Professional Documents
Culture Documents
Nghề Quan Hệ Công Chúng -PR Public Relations
Nghề Quan Hệ Công Chúng -PR Public Relations
Khái niệm PR
PR- quan hệ công chúng được hiểu là hoạt động tạo lập và duy trì mối quan
hệ hiệu quả giữa tổ chức với công chúng của nó. Những người hoạt động
trong lĩnh vực PR có thể làm việc tại các tổ chức cung cấp hoạt động truyền
thông chuyên nghiệp hay cũng có thể là những nhà tư vấn độc lập cũng có
khi là nhân viên thuộc bộ phận truyền thông trong một tổ chức hoạt động vì
lợi nhuận hoặc phi lợi nhuận, trong các cơ quan chức năng của nhà nước…..
Chức danh của những người công tác trong lĩnh vực này có thể thấy rất đa
dạng như nhân viên quan hệ báo chí, nhân viên phụ trách truyền thông,
chuyên gia xử lý khủng hoảng,nhà tư vấn PR và gây quỹ, nhân viên quan hệ
cộng đồng……
Để hiểu rõ hơn ý nghĩa đầy đủ và chính xác về hoạt động PR, sau đây là
một số trích dẫn định nghĩa PR từ nhiều nguồn tham khảo khác nhau:
- Học viện quan hệ công chúng Anh QUốc (IPR-UK) : PR là những nỗ lực
được hoạch định và thực hiện bền bỉ nhằm mục tiêu hình thành và duy trì
mối quan hệ thiện cảm và thông hiểu lẫn nhau giữa một tổ chức và công
chúng của nó
- Học giả Frans Jeffkins: PR bao gồm tất cả các hình thức giao tiếp được lên
kế hoạch, cả bên trong và bên ngoài tổ chức, giữa một tổ chức và công
chúng của nó, nhằm đạt được những mục tiêu cụ thể liên quan đến sự hiểu
biết lẫn nhau.
- Từ điển Bách khoa toàn thư thế giới (The world book encyclopedia): PR là
hoạt động nhằm mục đích tăng cường khả năng giao tiếp và hiểu biết lẫn
nhau giữa một tổ chức hoặc cá nhân với một hoặc nhiều nhóm công chúng
Từ các định nghĩa về PR nói trên chúng ta có thể nhình thấy một điễm chung
nổi bật là hoạt động PR không thể thiếu sự hoạch định chuẩn bị cẩn thận.
Hơn thế nữa, PR còn là một quá trình truyền thông có chủ định, được thiết
kế chi tiết và cần phải thực hiện liên tục để duy trì ra các mối quan hệ tích
cực giữa những tổ chức và các đối tượng công chúng.
Những nhóm đối tượng công chúng của một tổ chức rất phong phú bao gồm
từ giới báo chí, nhân viên, nhà đầu tư, các nhóm hoạt động xã hội vì môi
trường hay nhân quyền, cho đến các cơ quan chức năng, đối tác nhà cung
cấp, hệ thống phân phối và khách hàng trực tiếp của tổ chức. Mỗi nhóm
công chúng đều có những mối quan tâm riêng cũng như tìm kiếm những lợi
ích khác nhau từ hoạt động của một tổ chức, chính vì vậy một trong những
chức năng của hoạt động PR là giúp cho tổ chức đó nhận diện và đáp ứng
đúng nhu cầu mong muốn của từng nhóm công chúng nhằm mục đích cuối
cùng là tìm kiếm sự am hiểu và mối quan hệ tích cực giữa tổ chức và các
đối tượng công chúng đó. Một ý trong tuyên bố của Hiệp hội quan hệ công
chúng Hoa Kỳ (PRSA) đã một lần nữa khẳng định phạm vi của hoạt động
PR : PR giúp cho xã hội đa dạng và phức tạp của chúng ta có những quyết
định và vận hành hiệu quả thông qua sự hiểu biết lẫn nhau giữa các định chế,
tổ chức và các nhóm công chúng, PR đóng vai trò làm hài hoà đồng bộ các
chính sách công và tư trong xã hội.
Nghề nghiệp PR
Về mặt ngôn từ, quan hệ công chúng là một khái niệm rất tổng quát chỉ ra
mối quan hệ rất rộng giữa một chủ thể nào đó với đám đông công chúng,
nên chúng ta cũng đừng quá ngạc nhiên khi có nhiều tên gọi khác nhau về
Kết quả nghiên cứu đã cố gắng phác họa hình ảnh mới nhất của ngành PR
tại Việt Nam, và giúp trả lời đâu là những thách thức mà những người làm
nghề PR tại Việt Nam đang phải đối mặt, liệu họ cần một Hiệp hội PR để
hỗ trợ họ phát triển sự nghiệp hay không; và Hiệp hội PR có thể đóng góp
được gì cho họ, cho ngành PR và cho môi trường kinh doanh tại Việt
Nam.
Kết quả nghiên cứu của Lê Trần Bảo Phương cho thấy, trong nội tại bản
thân nhũng người làm PR in-house đang phải đối mặt với 8 thách thức
trong công việc mà, đó là: “Thiếu mối quan hệ (báo chí, nhà cung cấp,
chuyên gia, người có tầm ảnh hưởng)”, “Thiếu kinh nghiệm thực tiễn”,
“Thiếu kĩ năng chuyên môn (viết, lập kế hoạch, xử lý khủng hoảng, thiết
lập mối quan hệ...)”, “Thiếu kiến thứ chuyên môn”, “Thiếu kiến thức về sản
phẩm/ngành hàng/lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp”, “Thiếu tài liệu
nghiên cứu”, “Hạn chế ngoại ngữ”, “Hạn chế về thông tin tuyển dụng”
Để tự giải quyết những thách thức trên, Người làm PR in-house chọn ra 05
giải pháp như: “Nhờ người quen, đồng nghiệp giới thiệu mối quan hệ cần
xây dựng”, “Tham gia các hoạt động networking, hội thảo”, “Tìm kiếm
sách báo, tài liệu trong nước, nước ngoài”, “Tham gia các khóa đào tạo
có liên quan”, “Tìm kiếm thông tin tuyển dụng tại các công ty giới thiệu
việc làm, internet”.
Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, đến từ môi trường làm việc, có 04
thách thức trong công việc mà người làm PR in-house đang khá đau đầu.
Đó là “Công ty có ngân sách PR eo hẹp”, “Ban giám đốc không đầu tư
cho hoạt động PR”, “Ban giám đốc không đầu tư cho hoạt động PR”
và “Ban giám đốc không tin tưởng năng lực của đội ngũ PR”.
Để giải quyết ra bốn thách thức trên, họ chọn có 03 giải pháp chính. Hai
trong số 3 giải pháp nhằm mục đích giúp ông chủ của họ hiểu về PR,
chẳng hạn như “Chia sẻ thông tin, bài báo, nghiên cứu về vai trò của PR
cho Ban giám đốc” và “Mời Ban giám đốc tham gia các hội nghị, hội
thảo về PR”. Nếu hai giải pháp này không hiệu quả, họ sẽ chọn giải pháp
Kết quả từ nghiên cứu cho thấy những người làm PR tại agency hiện nay
đang phải đối mặt với 04 thách thức trong công việc của họ, chẳng hạn
như “Bị khách hàng đánh cắp ý tưởng”, “Bị mời đấu thầu, làm báo
giá cho đủ 3 nhà cung cấp”, “Bị khách hàng ép giá” và “Đội nhóm còn
thiếu nhiều kỹ năng”.
Để tự lực vượt qua những thách thức này, những người làm PR tại agency
đã chọn ra 03 giải pháp. Họ quyết định “Từ chối khách hàng (khi nhận
thấy những dấu hiệu tiêu cực)”, “Vẫn cố gắng làm (dù nhận thấy những dấu
hiệu tiêu cực)” và “Đào tạo thêm cho thành viên chưa đủ năng lực”.
Kết quả đã cung cấp một phát hiện thú vị là: mặc dù những người PR biết
cách để ứng phó với các yêu cầu tiêu cực của khách hàng (từ chối hoặc chấp
nhận), họ lại không đồng ý về những giải pháp mà họ đã chọn. Họ cho biết
rằng, họ sẽ đối phó với các yêu cầu của khách hàng theo từng trường hợp cụ
thể và giao lại (outsource) cho các bên thứ ba để tránh thiệt hại công sức.
Ngoài ra, để đối phó với tình trạng đội ngũ PR chuyên môn thấp, hầu hết
những người được khảo sát đồng ý giải pháp làm đào tạo nội bộ cho
thành viên trong các dự án thực tế triển khai. Họ khá tự tin vào việc đào tạo
nội bộ này.
Kết quả nghiên cứu cho thấy tất cả người làm PR đồng ý rằng Hiệp hội PR
có thể giúp họ giải quyết những thách thức họ đã kể trên. Họ nghĩ rằng
Hiệp hội PR có thể hỗ trợ họ trong việc “Tạo cơ hội giao lưu, học hỏi, mở
rộng mối quan hệ trong ngành PR”, “Xây dựng bộ quy tắc ứng xử (Code of
Conduct) cho nghề PR tại VN”, “Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu”
Bên cạnh đó, những người làm PR còn mong đợi Hiệp hội PR trở thành
một lực lượng chống lại các yêu cầu tiêu cực từ phía khách hàng, bởi vì
hiệp hội sẽ thiết lập quy tắc ứng xử chuẩn chung cho toàn ngành PR, và các
tiêu chuẩn về báo giá, lệ phí bao gồm phí ý tưởng, phí cho mỗi giờ tư
vấn... nhằm bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của người hành nghề PR.
Trong nghiên cứu, tác giả Phương cũng chỉ ra rằng Hiệp hội PR có khả
năng đóng góp tích cực cho ngành công nghiệp PR bằng cách “Thiết lập
những chuẩn mực hành nghề chuyên nghiệp (bảo vệ quyền lợi khách hàng
và chất xám của PR agency)” và “Tổ chức giải thưởng, vinh danh những
cá nhân, đơn vị, chiến dịch PR thiết thực đối với cộng đồng”.
Hơn thế nữa, Hiệp hội PR cũng có thể trở thành cầu nối giữa những
người hành nghề, các doanh nghiệp và chính phủ. Tiếng nói của người
hành nghề PR và doanh nghiệp dễ dàng được chuyển tải đến Chính phủ
thông qua hiệp hội PR và ngược lại. Điều này làm cho ngành công nghiệp
PR và môi trường kinh doanh ngày càng thấu cảm, lành mạnh và hiệu quả
hơn. Ngoài ra, Hiệp hội PR cũng có thể trở thành một đơn vị đáng tin
cậy để giúp các doanh nghiệp quảng bá sản phẩm dịch vụ và xây dựng
danh tiếng trong khu vực ASEAN và thế giớI đặc biệt là khi Cộng đồng
Kinh tế ASEAN (AEC - ASEAN Economic Community) được thành lập
vào cuối 2015.
Ngoài ra, lệ phí hàng năm thành viên (15 USD) và lệ phí vé (10 USD)
cho mỗi cuộc hội thảo PR có thể cao đối với họ. Tuy nhiên, các nhà nghiên
cứu tin rằng nó không phải là vấn đề là lệ phí bao nhiêu. Lệ phí nên được
Nếu tốt như thế thì tại sao đến giờ vẫn chưa có Hiệp hội PR tại Việt
Nam? Cái gì đang cản trở? Thật không phải dễ dàng để có được một
hiệp hội PR chuẩn mực như thế tại Việt Nam. Những chuyên gia tham gia
khảo sát giải thích rằng: lý do Việt Nam chưa có hiệp hội PR là vì những
người làm PR vẫn chưa thể tập hợp lại được.
Họ chưa tập hợp lại được vì thiếu người khởi xướng xứng tầm, vì xung
đột lợi ích và vì những người khởi xướng chưa thực sự cam kết đóng góp
thời gian và nguồn lực tài chính để gây dựng hội. Những chuyên gia tham
gia khảo sát đồng thuận rằng: chính phủ nên là người khởi xướng để vận
động thành lập hiệp hội PR.
1. Public Relations – the profession and the Practive 3rd edition , Dan Lattimore, Otis Baskin, Suzette T.Heimn, Eliza-
beth L.Toth, Mc GrawHill Higher Education
3. Ngành PR tại VN có cần một Hiệp Hội, Lê Trần Bảo Phương, www.letranbaophuong.com.
4. Ngành PR tại Việt Nam, Đinh Thị Thuý Hằng, NXB Lao động Xã hội
5. http://www.prnewswire.com/
6. https://blogs.monash.edu/presto.
7. http://www.rembrandtadvantage.com/.