Professional Documents
Culture Documents
v2.4014108218 1
MỤC TIÊU BÀI HỌC
• Giới thiệu một số chế định cơ bản của ngành luật Luật
Hành chính và Luật Hình sự, bao gồm:
Vi phạm hành chính và trách nhiệm hành chính;
Tội phạm và hình phạt.
• Trang bị cho học viên những kiến thức cơ bản nhất về vi
phạm hành chính, vi phạm hình sự cũng như các hình thức
trách nhiệm hành chính và trách nhiệm hình sự.
2
v2.4014108218
CẤU TRÚC NỘI DUNG
3
v2.4014108218
6.1. LUẬT HÀNH CHÍNH
44
v2.4014108218
6.1.1. KHÁI NIỆM LUẬT HÀNH CHÍNH
v2.4014108218 5
6.1.1. KHÁI NIỆM LUẬT HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 6
6.1.1. KHÁI NIỆM LUẬT HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 7
6.1.1. KHÁI NIỆM LUẬT HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 8
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH
99
v2.4014108218
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH
v2.4014108218 10
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 11
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 12
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 13
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 14
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 15
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 16
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
Định nghĩa
Đặc điểm
v2.4014108218 17
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 18
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 19
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
20
v2.4014108218
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
Truy cứu trách Giáo dục tại xã, Đưa vào Đưa vào cơ Đưa vào
nhiệm hành phường, thị trấn trường giáo sở chữa cơ sở giáo
chính dưỡng bệnh dục
Truy cứu trách nhiệm
hành chính là việc áp Chủ Chủ tịch Ủy ban Chủ tịch Ủy Chủ tịch Ủy Chủ tịch
dụng các biện pháp thể có nhân dân xã ban nhân ban nhân Ủy ban
xử lý hành chính đối thẩm dân huyện dân huyện nhân dân
quyền tỉnh
với người có hành vi
áp
vi phạm, bao gồm: dụng
• Xử phạt vi phạm
hành chính. Chủ Người trên 12 Người chưa Người từ Người
thể bị tuổi. Trên 55 thành niên 18 tuổi trở thành niên
• Các biện pháp áp lên nghiện dưới 55
tuổi (với nữ) và 60
xử lý hành chính dụng tuổi (với nam) ma túy, từ tuổi (với
khác. 16 tuổi trở nữ) và
vi phạm thường
lên bán dưới 60
xuyên nhưng
dâm tuổi (với
chưa đến mức
nam)
truy cứu trách
nhiệm hình sự
21
v2.4014108218
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
• Việc xử phạt vi phạm hành chính phải do người có thẩm quyền tiến hành theo
đúng quy định của pháp luật.
• Cá nhân, tổ chức chỉ bị xử phạt khi có hành vi vi phạm hành chính do pháp luật
quy định.
• Mọi vi phạm hành chính phải được phát hiện kịp thời và phải bị đình chỉ ngay.
• Mọi hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một lần.
• Việc xử phạt vi phạm hành chính phải căn cứ vào tính chất, mức độ vi phạm,
nhân thân người vi phạm và những tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng để quyết định
hình thức, biện pháp xử lý thích hợp.
• Không xử phạt vi phạm hành chính trong trường hợp thuộc tình thế cấp thiết,
phòng vệ chính đáng, sự kiện bất ngờ hoặc vi phạm hành chính trong khi đang
mắc các bệnh tâm thần hoặc các bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc
khả năng điều khiển hành vi.
v2.4014108218 22
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 23
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
24
v2.4014108218
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
Cảnh cáo
v2.4014108218 25
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 26
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 27
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
v2.4014108218 28
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
• Tước quyền sử dụng giấy phép được áp dụng khi có các điều
kiện sau:
Có quy định của pháp luật về việc áp dụng hình thức này;
Có hành vi vi phạm trực tiếp quy tắc sử dụng giấy phép,
chứng chỉ hành nghề.
• Tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành
chính như: Tịch thu tài sản hàng hoá, tiền bạc và xung quỹ
nhà nước.
29
29
v2.4014108218
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
Các biện pháp khắc phục hậu quả do vi phạm hành chính gây ra
• Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do vi phạm hành chính
gây ra hoặc buộc tháo dỡ công trình xây dựng trái phép.
• Buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường,
lây lan dịch bệnh do vi phạm hành chính gây ra.
• Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc buộc tái xuất hàng hóa, vật
phẩm, phương tiện.
• Buộc tiêu hủy vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây
trồng và văn hóa phẩm độc hại.
v2.4014108218 30
6.1.2. VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH (tiếp theo)
Các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm việc xử phạt vi phạm hành chính
v2.4014108218 31
6.2. LUẬT HÌNH SỰ
v2.4014108218 32
6.2.1. KHÁI NIỆM LUẬT HÌNH SỰ
v2.4014108218 33
6.2.1. KHÁI NIỆM LUẬT HÌNH SỰ (tiếp theo)
• Luật Hình sự điều chỉnh quan hệ xã hội phát sinh giữa nhà nước và người
phạm tội khi người này thực hiện một tội phạm.
• Định nghĩa Luật Hình sự:
Luật Hình sự là một ngành luật độc lập trong hệ thống pháp luật Việt Nam, bao
gồm hệ thống những quy phạm pháp luật do nhà nước ban hành, xác định
những hành vi nguy hiểm cho xã hội nào là tội phạm và quy định hình phạt đối
với những tội phạm ấy.
v2.4014108218 34
6.2.1. KHÁI NIỆM LUẬT HÌNH SỰ (tiếp theo)
• Người phạm tội phải phục tùng các quyết định của nhà
nước mà không thể thỏa thuận hoặc mặc cả như các chủ
thể trong quan hệ pháp luật dân sự.
v2.4014108218 35
6.2.2. TỘI PHẠM
v2.4014108218 36
6.3.2. TỘI PHẠM (tiếp theo)
v2.4014108218 37
6.2.2. TỘI PHẠM (tiếp theo)
Mặt khách
Mặt chủ quan
Quan của tội
của tội phạm
Phạm
v2.4014108218 38
6.2.2. TỘI PHẠM (tiếp theo)
v2.4014108218 39
6.3.2. TỘI PHẠM (tiếp theo)
• Mặt chủ quan của tội phạm bao gồm các yếu tố lỗi,
động cơ, mục đích phạm tội:
Lỗi là yếu tố bắt buộc phải xác định, bao gồm lỗi cố
ý và lỗi vô ý.
Động cơ, mục đích phạm tội không bắt buộc xác
định đối với mọi tội phạm. Có trường hợp được sử
dụng như tình tiết tăng nặng hoặc yếu tố định khung
hình phạt.
v2.4014108218 40
6.2.2. TỘI PHẠM (tiếp theo)
• Chủ thể của tội phạm chỉ là cá nhân với các điều kiện về độ tuổi và khả
năng nhận thức như sau:
Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội
phạm. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách
nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc
biệt nghiêm trọng:
Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm gây nguy hại rất lớn cho xã hội
mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến mười lăm
năm tù.
Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là tội phạm gây nguy hại đặc biệt lớn
cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là trên
mười lăm năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.
Khả năng nhận thức: Không bị tâm thần hoặc các bệnh khác làm mất khả
năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi.
v2.4014108218 41
6.2.2. TỘI PHẠM (tiếp theo)
• Khách thể của tội phạm là những quan hệ xã hội được pháp luật hình
sự bảo vệ nhưng bị hành vi vi phạm pháp luật xâm hại, bao gồm:
Độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc;
Chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hoá, quốc phòng, an ninh,
trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức;
Tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các
quyền, lợi ích hợp pháp khác của công dân;
Những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa.
v2.4014108218 42
6.2.2. TỘI PHẠM (tiếp theo)
c. Những tình tiết loại trừ tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi
• Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ lợi ích của nhà nước,
của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người
khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm
các lợi ích nói trên.
• Tình thế cấp thiết là tình thế của người vì muốn tránh một nguy cơ đang
thực tế đe doạ lợi ích của nhà nước, của tổ chức, quyền, lợi ích chính đáng
của mình hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là phải gây
một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa. Hành vi gây thiệt hại trong
tình thế cấp thiết không phải là tội phạm.
v2.4014108218 43
6.2.3. HÌNH PHẠT
v2.4014108218 44
6.2.3. HÌNH PHẠT (tiếp theo)
• Hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của nhà nước nhằm tước
bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người phạm tội. Hình phạt được quy định
trong Bộ luật Hình sự và do Toà án quyết định.
• Đặc điểm của hình phạt:
Thứ nhất, hình phạt là biện pháp cưỡng chế nhà nước mang tính nghiêm
khắc nhất so với các loại trách nhiệm pháp lý khác. Đặc điểm này xuất phát
từ lý do tội phạm là hành vi vi phạm pháp luật có mức độ nguy hiểm cao
nhất trong số các vi phạm pháp luật.
Thứ hai, hình phạt là biện pháp cưỡng chế được quy định trong Bộ luật
Hình sự. Đặc điểm này cho thấy trong quá trình xét xử hình sự Tòa án chỉ
được áp dụng các loại hình phạt đã được quy định trong Bộ luật Hình sự
mà không được thay đổi bổ sung thêm loại hình phạt hoặc khung hình phạt.
Thứ ba, chỉ Tòa án mới có thẩm quyền áp dụng hình phạt đối với người có
hành vi phạm tội.
v2.4014108218 45
6.2.3. HÌNH PHẠT
v2.4014108218 46
6.2.3. HÌNH PHẠT (tiếp theo)
b. Các loại hình phạt (tiếp theo)
Điều Tội phạm Tội phạm ít Tội phạm ít nghiêm Áp Tội Tội
kiện áp ít nghiêm nghiêm trọng trọng hoặc tội phạm dụng phạm phạm
dụng trọng, có xâm phạm trật nghiêm trọng và với mọi đặc biệt đặc biệt
nhiều tự quản lý kinh người phạm tội có tội nghiêm nghiêm
tình tiết tế, trật tự công nơi làm việc ổn phạm trọng trọng
giảm nhẹ cộng, hành định hoặc nơi
chính. thường trú rõ ràng.
47
v2.4014108218
6.2.3. HÌNH PHẠT (tiếp theo)
Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định;
Cấm cư trú;
Quản chế;
Tước một số quyền công dân;
Tịch thu tài sản;
Phạt tiền và trục xuất (khi không áp dụng là hình phạt chính).
v2.4014108218 48