- VĂN MINH AI CẬP (Khoa học tự nhiên: p.26) Ai Cập nằm ở Đông Bắc Châu Phi, là một nước tương đối bị đóng kín với khí hậumang tính sa mạc, nằm dọc theo vùng hạ lưu của sông Nin, nước sông Nin hàng nămdâng cao mang theo một lượng phù sa lớn → nền kinh tế phát triển sớm → Ai Cập bướcvào văn minh sớm nhất thế giới. - Ai Cập là cái nôi văn minh của nhân loại. - Nhân dân Ai Cập đã đạt được những thành tựu to lớn về mọi mặt: chữ viết, lịchpháp, nghệ thuật, hình học, tri thức khoa học, đại số,… đã từng có ảnh hưởng sâu sắc tớiTây Âu và châu Âu, đã có cống hiến vô cùng lớn lao với toàn bộ nhân loại và lịch sử loàingười. - Trong đó, họ đã đạt được những thành tựu về KHOA HỌC TỰ NHIÊN như sau. - Người Ai Cập cổ đại đã vẽ được bản đồ sao, họ đã xác định được 12 cung hoàngđạo và sao Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.+ Để đo thời gian, họ đã phát minh ra đồng hồ nước(1 cái bình bằng đá hình chóp nhọn,chỗ nhọn là đáy và ở đó có 1 lỗ nhỏ. - Muốn biết mấy giờ thì xem bóng mặt trời của mút đầu cong in lên vị trị nàocủa thanh gỗ nhưng dụng cụ này chỉ xem dc ban ngày và khi có nắng, được phát minh từthời Cổ vương quốc. - Họ chia ra 1 năm làm 12 tháng , 3 mùa (mùa Nước dâng,mùa Ngũ cốc, mùa Thu hoạch), mỗi mùa có 4 tháng, mỗi tháng có 30 ngày, 5 ngày cònthừa để vào cuối năm ăn Tết.→ Lịch của Ai Cập cổ đại được phát minh rất sớm, tương đối chính xác và thuận tiện. - Về toán học: sớm phát triển:Do yêu cầu phải đo đạc lại ruộng đất bị nươc song Nin(Nile) làm ngập, và việc tính toánvật liệu trong các công trình xây dựng nên từ sơm ng Ai cập đã có khá nhiều hiểu biếtđáng chú ý về toán học.+ về đại số học:Đầu tiên là Phép đếm, lấy 10 làm cơ sở (thập tiến vị. - Đơn vị: hình nhiều cái que Chục: hình 1 đoạn dây thừng Trăm: hình 1 vòng dây thừng ngàn: hình cây sậy 10 ngàn: hình ngón tay 100 ngàn: hình con nòng nọc triệu: hình người giơ hai tay biểu thị kinh ngạc. Về các phép tính cơ bản, ng Ai cập mới chỉ biết phép cộng và phép trừ. - Về y học: do tục ướp xác thịnh hành phát triển sớm nên biết tương đối rõ về cấutạo của cơ thể con người. - Biết được tầm quan trọng của óc và tim đối với sức khỏe con người. - tuynhiên việc thiết kế và xây dung dc Kim tự tháp bền vững đến ngày nay lại thiếu kiến thứcvề lực học( vật lý học)KL: Tóm lại, nền Văn minh Ai Cập cổ đại đã để lại cho nhân loại nhiều thành tựu tuyệtvời, có nhiều đóng góp trực tiếp đối với sự phát triển của nhiều lĩnh vực trong nền vănhóa thế giới.II. - VĂN MINH LƯỠNG HÀ (Kiến trúc – Điêu khắc: p.43) Lưỡng Hà là vùng đất nằm giữa 2 con sông Tigrơ (phía Đông) và sông Ơphrát (phíaTây). - Về tài nguyên:hiếm, không có đá quý, kim loại, giàu đất sét quý dùng làm vật liệu cho cáccông trình kiến trúc. - Kiến trúc – điêu khắc:Nghệ thuật tạo hình của hình của Lưỡng Hà cổ đại gồm 2 mặt chính: kiến trúc và điêukhắc, trong đó đặc biệt là kiến trúc.Kiến trúc Các công trình kiến trúc chủ yếu là tháp, đền miếu, cung điện, thành, vườn hoa. - Vì thiếuđá, gỗ, các công trình kiến trúc của Lưỡng Hà đều xây dựng bằng gạch nhưng cũng rất tolớn và hùng vĩ. - Kiến trúc chia thành: Kiến trúc tôn giáo, kiến trúc thành lũy cung điện.Đặc điểm chung:- Niên đại: phần lớn ra đời vào Tân Babilon- Chất liệu: đều bằng gạch- Quy mô: đều to lớn, kì vĩ- Hiện trạng: đều đổ nát, chỉ còn di vậtĐđ riêng:1. - Phụ: đài chiêm tinh, pháo đài phòng thủ* Bố cục: 4 tầng + Tầng 1: màu đen thế giới dưới đất + Tầng 2: màu đỏ thế giới của con người + Tầng 3: màu xanh thiên đường + Tầng 4: màu trắng mặt trời, đồng thời tầng này cũng là 1 cái đền nhỏ.* Chất liệu. - Bên trong: lõi đất> Vườn treo Babilon và thành Babilon được xem là 1 trong 7 kỳ quan của thế giới cổđại.Toàn bộ các công trình này đều đã đổ nát, chỉ còn lại những di tích mà giới khảo cổ họckhai quật được.Điêu khắc: gồm tượng và phù điêu. - Đặc điểm, tính chất: Quy mô của các đối tượng không quá lớn, đường nét thể hiện sự tinh tế và sắc xảo của tư duy mỹ thuật con người. - VĂN MINH Ả RẬP - ĐẠO HỒI.Ả rập là bán đảo lớn nhất TG ở Tây Á, nhưng chỉ có ở vùng Yêmen ở phía Tây Nam cónguồn nước phong phú, đất đai có thể trồng trọt được. - Hơn nữa do nằm trên con đườngbuôn bán giữa Tây Á và Bắc Phi → phát triển thương nghiệp → thành lập nhà nước cổđại. - Hồi giáo là một trong những tôn giáo lớn nhất của tg. - a) Nguyên nhân ra đời. - Trước TK VII: các tôn giáo tín ngưỡng ở Ả Rập thờ đa thần: lạc hậu, nhiều hủ tục, thiếu tính nhân văn. - Chính trị: Nguy cơ xâm lược từ bên ngoài.→ cần có 1 chính quyền vững mạnh dựa trên 1 tôn giáo độc thần → Đạo Hồi ra đời. - Quá trình hình thành - Đạo Hồi tiếng Ả Rập gọi là Islam nghĩa là “phục tùng”. - Theo truyền thuyết vào năm 610 Môhamet trong 1 đêm ngủ trong rừng ông mơthấy sứ giả truyền đạo, ông về kể cho mọi người và nói những lời như lời tiên tri, mọingười cho rằng ông ko biết chữ,...vâng theo vị thần linh duy nhất là đấng Ala “Đấng dạycho con người những điều chưa biết”. - Đặc trưng cơ bản của đạo Hồi - Đạo Hồi là tôn giáo nhất thần tuyệt đối. - Đạo Hồi chỉ tôn thời một vị thần duynhất đó là thánh Ala. - Chúa Ala là người đã tạodựng nên mọi vật: đất trời, núi sông, con người…Nhận thức của con người cũng do Alaquyết định, mọi lời nói hay ý nghĩ đều do Ala sai bảo. - Hồi giáo tiếp thu nhiều quan niệm của các tôn giáo khác , đặc biệt là đạo DoThái. - Do đó một số nghithức và tục lệ của đạo Hồi cũng chịu ảnh hưởng như. - Trước khi cầu nguyện phải rửa mặt và tay chân + Khi cầu nguyện phải hướng về thánh địa Mecca và phủ phục trán chạm đất + Cấm ăn thịt heo, thịt chó, và thịt động vật chết vì bệnh, thịt đã cúng thần + Cấm uống rượu - Hồi giáo khác với các tôn giáo khác đó là tuyệt đối không thờ ảnh tượng. - Kinh thánh của đạo Hồi là kinh Côran, tiếng Ả Rập nghĩa là “bài đọc”, “bàigiảng” gồm 114 chương được viết trong 22 năm dài trên ngắn dưới trong đóghi lại những lời nói của Môhamet nhưng theo tín đồ Hồi giáo, đó là những lời phán bảocủa chúa Ala. - Kinh Côran đề cập đến nhiều vấn đề thuộc nhiều lĩnh vực, do đó đối vớingười Ả Rập kinh Côran ngoài những nguyên tắc tôn giáo còn là một bản tổng hợp mọitri thức khoa học, mọi nguyên tắc pháp luật và đạo đức. - Nghĩa vụ của tín đồ đạo Hồi 1.Thừa nhận chỉ có thánh Ala không có thánh nào khác, còn Moohamet là sứ giảcủa Ala và là vị tiên tri cuối cùng. - Sự phát triển của đạo Hồi - Thời Môhamet đạo Hồi mới chỉ truyền bá ở bán đảo Ả Rập. - Sau đó, cùng với quá trình chinh phục của Ả Rập đạo Hồi đã truyền bá khắp TâyÁ, Trung Á, Bắc Phi và Tây Ban Nha. - Trong quá trình ấy đạo Hồi chia thành hai giáophái chính là phái Sunni và phái Shia. - Hiện nay, Hồi giáo là tôn giáo có tín đồ đông nhất thế giới (trên 1,5 tỷ tín đồ), cómặt ở hơn 100 quốc gia trên tất cả các châu lục.* Tích cực: Xóa bỏ đa thần giáo, giúp đỡ người nghèo, bảo vệ phụ nữ và trẻ em, tinhthần đoàn kết, coi trọng tri thức. - Miền Bắc có 2con sông lớn: sông Ấn và sông Hằng và cả hai dòng sông này đã bồi đắp thành hai đồngbằng màu mỡ ở miền Bắc Ấn Độ, vì vậy nơi đây đã trở thành cái nôi của nền văn minhđất nước này.* Ấn độ là cái nôi của nhiều tôn giáo lớn và quan trọng trên TG:- Quan trọng: Bàlamôn – Hinđu, Phật giáo- Ngoài ra: đạo Xích, Jain=> Các tôn giáo ra đời đều hướng đến mục đích nhân văn, khuyên con người sống tốt vàchủ trương hướng thiện.Đạo Phật - Ra đời thế kỷ VI TCN : ở vùng Bắc Ấn, giáp với Nêpan. - 29 tuổi ngườixuất gia đi tu, sau 6 năm, Người đã giác ngộ chân lý về sự giải thoát con người khỏi kiếpkhổ hạnh. - Tập đế : là chân lí về nguyên nhân của các nỗi khổ, là do luân hồi nghiệp lòngham muốn của con người. - Luận tạng Thế giới quan:- Về mặt thế giới quan, nội dung cơ bản của học thuyết Phật giáo là thuyết duyên khởi.Duyên khởi là chữ nói viết tắt câu “ chư pháp do nhân duyên nhi khởi” nghĩa là các phápđều do nhân duyên mà có.- Nhân duyên là nguyên nhân, trong đó, nhân là nguyên nhân chủ yếu, duyên là nguyênnhân phụ. - Bên cạnh thuyết vô tạo giả, đạo Phật còn nêu ra các thuyết : “vô ngã”, “vô thường”.Vô ngã: tức là không có sự vật nào tồn tại mà không thay đổi.Vô thường: cho rằng sự vật đều tuân theo qui luật sinh ra , phát triển, suy yếu rồi hủydiệt.- Về mặt xã hội, đạo Phật không quan tâm đến chế độ đẳng cấp vì cho rằng nguồn gốcxuất thân của con người không phải là điều kiện để được cứu vớt.- Đồng thời đạo Phật mong muốn có một xã hội trong đó vua thì có đạo đức và phải dựavào pháp luật để trị nước, không được chuyên quyền độc đoán, còn nhân dân thì được ancư lạc nghiệp.Như vậy, ban đầu đạo Phật chỉ là 1 học thuyết khuyên con người từ bỏ ham muốn, tránhđiều ác, làm việc thiện để được cứu vớt. - Ai cũng có thể thành Phật.Quan niệm về Là cảnh giới yên tỉnh gắn liền Là Thế giới của các Phật giốngNiết bàn với giác ngộ sáng suốt, không như thiên đường của các tôn giáo còn phiền não, khổ đau. - khác, đồng thời tạo ra địa ngục, nơi đày đọa những kẻ tội lỗi.V.VĂN MINH TRUNG QUỐC: 4 phát minh kỹ thuật (p. - 122)Trung Quốc là một nước lớn ở Đông Á. - Vốn là nơi có điều kiện thuận lợi cho phát triển nông nghiệptrước khi có các dụng cụ thô sơ nên từ rất sớm đã có loài người cư trú.Thời cổ trung đại, nhân dân Trung Hoa có bốn phát minh kỹ thuật quan trọng được đánhgiá cao trên thế giới, đó là: giấy, kỹ thuật in, la bàn và thuốc súng.- Kĩ thuật làm giấy. - Từ đó giấy được dung để viết 1 cách phổ biến thay thế chocác vật liệu trước đó.+ Chiến tranh Ả Rập với nhà Đường đã đưa giấy du nhập sang Ả rập+ Từ thế kỷ III nghề làm giấy được truyền sang Việt Nam và sau đó được tryền đi hầukhắp các nước trên thế giới.- Kĩ thuật in:+ Bắt đầu là con người thích khắc chữ trên dấu để in kinh phật với mục đích truyền đạo.Khi mới ra đời in bằng ván khắc. - Từ giữa thế kỷ VII kĩ thuật in giấy đã xuất hiện. - Khi mới ra đời là in bằng ván khắcsau đó có một người dân tên Tất Thăng đã phát minh ra cách in chữ rời bằng đất sét nungđã hạn chế được nhược điểm của cách in bằng ván. - +Từ khi ra đời kĩ thuật in cũng đã được truyền bá rộng rãi ra các nước khác trên thế giới.Cho đến năm 1448, Gutenbe người Đức đã dùng chữ rời bằng kim loại, nó đã làm cơ sởcho việc in chữ rời bằng kim loại ngày nay.- Thuốc súng:+ Đạo giáo thịnh hành, người ta muốn tìm thuốc trường sinh bất lão nên những người củaphái đạo gia vô tình tìm ra thuốc súng, làm từ diêm tiêu, lưu huỳnh, than gỗ.+ Cho đến TK X thuốc súng bắt đầu được dùng làm vũ khí, qua có trình sử dụng nó đượccải tiến rất nhiều với độ sát thương cao: sức nóng tỏa ra hơn nửa mẫu đất, người và da bònát vụn không còn giấu vết, thiêu chÁy quân địch. - Trong quá trình tấn công TQ TK XIIIngười Mông Cổ đã học được cách làm thuốc súng và từ đó lan sang các nước Tây Á rồiđến châu Âu.- Kim chỉ nam:+ Từ thế kỷ III TCN từ việc biết được tính từ và tính chỉ hướng của nam châm, ngườiTrung Quốc đã phát minh ra 1 công cụ chỉ hướng gọi là “Tư nam” (hạn chế: khó mài,nặng, lực ma sát lớn, chuyển động không nhạy, chỉ hướng không được chính xác. - Sau đó các thầy phong thủy đã phát minh ra kim nam châm nhân tạo.+ Thủy la bàn: xâu kim nam châm qua cọng rơm sợi bấc đèn rồi thả nổi trên bát nước.+ Đầu tiên la bàn được dùng để xem hướng đất rồi mới được sử dụng trong việc đi biển.Nửa sau thế kỷ XII la bàn được truyền sang Arập ròi sang châu Âu và người châu Âu đãcải tiến thành la bàn khô sử dụng trong các cuộc phát kiến địa lý - tức là la bàn có khắccác vị trí cố định. - Đối với Trung Quốc bốn phát minh trên ra đời không chỉ trực tiếp giúp cải thiện đờisống vật chất và tinh thần của con người Trung Quốc, mà đó còn là những đóng gópkhông nhỏ của một nền văn minh cho toàn nhân loại.Đối với thế giới, sự ra đời của kĩ thuật làm giấy, kĩ thuật in, thuốc súng và kim chỉ namđã nâng cao được vị thế của loài người, đưa nhân loại tiến lên một bước trong quá trìnhchinh phục va tranh đấu với tự nhiên để sinh tồn và phát triển.VI. - 215)Lãnh thổ Hy Lạp bao gồm: Miền nam bán đảo Ban Căng, các đảo trên biển Êgiê và miềnnam ven biển phía tây Tiểu Á.+ biển phía đông bán đảo Ban Căng khúc khuỷu tạo nhiều vịnh và hải cảng, thuận lợi chophát triển hàng hải+ Vùng biển Êgiê là 1 cái hồ êm ả thuận lợi cho việc đi biển+ Tiểu Á là vùng giàu có, nối Hy Lạp với các nước Phương Đông.Điều kiện địa lý đó đã giúp cho Hy Lạp cổ đai trở thành 1 nước có nền công thươngnghiệp phát triển, đồng thời có thể tiếp thu ảnh hưởng của nền văn minh cổ địa phươngĐông. Giống nhau:- Đều phát triển rực rỡ vào thời kì Cổ đại để lại nhiều tp, công trình nổi tiếng đóng gópvào kho tàng nghệ thuật of TG.- NT of HL & LM là cơ sở, là nền tảng cho sự phát triển of NT p.Tây sau này.- NT Hy-La đều gồm 3 mảng chính: Kiến trúc, điêu khắc, hội họa. - được chia làm 2 gđ:TK 8-7 TCN học tập NT cũ của người Ai Cập và Cret, GĐ 2: TK 5-4 TCN nt sáng tạovươn tới chủ nghĩa hiện thực nên đạt những thành tựu rực rỡ.- Hy Lạp là chủ thể sáng tạo NT ở p.Tây, NT La Mã có nhiều điểm mới nhưng vẫn trêncơ sở kế thừa và phát triển của Hy Lạp. Khác nhau:a) Kiến trúc:- Đặc điểm chung:+ Đa phần các công trình dc xây bằng đá. - Các công trình đều có nhiều cột chống đỡ ( tạo độ vững chắc cho công trình, tạo y/tốthẩm mĩ cho c/trình. - Hy Lạp. - Thế mạnh là các công trình phuc n vụ cho mục đích tôn giáo ( đbiệt la đền thờ. - công trình kiến trúc tiêu biểu : đền miếu, rạp hát, sân vận động. - Thế mạnh là các công trình phục vụ cho mục đích dân sinh ( rạp hát, svđộng, đấutrường, cầu dẫn nước & nhà tắm công cộng. - Có nhiều sáng tạo: hệ thống các cột kỉ niệm chiến thắng và khải hoàn môn chỉcó ở kiến trúc La Mã. - Công trình tiêu biểu: đền Păngtênông (bắt đầu xây dựng từ thời Ôgút, đền xâyhình tròn, mái tròn, hết sức mĩ quan và hùng vĩ), đấu trường La Mã.b. - Điêu khắc: Hy Lạp La MãĐặc điểm chung - Cùng 1 phong cách( coi con người là chủ thể sáng tạo NT - Ca ngợi sức mạnh và sự tự do của con người. - Cùng có chất liệu chủ yếu là đá cẩm thạch, đá vôi.Thế mạnh Điêu khắc tượng ( bán Điêu khắc phù điêu ( điêu thân, toàn thân, khỏa thân) khắc trên tường lớn hay đá lớn)Yếu tố đặc trưng Nhấn mạnh và tôn vinh Nhấn mạnh vào bố cục và đường nét cơ thể con người bối cảnh, chủ yếu về phản nhằm thể hiện sức mạnh về ánh chiến tranh và cảnh trở thể chất và sự phóng về của đoàn quân chiến khoảng về tinh thần. - Hội họa:- Chung: Để lại nhiều tp nổi tiếng, có đóng góp to lơn về việc phát hiện và phát triển cáckĩ thuật hội họa tiến bộ ở phương Tây.- Riêng. - La Mã. - giỏi vẽ màu trên gỗ + Chủ đề: chân dung con người( có nhưng ít), vẽ tranh phong cảnh (cảnh chiếnđấu of các binh sĩ La Mã, cảnh vật của các quốc gia pĐông, đặc biệt là Ai Cập), tranhtĩnh vật.VII. - TÂY ÂU THỜI KÌ PHỤC HƯNG:lý do ra đời ở Ý, n.d tư tưởng, ý nghĩa (p.282)Đây là một phong trào văn hoá mới, xuất hiện đầu tiên ở Ý từ thế kỷ XIV sau đó lan sangcác nước anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Hà Lan. - Phong trào này không chỉ đơn thuầnphục hồi nền văn hoá cổ đại, mà còn mang một nội dung hoàn toàn mới, một ý thức giaicấp mới. - Điều kiện lịch sử - Nền kinh tế tư bản và giai cấp tư sản ra đời. - Đây là thời kỳ khoa học có nhiều thành tựu quan trọng đã làm đảo lộn những quanniệm phản khoa học của giai cấp phong kiến và giáo hội. Phong trào văn hoá Phục hưng diễn ra đầu tiên ở Ý là vì:+ ở đây quan hệ TBCN ra đời sớm, những thành thị tự do rất phồn thịnh và đã thành lậpnhững nước cộng hoà thành thị như Phirenxê(công nghiệp), Venêxia và Jenova(thươngnghiệp. - Ý còn là quê hương của nền văn minh HY-La cổ đại, còn lưu giữ lại nhiều di sản vănhoá : kiến trúc, điêu khắc, văn học, triết học. - Nội dung tư tưởng: Phong trào văn hóa Phục hưng tuy có những tiếp thu và kếthừa một số yếu tố trong nền văn hóa Hy Lạp và La Mã cổ đại nhưng thực chất đâykhông phải là một phong trào làm sống lại những di sản văn hóa cổ xưa mà là mộtphong trào văn hóa hoàn toàn mới dựa trên nền tảng kinh tế xã hội mới và hệ tư tưởngmới. - Tư tưởng chủ đạo của phong trào văn hóa Phục hưng là chủ nghĩa nhân văn. - Nội dung này được thể hiệnhầu hết trong các tác phẩm của thời kì văn hóa Phục hưng.Ví dụ: “Thần khúc” của Đantê, “Mười ngày” của Bôcaxiô, “Theo đuổi tình yêu vô hiệu”của Sếchxpia, “Đông Kisốt” của Xécvăngtét. Chống lại quan niệm của giáo hội về con người và cuộc sống trần gian : Để chống lạiquan niệm của giáo hội chỉ chú trọng đến thần linh và thế giới bên kia, coi nhẹ con người,đề xướng chủ nghĩa khổ hạnh, bóp chết tình cảm, kìm hãm tư tưởng và lí trí con người,các nhà nhân văn thời Phục hưng hết sức đề cao con người, cho con người là “vàng ngọccủa vũ trụ. - Chống những quan điểm phản khoa học và chủ nghĩa duy tâm: Đây chủ yếu là cốnghiến của các nhà khoa học và triết học.Những phát hiện của các nhà thiên văn học nhưCôpécních, Bru rô, Galilê. - đã đánh đổ hoàn toàn quan niệm sai lầm của giáo hội về vũtrụ đã ngự trị lâu đời ở châu Âu.Đồng thời với việc tán dương vẻ đẹp và đề cao trí tuệ, tài năng của con người, các vănnghệ sĩ thời Phục hưng chú trọng đến quyền tự do của con người. Đề cao tinh thần dân tộc, tình yêu đối với Tổ quốc và tiếng nói của nước mình : Phongtrào văn hóa Phục hưng xuất hiện trong thời kì ra đời của quan hệ tư bản chủ nghĩa và đócũng là thời kì diễn ra quá trình hình thành dân tộc ở Tây Âu. - cũng đã bắt đầu thấyđược xã hội quá đề cao vai trò của đồng tiền. Phong trào văn hóa Phục hưng thực chất là một phong trào cách mạng về văn hóa tưtưởng chống phong kiến và giáo hội nên đã gặp sự phản kích mạnh mẽ của giáo hội;không ít nhà văn, nhà khoa học, nhà triết học đã bị hãm hại bằng những hình thức khácnhau trong đó Galilê và Brunô là những trường hợp tương đối điển hình. Ý nghĩa - Phong trào Phục hưng đã kết thúc một thời kỳ dài tăm tối ở châu Âu, mở ra cho xã hộichâu Âu một chân trời mới, xoá bỏ những xiềng xích, đánh bại hệ tư tưởng lỗi thời củaphong kiến và giáo hội. - Nó đã giải phóng con người khỏi những trói buộc về tư tưởngtình cảm từ đó con người được tự do phát triển. - Đây là một bước tiến vĩ đại trong lịch sử văn minh Âu. - Phong trào đã cống hiến chovăn minh nhân loại những tác phẩm và công trình bất hủ thể tài năng về mọi mặt và sựhiểu biết sâu rộng của họ, có những chuẩn mực cho đời sau noi theo. - Như vậy phong tràovh Phục hưng đã tạo tiền đề, cơ sở cho sự phát triển châu Âu bước vào những thế kỉ tiếp .VIII. - VMCN PHÁT KIẾN ĐỊA LÝ:* Nguyên nhân:1) Kinh tế: nhu cầu tìm kiếm thị trường mới, vùng đất mới2) KH-KT: trình độ đóng tàu, kĩ thuật hàng hải phát triển đến đỉnh cao → tàu lớn đápứng nhu cầu tìm kiếm vùng đất mới3) Chính trị: được bảo trợ và ủng hộ về tài chính của những người đứng đầu đất nước4) Xã hội: con đường bộ duy nhất tới phương Đông đã bị đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ chiếm* Ba cuộc phát kiến địa lý: (318)1) Vaxcô đơ Gama : men theo bờ biển châu Phi đến cực nam (mũi Hi Vọng), rồi vượt ẤnĐộ Dương đến Ấn Độ, những chuyến đi về phía Đông tiếp theo đã đến được các quầnđảo ở ĐNÁ, Trung Hoa, Nhật Bản.2) Crixtôp Côlông và Amêrigô: những chuyến vượt Đại Tây Dương tìm ra lục địachâu Mỹ (nhầm lẫn là “Tây Ấn Độ”)3) Magienlan: đi vòng quanh thế giới, chẳng những qua châu Mỹ mà vượt qua Thái BìnhDương và tìm ra các đảo ở Đông Nam Á (Philippin)HenriBartolomeu Dias* Hệ quả: Những chuyến đi ấy đã đem lại hệ quả vượt xa mục đích ban đầu, có ý nghĩatrọng đại trong lịch sử loài người.a) Thành tựu:1) Khoa học: Cống hiến lớn cho địa lý, thiên văn, hàng hải,… từ đó mở ra nhiều lĩnh vựcnghiên cứu mới trong các ngành khoa học như dân tộc học, nhân học, địa chất học, sinhhọc. - Khoa học kĩ thuật hàng hải phát triển: sử dụng bánh lái, chân vị, hệ thống buồmvà áp dụng các KH-KT như la bàn, tàu caraven và galleon. - thúc đẩy nông nghiệp và thủ công nghiệp3) Chính trị:+ để lại cho phương Đông 1 hệ thống cơ sở hạ tầng từ quá trình “khai hóa”4) Văn hóa:+ Sự tăng cường giao lưu văn hóa giữa cư dân các châu lục, các dân tộc. - Đặc biệt là sựphát hiện ra nền văn minh Côlông vốn có từ lâu đời ở châu Mỹ có 3 tộc người chính làMaya, Aztec và Inca. - Kĩ thuật sản xuất: nông nghiệp, thủ công nghiệp. - Các hình thức sinh hoạt văn hóa: lễ hội, phong tục, các điệu múa, nhạc…+ ngôn ngữ châu Âu được sử dụng rộng rãi5) Tôn giáo:Các tôn giáo được truyền bá rộn rãi trên nhiều nước, đặc biệt là sự lan truyền của đạoKito.b) Hạn chế: (321)+ nảy sinh buôn bán nô lệ da đen và chế độ thực dân tàn bạo.+ xuất hiện các cuộc chiến tranh xâm lược thuộc địa của Thực dân phương tây ở châu Ávà châu PhiIX. - NỬA ĐẦU TK XX: NHỮNG TIẾN BỘ CỦA KHOA HỌC KỸ THUẬT (p.339)Trên đà phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp thế kỉ XIX, bước sang thế kỉ XX loàingười tiếp tục vươn lên mạnh mẽ. - Cuộc cách mạng thật sự đã diễn ra trong lĩnh vực vật lýhọc.- Lý thuyết nguyên tử ra đời (nguyên tử và cấu taoh bên trong hạt nhân), chứng minhnguyên tử không phải như hòn bi đặc mà rất rỗng. - phát minh hiện tượng phản ứng dây chuyền phá vỡ hạt nhân urani 1942, xây dựng lò phản ứng hạt nhân đầu tiên- Cùng với lý thuyết nguyên tử hiện đại là sự ra đời lý thuyết tương đối hiện đại của nhàbác học Đức Anbe Anhxtanh. - Các thử nghiệm đã cho thấy lý thuyết này hoàn toàn đúngvà nó trở thành một công cụ không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực khoa học kĩ thuật( kĩthuật máy gia tốc, vật lý hạt nhân năng lượng cao, vật lý thiên văn và thiên văn học hiệnđại. - Có thể nói những phát minh lớn về vật lý của TK XX đều liên quan đếnAnhxtanh từ năng lượng nguyên tử đến lade, bán dẫn.- Các lĩnh vực khác như sinh học, hóa học, khoa học về trái đất, hải dương học, khí tượnghọc. - đều đạt nhiều thành tựu to lớn.- Trong sản xuất đã áp dụng sản xuất theo dây chuyền: tăng năng suất, tiết kiệm thời gian.- Nhiều phát minh đã được sử dụng trong cuộc chiến tranh tg như điện tín, điện thoại,rada, hàng không, dân dụng điện ảnh, phim. - Bước ngoặt có tính cách mạng trong khoa học tự nhiên đã có ảnh hưởng to lớn đối vớitriết học và các ngành khoa học xã hội. - Những phát minh này đã đem đến cho xh loài người cuộc sốngvăn minh và tiến bộ hơn, tuy nhiên mặt tiêu cực của nó là việc sd những phát minh vàochiến tranh tàn phá cuộc sống của con người.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt