Giáo dục lối sống – văn hóa giao tiếp cho sinh viên Trường đại học Phú yên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết nêu lên lối sống của sinh viên được thể hiện trong văn hóa giao tiếp - ứng xử, giáo dục lối sống cũng chính là giáo dục văn hóa giao tiếp - ứng xử. Trong nhà trường đại học, bên cạnh những lối sống đẹp, giao tiếp - ứng xử có văn hóa của đa số sinh viên vẫn còn tồn tại những hiện tượng tiêu cực trong lối sống và những hành vi thiếu văn hóa trong giao tiếp cần được nhà trường và các lực lượng giáo dục quan tâm và có biện pháp giáo dục phù hợp. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo dục lối sống – văn hóa giao tiếp cho sinh viên Trường đại học Phú yên

TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 7 * 2014 17 GIÁO DỤC LỐI SỐNG – VĂN HÓA GIAO TIẾP CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHÚ YÊN Nguyễn Thế Dân* Tóm tắt Lối sống của sinh viên được thể hiện trong văn hóa giao tiếp - ứng xử, giáo dục lối sống cũng chính là giáo dục văn hóa giao tiếp - ứng xử. Trong nhà trường đại học, bên cạnh những lối sống đẹp, giao tiếp - ứng xử có văn hóa của đa số sinh viên vẫn còn tồn tại những hiện tượng tiêu cực trong lối sống và những hành vi thiếu văn hóa trong giao tiếp cần được nhà trường và các lực lượng giáo dục quan tâm và có biện pháp giáo dục phù hợp. Giáo dục lối sống, văn hóa giao tiếp cho sinh viên cần phải được tiến hành trên cả ba mặt: nâng cao nhận thức, giáo dục thái độ, hình thành hành vi và thói quen hành vi hợp chuẩn mực, cần có sự phối hợp thống nhất của gia đình, nhà trường, xã hội, đặc biệt là sự nỗ lực tu dưỡng, rèn luyện của bản thân mỗi sinh viên. Từ khóa: lối sống, văn hóa giao tiếp, ứng xử, sinh viên. 1. Đặt vấn đề văn hóa giao tiếp trong công việc cũng như Trong hội thảo khoa học với chủ đề: cuộc sống hàng ngày. giáo dục văn hóa giao tiếp trong nhà trường Mỗi dân tộc đều có những giá trị văn diễn ra tại Trường Đại học Sư phạm Thành hóa truyền thống riêng tạo nên bản sắc tính phố Hồ Chí Minh từ ngày 10 đến đa dạng làm cho dân tộc này khác với dân 12/02/2010, GS.TSKH Lê Ngọc Trà đã tộc khác. Những giá trị văn hóa truyền khẳng định: giao tiếp có mối quan hệ chặt thống cần phải được các thế hệ sau bảo tồn chẽ với giáo dục. Hay nói một cách cụ thể và phát triển. Văn hóa giao tiếp tạo nên một hơn thì ở phương diện nào đó giáo dục lối sống, nếp sống chuẩn mực của mỗi chính là giao tiếp. Không có giao tiếp người trong đó chứa đựng những giá trị văn không có giáo dục. Ngoài ra giao tiếp hóa, đạo đức, thẩm mỹ phù hợp với bản sắc không chỉ là hình thức, phương tiện của của dân tộc, đó chính là sự kết hợp giữa giá giáo dục mà còn là một nội dung quan trị truyền thống và hiện đại, giữa dân tộc và trọng của giáo dục. Theo giáo sư, giáo dục quốc tế. văn hóa giao tiếp trong nhà trường hiện nay Đánh giá một người có văn hóa hay có hai điểm cần lưu ý. Thứ nhất là truyền không người ta thường đánh giá họ qua thống và hiện đại. Thứ hai là dân tộc và giao tiếp với người khác như thế nào. quốc tế. Thạc sĩ Nguyễn Thị Cúc (Đại học Trong giao tiếp, có người ứng xử một cách An Giang) cho rằng: ngoài việc gắn chặt tế nhị, lịch sự, khéo léo phù hợp với chuẩn giáo dục với giao tiếp thì giáo dục văn hóa mực xã hội làm cho người được tiếp xúc giao tiếp trong học đường cũng cần gắn cảm thấy hài lòng, dễ chịu, thoải mái từ đó chặt với giáo dục đạo đức học đường. đem lại hiệu quả cao trong công việc. Trái Trong đó, mỗi giảng viên nhà trường phải lại, có người ứng xử một cách cục cằn, thô phấn đấu là tấm gương mẫu mực thể hiện lỗ, ngôn ngữ thiếu văn hóa, bất lịch sự làm ________________________ cho người khác khó chịu, mất cảm tình, * ThS, Trường Đại học Phú Yên cảm thấy mình bị xúc phạm và làm xấu đi
18 TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHÚ YÊN mối quan hệ, công việc kém hiệu quả. tiếp - ứng xử của cộng đồng bị xáo trộn và Lối sống và văn hóa giao tiếp - ứng ít nhiều cũng ảnh hưởng tới lối sống và văn xử của con người có mối quan hệ mật thiết hóa - giao tiếp của sinh viên ở trong và với nhau. Có lối sống lành mạnh, con người ngoài nhà trường. Do nhận thức không sẽ ứng xử với nhau một cách nhân ái trên đúng hoặc do các nguyên nhân khách quan tình đồng loại như “Bầu ơi thương lấy bí khác, không ít sinh viên đã tiếp thu các tư cùng...”, “Lá lành đùm lá rách”, đoàn kết, tưởng văn hóa nước ngoài một cách máy tương thân tương ái giúp đỡ lẫn nhau. móc thiếu chọn lọc, sống đua đòi buông Ngược lại, nếu lối sống không lành mạnh thả, chạy theo lối sống vật chất tầm thường, “Nhà nào biết nhà đó”, “Đèn nhà ai nhà ấy thiếu tôn trọng các giá trị văn hóa truyền rạng”, họ sẽ sống thờ ơ lãnh đạm, ích kỉ, thống của dân tộc. Để sinh viên có lối sống hẹp hòi khi người khác gặp khó khăn hoạn đẹp, giao tiếp - ứng xử có văn hóa cần phải nạn. Một lối sống đẹp phải là lối sống hòa kết hợp cả gia đình, nhà trường và xã hội, nhập và hợp tác, đề cao tính cộng đồng vì trong đó vai trò của nhà trường đặc biệt lợi ích của tập thể và của xã hội, dám phê quan trọng. phán đấu tranh với những cái xấu, cái tiêu 2. Thực trạng, nguyên nhân lối sống và cực để bảo vệ, giữ gìn những giá trị chuẩn văn hóa giao tiếp của sinh viên Trường mực chung của xã hội Đại học Phú Yên Trong xu thế hội nhập của đất nước, Khảo sát 300 sinh viên Trường Đại đời sống vật chất và tinh thần của sinh viên học Phú Yên về thực trạng lối sống và văn ngày càng được nâng cao, điều kiện học hóa giao tiếp trong nhận thức, thái độ và tập, sinh hoạt giải trí ngày càng phong phú, biểu hiện trong học tập, quan hệ với giáo đa dạng và phức tạp. Những mặt trái, mặt viên, với bạn bè, với bản thân, với xã hội và tiêu cực của nền kinh tế thị trường đã làm một số mặt trong đời sống xã hội qua một cho một số giá trị được xem là những số tiêu chí. Tổng hợp kết quả thu được như chuẩn mực trong lối sống và văn hóa giao sau: Nhận thức, thái độ và biểu hiện về lối sống và văn hóa giao tiếp của sinh viên Trường Đại học Phú Yên Kết quả STT Tiêu chí Số Tỷ lệ lượng % 1.Nhận thức về Cần thiết phát triển văn hóa giao tiếp 262 87,3 vai trò của VHGT Không cần thiết phát triển văn hóa giao tiếp 38 12,7 Để có tri thức, có nghề nghiệp, có cơ hội thành 2. Về mục đích đạt 243 81 học tập Để có bằng cấp, có địa vị xã hội 57 19 3. Về thái độ học Nghiêm túc, đúng đắn trong học tập, thực hiện 172 57,3 tập, thi cử quy chế thi
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 7 * 2014 19 Lười học, đi học trễ, trốn học, vi phạm quy chế 128 42,7 thi: trao đổi, chép bài của bạn, sử dụng tài liệu 4. Thái độ đối với Tôn trọng thầy cô giáo 258 86 giáo viên Có thái độ xem thường, ngạo mạn 42 14 Quan hệ , ứng xử đúng mực với bạn bè 232 77,3 5. Thái độ đối với bạn bè Ít quan tâm chia sẻ với bạn bè, nói năng thiếu 68 22,7 văn hóa (nói tục, chửi thề) Quan tâm, chia sẻ giúp đỡ người khác khi họ khó 6. Thái độ đối với khăn 218 72,7 người khác Ít quan tâm 82 27,3 7. Đối với những Lên án, phê phán 195 65 hành vi xấu Không tỏ thái độ, hoặc dung túng, bao che 115 35 8. Với văn hóa Kiên quyết từ chối không xem 247 82,3 phẩm độc hại Xem để biết 53 17,7 Chi tiêu tiết kiệm hợp với hoàn cảnh của gia đình 256 85,3 9. Lựa chọn cuộc sống vật chất Đua đòi, chưng diện, chạy theo mốt, tiêu xài lãng 44 14,7 phí không có kế hoạch Tham gia nhiệt tình, có trách nhiệm các hoạt 10. Tham gia các động, phong trào của trường, lớp 223 74,3 hoạt động của trường, lớp Không tham gia hoặc tham gia vì có lợi cho bản 77 25,7 thân Học thêm ngoại ngữ, vi tính, tham gia công tác 201 67 11. Sử dụng thời xã hội gian rảnh rỗi Đọc báo, xem ti vi, tán gẫu với bạn bè lúc rảnh 99 33 rỗi Qua bảng số liệu trên chúng tôi nhận thấy: Hoạt động học là hoạt động chủ đạo - Đa phần sinh viên đều nhận thức của sinh viên, phần lớn sinh viên vào học đúng đắn về các giá trị văn hóa giao tiếp và đại học với mục đích là để có tri thức và sự cần thiết phát triển văn hóa giao tiếp và nghề nghiệp ổn định (81%) và cũng là điều biểu hiện tương đối phù hợp (87,3%). Tuy kiện để thành đạt trong cuộc sống. Đó cũng nhiên, còn một bộ phận sinh viên (12,7%) là động cơ chính đáng phản ánh được yêu nhận thức chưa đúng, chưa đầy đủ về vấn cầu của sự phát triển xã hội, đây là một sự đề này nên trong lối sống, trong giao tiếp - định hướng đúng của sinh viên vì muốn có ứng xử còn có những biểu hiện lệch lạc nghề nghiệp thì phải có tri thức, có tri thức chưa phù hợp với chuẩn mực. mới có nghề nghiệp và có cơ hội để thành
20 TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHÚ YÊN đạt. Số sinh viên học với mục đích để có hại. Điều đó chứng tỏ đa số sinh viên đã bằng cấp, có địa vị xã hội chiếm tỷ lệ ít biết làm chủ được bản thân để không bị lôi (19%). cuốn vào những cái xấu. Số sinh viên tò mò Về thái độ học tập, thi cử: Số lượng “xem để biết” mặc dù không nhiều (17,7%) sinh viên có thái độ nghiêm túc, đúng đắn nhưng cũng cần có biện pháp giáo dục ngay trong học tập, thực hiện quy chế thi chưa để khắc phục lối giải trí thiếu lành mạnh cao (57,3%), hiện tượng sinh viên lười học, trong đời sống của sinh viên. đi học trễ, trốn học, vi phạm quy chế thi: Sinh viên Trường Đại học Phú Yên trao đổi, chép bài của bạn, sử dụng tài liệu hầu hết đến từ nhiều huyện thị khác nhau còn diễn ra khá phổ biến (42,7%). Đây thực trong tỉnh, một số từ các tỉnh, thành phố sự là vấn đề đáng lo ngại và cần phải được khác trong nước, gia đình nhiều em còn quan tâm vì nó ảnh hưởng đến “thương khó khăn khi học xa nhà. Do vậy, trong lựa hiệu”,chất lượng đào tạo của nhà trường. chọn cuộc sống vật chất, nhiều sinh viên có Trong giao tiếp - ứng xử, phần lớn ý thức tiết kiệm, chi tiêu có kế hoạch phù sinh viên đã có cách ứng xử đúng mực với hợp với hoàn cảnh của gia đình (85,3%). thầy cô (86%), với bạn bè (77,3%), với Trong các hoạt động của trường, lớp sinh người khác (72,7%). Tuy nhiên, hiện tượng viên tham gia nhiệt tình (74,3%) và coi đó xem thường, vô lễ ngạo mạn với thầy cô là trách nhiệm của mình, đó cũng là một nét giáo (14%), nói năng thiếu văn hóa, nói tục, nổi bật của sinh viên ngày nay, số sinh viên chửi thề trong quan hệ với bạn bè (22,7%), không tham gia hoặc tham gia vì có lợi cho ít quan tâm đến người khác (27,3%), số bản thân chiếm tỷ lệ thấp (25,7%). lượng không nhiều nhưng cũng ảnh hưởng Ngoài thời gian học tập, sinh viên không nhỏ đến văn hóa giao tiếp của sinh cũng có những hình thức sinh hoạt, giải trí viên trong nhà trường đại học. khác nhau. Số lượng sinh viên chọn học Trước những hành vi xấu xảy ra thêm tin học, ngoại ngữ khá cao (67%), các trong nhà trường và ngoài xã hội, số sinh em đã xác định được những việc làm có ích viên tỏ thái độ phê phán, lên án khá cao cho bản thân và cho xã hội. (65%), điều này cũng thể hiện tính thẳng Qua số liệu trên cũng có thể thấy thắn, cương trực của sinh viên thời nay. Số được số đông sinh viên của Trường đại học sinh viên không tỏ thái độ, hoặc dung túng, Phú Yên có nhận thức đúng về sự cần thiết bao che chiếm tỷ lệ thấp (35%) số sinh viên về văn hóa giao tiếp, có lối sống tích cực và này có thể họ sợ hậu quả xấu, sợ liên lụy có trách nhiệm với xã hội. Tuy nhiên, trong đến bản thân (tránh voi chẳng xấu mặt nào) sự thống nhất giữa nhận thức với thái độ, hoặc họ cho rằng đó không phải việc của với hành vi và thói quen hành vi chưa cao. mình. Sự hạn chế về văn hóa giao tiếp của sinh Sống trong thời kì “mở cửa”, sinh viên trong lối sống của sinh viên có thể do viên có điều kiện, phương tiện để mở rộng nhiều nguyên nhân khác nhau: tri thức và cũng có cơ hội tiếp xúc với * Nguyên nhân chủ quan: : Phần lớn nhiều loại văn hóa phẩm không lành mạnh sinh viên trong nhà trường còn thiếu những làm suy thoái nhân cách của một số sinh kiến thức cơ bản về giao tiếp (85,7%). viên. Tuy nhiên, qua số liệu cho thấy có Trong các yếu tố hình thành lối sống và văn 82,3% sinh viên kiên quyết từ chối không hóa giao tiếp - ứng xử không thể thiếu yếu xem, không đọc các loại văn hóa phẩm độc tố tự giáo dục, chỉ khi bản thân mỗi sinh
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 7 * 2014 21 viên nhận thức rõ sự cần thiết phải tự rèn Việc quản lý sinh viên nhất là sinh viên luyện, tự tu dưỡng thì mới có một lối sống ngoại trú mặc dù đã có sự phối hợp giữa lành mạnh và đó cũng là cơ sở để phát triển nhà trường và chính quyền địa phương, các văn hóa giao tiếp. Ở nhà trường phổ thông chủ nhà trọ nhưng cũng còn gặp nhiều khó học sinh chưa được trang bị những kiến khăn nên còn nhiều sinh viên trong sinh thức giao tiếp một cách cơ bản và có hệ hoạt còn thiếu ngăn nắp, sống tùy tiện, dễ thống. Trong nhà trường đại học, vì là học dãi, buông thả, đua đòi chơi bời, lãng phí phần tự chọn nên chỉ có một số ít khoa, lớp thời gian, tiền bạc. (CC10QT-KD; CC12GCD01; C11GTH01,02; Trên đây là những nguyên nhân chủ DC11SSI01; DC12SSI01), chọn học phần yếu dẫn đến những hành vi lệch chuẩn “nhập môn khoa học giao tiếp và kỹ năng trong lối sống và văn hóa giao tiếp - ứng xử giao tiếp” của sinh viên. Để khắc phục những hiện trong chương trình giảng dạy và học tập tượng tiêu cực trên cần phải có biện pháp cho sinh viên, số đông sinh viên có cơ hội giáo dục một cách thống nhất, đồng bộ của được học là rất ít. Vốn ngôn ngữ hạn chế, cả nhà trường, gia đình và xã hội vào các thiếu từ ngữ để biểu đạt (chiếm tỷ lệ mặt nhận thức, thái độ và hành vi của sinh 78,9%), đặc điểm tính cách của bản thân là viên. những thuộc tính tâm lý khó thay đổi 3. Biện pháp giáo dục lối sống và văn hóa (chiếm tỷ lệ 65,7%) cũng ảnh hưởng đến giao tiếp cho sinh viên Trường Đại học lối sống văn hóa giao tiếp của sinh viên. Phú Yên * Nguyên nhân khách quan: Ngoài Lối sống, văn hóa giao tiếp - ứng xử nguyên nhân chủ quan nêu trên, môi trường của con người được hình thành bằng nhiều và tính chất học ở đại học có đặc điểm con đường khác nhau: thông qua quá trình riêng (chiếm tỷ lệ 54,2%), đặc biệt đối với giáo dục của nhà trường và xã hội; qua quá những sinh viên năm thứ nhất mới bước trình tích lũy kinh nghiệm của mỗi cá nhân; vào trường đại học với nhiều điều mới lạ, thông qua truyền thống văn hóa của dân chưa quen với phương pháp dạy và học tộc, vùng miền, gia đình, làng, xã...Mỗi mới. Môi trường giao tiếp hạn chế cũng là người trong quá trình phát triển văn hóa nguyên nhân khách quan được sinh viên đề giao tiếp cần phải luôn trau dồi, học hỏi để cập (chiếm tỷ lệ 45,4%), vì sống xa gia tự hoàn thiện bản thân. Từ thực trạng và đình, bạn bè thân không nhiều, với sự quản những nguyên nhân nêu trên, chúng tôi lí chặt chẽ của nhà trường (nhất là sinh viên nhận thấy muốn giáo dục lối sống và văn nội trú) thì phạm vi và các mối quan hệ hóa giao tiếp cho sinh viên Trường Đại học giao tiếp cũng bị hạn chế. Ngoài ra việc tập Phú Yên cần phải giáo dục trên cả ba mặt: dượt các kỹ năng giao tiếp cho sinh viên giáo dục ý thức, giáo dục thái độ, niềm tin thông qua các hoạt động cũng chưa được và giáo dục kỹ năng văn hóa giao tiếp cho đặc biệt coi trọng, thường mang tính chất sinh viên. phong trào. Trong môi trường giáo dục của 3.1. Giáo dục ý thức về lối sống, văn hóa nhà trường, gia đình và xã hội còn tồn tại giao tiếp những hiện tượng thiếu gương mẫu trong Muốn có hành vi và thói quen hành lối sống, cách nói năng, hành vi ứng xử, ăn vi văn hóa, sinh viên cần nắm được các giá mặc... của một số bậc phụ huynh, thầy, cô trị chuẩn mực chung của xã hội về văn hóa giáo, viên chức trong và ngoài nhà trường. giao tiếp, đó là cơ sở để họ có được những
22 TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHÚ YÊN hành vi phù hợp với các chuẩn mực xã hội. tiếp - ứng xử. - Trong quá trình dạy học, nhà - Để nâng cao ý thức về lối sống, văn trường, các khoa quản lý sinh viên cần hóa giao tiếp, mỗi sinh viên cần tự đánh giá nghiên cứu để đưa những học phần về giao được những ưu nhược điểm của bản thân, tiếp, giao tiếp sư phạm, kỹ năng giao tiếp... biết lựa chọn cho mình một lối sống phù vào trong chương trình chính khóa, phối hợp, biết tự kiềm chế, tự kiểm soát, biết hợp với Đoàn thanh niên, Hội Sinh viên, làm chủ bản thân, tự bảo vệ được mình Khoa Tâm lý – Giáo dục để tổ chức các trước những ảnh hưởng tiêu cực từ môi buổi hội thảo, câu lạc bộ, báo cáo chuyên trường xã hội. đề... về các nội dung liên quan đến lối sống, 3.2. Giáo dục thái độ về lối sống, văn hóa văn hóa giao tiếp cho sinh viên nhằm trang giao tiếp bị hệ thống tri thức về các chuẩn mực văn Giáo dục ý thức về lối sống, văn hóa hóa giao tiếp cho sinh viên trong nhà giao tiếp chỉ là điều kiện cần nhưng chưa trường. Kịp thời nêu những gương tốt của đủ. Nhận thức đúng là cơ sở để hình thành sinh viên trong học tập, tu dưỡng rèn luyện tình cảm, thái độ, niềm tin cho sinh viên, để các em chuyển thành hành động cụ thể niềm tin là động lực, là sức mạnh để của bản thân trong quá trình sống và hoạt chuyển hóa ý thức thành hành vi. Trong động. nhiều trường hợp có nhận thức đúng chưa - Tích cực hóa hoạt động học tập của chắc đã có hành động đúng, có khi còn sinh viên bằng cách đổi mới phương pháp xuyên tạc, bóp méo sự vật (yêu nên tốt, dạy học, tạo điều kiện cho sinh viên thực ghét nên xấu; Yêu nhau củ ấu cũng tròn; hiện nhiệm vụ học tập thông qua hoạt động, không ưa thì dưa hóa dòi…). Vì vậy, cần qua sự tương tác với các thành viên khác phải bồi dưỡng những tình cảm, thái độ trong tập thể. Đó chính là cơ hội để sinh đúng đắn, tốt đẹp cho sinh viên bằng các viên có điều kiện để thể hiện mình, rèn biện pháp sau: luyện ngôn ngữ, học tập kinh nghiệm giao - Xây dựng môi trường văn hóa giao tiếp của người khác, đối chiếu mình với bạn tiếp lành mạnh thông qua sự gương mẫu để tự hoàn thiện bản thân. của cán bộ, giảng viên, qua các hoạt động - Gia đình là trường học đầu tiên văn hóa trong trường, tăng cường đối thoại của mỗi người, ở đó mỗi cá nhân học được với sinh viên về công tác đào tạo và đạo cách sống, cách đối nhân xử thế, học cách đức nghề nghiệp, về văn hóa giao tiếp, cách làm người. Lối sống, cách ứng xử của các ứng xử, thái độ phục vụ của nhân viên để thành viên trong gia đình được phản ánh khắc phục những hạn chế và giải quyết qua lối sống, cách ứng xử của từng thành những vướng mắc khi gặp phải. viên. Gia đình cần trang bị cho các em khả - Các khoa quản lý sinh viên, Phòng năng phân biệt giữa cái xấu và cái tốt, nhận Công tác học sinh sinh viên, cố vấn học tập biết được những cái xấu, cái tiêu cực đang các lớp cần chú trọng xây dựng tập thể sinh tác động vào cuộc sống của các em. Cần viên vững mạnh, đoàn kết thân ái, thẳng quan tâm theo dõi, động viên khi các em có thắn góp ý giúp nhau trong hoạt động để những hành vi tốt trong văn hóa giao tiếp cùng tiến bộ. Xây dựng dư luận xã hội đồng, kịp thời nhắc nhở nghiêm khắc con đúng đắn lành mạnh, đẩy mạnh phong trào em mình khi các em có sự nhận thức lệch phê bình và tự phê bình trong tập thể sinh lạc, thiếu văn hóa trong lối sống, cách giao viên, có những hình thức khen thưởng động
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 7 * 2014 23 viên kịp thời những cá nhân có thành tích của bản thân trong việc rèn luyện đạo đức, tốt trong học tập, sinh hoạt và kỷ luật tác phong, lối sống, tự giác hành động theo nghiêm với những cá nhân có lối sống, giao những chuẩn mực đạo đức chung của xã tiếp - ứng xử thiếu văn hóa. hội, trong đó có các chuẩn mực về lối sống, - Trong đánh giá sinh viên cần công văn hóa giao tiếp - ứng xử. bằng, khách quan, chính xác, kịp thời tạo - Trong dạy học, giảng viên có thể cho sinh viên có thái độ đúng và niềm tin đưa ra các tình huống giao tiếp ứng xử (các vững chắc vào các lực lượng giáo dục trong bài tập đoán tâm trạng qua cử chỉ, điệu bộ, nhà trường. nét mặt, lời nói; các bài tập xử lý tình - Gia đình cần quan tâm đến lối sống, huống trong giao tiếp - ứng xử) nhằm tạo quan hệ, cách ứng xử của con em mình. cơ hội cho sinh viên tập luyện, thể nghiệm Duy trì mối liên hệ với nhà trường và chủ để hình thành kỹ năng giao tiếp, ứng xử có các nhà trọ (với sinh viên ngoại trú) nơi con văn hóa. em mình sống, học tập và sinh hoạt để tăng - Mỗi giảng viên phải thực sự là tấm cường công tác quản lý sinh viên. gương tốt trong lối sống, hành vi giao tiếp - 3.3. Giáo dục kỹ năng văn hóa giao tiếp - ứng xử để sinh viên noi theo. Xây dựng ứng xử mối quan hệ tốt đẹp giữa giảng viên, với Nhận thức, thái độ, niềm tin được thể sinh viên trong nhà trường, tạo bầu không hiện trong hành vi văn hóa giao tiếp. Hành khí dân chủ, lành mạnh trong các hoạt động vi, thói quen văn hóa là mục đích cuối cùng sư phạm. của quá trình giáo dục, là kĩ năng cuộc - Bản thân mỗi sinh viên cần nhận sống, là kết quả của nhận thức, là biểu hiện thức rõ sự cần thiết của văn hóa giao tiếp, cụ thể và sinh động của thái độ, niềm tin tự giác kiên trì rèn luyện, tu dưỡng, phấn của con người. Để có sự thống nhất giữa đấu không ngừng để hoàn hiện nhân cách nhận thức, thái độ, niềm tin và hành vi đạo của bản thân đáp ứng yêu cầu của xã hội đức trong lối sống, văn hóa giao tiếp của trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại sinh viên đó là một quá trình lâu dài, phức hóa đất nước. tạp có sự tác động giáo dục thường xuyên - Giảng viên cần chú trọng đổi mới và thống nhất của tất cả các lực lượng giáo phương pháp dạy học, kết hợp tốt giữa lý dục trong và ngoài nhà trường. thuyết và thực hành, coi trọng các giờ thảo - Nâng cao nhu cầu, mở rộng phạm luận, xêmina do sinh viên tổ chức, điều vi giao tiếp bằng cách lôi cuốn sinh viên khiển. Khắc phục những hiện tượng tiêu tích cực tham gia vào các hoạt động (vui cực trong học tập, thi cử, nhắc nhở, uốn chơi giải trí, văn hóa văn nghệ, thể dục thể nắn, xử lý nghiêm những sinh viên vi phạm thao...) với nhiều hình thức đa dạng, hấp những quy định chung của nhà trường. dẫn, lành mạnh. Thường xuyên tổ chức, 4. Kết luận: Lối sống, văn hóa giao tiếp khích lệ sinh viên tham gia các hoạt động của một dân tộc, một xã hội là những xã hội (chăm sóc người tàn tật, neo đơn nguyên tắc, những chuẩn mực văn hóa, đạo không nơi nương tựa; hoạt động đền ơn đáp đức, thẩm mỹ... được biểu hiện ở lối sống, nghĩa, hướng về cội nguồn...) nhằm khơi phong tục, tập quán, truyền thống văn hóa dậy, phát huy tinh thần vì cộng đồng qua đó chung của xã hội, dân tộc đó. Những làm thay đổi nhận thức, thái độ, hành vi của nguyên tắc, chuẩn mực trên là cơ sở để mỗi sinh viên, nâng cao tinh thần trách nhiệm cá nhân, mỗi nhóm người xây dựng cho
24 TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHÚ YÊN mình một lối sống phù hợp. Giáo dục lối nhận thức, giáo dục thái độ, hình thành sống, văn hóa giao tiếp cho sinh viên - hành vi và thói quen hành vi hợp chuẩn những chủ nhân tương lai của đất nước mực, cần có sự phối hợp thống nhất của gia trong nhà trường đại học là một nhiệm vụ đình, nhà trường, xã hội, đặc biệt là sự nỗ rất quan trọng. Công việc này cần phải lực tu dưỡng, rèn luyện của bản thân mỗi được tiến hành trên cả ba mặt: nâng cao sinh viên TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Hoàng Anh, Nguyễn Thanh Bình, Vũ Kim Thanh (2003), Giáo trình tâm lý học giao tiếp, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội. [2] Nguyễn Thanh Bình (2007), Giáo trình giáo dục kỹ năng sống, Nxb Đại học Sư phạm. [3] Phạm Minh Hạc, Phan Huy Lê, Vũ Văn Tảo, Lê Hữu Tăng (1996), Vấn đề con người trong sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa, Nxb Chính trị Quốc gia. [4] Trần Tuấn Lộ (1994), Tâm lý học giao tiếp, Nxb Đại học Sư phạm. [5] Phùng Đình Mẫn (2008), Giáo dục đạo đức cho học sinh sinh viên trong bối cảnh nền kinh tế thị trường và hội nhập của nước ta hiện nay, Tạp chí tâm lý học số 11, Công ty in Thủy Lợi. [6] Hải Yến, Mạnh Quỳnh (2006), Nghệ thuật ứng xử sư phạm, Nxb Đại học Quốc gia. Abstract Educating the lifestyle and communicative culture for the students at Phu Yen University Students’ lifestyles are shown in their communicative - behavior cultural activities, teaching the lifestyles is also teaching how to conduct communicative - behavior culture. In the universities, besides the good lifestyles, students’ communicative - behavior culture still remains some negative signals and lacks of cultural behavior in communication. This requires much attention and appropriate educational measures by schools and educational institutes. Teaching lifestyles and communicative culture for students must be carried out in three ways: raising their awareness, educating their attitudes and building up the standard habits and behaviors. There should be a combination among the family, the school, and the society and especially the efforts in the training process of each individual student. Keyword: Lifestyle, communicative culture, behavior, students