- CÔNG NGHỆ CẮT GỌT KIM LOẠI. - VÀ TỰ ĐỘNG HÓA TRONG CHẾ TẠO CƠ KHÍ Bài 17: CÔNG NGHỆ CẮT GỌT KIM LOẠI A. - Bản chất và đặc điểm của gia công kim loại bằng cắt gọt.. - Các chuyển động tịnh tiến.. - Các chuyển động của dao.. - Tìm kiếm, sưu tầm các thông tin, tư liệu, tranh ảnh về các loại mắy cắt gọt mẫu vật liên quan đến công nghệ gia công kim loại bằng cắt gọt dao tiện, sản phẩm gia công.. - Xem lại những kiến thức Vật lí liên quan, là những khái niệm về chuyển động tịnh tiến, tròn.. - Sưu tầm các loịa phôi của các máy cắt gọt kim loại khác nhau.. - Tiết 2: Gia công trên máy tiện.. - GV nhắc lại các kiến thức HS đã học ở lớp 8 về khoan, dũa, đục kim loại… để đặt vấn đề vào bài mới.. - Ở lớp 8 các em đã được học về các tính chất của vật liệu cơ khí, một số phương pháp gia công cơ khí như khoan, dũa đục kim loại. - trong bài trước các em đã được biết đến các phương pháp gia công chế tạo phôi. - GV hỏi: Kể tên các sản phẩm được chế tạo từ phương pháp gia công đó?. - GV kết luận: Các phương pháp gia công trên tạo ra sản phẩm không có độ chính xác cao, chưa đáp ứng được yêu cầu của ngành chế tạo máy. - phẩm có yêu cầu về độ chính xác, độ bóng như trục động cơ, bánh răng… Vì vậy, cần phải có phương pháp gia công khác sử dụng máy có nhiều tính năng và hiện đại để đáp ứng được các yêu cầu trong thực tế sản xuất.. - Hoạt động 1: Tìm hiểu bản chất và đặc điểm của gia công kim loại bằng cắt gọt I. - Bản chất của gia công kim loại bằng cắt gọt. - GV giải thích: Sau khi cắt, gọt đi phần kim loại dư của phôi dưới dạng phoi, người ta thu được sản phẩm có hình dạng và kích thước theo yêu cầu.. - Hỏi: Hãy so sánh phương pháp gia công bằng cắt gọt và phương pháp gia công khác đã học?. - HS quan sát phôi trục xe đạp, suy nghĩ và trả lời câu hỏi. - Trả lời (dùng máy cắt và dao cắt).. - HS trả lời.. - PP gia công bằng cắt gọt PP gia công khác. - Phương pháp gia công kim loại bằng cắt gọt là phương pháp gia công phổ biến trong ngành chế tạo cơ khí.. - Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên lí cắt gọt 1. - Sử dụng băng hình máy tiện đang hoạt động (nếu có) cho HS quan sát và đặt câu hỏi hoặcdùng tranh vẽ (hình 17.1) cho HS quan sát và hỏi: Phoi kim loại được hình thành như thế nào?. - GV giảng, giải thích: dưới tác dụng của lực (do máy tạo ra) dao tiến vào phôi làm cho lớp kim loại phía trước dao bị dịch chuyển theo các mặt trượt tạo thành phoi.. - Hỏi: Dao cắt được kim loại phải có độ cứng như thế nào so với phôi?. - Quan sát băng hình hoặc tranh để trả lời câu hỏi.. - Chuyển động cắt. - GV cho HS quan sát hình 17.2 và hỏi: Để dao cắt được vật liệu phải có điều kiện gì?. - Chuyển động của phôi là chuyển động gì? Chuyển động của dao là chuyển động gì?. - Dao chuyển động tịnh tiến.. - HS quan sát để thấy rõ chuyển động giữa dao và phôi và trả lời.. - HS quan sát từng trường hợp và trả lời câu hỏi.. - *Bào kim loại:. - Mũi khoan vừa chuyển động quay vừa chuyển động tịnh tiến.. - Hoạt động 3: Tìm hiểu các mặt của dao tiện. - mặt của dao. - GV yêu cầu HS quan sát hình 17.2a kết hợp với băng hình (nếu có) để đặt câu hỏi và giảng giải.. - HS quan sát hình 17.2a, suy nghĩ để trả lời.. - Hình 17.2 a – Dao tiện cắt đứt - Hỏi: Em hãy chỉ đâu là mặt trước của dao tiện?. - để cắt kim loại khi tiện).. - Hoạt động 4: Tìm hiểu các góc của dao tiện 2. - góc của dao tiện. - GV yêu cầu HS quan sát hình 17.2b và hỏi:. - HS quan sát hình 17.2b trả lời.. - Đọc SGK để hiểu câu hỏi và trả lời.. - HS quan sát và trả lời.. - Câu hỏi: Cho HS trả lời các câu hỏi 1, 2, 3 SGK.. - Bài 1: Thế nào là cắt gọt kim loại?. - Gia công kim loại bằng cắt gọt là lấy đi một phần dư của phôi dưới dạng phoi để thu được chi tiết có hình dạng, kích thước theo yêu cầu.. - Gia công kim loại bằng cắt gọt là phương pháp gia công có phoi.. - Gia công kim loại bằng cắt gọt là phương pháp gia công không có phoi.. - Bài 2: Để cắt gọt được kim loại dao phải đảm bảo yêu cầu gì?. - Bài 3: Khi gia công cắt gọt kim loại, các mặt phải tiếp xúc như thế nào với phôi?. - Lưỡi cắt chính của dao là giao tuyến của mặt sau với mặt đã gia công của phôi.. - Lưỡi cắt chính của dao là giao tuyến của mặt sau với mặt đang gia công của phôi.. - GIA CÔNG TRÊN MÁY TIỆN 1. - Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo của máy tiện 1. - GV treo tranh 17.3 hoặc cho HS xem băng hình để nhận biết các bộ phận chính của máy tiện. - Yêu cầu HS kết hợp quan sát hình trong SGK.. - HS quan sát tranh hoặc băng hình kết hợp với quan sát hình trong SGK trả lời. - Các bộ phận chính của máy tiện:. - Hãy chỉ ụ trước và hộp trục chính của máy tiện?. - Hãy chỉ đài gá dao của máy tiện?Nêu tác dụng?. - Hãy chỉ bàn dao dọc trên của máy tiện? Nêu tác dụng?. - Hãy chỉ ụ động của máy tiện? Nêu tác dụng?. - Hãy chỉ bàn dao ngang của máy tiện? Nêu tác dụng?. - Hãy chỉ bàn xe dao của máy tiện? Nêu tác dụng?. - Hãy chỉ thân máy của máy tiện? Nêu tác dụng?. - Hãy chỉ hộp bước tiến dao của máy tiện? Nêu tác dụng?. - Hoạt động 2: Tìm hiểu các chuyển động của máy tiện 2. - chuyển động khi tiện. - GV treo tranh 17.4 hoặc cho HS xem băng hình để nhận biết các chuyển động chính của máy tiện.. - HS quan sát tranh hoặc băng hình kết hợp với quan sát hình trong SGK trả lời các câu hỏi của GV.. - Hình 17.4 a – Chuyển động tiến dao ngang S ng. - Chuyển động cắt:. - GV yêu cầu HS quan sát tranh hoặc băng hình.. - Quan sát hình17.4 a em hãy cho biết trong chuyển động cắt phôi và dao chuyển động như thế nào?. - HS quan sát tranh.. - HS trả lời câu hỏi.. - Chuyển động tịnh tiến. - Có mấy chuyển động tịnh tiến khi tiện?. - Chuyển động tịnh tiến dao ngang.. - Chuyển động tịnh tiến dao dọc.. - Hình 17.4 b – Chuyển động tịnh tiến dao ngang S d. - Chuyển động tịnh tiến dao. - Quan sát hình 17.4 b, em hãy cho biết trong chuyển động tịnh tiến dao ngang, phôi và dao chuyển động như thế nào?. - HS quan sát tranh. - Chuyển động tịnh tiến dao dọc S d. - Quan sát hình 17.4 c em hãy cho biết trong chuyển động tịnh tiến dao dọc, phôi và dao chuyển động như thế nào?. - c, Chuyển động dao phối hợp. - GV giảng: Để tạo ra các mặt phôi có dạng côn thường kết hợp đồng thời hai chuyển động dao ngang và dọc.. - Hình 17.4 c – Chuyển động tiến dao phối hợp S chéo. - Hoạt động 3: Tìm hiểu khả năng gia công của máy tiện. - Em hãy cho biết công dụng của các phương pháp gia công kim loại đã học? (GV có thể làm phiếu giao việc phát cho HS).. - GV yêu cầu HS trả lời.. - Tiện có thể gia công được những loại gì?. - HS suy nghĩ trả lời các câu hỏi.