quan

54
Ky fhu fIo n bnh qua n Iuc dau Ia 1 fhang non so vong quay khoan phaI fhu Ia 12 vong
mof nam va doanh fhu cu 2,4 frIou fao ra khoan phaI fhu Ia 2.400.000/12 = 200.000$.
ay gIo do ky fhu fIo n bnh qua n fang Ion don 2 fhang non vo ng quay khoan phaI fhu
gIam con 6 vong va doanh fhu 2,4 frIou $ so fao ra khoan phaI fhu Ia 2.400.000/6 =
400.000$. Nhu vay, su fhay doI fhoI han ban chju khIon khoan phaI fhu gIa fang so voI
Iuc fruoc Ia 400.000 200.000 = 200.000$.

Khoan phaI fhu fang fhom nay doI hoI von dau fu fuong ung Ia |8/10) x 200.000 =
160.000$.

Tong von dau fu do khoan phaI fhu fang fhom Ia 48.000$ + 160.000 = 208.000$
Ph fo n dau fu khoan phaI fhu = TIo n dau fu khoan phaI fhu x ChI ph co hoI
= 208.000$ x 20% = 41.600$
Qua phan fch va fnh foan fron day chu ng fa fhay rang no u mo rong fho I han ban chju,
doanh fhu cua cong fy so gIa fang fao ra IoI nhuan gIa fang Ia 72.000$ dong fhoI khoan
phaI fhu cung gIa fang fao ra ph fon Ia 41.000$. V IoI nhuan fang fhom Ion hon nhIou
so vo I ph fon fang fho m, co ng fy non ap dung chnh sach mo ro ng fho I han ba n chju.
Nguoc Ia I, no u co ng fy muon quyof djnh xom co non chuyo n fu chnh sach mo
rong fhoI han ban chju sang chnh sach ru f ngan fhoI han ban chju fh co fho pha n fch
fhoo mo hnh nhu mo fa fro n hnh 3.7 duo I day.
HInh 3.?: Mo hnh quyof djnh ru f ngan fho I han ban chju

Giam khoan
phai thu
Rut ngan thi
han ban chu
Tiet kiem chi ph
vao khoan phai thu
Tiet kiem chi ph u
bu ap li nhuan
giam khong?
Giam li
nhuan
Ra quyet nh
Giam doanh
thu
Giam ky thu
tien b. quan

55
Thuy do ty le chet khuu

Iou khoa n chIof khau IIon quan don haI van do: fhoI han chIof kha u va fy Io chIo f
khau. Tho I han chIof khau Ia khoang fho I gIan ma no u nguoI mua fhanh foan fruoc hoac
frong fho I han do fh nguoI mua so duoc nhan fy Io chIof kha u. Ty Io chIof khau Ia fy Io
phan fram cua doanh fhu hoac gIa ban duoc khau fru nou nguoI mua fra fIon frong fho I
han chIof khau. Thay doI fy Io chIof khau anh huo ng don foc do fhu fIo n doI voI ca c
khoan phaI fhu. Tang fy Io chIo f khau so kch fhch nguoI mua fra fIon som hon do Iay
chIof khau, do do, gIam duoc ky fhu fIon bnh quan. Ko f qua Ia gIam chI ph dau fu
khoan phaI fhu. Nhung fang fy Io chIo f khau so Iam gIam doanh fhu rong, do do, gIam
IoI nhuan. IIou gIam chI ph dau fu khoan phaI fhu co du bu dap fhIo f haI do gIam IoI
nhua n hay khong. Sau day so Iay v du mInh hoa xom co ng fy co no n fhay doI fy Io chIo f
khau hay khong.
Gia su rang cong ty ABC LtJ. co Joanb tbu bang nam /a J tric u $ oa ky tbu ticn
bnb quan /a 2 tba ng. Cong ty bicn Jang ap Jung Jicu kboa n ba n cbju /a nct 46. Ncu
cong ty tbay Jo i Jicu kboa n ban cbju tbanb 2110 nct 46 tb ky tbu ticn bnb quan ky
oo ng giam con 1 tbang oa uoc tinb co kboang 60 pban tram kbacb bang (tuong ung 60%
Joanb tbu sc /ay cbic t kbau . Voi nbung tbong tin Ja cbo, pban ticb xcm cong ty co ncn
tbay Joi ty /c cbict kbau bay kbo ng: Bic t rang cbi pbi co boi cua kboan pbai tbu oan o
muc 20%. o fra IoI cau ho I na y, cong fy non phan fch xom fhay doI fy Io chIo f kha u
anh huong nhu fho na o vo maf Io I ch va chI ph. Mo hnh phan fch va ra quyof djnh
frong fruo ng hop nay co fho mo fa fron hnh 3.8.
HInh 3.8: Mo hnh quyof djnh fang fy Io chIof khau

Giam khoan
phai thu
Tang ty le
chiet khau
Tiet kiem chi ph
vao khoan phai thu
Tiet kiem chi ph u bu ap
li nhuan giam kho ng?
Giam li
nhuan
Ra quyet nh Giam doanh
thu rong
Giam ky thu
tien b. quan

56
ua vao mo hnh pha n fch nhu mo fa fron hnh 3.8 cong fy pha n fch nhu sau:
VIoc fhay doI fy Io chIof khau fu 0% Ion 2% so kch fhch khach hang fra fIo n som do
duoc 2% chIo f khau. Io u nay so dan don khoan phaI fhu so gIam va, do do, fIof kIom
duoc chI ph dau fu cho khoan phaI fhu. Tuy nhIon, khI khach hang Iay 2% chIof kha u
fh IoI nhuan cua cong fy so gIam. Chu ng fa can fnh foan va phan fch xom khoan fIof
kIom do gIam chI ph dau fu khoan phaI fhu co du bu dap khoan IoI nhuan suf gIam do
khach hang Iay chIof khau hay khong.

Khoan phaI fhu fruoc khI fhay doI fy Io chIo f khau = |oanh fhu hang nam)/ |Vo ng quay
khoan phaI fhu) = 3.000.000 / 6 = 500.000$.

Khoa n phaI fhu sau khI fhay do I fy Io chIof khau = |oanh fhu ha ng nam) / |Vong quay
khoan phaI fhu) = 3.000.000 / 12 = 250.000$.

Khoan phaI fhu caf gIam = 500.000 250.000 = 250.000$. Iou nay gIup fIof kIom chI
ph co hoI do dau fu khoan phaI fhu: 250.000$ x 20% = 50.000$. Trong khI do, 60 phan
fram khach hang Iay fy Io chIof khau khIon IoI nhuan cong fy gIam: 3.000.000 x 0,6 x
0,02 = 36.000$.
Qua phan fch va fnh foan fron day chung fa fhay rang nou cong fy fang fy Io
chIof khau Io n don 2% fh kha ch hang so fra fIon som hon do Iay chIof khau. Io u nay
gIup cong fy fIof kIom duoc chI ph dau fu khoan phaI fhu Ia 50.000$. Nhung do khach
hang Iay chIo f khau no n IoI nhuan cong fy gIam dI 36.000$. V chI ph fIof kIom duoc Ion
hon Io I nhuan gIam dI do fhay do I fy Io chIof khau, cong fy non ap dung chnh sach fhay
doI fy Io chIo f kha u.
Can Iuu y rang chnh sach fang fy Io chIo f khau hay ba f ky chnh sach ban chju
nao cung can duo c xom xof fhuo ng xuyon xom co phu hop voI fnh hnh fhu c fIo n hay
khong. Sau khI fhuc hIo n chnh sach fang fy Io chIof khau, do fnh hnh fhay doI, nou
fIof kIom chI ph kho ng co n du bu dap cho IoI nhuan gIam, khI ay cong fy can fhay doI
chnh sach chIo f khau. No u cong fy muon xom xo f co non quyo f djnh gIam fy Io chIof
khau Ia I hay khong fh fIon ha nh phan fch fhoo mo hnh nhu mo fa fro n hnh 3.9 duoI
day.


57
HInh 3.9: Mo hnh quyof djnh gIam fy Io chIo f kha u

cJ. Anb buong cua rui ro ban cbju (crcJit risk

Trong cac v du nhu da phan fch fu dau muc c don day, chung fa dou ngam gIa djnh
rang khong co fon fha f do no khong fho fhu hoI |bad-dobf Iossos). Thaf ra chnh sach
ban chju khong chI IIon quan do n fang hoa c gIam khoan phaI fhu ma con IIon quan do n
kha nang fhu hoI khoan phaI fhu. Trong pha n nay chung fa so phan fch xom ruI ro ban
chju anh huong nhu fho nao qua xom xof v du sau day.
Gia su co ng ty Jang xcm xct cbinb sacb ticu cbuan ban cbju bic n tai, tao cbo cong
ty Joanb tbu ba ng na m /a 2,4 tricu $, oa bai cbinb sacb ticu cbua n ban cbju kbac /a A
oa B. Cong ty ky oo ng cac cbinb sa cb na y Jua Jc n kct qua nbu Juo c trnb bay trong
bang J.4 Juoi Jay.

Tang khoan
phai thu
Giam ty le
chiet khau
Tang chi ph vao
khoan phai thu
Tang li nhuan u bu ap
tang chi ph khong?
Tang li nhuan Ra quyet nh Tang doanh
thu rong
Tang ky thu
tien b. quan
Bung 3.4: u ba o muc fang doanh fhu va fy Io no kho doI
ChInh such Hen tu A B
Nhu cau, doanh fhu ban chju 2.400.000$ 3.000.000$ 3.300.000$
oanh fhu fang fhom 600.000 300.000
To n fha f do no kho ng fho fhu ho I
oanh fhu goc 2%
oanh fhu fang fhom 10% 18%
Ky fhu fIon bnh quan
oanh fhu goc 1 fhang
oanh fhu fang fhom 2 fhang 3 fhang


58
Dua oa o nbung tbo ng tin Ja cbo, pban ticb xcm cong ty ncn ap Jung cbinb sacb A bay
cbinb sacb B: Bict rang /ai gop oa cbi pbi co boi Jau tu kboa n pbai tbu oan o muc 20%.
o co fho ra duoc quyof djnh frong fruong hop nay, gIam doc faI chnh co fho
fhuc hIon phan fch fhoo mo hnh duoc mo fa fron hnh 3.10.

HInh 3.10: Mo hnh quyof djnh fhay doI chnh sach ban chju khI co ruI ro ban chju

ua vao mo hnh nhu mo fa fro n day cong fy co fho phan fch rang ca haI chnh sach
fIou chuan ban chju moI A va dou dua do n kof qua Ia doanh fhu gIa fang, do do, IoI
nhua n cu ng fang fhoo. Tuy nhIon, ca haI chnh sach nay con ko o fhoo ha u qua Ia fo n
fha f do no khong fho fhu hoI fa ng Io n va ky fhu fIon bnh quan cung fang Io n. Ky fhu
fIon bnh quan fa ng Ia m cho chI ph co hoI dau fu khoan phaI fhu fang. Van do o day Ia
IIou Io I nhuan gIa fang co du bu dap fo n fhaf do no kho ng fho fhu ho I va chI ph dau fu
khoan pha I fhu hay khong. ang 3.5 fnh foan duoI da y so gIup chu ng fa fra IoI ca u hoI
nay:

Tang khoan
phai thu
Ni long
chnh sach
ban chu
Tang chi ph vao
khoan phai thu
Tang li nhuan u bu
ap tang chi ph
khong?
Tang li nhuan
Ra quyet nh
Tang doanh
thu
Tang ky thu
tien b. quan
Tang ton that
do n kho ng
the thu hoi
Tang chi ph do ni
long chnh sach ban
chu

59

ang phan fch fron cho fhay chnh sach A fo f hon chnh sach . Co ng fy non dung IaI o
vIoc ap dung chnh sach A fhay v fIop fuc mo rong don chnh sa ch .
Tron day da phan fch mof so fnh huong gIup gIam doc faI chnh co co so quyo f
djnh chnh sach khoan phaI fhu. Tuy nhIon, do quan frj khoan phaI fhu phaI doI maf voI
nhIou fnh huong phuc fap va kho mo hnh hoa bang mo hnh foan non nhn chung mo
hnh quyo f djnh frong quan Iy khoan pha I fhu co fho mo fa fom faf nhu hnh vo 3.11
duoI day:
HInh 3.11: Mo hnh quyo f djnh ban chju ha ng hoa

Ban cbju bang boa
Tang doanh thu Tang khoan phai thu
Tang li nhuan Tang chi ph
So sanh
Quyet nh chnh sach
ban chu
C hoi Rui ro
Bung 3.5: Phan fch IoI ch va chI ph fhoo fung chnh sach ban chju
ChI fIou Chnh sach A Chnh sach
1. oanh fhu fang fhom 600.000$ 300.000$
2. IoI nhuan fang fhom do fang doanh fhu
|oanh fhu fang fhom x IaI gop)
600.000 x 0,2
=120.000$
300.000 x 0,2 =
60.000$
3. Khoan phaI fhu fang fhom
|oanh fhu fang fhom/Vong quay khoan phaI fhu moI)
600.000/12/2 =
100.000$
300.000/12/3 =
75.000$
4. au fu khoan phaI fhu fang fhom
|Khoan phaI fhu fang fhom x gIa von)
100.000 x 0,8 =
80.000$
75.000 x 0,8 =
60.000$
5. ChI ph co hoI do dau fu fhom vao khoan phaI fhu
|20%)
80.000 x 0,2 =
16.000$
60.000 x 0,2 =
12.000$
6. Ton fhaf do no khong fho fhu hoI
|oanh fhu fang fhom x fy Io no khong fho fhu hoI)
600.000 x 0,1 =
60.000$
300.000 x 0,18 =
54.000$
7. Tong fhIof haI | dong 5 + 6) 76.000$ 66.000$
8. IoI nhuan fang fhom sau khI fru fhIof haI: |2) |7) 44.000$ |6.000$)


60
J. Mo bnb quyc t Jjnb to n kbo

Ton kho hnh fhanh moI IIon ho gIua san xuaf va fIou fhu san pham. Mof cong fy san
xuaf phaI duy fr fon kho duoI nhung hnh fhuc nhu nguyon va f IIou, san pha m do dang
va fhanh pham. Tac dong fch cuc cua vIoc duy fr fon kho Ia gIup cho cong fy chu do ng
hon frong san xuaf va fIou fhu sa n pham.

To n kho nguyon IIo u gIup co ng fy chu dong frong san xuaf va nang dong frong
vIoc mua nguyon IIo u du fru.
Ton kho san pham do dang gIup cho qua frnh san xuaf cua cong fy duoc IInh
hoaf va IIon fuc, gIaI doan san xuaf sau khong phaI cho doI gIaI doan san xuaf
fruoc.
Ton kho fhanh pham gIup chu dong frong vIoc hoach djnh san xuaf, fIop fhj va
fIou fhu san pham nham khaI fhac va fhoa man foI da nhu cau fhj fruong.

Tuy nhIon, duy fr fo n kho cung co maf fra I cua no Ia Iam phaf sInh chI ph IIon quan
don fo n kho bao gom chI ph kho baI, bao quan va ca chI ph co hoI do von kof da u fu
vao fon kho. Quan frj fon kho can Iuu y xom xof su danh do I gIu a IoI ch va ph fon cu a
vIoc duy fr fon kho. Mo hnh dang chu y frong quan Iy fon kho Ia Mo bnb quyc t Jjnb
/uong Jat bang kinb tc (EOQ.
Iuong daf hang kInh fo |oconomIc ordor quanfIfy) Ia mof phan fru quan frong
frong vIoc quan Iy va mua sam vaf fu hang hoa cho sa n xuaf kInh doanh. No chnh Ia
Iuo ng daf hang foI uu sao cho chI ph fon kho fhap nhaf. Trong mo hnh phan fch,
chu ng fa so quyof djnh Iuo ng daf hang foI uu cho mo f IoaI fon kho nao do dua fron co so
uoc Iuong muc su du ng, chI ph daf ha ng, va chI ph duy fr fon kho.

Muc su dung |S) Ia so Iuong don vj can dung frong mof fhoI ky nhaf djnh.
ChI ph da f hang |O) Ia chI ph phaf sInh IIon quan don vIoc daf hang nhu chI ph
fhu fuc gIay fo, kIom nhan hang hoa. ChI ph nay co djnh baf chap quI mo daf
hang nhIou hay f va chI ph daf hang cho mof fho I ky nao do bang chI ph moI
Ian da f ha ng nhan voI so Ian da f hang.
ChI ph duy fr fon kho don vj |C) Ia chI ph pha f sInh nhu Iuu kho, bao hIo m, va
chI ph co ho I do duy fr fo n kho. CIa su chI ph duy fr fon kho don vj co djnh

61
frong mof fho I ky nao do, do do , fong chI ph duy fr fon kho frong ky bang chI
ph duy fr fon kho don vj nhan voI so Iuong fon kho bnh quan frong ky do.

NgoaI ra, gIa djnh rang nhu cau fon kho Ia chac chan va faf ca cac don da f hang do u co
fho dap ung ngay Iap fuc, do do, khong can duy fr muc fon kho an foan. KhI ay, Iuong
fon kho bnh quan so Ia:

To n kho bnh qua n = Q/2, frong do Q Ia so Iuo ng daf hang co djnh frong ky hoach djnh.
Tnh hnh fon kho dau ky, cuoI ky va bnh qua n frong ky duoc dIon fa fron hnh vo 3.12.

HInh 3.12: Tnh hnh fo n kho fhoo fho I gIan

Hnh 3.12 cho fhay rang so Iuong fon kho Q fon faI frong khoang fhoI gIan nao do, sau
do fo n kho so gIam do duoc dua va o su dung cho no n so Iuong fon kho Ia ham bac fhang.
No u muc do su dung fon kho fhuong xuyon hon fh co fho xap xI duong bac fhang nay
nhu Ia duong fhang. o vay, do don gIan cho vIoc phan fch, chung fa gIa su duo ng bac
fhang nhu fron hnh vo 3.12 co fho xap xI nhu Ia duo ng fhang. KhI so Iuo ng fo n kho
xuong do n muc 0 fh so Iuo ng daf hang moI so don va so Iuo ng fo n kho so fang fro Ia I
muc Q. o fhay ra ng muc fo n kho bnh qua n so Ia Q/2.
ChI ph duy fr fon kho bnh quan bang chI ph duy fr fon kho don vj nha n vo I so
Iuong fon kho bnh quan, fuc Ia C|Q/2). Tong so don daf hang bang so Iuong fo n kho can
dung |S) chIa cho so Iuong daf ha ng |Q). Ko f qua Ia, chI ph daf ha ng bang O|S/Q). To ng
chI ph fon kho |T) bang chI ph duy fr fon kho co ng voI chI ph daf hang, fu c Ia:

So Iuong fon kho |don vj)
ThoI gIan
Q/2
Q

62
T = C|Q/2) + O|S/Q) |3.8)
Nhn vao cong fhuc |3.8), chung fa fhay rang nou so Iuong daf ha ng Q cang Ion fh chI
ph duy fr fo n kho ca ng Ion nhung chI ph daf hang IaI nho. Nou so Iuo ng da f hang Q
cang nho fh chI ph duy fr fon kho nho nhung chI ph daf ha ng so Io n. Van do da f ra Ia
Iam fho na o do xac djnh so Iuong daf hang fo I uu, fuc Ia so Iuo ng daf hang ma Iam cho
fong chI ph nho nhaf. o xac djnh so Iuong daf hang fo I uu, chu ng fa Ia y dao ham
dT/dQ va cho dao ham bang khong, sau do gIaI phuong frnh fm Q fo I uu.

0
2
2
= =
Q
OS C
dQ
dT
, fu phuong frnh nay suy ra :
C
OS
Q Q
2
* = = |3.9)

o mInh hoa vIoc su dung cong fhuc 3.9 chung fa Iay v du rang mu c fo n kho can dung Ia
2000 don vj frong fhoI ky hoach djnh Ia 100 ngay. ChI ph daf hang Ia 10 frIou dong cho
moI don daf hang va chI ph duy fr fon kho Ia 1 frIou do ng cho moI don vj hang fon kho
frong fhoI ky 100 ngay. So Iuong daf hang foI uu so Ia :

200
1
) 2000 )( 10 ( 2 2
* = = =
C
OS
Q don vj

3.1.2 Cuc mo hInh trong quyet d{nh duu tu tu sun co d{nh

Kho ng rIong g dau fu ngan han, frong quyof djnh dau fu da I han mo hnh chIo f kha u
dong fIo n |dIscounfod cash fIov modoI) cung duoc su dung do djnh gIa faI sa n, fu do gIam
doc faI chnh co fho ra quyo f djnh da u fu hay kho ng dau fu. Io m khac bIo f o day Ia
frong dau fu daI han ngan Iuu xay ra qua nhIou fhoI doan phuc fap hon va ruI ro hon.
NgoaI ra suaf chIo f khau frong fruong hop nay cung ruI ro hon nhIou so vo I dau fu ngan
han, do do can duoc dIou chInh phu hop do phan anh moI ru I ro co IIon quan.

a. Mo bnb quyct Jjnb mua sam tai san co Jjnb moi

Trong fhuc fIon hoaf dong, cong fy fhuong xuyon dung fruoc vIoc quyo f djnh co non hay
khong no n mua sam mof faI sa n co djnh moI. Quyo f djnh nay fruoc fIon fuy fhuo c vao
vIoc faI sa n do duo c su dung nhu fho nao frong cong fy. No u fa I san co djnh do, chang
han mof IoaI may mo c hay fhIof bj, Ia mo f phan khong fho fhIou duoc frong day chuyon

63
san xuaf fh vIoc quyof djnh mua sam fro non qua ro ra ng. No u faI san do duo c su du ng
cung voI nhu ng faI sa n khac do gop phan fao ra IoI ch bang vIoc gIa fang so Iuong san
pham Iam ra, fIof kIo m chI ph hoac nang cao chaf Iuong san pham fh vIoc danh gIa va
ra quyo f djnh co mua sam faI sa n do hay khong phaI gan voI vIoc danh gIa ca du an |so
xom xof frong phan c).
Trong phan nay chI xom xof vIoc mua sam nhu ng faI sa n co djnh moI ma vIo c su
dung chung co fho fao ra duoc IoI ch rIo ng Io khong nho vao su ho fro cua nhu ng IoaI faI
san co djnh khac. Cha ng han vIoc dau fu mua mof xo van faI moI co fho xom nhu chI ph
va IoI ch dau fu hoan foan doc Iap voI chI ph va Io I ch dau fu cua nhung IoaI fa I san
khac. KhI ay, mo hnh quyof djnh no I chung Ia so sanh chI ph bo ra va Io I ch fhu vo
sau khI da dIo u chInh ngan Iuu fhoo fhoI gIa fIon fo voI suaf chIof khau phan anh day du
ruI ro cua vIoc dau fu. Mo hnh chIof kha u dong fIo n co fho ung dung frong fruong ho p
nay. ang 3.6 duoI day mo fa ngan Iuu co IIon quan do dau fu faI san co djnh moI.

Tn hIou gIup gIam do c faI chnh co fho do dang ra quyof djnh Ia dau fu faI san co djnh
dang xom xof nou NPV>0, v khI a y IoI ch ba ng fIo n fhu vo Ion hon chI ph bang fIo n bo
ra. Nguo c IaI, nou NPV<0 fh quyof djnh kho ng dau fu vao faI san co djnh dang xom xof.
b. Mo bnb quyc t Jjnb tbay tbc tai san co Jjnb cu

Thay fho fa I san co djnh cu bang mof fa I san co djnh moI Ia mo f quyof djnh gIam doc faI
chnh fhuong gap frong qua frnh hoaf do ng cua doanh nghIop. Nou vIoc fhay fho faI san
co djnh Ia baf buoc do co fho duy fr hoa f dong san xuaf kInh doanh fh van do quyof
djnh da ro. Trong fruo ng hop kho ng nha f fhIof phaI fhay fho fa I sa n co djnh cu bang fa I
san co djnh moI do duy fr hoaf dong ma su fhay fho chI Ia mof su Iua chon nham nang
cao nang suaf Iao dong hoac fIof kIom chI ph, khI do gIam doc can co quyof djnh nha m
Bung 3.6: Mo fa ngan Iuu khI dau fu faI san co djnh moI
Num hout dong cuu tu sun 0 1 2 n
1. ChI ph mua sam faI san - CI
0

2. Thu nhap rong fu su dung faI san S
1
S
2
S
n

3. ChI ph phaf sInh khI su dung faI san C
1
C
2
C
n

4. Khau hao faI san
1

2
.....
n

5. IoI nhuan rong |2 - 3 - 4) R
1
R
2
..... R
n

6. Ngan Iuu rong fu faI san |5 + 4) - CI
0
CI
1
CI
2
CI
n

7. HIon gIa fhuan |NPV), frong do k Ia suaf
chIof khau doI hoI khI dau fu faI san do.
=
+
=
n
t
t
t
k
CF
NPV
0
) 1 (


64
Iua cho n phuong an foI uu. NoI chung frong fruo ng hop nay, gIam doc faI chnh pha I ca n
nhac gIua chI ph bo ra va IoI ch fhu vo. Mo hnh chIof khau dong fIo n |CI) fhch hop
su dung frong fnh huo ng quyo f djnh nay.

Tn hIou gIup gIam do c faI chnh co fho do dang ra quyof djnh Ia dau fu faI san co djnh
dang xom xof nou NPV>0, v khI a y IoI ch ba ng fIo n fhu vo Ion hon chI ph bang fIo n bo
ra. Nguo c IaI, nou NPV<0 fh quyof djnh kho ng dau fu vao faI san.

c. Mo bnb quyc t Jjnb Ja u tu Ju an

NgoaI vIoc quyof djnh mua sam hay fhay fho nhu ng fa I san co djnh co fnh rIo ng Io nhu
vua xom xof frong phan a va b, gIam doc faI chnh doI khI con dung fruoc nhung quyof
djnh dau fu vao mof du an, o do co nhIou IoaI faI sa n co djnh va nhIou IoaI chI ph pha f
sInh. u a n IIon quan don quyo f djnh dau fu von ra f Io n, do do, vIo c quyo f djnh co dau fu
hay khong dau fu vao mof du an nao do Ia mof vIoc ho f suc quan frong. Mac du co phuc
fap hon nhIo u so vo I quyo f djnh mua sam va fhay fho faI san co djnh nhung quyo f djnh
dau fu vao mof du an cung dua fron co so so sanh gIua chI ph bo ra cho du an va IoI ch
fhu vo fu du an. Mo hnh chIo f khau dong fIo n |CI) van fhch hop frong vIoc phan fch
va ra quyof djnh frong fruong hop nay.
Tn hIou gIup gIam doc faI chnh co fho ra quyo f djnh dau fu Ia NPV>0 hoac IRR
Ion hon fy suaf Io I nhuan nguong duoc fhIo f Iap dua fron co so chI ph su du ng von, v
khI ay Io I ch fhu vo fu du a n Ion hon chI ph bo ra cho du an, sau khI da dIou chInh gIa
frj fhoo fho I gIa fIon fo .

Bung 3.?: Mo fa ngan Iuu khI fhay fho faI sa n co djnh
Num hout dong cuu tu sun 0 1 2 n
1. ChI ph mua sam faI san - CI
0

2. IoI ch rong fu su dung faI san |fIof kIom chI
ph, hoac fang nang suaf)
S
1
S
2
S
n

3. ChI ph rong phaf sInh khI su dung faI san C
1
C
2
C
n

4. Khau hao faI san
1

2
.....
n

1
R
2
..... R
n

6. Ngan Iuu rong fu vIoc fhay fho faI san |5 + 4) - CI
0
CI
1
CI
2
CI
n

7. HIon gIa fhuan |NPV), frong do k Ia suaf chIof
khau doI hoI khI dau fu faI san do.
=
+
=
n
t
t
t
k
CF
NPV
0
) 1 (


65

3.1.3 Mo hInh quyet d{nh duu tu tu chInh du hun

o n canh hoaf dong dau fu vao faI san huu hnh nhu vua xom xof frong muc 2.1.1 va
2.1.2, cong fy con dau fu vao cac IoaI faI sa n faI chnh. TaI san fa I chnh Ia nhu ng IoaI
faI sa n vo hnh ma gIa frj cua no fho hIo n o fra I quyo n so nha n duoc frong fuong IaI.
Cac Ioa I fa I sa n faI chnh cong fy co fho fham gIa dau fu fhong qua vIoc mua ban fron
fhj fruo ng chu ng khoa n bao gom: co phIo u, fraI phIo u, va cac cong cu phaI sInh nhu ho p
dong gIao sau, hop do ng quyon chon.

a. Mo bnb Jjnb gia tra i pbic u

Mo hnh djnh gIa fraI phIou Ia mof cong cu phan fch gIup cho gIam doc faI chnh ra
quyof djnh co non mua hay kho ng mua mof fraI phIou nao do. Trai pbicu |bond) Ia co ng
cu no da I han do chnh phu hoac co ng fy phaf ha nh nham huy do ng von daI han. Tra I
phIou do chnh phu phaf hanh goI Ia fra I phIou chnh phu |govornmonf bond) hay fraI
phIou kho bac |froasury bond). TraI phIou do cong fy phaf hanh goI Ia fra I phIou co ng fy
|corporafo bond). Tron fra I phIo u bao gIo cu ng co ghI mo f so fIon nhaf djnh, goI Ia monh
gIa cua fraI phIou. Monh gIa |faco or par vaIuo) fu c Ia gIa frj duoc cong bo cu a faI sa n,
frong fruong hop fraI phIou, monh gIa fhuong duoc cong bo Ia 1000$. NgoaI vIoc cong bo
monh gIa, nguoI fa co n cong bo IaI suaf cua fra I phIou. Ia I suaf cua fraI phIou |coupon
rafo) fuc Ia IaI suaf ma nguoI mua fraI phIo u duo c huo ng, no bang IaI duo c huo ng chIa
cho monh gIa cua fraI phIou.
Bung 3.8: Mo fa ngan Iuu khI dau fu vao mof du an Ion
Num hout dong cuu du un 0 1 2 n
1. ChI ph dau fu - CI
0

2. IoI ch rong fhu duoc fu du an S
1
S
2
S
n

3. ChI ph chI ra frong qua frnh hoaf dong
cua du an
C
1
C
2
C
n

4. Khau hao faI san
1

2
.....
n

1
R
2
..... R
n

6. Ngan Iuu rong fu du an |5 + 4) - CI
0
CI
1
CI
2
CI
n

7. HIon gIa fhuan |NPV), frong do k Ia suaf
chIof khau doI hoI khI dau fu vao du an
=
+
=
n
t
t
t
k
CF
NPV
0
) 1 (

8. Suaf sInh IoI noI bo cua du an |IRR) Ty
suaf sInh IoI o do NPV = 0
0
) 1 (
0
=
+
=

=
n
t
t
t
IRR
CF
NPV , CIaI phuong frnh
nay fm ra IRR


66
jnh gIa fraI phIou fuc Ia quyof djnh gIa frj Iy fhuyo f cua fra I phIou mof cach
chnh xac va cong bang. CIa frj cua fra I phIo u duoc djnh gIa bang cach xac djnh hIo n gIa
cua foan bo fhu nhap nhan duoc frong fhoI han hIo u Iuc cua fraI phIou.

Djnh giu lrui phieu rnh cuu

TraI phIo u vInh cuu |porpofuaI bond or consoI) Ia fra I phIou cha ng bao gIo dao han. Xo f
vo nguon goc, IoaI fraI phIou nay do chnh phu Anh phaf hanh dau fIon sau ChIon franh
NapoIoon do huy do ng von daI han phu c vu faI fhIo f daf nuoc. TraI phIo u vInh cuu na y
chnh Ia cam kof cua chnh phu Anh so fra mof so fIo n Ia I co djnh maI maI cho nguoI
nao so hu u fra I phIou. CIa frj cu a Ioa I fraI phIou nay duoc xac djnh bang hIon gIa cua
dong nIon kIm vInh cuu ma fraI phIou nay mang IaI. CIa su chu ng fa go I:

I Ia IaI co djnh duo c huong maI maI
V Ia gIa cua fraI phIou
k
d
Ia fy sua f IoI nhuan you cau cua nha da u fu

CIa cua fraI phIou vInh cuu chnh Ia fong hIon gIa cua foan bo IaI fhu duoc fu fraI phIou.
Trong chuong 2 chung fa da bIof cach xac djnh hIon gIa cua do ng nIon kIm vInh cu u.
Van dung cong fhuc xac djnh hIo n gIa chung fa co fho djnh gIa fraI phIou vInh cuu nhu
sau:
CIa su cong fy mua mof fraI phIou duoc huong IaI 50$ mof nam frong khoang fhoI gIan
vo han va doI hoI fy suaf Io I nhuan dau fu Ia 12%. HIo n gIa cua fraI phIo u na y so Ia: V
= I/k
d
= 50/0,12 = 416,67$.

Djnh giu lru i phieu co hy hun Juoc huong Iui Jjnh hy

TraI phIo u co ky han duoc huong IaI djnh ky |nonzoro coupon bond) Ia Ioa I fraI phIo u co
xac djnh fhoI han dao han va IaI suaf duoc huong qua fu ng fho I han nhaf djnh. KhI mua
IoaI fraI phIou nay nha dau fu duoc huong IaI djnh ky, fhuong Ia hang nam, fhoo IaI suaf
cong bo |coupon rafo) fron mo nh gIa fraI phIou va duoc fhu hoI IaI von goc bang monh
gIa khI fraI phIou dao han. Su du ng cac ky hIo u:
d d d d t
t
d d d d
k
I
k k k
I
k
I
k
I
k
I
k
I
V =
+
=
+
=
+
+ +
+
+
+
=

) 1 (
1 1
) 1 ( ) 1 (
....
) 1 ( ) 1 (
1
2 1 (3.10)

67
I Ia IaI co djnh duo c huong fu fra I phIou
V Ia gIa cua fraI phIou
k
d
MV Ia monh gIa fraI phIou
n Ia so nam cho don khI dao han

chung fa co gIa cua fraI phIou, bang hIo n gIa foan bo dong fIon fhu nhap fu fraI phIou
frong fuong IaI, duoc xac djnh nhu sau:

CIa su ban can quyof djnh gIa cua mof fraI phIou co monh gIa Ia 1000$, duoc huong IaI
suaf 10% frong fhoI han 9 nam frong khI nha dau fu do I hoI fy suaf Io I nhua n Ia
12%/nam. CIa cua fraI phIou nay xac djnh nhu sau:

Su dung bang fra hIo n gIa hoac xcoI chu ng fa co fho xac djnh duo c PVII
12,9
= 0,361 va
PVIIA
12,9
= 5,328. Tu do xac djnh V= 100|5,328) + 1000|0,361) = 893,80$.

Djnh giu lru i phieu co hy hun hhong huong Iui Jjnh hy

TraI phIo u ky han kho ng huong IaI djnh ky |zoro-coupon bond) Ia IoaI fraI phIo u khong
co fra IaI djnh ky ma duoc ban voI gIa fhap hon nhIou so voI mo nh gIa. TaI sao nha dau
fu IaI mua fraI phIo u khong duoc huo ng IaI djnh ky 7 Iy do Ia khI mua Ioa I fraI phIou na y
ho van nha n duoc Io I fuc, chnh Ia phan cho nh Ioch gIua gIa mua goc cua fra I phIo u vo I
monh gIa cua no.
Phuong phap djnh gIa IoaI fraI phIou nay cung fuong fu nhu cach djnh gIa IoaI
fraI phIou ky han duo c huo ng IaI, chI khac o cho Ia I sua f djnh ky o day bang khong non
foan bo hIon gIa cua phan IaI djnh ky bang khong. o vay, gIa ca cua fraI phIo u khong
huo ng Ia I duoc djnh gIa nhu Ia hIon gIa cua monh gIa khI fraI phIo u dao han.
) ( ) (
) 1 ( ) 1 (
....
) 1 ( ) 1 (
, ,
2 1
n k n k
n
d
n
d d d
d d
PVIF MV PVIFA I
k
MV
k
I
k
I
k
I
V + =
+
+
+
+ +
+
+
+
=
) ( 1000 ) ( 100
) 12 , 0 1 (
1000
) 12 , 0 1 (
100
....
) 12 , 0 1 (
100
) 12 , 0 1 (
100
9 , 12 9 , 12
9 9 2 1
PVIF PVIFA V + =
+
+
+
+ +
+
+
+
=
(3.11)

68

CIa su Ngan hang au Tu va Phaf TrIon VIof Nam phaf hanh fraI phIou khong fra IaI
djnh ky co fhoI han 10 nam va monh gIa Ia 1000$. Nou fy suaf IoI nhuan doI hoI cua
nha dau fu Ia 12%, gIa ban cua fraI phIo u nay so Ia:

Nha dau fu bo ra 322$ do mua fraI phIou nay va khong duoc huong IaI djnh ky frong
suof 10 nam nhung bu IaI khI dao han nha dau fu fhu vo duoc 1000$.

Djnh giu lru i phieu lru Iui bu n nien

Thong fhuo ng fraI phIou duoc fra IaI ha ng nam mof Ia n nhung doI khI cung co IoaI fra I
phIou fra IaI ban nIo n, fuc Ia fra IaI mo I na m haI Ian. Ko f qua Ia mo hnh djnh gIa fra I
phIou fhong fhuong phaI co mo f so fhay doI fhch hop do djnh gIa frong fruong hop nay.

o mInh hoa mo hnh djnh gIa fraI phIou fra IaI ban nIo n, chung fa xom v du fraI phIou
duoc cong fy !.S IIvof CorporafIon phaf hanh co monh gIa 1000$, ky han 12 nam, fra
IaI ban nIo n voI Ia I suaf 10% va nha da u fu mong co fy suaf IoI nhuan 14% khI mua fra I
phIou nay. Ap dung mo hnh djnh gIa vua nou fro n, chung fa co gIa ban IoaI fraI phIou
nay Ia:

Phun llch su bien Jong giu lrui phieu

Trong cac mo hnh djnh gIa fraI phIou frnh bay o cac phan fruoc chu ng fa fhay rang gIa
fraI phIo u |V) Ia mof ham so phu fhuoc cac bIon sau day:

I Ia IaI co djnh duo c huong fu fra I phIou
(3.12) ) (
) 1 (
,n k
n
d
d
PVIF MV
k
MV
V =
+
=
$ 322 ) 322 , 0 ( 1000 ) ( 1000
) 12 , 0 1 (
1000
10 , 12
10
= = =
+
= PVIF V
(3.13) ) ( ) )( 2 / (
) 2 / 1 ( ) 2 / 1 (
2 /
2 , 2 / 2 , 2 /
2
2
1
n k n k
n
d
n
t
t
d
d d
PVIF MV PVIFA I
k
MV
k
I
V + =
+
+
+
=

=
$ 45 , 770 ) 197 , 0 ( 1000 ) 469 , 11 ( 50 ) ( 1000 ) )( 2 / 100 (
24 , 2 / 14 24 , 2 / 14
= + = + = PVIF PVIFA V

69
k
d
MV Ia monh gIa fraI phIou
n Ia so na m cho do n khI fraI phIou dao han

Trong do cac bIo n I va MV khong fhay doI sau khI fra I phIo u duo c phaf hanh, frong khI
cac bIo n n va k
d
fhuong xuyon fhay doI fhoo fhoI gIan va fnh hnh bIon do ng IaI suaf
fron fhj fruong. o fhay duoc su bIo n dong cu a gIa fraI phIou khI IaI suaf fhay doI, chung
fa Iay v du phan fch nhu sau:

CIa su R phaf hanh fraI phIou monh gIa 1000$ fhoI han 15 nam voI muc IaI sua f
hang nam Ia 10%. Ty suaf IoI nhuan nha dau fu do I ho I fron fhj fruong Iuc phaf hanh Ia
10%, bang voI IaI suaf cua fraI phIou. KhI ay gIa ban fra I phIo u so Ia:

V = I|PVIIA
10,15
) + MV|PVII
10,15
) = 100|7,6061) + 1000|0,2394) = 1000$

Trong fruo ng hop nay fraI phIo u duoc ban o muc gIa bang monh gIa cua no. CIa su sau
khI phaf ha nh, IaI suaf fro n fhj fruong gIam fu 10% xuo ng con 8%. Ca IaI suaf fraI phIo u
va monh gIa van khong doI, nhung gIa fraI phIou bay gIo so Ia:

V = 100|PVIIA
8,15
) + 1000|PVII
8,15
) = 100|8,5595) + 1000|0,3152) = 1171,15$

Trong fruo ng hop nay fra I phIou duo c ban o mu c gIa cao hon mo nh gIa cua no. CIa su
sau khI phaf ha nh IaI sua f fron fhj fruong fang Io n do n 12%. Ca IaI sua f fra I phIo u va
monh gIa van khong doI, nhung gIa fraI phIou bay gIo so Ia:

V = 100|PVIIA
12,15
) + 1000|PVII
12,15
) = 100|6,8109) + 1000|0,1827) = 863,79$

Trong fruo ng hop nay fraI phIou duoc ban o muc gIa fhap hon mo nh gIa cua no. Tu vIo c
phan fch ba fruong hop fron day chu ng fa co fho ruf ra mof so nhan xof sau day:

KhI IaI suaf fron fhj fruong bang IaI suaf fraI phIou fh gIa fraI phIo u bang monh
gIa cua no.

70
KhI IaI sua f fro n fhj fruo ng fhap hon IaI suaf fra I phIo u fh gIa fraI phIo u so cao
hon monh gIa cua no.
KhI IaI sua f fro n fhj fruo ng cao hon IaI sua f fraI phIou fh gIa fra I phIo u so fhap
hon monh gIa cua no.
IaI suaf gIa fang Iam cho gIa fraI phIou gIam frong khI IaI suaf gIam so Iam cho
gIa fraI phIou gIa fang.
Thj gIa fraI phIou fIon dan don monh gIa cua no khI fho I gIan fIon dan don ngay
dao han.

Loi suul Juu lu lrui phieu

Trong cac phan fruo c chu ng fa da bIo f cach djnh gIa fraI phIo u du a fro n co so bIo f fruoc
IaI duoc fra hang nam va fy sua f IoI nhuan ma nha da u fu doI ho I dua fro n IaI sua f fhj
fruong, monh gIa va fhoI han cua fraI phIou. Nguoc IaI, nou bIof fruoc gIa fraI phIou va
cac you fo khac nhu IaI hang na m duoc huong, monh gIa hoac gIa fhu hoI fraI phIo u
fruoc han va fhoI han cua fraI phIou chung fa co fho xac djnh duo c fy suaf IoI nhuan hay
/oi suat dau fu fraI phIou.

Lo suut duu tu luc tru pheu duo hun (Yeld to muturty)

CIa su ban mua mof fraI phIou co monh gIa 1000$, fhoI han 14 nam va duoc huong Ia I
suaf hang nam Ia 15% voI gIa Ia 1368,31$. an gIu fraI phIou nay cho don khI dao han,
IoI sua f da u fu fraI phIou nay Ia bao nhIo u7 o xac djnh IoI sua f dau fu khI fraI phIou
dao han, chung fa co fho gIaI phuong frnh sau:

Su dung may fnh fa I chnh hoac xcoI do gIaI phuong frnh fron, chu ng fa co duoc k
d
=
10%.

Lo suut duu tu luc tru pheu duoc thu ho (Yeld to cull)

o I khI co ng fy pha f hanh fra I phIou co kom fhoo dIo u khoan fhu hoI |mua IaI) fraI
phIou fruoc han. Iou nay fhuong xay ra nou nhu cong fy du bao IaI suaf so gIa m sau khI
phaf hanh fraI phIou. KhI ay cong fy so fhu ho I Ia I fra I phIo u da phaf ha nh voI Ia I suaf
) ( 1000 ) ( 150
) 1 (
1000
) 1 (
150
...
) 1 (
150
) 1 (
150
31 , 1368
14 , 14 ,
14 14 2 1 d d
k k
d d d d
PVIF PVIFA
k k k k
+ =
+
+
+
+ +
+
+
+
=

71
cao va phaf hanh fraI phIou moI co Ia I suaf fhap hon do fhay fho va nha dau fu so nha n
duoc IoI suaf cho don khI fraI phIou duoc fhu hoI |YTC) fhay v nhan IoI suaf cho don khI
fraI phIo u dao han |YTM). Cong fhuc fnh IoI sua f fraI phIou Iuc fhu ho I nhu sau:

Trong do n Ia so nam cho don khI fraI phIo u duoc fhu hoI, Pc Ia gIa fhu hoI fraI phIou va
k
d
Ia IoI suaf khI fra I phIou duo c fhu ho I. No u bIof gIa cua fraI phIou |V) va gIa khI fhu
ho I fraI phIo u |Pc) va IaI sua f hang nam |I) chung fa co fho gIa I phuong frnh fron do
fm IaI sua f khI fra I phIo u duoc fhu hoI |k
d
= YTC).

b. Mo bnb Jjnb gia co pbic u

Co phIou Ia gIay chung nhan dau fu vao cong fy co phan. Can cu va o fhu fu uu fIo n khI
phan chIa IoI nhuan hay gIa frj faI san, co phIou co fho chIa fhanh haI IoaI: co phIou uu
daI va co phIou fhuo ng hay co phIo u pho fho ng.
Co phIou uu daI Ia IoaI co phIou ma cong fy phaf hanh cam kof fra fy Io co fuc co
djnh hang nam va khong co fuyo n bo ngay dao han. Ro ra ng IoaI co phIou na y co nhung
fnh chaf gIo ng nhu fraI phIou vInh cuu. o do, mo hnh djnh gIa fraI phIou vInh cuu co
fho ap dung do djnh gIa co phIo u uu daI. CIa co phIo u uu daI duoc xac djnh fhoo cong
fhuc sau: V =
p
/k
p
|3.15), frong do
p
Ia co fu c hang nam cua co phIou uu da I va k
p
Ia
fy suaf chIof khau fhch hop. CIa su R phaf hanh co phIou uu daI monh gIa 100$ fra
co fuc 9% va nha dau fu do I ho I fy suaf Io I nhuan 14% khI mua co phIo u nay, gIa co
phIou nay so Ia: V = $9/0,14 = 64,29$.
Co phIou fhuong Ia chu ng nhan dau fu vao cong fy co phan. NguoI mua co phIo u
fhuong duo c chIa Io I nhuan ha ng nam fu kof qua hoaf dong cua cong fy va duoc so huu
mof phan gIa frj cong fy fuong u ng voI gIa frj co phIou ho dang nam gIu.
KhI djnh gIa fraI phIou va co phIou uu da I chu ng fa fha y rang gIa fraI phIou va co
phIou uu daI chnh Ia hIon gIa cua do ng fIo n fo fhu nhap fao ra cho nha da u fu. Tuong
fu, gIa co phIou fhuong cung duo c xom nhu Ia hIon gIa dong fIon fo fhu nha p fao ra cho
nha dau fu fu co phIo u fhuong. o do, mo hnh djnh gIa co phIo u fhuong noI chung co
dang nhu sau:

(3.14) ) ( ) (
) 1 ( ) 1 (
....
) 1 ( ) 1 (
, ,
2 1
n k n k
n
d
n
d d d
d d
PVIF Pc PVIFA I
k
Pc
k
I
k
I
k
I
V + =
+
+
+
+ +
+
+
+
=

72

frong do
f
Ia co fuc duoc chIa o fhoI ky f va k
o
Ia fy suaf Io I nhua n doI hoI cua nha dau
fu. Tuy nhIon mo hnh nay chI phu hop voI fnh huong nha dau fu mua co phIo u va gIu
maI maI do huo ng co fuc. o do, mo hnh na y fhuo ng co fo n goI Ia mo hnh chIo f khau co
fu c. Mo hnh chIof khau co fuc duoc fhIo f ko do fnh gIa frj Iy fhuyo f |InfrInsIc vaIuo)
cua co phIou fhuong. Mo hnh nay duoc MorrIII Iynch, CS IIrsf osfon va mof so ngan
hang dau fu khac su dung voI gIa djnh: |1) bIof duoc dong fhaI fang fruong cua co fuc, va
|2) bIof fruoc fy sua f chIof khau. IIon quan don dong fhaI fang fruong co fuc, chung fa
xom xof cac fruong hop sau:

Truong ho p loc Jo lung lruong co luc hhong Jo i

Trong fruo ng hop nay mo hnh djnh gIa co phIou nhu sau:

+
+
+ +
+
+
+
+
+
=
) 1 (
) 1 (
...
) 1 (
) 1 (
) 1 (
) 1 (
0
2
2
0
1
0
e e e
k
g D
k
g D
k
g D
V |3.17)

frong do
0
Ia co fuc hIon faI cu a co phIo u va g Ia fo c do fang fruong co fuc. Co fuc ky
vong o cuoI ky n bang co fuc hIo n faI nhan voI fhua so |1+g)
n
. CIa su rang k
o
> g, chung
fa nha n haI vo cua |3.17) voI |1+k
o
)/|1+g), sau do fru vo voI vo cho |3.17) chung fa duo c:

+
+
=
+
+
) 1 (
) 1 (
) 1 (
) 1 (
0
0
e
e
k
g D
D V
g
k V
|3.18). o I v chung fa gIa djnh k
o
>g non:

+
+
) 1 (
) 1 (
0
e
k
g D
fIo n do n zoro. Kof qua Ia:

0
1
) 1 (
) 1 (
D
g
k
V
e
=

+
+
hay
0
) 1 (
) 1 ( ) 1 (
D
g
g k
V
e
=
+
+ +

(3.16)
) 1 ( ) 1 (
...
) 1 ( ) 1 (
1
2
2
1
1
+
=
+
+ +
+
+
+
=
t
t
e
t
e e e
k
D
k
D
k
D
k
D
V

73
Suy ra V|k
o
g) =
0
|1+g) =
1
. Tu day suy ra: V = O
1
/ (k
e
g) |3.19). Cong fhuc |3.19)
con duo c go I Ia Mo hnh Cordon boI v no do Myron J. Cordon phaf frIon fu cong frnh
nghIon cu u cua nguo I dI fruoc Ia John WIIIIams.
Tu |3.19) chu ng fa co fho sap xop IaI do co duoc cong fhuc fnh IoI suaf doI hoI cua
nha dau fu:

k
o
= |
1
/V) + g |3.20)

o mInh hoa cong fhu c |3.19) chung fa Iay v du co fu c ky vong cua co phIou co ng
fy IKN o fhoI ky f = 1 Ia 4$. Co fuc nay duoc ky vong fang 6% frong fuong IaI. HoI gIa
co phIou Ia bao nhIo u nou nha dau fu do I ho I fy sua f IoI nhuan Ia 14%7

V =
1
/ |k
o
g) = 4/|0,14 - 0,06) = 50$.

Truong ho p loc Jo lung lruong co luc bung hhong

ay chI Ia mof fruo ng hop dac bIof cua mo hnh foc do fang fruo ng co fuc khong do I khI
g = 0. KhI do cong fhuc |3.19) co fho vIof fhanh V =
1
/k
o
|3.21). Mac du f khI co co
phIou nao co fo c do fa ng fruo ng bang 0 maI nhung vo I nhung co phIou nao co co fuc o n
djnh va duy fr frong mof fhoI gIan daI fh |3.21) co fho ap dung do xac djnh gan dung
gIa co phIou. Co phIou uu daI co fho xom nhu Ia Ioa I co phIou co foc do fang fruong co fu c
bang khong.

Truong ho p loc Jo lung lruong co luc lhuy Jo i

KhI foc do fang fruong co fu c g fhay doI qua fung gIaI doan fh cong fhuc |3.19) khong
con phu ho p, no can duoc bo sung. V du mof co phIou co foc do fang co fuc g = 10%
frong 5 na m dau, sau do chI fang 6%, cong fhuc |3.19) co fho duoc vIo f Ia I fha nh:

=
=
+
+
+
+
+
=
6
5
5
5
1
0
) 1 (
) 06 , 0 1 (
) 1 (
) 1 , 0 1 (
t
t
e
t
t
t
e
t
k
D
k
D
V |3.22)

No u fach rIong gIaI doan co phIou co fo c do fang fruong g = 6%, chung fa fhay no fuong
duong va phu hop voI mo hnh djnh gIa co phIou co foc do fa ng fruong khong doI vo I g =

74
6%,
0
chnh Ia co fu c o nam fhu 5 va
1
chnh Ia co fu c o nam fhu 6. o do , co fho ap
dung |3.19) cho gIaI doan nay nhu sau:

+
=
=
+
+
) 06 , 0 ( ) 1 (
1
) 1 (
) 10 , 0 1 (
6
5
6
6
5
5
e e e t
t
e
t
k
D
k g k
D
PV
k
D
|3.23)

o mInh hoa cho vIoc ap dung cong fhuc |3.22) va |3.23), gIa su mof co phIou fra co fu c
hIon faI
0
= 2$, foc do fang fruo ng co fuc frong 5 nam foI Ia 10% va 6% cho nhu ng nam
fIop fhoo do, ngoaI ra nha dau fu doI hoI Io I suaf dau fu Ia 14%. Ap dung cong fhuc |3.22)
va |3.23), gIa co phIou nay duoc xac djnh nhu sau:

+
+
+
+
=
+
+
+
+
+
=

=
=
) 06 , 0 14 , 0 (
41 , 3
) 1 (
1
) 1 (
) 1 , 0 1 ( 2
) 1 (
) 06 , 0 1 (
) 1 (
) 1 , 0 1 (
5
5
1 6
5
5
5
1
0
e
t
t
e
t
t
t
e
t
t
t
e
t
k k k
D
k
D
V
$ 12 , 31 13 , 22 99 , 8
) 06 , 0 14 , 0 (
41 , 3
) 14 , 0 1 (
1
) 14 , 0 1 (
) 1 , 0 1 ( 2
5
5
1
= + =
+
+
+
+
=

= t
t
t
V

Hun che cuu mo hnh chiel hhuu co luc

Mo hnh chIo f kha u co fuc co fho ap dung do djnh gIa co phIo u frong cac fruo ng hop foc
do fang fruong co fuc bang 0, hoac bang g khong do I va ngay ca frong fruong hop foc do
fang fruo ng co fuc fhay doI qua fu ng fho I ky |fuy co phuc fap nhung van co fho fnh
duoc) nhung mo hnh nay khong ap dung duoc frong fruong hop cong fy gIu IaI foan bo
IoI nhuan cho faI dau fu va khong chI fra co fuc cho co dong.

c. Mo bnb Jjnb gia quyc n cbon

Quyo n chon Ia mof faI san faI chnh, do do, no cung co gIa frj va can duoc djnh gIa frong
gIao djch. NoI chung quyon chon Ia mof faI san faI chnh cho phop nguoI mua no co
quyon, nhung khong baf buoc, duoc mua hoac ban mof faI san khac o mof muc gIa co
djnh bIof fruoc frong mof fhoI gIan nha f djnh. TaI san khac duoc mua ban o day goI Ia
faI san co so |undorIyIng assofs).
Cong fhuc djnh gIa quyon cho n frong fruong hop gIa fa I san co so bIon do I IIon
fuc duoc xay dung boI Iack, SchoIos va Morfon vao nam 1973. CIa C cua mof quyon
cho n mua kIo u chau Au duoc xac djnh boI:

75
( ) ( )
2 1
d N Xe d SN C
r
= (3.24), vi:

+ +
=
2
1
2
1
ln r
X
S
d va =
1 2
d d ,
trong o:

C Ia gIa quyon cho n
8 Ia gIa frj cua faI san co so fa I fhoI dIom xac djnh gIa quyon chon
X Ia gIa fhuc hIon
r Ia IaI sua f phI ru I ro |fnh gop IIo n fuc frong 1 nam). |Nou r
j
Ia IaI suaf phI ruI
ro frong 1 nam, fa co:
f
r
n
n
r e
n
r
+ = =
+

1 1 lim .
Ia do Ioch chuan cua suaf sInh IoI cua faI san co so |suaf sInh IoI fnh gop IIon
fu c frong 1 nam)
Ia khoang fhoI gIan fu fhoI dIom djnh gIa quyon chon cho fo I khI dao han | =
T-t).
N|J) Ia ha m maf do Iuy fch fhoo phan pho I chuan. No I cach khac, N|J) Ia xac
suaf chon mof so nga u nhIon fu mof phan pho I chuan co gIa frj nho hon J.
| ( ) ( )

=
d
dz z f d N , frong do j|:) Ia ham phan pho I chuan voI frung bnh bang 0 va
do Ioch chuan bang 1).
In Ia ham Iogarf fu nhIon.

Cuc giu Jjnh

TaI san co so khong fra co fuc cho fo I khI ho p dong quyon chon da o ha n.
IaI sua f va phuong saI kho ng doI.
CIa faI san co so bIon doI IIo n fuc va gIao djch faI san cung dIon ra IIo n fuc.

Y nghu

Xc
r
chnh Ia gIa frj hIon faI cua gIa fhu c hIo n PV|X).
So hang N|J) co fho duoc coI ga n nhu Ia xac suaf hIo u chInh fhoo ruI ro ma quyon
cho n mua so dao han frong fnh huo ng co IoI.
No u ca haI so ha ng N|J) gan bang 1, fh hau nhu chac chan Ia quyon chon mua so
co IoI vao khI dao han va so duoc fhuc hIon. Iou do co nghIa Ia va o khI da o han,

76
nguoI gIu quyon so chac chan mua faI san co so voI chI ph X. Ch ph nay quy vo
gIa frj hIon faI Ia PV|X). Vay, nguoI mua bo chI ph PV|X) va co duoc faI san hIon
co gIa frj Ia 8. CIa frj rong cua quyon chon mua Ia 8 PV|X). Thay cac gIa frj
N|J) bang 1 vao cong fhuc Iack-SchoIos, fa cung co gIa quyon chon so bang
1 * 1 *
r
Xe S C

= ) ( X PV S = .
Nguoc Ia I, no u ca haI so hang N|J) gan bang 0, fh hau nhu chac chan Ia quyon
cho n mua so khong co Io I vao khI dao han va so kho ng duoc fhuc hIon. KhI do,
gIa quyon chon so bang 0.
VoI cac gIa frj cua N|J) nam frong khoang fu 0 do n 1, fh gIa quyon cho n mua co
fho duoc xom nhu Ia gIa frj hIon faI cua khoa n fIon co kha nang nhan duoc fu ho p
dong hIou chInh fhoo xac sua f ma quyon chon so dao han va co Io I.

Dung lhuc giu guyen chon muu ru chon bun

Cong fhuc fron ap dung cho vIoc djnh gIa quyon chon mua. CIa quyon chon ba n cung mo f
faI sa n co so, cu ng gIa fhuc hIo n va ky han nhu quyon chon mua duoc fnh fu dang fhuc
quyon chon mua va chon ban nhu sau:

8 + P = C + PV|X) |3.25)

voI 8 Ia gIa faI san co so; P Ia gIa quyon cho n ban; C Ia gIa quyon chon mua va PV|X) Ia
gIa frj hIon faI cua gIa fhuc hIo n.
V du Co phIou XYZ hIo n co gIa 8 = 130. Ta muon fnh gIa mof quyon chon mua
co phIou XYZ voI gIa fhuc hIon X = 120 va ky han Ia = 3 fhang |fuong duong 0,25
nam). o Ioch chua n suaf sInh IoI cua co phIou |fnh gop IIon fu c frong na m) Ia 50% va
IaI sua f phI ru I ro |fnh gop IIo n fuc frong na m) Ia 12%.

+ +
=
2
1
2
1
ln r
X
S
d = 5652 , 0
25 , 0 5 , 0
25 , 0 5 , 0
2
1
12 . 0
120
130
ln
2
1
=
+ +
= d

Tu bang phan phoI xac suaf chuan fa co: N|0,5652) = 0,7140 va N|0,3152) = 0,6236. CIa
quyon chon mua:
3152 , 0 25 , 0 5 , 0 5652 , 0
1 2
= = = d d

77
( ) ( ) 200 , 20 6236 , 0 * * 120 7140 , 0 * 130
25 , 0 * 12 , 0
2 1
= = =

e d N Xe d SN C
r

CoI P Ia gIa quyon chon ban co phIou XYZ voI gIa fhu c hIon X = 120 va ky ha n cung Ia 3
fhang. Ta co: 653 , 6 130 * 120 2 , 20 ) (
25 , 0 * 12 , 0
= + = + =

e S X PV C P .

3.1.4 Cuc mo hInh trong quyet d{nh quun he guu ch phI ben do vu ch phI
co d{nh

Trong hoaf dong san xuaf kInh doanh, doI khI gIam doc cong fy phaI dung fruoc fnh
huong Iua chon gIua vIoc su dung may moc fhIof bj hay su dung Iao dong do gIaI quyof
mof cong vIoc hay mo f cong doa n san xuaf nao do. Chang han, cong fy co non dau fu
mof fhIo f bj phan Ioa I fom hay su du ng Iao dong frong day chuyo n san xua f fom dong
Ianh xuaf khau. No u su dung Iao dong fh chI ph bIon doI so cao, frong khI chI ph co
djnh fhap. Nguoc Ia I, no u dung may phan IoaI fh chI ph co djnh cao frong khI chI ph
bIon doI fhap. Tu v du nay mo rong ra, chung fa fhay rang vIoc quyof djnh Iua cho n
gIua hoaf dong frong mof nganh hay mof IoaI cong ngho ma kof qua so dua don fy Io chI
ph co djnh cao frong fong chI ph va hoaf dong frong mof nganh hay mof IoaI cong ngho
fy Io chI ph co djnh fhap Ia mo f vIoc gIam doc faI chnh can quyof djnh. Mo hnh pha n
fch va ra quyo f djnh su dung don bay hoaf do ng co fho a p dung frong fnh huong nay.
on bay hoaf dong |oporafIng Iovorago) Ia muc do su dung chI ph hoaf do ng co
djnh cua co ng fy. O da y chung fa chI pha n fch frong ngan han bo I v frong daI han faf
ca cac chI ph dou fhay doI.

ChI ph co djnh Ia chI ph khong fhay doI khI so Iuong fhay doI. Ch ph co djnh
co fho ko ra bao gom cac IoaI chI ph nhu khau hao, bao hIom, mof bo phan chI
ph dIo n nuoc va mo f bo pha n chI ph qua n Iy .
ChI ph bIon doI Ia chI ph fhay doI khI so Iuo ng fhay doI, cha ng han chI ph
nguyon vaf IIou, Iao dong fruc fIop, mof phan chI ph dIo n nuoc, hoa hong ban
hang, mo f phan chI ph quan Iy hanh chnh.

Trong kInh doanh, chung fa da u fu chI ph co djnh voI hy vong so Iuong fIo u fhu so fa o
ra doanh fhu du Io n do frang fraI chI ph co djnh va chI ph bIo n doI. CIong nhu chIo c
don bay frong co hoc, su hIon dIon cua chI ph hoaf dong co djnh gay ra su fhay doI

78
frong so Iuong fIo u fhu do khuoch daI su fhay doI IoI nhuan |hoac Io ). o mInh hoa dIo u
nay chung fa xom xof v du cho o bang 3.9.
Ko f qua phan fch anh huong cu a don bay hoaf dong fho hIon o phan . oI voI
moI co ng fy dou co doanh fhu va chI ph bIo n do I fang 50% frong khI chI ph co djnh
khong fhay doI. Taf ca cac cong fy dou cho fhay co su anh huong cua don bay hoaf dong
fho hIon o cho doanh fhu chI fa ng 50% nhung IoI nhua n fang voI fo c do Io n hon, cu fho
Ia 400, 100 va 330% Ian Iuof doI voI cong fy I, V va cong fy 2I.

Tu bang phan fch 3.9 fron day chung fa nhan fhay rang cong fy co fy Io chI ph co djnh
so voI fong chI ph cao co fho gIa fang IT o muc do cao hon cong fy co fy Io chI ph co
djnh so voI fong chI ph fhap. No I cach khac, su dung don bay hoaf dong gIup cong fy gIa
fang duoc IT. Tuy nhIon, kho ng phaI Iuc nao su dung don bay hoaf dong cung dua do n
gIa fang IT. IT co gIa fang hay khong co n fuy fhuoc vao quan ho gIua foc do fang
doanh fhu va foc do fang chI ph noI chung va cu fho Ia moI quan ho gIua doanh fhu, chI
ph co djnh, va chI ph bIon doI. Van do daf ra Ia Iam fho nao gIa m doc fa I chnh co fho
quyof djnh non hay khong no n su du ng do n bay hoaf dong7 Phan fch hoa vo n va pha n
fch do bay hoaf do ng Ia nhu ng co ng cu co fho gIup cho gIam doc faI chnh nhan dang ra
dIou nay.

Bung 3.9: Anh huong cua don ba y hoaf do ng Ion Io I nhuan
Cong ty F Cong ty V Cong ty 2F
Phun A: Truoc khI fhay doI doanh fhu
oanh fhu 10.000$ 11.000$ 19.500$
ChI ph hoaf dong
ChI ph co djnh 7.000 2.000 14.000
ChI ph bIon doI 2.000 7.000 3.000
IoI nhuan hoaf dong |IT) 1.000 2.000 2.500
Ty so don bay hoaf dong
ChI ph co djnh/ fong chI ph 0,78 0,22 0,82
ChI ph co djnh/ doanh fhu 0,70 0,18 0,72
Phun B: Sau khI doanh fhu fang 50% frong nhung nam ko fIop
oanh fhu 15.000$ 16.500$ 29.250$
ChI ph hoaf dong
ChI ph co djnh 7.000 2.000 14.000
ChI ph bIon doI 3.000 10.500 4.500
IoI nhuan hoaf dong |IT) 5.000 4.000 10.750
Phun trum thuy do KBT 400% 100% 330%
|IT
f
IT
f -1
)/ IT
f -1


79
a. Pban ticb boa oon

Phan fch hoa von Ia ky fhuaf phan fch moI quan ho gIua chI ph co djnh, chI ph bIon
doI, Io I nhuan va so Iuong fIo u fhu. o mInh hoa ky fhuaf pha n fch hoa von, chu ng fa
Iay v du sau day: CIa su cong fy san xuaf xo dap co don gIa ban Ia 50$, chI ph co djnh
hang nam Ia 100.000$ va chI ph bIon doI Ia 25$/ don vj. Chung fa so phan fch quan ho
gIua fong chI ph hoaf dong va fong doanh fhu. Hnh 3.13 mo fa quan ho gIua fong
doanh fhu, fong chI ph hoaf dong va Io I nhuan fuong u ng voI fung muc san Iuong va so
Iuo ng fIou fhu. Can Iuu y, o day chu ng fa chI quan fa m don chI ph hoa f dong no n Io I
nhuan o day duoc xac djnh Ia IoI nhuan hoaf dong fruoc fhuo. Nhu vay, IaI no vay va co
fu c uu da I khong IIo n quan khI phan fch do n bay hoaf dong.

HInh 3.13: Phan fch hoa von

Tron hnh 3.13, dIom gIao nhau gIua haI duo ng fhang fong doanh fhu va chI ph Ia dIom
hoa von |broak-ovon poInf) v o dIom nay doanh fhu bang chI ph va, do do, IoI nhuan
bang 0. Tron hnh vo 3.13 dIom hoa von chnh Ia dIo m co san Iuong Ia 4000. Vo maf
foan hoc, do fm dIom hoa von chung fa fhuc hIon nhu sau:

af IT = IoI nhuan fruoc fhuo va IaI |IoI nhuan hoa f do ng)
P = don gIa ban
So l ng sa n xuat va tieu thu
Doanh thu va chi ph (1000$)
1000 2000 3000 4000 5000 6000 0
50
100
150
200
250
300
nh ph
Bicn pbi
Doanb tbu
Tong cbi pbi

80
V = bIo n ph don vj
|P V) = IaI gop
Q = so Iuo ng san xua f va fIo u fhu
I = djnh ph
Q
= so Iuong hoa von

O dIom hoa von fh doanh fhu bang chI ph va IT bang 0. o do:

PQ
= VQ
+ I
|P V)Q
= I
Q
= I/ |P V) |3.26)

O v du fron no u ap dung cong fhuc |3.26), chu ng fa so co san Iuong hoa von Q
=
100.000/ |50 25) = 4.000 don vj. Nou so Iuong fIou fhu vuof qua dIom hoa von |4000
don vj) fh so co Io I nhuan, nguoc IaI no u so Iuong fIo u fhu duo I mu c hoa von fh cong fy
bj Io. Hay noI khac dI, nou san Iuong fIou fhu vuo f qua dIom hoa von nay fh don ba y
hoaf dong phaf huy fac dung fao ra IoI ch. Nguoc IaI, nou san Iuong fIo u fhu kho ng vuof
qua no I dIo m hoa von nay fh don bay hoaf dong Iam phaf sInh fac dong fIou cuc.

b. Pban ticb Jo ba y boat Jong

Nhu da phan fch o phan a, chung fa fhay rang duoI fac dong cua don bay hoa f do ng mof
su fhay doI frong so Iuong ha ng ban dua don ko f qua IoI nhuan |hoac Io) gIa fang voI foc
do Io n hon. o do Iuo ng muc do fac do ng cu a don bay hoaf dong, nguoI fa su dung chI
fIou Jo bay boat Jong |dogroo of oporafIng Iovorago OI). o bay hoaf dong |OI)
duoc djnh nghIa nhu Ia phan fra m fhay doI cua IoI nhuan hoaf dong so voI phan fram
fhay do I cu a san Iuo ng |hoac doanh fhu). o do:

= |3.27)

o ba y hoat o ng
(DOL) mc sa n
lng Q (doanh thu S)
Pha n tram thay oi li
nhua n hoat ong
Pha n tram thay oi
sa n l ng (hoac
doanh thu)
Q Q
EBIT EBIT
DOL
/
/
=

81
Can Iuu y rang do bay co fho kha c nhau o nhu ng muc san Iuong |hoac doanh fhu) khac
nhau. o do, khI no I don do bay chu ng fa no n chI ro do bay o muc san Iuo ng Q nao do .
Cong fhuc |3.27) fron day raf can fhIof do djnh nghIa va hIou duoc do bay hoaf
dong nhung raf kho fnh foan fron fhu c fo do kho fhu fhap duoc so IIou IT. o do
dang fnh foan OI, chu ng fa fhuc hIon mo f so bIon doI. Io f ra ng IaI gop bang doanh
fhu fru chI ph, fa co:

IT = PQ |VQ + I) = PQ VQ I = Q|P V) I

o I v don gIa ban P va djnh ph I Ia co djnh non IT = Q|P V). Nhu vay:

Thay vao cong fhuc |3.27), fa duoc:

ChIa fu va mau cua |3.28) cho |P V), cong fhuc |3.28) co fho vIof IaI fhanh:

Cong fhuc |3.28) va |3.29) dung do fnh do bay hoaf dong fhoo san Iuong Q. HaI cong
fhuc nay chI fhch hop doI voI nhung co ng fy nao ma san pham co fnh don chIoc, chang
han nhu xo hoI hay may fnh. o I voI co ng fy ma san pham da dang va khong fho fnh
F V P Q
V P Q
EBIT
EBIT

=
) (
) (
F V P Q
V P Q
Q
Q
F V P Q
V P Q
Q
Q
F V P Q
V P Q
DOL
Q

=

=
) (
) (
) (
) ( ) (
) (
(3.28)
) (
) (
F V P Q
V P Q
DOL
Q

=
(3.29)
) (
) (
) (
) (
BE
Q
Q Q
Q
V P
F V P Q
V P
V P Q
DOL
=

82
fhanh don vj, chu ng fa su dung chI fIo u do bay fhoo doanh fhu. Co ng fhuc fnh do bay
fhoo doanh fhu nhu duoI day, frong do S Ia doanh fhu va V Ia fo ng chI ph bIo n do I.

Van dung cong fhuc |3.29) vao v du chu ng fa da xom xo f fu dau ba I don gIo, chung fa co:

Nhu vay do bay hoaf dong o muc san Iuong Q = 5000 bang 5. Iou nay co nghIa Ia g7
No co nghIa Ia fu muc san Iuong fIou fhu Ia 5000 don vj, cu moI phan fram fhay doI san
Iuo ng fIou fhu fh IoI nhuan hoaf dong so fhay doI 5 phan fram. NgoaI ra can Iuu y rang,
khI san Iuong fang fu 5000 Ion 6000 don vj fh do bay hoaf dong gIam fu 5 xuong 3,
nghIa Ia fu muc san Iuong Ia 6000 don vj, cu moI phan fram fhay doI san Iuong fIou fhu
fh IoI nhuan hoaf dong fhay doI 3 phan fra m. o do, ko fu dIom hoa von nou san Iuo ng
cang fang fh do bay cang gIam.
Phan 3.1 fron day da frnh bay cac mo hnh faI chnh ma gIam doc co fho su
dung do phan fch va ra cac quyo f djnh IIon quan do n dau fu, bao gom dau fu faI san Iuu
dong va dau fu fa I san co djnh. Phan fIop fhoo so xom xof nhung mo hnh co fho su dung
frong quyof djnh nguon von.

3.2 CAC MO HNH TRONG QYKT O|NH NGON VON

Quyof djnh nguon von Ia quyof djnh Iua cho n nguon faI fro fu no hay fu von chu so hu u.
ChI fIo f hon, quyof djnh faI fro con bao ham ca vIoc Iua chon cac IoaI faI fro khac nhau
fu no va cac Ioa I faI fro khac nhau fu von chu so hu u. NgoaI ra, quyof djnh nguon faI fro
con ko ca quyof djnh chI ph su dung fung IoaI nguo n von daI ha n bao gom quyof djnh
chI ph su dung no, quyof djnh chI ph su du ng von co phan uu daI, quyof djnh chI ph su
dung IoI nhuan do IaI, quyof djnh chI ph su dung von co phan moI phaf hanh va cuo I
cung Ia quyof djnh chI ph su du ng von frung bnh.
Trong pha n nay chung fa chI ho fho ng hoa cac mo hnh quyo f djnh chI ph su
dung von frong khI mo hnh quyof djnh Iua chon ca c Ioa I nguon von so duoc xay dung va
huo ng dan su dung frong chuong 5.
(3.30)
EBIT
F EBIT
F V S
V S
DOL
S
+
=

=
5
4000 5000
5000
5000
=
=
BE
Q Q
Q
DOL 3
4000 6000
6000
6000
=
=
BE
Q Q
Q
DOL

83
J.2.1 Mo bnb quyc t Jjnb cbi pbi su Ju ng no
Cong fy co fho huy dong no duoI hnh fhuc vay cua cac fo chuc faI chnh frung gIan hay
phaf hanh fraI phIou. ChI ph fra IaI vay duoc fnh fru vao IoI nhuan fruoc khI fnh fhuo.
V vay chI ph su du ng no cua co ng fy chnh Ia chI ph su du ng no da dIo u chInh fhuo. V
du cong fy vay no voI IaI suaf 10%, nou cong fy vay $100, so fIon IaI phaI fra Ia $10,
cong fy so duoc gIam fhuo $3 |no u fhuo suaf fhuo fhu nhap co ng fy Ia 30%), nhu vay fhu c
chaf cong fy chI phaI fon $7 chI ph khI vay no $100, dIou nay cho fhay chI ph su dung
no cua mof cong fy chnh Ia chI ph su du ng no sau fhuo .
Tong quaf, nou IaI sua f huy do ng no Ia R
, T
C
Ia fhuo suaf fhuo fhu nhap cong fy
fh chI ph su dung no cua cong fy Ia: R
|1-T
C
).
Nou cong fy huy dong no bang fraI phIou, IaI suaf huy dong no chnh Ia Ia I sua f
fraI phIou khI dao han |YTM), duoc xac djnh dua vao cong fhuc:
(3.35)
) 1 ( ) 1 (
1
n
D
n
t
t
D
net
R
M
R
I
P
+
+
+
=

=

frong do P
nof
Ia fIo n fhu do ban fraI phIo u, bang gIa ban fra I phIo u fru cac chI ph pha f
hanh. Phuong phap nay duoc ap dung nou cong fy dang phaf hanh no hay gan day da
phaf hanh no. Trong nhu ng fnh huong khac, co ng fy co fho su dung IaI sua f dao ha n cua
fraI phIou dang Iuu hanh |dua fro n gIa fhj fruong hIon hanh cua fraI phIo u). No u cong fy
hIon dang khong co fraI phIou Iuu hanh, hoa c fraI phIo u f duoc mua ban fron fhj fruo ng,
fa co fho su dung chI ph su du ng no fruoc fhuo cua nhu ng co ng fy khac co ruI ro fuong
fu. V du mof cong fy phaf hanh fraI phIou monh gIa $100, IaI suaf fraI phIou: 9%, ky
han 3 nam, fraI phIou duoc ban fron fhj fruong voI gIa $96, chI ph phaf hanh fnh bnh
quan $1 fron moI co phIou. IaI suaf cong fy phaI fra khI huy dong fraI phIou R
duoc xac
djnh dua vao cong fhu c sau:
% 05 , 11
) 1 (
100
) 1 (
% 9 * 100
95
3
3
1
=
+
+
+
=

=
D
D
t
t
D
R
R R

J.2.2 Mo bnb quyct Jjnb cbi pbi su Jung oon co pban uu Jai
ChI ph su dung vo n co phan uu daI chnh Ia chI ph ma cong fy phaI fra cho vIoc huy
dong vo n co pha n uu daI. o co fu c fra cho co phIou uu daI co djnh vInh vIon, dua vao
cong fhuc djnh gIa co phIou fa co: P
0
=
p
/ R
p
, frong do P
0
Ia gIa co phIo u,
p
Ia co fu c
va R
p
Ia suaf sInh IoI you cau cua nha da u fu.

84
KhI huy dong von, cong fy phaI fon chI ph phaf hanh, v vay fhu nhap cua cong
fy khI phaf hanh chung khoan Ia gIa ban chu ng khoan fru chI ph phaf hanh goI Ia
P
nof
. ChI ph su dung von co phan uu da I duoc fnh dua vao cong fhu c:
P
nof
=
p
/R
p
=> R
p
=
p
/ P
nof
|3.36)
Co fuc uu daI khong duoc khau fru fhuo khI fnh fhu nhap chju fhuo. V vay chI
ph su dung von co pha n uu daI khong duo c dIou chInh fhuo. Iou na y da Iam cho chI ph
su du ng vo n co pha n uu daI cao hon chI ph su du ng no va cac cong fy fhch su du ng don
bay faI chnh bang no hon co pha n uu daI.

J.2.J Mo bnb quyct Jjnb cbi pbi su Jung oon co pban pbo tbong

o uoc Iuong chI ph von co phan fhuong |bao gom ca IoI nhuan gIu IaI va von co pha n
fang fhom), hay noI cach khac Ia do xac djnh suaf sInh IoI yo u cau cua chu so hu u, fa co
haI cach fIop can: |1) dung mo hnh fa ng fruo ng co fu c, |2) du ng mo hnh djnh gIa fa I
san von |CAPM).
Mo hInh tung truong co tuc
Mo f cach don gIan nhaf do uoc Iuong chI ph vo n cua chu so hu u Ia du ng mo hnh fa ng
fruong co fuc. CIa djnh cong fy co fI Io fang fruong co fuc co djnh g, gIa ban mof co
phIou Ia P
o
; co fuc vua fra Ia
o
; suaf sInh IoI you cau cu a chu so hu u Ia R
.
Ta co fho xac
djnh R
dua vao cong fhuc djnh gIa co phIou nhu sau:

g
P
D
R
g R
D
g R
g D
P
E
E E
+ =
+
=
0
1 1 0
0
1
) ( ) (
) (
|3.36)
Nou mof cong fy co chung khoan mua ban fron fhj fruong, fa co fho quan saf ngay duoc
o
, P
o
, chI co g fh phaI uoc Iuo ng. Co haI cach uoc Iuo ng g: |1) su dung fI Io fang fruong
fruoc day, hoac |2) su dung foc do fang fruo ng du bao cua cac nha phan fch. !u dIom
cua phuong phap quyof djnh chI ph su dung von co phan pho fhong dua vao mo hnh
fang fruong co fuc Ia don gIa n, do hIou va do ap du ng. Tuy nhIo n, nhuoc dIom cua
phuong phap nay Ia khong fho ap dung duoc doI vo I nhung co ng fy khong chIa co fuc,
cung khong phu hop khI phaI gIa djnh mof fI Io fang fruong co fuc co djnh. Maf khac
phuong pha p nay khong fho hIon mof ca ch ro rang mo I quan ho gIu a IoI nhua n va ruI ro

85
cung nhu muc do dIo u chInh ruI ro doI voI suaf sInh IoI you cau cua fu ng du an cua cong
fy.
Mo hInh d{nh gu tu sun von (CAPM)
Mo hnh djnh gIa faI san vo n cho rang suaf sInh IoI ky vong cua mof khoa n dau fu phu
fhuoc vao nhu ng you fo sau day:
IaI sua f phI ruI ro, R
f

IaI suaf don bu ruI ro fhj fruong |rIsk promIum), |R
M
R
f
)
Ru I ro ho fhong cua fa I san dau fu so voI ruI ro bnh quan cua fhj fruong, duo c goI Ia
ho so bofa.

Suaf sInh IoI yo u cau cua nha da u fu vao mof faI san |faI san o day co fho Ia mof cong
fy, mof du an..) Ia R
voI ho so bofa fuong u ng

,
duoc

xac djnh fhoo mo hnh CAPM nhu
sau:
R
= R
f
+ |R
M
R
f
)
|3.37)

o van dung mo hnh nay, chu ng fa phaI bIo f duoc cac you fo: Ia I suaf phI ruI ro, IaI sua f
don bu ruI ro fhj fruong va uoc Iuong mof ho so bofa fuong duong. Nou du an co ruI ro
fuong duong ruI ro cong fy fh dung bofa cua cong fy, no u du an co ru I ro cao hon ruI ro
cua cong fy fh pha I fa ng ho so bofa va nguoc IaI.
Mo hnh nay cho fa fhay su dIou chInh fruc fIop IoI nhuan va ruI ro cua faI san,
no duoc su dung ro ng raI hon mo hnh fang fruong co fuc. Tuy nhIon do uoc Iuong ho so
bofa, fa cung phaI dua vao du IIou qua khu do xac djnh.

J.2.4 Mo bnb quyc t Jjnb cbi pbi su Ju ng oon trung bnb
ChI ph su dung vo n chung cua mof co ng fy chnh Ia suaf sInh IoI yo u ca u fron faI sa n
cua cong fy. No u mo f cong fy co vay no, co cau vo n cua cong fy bao gom mof phan Ia no
va mof phan Ia von chu so huu, fh chI ph su dung von cua cong fy so duoc xac djnh

86
) ( ) 1 (
E D c
R
V
E
R T
V
D
WACC + = |3.38)
frong do Ia gIa fhj fruong cua von chu so hu u, duoc fnh bang gIa fhj fruong mo I co
phIou nhan voI so Iuong co phIou dang Iuu hanh, V |= +) Ia gIa fhj fruong cua co ng
fy, va Ia gIa fhj fruong cua no, T
c
Ia fhuo suaf fhuo fhu nhap co ng fy, R
Ia chI ph su
dung no, va R
Ia chI ph su dung von chu so hu u. o I vo I no daI ha n, fa co fho fnh gIa

fhj fruong bang cach Iay gIa fhj fruong cua fraI phIou nhan vo I so fraI phIo u dang Iuu
hanh. o I voI fra I phIou kho ng duoc mua ba n ro ng raI fron fhj fruong, fa co fho fnh gIa
fhj fruo ng cua no bang cach can cu vao sua f sInh IoI cu a nhu ng fraI phIo u co ruI ro fuong
fu do Iam suaf chIof khau cho fraI phIou.

3.3 MO T SO MO HNH QYKT O|NH KHAC TRONG TA CHNH CO NG TY
NgoaI nhu ng mo hnh ma gIam doc faI chnh co fho su dung frong vIoc ra cac quyo f djnh
IIon quan don dau fu, nguo n von va phan phoI IoI nhua n ba quyof djnh chnh frong fa I
chnh co ng fy co n co mo f so mo hnh khac gIam doc fa I chnh co fho su dung do quyof
djnh nham nang cao hIou qua quan Iy noI chung. Pha n 2.4 nay so xom xof mof so mo
hnh co fho gIup ch cho gIam doc faI chnh nang cao hIo u qua quan Iy.

3.3.1 Mo hInh quyet d{nh ten luong heu quu
Mo hnh fIon Iuong hIou qua fhuong duoc su dung nham muc dch khac phuc van do mau
fhuan gIua chu so huu va nguoI fhua hanh, go p phan nang cao hIo u qua quan Iy va mang
IaI IoI ch cho co dong. Van do mau fhuan IoI ch fhuong xay ra khI co su fach roI gIua
chu so hu u |co dong) va nguoI fhu a hanh |gIa m doc) fhoo do nguo I fhua hanh chua chac
g hanh xu v IoI ch cua co do ng ma hanh xu v Io I ch cua ca nha n mnh. o khac phuc
van do nay, cong fy co phan fhuong su du ng cac chnh sa ch nhu fhuong bang quyon chon
mua co phIou fhay v fhuong bang fIon hoac fra Iuong hIou qua, fIon Iuong nham dam
bao Io I ch cua nguo I fhua hanh.
Nguo I fhua hanh Ia nguoI fhay maf co do ng Iam vIo c frong cong fy. Nou nguoI
fhua hanh khong pha I Ia co dong Ion fh Io I ch ho co duoc chu yo u Ia fIo n Iuong cong fy
fra cho ho, frong khI IoI ch ma cac co dong cua co ng fy co duoc Ia phan Io I nhua n sau
fhuo. Nou nguoI fhua hanh no Iu c Iam vIoc fo f fh cung chI nhan duoc khoan fIon Iuong

87
Ia W ma khong duo c chIa IoI nhua n nhu co do ng. Nguoc IaI, no u kho ng no Iuc va hanh xu
v Io I ch ca nhan fh nguoI fhua hanh van nhan duoc fIon Iuong Ia W ma kho ng bj fo n
fhaf g khac, v ho khong pha I Ia co dong. Van do daf ra Ia cong fy non fra Iuong cho
nguoI fhua nhu fho na o do ho Iuo n hanh dong v Io I ch co dong7
Chung fa co fho fhay rang Iuong cua nguo I fhua hanh fruoc fIo n phaI cao hon
Iuong bnh quan fron fhj fruo ng Iao do ng W
bp
no u khong ho so khong no Iuc Iam vIo c.
Cong fy bIof rang nou nguoI fhua hanh hanh xu v IoI ch rIong fh so fhu duoc mof
khoan IoI Ia C. Con nguoI fhua hanh bIof rang nou mnh hanh xu v IoI ch rIong so bj
duoI vIoc va phaI dI kIom vIoc khac fro n fh fruong Iao dong voI muc Iuong Ia W
bq
va ph
fo n cua vIo c fhoo duo I IoI ch rIo ng Ia W W
bq
. o vay, do nguoI fhua hanh hanh xu v
IoI co do ng chu khong phaI v Io I ch rIong fh chnh sa ch fIon Iuong danh cho ho pha I
bao dam sao cho ph fon ho maf dI pha I Ion hon Io I ch co duoc nou ho hanh xu v Io I ch
rIo ng, fuc Ia: W W
bq
> C. |3.39)
Mac du bIo f rang nou hanh xu v IoI ch rIong nguoI fhua hanh so bj maf dI IoI ch
Ia W W
bq
nhung ho co fho van hanh xu v IoI ch ca nhan v nghI rang co fho co ng fy
khong phaf hIon duoc. o vay, cong fy phaI co su gIam saf nham phaf hIon nhu ng hanh
xu v Io I ch rIong cua nguoI fhu a hanh. Nou xac suaf phaf hIon vIoc nguoI fhua hanh
hanh xu v IoI ch rIong Ia P, cong fhu c 3.39 fron day co fho vIo f Ia I fhanh:

|W W
bq
)P > C |3.40)

o baf phuong frnh 3.40 Iuon duoc fhoa ma n fh pha I co haI dIou kIon: |1) W >W
bq
va
|2) xac suaf P phaI du Ion. Tu day gIam doc co fho quyof djnh chnh sach nham gIa I
quyof van do mau fhuan gIua chu so huu va nguoI fhua hanh Ia:

am bao fIon Iuong cho nguoI fhu a hanh o muc cao hon fIon Iuong bnh quan
Tang cuong gIam saf do gIa fang xac suaf phaf hIo n nou nguoI fhua hanh hanh xu
v Io I ch rIong cua ho.

3.3.2 Mo hInh quyet d{nh hInh thuc chuyen ten
Trong fhanh foan quo c fo, doI khI gIam doc can quyof djnh non Iua chon hnh fhuc
chuyon fIon nao do co fho do nghj va fhuong Iuo ng voI doI fac. Tho ng fhuo ng co 3 hnh

88
fhuc chuyo n fIo n: |1) chuyon fIon bang fhu |M/T), |2) chuyo n fIo n bang dIon |T/T), va |3)
chuyon fIo n qua mang SWIIT. ac dIom cua M/T Ia fhoI gIan chuyon fIon cham nhung
chI ph chuyon fIon fhap. Nguo c IaI chuyo n fIo n bang T/T va SWIIT fh nhanh nhung
chI ph chuyon fIon daf. o co fho Iua cho n hnh fhu c chuyon fIon na o, gIa m doc fa I
chnh co fho su dung mo hnh mo fa duoI day. Co I:

Trj gIa so fIon can chuyon: a
Tho I gIan chuyo n fIon bang dIo n f
1

Tho I gIan chuyo n fIon bang fhu f
2

ChI ph chuyon fIon bang dIon f
1

ChI ph chuyon fIon bang fhu f
2

ChI ph co ho I su dung so fIo n duo c chuyo n: I.

Io I ch cua chuyon fIo n nhanh fho hIo n o cho co ho I su dung so fIon vao muc dch sInh
IoI. Io I ch nay chnh Ia so fIon IaI phaf sInh do fhu fIon bang dIon nhanh hon fhu fIon
bang fhu mang IaI, fho hIon boI bIou fhuc:
100 x 360
) (
1 2
i t t a
|3.41)
Tuy nhIon, fhu fIon nhanh fon chI ph hon fhu fIon cham Ia: |f
1
f
2
). o do, do co fho
quyof djnh duoc hnh fhuc chuyon fIon, chung fa can xom xof xom bIou fhuc |3.41) co Ion
hon |f
1
f
2
) hay khong.

No u ) f f (
100 x 360
i ) t a(t
2 1
1 2
>
=> Chon hnh fhuc chuyon fIon bang dIon v khI ay IoI
ch cua vIo c fhu fIon nhanh cao hon cho nh Io ch chI ph do fhu fIo n nhanh.
No u ) f f (
100 x 360
i ) t a(t
2 1
1 2
=
=> Chon hnh fhuc chuyon fIon bang dIo n v khI ay IoI
ch cua vIo c fhu fIon nhanh du bu dap chonh Ioch chI ph do fhu fIon nhanh.
No u ) f f (
100 x 360
i ) t a(t
2 1
1 2
<
=> Chon hnh fhuc chuyo n fIo n bang fhu v khI ay IoI ch
cua vIoc fhu fIon nhanh khong du bu dap cho nh Io ch chI ph do fhu fIon nhanh.


89
3.4 KK T LA N

Chuong 3 ho fho ng hoa cac mo hnh fhuong duoc su dung frong quyof djnh faI chnh
cong fy. Ca ch fIop ca n frong vIoc ho fho ng hoa o day Ia dua vao Iy fhuyo f faI chnh co ng
fy va fraf fu frnh bay dua vao cac quyof djnh faI chnh cong fy nhu quyof djnh dau fu,
quyof djnh nguo n vo n, quyof djnh quan Iy faI san va quyof djnh phan phoI IoI nhuan gan
IIon vo I ba ng can doI faI san.
Qua chuong nay phan Ion cac mo hnh quyo f djnh frong faI chnh cong fy nhu mo
hnh aumoI, mo hnh MIIIor-Orr, mo hnh OQ, mo hnh chIof khau dong fIon CI,
mo hnh Cordon, mo hnh CAPM, da duoc frnh bay nham Iam non fang Iy Iuan cho
vIoc nghIon ung dung frong chuong 5, sau khI phan khao saf va danh gIa fhuc frang ung
dung ca c mo hnh nay duoc frnh bay frong chuong 4.
VoI nhu ng mo hnh phuc vu cho vIoc ra quyof djnh fa I chnh nhu da frnh bay
frong chuong 3, chung fa co fho nhan fhuc duoc rang o cac nuoc phaf frIo n nguoI fa da
bo khong f cong suc do nghIon cu u duc ko f fu fhuc fIo n va hnh fhanh no n cac mo hnh
faI chnh phuc vu nhu Ia nhung cong cu phan fch va ra quyof djnh faI chnh cong fy.
Nho vay, cac quyof djnh duo c Ia p ra dua fron co so ca n cu khoa hoc vung chac gIam bof
duoc xac suaf saI Iam do quyof djnh dua va o cam fnh chu quan. Cac mo hnh frong
quyof djnh faI chnh co raf nhIo u. Van do Ia Iam fho nao do nghIo n cu u va ung dung cac
mo hnh do vao frong nhung hoan canh cu fho, dac bIo f Ia frong moI fruong kInh doanh
dac fhu cua VIo f Nam.
o gIaI quyof van do nay, chuong 4 fIop fhoo so frnh bay fhu c fra ng u ng du ng
cac mo hnh frong quyof djnh fa I chnh cua cac cong fy o VIof Nam hIon nay. Sau do,
chuong 5 so chI ra cac fhuc ung dung cu fho cua fung mo hnh nham muc fIo u sau cung Ia
dua cac mo hnh nay vao fhu c fIo n do I song kInh doanh cua VIo f Nam.
Chng 4: Khao sat thc trang s dung mo hnh trong quyet nh tai chnh cong ty

Chng 4:

KHAO SAT THUC TRANG SU DUNG MO HNH
TRONG @UYET |NH TAI CHNH CONG TY

4.1 KHAO SAT THC HANH QAN TR| TA CHNH OOANH NGHKP NAM
2000
4.1.1 Mo tu cuo c khu o sut

o hIo u duoc fhuc frang quan frj faI chnh doanh nghIop, do fa I nghIon cuu nay co su
dung kof qua khao saf vao nam 2000 vo fhu c hanh quan frj faI chnh doanh nghIop vua
va nho da duoc fIon hanh fron dja ban Tha nh pho Ho Ch MInh. Trong cuo c khao saf
nay ky fhuaf chon mau fhoo fy Io duoc fhu c hIon vo I fy Io 1: 90, fuc Ia cu 90 doanh
nghIop cho n ra 1 do hnh fha nh mau cho khao saf. ua fro n danh sach cac doanh
nghIop do So Ko Hoa ch a u Tu TP. Ho Ch MInh cung cap, Iuc do co khoang 14.424
doanh nghIop vua va nho hoaf dong fron dja ban fhanh pho Ho Ch MInh, frong do IoaI
hnh san xuaf co 5.170 doanh nghIop chIom 35,8%, IoaI hnh fhuong maI-djch vu co
9.254 doanh nghIop chIom khoang 64,2% da duoc chon Iua nhu Ia doI fuong khao saf.
ua vao doI fuong duoc chon Iua nay, mof mau gom co 400 doanh nghIop vua va nho da
duoc chon ra ngau nhIon do pho ng van. O cuo c khao saf nay, co 30 phong van vIon chu
you Ia cac sInh vIon fhuoc Khoa TaI chnh oanh nghIop va KInh doanh fIo n fo cua
fruong a I hoc KInh fo TP. Ho Ch MInh da fuyon cho n va huan Iuyo n vo cach fhu c
IIon ho va fhuc hIon phong van cac doanh nghIop da duoc cho n mau. Co 160 frong so
400 doanh nghIop duoc IIon ho fham gIa cuoc phong van nay, chIom fy Io 40%.
Sau khI hIo u dnh Ia I du IIou phong van, co 10 fruong ho p kho ng fho su du ng duoc
do fhIo u fhong fIn khI pho ng van, do do, bj IoaI bo kho I du IIo u phan fch. Ko f qua Ia chI
con mau 150 doanh nghIop duoc dua vao co so du IIou cho phan fch frong cuoc khao saf
nam 2000. Co cau cac doanh nghIop fhoo nganh va hnh fhuc so huu frong du IIou pha n
fch nhu mo fa o bang 4.1 duo I da y:

91

ang 4.1 dua ra phan pho I cac doanh nghIop fham gIa khao saf fhoo nganh va hnh fhuc
so huu. Sau muoI sau phan fram doanh nghIop duoc khao saf fhuoc IoaI hnh fhuong
maI, so con IaI fhuo c IoaI hnh sa n xuaf frong khI cac IoaI hnh doanh nghIop khac chua
co dIo u kIo n khao saf Ian nay. Hnh 4.1 va 4.2 cung cap fhom caI nhn sInh dong hon vo
co cau doanh nghIop fhoo nganh va hnh fhuc so hu u.

Hnh 4.2 frnh bay co cau doanh nghIop fhoo hnh fhu c so hu u, fhoo do 70 phan fra m
doanh nghIop fham gIa khao saf Ia cong fy frach nhIom hu u han, 26,7% Ia doanh nghIo p
fu nhan va 3,3% Ia cac cong fy co phan. Ty frong nay khong khac may so vo I fy fro ng
hoach djnh khI cho n mau. o do , mau khao saf van da m bao phan anh dung fo ng fho da
duoc xac djnh dua fron fIou chuan chon mau fhoo fy fro ng.
ang 4.2 cho fhay so Iuong va fy frong cac doanh nghIop fhoo hnh fhuc so huu
nhung xof frong cung mof nganh. oI voI ca haI nganh san xua f va fhuong ma I, fy fro ng
cua IoaI hnh cong fy frach nhIo m hu u han cao nhaf, Ian Iuof Ia 65,7% va 78,4%, frong
khI fy frong cua Ioa I hnh co ng fy co pha n Ia fhap nhaf, chIom Ia n Iuo f Ia 3,0 va 3,9% so
voI cac IoaI hnh khac frong cung nganh. Ty frong nay cung phu ho p voI fy fro ng doanh
nghIop frong fo ng fho duoc xac djnh khI cho n mau.
Bang 4.1: C cau cac doanh nghiep c kha o sat theo nganh va hnh thc s h u
So lng DN Ty trong
C cau theo nganh Thng mai 99 66.0%
San xuat 51 34.0%
To ng cong 150 100.0%
C cau theo s hu DN t nha n 40 26.7%
Cong ty TNHH 105 70.0%
Cong ty co pha n 5 3.3%
To ng cong 150 100.0%
Nguon: Ket qua kha o sat nam 2000
Hnh 4.1: C cau doanh nghiep theo nganh
66.0%
34.0%
Trading
Manufacturing
Hnh 4.2: C cau doanh nghiep theo hnh
thc s hu
3.3%
70.0%
26.7%
Joint stock company
Limited company
Private enterprise
92

ang 4.3 cung cap cho chung fa mof caI nhn fo ng quaf vo dac dIom cua cac doanh
nghIop fham gIa khao saf. Chn muoI sau phan fram doanh nghIo p frong cuo c khao saf
co fhoI gIan hoa f dong duoI 10 nam, chI co 4 phan fra m co fron 10 nam hoaf dong. Xo f
vo phuong dIo n quI mo, 92 pha n fram doanh nghIop co fron 100 Iao dong va 95 phan
fram co fong faI san duoI 10 fy VN
1
. NgoaI ra, 73,3 phan fram doanh nghIop co doanh
fhu hang nam duoI 5 fy VN, 22 phan fra m co doanh fhu hang nam fu 5 don 30 fy
VN, va chua do n 5 phan fram co doanh fhu ha ng na m fron 30 fy dong.

1
Ty gIa Iuc khao saf !S1 = VN14,000
Bang 4.2: Phan phoi cua mau theo hnh thc s hu trong cung nganh
Loai nganh
Thng mai San xuat
Hnh thc s hu So lng Ty trong So lng Ty trong
DN t nha n 31 31.3% 9 17.6%
Cong ty TNHH 65 65.7% 40 78.4%
Cong ty co pha n 3 3.0% 2 3.9%
To ng cong 99 100.0% 51 100.0%
Nguon: Ket qua khao sat nam 2000
Bang 4.3: ac iem cua cac doanh nghiep tham gia khao sat
So lng Ty trong
Tuoi cua doanh nghiep Di 2 nam 47 31.3%

2 -5 nam 55 36.7%

6 -10 nam 42 28.0%

Tre n 10 nam 6 4.0%

To ng cong 150 100.0%
Doanh thu Di 5 ty ong 110 73.3%

5 en 30 ty ong 33 22.0%

31 en 50 ty o ng 2 1.3%

Tre n 50 ty ong 5 3.3%

To ng cong 150 100.0%
Tong tai san Di 5 ty ong 135 90.0%

5 e n 10 ty o ng 8 5.3%

Tre n 10 ty ong 7 4.7%

To ng cong 150 100.0%
Lao ong 1 en 10 lao o ng 66 44.6%

11 en 30 lao ong 52 35.1%

31 en 50 lao ong 8 5.4%

51 en 100 lao ong 10 6.8%

101 e n 250 lao ong 10 6.8%

Tre n 250 lao o ng 2 1.4%

To ng cong 148 100.0%
Nguon: Ket qua khao sat nam 2000
93
Tron day Ia mo fa cuoc khao saf fhuc ha nh quan frj faI chnh doanh nghIop duoc fIon
hanh vao nam 2000. Trong cuoc khao saf nay doI fuong chu you Ia cac doanh nghIop vua
va nho hoaf dong fron dja ban fhanh pho Ho Ch MInh, voI haI IoaI nganh chnh Ia sa n
xuaf va fhuong maI frong do co ba IoaI hnh fhu c so hu u Ia doanh nghIop fu nhan, co ng
fy frach nhIom huu ha n va cong fy co phan. Sau day Ia kof qua khao sa f vo fhuc ha nh
quan frj faI chnh doanh nghIop cua cac doanh nghIop fham gIa khao saf vao nam 2000.

4.1.2 Ket quu khuo sut
4.1.2.1 Tbuc banb quan trj tic n mat
KhI xom xo f vo fhuc hanh quan frj fIon maf, cac nha nghIo n cu u o cac nuoc fhuo ng fap
frung xom xof cac kha canh nhu Iap ko hoach fIon ma f, xac djnh fon quy fIon maf va
fnh hnh fhang du hay fhIou huf fIo n maf. Phan nay frnh bay nhu ng phaf hIon mang
fnh mo fa vo fhuc ha nh quan frj fIon maf cua cua 99 doanh nghIop fhuong maI va 51
doanh nghIop san xuaf fham gIa khao saf.
IIon quan don vIo c soan fha o ko hoach fIon ma f, 38 phan fra m frong so ca c
doanh nghIop duoc khao sa f noI rang ho Iuo n Iuo n co soan fha o ko hoach fIo n maf frong
khI chI co 5% fra IoI rang ho chua bao gIo Iap ko hoach fIo n maf |ang 4.4). Maf kha c,
ang 4.4 fIof Io rang 76 phan fram doanh nghIop co soan fhao ko hoach fIo n maf fhoo
djnh ky ha ng fhang, 11 phan fra m fhoo djnh ky hang fuan va khoang 5 phan fram fhoo
djnh ky ha ng quy, con IaI Ia fhoo djnh ky nam hoac sau fhang. Nhu vay, djnh ky hang
fhang duoc nhIou doanh nghIop Iu a cho n nhaf khI Iap ko hoach fIon maf.

Bang 4.4: Thc hanh lap ke hoach tien mat
So lng Ty tro ng
Mc o thng xuyen lap ke hoah Cha bao gi 8 5.4%
t khi 7 4.7%
Thnh thoang 17 11.4%
Th ng th ng 61 40.9%
Luon luon 56 37.6%
To ng cong 149 100.0%
La cho n nh ky lap ke hoach Cha bao gi 9 6.0%
Ha ng tuan 16 10.7%
Ha ng thang 114 76.0%
Ha ng quy 7 4.7%
Moi sa u tha ng 2 1.3%
Ha ng nam 2 1.3%
To ng cong 150 100.0%
94
IIon quan don vIo c quyof djnh fon quy fIon maf, bang 4.5 cho fhay rang chI co
12,6 phan fram doanh nghIop fhuong hoac Iuon Iuon, frong khI khoang 40 phan fram f
khI hoac chua bao gIo xac djnh fon quy fIon maf muc fIou. Nhu vay, khuynh huong chung
Ia cac doanh nghIop f khI quan fam don vIo c fhIof Iap chnh sa ch fo n quy fIo n maf. Hau
ho f cac doanh nghIop quan nIom fo n quy fIo n maf chI Ia con so chonh Ioch gIua fIo n vao
va fIon ra cua doanh nghIop ma khong co mo f chnh sa ch quan Iy ro ra ng nao ca.

NgoaI ra, bang 4.5 con chI ra rang 83 phan fram doanh nghIop fhIo f Iap chnh
sach quan Iy va quyof djnh fo n quy fIon ma f dua fron co so kInh nghIom cua nha qua n
Iy. Ty frong doanh nghIop co u ng dung Iy fhuyo f quan Iy fIo n maf do quyof djnh fon quy
fIon maf khong dang ko. Iou nay cho fha y rang cac Iy fhuyof quan Iy fIon maf chua
duoc ap dung pho bIon frong fhu c fIon o VIo f Nam va kInh nghIom cua nha quan Iy |chu
doanh nghIop va gIam doc) van dong vaI fro quan frong hon Ia u ng dung Iy fhuyof.
NghIon cu u vo fhIo u huf va fhang du fIon maf cho fhay rang 20 phan fram doanh
nghIop chua bao gIo hoac f khI fhIou huf fIo n maf, chI co 2,7 phan fram Ia fhuong xuyo n
va Iuon Iuo n fhIou huf fIo n maf. Nguoc IaI, co khoang 40 phan fram doanh nghIop co
fhang du fIon maf, frong do 2,7 phan fram fra IoI ho Iuon Iuo n fha ng du fIon maf |ang
4.6). Phaf hIon nay cung phu ho p voI phaf hIo n cua Kack va IIndgron |1999), va cua
Vuong Quan Hoang |1998) cho rang doanh nghIop VIof Nam fhuong du fru fIon maf raf
nhIou, va do do, co fy so fhanh foan hIon fhoI |curronf rafIos) raf cao khIon cho kha
nang sInh IoI bj anh huong |a ng 4.6).

Bang 4.5: Thc hanh quye t nh ton quy tien mat
So lng Ty tro ng
Quyet nh ton quy tien mat muc tie u Cha bao gi 12 8.0%
t khi 46 30.7%
Th ng th ng 14 9.3%
Luon luon 5 3.3%
To ng cong 150 100.0%
Cac quyet nh ton quy tien mat D a vao ly thuyet qua n ly tien mat 1 .7%
D a vao so lieu lch s 21 14.0%
D a vao kinh nghiem 124 82.7%
Kieu khac 2 1.3%
Khong tra li 2 1.3%
To ng cong 150 100.0%
95

ang 4.6 con phan anh kof qua nghIon cu u vo dau fu fIon maf du fhua. ang ngac
nhIon Ia co don 75 phan fram doanh nghIop fra IoI rang ho cha ng co dau fu fIo n maf du
fhua cho muc dch sInh IoI. ChI co khoang 19 phan fra m co ky gu I fIon fhang du frong
faI khoan ngan hang Iay IaI, va hau nhu kho ng co cong fy nao su dung fIo n maf du fhu a
do mua ca c cong cu cua fhj fruong fIon fo nhu fn phIou kho bac, fn phIou cong fy
|commorcIaI papors) hay cac cong cu fuong fu |a ng 4.6). Iou nay cho fhay rang fhj
fruong fIon fo o VIo f Nam chua duoc pha f frIo n, kof qua Ia cac doanh nghIop chang co co
ho I dau fu fIo n maf fa m fhoI nha n roI cho muc dch sInh IoI.

4.1.2.2 Tbuc banb quan trj kboan pbai tbu
IIon quan don fhuc hanh qua n frj khoan phaI fhu, nhung nguo I fham gIa khao sa f duoc
ho I cac cau hoI vo chnh sach va doanh so ban chju, vIoc fhoo do I danh gIa muc do cua
cac khoan phaI fhu va no qua han, va fy Io no qua han so voI doanh fhu. uo I day Ia
nhung phaf hIo n nham mo fa dong fhaI fhu c hanh quan Iy khoan phaI fhu qua mau kha o
saf.
ang 4.7 chI ra rang 80 phan fram nguoI fham gIa fra IoI phong van noI rang ho
Iuon Iuon hoac fhuong xuyon ban chju hang hoa djch vu, chI co 2 phan fram Ia chua bao
Bang 4.6: Tnh hnh thie u hut hoac tha ng d tien mat
So lng Ty tro ng
Thieu hut tien mat Cha bao gi 12 8.0%
t khi 18 12.0%
Th ng th ng 3 2.0%
Luon luon 1 .7%
To ng cong 150 100.0%
Thang d tien mat Cha bao gi 7 4.7%
t khi 82 54.7%
Th ng th ng 6 4.0%
Luon luon 4 2.7%
To ng cong 150 100.0%
au t tien mat nha n ro i Ky gi nga n ha ng 28 18.7%
Mua tn phie u kho bac 1 .7%
Cha ng a u t 113 75.3%
Kieu khac 1 .7%
Khong co tha ng d 7 4.7%
To ng cong 150 100.0%
96
gIo ban chju. Tuy vay, chI co 63 phan fram frong so ho co fhIo f Ia p chnh sach ban chju
doI voI khach hang. ay phan fram chua bao gIo co chnh sach ban chju doI voI khach
hang va ho co khuynh huo ng ban chju cho ba f cu aI muo n mua chju.

Vo vIoc xom xof muc do cua khoan phaI fhu va no qua ha n, mo f fy Io kha cao doanh
nghIop |khoang 80%) noI rang ho xom xof khoan phaI fhu va no qua han fhoo djnh ky
hang fhang. Tuy nhIon, cung co 4,7 phan fram fra IoI rang ho chua bao gIo quan fam
don no qua han |ang 4.8). Nhu vay, cung nhu fhuc hanh quan Iy fIo n maf, djnh ky
hang fhang van duoc su dung pho bIon frong vIoc xom xof muc do cua khoa n phaI fhu va
no qua han.

Bang 4.7: Doanh thu va chnh sach ban chu hang hoa-dch vu
So lng Ty tro ng
Ban chu hang hoa dch vu Cha bao gi 3 2.0%
t khi 7 4.7%
Th ng xuye n 78 52.0%
Luon luon 43 28.7%
To ng cong 150 100.0%
Thiet lap chnh sach ban chu oi vi khach hang Cha bao gi 11 7.3%
t khi 15 10.0%
Th ng xuye n 60 40.0%
Luon luon 34 22.7%
To ng cong 150 100.0%
Bang 4.8: Mc o th ng xuyen xem xet khoan phai thu va n qua ha n
So lng Ty tro ng
Xem xet m c o cua khoan phai thu Ha ng tuan 16 10.7%
Ha ng quy 8 5.3%
Ha ng nam 1 .7%
Khong co tra li 1 .7%
To ng cong 150 100.0%
Xem xet m c o cua n qua han Cha bao gi 7 4.7%
Ha ng tuan 9 6.0%
Ha ng quy 7 4.7%
Ha ng nam 3 2.0%
Khong co tra li 3 2.0%
To ng cong 1 .7%
Ha ng tuan 150 100.0%
97
IIon quan don cau ho I vo fy Io no qua han so voI doanh fhu, 89 pha n fram doanh nghIop
chI ra ra ng fy Io no qua han cua ho kho ng qua 10 phan fram doanh fhu |ang 4.9). Con
so nay kho ng cao Iam frong hoa n canh fhIou huf nguon von va cho fhay rang doanh
nghIop qua n Iy khoan phaI fhu kha fof. Tho nhung, cung co vaI doanh nghIop fra Io I
rang ho chang nam duoc fy Io no qua ha n cu a ho Ia bao nhIou phan fram.

4.1.2.J Tbuc banb quan trj ton kbo
o I voI fhu c hanh qua n Iy fon kho, nhung nguoI fham gIa cuoc khao saf duoc hoI cac ca u
ho I vo Iap va xom xof ko hoach fon kho, quyof djnh mu c do fon kho va vIoc su du ng mo
hnh Iuong daf hang kInh fo |OQ). uo I da y Ia ko f qua ru f ra duoc fu khao saf.
ang 4.10 cho fhay rang mof fy Io fuong doI cao |86%) doanh nghIop fham gIa
khao saf Iuon Iuon hoac fhuong xuyon co xom xof fon kho va 80,7 phan fram fhuong
xuyon co Ia p ko hoach fo n kho. ChI co 5 phan fram Ia chang bao gIo Iap ko hoach fo n
kho.

Bang 4.9: Ty le n qua ha n so vi doanh thu
So lng Ty tro ng
Ty le n qua han so vi doanh thu Di 5 % doanh thu 66 44.0%
5 -10% doanh thu 67 44.7%
10 -20% doanh thu 12 8.0%
Tre n 20% doanh thu 1 .7%
Khong biet 2 1.3%
Khong tra li 2 1.3%
To ng cong 150 100.0%
Bang 4.10: M c o th ng xuyen lap ke hoa ch va xem xet ton kho
So lng Ty tro ng
Xem xet m c o ton kho Cha bao gi 2 1.3%
t khi 8 5.3%
Thnh thoang 11 7.3%
Thu ng xuye n 52 34.7%
Luon luon 77 51.3%
To ng cong 150 100.0%
Lap ke hoach ton kho Cha bao gi 7 4.7%
t khi 9 6.0%
Thnh thoang 13 8.7%
Thu ng xuye n 52 34.7%
Luon luon 69 46.0%

To ng cong
150 100.0%
98
KhI duoc hoI vo cach fhuc quyof djnh muc fon kho, 94 phan fram nguoI duoc hoI fra IoI
rang ho quyof djnh muc fon kho dua vao kInh nghIom, chI co 2 phan fram co dua vao Iy
fhuyo f quan Iy fo n kho |a ng 4.11). Maf khac, doanh nghIop ra f f khI su du ng mo hnh
Iuong daf hang kInh fo |conomIc Ordor QuanfIfy ModoI OQ) frong cong fac quan Iy
fo n kho. ang chu y Ia co don 90 phan fra m fIo f Io rang ho chua bao gIo bIo f mo hnh
nay frong khI co 6 phan fram no I rang ho co bIof nhung chua bao gIo su dung, va chI co
1,3 phan fram Ia fhuong xuyo n su dung mo hnh OQ.

Qua phan fch kof qua khao sa f fron day fho hIon o cac bang 4.10 va 4.11 cho fhay rang
cac doanh nghIop o VIof Nam raf f co hIo u bIo f vo Iy fhuyo f quan Iy fon kho. Mac du ho
fhuong xuyon co xom xof muc do fo n kho va Iap ko hoa ch fon kho, nhung kha nang ung
dung Iy fhuyof, da c bIo f Ia cac mo hnh va o vIoc quyo f djnh muc fon kho, raf han cho.

4.1.3 Nhun xet vu ket luu n

Vo quan Iy fIon maf, nhu ng kof Iuan sau day duoc ruf ra fu kof qua dIou fra va fhao Iuan
vo fhuc ha nh quan Iy fIon ma f cua doanh nghIop fham gIa khao saf. Truoc fIon, co
khoang 80 phan fram doanh nghIop Iuon Iuon hoac fhuong xuyon soan fhao ko hoach
fIon maf va vIoc soan cung nhu xom xof ko hoach fIon maf fhuo ng dua fhoo djnh ky
hang fhang. Y kIon duoc nhIo u nha nghIon cuu ung ho Ia hau hof cac chu doanh nghIo p
va nha quan Iy doanh nghIop f khI duoc huan Iuyon ky nang fhuc hanh quan Iy faI
chnh. Tuy nhIon, nhu ng phaf hIon gan day cho fhay rang doanh nghIop baf dau quon
voI vIoc su dung ko hoach fIo n maf nhu Ia cong cu frong vIoc hoach djnh va kIom soaf
Bang 4.11: C s cho viec quyet nh mc ton kho va viec s du ng mo hnh EOQ
So lng Ty tro ng
Quyet nh mc to n kho D a vao ly thuyet qua n ly ton kho 3 2.0%
D a vao so lieu lch s 3 2.0%
D a vao kinh nghiem 141 94.0%
Y kie n khac 3 2.0%
To ng cong 150 100.0%
S dung mo hnh EOQ Khong biet mo hnh nay 134 89.3%
Biet nhng cha bao gi du ng 9 6.0%
oi khi co dung 5 3.3%
Th ng xuye n dung 2 1.3%
To ng cong 150 100.0%
99
ngan Iuu cua doanh nghIop. Maf khac, khoang 80 phan fram doanh nghIop quyof djnh
fo n quy fIo n maf dua fron co so kInh nghIo m. Io u na y cho fhay rang kInh nghIom van
con quan frong hon Ia su dung Iy fhuyo f frong fhuc ha nh quan frj fIon ma f, do cac nha
quan Iy fhIou cong cu quan frj huu hIo u.
NgoaI ra, chI co 2,7 phan fram fra IoI rang ho Iuon Iuo n hoac fhuong xuyo n fhIo u
hu f fIon maf cho chI fIo u frong khI co khoa ng 40 phan fram cho rang ho Iuo n Iuo n hoac
fhuong xuyon du fhua fIon maf. Tho nhung, chI co 19 phan fram doanh nghIop ky gu I
fIon maf du fhua vao faI khoan ngan hang, frong khI co don 75 phan fram khong bIof
dau fu fIon maf nhan roI vao dau do sInh Io I. Pha f hIo n nay cho fhay rang van do cu a
doanh nghIop Ia du fhua fIo n maf fam fhoI khong bIo f dau fu vao dau chu kho ng phaI Ia
fhIou huf fIon maf cho chI fIo u. Mof van do nua Ia doanh nghIop gIu qua nhIou fIo n maf
nham doI pho voI mo I fruong kInh doanh baf on, ngho co vo hop Iy nhung nhu vay so
anh huong xau don kha nang sInh Io I cua doanh nghIop va, do do, su danh doI gIua mu c
fIou fhanh khoan va sInh IoI can phaI duoc xom xof can fhan va fhoa dang hon.
Kho ng nhu o cac nuoc phaf frIo n, do VIo f Nam chua co fhj fruong fIon fo phaf
frIon no n cac doanh nghIop kho co fho dau fu fIon fam fho I nha n roI vao cac cong cu fhj
fruong fIon fo nhu fn phIou kho bac, fn phIou co ng fy |commorcIaI papors), fhuan nhan
ngan hang |bank accopfancos), v.v cho muc fIou sInh IoI frong ngan ha n. Tha f ra,
doanh nghIop khong co co ho I chu khong phaI Ia kho ng bIo f dau fu fIo n nha n ro I fam
fho I cho muc dch sInh IoI. Ko f Iuan nay dua don nhu cau pha f frIo n fhj fruo ng fIo n fo,
cung voI su phaf frIon cua fhj fruong von fhay v phaf frIon fach bIof nhu frong fho I
gIan qua. on canh vIoc phaf frIon fhj fruong fIo n fo, cac nha hoach djnh chnh sach
cung can co mo f su ko f no I cac bo phan khac cua fhj fruong faI chnh nhu fhj fruo ng von,
fhj fruong fIo n fo va fhj fruong hoI doaI IaI voI nhau.
IIon quan don quan frj khoan phaI fhu, 80 phan fra m doanh nghIop Iuon Iuo n
hoac fhuong xuyon ban chju san pham va 63 phan fram Iuon Iuon hoac fhuong xuyo n
fhIo f Iap chnh sach ban chju doI voI khach hang frong khI co 7 phan fram co khuynh
huo ng ban chju cho ba f cu aI can mua. Phaf hIon nay cho fhay ra ng ban chju san pham
Ia mof xu huong pho bIon, dac bIof Ia dIou kIon fhj fruong canh franh gay gaf. Kof qua
Ia, vIoc quan frj khoan phaI fhu fron fhuc fo da fro fha nh van do cuc ky quan fro ng va
vIoc xom xof muc do cua khoan phaI fhu va no quan han can duoc fIo n ha nh fhuong
xuyon hon. o vay, khong co g ngac nhIon khI hau hof cac doanh nghIop dou xom xof
100
khoan pha I fhu va no qua han fhoo djnh ky hang fhang. Kof qua Ia fy Io no qua han van
nam frong vong kIom soaf va o muc do hop Iy, hau ho f cac doanh nghIop do u co fy Io no
quan ha n khong qua 10% doanh fhu.
CuoI cung, doI voI fhuc hanh quan frj fon kho, cac doanh nghIop van co raf f hIou
bIo f vo cac Iy fhuyof quan frj fo n kho. u ra ng ho co fhuong xuyon xom xof va soan fhao
ko hoach fon kho nhung kha nang u ng dung cac Iy fhuyof quan frj fon kho raf han cho .
Co fron 90 phan fram doanh nghIop quyo f djnh mu c fon kho dua fron co so kInh nghIom
va khoang 90 phan fram khong bIof g vo mo hnh Iuong daf hang kInh fo |OQ), mo f
mo hnh raf pho bIo n frong quan frj fon kho o cac nuoc phaf frIon. Cung nhu quan frj
fIon maf, mof Ia n nu a kInh nghIom cua nha quan Iy van dong vaI fro quan frong hon Ia
Iy fhuyof va cac cong cu quan Iy hIou qua.

4.2 KHAO SA T TH C TRANG S O NG CAC MO HNH TRONG QYK T O|NH
TA CHNH CONG TY NAM 2004

Kof qua khao saf nam 2000 cho fhay hau hof cac cong fy o VIof Nam dou ra quyof djnh
faI chnh dua fron co so kInh nghIom va hau nhu chua co y nIom g vo vIoc su dung cac
mo hnh phan fch fa I chnh fruoc khI ra quyof djnh. Tuy nhIon sau bon nam co fho
nhan fhuc va hanh vI cua ho co phan na o fhay doI. o hIou hon vo fhuc frang su dung
cac mo hnh frong quyof djnh fa I chnh cong fy, mof cuoc kha o saf nua duo c fIon hanh
vao fhang 3 nam 2004.

4.2.1 Mo tu cuo c khu o sut

O cuoc khao saf Ian nay, chung foI fhuc hIon fhao Iuan va phong van chuyon sau |dopfh
InforvIov) doI voI gIam doc faI chnh va ko foan fruong cua 27 co ng fy dong y fham gIa
cuo c khao saf va mong muon duoc su dung fhu nghIo m cac kof qua nghIon cuu fu cong
frnh nay. Cac cong fy fham gIa fhao Iuan va phong van chuyo n sau duoc chIa Iam ba
nhom. Nhom 1 gom co 7 cong fy fham gIa va cuoc phong van duoc fIo n hanh o Khach
san Cu u Iong, fha nh pho Can Tho. Nhom 2 gom co 10 cong fy fham gIa va cuoc phong
van duoc fIon ha nh o fru so cua HIop hoI cho bIon va xuaf khau fhuy san |VASP). CuoI
cung, nhom 3 gom co 10 cong fy fham gIa va cuoc phong van duoc fhuc hIon o Khach san
101
SaI Co n Touranco, fha nh pho a Nang. aI dIo n cua 27 cong fy na y da Ian Iuof fra IoI
cac cau hoI pho ng van va ko f qua fra IoI duoc ghI chop vao frong bang cau ho I duoc cau
fruc sa n. Trong so cac co ng fy na y, 40,7% da duo c fhanh Iap fro n 10 nam, 50% cong fy
co gIa frj faI san fron 50 fy dong. Co 18,5% cac co ng fy khao sa f co doanh fhu hoaf dong
duoI 15 fy dong, va 66,7% co doanh fhu fron 50 fy dong. Muc 4.2.2 duoI day frnh bay
nhung kof qua fhu nhan duoc fu cuoc khao saf.

4.2.2 Ket quu khuo sut

4.2.2.1 Tnb bnb buy Jong oon kinb Joanb

Kof qua khao saf fnh hnh su dung nguon von kInh doanh cho fhay nhn chung cac
doanh nghIop kInh doanh fo f |co kha na ng sInh IoI) fhuong co kha nang cao hon frong
vIoc fIop can nguon von vay. Cu fho co 100% doanh nghIop kho ng sInh IoI co fy Io von
vay chIom 30-50% fong nhu cau von faI fro cho cac du an dau fu cua mnh. Co 30%
doanh nghIop kom sInh IoI su dung von vay chIom 30-50% fong von cua doanh nghIop,
20% su dung von vay fu 50-70% fong von cua doanh nghIop, va co 50% doanh nghIop IoaI
nay su dung von vay chIom fy Io fron 70%. oI voI doanh nghIop sInh IoI cao, co 50% su
dung von vay chIom fy Io fron 70%; co 30% su dung von vay chIom fy Io fu 50-70% fong
von va chI co 20% su dung von vay chIom fy Io duo I 50% fong vo n.
Iou nay cho fhay kha nang sInh IoI cua doanh nghIop Ia mof frong nhung you fo
gIup doanh nghIop co kha nang fIop ca n do dang hon voI cac nguo n von ro, Ia mof dIo u
kIo n can fhuan IoI gIu p doanh nghIop fIop fuc nang cao hIou qua hoaf dong fong fho cua
mnh.
Vo konh huy dong von, kof qua phong van cho fhay rang konh huy dong von ua
fhch su du ng Ia ko nh huy do ng von fu cac fo chuc fa I chnh va frung gIan faI chnh
|48,3%), ko don Ia su dung fo ng hop nhIou konh huy dong cung mof Iuc |34,5%). Konh
huy dong fIon fIon Ia fhong qua fhj fruong chu ng khoa n IaI khong duoc ua fhch |3,4%).
Iou nay Ia do hIou frong bo I canh non fro, chua on djnh, va con fIom an nhIo u ru I ro
cua fhj fruong chu ng khoan VIof Nam doI voI doanh nghIop noI chung. Hon nua do ca c
cong fy co phan nIom yof co n ha n cho fham gIa cuoc khao saf nay, chI co AgIfIsh fham
gIa voI fu cach daI dIo n cho cong fy da nIom yof.
102
Co so chon Iua nguon von cua cac doanh nghIop chu you Ia dua fro n kha nang fIop
can nguon von |chIom don 75%). ay Ia mof fhuc fIon cua hoa f do ng huy do ng von cua
doanh nghIop VIof Nam, khI ma cac quI djnh vo an foan von cua ngan hang va cac fo
chu c fn du ng co n ra f chaf, Iam han cho cac cho n Iua vo cac IoaI nguon von khac nhau
ma doanh nghIop co fho fIop can duoc. Mo hnh ca u fruc von foI uu co fho Ia mof mo
hnh fo f frong vIoc chon Iua mof quI mo vo n hIo u qua cho doanh nghIop, nhung no IaI
kho fhuc hIon duoc frong fhuc fIon, chI co 12,5% ung du ng mo hnh nay frong vIoc chon
Iua nguon von. Io u nay cho fhay mac du mong muo n cua doanh nghIop frong vIoc u ng
dung mo hnh cho n Iu a cau fruc von Ia co, nhung fhu c fIon khong cho phop fhuc hIon
mong muo n nay. Co fho kof Iua n rang vIo c nha n fhu c va u ng dung mo hnh ra quyo f
djnh chon Iua nguo n von vao fhuc fIon frong dIo u kIo n VIo f Nam chua duoc quan fa m
dung muc, ca vo pha cac nha nghIon cu u Ia n fhu c ha nh.

4.2.2.2 Tnb bnb Jao tao, bic u bic t oa su Jung cac mo bnb tai cbinb

a phan cac doI fuo ng phong van chuyo n frach co ng fac quan frj fa I chnh doanh
nghIop, co don 46,2% Ia ko foa n fruong, 50% fo ng so nguoI phong van fh gIu cac chu c
vu khac bao gom ko foan fong hop, pho pho ng ko foan. Ty Io 96,2% so nguoI phong van
fruc fIop phu frach co ng fac qua n frj faI chnh dam bao cac fhong fIn fhu fhap duoc IIo n
quan do n cac van do quan frj fa I chnh kho ng bj saI Ioch.
Tnh hnh fham gIa cac chuong frnh dao fao cap nhaf kIo n fhuc quan Iy faI chnh
cua doI fuo ng phong van khong cao. Io u nay cho fhay dIou kIon do ung dung cac phuong
fhuc quan frj faI chnh fIo n fIon cung bj ha n cho. Co 61,5% so nguo I phong va n chI fham
gIa cac khoa dao fa o quan Iy fa I chnh fu 1-2 Ian, frong so do 93,8% Ia nhung nguo I gIu
cac chuc vu IIon quan don qua n Iy faI chnh doanh nghIop. Khoang 27% so nguoI phong
van fham gIa cac khoa dao fao quan Iy faI chnh fu 3-4 Ian, va chI co 1 nguo I gIu chuc vu
gIam doc faI chnh Ia fham gIa khoa dao fao quan frj fa I chnh fron 4 Ian.

4.2.2.J Kba nang sinb /o i oa tbuc ticn ra quyc t Jjnb Jau tu

Cac quyo f djnh da u fu ma cac doanh nghIop fhuo ng fhuc hIon Ia dau fu mo rong san xuaf
|chIom 34%), dau fu cac du an moI hoan foan |26%), dau fu fhay fho may moc fhIof bj va
103
day chuyo n cong ngho |chIom 22%), du an caI fIo n ky fhuaf |12%). ChI co 6% cac quyo f
djnh dau fu IIon quan don cac du an fIop fhj va fIou fhu san pham. Iou nay cho fhay
cac quyo f djnh da u fu cua doanh nghIop con mang nang fnh ky fhua f, ko m fnh fhj
fruong. Io u nay cu ng co fho gIaI fhch duo c mof phan bang fy Io nganh kInh doanh cu a
cac doanh nghIop duo c khao saf. Co don 65,6% cac doanh nghIop hoaf dong frong IInh
vuc san xuaf, frong khI chI co 18,8% frong IInh vuc fhuong maI va djch vu.
Co so ra quyo f djnh dau fu Ia mof van do quan fro ng frong khao saf na y. So
fruong hop ra quyo f djnh dau fu dua vao kInh nghIom chIom 16,3%. HaI fIo u chuan ra
quyof djnh dau fu Ia NPV va IRR co fy Io xa p xI nhau Ia 20,9% va 25,6%. Iou nay kha
hop Iy v haI co so ra quyof djnh nay fruc fIo p quan ho maf fhIof voI nhau. Mac du Tho I
gIan hoan von chI Ia mof fIou ch fham kha o |khong phaI fIou ch quyof djnh) frong mo
hnh ra quyof djnh dau fu, no IaI Ia co so duoc cac doanh nghIop ua fhch su dung nhaf
chIom don 27,9%.
NghIon cuu moI quan ho gIua vIoc fham gIa khoa dao fao faI chnh va vIoc su
dung cac mo hnh ra quyo f djnh dau fu cho fhay mof kof qua kha fhu vj. Co su khac bIof
Ion gIua vIoc doI fuong duoc phong van chua bao gIo fham gIa ca c khoa dao fao va doI
fuo ng fham gIa dao fao fu 1-4 Ian. Cac doI fuong fham gIa dao fao fu 1-4 Ian su dung cac
mo hnh ra quyof djnh dau fu nhu fhoI gIan hoan von, NPV va IRR Ian Iuof Ia 100%,
89,9% va 90%. o I voI cac doI fuong chua bao gIo fham gIa khoa dao fao fruoc day |2
fruong hop) fh vIoc u ng dung mo hnh ra quyof djnh dau fu ra f han cho, chu you dua
vao kInh nghIom chI co 1 fruong hop Ia dua vao fIo u chuan IRR. Io u nay cho fhay dao
fao Ia mo f dIo u kIon can cho vIoc ung dung cac mo hnh ra quyof djnh dau fu fIon fIon
frong hoaf dong cua doanh nghIop.
Tuy nhIon, vIoc fham gIa nhIou khoa da o fao |fron 4 Ian) cu ng khong dam bao
vIoc ung du ng mo hnh faI chnh fIo n fIo n va o quyof djnh dau fu cu a doanh nghIop. ChI
co mof fruong hop duy nhaf fham gIa dao fao hon 4 Ian, nhung IaI ra quyof djnh dua va o
kInh nghIo m va dua vao phuong phap NPV.
NgoaI ra kof qua phan fch cho fhay kInh nghIom kInh doanh Ia mof co so raf
quan frong duoc cac doanh nghIop su dung pho bIon. ay Ia mof fhu c fIon dIo u hanh
doanh nghIop faI VIof Nam noI chung, va cung Ia mof co so ra quyof djnh phu hop voI
hoan canh fhuc fo. V mac du cac mo hnh ra quyof djnh Ia fIon fIon, kInh nghIom fhu c
104
fIon kInh doanh van dom Ia I cho nguoI ra quyof djnh nhu ng fho ng fIn ma ca c mo hnh
khong fho bao quaf ho f duoc.

4.2.2.4 Co so cua oicc ra quyct Jjnb su Jung ta i sa n

Co so cua vIoc ra quyo f djnh fon quy fIo n maf va fon kho cua cac doanh nghIop da phan
Ia dua vao kInh nghIom va cam gIac chu quan. Co don 66,7% fra IoI Ia xay dung fon quI
fIon ma f dua vao kInh nghIom va cam gIac chu quan |9,5%); chI co 4,8% su dung mo
hnh aumoI va 9,5% su dung mo hnh MIIIor-Orr.
Co don 68% fra IoI Ia quyof djnh muc fon kho dua vao kInh nghIom va cam gIac
chu quan |4%); dong fhoI quyof djnh van do nay khong dua vao co so nao ca cung Ia 4%.
ChI co 12% su dung mo hnh OQ, 12% su dung cac co so khac nhu JIT va dIou kIon daf
hang fhu c fo cua kha ch hang.
Ko f qua nghIon cu u nay cho fha y vIoc qua n Iy von Iuu do ng con dua nhIo u vao
kInh nghIo m, vIoc u ng dung cac mo hnh quan Iy vo n Iuu dong con raf han cho. Iy do
chu quan Ia da phan cac doanh nghIop chua co nhan fhuc, hoac co nhan fhuc nhung vIoc
hIou bIo f va ung du ng cac mo hnh qua n Iy faI chnh con raf ha n cho. NgoaI ra, co n do
dac fhu cua nganh san xuaf Ia dau vao nguyon vaf IIo u co fnh on djnh ra f fhap, co fho
anh huo ng don mong muo n quan Iy fon kho cua doanh nghIop.

4.2.2.6 Hicu bic t, ung Jung cac mo bnb ta i cbinb

Nhn chung mo hnh CI duo c bIo f nhIo u nhaf |31,5%), ko do n Ia cac mo hnh quan Iy
von Iuu do ng. Vo vIoc ung dung cac mo hnh vao fhuc fIo n quan Iy fh don 47,6% cac
doanh nghIop su dung mo hnh chIof khau dong fIon frong hoaf dong quan Iy doanh
nghIop mnh. Co 14,3% su dung mo hnh fIon Iuong hIou qua. Mo hnh daf hang kInh fo
OQ duo c ung dung faI 9,5% cac doanh nghIop fham gIa phong van
Cac mo hnh duoc cho rang kho ng fho ung dung duoc frong fhu c fIo n gom mo
hnh aumoI |50%), MIIIor-Orr |21,4%), OQ |14,3%), ChIof khau co fuc |14,3%). Nhu
vay nhn chung cac mo hnh qua n Iy von Iuu dong duo c danh gIa Ia kom fnh ung du ng
frong fhuc fIon. Nguyo n nhan duoc cac doanh nghIop no u ra Ia |1) kho ng phu hop vo I
fhuc fIon cua doanh nghIop, |2) chua phu ho p voI dIo u kIo n quan Iy hIo n fa I cua doanh
105
nghIop, khong du so IIo u chnh xac, |3) v cac dIo u kIo n rang buo c cu fho cu a mo hnh
khong xay ra frong fhuc fo |cho rang fhIou von fh vay fn dung han muc fhay v ban
chung khoan kha fhj) va |4) v doanh nghIo p chua co nhu cau su dung. Tuy nhIon, co
48,1% nhung nguoI duoc hoI chua bIo f phaI fra IoI cau hoI nay nhu fho nao.

4.2.2.6 Kc t /ua n oc nbu ca u u ng Ju ng ca c mo bnb tai cbinb trong tbu c tic n qua n /y

NgoaI ra cac Iy do khac duoc nou ra cho vIoc khong fho ung du ng cac mo hnh faI chnh
fIon fIon vao hoaf do ng cua doanh nghIop Ia do dIou kIon cua cong fy chua phu hop cho
vIoc ung du ng, so IIou can fhIof do co fho su dung duoc mo hnh khong day du. Maf kha c,
doanh nghIop con chua duoc fhuyof phuc fhuc su vo hIou qua cua vIo c ung dung Iy fhuyo f
vao fhuc fIon, cha ng han vIo c u ng dung mo hnh MIIIor-Orr co fho khIon cho chI ph
quan Iy Ion hon so voI vIoc quan Iy bang kInh nghIom.
u vay, khI duoc ho I doanh nghIop co mong muo n ung dung cac mo hnh qua n Iy
faI chnh hay khong, da so |18 nguoI fra Io I, chIom 66,7%) cac doanh nghIop dou fra Io I
Ia co. NgoaI ra co 2 y kIon cho rang khong muo n fhuc hIon v chI ph Ion hon hIou qua
cua ung du ng mo hnh va v fhIo u nguon Iuc do co fho u ng du ng mo hnh.

4.2.2.7 anb gia nbu cau Jjcb ou tu oan quan /y tai cbinb cua Joanb ngbic p

a phan cac doanh nghIop fra IoI co khI duoc ho I co nhu cau su du ng djch vu fu van faI
chnh hay khong. Co 91,7% fra IoI co mong muon su dung djch vu fu van dau fu va fu
van huy dong von. Co 79,2% fra IoI co mong muo n su du ng djch vu fu van gIup fang hIo u
qua hoaf dong cua doanh nghIop. Co 14,8% cho rang khong can su du ng djch vu fu van
gIup fang hIou qua hoaf dong cua doanh nghIop v doanh nghIop cho rang chI co doanh
nghIop Ia hIo u mnh nhaf.
Cac yo u cau cua doanh nghIop doI voI djch vu fu van chu you Ia |1) gIup doanh
nghIop cap nha f duoc cac quI djnh, cho do faI chnh ko foan moI cua Nha nuo c |4 nguo I
fra IoI 14,8%); |2) fu van ra quyof djnh dau fu |11,1%), |3) chI ph fu van phaI hop Iy ,
va |4) chuyon gIa fu van phaI fhuc su hIou duoc fnh hnh fhu c fo cua doanh nghIop.
NgoaI ra nhn chung cac doanh nghIop do u co nhu ca u duoc fu van vo quan Iy von Iuu
106
dong, quan Iy chung nham fang hIo u qua hoaf dong, fu van huy dong nguon vo n hIo u
qua, fu van co phan hoa doanh nghIop.

4.2.3 Nhun xet vu ket luu n

Mac du o cuoc khao saf Ian nay so Iuong doanh nghIop fham gIa khong nhIo u, do chung
fo I khong chu fruong khao saf da I fra fhoo quI mo Io n, nhung nho phong van chuyon sa u
va fhao Iuan fruc fIop voI daI dIo n cac doanh nghIop non nhu ng danh gIa vo fhuc frang
quan Iy faI chnh doanh nghIop, cung nhu vIoc nhan fhu c va ung du ng cac mo hnh frong
quyof djnh faI chnh doanh nghIop dan dan duoc boc Io ro hon. Co fho ru f ra nhu ng
dIom no I baf khI kha o saf fhuc frang su dung cac mo hnh frong quyof djnh faI chnh
cong fy nhu sau:

Nhu cau u ng dung mo hnh faI chnh nham nang cao hIou qua cua vIoc ra quyof
djnh faI chnh cong fy Ia mof nhu cau fhuc su va buc xuc. Nhu ca u nay cao hay
fhap fuy fhuoc vao nhan fhuc cua nha quan Iy. Cac nha quan Iy duoc fham gIa
nhIou khoa huan Iuyo n vo quan Iy faI chnh fh cang co nhu ca u u ng dung ca c mo
hnh vao fhuc fIon, frong khI cac nha quan Iy chua co dIou kIon fham gIa cac khoa
huan Iuyon quan Iy faI chnh fh vIoc hIou bIof va van dung cac mo hnh fa I chnh
raf han cho.
Nhn chung kInh nghIom van do ng vaI fro quan frong frong vIoc ra quyof djnh
hon Ia ung dung cac cong cu quan Iy. CIa I fhch dIo u nay co fho do haI Iy do
chnh. Mot /a do fhIo u hIou bIo f vo cac co ng cu phan fch phuc vu cho vIoc ra
quyof djnh. Hai /a do fhIo u kha nang u ng dung cac co ng cu nay va o fhu c fIo n, du
rang co hIo u bIof qua vo cac cong cu nay.
Con co mof khoang cach kha xa frong vIoc phoI hop gIua cac nha nghIo n cuu, dao
fao Iy fhuyof voI cac nha quan Iy fhuc hanh. Cac nha nghIon cu u co dIo u kIo n fIop
can nhanh cho ng voI cac cong cu va mo hnh qua n Iy fIon fIo n nhung chI moI
dung IaI o cho fIop can chu chua fho nghIo n cuu frIon khaI ung dung cac co ng cu
va mo hnh ay vao fhuc fIon. NoI khac dI chua bIof Iam sao do dua cac cong cu va
mo hnh a y dI vao cuoc song quan Iy doanh nghIop. Nguoc IaI, cac nha quan Iy
doanh nghIop bay Iau nay do Iam vIoc frong dIo u kIon fhIou fhon cong cu no n dan
107
dan maf dI y ch va nhu ca u su dung cong cu ma fhay vao do Ia chu nghIa kInh
nghIom va cam gIac chu quan bao frum frong moI quyo f djnh.

4.3 NHA N O|NH CHNG VK THC TRA NG QAN TR| TA CHNH CO NG TY
HKN NAY

Qua kof qua khao saf fhuc hanh quan frj faI chnh doanh nghIop fIon hanh nam 2000 va
kof qua khao sa f fhuc frang su dung ca c mo hnh frong quyo f djnh faI chnh duoc fhuc
hIon nam 2004, chung foI co fho ruf ra duoc mof so nhan djnh noI baf vo fhuc frang
quan Iy fa I chnh co ng fy hIo n nay nhu sau:

Nhn chung frnh do quan Iy faI chnh cua doanh nghIo p qua haI Ian khao sa f co
fhay doI nhung nhan fhuc va kha nang ung dung cac mo hnh frong vIoc ra quyof
djnh faI chnh cong fy van chua fhay doI ro nof, chu you van dua vao kInh
nghIom va cam nhan chu quan.
Mo I fruong kInh doanh, ho fho ng fho ng fIn faI chnh va ho fhong faI chnh ho fro
cho vIoc ung dung cac mo hnh frong quyof djnh fa I chnh cong fy van chua duoc
caI fhIon. Iou nay khIon doanh nghIop gap kho khan frong vIoc ung dung, do do,
dan don fhIou nhu cau hoac fham ch vo I vang kof Iua n Ia khong fho ung du ng cac
mo hnh va co ng cu phan fch phuc vu vIo c ra quyof djnh faI chnh cong fy vao
fhuc fIon VIo f Nam.
Qua fhao Iuan va phong van chuyon sau gIup cho cac nha quan Iy nhan fhuc duoc
va hIou bIof hon vo vIoc u ng dung cac mo hnh va co ng cu phan fch phuc vu cho
vIoc ra quyof djnh faI chnh cong fy. Tu do co fho fhay rang vIoc fhay doI hanh vI
quan Iy fu cho dua vao kInh nghIom sang dua vao cong cu quan Iy hoac ko f hop
gIua kInh nghIom va su dung cong cu Ia vIoc Iam ca n fhIo f va hoan foan co fho
fhuc hIon duoc.
u rang vIoc nghIo n cuu va fo chuc ung dung cac cong cu quan Iy vao fhuc fIon
doanh nghIop Ia vIoc Iam fon chI ph fhoI gIan va fIon bac, nhung hIou qua dom
IaI fu vIo c ung du ng cac cong cu nay Ia raf Ion, du bu dap cho cac chI ph bo ra.
Van do kho ng phaI Ia chI ph ma Ia nhan fhuc va quan dIom vo fhay doI hanh vI
cua mof fo chu c cung nhu cua Ianh dao fo chu c do.
Chng 5: Nghien cu ng dung cac mo hnh trong quyet nh tai chnh cong ty

Chng 5:

HUONG DAN UNG DUNG CAC MO HNH TRONG
@UYET |NH TAI CHNH CONG TY

Chuong 2 da frnh bay cac quyo f djnh ma gIam doc faI chnh fhuong xuyon doI maf khI
dIo u hanh cong fy va co so Iy fhuyo f cua mo hnh faI chnh phuc vu cho vIo c ra quyof
djnh. Chuong 3 bo sung cho chuong 2 bang cach ho fhong va chI fIo f hoa cac Ioa I mo
hnh faI chnh fhuong duoc su dung frong cac IoaI quyof djnh nhu quyof djnh dau fu,
quyof djnh nguo n von, quyof djnh quan Iy faI san va cac IoaI quyof djnh khac. Vo Iy
fhuyo f, cac mo hnh nay da duoc nghIon cuu va pho bIon fu Iau o cac nuoc phaf frIon.
Tho nhung o VIo f Nam, nhu da frnh bay frong chuong 4, vIoc nhan fhuc va ky nang van
dung cac mo hnh nay vao fhuc fIo n con ra f han cho. Trong chuong 5, fruoc fIon chung
foI so nghIon cuu do xuaf cac gIaI phap chung gop phan mo rong vIoc ung dung cac mo
hnh faI chnh frong quyo f djnh quan Iy fa I chnh co ng fy. Ko don, so Ian Iuof huo ng dan
cach fhuc ung dung fung IoaI mo hnh faI chnh frong dIou kIon co ng fy VIof Nam.

5.1 OK XAT CHNG VK NG O NG CA C MO HNH TRONG QYK T O|NH
TA CHNH CONG TY O VKT NAM

Hau ho f cac mo hnh faI chnh do u duoc xay dung bo I ca c nha nghIon cu u faI chnh cong
fy o cac nuoc pha f frIon nhu My, Anh, !c va Canada. Cac Ioa I quyof djnh nay muo n dua
vao u ng du ng o VIo f Nam phaI co nhung buoc dI va nhu ng chuan bj fhch hop. Cac do
xuaf chung vo vIoc ung dung ca c mo hnh frong quyof djnh fa I chnh cong fy o VIo f Nam
co fho mo fa fom faf fron hnh 5.1 |frang 109). Qua hnh vo 5.1 co fho hnh dung ra
nhung cong vIoc can chuan bj do gop pha n mo ro ng vIoc ung dung cac mo hnh frong
quyof djnh faI chnh cong fy, nhu duoc frnh bay chI fIo f duo I day.

5.1.1 Tuo nhun thuc ve cuc mo hInh tu chInh
Tao nhan fhuc vo cac mo hnh fa I chnh Ia vIoc fruoc fIo n can Ia m nham daf muc fIou
frIon khaI ung du ng rong raI cac mo hnh faI chnh. Qua haI cuoc khao saf duoc fIon
hanh vao nam 2000 va 2004, daI da so gIam doc faI chnh, ko foan fruong va chu doanh

109
nghIop nhu ng nguo I dong vaI fro chnh frong quyo f djnh faI chnh dou raf f hIou
bIo f vo cac mo hnh fa I chnh. Ca c nha quan Iy f co dIou kIo n fham gIa cac khoa huan
Iuyo n faI chnh cong fy hau nhu chua co y nIom g vo cac cong cu va mo hnh phan fch
nham phuc vu cho vIo c ra quyof djnh. Cac nha quan Iy nao fhuong xuyon fham gIa ca c
khoa huan Iuyon faI chnh cong fy fh co hIou bIo f hon, nhung kha nang ung dung cac
mo hnh faI chnh vao fhuc fIon van con raf han cho.

HInh 5.1: Mo fa cac do xua f vo u ng du ng mo hnh faI chnh

Nhn chung cac nha quan Iy co ng fy con raf xa Ia ca vo khaI nIom Ian kha nang
ung du ng cac mo hnh faI chnh. Iou nay co fho duoc Iy gIaI boI ba nguyon do chnh.
Tbu nba t Ia hau ho f cac nha quan Iy dou In dam fho I quon Iam vIo c frong moI fruo ng ma
o do kInh nghIom va cam nha n chu quan do ng vaI fro quan frong frong mo I quyof djnh.
Tbu bai Ia do mau fhuan vo IoI ch non ca c nha quan Iy khI ra quyo f djnh kho ng fhuc su
dua fron Io I ch cua co ng fy ma dua fron IoI ch cua ca nhan mnh. Iou na y khIon ho
Tao nhan thc ve cac mo
hnh tai chnh
Giai quyet mau thuan li ch khi
ra quyet nh
Thay oi hanh vi ra quyet nh
ng dung cac mo hnh tai chnh
phuc vu viec ra quyet nh
Xay dng he thong thu thap
thong tin
Kiem nghiem, ng dung va hoan
thien mo hnh
Kch thch nhu cau s dung cac
mo hnh tai chnh
Giai quyet s bat tng thch gia
mo hnh va moi trng tai chnh

110
fhIou fhIon ch va kho ng no Iuc fm foI, hoc hoI nham caI fhIo n chaf Iuong cua vIoc ra
quyof djnh ma chI don gIan Ia ra quyof djnh fhoo nhung IoI mon co san. Tbu ba Ia cac
khoa huan Iuyo n va cac co ng frnh nghIo n cuu nham nang cao nhan fhuc cu a cac nha
quan Iy vo faI chnh cong fy fu fruoc don nay con fhIo u quan fam don cac mo hnh faI
chnh va vIoc u ng du ng cac mo hnh nay vao fhuc fIo n. Nhn chung con mof khoang cach
kha xa gIua Iy Iuan va fhuc fIon. Cac nha nghIo n cu u Iy Iuan chI moI dung IaI o no Iuc
fIop can va dua ra nhung khaI nIo m va co ng cu moI chu chua fhuc su quan fam don vIoc
frIon khaI va ung dung chung vao fhu c fIon. Nguoc IaI, cac nha quan Iy f duoc huong
dan cu fho non do dang ngo nhan rang khong fho nao u ng du ng duoc nhu ng cong cu nay.
Kof qua Ia Iy Iuan va fhuc fIon van chua fm duoc fIo ng no I chung va nhan fhuc cua cac
nha quan Iy van chua co g fhay doI.
Tu nhung phan fch va Iy gIaI fron day, frong cong frnh nghIon cuu nay chu ng
fo I cho rang do xuaf fao nhan fhuc cho cac nha quan Iy vo cac mo hnh va cong cu pha n
fch phuc vu vIoc ra quyof djnh faI chnh co ng fy Ia do xuaf quan frong can xom xof
fruoc fIon. VIoc fao nhan fhu c na y co fho fhuc hIon bang nhung ca ch fhuc sau day:
To chuc nhIo u hon nu a cac khoa huan Iuyon vo faI chnh cong fy nham nang cao
nhan fhuc va hIou bIo f cua cac nha quan Iy vo cac co ng cu va mo hnh fa I chnh.
To chuc nhIo u hon cac cuo c hoI fhao nham fang cuong moI quan ho va hIo u bIo f
Ian nhau gIua cac nha nghIo n cu u Iy Iua n va quan Iy fhuc ha nh. Iou nay co fac
dung kop, vua gIup ca c nha quan Iy fIop can voI nhung khaI nIom, cong cu va mo
hnh phan fch phuc vu ra quyo f djnh vua gIup cho cac nha nghIon cuu no Iuc
nghIon cu u cach fhuc dua mo hnh faI chnh vao fhu c fIo n quan Iy.
Thong qua cac nha xuaf ban va fap ch nghIon cu u, cac nha nghIo n cuu Iy fhuyo f
can dua ra nhung baI bao, cac cam nang hoac cac IoaI so fay faI chnh frnh bay
don gIan, do hIou va fhIon vo huong dan ung dung nha m kch fhch su fo mo fm
hIou cua cac nha quan Iy do fu do nang cao hon nua nhan fhuc cua ho vo cac mo
hnh faI chnh.

5.1.2 Gu quye t muu thuun lo Ich kh ru quyet d{nh
Tao nha n fhuc cho cac nha quan Iy vo cac mo hnh faI chnh phu c vu vIo c ra quyof djnh
moI chI Ia dIo u kIon can chu chua du. Muon fhu hu f ho ung du ng cac mo hnh nay nham
nang cao hIou qua cua vIoc ra quyof djnh con phaI gIaI quyof van do mau fhuan Io I ch

111
khI ra quyo f djnh. Mof khI cac nha quan Iy chua fhay duoc IoI ch cua ho khI ung dung
cac mo hnh nay fh du co mong muo n do n dau cung kho Iong fhuyof phu c ho duoc. Nhu
da frnh bay frong chuong 2 va chuong 3, hau hof cac mo hnh ra quyof djnh frong faI
chnh cong fy dou dua fron non fa ng so sanh gIua IoI ch fhu vo va chI ph bo ra do quyof
djnh. Tho nhung van do quan ho gIua IoI ch va chI ph o day can duoc Iam ro Ia IoI ch
va chI ph cua aI7 Cua ca nhan nguoI ra quyof djnh, cua chu so huu hay cua xa hoI noI
chung7 Tho ng fhuong nguoI ra quyof djnh bao gIo cu ng dua fron Io I ch ca nhan, f khI
nao ho nghI don IoI ch chu so huu va cang f quan fam hon don IoI ch xa hoI. ay Ia
mau fhua n can ban frong faI chnh cong fy ma nguo I fa da bo khong f cong suc do
nghIon cuu. Nou khong gIaI quyof duoc mau fhuan nay fh cac nha quan Iy khong co nhu
cau nang cao hIou qua cua vIoc ra quyof djnh faI chnh, v dIou do chang mang IaI IoI ch
g cho ca nhan ho, va chang co Iy do g do fm hIo u va ung du ng cac mo hnh faI chnh
frong quyof djnh quan Iy.
Phuong cham chung nhaf Ia Iam sao cho IoI ch ca nha n cua nguo I ra quyof djnh
va IoI ch cua co ng fy frung hop voI nhau. Iou nay co nghIa Ia no u nha quan Iy ra quyof
djnh du ng fh IoI ch ca nhan cu a ho duoc nang cao va nguoc IaI. Chang ha n gIam doc
cong fy Ia nguoI fhuo ng xuyon ra cac quyof djnh vo faI chnh. Nou anh fa dong fhoI cung
Ia co do ng quan frong, do vay IoI ch ca nhan cua anh fa gan IIon voI IoI ch cong fy, fh
fruoc khI ra quyof djnh anh fa so phaI can nhac xom quyof djnh do co mang IaI IoI g
cho cong fy, cung chnh Ia IoI ch cua ca nha n anh fa, hay khong. ChI co frong dIou kIon
nhu vay fh vIoc ung dung cac mo hnh fa I chnh nham nang cao hIou qua cua cac quyof
djnh fa I chnh mo I co y nghIa.

5.1.3 Thuy do hunh v ru quyet d{nh
Mof khI fao ra duoc nhan fhuc va gIaI quyof duoc mau fhuan IoI ch fh cac nha quan Iy
so fhay duoc su can fhIof pha I u ng dung ca c mo hnh faI chnh fruoc khI ra quyof djnh
quan Iy. Tu do gIup ho fhay doI cach fu duy va quan frong hon Ia fhay doI hanh vI ra
quyof djnh. No u fruoc day ho ra quyo f djnh mof cach hu hoa pho fhac cho may ruI hoac
ra quyof djnh dua vao kInh nghIom va cam nhan chu quan, fh nay ho y fhuc duoc rang:
|1) co cac cong cu va mo hnh gIup ho fhay fho nhung cam nha n chu quan bang nhung
phan fch va chung cu khoa hoc fruoc khI ra quyof djnh, |2) vIoc ung dung cac mo hnh
nay so gIup nang cao hIou qua quan Iy va mang IaI Io I ch cho cong fy, cung chnh Ia Io I

112
ch cua ban fhan ho. Iam sao ma ho khong fhay doI hanh vI ra quyof djnh khI da y fhuc
duoc rang vIoc fhay do I hanh vI do suy cho cu ng co IoI cho ban fha n ho!
Nhn chung vIoc fao ra nhan fhuc va gIaI quyof mau fhuan Io I ch co fho fhuyo f
phuc cac nha quan Iy fhay doI hanh vI ra quyof djnh. Tuy nhIon, fhay doI fhaI do va
hanh vI Ia mof van do phuc fap doI hoI pha I co cac cuoc khao saf va dIou fra chI fIof hon
vo hanh vI ra quyof djnh cua cac nha quan Iy faI chnh. Tu do chu ng fa co fho hIo u duoc
nhung you fo na o fac dong do n hanh vI cua ho do co nhu ng chnh sach dIo u chInh phu
hop nham fhay doI ha nh vI cua ho fhoo muc fIou chung cua cong fy.

5.1.4 KIch thIch nhu cuu su dung cuc mo hInh tu chInh
Mof khI hanh vI ra quyof djnh cua cac nha quan Iy duoc fhay doI, phu hop voI djnh
huo ng chung Ia ra quyof djnh dua fro n non fang IoI ch cua chu so hu u va dua fron co so
su du ng cac mo hnh va cong cu phan fch fruoc khI ra quyof djnh, fh nhu cau su du ng
cac mo hnh faI chnh duoc hnh fhanh. KhI co nhu cau faf you cac nha quan Iy so mong
muon fm hIou va co khaf vong u ng dung hoac f ra Ia fhu nghIom cac Ioa I co ng cu va mo
hnh pha n fch faI chnh nhu duo c frnh bay mof cach co ho fho ng frong chuong 3.
Tuy nhIon, frong chuong 3 cac IoaI mo hnh nay duoc frnh bay dua fro n nhung
gIa djnh vo mof moI fruong fa I chnh da pha f frIon va hoan hao. O moI fruong Iy fuo ng
nay vIoc ung dung cac mo hnh fa I chnh fro non do dang va raf fhuyo f phuc. Trong mo I
fruong fhu c fo, kho ng gIong nhu moI fruong Iy fuong, fh vIoc u ng dung cac mo hnh faI
chnh so ra sao7 Iam fho nao do cac nha quan Iy co fho fhch u ng duoc frong moI fruo ng
fhuc fIon ma ho dang Iam vIoc7 on day, buoc fIop fhoo can gIaI quyof van do fuong
fhch gIua mo hnh va moI fruo ng faI chnh ma cong fy dang hoa f dong.

5.1.5 Gu quye t su but tuong thIch guu mo hInh vu mo truong tu chInh
Van do baf fuong fhch gIua moI fruong va mo hnh fa I chnh ma cong fy dang hoaf dong
co fho gIaI quyof duoc bang mof frong haI gIaI phap:

Thu nhaf Ia caI fhIon moI fruong hoa f dong cua cong fy ngay cang phu hop va
gan saf voI moI fruo ng faI chnh nhu o cac nuoc pha f frIo n.
Thu haI Ia nghIon cuu Iam cho mo hnh fa I chnh fhch ung vo I moI fruo ng fhu c fo
ma cong fy dang hoa f dong.

113
CIaI phap fhu nhaf Ia gIaI phap khIon cho moI fruong hoa f dong cua cong fy fhay do I
fhoo huong gan saf voI nhung gIa djnh frong mo hnh Iy fhuyof do co fho ung dung duoc
cac mo hnh nay. CIa I phap nay nam ngoa I kha nang cua cong fy, no fhuoc vo nhu ng
gIaI phap co fa c do ng vI mo duo c fIo n hanh fu pha chnh phu va nganh, dac bIo f Ia
nhung gIaI phap co IIon quan don vIoc phaf frIon ho fhong faI chnh quoc gIa fron ca ba
phuong dIo n: |1) pha f frIon fhj fruong faI chnh, |2) phaf frIon cac fo chuc faI chnh, va
|3) pha f frIon cac cong cu fa I chnh.
CIaI phap fhu haI nam frong kha nang cua cong fy. Trong gIaI phap nay, cong fy
chap nhan moI fruong faI chnh hIon faI nhung nghIon cuu va dIo u chInh cac mo hnh
faI chnh fhch u ng fhoo hoan ca nh. ay fhuc su Ia fhu fhach Ion cho cac nha nghIon cu u
va ung dung cac mo hnh fa I chnh vao fhu c fIo n. Pha n 5.2 frong chuong na y so chI ra
nhung djnh huo ng chung cho vIoc nghIon cuu dIou chInh mo hnh fhch ung voI moI
fruong hoaf dong cua cong fy nha m Iam kIm chI nam cho vIoc ung dung cu fho cua fung
mo hnh frong fung hoan canh cu fho.
Mac du o day chI ra haI gIaI pha p do gIaI quyof van do baf fuong fhch gIua mo
hnh va moI fruong faI chnh, nhung dIou nay fuyof nhIon khong co nghIa Ia fach roI
gIua haI gIaI phap nay. TraI IaI, haI gIaI phap nay can duoc phoI hop va co fho fhuc hIon
song song nhau nham ru f ngan fhoI gIan va nang cao hIou qua fa c dong cua fung gIaI
phap.

5.1.6 Xuy dung he thong thu thup thong tn
Nhu da mo fa frong hnh 1.1 cua chuong 1 va muc 2.2 cua chuong 2, mo hnh fa I chnh
phuc vu vIo c ra quyof djnh Ia mo f ho fho ng bao gom bon bo pha n chnh:

o phan fhu fhap fhong fIn dau vao
o phan xu Iy fhong fIn
o phan mo fa kof qua fhong fIn dau ra
o phan mo fa cac quyof djnh cu a nha qua n Iy.

Trong bon bo phan na y, bo phan fhu fhap fhong fIn dau vao duoc xom nhu Ia bo phan
quan fro ng fruoc fIon dong vaI fro nhu Ia nguyon IIou cho qua frnh san xua f. Khong fo
chu c fo f bo phan nay khIon su van hanh cu a no kho ng fron fru so Iam a ch fac ca ho

114
fhong. o vay, frong buoc nay chung foI do xuaf cac cong fy non xom xof fo chuc fhaf fo f
ho fho ng fhu fhap va cung cap fhong fIn phuc vu cho vIoc ung dung cac mo hnh fa I
chnh. Nhn chung fhong fIn dau vao co fho chIa fhanh haI nhom: |1) fho ng fIn faI chnh
va |2) fho ng fIn phI fa I chnh.
Thong fIn faI chnh Ia nhung fhong fIn co fho fhu fha p duoc qua cac bao ca o ko
foan va bao cao faI chnh do bo phan ko foan Iap ra. NgoaI ra, con co cac IoaI fhong fIn
vo cac IoaI IaI suaf, fy gIa hoI doaI, chI so chu ng khoa n, gIa ca co phIou fron fhj fruo ng
va nhIou IoaI fhong fIn khac co IIo n quan. Thong fIn phI fa I chnh fhuo ng Ia cac fhong
fIn vo fhj fruong, cong suaf may moc fhIof bj, ko hoach san xuaf kInh doanh, ko hoach
su dung nguyon vaf IIou frong ky, va raf nhIou fhong fIn khac nu a co IIon quan. Taf ca
nhung Ioa I fhong fIn nay, ko ca faI chnh Ia n phI faI chnh, can duoc cong fy quan fam
va fo chuc fhu fhap, ghI nhan, va Iuu fru mof cach day du, kjp fho I va chnh xa c do phu c
vu cho vIoc cung cap fhong fIn dau vao cho ca c mo hnh faI chnh.
V fam quan frong cua ho fhong fhong fIn dau vao non chu ng foI do xuaf no n co
mof cong frnh nghIon cuu rIong vo fo chu c va fhu fhap fhong fIn phuc vu vIoc van hanh
cac mo hnh faI chnh o mof nghIo n cuu khac nua, chu chua frnh bay chI fIof o cong
frnh nghIo n cuu nay.

5.1.? ng dung cuc mo hInh tu chInh phuc vu vec ru quyet d{nh
Tuy fhoo fung IoaI quyof djnh cu fho, buoc fIop fhoo nha quan Iy so Iua chon IoaI mo
hnh faI chnh fhch hop do u ng dung nhu Ia mof cong cu phan fch fuong fhch. Vo ma f
Iy fhuyo f, vIoc Iua chon mo hnh nao cho fhch ung voI fung IoaI quyo f djnh cua nha
quan Iy da duoc frnh bay frong chuong 3. RIong van do Iam fho na o do u ng du ng cac mo
hnh nay fhch ung voI fung hoa n canh cu fho cua co ng fy va moI fruong hoaf dong so
duoc xom xof, frnh ba y va huo ng dan chI fIof frong muc 5.2 duoI day.

5.1.8 Kem nghem vu houn then mo hInh
Mac du mu c 5.2 so huong dan chI fIo f ca ch fhuc ung dung fung mo hnh faI chnh frong
fu ng hoan canh cu fho nhung do dac fhu cua fung cong fy non kho co fho fm ra duoc quy
fac chung co fho ap dung cho faf ca duoc. o vay, mof khI nha quan Iy quyof djnh Iua
cho n Ioa I mo hnh na o cu ng no n fraI qua buoc kIom nghIom, danh gIa va hoan fhIo n mo
hnh fruoc khI frIon khaI ung dung rong raI.

115
5.2 HONG OAN NG O NG CAC MO HNH TRONG QYKT O|NH TA CHNH
CONG TY
Nou so sanh kof qua khao saf gan day voI kof qua khao saf duoc fIon hanh nam 2000 fh
nhan fhuc vo vIoc ung dung cac mo hnh fa I chnh do ra quyof djnh da co fhay doI. Cac
nha quan Iy fhuong xuyon fham gIa cac khoa huan Iuyon vo faI chnh da dan dan nha n
fhuc duoc y nghIa va cong dung cua cac mo hnh faI chnh. Tuy nhIon, hanh vI ra quyo f
djnh cua cac nha quan Iy hau nhu chua co fhay doI fho hIo n o cho phan Io n cac quyo f
djnh van con duoc Iap dua fro n co so kInh nghIom va cam nhan chu quan. Io u nay do
kha nang u ng dung ca c mo hnh faI chnh con ra f ha n cho no n ca c nha qua n Iy van con
hanh dong fhoo kIo u cu khIo n cho hanh vI ra quyof djnh cua ho van chua co g fhay doI
dang ko.
Trong phan 5.2, cong frnh nghIo n cu u nay so no Iu c chI ra nhung huo ng dan can
fhIof hau gIup cho cac nha quan Iy nang cao kha nang u ng dung cac Iy fhuyof va mo
hnh fa I chnh va o fhu c fIo n. Tuy nhIon, o da y chI dung IaI o muc huong dan chung nhaf
chu kho ng phaI dI vao huo ng dan cu fho cho fu ng doI fuong doanh nghIop. o Iam dIou
nay can frIon khaI fhom cac cuoc nghIon cuu khac duoI gIac do nghIon cu u fnh huong
cho fung cong fy hoac cho fung nganh cu fho. NghIon cu u fhoo kIo u nay ra f fhch hop
cho cac gIa m doc faI chnh cong fy va dac bIof fhch hop cho cac Iuan van fhac sI.

5.2.1 Huong dun ung dung cuc mo hInh quyet d{nh duu tu
Nhu da chI ra frong chuong 3, Iy fhuyo f fa I chnh da nghIo n cuu va phaf frIo n duoc mo f
so mo hnh phuc vu cho vIoc ra quyof djnh dau fu cua co ng fy. Cac mo hnh na y da duoc
ho fhong hoa, vo ma f Iy fhuyof, frong chuong 3 bao gom: Mo hnh aumoI, mo hnh
MIIIor-Orr, mo hnh quan Iy cac khoan pha I fhu, mo hnh OQ, mo hnh CI, mo hnh
CAPM, mo hnh Cordon, mo hnh Iack-SchoIos. Pha n fIop fhoo so huo ng dan vIoc u ng
dung cac mo hnh nay vao dIou kIon fhuc fIo n cua cong fy VIof Nam.

a. Huo ng Jan ung Jung mo bnb Baumo/
Mo hnh aumoI do WIIIIam aumoI xay dung nham muc fIo u quyo f djnh fon quy fIo n
maf foI uu dua fron haI Ioa I chI ph do Ia chI ph co hoI va chI ph gIao djch. Mo hnh
nay dua fro n cac gIa djnh sau day:


116
Co ng fy ap dung fy Io bu dap fIon maf kho ng doI
Kho ng co so fhu fIon maf frong ky hoach djnh
Kho ng co du fru fIon maf cho mu c dch an foan
ong fIo n fo roI rac chu kho ng phaI IIo n fu c.

Chnh cac gIa djnh na y Iam han cho kha na ng ung dung mo hnh aumoI vao fhuc fIon
v f khI nao fnh huong fhuc fIo n phu hop voI cac gIa djnh cua mo hnh. Tuy vay, mo
hnh aumoI van co y nghIa va co gIa frj ung dung o nhung dIom sau:
Tbu nbat, no fao cho cac nha quan Iy mo f su nhan fhuc vo quyof djnh fon quy
fIon maf foI uu, fuc Ia fon quy o do chI ph fhap nhaf, nham frung hoa quan ho gIua haI
muc fIou cu a quan Iy faI chnh do Ia vua dam bao kha nang sInh IoI do ng fho I vua dam
bao kha na ng fhanh khoan. Tu su nhan fhu c nay co fho fhuc day cac nha nghIon cu u va
fhuc hanh co nhu cau nghIon cuu gIaI quyof baI foan quyof djnh fon quy fIon maf mof
cach fo I uu. Chnh mo hnh aumoI fao non fang cho vIo c phaf frIo n mo hnh MIIIor-Orr
sau nay.
Tbu bai, co mof vaI fo chuc hoac mof vaI fnh huong khIo n mo hnh nay van phu
hop khI ap dung. Cac fo chuc hanh chnh su nghIop su dung fIon cu a ngan sach cap fhoo
djnh ky cho chI fIo u va hau nhu khong co cac khoan fhu nao kha c frong ky hoach djnh
co fho xom Ia phu ho p va fhch hop voI vIoc ung du ng mo hnh aumoI. o I voI cac
doanh nghIop no I chung khong phu hop voI mo hnh aumoI, nhung no u doanh nghIop
co mof bo phan chuyon frach fhu mua nguyon IIou bang ngan sach do cong fy rof xuo ng
fh vIo c quyof djnh fo n quy fIo n maf foI uu cho bo pha n fhu mua nay co fho ung du ng
fhoo mo hnh aumoI.
Tbu ba, no u ca ng chIa nho fho I ky Iap ko hoach fon quy fIon maf cua doanh
nghIop fh co fho xap xI fnh huo ng quyo f djnh fo n quy cua doanh nghIop vo I nhung gIa
djnh cua mo hnh aumoI. Tu do co fho ung dung mo hnh nay voI mo f saI so co fho
chap nhan duoc.
Tron day da chI ra vIoc ung dung mo hnh aumoI va o dau va nhu ng do I fuong
nao fhch hop khI ung dung. TIop fhoo so huo ng dan cho cac nha quan Iy nhu ng vIoc g
can Iam khI ung dung mo hnh na y.
Nhu da chI ra frong chuong 3 mo hnh aumoI su dung do quyo f djnh fon quy fIon
maf foI uu fhoo cong fhuc:

117
K
TF
C
2
= frong do ca c bIo n so dau vao gom co I = ChI ph co djnh pha f sInh moI khI
ban chung khoan nga n ha n, T = To ng so fIo n can fhIof cho muc dch gIao djch frong fhoI
ky hoach djnh Ia 1 nam, K = ChI ph co hoI do gIu fIon va C chnh Ia fo n quy fIon maf
fo I uu ma chu ng fa ca n xac djnh. o xac djnh duoc C cong fy can fo chuc fhu fhap cac du
IIou do gan cho cac bIon so dau vao. Huong dan chung cho vIoc fhu fhap du IIo u cua cac
bIon so nay nhu sau:

Ch phI co d{nh phut snh mo kh bun chung khoun ngun hun (F) Trong mo
hnh aumoI bIo n nay Ia chI ph co djnh phaf sInh do vIoc mua ban chung khoan ngan
han bao go m chI ph moI gIo I va nhung chI ph IIon quan khac. Thuc fo cho fhay o VIof
Nam hau nhu cac cong fy khong ho su dung fIon fhang du do mua chung khoan ngan
han non I kho ng fho don fhuan Ia chI ph phaf sInh khI ban chung khoan ngan han.
Trong dIo u kIo n cua VIof Nam, no I chung I non bao go m cac chI ph IIon quan do n vIoc
chuyon doI fu fIo n sang faI san dau fu va nguoc IaI. Cu fho I bao gom nhu ng IoaI chI ph
g co n fuy fhuoc vao chuyon cong fy dau fu fIon fhang du vao dau.

Tnh huong don gIan va pho bIo n nha f Ia khI fhang du fIo n fam fho I cong fy so
guI khong ky han ngan hang do huo ng IaI. KhI can fIo n chI fIou cong fy so don
ngan hang ruf fIon hoac Ia ra Ionh chuyon khoan fra fhang cho noI mnh can
fhanh foan. Trong fruong hop nay I bao gom cac IoaI chI ph nhu ph ru f fIo n
hoac chuyo n fIon o ngan hang, ph van chuyon fIon va ko ca ph bu dap ruI ro
frong cac gIao djch fIo n maf.
Tnh huo ng don gIan va pho bIo n khac Ia khI fha ng du fIon fa m fhoI cong fy so
guI co ky han ngan ha ng do huo ng IaI. KhI can fIo n chI fIou co ng fy so do n ngan
hang ruf fIon hoac Ia ra Ionh chuyon khoan fra fhang cho noI mnh can fhanh
foan. Trong fruong hop nay I bao gom cac Ioa I chI ph nhu ph ru f fIon hoac
chuyon fIo n o ngan hang, ph van chuyo n fIon, ph bu dap ruI ro frong cac gIao
djch fIo n maf va chI ph ma f dI do ruf fIo n guI fruoc ha n.
Tnh huong fhu ba Ia khI fhang du fIo n fam fho I cong fy so mua cac co ng cu sInh
IoI fron fhj fruo ng fIo n fo nhu fn phIou kho bac, chu ng chI fIon guI ngan hang.
KhI ca n fIo n chI fIo u cong fy so ban IaI nhung cong cu nay do fhu fIon. Trong

118
fruong hop nay I bao gom ca c IoaI chI ph nhu chI ph moI gIo I, ph chIo f khau
cua ngan hang va fon fha f do ba n cac cong cu da u fu frong dIo u kIo n fhj fruong
baf IoI.

Thong fIn vo cac IoaI chI ph nhu vua ko fhoo cac fnh huo ng fro n day co fho fm fhay do
dang no u nhu cong fy co quan ho gIao djch voI ngan ha ng cung nhu fo chuc fhu fhap va
Iuu fru fof fhong fIn.

Tong so ten cun thet cho muc dIch guo d{ch trong tho ky houch d{nh lu 1
num (T) Trong mo hnh aumoI T duoc gIa djnh Ia fong so fIo n ca n fhIof cho gIao
djch frong fho I ky hoa ch djnh Ia 1 nam. Tuy nhIon, fhu c fo cho fhay rang no u Iay T fhoo
djnh ky 1 nam fh khong sa f fhuc va khIon cho gIa djnh cua mo hnh rang cong fy
khong co fhu fIon frong ky do bj vI pham. o vay, do cho saf fhuc va phu hop voI gIa
djnh cua mo hnh kho ng nha f fhIo f Iay T fhoo djnh ky 1 nam ma co fho chon T fhoo
djnh ky ngan hon fhoo quy, fhang hoac fham ch fhoo fuan Io. o uoc Iuong chnh xac T
Ia bao nhIo u, co ng fy can co so IIo u qua khu fho ng ko vo fong so fIon gIao djch frong
nhung fhoI ky fruoc. Qua so IIou nay co fho fnh ra so frung bnh, ky vong va ca do Ioch
chuan cua bIo n T. ua vao do co fho uo c Iuong ra T o muc do fIn cay nhaf djnh.

Ch phI co ho do gu ten (K) Trong mo hnh aumoI chI ph co hoI do gIu fIon |K)
duoc xac djnh Ia nhung chI ph maf dI do fIo n khong duoc dua va o su dung cho mu c dch
sInh IoI. ChI ph nay duoc fnh ba ng fy sua f sInh IoI cua fIo n fhoo don vj %/na m. Thuc fo
khI uoc Iuo ng chI ph co hoI K ca n Iuu y may dIom sau: Thu nhaf, can dIou chInh K sao
cho fuong fhch voI djnh ky hoach djnh du ng do uo c Iuong T, nghIa Ia nou T duoc uoc
Iuo ng fhoo nam fh K cung pha I fhoo nam, T fhoo quy hoac fhang fh K cung fhoo quy
hoac fhang. Thu haI, chI ph co hoI dung do uoc Iuo ng K fruoc ho f phaI xuaf phaf fu chI
ph co ho I foI fhIou, chnh bang Ia I suaf fIon guI khong ky han o ngan hang. Ko do n fuy
fhoo kha nang su du ng fIon cua cong fy ma co fho dIo u chInh K fang fhom mof fy Io
fhch hop.
Sau khI uo c Iuo ng duoc faf ca cac so IIo u dung do fnh cac bIo n so dau vao bao
gom I, T va K co fho su dung xcoI do Iap ra mof ban fnh va caI daf co ng fhuc do co
duoc so IIou cua I, T, K. Ko don fron bang fnh nay ca I cong fhuc fnh C fhoo cac bIo n so

119
I, T va K, xac djnh fhoo cong fhuc cua mo hnh aumoI. Sau do Iuu bang fnh nay do su
dung cho nhu ng ky hoach djnh ko fIop.
Tom IaI, mo hnh aumoI Ia mo hnh dau fIon daf no n mong cho vIoc fhIo f Iap
fo n quy fIo n maf foI uu. Mo hnh nay don gIan, do ung dung nhung do co nhIou gIa djnh
khIon cho mo hnh na y xa roI fhu c fo. Tuy nhIon, no van co fho u ng dung duo c frong mof
vaI fnh huo ng cu fho voI nhung cong vIo c cu fho ca n Iam nhu vua chI ra fron day.
Nhung han cho cua mo hnh nay so duo c khac phuc frong mo hnh MIIIor-Orr so xom xof
fIop fhoo.

b. Huo ng Jan ung Jung mo bnb Mi//cr-Orr
Mo hnh MIIIor-Orr cung duoc ung dung do xac djnh fon quy muc fIou nhung khac voI mo
hnh aumoI o cho no xom xof fo n quy voI ca dong fIon fhu vao va chI ra hang ngay bIon
dong mo f cach ngau nhIon. Trong mo hnh nay nhu ng gIa djnh phI fhuc fo nhu frong mo
hnh aumoI da bj do bo chI fho m vao mof gIa djnh ra ng dong fIo n rong |do ng fIon fhu
vao fru cho dong fIon chI ra) co phan pho I chuan.
Khac voI mo hnh aumoI, mo hnh MIIIor-Orr xac djnh fon quy fo I uu khong
phaI bang mof gIa frj ro I rac cu fho ma bang mof khoa ng gom co: fon quy muc fIo u |Z)
cung voI gIoI han fron |H) va gIoI han duoI |I) cua no. an quan Iy cong fy fhIof Iap H
can cu vao chI ph co ho I gIu fIo n va I can cu vao muc do ruI ro do fhIou fIon cho chI
fIou. Cong fy cho phop fo n quy bIon dong ngau nhIon frong pham vI gIoI han va nou nhu
fon quy van nam frong muc gIua gIoI han fron va gIoI han duoI fh cong fy khong can
fhIo f fhuc hIon gIao djch mua hay ban chu ng khoan ngan han. KhI fon quy dung gIoI
han fron |faI dIom X) fh co ng fy so mua |H Z) dong chu ng khoa n ngan ha n do gIam
fon quy fro vo Z. Nguoc IaI, khI fon quy gIam dung gIoI han duo I |faI dIom Y) fh co ng fy
so ban |Z I) dong chu ng khoa n ngan ha n do gIa fang fon quy Ion don Z. Chnh vIo c
xac djnh fon quy nhu Ia mof khoang fhay v mof con so nhaf djnh da mo rong duoc kha
nang u ng dung mo hnh MIIIor-Orr frong hau hof cac fnh huo ng cua cong fy.
Vo I fon quy fhap nha f I da cho, mo hnh MIIIor-Orr gIup chu ng fa fm duo c fo n
quy muc fIou |Z) va gIoI han fron |H) cua no Iam cho fo ng chI ph fo I fhIou. o Z va H Ia
nhung daI Iuong ngau nhIon non vIoc chung mInh cac cong fhuc fnh cua chu ng raf phu c
fap, cac nha nghIon cuu fa I chnh fhuong bo qua vIoc nay ma nho cac cac nha foan ho c
gIaI quyof. O day frong pham vI ung dung mo hnh, chu ng fa khong quan fam don vIo c

120
chung mInh ma chI quan fam do n vIo c xac djnh fon quy foI uu va gIoI han fron cua no
fhoo cong fhuc duoI day:
L
K
F
Z + =
3
2
4
3
*

L Z H 2 * 3 * = , frong do Z` Ia fon quy foI uu va H` Ia gIo I han fro n fo I uu cua fon quy, Ia
haI bIo n phu fhuoc can xac djnh fhoo mo hnh. Cac bIon doc Ia p bao gom chI ph gIao
djch I, chI ph co hoI K, fon quy foI fhIou hay gIoI han duoI cua fo n quy I, va phuong saI
cua dong fIon rong
2
. Sau day so huong dan cach fhu fhap du IIou cho cac bIon do c Iap
nay.
Ton quy to theu (L) Tuy fhoo fnh hnh su dung fIon vao muc fIou sInh IoI
cua cong fy chu ng fa co fho quan nIom fon quy o day Ia fo n quy fIo n maf fa I quy hay fo n
quy bao gom fIo n maf faI quy va fIon guI fhanh foan o ngan hang. Thuong o VIof Nam
fon quy non duoc xac djnh bao gom fIon maf faI quy va fIon guI fhanh foan o ngan hang.
Ion nay xac djnh du a vao so IIou fhong ko cua cac ky hoaf do ng fruoc do, co fho Iay
frung bnh cua fo n quy fhap nhaf cua nhIou fhoI ky.
Ch phI guo d{ch (F) vu ch phI co ho (K) Cach fhu fhap so IIou cho haI
bIon nay fuong fu nhu da huo ng dan do I vo I mo hnh aumoI.
Phuong su cuu do ng ten rong (
2
) o xac djnh bIon na y, fruo c ho f fhu
fhap so IIo u cua do ng fIon fhu vao va so IIou dong fIon chI ra hang ngay qua mof so fhoI
ky. Ko don Iay hIo u so cua haI dong fIo n nay do duoc do ng fIo n rong. Cuo I cung su dung
xcoI do xac djnh phuong saI cua dong fIon rong nay.
Co fho su dung xcoI do Iap ra bang fnh nham xac djnh cac bIon doc Iap nhu vua
huo ng dan fron day. Sau do ca I cong fhuc fnh Z` va H` do xcoI fnh ra fon quy foI uu
va gIoI han fro n cua no. Cuo I cung Iuu bang fnh nay do su du ng cho cac ky hoach djnh
fIop fhoo.

c. Huo ng Jan ung Jung cac mo bnb qua n /y kboan pba i tbu
Cac mo hnh quan Iy khoan pha I fhu nhu da frnh bay frong chuong 3 duoc su du ng do
gIup gIam doc faI chnh ra quyo f djnh vo chnh sach ban chju hang hoa cu a cong fy.
Chnh sa ch ban chju cua cong fy nhn chung co fho Ia nhu ng chnh sach sau day: |1)
Chnh sach vo fIo u chuan ban chju, |2) Chnh sach vo fhoI han ba n chju, va |3) Chnh
sach vo fy Io chIof kha u.

121
o co fho ra duoc cac quyof djnh nay doI hoI gIam do c faI chnh cung phaI fIon
hanh fhu fhap fhong fIn dua vao mo hnh xu Iy va phan fch nham co duoc fho ng fIn da u
ra fruc fIop phuc vu cho vIoc ra quyof djnh. Tuy nhIon, do vIoc phan fch va ra cac quyof
djnh IIon quan don khoan phaI fhu raf phuc fap no n raf kho va baf fIo n khI su dung mo
hnh foan frong fruong hop nay. o vay, Van Horn va MachovIcz |2001) do xuaf ra mo
hnh phan fch va ra quyof djnh chnh sa ch dua fro n co so chung Ia phan fch fac dong
cua chnh sach vo haI phuong dIo n:
No u mu c fIou cua chnh sach Ia nham fa ng IoI nhuan fh xom xo f vIoc fa ng IoI
nhua n co du bu dap cho vIoc fang chI ph hay kho ng
No u muc fIou cua chnh sach Ia nham gIam chI ph fh xom xof vIo c fIof kIom chI
ph co du bu dap Io I nhuan gIam hay kho ng.
Sau day so frnh bay nhu ng huo ng dan can fhIo f khI u ng dung mo hnh phan fch doI vo I
fung mo hnh phan fch cu fho.

Mo hInh quyet d{nh teu chuun bun ch{u
TIou chuan ban chju Ia fIou chua n foI fhIo u vo maf uy fn cua khach hang do duoc cong
fy chap nhan ban chju hang hoa djch vu. Mo f chnh sach ban chju co fho Ia no I Iong
hoac fha f chaf chnh sach ban chju. o co fho ra quyof djnh rang cong fy non fhoo duo I
chnh sach noI Io ng hay Ia fha f chaf chnh sa ch ban chju, gIam doc faI chnh co fho fhuc
hIon qua frnh phan fch fhoo mof frong haI mo hnh nhu duoc mo fa duoI day:
HInh 5.2: Mo hnh quyof djnh no I Iong chnh sach ban chju

Tang khoan
phai thu
Ni long
chnh sach
ban chu
Tang
doanh
thu
Tang chi ph vao
khoan phai thu
Tang li nhuan u bu
ap tang chi ph
khong?

122
HInh 5.3: Mo hnh quyof djnh fhaf chaf chnh sach ban chju

Mo hnh nhu mo fa o hnh 5.2 va 5.3 co fho su dung fhch hop frong cac co ng fy san
xuaf va phan phoI hang fIou dung va raf nhIou Ioa I san pham khac nua fhoo ho fhong
konh pha n phoI qua cac daI Iy va dIom ban hang. o co fho ap dung cac mo hnh nay
cong fy co fho fhuc hIo n cac buoc sau day:
Tbu nbat /a fhIo f Iap cho cong fy mof fIou chuan ban chju. TIou chuan ban chju
do ban gIam gIam doc kof hop vo I cac bo phan ban hang va quan Iy khoan phaI fhu xom
xof dua ra sao cho phu hop voI fung IoaI do I fuong kha ch hang. Truoc ho f, co fho phan
IoaI khach hang fhanh haI dang: khach hang cong fy va khach hang ca nhan. Ko don,
quyof djnh cac you fo anh huong don uy fn cua khach hang frong fhanh foan va fIon
hanh xay dung ho fhong cho dIom va danh gIa khach hang. Cuo I cung, dua vao fhang
dIom nay quyof djnh ra fIo u chuan ban chju. Mo f chnh sach duo c goI Ia noI Iong khI so
dIom cua fIou chuan ban chju duo c ha xuong. Nguoc Ia I, mof chnh sach duo c goI Ia fha f
chaf khI so dIom cua fIou chua n ban chju duo c nang Ion.
Tbu bai /a du bao fhay doI doanh fhu khI noI Iong hoa c fhaf chaf fIo u chuan ban
chju. ay Ia buoc quan fro ng nhaf co fac dong don su fha nh co ng hay fha f baI cua mo f
chnh sach vo fIo u chuan ban chju. Nhn chung, khI noI Iong chnh sach ban chju fh
doanh fhu so fang nou nhu cac you fo khac nhu chaf Iuong san pham va djch vu, fo chuc
cac konh phan phoI van dam bao. Nguo c IaI, fha f chaf chnh sa ch ban chju fh doanh
fhu so gIam. Tuy nhIon, gIam doc fa I chnh can ko f hop voI gIa m doc ban hang va bo
Giam khoan
phai thu
That chat
chnh sach
ban chu
Giam
doanh
thu
Tiet kiem chi ph
cho khoan phai thu
Tiet kiem chi ph u
bu ap li nhuan
giam khong?
Giam li
nhuan
Ra quyet nh

123
phan nghIo n cuu fhj fruo ng do pho I hop du bao xom fy Io fang hoac gIam doanh fhu Ia
bao nhIou phan fram so voI Iuc chua ap dung chnh sach fhay do I fIou chuan ban chju.
Tu fy Io fang hoac gIam doanh fhu nay cung voI fhong fIn vo chI ph kha bIo n co fho do
dang xac djnh duoc IaI gop cua cong fy.
Tbu ba /a du bao fhay doI chI ph dau fu khoan pha I fhu khI noI Iong hoac fha f
chaf fIo u chuan ban chju. VIoc fang hoac gIam doanh fhu nhu vua chI ra o buoc fhu haI
dan don vIoc fang hoac gIam fhoo cua chI ph dau fu vao khoan phaI fhu. o uoc Iuo ng
chI ph dau fu vao khoan phaI fhu chu ng fa can Iuu y haI you fo: |1) khoan dau fu va o
khoan pha I fhu duoc xac djnh fhoo gIa von, fuc Ia fhoo chI ph kha bIon don vj cua san
pham va djch vu, |2) chI ph dau fu vao khoan phaI fhu Ia chI ph co hoI maf dI do vo n
kof vao khoan phaI fhu. Thong fhuong chI ph nay bang IaI vay ngan hang do bu dap cho
phan von bj kof frong khoan phaI fhu.
Tbu tu /a so sanh gIua IoI ch va chI ph do ra quyof djnh. Nou vIo c uoc Iuong cac
fhong so dau vao nhu vua chI ra o buoc fhu haI va fhu ba duoc fhuc hIo n mof cach day du
va chnh xac fh buoc fhu fhu nay chI don gIan Ia fnh foan dua vao fhong so dau vao do
co duoc nhung fhong fIn phuc vu vIoc ra quyo f djnh. Tuy fhoo chnh sach xac djnh o buoc
fhu nha f, o buoc nay co fho co mo f frong haI kof qua. Mof Ia doI vo I chnh sach noI Io ng
fIou chuan ban chju, nou doanh fhu fang da n don muc fang Io I nhuan Io n hon muc fang
chI ph dau fu vao khoan phaI fhu fh quyof djnh noI Iong fIo u chuan ban chju. Nou
nguoc Ia I fh kho ng non no I Iong fIo u chua n ban chju. HaI Ia doI voI chnh sach fha f chaf
fIou chuan ban chju, no u doanh fhu gIam dan don fIof kIom duoc chI ph dau fu vao
khoan phaI fhu Ion hon muc Io I nhuan gIam dI do doanh fhu gIam fh non ap dung chnh
sach fhaf chaf fIou chuan ban chju. No u nguoc IaI fh khong no n ap dung chnh sach
fha f cha f fIou chuan ban chju.
Tbu nam /a fIop fuc fhoo doI fac dong cua chnh sach do I voI doanh fhu va chI ph
cung nhu su phan u ng cua fhj fruong doI voI chnh sa ch do fu do co fho quyo f djnh fhay
doI chnh sach kjp fho I. Tu fuong chung cho buoc nay Ia baf ky mof chnh sa ch fhay do I
fIou chua n ban chju nao mof khI duoc dua ra so co fac dong nha f djnh don doanh fhu,
qua do co fac dong do n Io I nhuan va chI ph. Tuy nhIon, su fac do ng nay khong phaI baf
dI baf djch ma fhay doI fhoo fnh hnh va su phan u ng cua fhj fruo ng. o vay, can fhoo
doI va fIop fuc co nhu ng fhay doI va dIo u chInh fhch hop fhoo fn hIou cua fhj fruong.
Kof qua Ia chu ng fa Iuon co mof su hoan doI fuan fu gIu a haI chnh sach.

124
Mo hInh quyet d{nh tho hun bun ch{u
Tho I ha n ban chju Ia khoang fho I gIan fo I da ma cong fy cho phop kha ch hang mua
hang nhung chua fhanh foan. Qua fho I ha n nay khoa n no ma khach hang chua fhanh
foan duoc xom Ia no qua han. Mof chnh sach fhay doI fhoI han ban chju co fho Ia mo
rong hoac ruf ngan fhoI ha n ban chju. Chnh sach mo rong fho I han ban chju nha m
muc fIo u fhu hu f fho m khach hang mua chju gop phan fang doanh fhu va sau cung Ia
fang Io I nhuan. Nguoc IaI, mo f chnh sach ru f ngan fhoI ha n ban chju nha m muc fIo u
gIam ky fhu fIon bnh quan, qua do fIof kIom chI ph dau fu vao khoan phaI fhu.
Tho I han ban chju daI hay ngan co fa c dung kch fhch nhu ca u, do do, dan don
gIa fang doanh fhu va IoI nhuan cho cong fy. Maf khac, fhoI ha n ban chju daI hay ngan
co fac dong don ky fhu fIon bnh quan, do do, dan don gIa fang hay gIam khoan phaI fhu
va chI ph dau fu vao khoan phaI fhu. No I chung mo hnh quyof djnh fho I han ban chju
dua fron co so so sanh gIua IoI nhuan fang fhom va chI ph phaf sInh khI mo ro ng fhoI
han ban chju, hoac so sanh gIua fIof kIom chI ph dau fu khoan phaI fhu va IoI nhua n
gIam dI do ruf ngan fho I han ban chju. Nhu da frnh bay frong chuong 3, fhoo Van
Horno va WachovIzc |2001) mo hnh phan fch va ra quyof djnh fhay doI fhoI han ban
chju co fho duoc mo fa fron hnh 5.4 va 5.5 duoI day.
HInh 5.4: Mo hnh quyof djnh mo rong fho I han ban chju

Tang khoan
phai thu
M ro ng th i
han ban chu
Tang chi ph vao
khoan phai thu
Tang li nhuan u bu
ap tang chi ph
khong?
Tang doanh
thu
Tang ky thu
tien b. quan

125
HInh 5.5: Mo hnh quyof djnh ru f ngan fho I han ban chju

Tuong fu nhu mo hnh quyof djnh chnh sach ban chju, mo hnh fhay doI fhoI han ban
chju cung co fho ap dung rong raI doI voI nhung Ioa I hnh co ng fy san xuaf va phan phoI
san pham fhoo cac konh phan phoI qua cac daI Iy va dIom ban hang. o ung dung duo c
mo hnh nay, gIam doc faI chnh can pho I hop voI gIam doc ban hang va cac bo pha n
nghIon cu u fIop fhj uoc Iuong chnh xac cac fhong so dau vao bao gom:
!oc Iuong fy Io fhay doI doanh fhu khI fhay doI fhoI ha n ban chju
!oc Iuong muc fhay doI ky fhu fIon bnh quan khI fhay doI fhoI han ban chju
!oc Iuong muc fhay doI khoan phaI fhu do fac do ng cua ca haI you fo fhay doI
doanh fhu va fhay doI ky fhu fIon bnh quan
!oc Iuong chI ph co hoI cua khoa n phaI fhu.

ua vao ca c fhong so duoc uoc Iuong, gIam doc faI chnh co fho xa c djnh muc fhay do I IoI
nhuan va chI ph. CuoI cung so sanh gIua muc fhay doI IoI nhuan va chI ph do ra quyof
djnh non fhoo duo I chnh sa ch nao. Can Iuu y rang mof chnh sach mo ro ng hay ruf
ngan fhoI han ban chju chI fhch hop frong nhu ng dIo u kIo n va hoa n canh nha f djnh cu a
fhj fruong. KhI fnh hnh fhj fruo ng fhay do I cac fhong so da u va o so fhay do I fhoo va
kof qua Ia chnh sach fho I ha n ban chju kho ng co n phu hop nhu fnh foan ban dau. KhI
ay gIam doc faI chnh can fhu c hIo n IaI quI frnh xom xof va ra quyo f djnh chnh sach
fhoI han ban chju phaI nhu fho nao frong fnh hnh moI.
Giam khoan
phai thu
Rut ngan thi
han ban chu
Tiet kiem chi ph
vao khoan phai thu
Tiet kiem chi ph u
bu ap li nhuan
giam khong?
Giam li
nhuan
Ra quyet nh
Giam doanh
thu
Giam ky thu
tien b. quan

126
Mo hInh quyet d{nh ty le chet khuu
Ty Io chIof khau Ia fy Io phan fra m cua doanh fhu hoac gIa ban duoc khau fru no u nguo I
mua fra fIo n frong fhoI han chIo f khau. Mo f chnh sach vo fy Io chIof kha u co fho Ia
fang hoac gIam fy Io chIof khau frong khI fhoI han chIof khau kho ng doI. Cong fy co fho
fhoo duo I chnh sach fang fy Io chIof kha u nham muc fIou gIam ky fhu fIon bnh qua n,
qua do gIam khoan phaI fhu va fIof kIom chI ph dau fu vao khoan phaI fhu. Nguoc Ia I,
cong fy co fho fhoo duo I chnh sach gIam fy Io chIof kha u nham mu c fIo u fa ng doanh fhu
rong va qua do fang IoI nhuan. Thoo Van Horno va WachovIzc |2001) mo hnh phan fch
va ra quyo f djnh chnh sach fy Io chIof kha u co fho mo fa fron hnh 5.6 va 5.7 duoI day.
HInh 5.6: Mo hnh quyof djnh fang fy Io chIof khau

HInh 5.?: Mo hnh quyof djnh gIam fy Io chIo f kha u

Giam khoan
phai thu
Tang ty le
chiet khau
Tiet kiem chi ph
vao khoan phai thu
Tiet kiem chi ph u bu ap
li nhuan giam kho ng?
Giam li
nhuan
Ra quyet nh Giam doanh
thu rong
Giam ky thu
tien b. quan
Tang khoan
phai thu
Giam ty le
chiet khau
Tang chi ph vao
khoan phai thu
Tang li nhuan u bu ap
tang chi ph khong?
Tang li nhuan Ra quyet nh Tang doanh
thu rong
Tang ky thu
tien b. quan

127
Tuong fu nhu mo hnh quyof djnh chnh sach ban chju va mo hnh fhay doI fhoI han ban
chju, mo hnh fhay doI fy Io chIof khau cung co fho ap dung ro ng raI doI voI nhung IoaI
hnh cong fy san xuaf va phan phoI san pha m fhoo cac konh pha n pho I qua cac daI Iy va
dIom ban hang. o u ng dung duoc mo hnh nay, gIam doc faI chnh ca n phoI hop voI
gIam doc ban hang va cac bo pha n nghIo n cuu fIop fhj uoc Iuong chnh xac ca c fhong so
dau vao bao gom:

!oc Iuong muc fhay doI ky fhu fIon bnh quan khI fhay doI fy Io chIof khau
!oc Iuong chI ph co hoI cua khoa n phaI fhu.

Qua cac fho ng so nay gIam doc faI chnh co fho xac djnh duoc muc do fhay doI cua khoan
phaI fhu, fu do, xac djnh muc fhay doI cua chI ph da u fu vao khoan phaI fhu. Maf khac,
voI fy Io chIof khau dua ra, gIam doc faI chnh co fho xac djnh duo c mu c fhay doI doanh
fhu rong, qua do, xac djnh muc fhay doI IoI nhua n. Cuo I cung, bang vIoc so sanh gIua su
fhay do I chI ph va IoI nhuan, gIa m doc fa I chnh co fho ra quyo f djnh chnh sach fy Io
chIof kha u nao cong fy no n fhoo duo I.

J. Huo ng Jan ung Jung mo bnb EOQ
Mo hnh OQ Ia mo hnh quyo f djnh Iuong daf hang kInh fo, Iuo ng daf hang foI uu sao
cho fong chI ph fo n kho fhap nhaf. Mo hnh nay duoc u ng du ng do xac djnh Iuo ng daf
hang fo I uu doI voI mo f IoaI nguyo n vaf IIo u nao do dua fro n co so cac fhong so sau day:

Muc su dung |S) Ia so Iuong don vj can dung frong mof fhoI ky nhaf djnh.
ChI ph da f hang |O) Ia chI ph phaf sInh IIon quan don vIoc daf hang nhu chI ph
fhu fuc gIa y fo, kIom nhan hang hoa. ChI ph nay co djnh baf chap quI mo daf
hang nhIou hay f va chI ph daf hang cho mof fho I ky nao do bang chI ph moI
Ian da f ha ng nhan voI so Ian da f hang.
ChI ph duy fr fon kho don vj |C) Ia chI ph pha f sInh nhu Iuu kho, bao hIo m, va
chI ph co ho I do duy fr fo n kho. CIa su chI ph duy fr fon kho don vj co djnh
frong mof fho I ky nao do, do do , fong chI ph duy fr fon kho frong ky bang chI
ph duy fr fo n kho don vj nhan voI so Iuong fo n kho bnh quan frong ky do.


128
Vo I cac fho ng so dau vao mo fa fron day, nhu da frnh bay frong chuong 3, mo hnh
Iuo ng daf hang kInh fo cho phop xac djnh duoc Iuong daf hang fo I uu Ia Q` xac djnh
C
OS
Q
2
* = |5.1)
o co fho u ng du ng mo hnh nay vao fhu c fIon gIam doc cong fy can Iuu y nhung van do
sau day:

Ra soaf IaI danh mu c hang fon kho bao gom fo n kho nguyon IIou, nhIon IIo u, vaf
IIou chnh va vaf IIou phu xom IoaI fon kho nao fhch hop voI mo hnh nay. No I
chung mo hnh Iuong daf hang kInh fo chI fhch hop voI IoaI hang fon kho na o co
nhu cau xac djnh chac chan va kha nang cung ung cua nha cung cap co fho dap
ung ngay Iap fuc.
CIam doc faI chnh ca n ko f hop voI gIam doc san xuaf va cac bo phan ko hoach do
uoc Iuong chnh xac muc su dung fon kho |S), Ia so Iuong don vj fon kho can dung
frong mof fhoI ky hoach djnh.
CIam doc faI chnh ca n ko f hop voI bo phan phu frach mua hang, cung ung vaf fu,
va phong ko foan do uoc Iuong chnh xac faf ca cac muc chI ph phaf sInh moI
Ian da f ha ng |O).
CIam do c faI chnh ca n phoI hop voI bo pha n ko foa n va quan Iy kho do uoc Iuong
chnh xac faf ca nhung chI ph phaf sInh IIon quan don duy fr fon kho fnh ra
cho mo I don vj fon kho |C).

CIam doc faI chnh co fho su du ng bang fnh xcoI do fa p hop du IIou va fnh foan faf ca
cac fhong so nay. Sau do caI co ng fhuc fnh Q` dua vao cac fhong so vua xac djnh va Iuu
bang fnh do phuc vu cho vIoc pha n fch cung nhu fnh foan cho ky ko hoach fIop fhoo.

c. Huo ng Jan ung Jung mo bnb DCF
Mo hnh CI co fon goI day du Ia mo hnh chIof khau dong fIon, no duoc xa y dung dua
fron non fa ng cua khaI nIom fhoI gIa fIon fo va quan ho gIua IoI nhuan va ruI ro nhu da
duoc frnh bay chI fIo f frong chuong 2. o do dang hnh dung va fIon ung dung, mo f
cach fo ng quaf mo hnh CI co fho duoc mo fa fron hnh vo 5.8 duoI day:

129
HInh 5.8: Mo fa mo hnh chIo f khau dong fIon |CI)
0 1 2 3 4 n 1 n

1
1
) 1 ( k
CF
+

2
2
) 1 ( k
CF
+

3
3
) 1 ( k
CF
+

4
4
) 1 ( k
CF
+

..
..
1
1
) 1 (

+
n
n
k
CF

n
n
k
CF
) 1 ( +

Nhu da frnh bay frong chuong 3, mo hnh CI co fho bIou dIo n duoI da ng bIou fhu c
foan hoc nhu sau:
+
=
+
+
+
+ +
+
+
+
+
+
=
n
t
t
t
n
n
n
n
k
CF
k
CF
k
CF
k
CF
k
CF
k
CF
PV
0
1
1
2
2
1
1
0
0
) 1 ( ) 1 ( ) 1 (
....
) 1 ( ) 1 ( ) 1 (
|5.2), frong do CI
f

Ia ngan Iuu ky vong so co duo c frong fuong IaI, k Ia suaf chIof kha u dung do chIof kha u
ngan Iuu vo hIon gIa, va n Ia so fhoI doan cua fhoI ky hoach djnh.
Nhu da chI ra frong chuong 3, mo hnh CI co fho u ng dung ro ng raI frong nhIou
IoaI quyof djnh faI chnh cong fy, dac bIof Ia quyof djnh dau fu. Cu fho duoI day Ia
nhung pha m vI co fho ung du ng mo hnh CI:
jnh gIa fa I san, bao gom fa I san hu u hnh va faI san fa I chnh, do ra quyof djnh
co mua hay ban fa I sa n do
Phan fch, danh gIa va ra quyof djnh co dau fu hay khong vao mof du an dau fu
Phan fch, danh gIa va ra quyof djnh non mua hay fhuo mof faI san co djnh.
Phan fch, danh gIa va ra quyof djnh no n mua hay kho ng mua mo f doanh nghIop.
k
CI
0
CI
1
CI
2
CI
3
CI
4
CI
n-1
CI
n


130
o ung dung duoc mo hnh CI, no I chung gIam doc faI chnh ca n chu y fhuc hIon cac
buoc sau day:

Thu nhaf Ia uoc Iuong chnh xac ngan Iuu qua cac fho I doan fu 0 do n n
Thu haI Ia uoc Iuo ng chnh xac suaf chIo f khau k dung Iam co so do xac djnh hIon
gIa cua ngan Iuu o fhoI dIom 0
Thu ba Ia nhap cac fho ng so vua uoc Iuo ng vao bang fnh xcoI
Thu fu Ia su du ng ham faI chnh do xac djnh PV hay NPV fuy fhoo mu c fIo u phan
fch.
Thu nam Ia ra quyo f djnh dua va o kof qua PV hay NPV vua xac djnh.

Toan bo ca c buoc fIon hanh nay fruoc fIon duoc mo fa fron hnh vo 5.9, sau do so duoc cu
fho va chI fIof hoa fung buoc nham gIup cho gIam doc fa I chnh do dang ung dung.

HInh 5.9: Cac buoc fIon hanh khI ung dung mo hnh CI

Qua hnh vo 5.9 gIam doc faI chnh co fho do dang hnh dung nhu ng cong vIo c mnh so
Iam khI ung dung mo hnh CI. Trong foan bo cac buoc fIon hanh nay, haI buoc dau Ia
quan fro ng nhaf co fac du ng quyo f djnh do n vIoc u ng dung chnh xac mo hnh. Cac buoc
con IaI chI Ia van do ky fhua f, co fho fhu c hIon do dang va chnh xac nho su ho fro cua
bang fnh xcoI. o vay, o day chI huo ng dan fhu c hIo n chI fIo f doI voI haI buoc da u.
Nhan dang va c lng chnh
xac ngan lu CF
0
en CF
n

Nhan dang rui ro va c lng
chnh xac suat chiet khau k
Nhap cac thong so va c lng
vao bang tnh Excel
S dung ham tai chnh e xac
nh PV hoac NPV
Ra quyet nh

131
oc luong ngun luu
VIoc ung dung mo hnh CI do djnh gIa fa I san hoac phan fch va ra quyof djnh da u fu
du an co chnh xac hay khong phu fhuoc raf Ion vao vIoc uoc Iuong ngan Iuu. oI voI
nhung faI san hoac du an ma ngan Iuu ky vong fuong doI chac chan fh vIoc uoc Iuong
ngan Iuu frong fuong IaI fro no n do dang va co do chnh xac cao. Chang han, ngan Iuu
fhu duoc fu fIon IaI hang nam cua mof fraI phIou kho bac co monh gIa 100 frIou dong,
fho I han 5 nam, fra Ia I hang nam voI IaI sua f Ia 8% Ia mof ngan Iuu gan nhu chac chan.
So voI ngan Iuu phaf sInh cua vIoc mua fra I phIou, nga n Iuu co duoc fu hoa f dong kInh
doanh xo faxI khong chac chan va kho uoc Iuong hon, v doanh fhu va chI ph frong
fruong hop nay phuc fap va baf o n hon. So voI hoaf dong kInh doanh xo faxI, ngan Iuu
co duoc fu vIoc dau fu vao mof nha may cho bIon va xuaf khau fhuy san cang phuc fap va
kho uoc Iuong hon nua.
Tu nhu ng phan fch fron, khI ung dung mo hnh CI doI voI nhu ng du an phu c
fap, fruoc fIo n gIam doc faI chnh can Iuu y don vIoc khao saf fhj fruong va fhu fhap
nhung fho ng fIn ca n fhIof do Iam co so xac djnh ca c fhong so can fhIof phuc vu cho vIoc
uoc Iuong ngan Iuu. Ko don, co fho chIa vIo c uoc Iuo ng ngan Iuu ra fhanh:

!oc Iuong ngan Iuu o fho I dIom hay gIaI doan dau fu
!oc Iuong ngan Iuu o gIaI doan hoaf dong cua du an
!oc Iuong ngan Iuu khI kof fhuc du an.

CuoI cung do fIon Iuong duoc mu c do chnh xac cua nga n Iuu co fho su dung mof so co ng
cu phan fch nhu phan fch do nhay, phan fch fnh huo ng va phan fch mo phong fhoo
muc do fhay doI cua ca c fho ng so Iam co so uo c Iuong ngan Iuu.

oc luong suut che t khuu
NgoaI vIoc uoc Iuo ng ngan Iuu nhu vua frnh bay, do co fho u ng du ng duoc mo hnh CI
gIam doc faI chnh con phaI uoc Iuong duoc suaf chIof k Iam co so do xac djnh hIon gIa
cua ngan Iuu. Sua f chIof khau k o day chnh Ia fy sua f IoI nhuan ma nha dau fu doI ho I
khI dau fu vao faI san hoac du an ma chung fa dang xom xof. Vo Iy fhuyof, co ba cach
uoc Iuong suaf chIo f khau k, nhu duoc frnh bay frong phan c cua muc 2.2.3 cua chuong
3, bao gom:

132
Su dung mo hnh CAPM
Su dung mo hnh fang fruong co fuc
Su dung fy suaf Io I nhuan phI ru I ro co ng fhom pha n bu ru I ro cua du an.

Trong ba cach nay, ca ch fhu nha f va cach fhu haI cho phop xac djnh k chnh xac hon
cach fhu ba, nhung IaI khong fho ap dung frong dIo u kIo n fhj fruo ng faI chnh chua pha f
frIon. V fho, fhuc fo f khI cach fhu nha f va fhu haI duoc ap dung ma fhay vao do Ia su
dung IaI suaf ngan hang Iam sua f chIof kha u. Su fhay fho nay vo fnh bo qua vIo c xom
xof moI quan ho gIua IoI nhua n va ru I ro, mof mo I quan ho quan frong, nhu da frnh bay
frong chuong 2, Ia mo f frong nhu ng non fang Iy Iuan ca n ban cua faI chnh co ng fy.
Mau fhuan Ion khI uoc Iuong sua f chIo f khau fron fhuc fo Ia nhu ng phuong phap
co co so khoa hoc fh khong du dIo u kIo n ap du ng o VIof Nam, frong khI nhu ng phuong
phap co fho ap dung fh IaI fhIou co so khoa hoc. o dung hoa va gIaI quyo f mau fhuan
nay, gIam doc faI chnh co fho su dung ca ch fhu ba, fu c Ia uoc Iuo ng suaf chIof kha u
bang cach su du ng fy suaf IoI nhuan phI ruI ro co gIa fang fhom phan bu ruI ro xof cu
fho cho fu ng IoaI faI san hay du an. Cach nay ro rang Ia co xom xof don quan ho gIua IoI
nhuan va ruI ro. Maf khac, no kha fhI v fro n fhu c fo chu ng fa co fho su du ng IaI suaf
fn phIou kho bac, duo c xac djnh fhong qua dau fha u, nhu Ia fy suaf Io I nhua n phI ruI ro
Iam can cu xac djnh suaf chIof khau k. Van do con IaI Ia dua vao kInh nghIo m cua nha
quan Iy do uoc Iuong phan bu ruI ro fhch hop cho fung IoaI faI san hoac du an.

j. Huo ng Jan ung Jung mo bnb CAPM
Nhu vua frnh bay, mo hnh djnh gIa faI san von |CAPM) co fho ung dung do uoc Iuo ng
suaf chIo f khau mof cach co ca n cu khoa ho c. Tuy nhIo n, fro n fhu c fo mo hnh nay kho
co fho ung dung duoc frong dIou kIo n fhj fruo ng faI chnh chua pha f frIo n cua VIo f Nam.
Phan nay so xom xof Iam fho nao do co fho u ng dung duoc mo hnh CAPM.
Nhu da duoc do cap frong chuong 3, mo hnh djnh CAPM cho rang suaf sInh IoI
hay fy suaf IoI nhuan ky vong cu a mof khoa n dau fu va o mof faI san hay du an nao do
phu fhuoc vao nhu ng you fo sau day:
IaI sua f phI ruI ro, R
f

IaI suaf don bu ruI ro fhj fruong |rIsk promIum), |R
M
R
f
)

133
Ru I ro ho fhong cua fa I san dau fu so voI ruI ro bnh quan cua fhj fruong, duoc goI
Ia ho so bofa,
.

Suaf sInh IoI ky vong cua nha da u fu vao mof faI sa n |faI sa n o day co fho Ia fraI phIo u,
faI san hu u hnh, mof cong fy, hay mof du a n..) Ia R
voI ho so bofa fuong ung

,
duoc

xac djnh fhoo mo hnh CAPM nhu sau:
R
= R
f
+ |R
M
R
f
)

|5.3)
Mo hnh na y dung do xac djnh fy suaf IoI nhuan ky vong khI dau fu vao mof faI san hay
mof du a n nao do. Ca n Iuu y mo hnh CAPM duoc phaf frIon bo I WIIIIam Sharpo dua
fron co so nhung gIa djnh sau:

Thj fruo ng von Ia hIou qua o cho nha dau fu duoc cung cap fhong fIn day du, chI
ph gIao djch khong dang ko, khong co nhu ng han cho dau fu, va kho ng co nha
dau fu nao du Ion do a nh huo ng don gIa ca cua mo f Ioa I chung khoan nao do. No I
khac dI, gIa djnh fhj fruong von Ia fhj fruong hIou qua va hoan hao.
Nha dau fu ky vong nam gIu chu ng khoan frong fho I ky mof nam va co haI co ho I
dau fu: da u fu vao chu ng khoan khong ruI ro va dau fu vao danh muc co phIo u
fhuong fro n fhj fruo ng.

Tu cong fhuc xac djnh fy suaf Io I nhuan ky vong va nhung gIa djnh cua mo hnh CAPM
co fho fha y rang frong dIo u kIo n hIon faI cua VIo f Nam chua fhch hop cho vIoc u ng
dung mo hnh CAPM. Tho nhung frong fuong IaI, can phaI Iam g do co fho ung dung
duoc CAPM7 Nhung cong vIoc can Iam do co fho ung du ng duo c CAPM cu fho Ia:

Thu nha f, cong khaI hoa va mInh bach hoa fhong fIn cung vo I vIoc fhao do bof
nhung rao can cho nha dau fu do dan dan gIa fang muc do hIo u qua va hoan hao
cua fhj fruong.
Thu haI, fhuc day nhanh hon nua fIon frnh co pha n hoa va nIom yof co ng fy co
phan fro n fhj fruong chu ng khoa n do som hnh fha nh danh muc dau fu du su c daI
dIo n cho fhj fruong. HIo n nay, moI co khoang 24 cong fy duoc nIom yof, chua fho
nao daI dIon cho danh muc dau fu fhj fruong.

134
Thu ba, sau fhoI gIan hnh fhanh va phaf frIo n fo I fhIo u Ia nam nam can co mof
cong fy djch vu fho ng fIn dung ra fhu fhap, xu Iy fhong fIn do xac djnh va cong
bo ho so bofa.
Thu fu, can fo chuc fhuong xuyon va cong bo rong raI fhong fIn vo cac cuoc dau
fhau fn phIou kho bac, qua do co co so xac djnh fy suaf IoI nhua n phI ru I ro.

Nhung vIoc Iam fron day co fac dung haI ma f. Mof maf Iam cho dIo u kIo n fhj fruo ng faI
chnh VIof Nam phaf frIo n fIo n dan don muc hIo u qua manh hon, fhch hop hon cho vIo c
ung dung CAPM. Maf khac, fao ra duoc nhu ng fIon do cho vIoc xa c djnh cac fhong so ma
mo hnh CAPM you cau nhu fy suaf IoI nhuan phI ruI ro, fy suaf IoI nhua n fhj fruo ng va
ho so bofa. Co nhu vay, moI u ng dung duoc CAPM vao fhuc fIo n cu a VIo f Nam.

g. Huo ng Jan ung Jung mo bnb Jjnb gia tra i pbic u
Mo hnh djnh gIa fraI phIou chI Ia mof fruo ng hop u ng dung cu fho cua mo hnh CI va
CAPM. Nho CAPM co fho xac djnh duoc fy suaf IoI nhuan ma nha dau fu doI hoI khI
mua fraI phIou. Nho CI co fho chIof khau ngan Iuu co duoc fu vIoc mua fraI phIou vo
hIon faI do xac djnh gIa cua fraI phIou. Tu do, gIam do c faI chnh co fho ra quyo f djnh
mua hay ban fraI phIou.
Mo hnh djnh gIa fraI phIou co fho u ng du ng do phan fch va ra quyof djnh da u fu
vao faI san faI chnh, khI mua fraI phIou. NgoaI ra, no cung co fho ung dung do ra quyof
djnh vo chI ph huy dong von bang cach phaf hanh fraI phIou. Mof fraI phIo u khI pha f
hanh hoac xom xof da u fu bao gIo cu ng co nhung fhong fIn sau:

Mo nh gIa |M)
Tho I han |n) fnh fhoo nam
IaI sua f duoc cong bo |I) fnh fhoo %/nam
Phuong fhu c fra IaI, co fho Ia fra IaI djnh ky |hang nam hoac djnh ky sau fha ng)
hoac kho ng fra IaI djnh ky.

ua vao nhu ng fhong fIn nay co fho uoc Iuong duoc chnh xac ngan Iuu cua fraI phIo u.
Van do co n IaI cua vIo c djnh gIa Ia xac djnh fy suaf Io I nhua n doI ho I khI mua fraI phIo u

135
dung Iam suaf chIof khau do fnh hIon gIa. Io u nay da duoc huong dan khI ung du ng
mo hnh CI va CAPM.

b. Huo ng Jan ung Jung mo bnb GorJon
Mo hnh Cordon do Myron J. Cordon pha f frIo n dua fro n co so ung dung mo hnh CI.
Co fho noI mo hnh Cordon Ia mof fruo ng hop ung dung cu fho cua mo hnh CI vao
vIoc djnh gIa co phIou pho fho ng co foc do fa ng fruong co fuc bang khong. Nhu da frnh
bay, mo hnh CI co fho u ng du ng do djnh gIa faI san faI chnh. O day faI san faI chnh
cu fho Ia co phIou pho fhong. Thoo CI, gIa mof faI san duoc quyof djnh boI ngan Iuu do
faI san do fao ra. O da y no u nha dau fu mua co phIou pho fho ng va gIu no do nhan co fuc
fh nga n Iuu fao ra fu co phIo u chI co co fu c hang nam. o vay, ung dung mo hnh CI
chu ng fa co gIa cua co phIou pho fhong duo c quyof djnh boI cong fhuc sau:

frong do
f
|f= 1, 2, 3, n) Ia co fuc o nam f va k
o
Ia Ia IoI nhuan ma nha da u fu doI hoI
khI mua co phIo u. Vo Iy fhuyo f, day chI Ia mof kIo u ung dung mo hnh CI. Trong co ng
fhuc djnh gIa fron, do co fho quyo f djnh duo c gIa co phIou chung fa phaI bIof duoc dong
fhaI bIon dong cua co fu c nhu fho nao. o Ia m dIo u do Cordon gIa djnh rang co fu c fa ng
fruong voI fy Io kho ng doI g. Nho gIa djnh nay, nhu da frnh bay frong chuong 3, cong
fhuc 5.4 co fho vIo f Ia I fhanh:
V =
1
/ |k
o
g) |5.5).

Co ng fhu c 5.5 chnh Ia mo hnh Cordon du ng do djnh gIa co phIou pho fho ng co fo c do
fang fruong co fuc Ia g khong doI. Mo hnh Cordon co uu dIom Ia ra f don gIa n va do hIou
nhung kho ng phu hop khI ung du ng fron fhu c fIo n. Xo f vo fhu c fIo n, kIou u ng dung nay
chua phu hop v fhu c fIo n chang co co phIo u nao fang fruong maI maI voI fo c do g khong
doI. Thu c fo cho fhay rang co phIou fhuo ng fang fruong voI foc do khong do I hoac xom
nhu kho ng doI frong mof gIaI doan ngan nao do, sau do foc do fang fruo ng co fuc Ia I
fhay doI. Io u nay co nghIa Ia mo hnh Cordon phaI co nhu ng dIo u chInh fhch hop moI
co fho ung dung frong fhuc fIon.
(5.4)
) 1 ( ) 1 (
...
) 1 ( ) 1 (
1
2
2
1
1
+
=
+
+ +
+
+
+
=
t
t
e
t
e e e
k
D
k
D
k
D
k
D
V

136
o co fho ung dung mo hnh Cordon, chu ng fa quan saf va chIa foc do fang
fruong co fuc ra fha nh nhIou mu c khac nhau fuy fhoo fung gIaI doan. CIaI doan dau co
fu c fang fruong vo I fo c do g
1
, sau do Ia g
2
, g
3
, va gIaI doan sau cung co fho xom foc do
fang fruong co fuc Ia khong doI. Chang ha n, no u mof co phIo u nao do co co fuc fang
fruong gIaI doan dau Ia g
1
va gIaI doan sau Ia g
2
khong doI fh mo hnh djnh gIa co phIo u
nay nhu sau:

Trong mo hnh nay co fho ung du ng CI cho gIaI doan dau va Cordon cho gIaI doan sau.
Tuong fu co fho mo rong ra cho fruong hop foc do fang fruong co fuc fhay doI qua 3, 4
|hoac nhIo u hon nua) gIaI doan. V du co phIo u A hIo n fra co fuc 2$, foc do fa ng fruong
co fu c frong 5 nam fo I Ia 10%, sau do Ia 6% cho nhu ng nam fIo p fhoo. No u nha da u fu
doI hoI Io I nhua n Ia 14% fh gIa co phIou so Ia bao nhIo u7

Hen gu cuu co tuc nhun duo c trong 5 num duu

Hen gu co tuc nhu n duoc tu num thu 6 tro ve suu

CIa co phIou V = V
1
+ PV|V
2
) = 8,99 + 42,63|PVII
14%,5
)
= 8,99 + 42,63|0,519) = 31,12$

Vo nguyo n fac, du co phIou co fo c do fang fruo ng fhay doI mo hnh Cordon van co fho
ung dung duoc bang cach chIa vIoc djnh gIa co phIou ra fung gIaI doan. Cac gIaI doan
dau, co fu c fang fruong voI foc do khac nhau, co fho ung dung mo hnh CI do djnh gIa

+ =
=
+
+
+
+
+
=
1
2
1
1 0
1
1
1
1
) 1 (
) 1 (
) 1 (
) 1 (
t t
t
e
t t
t
t
t
t
e
t
k
g D
k
g D
V
$ 99 , 8
) 14 , 0 1 (
) 10 , 0 1 ( 2
) 1 (
) 1 (
5
1 1
1 0
1
1
=
+
+
=
+
+
=

= = t
t
t t
t
t
e
t
k
g D
V
) ( ) 1 (
) 1 (
) 1 (
) 1 (
2
6
6
5
2 5
1
2
2
1
1
1
g k
D
k
g D
k
g D
V
e t
t
e
t
t t
t
e
t t
t
=
+
+
=
+
+
=

=

+ =
63 , 42
06 , 0 14 , 0
) 06 , 1 ( ) 1 , 1 ( 2
) (
) 1 ( ) 1 (
) (
) 1 (
) (
5
2
2
5
1 0
2
2 5
2
6
2
=
+ +
=
+
=
=
g k
g g D
g k
g D
g k
D
V
e e e

137
cho gIaI doan nay, gIaI doan sau cung co fho u ng du ng mo hnh Cordon. CIa co phIou Ia
fo ng hIo n gIa cua fu ng gIaI doan. Cach Iam nay phu ho p voI fhuc fIon nhung co ng vIoc
fnh foan fro non raf phuc fap. Tuy nhIon, chu ng fa co fho do dang vuof qua su phuc fap
nay nho vao su ho fro cua xcoI.

5.2.2 Huong dun ung dung cuc mo hInh trong quyet d{nh quun he guu ch phI
ben do vu ch phI co d{nh

Trong phan 5.2.1 da huo ng dan cach su du ng cac mo hnh frong quyof djnh dau fu. Ko f
qua cua vIo c ung dung cac mo hnh nay cung cap cho gIam doc faI chnh co so do ra
quyof djnh co da u fu hay khong dau fu vao faI san Iuu dong hoac faI san co djnh. a u fu
vao fa I sa n Iuu dong fhuong da n don ko f qua Ia fa ng chI ph bIo n do I |bIo n ph) frong khI
dau fu vao faI san co djnh fhuong Iam gIa fang chI ph co djnh |djnh ph). Iou nay
khIon cho gIam doc fa I chnh IaI phaI doI maf fruoc mo f quyof djnh nua Ia non cho n gIa I
phap nao gIua haI gIaI phap: |1) gIaI phap dau fu khIon cho bIo n ph fang va |2) gIaI
phap dau fu khIon cho djnh ph fang.
Chang han, cong fy xom xof co non dau fu mo f may phan IoaI fom frong day
chuyon san xuaf hay su dung Iao do ng do phan IoaI fhu co ng. o fra IoI ca u hoI nay,
gIam doc faI chnh fIon hanh phan fch IoI ch va chI ph gIua haI phuong a n. Phuong an
su du ng Iao dong fhu cong so Ia m cho bIon ph gIa fang frong khI phuong an su dung
may Iua fo m fhay cho Iao dong so Iam cho djnh ph gIa fang. Nhung ca haI phuong an
nay nhn chung do u Ia m cho san Iuong fIo u fhu fa ng va kof qua Ia doanh fhu fang, do do,
gop phan fang Io I nhuan. Tuy nhIon, su gIa fang san Iuo ng fIo u fhu co du bu da p cho mu c
fang chI ph va kof qua Ia co Io I nhua n hay khong con fuy fhuoc vao quan ho gIua chI ph
bIon doI va chI ph co djnh.
Mo hnh phan fch hoa von, nhu da frnh bay frong chuong 3, cho phop chung fa
gIaI quyof van don nay. Trong mo hnh phan fch hoa von chung fa co cac bIon so sau
day:

IT = IoI nuan fruoc fhuo va IaI |IoI nhuan hoaf dong)
P = don gIa ban
V = bIo n ph don vj

138
|P V) = IaI gop
Q = so Iuo ng san xua f va fIo u fhu
I = djnh ph
Q
= so Iuong hoa von

O dIom hoa von fh doanh fhu bang chI ph va IT bang 0. o do: PQ
= VQ
+ I
hay |P V)Q
= I. Tu day suy ra: Q
= I/ |P V). Nou san Iuong fIo u fhu Q > Q

fh Q > I/|P V) => QP QV > I hay QP |QV+I) > 0 => IT > 0. Kof qua Ia cong
fy co duo c IoI nhuan hoaf do ng IT. Nguoc IaI, no u Q < Q
fh Q < I/|P V) => QP

QV I < 0 => QP |QV+I) < 0 hay IT < 0 . Ko f qua Ia IoI nhua n hoa f dong cua cong
fy am, fuc Ia cong fy bj Io. Nhu vay, fn hIo u gIup gIa m doc fa I chnh ra quyof djnh Iu a
cho n phuong an na o gIua haI phuong an 1 va 2 nhu vua no u fro n co fho fom fa f nhu sau:
Nou Q > Q
fh chon phuong a n dau fu Iam cho djnh ph fang

Nou Q < Q
fh cho n phuong an dau fu Iam cho bIo n ph fang, frong do Q
xac
djnh fhoo cong fhuc Q
= I/|P V) .
Ko f qua phan fch hoa von co fho mInh hoa bang hnh 5.10 duoI day cho fIon fhoo doI va
gIup gIam doc faI chnh co fho ra quyof djnh cach pha n fch dua vao hnh vo.
HInh 5.10: Phan fch hoa von

So l ng sa n xuat va tieu thu
Doanh thu va chi ph (1000$)
1000 2000 3000 4000 5000 6000 0
50
100
150
200
250
300
nh ph
Bien ph
Doanh thu
Tong chi ph

139
5.2.3 Huong dun ung dung cuc mo hInh quyet d{nh nguon von

6.2.J.1 Huo ng Jan ung Jung mo bnb quyct Jjnb nguon tai tro ngan ban

Nguo n faI fro ngan ha n Ia nhung nguo n faI fro cong fy co fho huy dong dua vao su dung
frong mof khoang fhoI gIan ngan han duo I mof nam. Nguo n faI fro nay dung do dau fu
vao faI san Iuu dong, bao gom fIon cho gIao djch; khoan phaI fhu va fo n kho. Nhn vao
bang can doI faI sa n cua co ng fy, chu ng fa co fho fhay nguon faI fro ngan han fhuong
bao gom cac nguon sau: phaI fra nguoI ban, vay ngan han ngan hang, vay ngan han
khac, va cac khoan phaI fra khac. Cac quyof djnh Iua chon nguon faI fro ngan han co
fho fom fa f fron hnh 5.11.
HInh 5.11 : Cac quyo f djnh Iua chon nguo n faI fro nga n han

No ngan han phaI fra Ia Ioa I no co fhoI han duo I mof nam. Cong fy fhuong su dung Ioa I
no nay do faI fro cho vIoc dau fu vao fa I sa n Iuu dong. Trong vIoc Iu a cho n nguon faI fro
ngan han, gIam doc faI chnh fhuong ban khoan gIua Iua chon: vay hay Ia su dung fn
dung fhuong maI, va gIua vay ngan hang hay Ia phaf hanh fn phIou cong fy.

a. Vay bay /a su Jung tin Ju ng tbuong mai:

Tn du ng fhuong maI Ia cac khoan fn du ng phaf sInh frong quan ho mua chju hang hoa.
No chnh Ia cac khoan phaI fra nha cung cap. Cong fy co fho fa n dung nguo n von ngan
han nay fhay cho nguon von vay ngan han fu ngan hang hoac fu fhj fruong fIon fo. Van
do daf ra Ia khI nao non vay va khI nao non su dung nguon faI fro fu nha cung cap7 Non
Nhu cau von
ngan han
Vay ngan
han
Tn dung
thng mai
Vay ngan han
ngan hang
Phat hanh tn
phieu cong ty
Cho n loai na o?
Cho n loai na o?

140
nho rang faI fro fu nha cung ca p kho ng phaI Ia nguon faI fro mIon ph, chI ph cua no
ngam djnh frong gIa ban hang hoa. V du nha cung ca p ban chju hang hoa cho cong fy
frj gIa 100 frIou dong fhoo dIou khoan 2/10 nof 30, co nghIa Ia cong fy duoc mua chju
frong vong 30 ngay, nou fra frong vong 10 ngay so duoc chIo f khau 2%. VoI dIo u khoa n
ban chju nay cong fy phaI quyo f djnh Iua chon: |1) Iay chIof kha u 2% va bo qua khoang
fhoI gIan faI fro fhuong maI 20 ngay fhay vao do bang khoan vay khac, |2) bo qua chIof
khau 2% do Iay khoan faI fro fhuong maI frong vong 20 ngay.

Lu y chet khuu

Bo chet khuu

Nou Iay chIof khau fh cong fy phaI fra 98 frIou vao ngay fhu 10 va, do do, duoc IoI ch
Ia 2 frIo u dong va bo qua khoan faI fro fhuong maI frj gIa 98 frIou frong khoang fhoI
gIan Ia 20 ngay. Cong fy co fho vay ngan hang voI IaI suaf 1%/ fhang hay 12%/nam do
fra cho nguoI ban va Iay chIof khau 2% frj gIa hoa don. Chung fa co fho su du ng mo
hnh chIo f khau dong fIon voI suaf chIof khau bang 12%/nam hay 1%/fhang do quI doI so
fIon 100 frIou dong vo hIon gIa faI fhoI dIom ma cong fy phaI fra fIon nou chon phuong
an Iay chIof khau. HIon gIa PV|100) = 100/1+|0,12 x 20/365)|= 99,35 frIou dong. Nhu
vay fhaf ra chI ph do fhay fho khoan fn dung fhuong maI nay bang chI ph vay von Ia
100 99,35 = 0,65 frIou dong frong khI IoI ch nou Iay chIof khau Ia 2 frIou dong. o do,
cong fy non Iay chIof khau, fuc Ia non dI vay fhay v su dung fn dung fhuong maI.

b. Vay ngan bang bay /a pbat banb tin pbicu cong ty:

Mof khI da quyof djnh cong fy non dI vay fhay v su dung fn dung fhuong maI, buoc fIop
fhoo Ia cong fy quyo f djnh non vay ngan hang hay Ia vay fron fhj fruong fIon fo bang
cach pha f hanh fn phIou cong fy |commorcIaI papor). Tn phIo u cong fy Ia gIay chu ng
nhan no ngan han do cong fy pha f hanh do huy dong von ngan han bu dap cho fhIo u hu f
fIon fam fhoI. VIoc Iua chon gIua vay ngan hang hay Ia vay fron fhj fruong fIon fo dua
fron co so so sanh chI ph cua haI IoaI vay nay. ChI ph vay ngan hang bao gom IaI va
30 0 10 20
98
30 0 10 20
100

141
chI ph gIao djch frong khI chI ph vay fron fhj fruong fIon fo bao gom IaI va chI ph
phaf hanh. Mo hnh chIo f kha u do ng fIo n cung co fho su dung frong fruong hop nay.

Vuy ngun hung) (thung)

Vuy th{ truong ten te (thu ng)

Trong fruong hop vay ngan hang, cong fy so nhan mof so fIon Ia P o hIon faI va sau nay
hoan fra Ia I ngan hang mof so fIon Ia IV Ion hon P. ChI ph cho khoan vay nay fnh
fhoo nam Ia:
n P
P FV
i
360

= |5.6), frong do n Ia so ngay cua fhoI han vay.

Trong fruong hop vay fhj fruong fIon fo, cong fy so phaf hanh mof fn phIou cong fy co
monh gIa Ia Par va ban ra fhj fruong voI gIa ban ro ng sau khI fru chI ph phaf ha nh Ia
PP, chI ph huy dong von fron fhj fruong fIon fo fnh fhoo nam so Ia :

n
360
x
PP
PP Par
Y
cp
= |5.7)

Vo I haI mo hnh xac djnh chI ph fron day, vIo c Iua chon gIua vay ngan hang hay Ia phaf
hanh fn phIou chI co n Ia chuyon so sanh gIua Y
cp
va I xom phuong an nao co chI ph nho
hon fh cho n phuong a n do.

6.2.J.2 Huo ng Jan ung Jung mo bnb quyc t Jjnb nguon tai tro Jai ban

Nhu da do cap frong phan quyof djnh da u fu, mof khI cong fy xom xof va ra quyof djnh
dau fu vao mof du a n nao do fh van do fIop fhoo Ia quyof djnh no n su du ng nguo n vo n
nao do dau fu. Cha ng han co ng fy dang xom xof mof du an dau fu mo rong quy mo san
xuaf kInh doanh va can mof kho I Iuong von Ia 20 fy dong. CIam doc fa I chnh Ia nguoI
phaI xom xof Iam sao do huy do ng duoc kho I Iuong von nay. Tho ng fhuo ng cac phuong
3 0 1 2
P
3 0 1 2
Par
FV
PP

142
an huy dong von duoc dua ra: |1) vay no daI han, |2) phaf hanh co phIou uu daI, va |3)
phaf ha nh co phIou pho fho ng do huy dong fhom von co phan. Van do daf ra Ia gIam do c
faI chnh non chon phuong an nao7 Phuong an nao cung co Io I ch va maf fraI cua no.
IoI ch cua phuong an su dung no vay Ia fIof kIom duoc fhuo do IaI vay Ia khoan
chI ph duoc khau fru fruoc khI fnh fhuo va IaI vay Ia IoaI chI ph co djnh non sau khI
fru chI ph IaI vay phan IoI nhuan con IaI so fhuoc vo co dong. Tuy nhIon, maf fraI cua
vIoc su dung no vay Ia Iam gIa fang fy so no khIon cho ruI ro va chI ph pha san gIa
fang. Maf khac no u IoI nhuan gIa fang fu du an kho ng du bu chI ph Ia I vay fh IoI
nhua n cua cong fy noI chung gIam.
Io I ch cua phuong a n su dung vo n co phan Ia gIam doc faI chnh khong phaI chju
ap Iuc hoan fra von goc va IaI vay va duoc chu dong frong vIoc fm kIom nguon von.
ThIo f haI cua phuong an nay Ia cong fy maf dI phan fIo f kIo m fhuo co duoc fu IaI vay. So
voI phuong an su dung von co pha n pho fhong, phuong a n su dung von co phan uu da I co
IoI ch o cho co fuc danh cho co phan uu daI co djnh non sau khI fra co fuc phan Io I
nhua n con IaI so fhuoc vo co dong nam gIu co phIou pho fhong.
Phan fch quan ho gIua IoI nhua n hoaf dong IoI nhuan fruo c fhuo va IaI |IT)
va IoI nhua n fro n von co phan |PS) Ia phuong fIo n gIup gIam doc faI chnh co fho ra
quyof djnh frong fruo ng hop nay. Phan fch quan ho IT-PS Ia phan fch su anh
huo ng cua nhung phuong an fa I fro kha c nhau doI voI IoI nhua n fron co phan. Tu su
phan fch nay, chu ng fa so fm mof dIom bang quan |IndIfforonf poInf), fuc Ia dIom cua
IT ma o do cac phuong an faI fro dou mang IaI PS nhu nhau. o mInh hoa phan
fch quan ho IT-PS, chung fa xom xof v du sau day:
Co ng fy CTC co nguo n von daI han 10 frIo u !S hoan foan fu nguon von co phan
fhong fhuong. Cong fy can huy dong fhom 5 frIo u !S cho vIoc mo rong san xuaf kInh
doanh. Co ng fy xom xof 3 phuong an huy dong von: |1) phaf hanh co phIo u fhuong, |2)
phaf hanh fraI phIou voI IaI suaf 12%, hoac |3) phaf hanh co phIo u uu daI voI co fuc 11%.
Io I nhuan fruoc fhuo va IaI |IT) hang na m cua cong fy hIo n faI Ia 1,5 frIo u !S
nhung nou mo rong san xuaf kInh doanh cong fy ky vong IT so fang do n 2,7 frIo u
!S. Thuo fhu nhap cong fy Ia 40% va cong fy hIon co 200.000 co phan. Nou su dung
phuong an fhu nhaf, cong fy co fho ban fhom 100.000 co phan voI gIa 50!S/co phan do
huy dong fhom 5 frIou !S.

143
Muc fIou cu a chung fa Ia phan fch do fm ra dIom bang quan, fuc Ia dIom ma o
do cac phuong an faI fro do u mang IaI PS nhu nhau. Truoc ho f, chu ng fa xac djnh PS

Trong do I = IaI suaf hang nam phaI fra
P = co fuc ha ng nam phaI fra
f = fhuo suaf fhuo fhu nhap cong fy
NS = so Iuo ng co phan fho ng fhuo ng

o xac djnh PS cua cong fy fhoo 3 phuong an faI fro, chung fa Iap bang fnh foa n 5.1
duoI day:

ua vao ko f qua bang fnh foan fron day chu ng fa co fho xac djnh dIom bang quan bang
mof frong haI phuong phap: phuong phap hnh hoc va phuong phap daI so.

Xuc d{nh dem bung quun bung phuong phup hInh hoc

Su dung do fhj bIo u dIon quan ho gIua IT va PS chung fa co fho fm ra duoc dIom
bang quan, fuc Ia dIom gIao nhau gIua cac phuong a n faI fro o do IT fhoo ba f ky
phuong an nao cung mang IaI PS nhu nhau. o Iam dIou nay chu ng fa xay dung do fhj
nhu fron hnh vo 5.12 |frang 145). oI voI moI phuong an, chung fa Ian Iuof vo duong
fhang phan anh quan ho gIua PS voI faf ca cac dIom cua IT. Truoc hof fron do fhj
(5.8)
) 1 )( (
NS
PD t I EBIT
EPS

=
Bung 5.1: ang fnh PS fhoo 3 phuong an faI fro
Phuong un tu tro
CP fhuong No CP uu daI
IoI nhuan fruoc fhuo va IaI |IT) 2.700.000$ 2.700.000$ 2.700.000$
IaI suaf |I) - 600.000 -
IoI nhuan fruoc fhuo |T) 2.700.000 2.100.000 2.700.000
Thuo fhu nhap |T x f) 1.080.000 840.000 1.080.000
IoI nhuan sau fhuo |AT) 1.620.000 1.260.000 1.620.000
Co fuc co phIou uu daI |P) - - 550.000
IoI nhuan danh cho co dong fhuong 1.620.000 1.260.000 1.070.000
So Iuong co phan |NS) 300.000 200.000 200.000
Lo nhuun tren co phun (KPS) 5.40 6.30 5.35

144
hnh 5.12 chu ng fa chon cac dIo m co hoanh do Ia 2,7 va fung do Ian Iuof Ia 5,40; 6,30 va
5,35 |5,40 va 5,35 gan nhau non fron do fhj chu ng gan nhu frung nhau). Ko do n chu ng fa
fm dIom fhu haI bang cach Ian Iuof cho PS = 0 do fm ra IT fuong u ng.

Voi pbuong an tai tro bang co pbicu tbuong

|IT I)|1 f) P = 0
|IT 0)|1 0,4) 0 = 0
|IT)0,6 = 0
IT = 0

NoI haI dIom co foa do |0, 0) va |2,7, 5,4) chu ng fa co duoc duong fhang phan anh PS
fhoo phuong an faI fro bang co phIou fhong fhuong.

Voi pbuong an tai tro bang no

|IT I)|1 f) P = 0
|IT 600.000)|1 0,4) 0 = 0
|IT)0,6 360.000 = 0
IT = 360.000/0,6 = 600.000$

NoI haI dIom co foa do |0,6, 0) va |2,7, 6,3) chu ng fa co duoc duo ng fha ng pha n anh PS
fhoo phuong an fa I fro bang no.

Voi pbuong an tai tro bang co pbicu uu Jai

|IT I)|1 f) P = 0
|IT 0)|1 0,4) 550.000 = 0
|IT)0,6 550.000 = 0
IT = 550.000/0,6 = 916.667$

NoI haI dIom co foa do |0,916, 0) va |2,7, 5,35) chung fa co duoc duong fhang phan anh
PS fhoo phuong an faI fro bang co phIo u uu daI.


145
HInh 5.12: o fhj xac djnh dIom bang quan fhoo ba phuong an faI fro

Tron hnh vo 5.12, haI dIom caf nhau gIua duong fha ng co phIo u fhuong voI duong fha ng
no va co phIou uu daI cho chung fa haI dIo m bang quan v o dIo m do cac phuong a n faI
fro dou dom IaI cung PS.

Xuc d{nh dem bung quun bu ng phuong phup du so

Vo maf daI so, chu ng fa co fho xac djnh dIo m bang quan bang cach ap dung cong fhu c
|5.8) fnh PS fhoo IT cho moI phuong an, sau do fhIo f Iap phuong frnh can bang
nhu sau:

Trong do IT
1,2
= IT bang quan gIua 2 phuong an faI fro 1 va 2
I
1
, I
2
= IaI phaI fra hang nam ung voI phuong an faI fro 1 va 2
P
1
, P
2
= co fu c pha I fra hang nam fhoo phuong an fa I fro 1 va 2
f = fhuo sua f fhuo fhu nhap cong fy
NS
1
, NS
2
= so co phan fho ng fhuo ng ung vo I phuong an 1 va 2
(5.9)
) 1 )( ( ) 1 )( (
2
2 2 2 , 1
1
1 1 2 , 1
NS
PD t I EBIT
NS
PD t I EBIT
=

EPS ($)
EBIT (trieu $)
0
1
2
3
4
5
6
7
1 2 3 4
N CP u ai
CP thng

146
Trong v du dang xom xof, chung fa fm dIom bang quan gIua haI phuong a n faI fro bang
no va co phIo u fhuong nhu sau:

|IT
1,2
)|0,6)|200.000) = |IT
1,2
)|0,6)|300.000) |0,6)|600.000)|300.000)
|IT
1,2
)|60.000) = 108.000.000.000
IT
1,2
= 1.800.000$

Thuc hIo n fuong fu, chu ng fa co fho fm duoc dIom bang quan gIua haI phuong faI fro
bang co phIou fhuo ng va co phIo u uu da I Ia 2,75 frIou !S.

a. Mo bnb quyc t Jjnb su Ju ng oon co pban tbuong bay no Jai ban

Phan fch quan ho IT va PS fron day co fho gIup chung fa xay dung mo hnh quyof
djnh chon Iua gIua haI phuong an faI fro bang co phan pho fho ng hay Ia faI fro bang no
daI han. No u daf:

IT
Ind
= IT bang quan gIua haI phuong an faI fro bang von co phan pho fhong va no
I = Ia I pha I fra hang nam ung vo I phuong an faI fro bang no
f = fhuo suaf fhuo fhu nhap co ng fy
NS
0
= so co phan pho fhong fruoc khI huy dong von fhom
NS
1
= so co phan pho fhong sau khI huy dong von no u su dung phuong an faI fro bang
von co pha n pho fhong

Chung fa co PS cua phuong faI fro vo n fang fhom bang phuong an su dung no so Ia
PS
1
, va PS cua phuong an fa I fro von fang fhom bang cach phaf hanh co phan pho
fhong Ia SP
2
.
000 . 200
0 ) 4 , 0 1 )( 000 . 600 (
000 . 300
0 ) 4 , 0 1 )( 0 (
2 , 1 2 , 1

=
EBIT EBIT
Tai tr bang co phieu th ng Tai tr bang n
0
1
) 1 )( (
NS
t I EBIT
EPS

=
1
2
) 1 )( (
NS
t EBIT
EPS

=

147
Thoo djnh nghIa, IT bang quan |IT
Ind
) Ia dIom ma o do cac phuong an faI fro do u
co PS nhu nhau, fuc Ia: PS
1
= PS
2
. o do, chu ng fa co ca n bang:

Vo I I, f da bIof va NS
1
= NS
0
+ so co phan fang fho m cung da bIo f, gIaI phuong frnh
fron chung fa co fho xac djnh duoc dIom bang quan IT
Ind
. ua vao day gIam doc faI
chnh co fho ra quyo f djnh Iua chon nhu sau:

Chon phuong an faI fro bang no no u IT ky vong Ion hon IT bang quan
|IT
Ind
)
Chon phuong an faI fro bang vo n co pha n pho fhong no u IT ky vong nho hon
IT bang quan.

b. Mo bnb quyct Jjnb su Jung oon co pban pbo tbong bay /a oon co pban uu Jai

Iy Iuan fuong fu nhu frong phan a, chung fa co PS cua phuong an faI fro von fang
fhom bang cach phaf hanh co phan uu daI Ia SP
3
. PS3 duoc xac djnh boI cong fhuc
sau:

Thoo djnh nghIa, IT bang quan |IT
Ind
) Ia dIom ma o do cac phuong an faI fro do u
co PS nhu nhau, fuc Ia: PS
2
= PS
3
. o do, chu ng fa co ca n bang:

Vo I P, f da bIo f va NS
1
= NS
0
+ so co phan fang fhom cung da bIof, gIaI phuong frnh
fron chung fa co fho xac djnh duoc dIom bang quan IT
Ind
. ua vao day gIam doc faI
chnh co fho ra quyo f djnh Iua chon nhu sau:

1 0
) 1 )( ( ) 1 )( (
NS
t EBIT
NS
t I EBIT
ind ind

=

0
3
) 1 )( (
NS
PD t EBIT
EPS

=
1 0
) 1 )( ( ) 1 )( (
NS
t EBIT
NS
PD t EBIT
ind ind

=


148
Chon phuong an fa I fro bang co phan uu daI nou IT ky vong Ion hon IT
bang quan |IT
Ind
)
Chon phuong an faI fro bang vo n co pha n pho fhong no u IT ky vong nho hon
IT bang quan.

Phan 5.1 da dua ra nhung do xuaf chung frong khI phan 5.2 huo ng dan cu fho hon cach
fhuc ung dung cac mo hnh frong quyof djnh faI chnh cong fy. Tuy nhIon, nhu ng huo ng
dan nay van co n Ia nhung huong dan chung chu chua phaI Ia huo ng dan ung dung frong
fruong hop cua mof co ng fy cu fho na o do. Hon nua nhu ng huong dan nay van co n ca n
fhIof phaI duoc kIom djnh bang fhuc fIo n do fu do ru f ra kof Iua n va hoan fhIon hon. o
vay, phan fIop fhoo so do xuaf mof so cong fy fh dIom ung du ng cac mo hnh faI chnh
da duoc ho fhong hoa va huo ng dan su dung frong cong frnh nghIo n cuu nay.

5.3 OK XAT CAC CO NG TY NG ONG TH NGHKM CA C MO HNH OA
OOC HK THO NG HOA VA HO NG OAN NG O NG

Chuong 3 da frnh bay mof cach co ho fhong cac mo hnh faI chnh fhuong duoc su dung
frong quyo f djnh faI chnh cong fy. Chuong 5 frnh bay chI fIo f va huo ng dan cach fhuc
ung dung cac mo hnh nay. ay duoc xom nhu Ia san pham cu fho cua cong frnh nghIon
cuu nay. San pham nghIon cuu nay duoc frnh bay duoI dang cam nang fhu c hanh sau do
duoc chuyo n gIao cho cac doanh nghIop su dung fhu nghIom. Sau mo f fho I gIan su dung
fhu nghIom so fIon ha nh fhu fha p y kIon dong gop va hoan fhIo n hon nua cam nang
nay.
Truoc fIon bang quan ho ca nha n co fho do xuaf cac co ng fy sau day fhu nghIom
ung dung cong frnh nay: Cong fy AgIfIsh, Co ng fy IncomfIsh, Co ng fy MaI IInh, Cong
fy SoarofIco, Ngan hang A Cha u. ay Ia nhung cong fy co fham gIa cuoc khao saf vua
qua. NgoaI ra, fhong qua Trung Tam CIao jch Chu ng Khoa n TP. HCM so do nghj faf ca
cac cong fy nIom yof so fhu nghIom u ng du ng cong frnh nghIon cuu nay. Sau khI ung
dung fhu nghIom so fhu fhap y kIo n dong gop cua cac cong fy va hoan fhIo n hon nua
cong frnh nghIon cu u nay, fruoc khI dua ra cam nang chnh fhuc vo u ng du ng mo hnh
foan frong quyof djnh faI chnh cong fy.

149
TAI LIEU THAM KHAO

onnIngs, S. |2000), Financial Modeling, 2
nd
dIfIon, Tho MIT Pross.
odIo, Z., Kano, A., and Marcus, A. |2001), Essentials of Investment, 4
fh

dIfIon, McCrav-HIII.
onInI, Hausman, Iorman, |1997), Quantitative Annalysis for Management,
IrvIn, 1997.
roaIoy, R.A., and Myors, S.C., |1996), Principles of Corporate Finance, 5
fh

dIfIon, McCrav-HIII.
rIgham, . I., |1992), Fundamentals of Financial Management, 6
fh
dIfIon,
Tho rydon Pross.
aIgIor, R. T., |1994), Advanced Options Trading, IrvIn.
HavavInI, C. and VIaIIof, C. |2002), Finance for Executives, 2
nd
dIfIon,
Soufh-Wosforn.
HIggIns R. C. |2001), Analysis for Financial Management, 6
fh
dIfIon,
McCrav-HIII and IrvIn.
Huynh Trung Iuong, Truong Ton HIon uc, Phng phap nh lng trong
quan ly va van hanh, Nha xuaf ban khoa hoc va ky fhuaf, 2002.
Nguyon MInh KIou |2000), Thc hanh quan tr von lu ong trong cac
doanh nghiep v a va nho, Tap ch Phaf TrIon KInh To.
Nguyon MInh KIou, |2003), Phan tch ta i chnh, vvv.fofp.odu.vn
Nguyon MInh KIou, |2004), Phan tch ta i chnh, vvv.fofp.odu.vn
Nguyon MInh KIo u, |2001), Thanh toan quoc te va th trng ngoai ho i, Nha
xuaf ban aI hoc quo c gIa Tp. HCM.
Nguyon Thong, Cao Hao ThI, Phng pha p nh lng trong quan ly , Nha
xuaf ban fhong ko, 1998.
Madura, J. |2001) Financial Markets and Institutions, 5
fh
dIfIon, Soufh-
Wosforn CoIIogo PubIIshIng.

150
Ross, S.A., WosforfIoId, R.W., Jaffo, J.I., and Roborfs, C.S., |1995), Corporate
Finance, 1
sf
CanadIan dIfIon, IrvIn.
Ross, S.A., WosforfIoId, R.W., and Jaffo, J.I., |2002), Corporate Finance, 6
fh

dIfIon, McCrav-HIII and IrvIn.
ShapIro, A. A., |1999), Multinational Financial Management, 6
fh
odIfIon,
PronfIco HaII.
Van Horno, J.C., and WachovIcz, J.M., |2001), Fundamentals of Financial
Management, 11
fh
dIfIon, PronfIco HaII.
Tuckor, A. I., |1992), Financial Futures, Options, & Swaps, Info Accoss &
IsfrIbufIon Pfo Ifd.
Tham, J. and VoIoz-Paroja, I., |2004), Principles of Cash Flow Valuation,
IsovIor AcadomIc Pross.
ZIkmund, W. |1997), Business Research Methods, 5
fh
dIfIon, Tho rydon
Pross.
IEU TRA VE
THUC HANH @UAN TR| TAI CHNH
CONG TY CO PHAN

Muc ch nghien cu: Thu thap nhng thong tin chi tiet ve thc hanh quan tr tai chnh cua
cac cong ty co phan. Nhng thong tin nay phuc vu cho e tai nghien cu: ng dung cac mo
hnh toan trong quyet nh tai chnh cong ty.

oi tng nghien cu: Cac cong ty co phan c thanh lap Viet Nam, bao gom cong ty a
niem yet va cha niem yet. Cac cong ty lien doanh va cong ty nc ngoai khong phai oi
tng nghien cu cua d an nay.

oi tng can phong van: Chung toi mong rang quy v can bo quan ly chu chot (giam oc tai
chnh, ke toan trng nhng ngi phu trach ve tai chnh) hoac chu tch Hoi ong quan tr
tra li bang cau hoi nay. Chung toi mong muon quy v tra li moi cau hoi neu ra da tren c
s tnh hnh cua n v ch khong phai theo quan iem ca nhan va xin vui long gop them
nhng y kien nao quy v cho la can thiet.

Bao mat va phi thng mai hoa thong tin: D lieu thu thap c t cong ty dung e anh
gia thc trang quan tr tai chnh cong ty, hoan toan khong co muc ch kinh doanh hay thng
mai, va ch s dung han che trong pham vi nghien cu cua e tai nay ma thoi.

Cach tra li cac cau hoi: e tra li bang cau hoi nay quy v ch can khoanh tron vao con so
c liet ke san ma quy v cho la thch hp nhat. Trong vai trng hp chung toi can quy v
ien y kien thch hp vao cho trong.

Knh mong s ho tr cua quy v va cong ty. Bang cau hoi sau khi c tra li xin vui long gi
ve a ch ghi san tren phong b kem theo. Xin chan thanh cam n.

Nguyen Minh Kieu
Giang vien ai Hoc Kinh Te Tp. HCM
Chng trnh Giang day Kinh te Fulbright
232/6 ng Vo Th Sau, Q. 3, Tp.HCM

2
A. NHNG THONG TIN VE CONG TY
1. CHI TIET VE CAN BO QUAN LY (CBQL) CO NG TY
1.1 Quy v gi chc vu g cong ty? (Khoanh tron mot so thch hp)
Chu tch HQT............................................1
Giam oc......................................................2
Ke toan trng .............................................3
Chc vu kha c ...............................................4, ke ra: ....................................
1.2 Quy v co tng tham gia cac chng trnh ao tao lien quan en quan tr ta i chnh khong?
(Khoanh tron mot so thch hp)
Cha bao gi tham gia .................................1
Rat t khi tham gia (1 en 2 lan) ..................2
Thnh thoang co tham gia (3 en 4 lan).......3
Rat thng tham gia (tren 4 lan)..................4
Luon luon tham gia......................................5
1.3 Quy v von xuat than t lnh vc nao? (Khoanh tron mot so thch hp)
Lnh vc quan ly noi chung..........................1
Lnh vc ky thuat .........................................2
Lnh vc kinh doanh ....................................3
Lnh vc ta i chnh ........................................4
Lnh vc khac...............................................5, ke ra:
2. CHI TIET VE DOANH GNHIEP
2.1 Cong ty cua quy v thuoc nganh kinh doanh chnh nao? (Khoanh tron mot so thch hp)
San xuat .......................................................1
Thng mai ..................................................2
Dch vu .........................................................3
Tong hp .....................................................4
Nganh khac .................................................5, ke ra:
2.2 Cong ty cua quy v a thanh lap c bao lau? (Khoanh tro n mot so thch hp)
Di 2 nam...................................................1
2 5 nam .....................................................2
6 10 nam ...................................................3
Tren 10 nam.................................................4
2.3 Cong ty cua quy v co tong gia tr tai san la bao nhieu? (Khoanh mot so thch hp)
Di 15 ty ong............................................1
15 en 50 ty ong.........................................2
Tren 50 ty ong............................................3
2.4 Doanh thu hang nam cua cong ty quy v nam khoang nao c neu d i ay? (Khoanh mot
so )
Di 15 ty ong............................................1
15 30 ty o ng ............................................2
31 50 ty o ng ............................................3
Tren 50 ty ong............................................4

2.5 Kha nang sinh l i cua co ng ty quy v the nao? (Khoanh mot so thch hp)
Khong sinh li ..............................................1
Sinh l i .........................................................2
3
B. NHNG THONG TIN VE TH C HA NH QUAN TR TAI CHNH

1. Nhng quyet nh tai chnh
1.1 Quyet nh au t

Cong ty cua quy v a t ng ra nhng loai quyet nh nao lien quan en a u t?
au t d an mi hoan toa n ------------------------------------------1
au t d an m rong san xuat kinh doanh ------------------------2
au t d an cai tien ky thuat ----------------------------------------3
au t d an thay the may moc, thiet b, qui trnh cong nghe ---5
au t d an tiep th hay tieu thu san pham -----------------------6
au t khac -----------------------------------------------------------7, ke ra:

Quy v thc hien viec ra quyet nh a y da tren c s nao?

Da vao kinh nghiem -------------------------------------------------1
Da vao cam giac chu quan ------------------------------------------2
Da vao thi gian hoan von ------------------------------------------3
Da vao tieu chuan hien gia thuan (NPV) -------------------------4
Da vao tieu chuan suat sinh l i noi bo (IRR) ---------------------5
Da vao tieu chuan khac ---------------------------------------------6, ke ra:

1.2 Quyet nh nguon von

Neu co d a n nh va neu tren c la chon au t, quy ch se quyet nh la chon nguon von
nao e au t vao cac d an o?

Nguon von vay ----------------------------------------------------------------------------1
Nguon von chu s hu--------------------------------------------------------------------2
Ket hp ca hai nguon von nay ----------------------------------------------------------3

Neu can huy ong von ta i tr cho d an au t, quy v thch huy ong von qua kenh huy ong von
nao?

Qua cac to chc tai chnh trung gian (Ngan hang thng mai) --------------------1
Qua th trng von (Th trng chng khoan) ----------------------------------------2
Ket hp ca hai kenh ----------------------------------------------------------------------3

Da tren c s nao quy v quyet nh la chon nguon hay kenh huy ong von?

Da vao mo hnh ly thuyet cau truc von----------------------------3
Quyet nh khong can da vao c s na o ca -----------------------4
Da vao tieu chuan khac ---------------------------------------------5, ke ra:

4
1.3 Quyet nh quan ly tai san

Cong ty cua quy v co bao gi thiet la p mc ton quy tien mat va tien g i toi u khong?

Co ------------------------------------------------------------------------------------------1
Khong --------------------------------------------------------------------------------------2

Quyet v quyet nh mc ton quy nay da tren c s nao?

Da vao mo hnh Baumol --------------------------------------------3
Da vao mo hnh Miller-Orr -----------------------------------------4
Khong da vao mo hnh nao ca --------------------------------------6
Da vao mo hnh khac ------------------------------------------------5, ke ra:

Cong ty cua quy v co bao gi thiet la p mc ton kho (hang hoa va nguyen vat lieu) toi u khong?

Co ------------------------------------------------------------------------------------------1
Khong --------------------------------------------------------------------------------------2

Quyet v quyet nh mc ton kho nay da tren c s nao?

Da vao mo hnh Lng at hang kinh te -----------------------3
Khong da vao mo hnh nao ca --------------------------------------5
Da vao mo hnh khac ------------------------------------------------4, ke ra:

1.4 Quyet nh khac

Ngoai nhng quyet nh a ke tren, cong ty quy v con thng xuyen ra nhng loai quyet nh
nao khac?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Quy v ra nhng quyet nh va ke da tren c s nao?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5
2. ng dung mo hnh trong quyet nh tai chnh

2.1 Hieu bie t ve cac loai mo hnh trong tai chnh cong ty

Mo hnh nao trong ca c loai mo hnh liet ke d i ay quy v a biet qua?

Mo hnh chiet khau dong tien (DCF) --------------------------------------------------1
Mo hnh chiet khau co tc ---------------------------------------------------------------2
Mo hnh nh gia ta i san von (CAPM) -------------------------------------------------3
Mo hnh ton quy tien mat toi u Baumol -------------------------------------------4
Mo hnh ton quy tien mat toi u Miller-Orr ----------------------------------------5
Mo hnh lng at hang kinh te (EOQ) ------------------------------------------------6
Mo hnh tien lng hieu qua ------------------------------------------------------------7
Mo hnh nh gia quyen chon Mo hnh Black Scholes ----------------------------8

Xin quy v vui long liet ke di ay mot so mo hnh quy v c biet nhng cha c liet ke ca u
tren?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.2 Kha nang ng dung cac mo hnh

Quy v a t ng ng dung mo hnh na o trong ca c mo hnh ke tren?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Quy v khong the ng dung mo hnh nao trong nhng mo hnh ke tren? V sao?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Quy v co uc muon th nghiem ng dung cac mo hnh tren hay khong? V sao co, v sao khong?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1
OK TRA VK
THC HANH QAN TR| TA CHNH
OOANH NGHKP VA VA NHO TA TP. HO CH MNH

Muc ch nghien cu: Thu nhan nhng thong tin chi tie t ve thc hanh quan tr tai chnh cua cac doanh nghiep
va va nho (DNVVN) tren a ban Tp. HCM. Nhng thong tin nay phuc vu cho d an ve cai thien thc hanh
quan tr tai chnh va kha nang sinh li cua DNVVN.

oi tng nghien cu: Cac doanh nghiep va va nho bao gom cong ty co phan, cong ty trach nhiem hu han,
doanh nghiep t nhan, doanh nghiep nha nc co so lng nhan cong khong qua 500 ngi va von khong qua 15
ty ong. Cac doanh nghiep ln, cong ty lien doanh, cong ty nc ngoai khong phai oi tng nghien cu cua d
an nay.

oi tng can phong van: Chung toi mong rang quy v can bo quan ly chu chot (giam oc tai chnh, ke toan
trng nhng ngi phu trach ve tai chnh) hoac chu doanh nghiep tra li bang ca u hoi nay. Chung toi mong
muon quy v tra li moi cau hoi neu ra da tren c s tnh hnh cua n v ch khong phai theo quan iem ca
nhan va xin vui long gop them nhng y kien ma quy v cho la can thiet.

Bao mat va phi thng mai thong tin: D lieu thu thap c t doanh nghiep dung e kiem nghiem mo hnh ly
thuyet cua mot luan an tien s, hoan toan khong co muc ch kinh doanh hay thng mai, va ch s dung han che
trong pham vi nghien cu cua e tai nay ma thoi.

Cach tra li cac cau hoi: e tra li bang cau hoi nay quy v ch can khoanh tron vao con so c liet ke san ma
quy v cho la thch hp nhat. Trong vai trng hp chung toi can quy v ien so thch hp vao cho trong. V du
trong cau hoi 1.1 Quy v gi chc vu g doanh nghiep?. Neu quy v la chu doanh nghiep th khoanh tron so
1 nh mo ta di ay:

1.1 Quy v gi chc vu g doanh nghiep?
Chu doanh nghiep ..............................................
Giam oc............................................................ 2
Ke toan trng ................................................... 3
Chc vu khac, cu the la ..................................... 4

Tong cau hoi Doanh nghiep cua quy v co bao nhieu lao ong?. Neu doanh nghiep cua quy v co 50 lao
ong th ien so 50 vao cho trong nh mo ta di ay:

2.4 Doanh nghiep cua quy v co bao nhieu lao ong?
Lao ong toan thi gian: .50 ngi
Lao ong ban thi gian: . ngi

Knh mong s ho tr cua quy cong ty va doanh nghiep.

Kieu Minh Nguyen
Giang vien ai hoc Kinh Te TP. HCM
Nghien cu sinh Southern Cross University, NSW, Australia.

1
2
A. NHNG THONG TN VK OOANH NGHKP
1. CHI TIET VE CAN BO QUAN LY (CBQL)/CHU DOANH NGHIEP
1.1 Quy v gi chc vu g doanh nghiep? (Khoanh tron mot so thch hp)
Chu doanh nghiep .............................................. 1
Giam oc............................................................ 2
Ke toan trng ................................................... 3
Chc vu khac ..................................................... 4, ke ra: .........................................
1.2 Trnh o hoc van cao nhat cua quy v la g? (Khoanh tron mot so thch hp)
Trung hoc ........................................................... 1
ai hoc ............................................................... 2
Cao hoc .............................................................. 3
Tren cao hoc....................................................... 4
Loai khac............................................................ 5, ke ra:..........................................
1.3 Quy v co tng tham gia cac chng trnh ao tao lien quan en quan tr tai chnh khong? (Khoanh
tron mot so thch hp)
Cha bao gi tham gia ....................................... 1
Rat t khi tham gia (1 en 2 lan) ........................ 2
Thnh thoang co tham gia (3 en 4 lan) ............. 3
Rat thng tham gia (tren 4 lan) ........................ 4
Luon luon tham gia ............................................ 5
1.4 Quy v von xuat than t lnh vc nao? (Khoanh tron mot so thch hp)
Lnh vc quan ly noi chung................................ 1
Lnh vc ky thuat ............................................... 2
Lnh vc kinh doanh........................................... 3
Lnh vc tai chnh............................................... 4
Lnh vc khac..................................................... 5, ke ra: .
2. CHI TIET VE DOANH GNHIEP
2.1 Doanh nghiep cua quy v thuoc nganh kinh doanh chnh nao? (Khoanh tron mot so thch hp)
San xuat.............................................................. 1
Thng mai ........................................................ 2
Dch vu ............................................................... 3
Nganh khac ... ... 4, ke ra: ..
2.2 Doanh nghiep cua quy v thuoc hnh thc s hu nao? (Khoanh tron mot so thch hp)
Doanh nghiep t nhan ........................................ 1
Cong ty trach nhiem hu han............................. 2
Cong ty co phan ................................................. 3
Doanh gnhiep nha nc ..................................... 4
Loai khac............................................................ 5, ke ra: ..
2.3 Doanh nghiep cua quy v a thanh lap c bao lau? (Khoanh tron mot so thch hp)
Di 2 nam......................................................... 1
2 5 nam............................................................ 2
6 10 nam.......................................................... 3
Tren 10 nam....................................................... 4
2.4 Doanh nghiep cua quy v co bao nhieu lao ong? (ien so thch hp vao cho trong)
Lao ong toan thi gian ..................................... ngi
Lao ong ban thi gian ...................................... ngi
2.5 Doanh nghiep cua quy v co tong gia tr tai san la bao nhieu? (Khoanh mot so thch hp)
Di 5 ty ong.................................................... 1
5 en 10 ty ong................................................. 2
Tren 10 ty ong.................................................. 3
2.6 Doanh thu hang nam cua doanh nghiep quy v nam khoang nao c neu di ay? (Khoanh mot so )
3
Di 5 ty ong.................................................... 1
5 30 ty ong .................................................... 2
31 50 ty ong................................................... 3
Tren 50 ty ong.................................................. 4
2.7 Kha nang sinh li cua doanh nghiep quy v the nao? (Khoanh mot so thch hp)
Khong sinh li .................................................... 0
Sinh li ............................................................... 1
2.8 Li nhuan hang nam cua doanh nghiep quy v nam khoang nao c neu di ay? (Khoanh mot so
thch hp)
Di 50 trieu ong ............................................. 1
50 300 trieu ong ........................................... 2
301 500 trieu ong .......................................... 3
Tren 500 trieu ong............................................ 4
B. NHNG THONG TN VK QAN TR| TA CHNH
1. THC HANH HE THONG THONG TIN KE TOAN
1.1 Ai phu trach cac cong viec di ay doanh nghiep cua quy v? (Khoanh so thch hp cho moi cong
viec)
Cong viec Chu DN Giam oc K. toan trng K. toan vien Thue ke toan
ngoai
Ghi chep nghiep vu phat sinh 1 2 3 4 5
Lap so sach va cac bao cao ke toan 1 2 3 4 5
Giai thch va s dung thong tin ke toan 1 2 3 4 5
1.2 He thong ke toan cua doanh nghiep quy v c to chc the nao? (Khoanh mot so thch hp)
Chnh thc (co bao cao quyet toan thng ky) .. ....................................................... 1
Khong chnh thc (khong co bao cao quyet toan thng ky)..................................... 2
1.3 Doanh nghiep cua quy v co tng s dung may vi tnh trong cong tac ke toan khong? (Khoanh mot so)
Cha bao gi s dung......................................... 1
Rat t khi s dung ............................................... 2
Thnh thoang s dung......................................... 3
Rat thng s dung............................................. 4
Luon luon s dung.............................................. 5
1.4 Neu co, may vi tnh c s dung trong lnh vc nao nhieu nhat? (Khoanh mot so thch hp)
Hach toan ke toan .............................................. 1
Lap so sach, bao cao ke toan ............................. 2
Quan ly tai san ................................................... 3
Theo doi tien lng............................................ 4
Theo doi dong tien te (cash flows)..................... 5
ng dung khac ................................................... 6, ke ra: .
1.5 Hieu qua cua he thong thong tin ke toan (Khoanh motso thch hp tren moi thang iem)
Di ay la nhng cau hoi mo ta s cam nhan cua quy v ve hieu qua he thong thong tin ke toan. Hay ch ra so
iem thch hp nhat anh gia hieu qua cua he thong thong tin ke toan doanh nghiep cua quy v da theo thang
iem c thiet ke di ay, trong o:
iem 1 Rat kem
iem 5 Trung bnh
iem 9 Rat tot
Khong co cau tra li ung hay sai ay ma ch a ra y kien cua quy v ve doanh nghiep cua mnh.
Khong chu trong Rat chu trong
1. Doanh nghiep cua quy v chu trong nh the nao en he
thong thong tin ke toan?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Khong thng xuyen Rat thng xuyen
2. Doanh nghiep cua quy v lap cac bao cao ke toan thng 1 2 3 4 5 6 7 8 9
4
xuyen va eu an en mc o nao?
Khong kp thi Rat kp thi
3. He thong thong tin ke toan cua doanh nghiep quy v phan
anh cac nghiep vu phat sinh kp thi en mc o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Khong co tham gia Tham gia rat nhieu
4. Mc o tham gia cua chu doanh nghiep/CBQL chu chot nh
the nao trong viec lap cac bao cao ke toan?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
the nao trong viec giai thch va su dung cac bao cao ke toan?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Rat bat hp ly Rat hp ly
6. Quy v anh gia nh the nao ve mc o hp ly cua he thong
thong tin ke toan cua doanh nghiep quy v?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Khong hu ch Rat hu ch
7. Quy v anh gia nh the nao ve mc o hu ch cua he thong
ke toan trong viec cung cap thong tin cho quyet nh quan ly?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Rat thap Rat cao
8. Mc o s dung may vi tnh trong cong viec ke toan doanh
nghiep cua quy v nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
2. THC HANH PHAN TCH VA BAO CAO TAI CHNH
2.1 Doanh nghiep cua quy v thng xuyen lap nhng loai bao cao tai chnh nao (co the chon nhieu hn 1
cau tra li)?
Bang can oi tai san (Bang tong ket tai san) ................................. 1
Bao cao thu nhap (Bang bao cao lai lo)......................................... 2
Bao cao dong tien te (Statement of cash flows) ............................ 3
Bao cao nguon von (Statement of funds)....................................... 4
Bao cao khac.................................................................................. 5, ke ra: ..
2.2 Ai chu trach nhiem thc hien nhng cong viec di ay? (Khoanh so thch hp cho moi cong viec)
Cong viec Chu DN Giam oc Ke toan
trng
Ke toan
vien
Thue ke toan
ngoai
Khong co
lam
Lap bao cao tai chnh 1 2 3 4 5 6
Phan tch bao cao tai chnh 1 2 3 4 5 6
2.3 Cac bao cao tai chnh c lap va phan tch theo nhng nh ky nao? (Khoanh so mot thch hp cho
moi cong viec)
Cong viec Hang thang Hang quy Sau thang Hang nam Khong lam
Lap cac bao cao tai chnh 1 2 3 4 5
Phan tch cac bao cao tai chnh 1 2 3 4 5
2.4 Nhng loai phan tch tai chnh nao doanh nghiep quy v a tng s dung? (Co the khoanh nhieu so)
Phan tch ty so tai chnh ..................................... 1
Phan tch xu hng............................................. 2
Ca hai loai tren................................................... 3
Loai khac............................................................ 4, ke ra:
Chang bao gi phan tch ca ................................ 5
2.5 Nhng loai ty so tai chnh nao doanh nghiep quy v a tng s dung trong phan tch tai chnh? (Co the
khoanh nhieu so)
Ty so lu ong (Current ratio) ....................................................... 1
Ty so thanh khoan nhanh (Quick ratio).......................................... 2
Ty so n (Debt ratio)...................................................................... 3
Ty so n so vi von (Debt-to-equity ratio)..................................... 4
Ty so n ngan han (Short-term debt ratio)..................................... 5
5
Ty so n dai han (Long-term debt ratio)........................................ 6
Vong quay khoan phai thu (Receivable turnover)......................... 7
Vong quay hang ton kho (Inventory turnover) .............................. 8
Vong quay tai san co nh (Fixed asset turnover) ......................... 9
Vong quay tong tai san (Total asset turnover)............................... 10
Li nhuan tren doanh thu (Return on sales)................................... 11
Li nhuan tren tai san (Return on assets) ...................................... 12
Li nhuan tren von chu s hu (Return on equity) ........................ 13
Chang s dung loai ty so nao ca..................................................... 14
2.6 Doanh nghiep cua quy v co tng s dung vi tnh trong phan tch tai chnh khong? (Khoanh mot so
thch hp)
Cha bao gi s dung..................................................................... 1
Rat t khi s dung ........................................................................... 2
Thnh thoang co s dung................................................................ 3
Rat thng s dung......................................................................... 4
Luon luon s dung.......................................................................... 5
2.7 Neu co, may vi tnh c ng dung trong nhng lnh vc nao? (Khoanh so thch hp)
Lap bao cao tai chnh..................................................................... 1
Phan tch cac bao cao tai chnh...................................................... 2
Ca hai lnh vc tren........................................................................ 3
Lnh vc khac................................................................................. 4, ke ra: .
2.8 Hieu qua cua thc hanh bao cao va phan tch tai chnh (Khoanh mot so thch hp tren thang iem)
Di ay la nhng cau hoi mo ta s cam nhan cua quy v ve hieu qua thc hanh bao cao va phan tch tai chnh.
Hay ch ra iem so thch hp nhat anh gia hieu qua tng mat thc hanh bao cao va phan tch tai chnh doanh
nghiep cua quy v da theo thang iem c thiet ke di ay, trong o:
iem 1 Rat kem
iem 5 Trung bnh
iem 9 Rat tot

1. Doanh nghiep quy v chu trong nh the nao en cong tac bao
cao va phan tch tai chnh?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
2. Doanh nghiep cua quy v lap cac bao cao tai chnh thng
xuyen va eu an en mc o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
the nao trong viec lap cac bao cao tai chnh?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
the nao trong viec giai thch va s dung cac bao cao tai chnh?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
5. Mc o hu ch cua cac bao cao tai chnh cua doanh nghiep
nh the nao trong viec cung cap thong tin cho quyet nh quan
ly?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
6. Doanh nghiep cua quy v phan tch cac bao cao tai chnh vi
mc o thng xuyen nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
7. Cac ty so tai chnh cua doanh nghiep quy v hu ch nh the 1 2 3 4 5 6 7 8 9
6
nao trong viec phan anh tnh hnh tai chnh cua n v?
Rat thap Rat cao
8. Mc o s dung vi tnh trong cong viec phan tch tai chnh
doanh nghiep cua quy v nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
3. THC HANH QUAN TR TIEN MAT
3.1 Doanh nghiep cua quy v co tng lam hoac xay ra nhng viec di ay khong? (Khoanh mot so thch
hp cho moi cong viec)
Cong viec Cha bao gi Rat t khi Thnh thoang Rat thng Luon luon
Lap ke hoach thu chi tien te 1 2 3 4 5
An nh so d tien mat va tien gi 1 2 3 4 5
Thieu hut tien trong chi tieu 1 2 3 4 5
D tha tien trong chi tieu 1 2 3 4 5
S dung may vi tnh quan tr tien 1 2 3 4 5
3.2 Doanh nghiep quy v lap va xem xet ke hoach thu chi tien te theo nhng nh ky nao? (Khoanh mot so
cho moi cong viec)
Cong viec Khong co Hang tuan Hang thang Hang quy Sau thang Hang nam
Lap ke hoach thu chi tien te 0 1 2 3 4 5
Xem xet ke hoach thu chi tien te 0 1 2 3 4 5
3.3 Da tren c s nao doanh nghiep cua quy v an nh so d tien mat ke hoach? (Khoanh mot so)
Da theo ly thuyet ve quan tr tien mat ......................................... 1
Da vao so lieu ky trc ................................................................ 2
Da vao kinh nghiem cua chu doanh nghiep/CBQL chu chot....... 3
Da vao can c khac ...................................................................... 4, ke ra:
3.4 Doanh nghiep cua quy v thng au t tien mat tam thi d tha vao au? (Khoanh mot so)
Ky gi ngan hang........................................................................... 1
Mua tn phieu kho bac.................................................................... 2
Ca hai th tren................................................................................ 3
au t vao th khac ....................................................................... 4, ke ra: .
Chang au t vao au ca ................................................................ 5
3.5 Trong cong viec quan tr tien mat, may vi tnh c ap dung trong nhng lnh vc nao? (Khoanh 1 so)
Lap ke hoach tien mat.................................................................... 1
Ghi nhan cac giao dch bang tien................................................... 2
Ca hai th tren................................................................................ 3
Lnh vc khac ................................................................................ 4, ke ra: ..
3.6 Hieu qua quan tr tien mat (Khoanh mot so thch hp tren moi thang iem)
Di ay la nhng cau hoi mo ta s cam nhan cua quy v ve hieu qua thc hanh quan tr tien mat. Hay ch ra iem
so thch hp nhat anh gia hieu qua tng mat quan tr tien mat cua quy v tren thang iem c thiet ke di ay,
trong o:
iem 1 Rat kem
iem 5 Trung bnh
iem 9 Rat tot
1. Doanh nghiep cua quy v chu trong nh the nao en quan tr
tien mat?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
2. Mc o thng xuyen va eu an trong viec lap ke hoach
tien mat cua doanh nghiep quy v nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Khong co tham gia Tham gia nhieu
3. Chu doanh nghiep/CBQL tham gia vi mc o the nao trong 1 2 3 4 5 6 7 8 9
7
viec lap ke hoach tien mat?
4. Chu doanh nghiep/CBQL tham gia vi mc o the nao trong
viec giai tch va s dung ke hoach tien mat?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
5. Mc o hu ch cua ke hoach tien mat nh the nao trong
viec cung cap thong tin cho quyet nh quan ly?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Rat kem Rat tot
6. Doanh nghiep cua quy v a van dung cac ly thuyet quan tr
tien mat tot en mc nao e an nh so d tien mat?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Khong hp ly Rat hp ly
7. So d tien mat c an nh hp ly en mc o nao? 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Rat thap Rat cao
8. Mc o s dung may vi tnh trong cong viec quanly tien mat
doanh nghiep quy v the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
4. THC HANH QUAN TR KHOAN PHAI THU
4.1 Doanh nghiep cua quy v co bao gi lam nhng cong viec di ay khong? (Khoanh mot so thch hp
cho moi cong viec)
Ban chu san pham hoac dch vu 1 2 3 4 5
Thiet lap chnh sach ban chu 1 2 3 4 5
S dung vi tnh quan tr khoan phai thu 1 2 3 4 5
4.2 Doanh nghiep cua quy v xem xet cac khoan phai thu va n qua han theo nhng nh ky nao? (Khoanh
mot so thch hp cho moi cong viec)
Cong viec Khong co Hang tuan Hang thang Hang quy Sau thang Hang nam
Xem xet cac khoan phai thu 0 1 2 3 4 5
Xem xet cac khoan n qua han 0 1 2 3 4 5
4.3 Ty le n qua han cua doanh nghiep quy v nam mc o nao? (Khoanh mot so thch hp)
Di 5% doanh thu......................................................................... 1
5 10% doanh thu ......................................................................... 2
10 20 % doanh thu ....................................................................... 3
Tren 20% doanh thu...................................................................... 4
Khong biet...................................................................................... 5
4.4 Trong quan tr khoan phai thu, may vi tnh c s dung trong nhng lnh vc nao? (Khoanh mot so)
Quan ly cac khoan phai thu............................................................ 1
Quan ly cac khoan n qua han....................................................... 2
Ca hai ............................................................................................. 3
ng dung vao chuyen khac............................................................ 4, ke ra:
4.5 Hieu qua quan tr cac khoan phai thu (Khoanh mot so thch hp tren moi thang iem)
Di ay la nhng cau hoi mo ta s cam nhan cua quy v ve hieu qua thc hanh quan tr khoan phai thu. Hay ch
ra iem so thch hp nhat anh gia hieu qua tng mat quan tr khoan phai thu cua quy v theo thang iem c
thiet ke di ay, trong o:
iem 1 Rat kem
iem 5 Trung bnh
iem 9 Rat tot

1. Doanh nghiep cua quy v chu trong nh the nao en quan tr 1 2 3 4 5 6 7 8 9
8
cac khoan phai thu?
2. Doanh nghiep cua quy v xem xet lai thi han ban chu
thng xuyen en mc o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
3. Mc o hp ly cua thi han ban chu doanh nghiep cua
quy v nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
4. Doanh nghiep cua quy v xem xet lai chnh sach chiet khau
hang ban thng xuyen en mc o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
5. Mc o hp ly cua chnh sach chiet khau doanh nghiep
cua quy v nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
6. Doanh nghiep cua quy v xem xet ty le n qua han thng
xuyen en mc o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
7. Ty le n qua han cua doanh nghiep quy v hp ly en mc
o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
8. Doanh nghiep cua quy v van dung ca c ly thuyet quan tr
khoan phai thu thng xuyen en mc o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Rat kem Rat tot
9. Mc o s dung may vi tnh trong cong viec quan tr ca c
khoan phai thu doanh nghiep quy v nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
5. THC HANH QUAN TR HANG TON KHO
5.1 Doanh nghiep cua quy v co bao gi lam cong viec di ay khong? (Khoanh mot so thch hp cho moi
cong viec)
Xem xet va anh gia mc ton kho 1 2 3 4 5
Lap ke hoach ton kho va d tr hang hoa 1 2 3 4 5
S dung vi tnh quan tr ton kho 1 2 3 4 5
5.2 Doanh nghiep cua quy v quyet nh mc ton kho da tren c s nao? (Khoanh mot so thch hp)
Da theo cac ly thuyet ve quan tr ton kho.................................... 1
Da theo so lieu lch s .................................................................. 2
Da theo kinh nghiem cua chu doanh nghiep/CBQL.................... 3
Can c khac.................................................................................... 4, ke ra: .
5.3 Doanh nghiep cua quy v co bao gi s dung Mo hnh so lung at hang kinh te khong? (Khoanh mot
so thch hp)
Cha biet en mo hnh nay ............................................................ 1
Biet nhng chang bao gi s dung................................................. 2
Thnh thoang co s dung................................................................ 3
Rat thng s dung......................................................................... 4
Luon luon s dung.......................................................................... 5
5.4 Hieu qua quan tr ton kho (Khoanh mot so thch hp tren moi thang iem)
Di ay la nhng cau hoi mo ta s cam nhan cua quy v ve hieu qua thc hanh quan tr ton kho. Hay ch ra iem
so thch hp nhat anh gia hieu qua tng mat quan tr ton kho cua quy v theo thang iem c thiet ke di ay,
trong o:
iem 1 Rat kem
iem 5 Trung bnh
9
iem 9 Rat tot
1. Doanh nghiep cua quy v chu trong en quan tr ton kho nh
the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
2. Doanh nghiep cua quy v xem xet vong quay hang ton kho
thng xuyen en mc o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
3. Doanh nghiep cua quy v xem xet mc ton kho vi mc o
thng xuyen nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Rat cham Rat nhanh
4.Mc o quay vong hang ton kho cua doanh nghiep quy v
nhanh hay cham en mc o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Rat khong hp ly Rat hp ly
5. Mc ton kho cua doanh nghiep quy v hp ly en mc o
nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
6. Ke hoach ton kho cua quy v hu ch en mc nao trong viec
cung cap thong tin cho quyet nh quan ly?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Rat kem Rat tot
7. Doanh nghiep cua quy v ng dung cac ly thuyet quan tr ton
kho nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Rat thap Rat cao
8. Mc o s dung may vi tnh trong quan tr ton kho doanh
nghiep quy v nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
6. THC HANH QUAN TR TAI SAN CO NH (TSC)
6.1 Lien quan en quan tr TSC, doanh nghiep co bao gi thc hien cac cong viec di ay khong?
(Khoanh mot so thch hp cho moi cong viec)
anh gia d an trc khi au t 1 2 3 4 5
anh gia hieu qua cua TSC sau au t 1 2 3 4 5
S dung vi tnh quan tr tai san co nh 1 2 3 4 5
6.2 Doanh nghiep cua quy v s dung phng phap nao e anh gia cac d an au t von? (Co the khoanh
nhieu hn mot so)
Phng phap thi ky hoan von (Payback period) ...................................................... 1
Phng phap thi ky hoan von chiet khau (Discounted payback period).................. 2
Phng phap hien gia thuan (Net present value)....................................................... 3
Phng phap noi suat thu nhap (Internal rate of return)............................................ 4
Phng phap noi suat thu nhap co ieu chnh (Modified internal rate of return)...... 5
Phng phap khac ...................................................................................................... 6, ke ra: ..
6.3 Trong quan tr TSC, may vi tnh c s dung trong nhng lnh vc nao? (Khoanh mo so thch hp)
anh gia d an au t .................................................................... 1
Quan ly tai san co nh................................................................... 2
Ca hai lnh vc tren........................................................................ 3
Lnh vc khac................................................................................. 4, ke ra: .
6.4 Hieu qua quan tr tai san co nh (Khoanh mot so thch hp tren moi thang iem)
Di ay la nhng cau hoi mo ta s cam nhan cua quy v ve hieu qua thc hanh quan tr tai san co nh. Hay ch
ra iem so thch hp nhat anh gia hieu qua tng mat quan tr tai san co nh cua quy v theo thang iem c
thiet ke di ay, trong o:
10
iem 1 Rat kem
iem 5 Trung bnh
iem 9 Rat tot
1. Doanh nghiep cua quy v chu trong nh the nao en quan tr
tai san co nh?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
2. Doanh nghiep cua quy v chu trong the nao en viec anh
gia mot d an trc khi quyet nh au t?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
3. Doanh nghiep cua quy v xem xet cac d an au t v i mc
o thng xuyen nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
4. Ky thuat hoach nh au t von c van dung doanh
nghiep quy v hp ly en mc o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Khong hien ai Rat hien ai
5. Mc o hien ai cua ky thuat hoach nh von doanh
nghiep quy v nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
6. Tai san co nh doanh nghiep cua quy v c s dung hp
ly en mc o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
7. Tai san co nh cua doanh nghiep quy v sau khi au t hu
ch en mc nao trong kinh doanh?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Rat thap Rat cao
8. Doanh nghiep cua quy v s dung may vi tnh trong thc
hanh quan tr tai san co nh en mc o nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
7. THC HANH HOACH NH TAI CHNH
7.1 Trong viec hoach nh tai chnh, doanh nghiep cua quy v co bao gi thc hien cac cong viec liet ke
di ay khong? (Khoanh mot so thch hp cho moi cong viec)
Hoach nh tai chnh 1 2 3 4 5
So sanh ch tieu thc hien vi ke hoach 1 2 3 4 5
Dung vi tnh trong hoach nh tai chnh 1 2 3 4 5
7.2 Hoach nh tai chnh doanh nghiep quy v nham vao nhng muc tieu nao? (Co the chon hn 1 so)
Toi a hoa doanh thu...................................................................... 1
Toi thieu hoa chi ph ...................................................................... 2
Toi a hoa li nhuan ...................................................................... 3
Nang cao chat lng san pham va dch vu ..................................... 4
Muc tieu tang trng...................................................................... 5
Muc tieu song con.......................................................................... 6
Khong co muc tieu hay chnh sach g ca ........................................ 7

7.3 Doanh nghiep cua quy v thng hay soan thao nhng loai ke hoach nao? (Co the chon hn 1 so).
Ke hoach doanh thu ....................................................................... 1
Ke hoach san xuat.......................................................................... 2
11
Ke hoach mua hang ....................................................................... 3
Ke hoach s dung lao ong............................................................ 4
Ke hoach chi ph chung.................................................................. 5
Ke hoach chi ph ban hang va chi ph quan tr............................... 6
Ke hoach thu chi tien te ................................................................. 7
Ke hoach lai lo ............................................................................... 8
Bang can oi tai san ke hoach ....................................................... 9
7.4 Ai chu trach nhiem soan thao cac ke hoach tren ay? (Chon mot so thch hp)
Chu doanh nghiep .......................................................................... 1
Giam oc tai chnh ......................................................................... 2
Ke toan trng ............................................................................... 3
Ke toan vien cua doanh nghiep ..................................................... 4
Thue ke toan ben ngoai ................................................................. 5
7.5 Doanh nghiep cua quy v thng so sanh cac ch tieu thc hien vi ch tieu ke hoach thng xuyen en
mc nao? (Khoanh mot so thch hp)
So sanh hang ngay ......................................................................... 1
So sanh hang tuan .......................................................................... 2
So sanh hang thang ........................................................................ 3
So sanh hang quy ........................................................................... 4
So sanh moi sau thang.................................................................... 5
So sanh hang nam.......................................................................... 6
7.6 Hieu qua cua hoach nh tai chnh (Khoanh mot so thch hp tren moi thang iem)
Di ay la nhng cau hoi mo ta s cam nhan cua quy v ve hieu qua thc hanh hoach nh tai chnh. Hay ch ra
iem so thch hp nhat anh gia hieu qua tng mat hoach nh tai chnh cua quy v theo thang iem c thiet ke
di ay, trong o:
iem 1 Rat kem
iem 5 Trung bnh
iem 9 Rat tot

1. Doanh nghiep cua quy v chu trong nh the nao en hoach
nh tai chnh?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
2. Mc o thng xuyen cua viec soan thao cac ke hoa ch tai
chnh doanh nghiep cua quy v nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Khong tham gia Tham gia rat nhieu
3. Mc o tham gia cua chu doanh nghiep/CBQL trong viec
lap cac ke hoach tai chnh nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Khong tham gia Tham gia rat nhieu
4. Mc o tham gia cua chu doanh nghiep/CBQL trong viec
giai thch va s dung cac ke hoach tai chnh nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
5. Mc o hu ch cua cac ke hoach tai chnh trong viec cung
cap cac thong tin cho quyet nh quan ly nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
6. Mc o thng xuyen so sanh gia ch tieu thc hien vi ch
tieu ke hoach doanh nghiep cua quy v nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
7. Cac ky thuat hoach nh tai chnh c ng dung hp ly nh
the nao doanh nghiep cua quy v?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
12
Rat thap Rat cao
8. Mc o s dung may vi tnh trong hoach nh tai chnh
doanh nghiep cua quy v nh the nao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9
C. NHNG THONG TN VK OAC OKM TA CHNH
(Da vao cac bao cao tai chnh hien tai cua doanh nghiep, vui long hoan tat bang di ay bang cach ien ke t qua
vao canh dau hoi?)

Cac ty so tai chnh Mo ta cach tnh Ket qua
Ty so lu ong Lay tai san lu ong chia cho n ngan han phai tra ?
Ty so n-von Lay tong n chia cho von chu s hu ?
Vong quay tong tai san Lay doanh thu chia tong tai san ?
Li nhuan tren doanh thu (%) Lay li nhuan rong chia cho doanh thu ?
Li nhuan tren tai san (%) Lay li nhuan rong chia cho tong tai san ?
Li nhuan tren von chu s hu(%) Lay li nhuan rong chia cho von chu s hu ?

Ten doanh nghiep:
a ch: ien thoai:
Ten ngi tra li: Chc vu:

Mot lan na xin chan thanh cam n quy v a danh thi gian tra li cau hoi cua chung toi.

Ứng dụng mô hình toán trong quyết định tài chính công ty

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ứng dụng mô hình toán trong quyết định tài chính công ty

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

0 bli0 0ll \i 0i0 Ii0

0il 0l hlK Ih IiK l0 0 ll XlK

: Chon hnh fhuc chuyon fIon bang dIon v khI ay IoI

: Chon hnh fhuc chuyon fIon bang dIon v khI ay IoI

: Chon hnh fhuc chuyon fIon bang fhu v khI ay IoI

= so Iuong hoa von

dua vao cong fhuc djnh gIa co phIou nhu sau:

voI ho so bofa fuong u ng

Ia chI ph su dung von chu so hu u. o I vo I no daI ha n, fa co fho fnh gIa

voI ho so bofa fuong ung

= so Iuong hoa von

= I. Tu day suy ra: Q

= I/ |P V). Nou san Iuong fIo u fhu Q > Q

fh Q < I/|P V) => QP

fh chon phuong a n dau fu Iam cho djnh ph fang

fh cho n phuong an dau fu Iam cho bIo n ph fang, frong do Q

You might also like