1.

Ban Chấp hành Trung ương (2002), Nghị quyết số 13-NQ/TW về tiếp tục đổi
mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể.
2. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2019), Báo cáo tổng kết 15 năm thực hiện Nghị
quyết số 13-NQ/TW.
3. Tùng Linh (2019), Cơ hội và thách thức phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác
xã, http://www.mpi.gov.vn
4.

Phần 3:Thực trạng , một số hạn chế và giải pháp phát triển hợp tác xã trong
thời gian tới

3.1 Thực trạng

-Sau gần 5 năm thi hành Luật HTX kiểu mới (năm 2012), đến nay, vẫn còn hơn
13% số HTX vẫn chưa thực hiện xong việc chuyển đổi theo luật. Chính quyền các
cấp nhiều nơi vẫn chưa nắm rõ về HTX kiểu mới, cũng như còn băn khoăn khi
chưa biết phải truyền thông thế nào về loại hình HTX kiểu mới.

-Về đối tượng tham gia, trong HTX nông nghiệp kiểu cũ, thành viên chỉ gồm các
cá nhân. Trong HTX nông nghiệp kiểu mới, thành viên gồm cả cá nhân, hộ gia
đình và pháp nhân (người lao động, cán bộ, công chức, các hộ sản xuất kinh doanh,
trang trại, doanh nghiệp nhỏ và vừa thuộc các thành phần kinh tế…); cả người có ít
vốn và người có nhiều vốn nếu có nhu cầu tự nguyện cùng nhau lập ra và tự chịu
trách nhiệm về hoạt động của mình theo quy định của pháp luật về HTX.
 Những thành công nổi bật hợp tác xã kiểu mới mang lại

Kinh tế tập thể đã thoát khỏi tình trạng yếu kém, kinh tế hợp tác, hợp tác xã
được khẳng định là một bộ phận không thể thiếu trong nền kinh tế. Đóng
góp của khu vực HTX thông qua hai kênh một là đóng góp vào phát triển
kinh tế xã hội chung của đất nước và hai là đóng góp vào phát triển kinh tế
hộ, cá thể là thành viên HTX thông qua tạo việc làm, giảm chi phí đầu vào,
cải thiện thu nhập, xóa đói giảm nghèo,...

Các  HTX kiểu mới tăng lên rất nhanh cả về số lượng, chất lượng và lĩnh
vực hoạt động kể từ khi Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/02/2002 được
ban hành. 

Nguồn: Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX (2019)
Quy mô vốn hoạt động và tổng tài sản của các HTX kiểu mới cũng tăng nhanh qua
các năm.

Nguồn: Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX (2019)

Kết quả hoạt động của các HTX có nhiều khởi sắc. Đến tháng 9/2019, cả nước có
khoảng 1.500 HTX sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị thị trường trong
nước và nước ngoài. Các hợp tác xã này cũng tích cực áp dụng công nghệ cao, sản
xuất theo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn sản phẩm. Mối quan hệ giữa các HTX cũng
được củng cố và tăng cường để hỗ trợ lẫn nhau, trao đổi kinh nghiệm sản xuất,
giống, vốn, kỹ thuật, thông tin và tiêu thụ sản phẩm… góp phần chuyển dịch cơ
cấu kinh tế nông nghiệp, tạo việc làm, tăng thu nhập, giảm nghèo cho thành viên
HTX và  người dân địa phương . Kết quả hoạt động của các HTX kiểu mới từ sau
khi thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/02/2002 đã thay đổi rõ rệt.
Nguồn: Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX (2019)

2.2 Hạn chế khó khăn

-Bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai chính sách phát triển KTTT,
HTX vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cũng như khó khăn, vướng mắc:
-Một số chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với khu vực Kinh tế tập thể, HTX
triển khai thực hiện còn chậm và chưa hiệu quả. Nguồn lực phân bổ còn hạn chế,
việc tháo gỡ khó khăn về vốn, đất đai xây dựng trụ sở và cơ sở sản xuất chế biến
của HTX còn thiếu quy hoạch, chưa được giải quyết kịp thời. Chính sách hỗ trợ
các HTX hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp chưa thực hiện được.
Việc tiếp cận các nguồn vốn tín dụng ưu đãi để sản xuất, kinh doanh, đầu tư xây
dựng cơ sở hạ tầng; đất đai để mở mang nhà xưởng, hạng mục công trình của các
HTX còn khó khăn.
-Công tác quản lý nhà nước về KTTT, HTX chưa được quan tâm đầy đủ, công tác
báo cáo thực hiện chưa tốt, số liệu báo cáo liên quan đến KTTT, HTX không đầy
đủ. HTX kiểu mới đã được tuyên truyền nhưng quy mô chậm phát triển, liên kết
sản xuất gắn với tiêu thụ theo chuỗi giá trị còn yếu.
-Số lượng các HTX đã tăng, nhưng tỷ lệ HTX hoạt động trung bình, yếu chiếm tỷ
lệ còn cao. Số HTX xây dựng được thương hiệu sản phẩm chưa nhiều, giá trị xuất
khẩu và cạnh tranh trên thị trường còn hạn chế; việc xử lý các HTX ngừng không
hoạt động chưa dứt điểm; năng lực nội tại của HTX yếu, còn phụ thuộc nhiều vào
sự hỗ trợ của Nhà nước.
-Đội ngũ cán bộ quản lý HTX tuy đã được nâng lên trong giai đoạn, nhưng chưa
đồng đều, chưa đáp ứng được yêu cầu trong phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ
hội nhập kinh tế, công tác quản trị - điều hành sản xuất, kinh doanh gặp không ít
khó khăn, thiếu tiếp cận các nguồn thông tin, chính sách hỗ trợ, khuyến khích của
Nhà nước

2.3 Giải pháp phát triển hợp tác xã trong thời gian tới
Để mô hình KTTT, HTX ngày càng phát triển, cần triển khai đồng bộ các giải
pháp, cụ thể:

Một là, tiếp tục đổi mới và đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận
thức của người dân và hệ thống chính trị về bản chất, cơ chế hoạt động của HTX
kiểu mới, vai trò và lợi ích của KTTT, HTX trong phát triển sản xuất, kinh doanh,
làm giàu hợp pháp, góp phần phát triển đất nước; Tập trung truyên truyền, vận
động, khuyến khích tầng lớp thanh niên tiếp thu tiến bộ khoa học công nghệ, tham
gia khởi nghiệp đổi mới sáng tạo theo mô hình HTX.

Hai là, rà soát, bổ sung, hoàn thiện khu pháp luật và chính sách hỗ trợ phát triển
KTTT nhằm tạo môi trường thuận lợi cho HTX phát triển. Trong đó, rà soát và tổ
chức triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ, ưu đãi phát triển KTTT,
HTX theo các chương trình, đề án đã được phê duyệt; Xây dựng Chiến lược phát
triển KTTT, HTX đến năm 2030 để có định hướng, chính sách tổng thể, lâu dài
cho HTX; xây dựng Chương trình hỗ trợ phát triển KTTT, HTX giai đoạn 2021-
2025 trên cơ sở rà soát các nội dung Quyết định số 2261/QĐ-TTg ngày 15/12/2014
của Thủ tướng Chính phủ đảm bảo hỗ trợ tập trung, phù hợp với thực tiễn và có
tính khả thi cao. Nghiên cứu, xây dựng hướng dẫn đối với kiểm toán HTX phù hợp
với các quy định pháp luật hiện hành; Bổ sung vốn điều lệ cho Quỹ hỗ trợ phát
triển HTX của Trung ương và địa phương nhằm kịp thời hỗ trợ vốn cho HTX đầu
tư phát triển, nhất là các HTX sản xuất theo chuỗi giá trị, sản xuất công nghệ cao.

Ba là, tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với HTX,
gắn liền với công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp trong
phát triển HTX, xây dựng cơ chế hợp tác, liên kết, huy động sự tham gia của Mặt
trận Tổ quốc, các đoàn thể, hội, hiệp hội các cấp.Tăng cường kiểm tra, giám sát
tình hình hoạt động KTTT, HTX để nắm bắt sát tình hình, kịp thời tháo gỡ khó
khăn vướng mắc và dự báo xu hướng phát triển KTTT, HTX; Xây dựng và nhân
rộng mô hình HTX kiểu mới tiêu biểu, hoạt động hiệu quả trên cả nước; Tăng
cường công tác liên doanh, liên kết trong tổ chức sản xuất kinh doanh của HTX;
Theo dõi, xuyên suốt quá trình hoạt động và thông qua các phong trào thi đua để
phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng những mô hình mới, cách làm hiệu quả; Thực hiện
tốt công tác đánh giá, khen thưởng nhằm khích lệ các HTX.

Bốn là, kiện toàn tổ chức thống nhất, đồng bộ và xuyên suốt trong công tác chỉ
đạo, phối hợp, điều hành giữa Ban Chỉ đạo Đổi mới, phát triển KTTT, HTX ở
Trung ương và địa phương, bảo đảm sự phối hợp đồng bộ, hiệu quả giữa các bộ,
ngành, địa phương trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng và chính sách,
pháp luật của Nhà nước về KTTT, HTX. Củng cố tổ chức bộ máy quản lý nhà
nước về KTTT thống nhất từ Trung ương đến địa phươngtheo hướng ngành Kế
hoạch và Đầu tư giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước chung về KTTT; các
bộ, ngành thực hiện chức năng quản lý nhà nước về KTTT theo lĩnh vực quản lý
nhà nước được phân công theo đúng quy định của Luật HTX năm 2012.

Năm là, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ hợp tác, HTX, liên hiệp
HTX; Thực hiện tái cơ cấu, giải thể dứt điểm các HTX yếu kém, đã ngừng hoạt
động để tạo dư địa cho thành lập HTX mới; Tiếp tục thực hiện tốt chính sách đào
tạo và thu hút cán bộ về công tác tại các HTX; Thực hiện hiệu quả chính sách đưa
cán bộ có trình độ đại học, cao đẳng về làm việc có thời hạn tại HTX; Tăng cường
năng lực quản trị hợp tác xã theo hướng công khai, minh bạch; củng cố bộ máy kế
toán, kiểm toán. Phát triển tổ hợp tác để tổ chức sản xuất theo mô hình kinh tế hợp
tác, chuyển dần thành HTX; phát triển HTX gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực
của địa phương, trên cơ sở liên kết hộ sản xuất với DN chế biến, tiêu thụ hàng hóa;
khuyến khích và hỗ trợ thành lập các liên hiệp HTX làm đầu kéo cho HTX thành
viên tăng quy mô, phát triển sản xuất gắn với chuỗi giá trị.

Sáu là, phát huy vai trò Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên,
Liên minh HTX Việt Nam trong phát triển KTTT, HTX; Tăng cường công tác phối
hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan, tổ chức, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể các
cấp trong việc thực hiện Nghị quyết, các quy định pháp luật, thúc đẩy phát triển
KTTT, HTX; Đẩy mạnh công tác giám sát, phản biện và tham gia xây dựng các cơ
chế, chính sách về kinh tế tập thể, HTX; Vận động thành lập HTX và xây dựng các
mô hình HTX hoạt động có hiệu quả...

Bảy là, chú trọng phát triển nguồn nhân lực và nâng cao chất lượng đào tạo nhân
lực về quản lý nhà nước và quản trị sản xuất, kinh doanh cho khu vực KTTT,
HTX; đổi mới và hoàn thiện hệ thống giáo trình, tài liệu và đưa các chương trình
đào tạo về KTTT, HTX vào các cơ sở đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân;
thực hiện công tác quy hoạch và sử dụng nguồn nhân lực một cách hợp lý, hiệu
quả.