1.

nh ngha v giao nhn v ngi giao nhn (freight forwarding and freight forwarder): Theo quy tc mu ca FIATA v dch v giao nhn, dch v giao nhn c nh ngha nh l bt k loi dch v no lin quan n vn chuyn, gom hng, lu kho, bc xp, ng gi hay phn phi hng ha cng nh cng nh cc dch v t vn hay c lin quan n cc dch v trn, k c cc vn hi quan, ti chnh, mua bo him, thanh ton, thu thp chng t lin quan n hng ho. Theo lut thng mi Vit nam th Giao nhn hng ho l hnh vi thng mi, theo ngi lm dch v giao nhn hng ho nhn hng t ngi gi, t chc vn chuyn, lu kho, lu bi, lm cc th tc giy t v cc dch v khc c lin quan gioa hng cho ngi nhn theo s u thc ca ch hng, ca ngi vn ti hoc ca ngi giao nhn khc. Ni mt cch ngn gn, giao nhn l tp hp nhng nghip v, th tc c lin quan n qu trnh vn ti nhm thc hin vic di chuyn hng ha t ni gi hng (ngi gi hng) n ni nhn hng (ngi nhn hng). Ngi giao nhn c th lm cc dch v mt cch trc tip hoc thng qua i l v thu dch v ca ngi th ba khc. 2. Quyn hn v ngha v ca ngi giao nhn iu 167 Lut thng mi quy inh, ngi giao nhn c nhng quyn v ngha v sau y: - Ngui giao nhn c hng tin cng v cc khon thu nhp hp l khc. - Thc hin y nghi v ca mnh theo hp ng - Trong qu trnh thc hin hp ng, nu c l do chnh ng v li ch ca khch hng th c th thc hin khc vi ch dn ca khch hng, nhng phi thng bo ngay cho khch hng. - Sau khi k kt hp ng, nu thy khng th thc hin c ch dn ca khch hng th phi thng bo cho khch hng xin ch dn thm. - Phi thc hin ngha v ca mnh trong thi gian hp l nu trong hp ng khng tho thun v thi gian thc hin ngha v vi khch hng. 3. Trch nhim ca ngi giao nhn a. Khi l i l ca ch hng Tu theo chc nng ca ngi giao nhn, ngi giao nhn phi thc hin y cc ngha v ca mnh theo hp ng k kt v phi chu trch nhim v: + Giao hng khng ng ch dn + Thiu st trong vic mua bo him cho hng ho mc d c hng dn. + Thiu st trong khi lm th tc hi quan + Ch hng n sai ni quy nh + Giao hng cho ngi khng phi l ngi nhn + Giao hng m khng thu tin t ngi nhn hng + Ti xut khng theo nhng th tc cn thit hoc khng hon li thu + Nhng thit hi v ti sn v ngi ca ngi th ba m anh ta gy nn. Tuy nhin, chng ta cng cn ch ngi giao nhn khng chu trch nhim v hnh vi li lm ca ngi th ba nh ngi chuyn ch hoc ngi giao nhn khc... nu anh ta chng minh c l la chn cn thit Khi lm i l ngi giao nhn phi tun th iu kin kinh doanh tiu chun (Standard Trading Conditions) ca mnh. b. Khi l ngi chuyn ch (principal) Khi l mt ngi chuyn ch, ngi giao nhn ng vai tr l mt nh thu c lp, nhn danh

mnh chu trch nhim cung cp cc dch v m khch hng yu cu. Anh ta phi chu trch nhim v nhng hnh vi v li lm ca ngi chuyn ch, ca ngi giao nhn khc m anh ta thu thc hin hp ng vn ti nh th l hnh vi v thiu st ca mnh. Quyn li, ngha v v trch nhim ca anh ta nh th no l do lut l ca cc phng thc vn ti quy nh. Ngi chuyn ch thu khch hng khon tin theo gi c ca dch v m anh ta cung cp ch khng phi l tin hoa hng. Ngi giao nhn ng vai tr l ngi chuyn ch khng ch trong trng hp anh ta t vn chuyn hng ho bng cc phng tin vn ti ca chnh mnh (perfoming carrier) m cn trong trng hp anh ta, bng vic pht hnh chng t vn ti ca mnh hay cch khc, cam kt m nhn trch nhim ca ngi chuyn ch (ngi thu chuyn ch - contracting carrier). Khi ngi giao nhn cung cp cc dch v lin quan n vn ti nh ng gi, lu kho, bc xp hay phn phi ..... th ngi giao nhn s chu trch nhim nh ngi chuyn ch nu ngi giao nhn thc hin cc dch v trn bng phng tin ca mnh hoc ngi giao nhn cam kt mt cch r rng hay ng l h chu trch nhim nh mt ngi chuyn ch Khi ng vai tr l ngi chuyn ch th cc iu kin kinh doanh tiu chun thng khng p dng m p dng cc cng c quc t hoc cc quy tc do Phng thng mi quc t ban hnh. Tuy nhin, ngi giao nhn khng chu trch nhim v nhng mt mt, h hng ca hng ho pht sinh t nhng trng hp sau y: - Do li ca khch hng hoc ca ngi c khch hng u thc - Khch hng ng gi v ghi k m hiu khng ph hp - Do ni t hoc bn cht ca hng ho - Do chin tranh, nh cng - Do cc trng hp bt kh khng. Ngoi ra, ngi giao nhn khng chu trch nhim v mt khon li ng l khch hng c hng v s chm ch hoc giao nhn sai a ch m khng phi do li ca mnh. GIAO NHN HNG HA XNK TI CNG BIN 1 C s php l, nguyn tc giao nhn hng ho XNK ti cng. a. C s php l: Vic giao nhn hng ho XNK phi da trn c s php l nh cc quy phm php lut quc t, Vit nam.... - Cc Cng c v vn n, vn ti; Cng c quc t v hp ng mua bn hng ho .... - Cc vn bn quy phm php lut ca Nh nc Vit nam v giao nhn vn ti; Cc loi hp ng v L/C mi m bo quyn li ca ch hng XNK b. Nguyn tc: Cc vn bn hin hnh quy nh nhng nguyn tc giao nhn hng ho XNK ti cc cng bin Vit nam nh sau: - Vic giao nhn hng ho XNK ti cc cng bin l do cng tin hnh trn c s hp ng gia ch hng v ngi c ch hng u thc vi cng. - i vi nhng hng ho khng qua cng (khng lu kho ti cng) th c th do cc ch hng hoc ngi c ch hng u thc giao nhn trc tip vi ngi vn ti (tu) (quy nh mi t 1991). Trong trng hp , ch hng hoc ngi c ch hng u thc phi kt ton trc tip vi ngi vn ti v ch tho thun vi cng v a im xp d, thanh ton cc chi ph c lin quan. - Vic xp d hng ha trong phm vi cng l do cng t chc thc hin. Trng hp ch hng

mun a phng tin vo xp d th phi tho thun vi cng v phi tr cc l ph, chi ph lin quan cho cng. - Khi c u thc giao nhn hng ho xut nhp khu vi tu, cng nhn hng bng phng thc no th phi giao hng bng phng thc . - Cng khng chu trch nhim v hng ho khi hng ra khi kho bi, cng. - Khi nhn hng ti cng th ch hng hoc ngi c u thc phi xut trnh nhng chng t hp l xc nh quyn c nhn hng v phi nhn c mt cch lin tc trong mt thi gian nht nh nhng hng ho ghi trn chng t. V d: vn n gc, giy gii thiu ca c quan.... - Vic giao nhn c th do cng lm theo u thc hoc ch hng trc tip lm. 2. Nhim v ca cc c quan tham gia giao nhn hng ho XNK a. Nhim v ca cng - K kt hp ng xp d, giao nhn, bo qun, lu kho hng ho vi ch hng Hp ng c hai loi: + Hp ng u thc giao nhn + Hp ng thu mn: ch hng thu cng xp d vn chuyn, lu kho, bo qun hng ho - Giao hng xut khu cho tu v nhn hng nhp khu t tu nu c u thc - Kt ton vi tu v vic giao nhn hng ho v lp cc chng t cn thit khc bo v quyn li ca cc ch hng. - Giao hng nhp khu cho cc ch hng trong nc theo s u thc ca ch hng xut nhp khu. - Tin hnh vic xp d, vn chuyn, bo qun, lu kho trong khu vc cng - Chu trch nhim v nhng tn tht ca hng ho do mnh gy nn trong qu trnh giao nhn vn chuyn xp d. - Hng ho lu kho bi ca cng b h hng, tn tht th cng phi bi thng nu c bin bn hp l v nu cng khng chng minh c l cng khng c li. - Cng khng chu trch nhim v hng ho trong cc trng hp sau: + Khng chu trch nhim v hng ho khi hng ra khi kho bi ca cng. + Khng chu trch nhim v hng ho bn trong nu bao kin, du xi vn nguyn vn + Khng chu trch nhim v h hng do k m hiu hng ho sai hoc khng r (dn n nhm ln mt mt) b. Nhim v ca cc ch hng xut nhp khu - K kt hp ng u thc giao nhn vi cng trong trng hp hng qua cng - Tin hnh giao nhn hng ho trong trng hp hng ho khng qua cng hoc tin hnh giao nhn hng ho XNK vi cng trong trng hp hng qua cng. - K kt hp ng bc d, vn chuyn, bo qun, lu kho hng ho vi cng - Cung cp cho cng nhng thng tin v hng ho v tu - Cung cp cc chng t cn thit cho cng cng giao nhn hng ho: * i vi hng xut khu: gm cc chng t: + Lc khai hng ho (cargo manifest): lp sau vn n cho ton tu, do i l tu bin lm c cung cp 24h trc khi tu n v tr hoa tiu + S xp hng (cargo plan) do thuyn ph ph trch hng ha lp, c cung cp 8h trc khi bc hng xung tu. * i vi hng nhp khu: + Lc khai hng ho

+ S xp hng + Chi tit hm tu ( hatch list) + Vn n ng bin trong trng hp u thc cho cng nhn hng Cc chng t ny u phi cung cp 24h trc khi tu n v tr hoa tiu. - Theo di qu trnh giao nhn gii quyt cc vn pht sinh - Lp cc chng t cn thit trong qu trnh giao nhn c c s khiu ni cc bn c lin quan - Thanh ton cc chi ph cho cng. c. Nhim v ca hi quan - Tin hnh th tc hi quan, thc hin vic kim tra, gim st, kim sot hi quan i vi tu bin v hng ho xut nhp khu - m bo thc hin cc quy nh ca Nh nc v xut nhp khu, v thu xut khu, thu nhp khu - Tin hnh cc bin php pht hin, ngn chn, iu tra v x l hnh vi bun lu, gian ln thng mi hoc vn chuyn tri php hng ho, ngoi hi, tin Vit nam qua cng bin 3. Trnh t giao nhn hng ho XNK ti cc cng bin a. i vi hng xut khu a.1. i vi hng ho khng phi lu kho bi ti cng y l hng ho XK do ch hng ngoi thng vn chuyn t cc ni trong nc xut khu, c th ti cc kho ring ca mnh ch khng qua cc kho ca cng. T kho ring, cc ch hng hoc ngi c ch hng u thc c th giao trc tip cho tu. Cc bc giao nhn cng din ra nh i vi hng qua cng. a hng n cng: do cc ch hng tin hnh - Lm cc th tc xut khu, giao hng cho tu + Ch hng ngoi thng phi ng k vi cng v mng, a im, cu tu xp d + Lm cc th tc lin quan n xut khu nh hi quan, kim dch... + T chc vn chuyn, xp hng ln tu + Lin h vi thuyn trng ly s xp hng + Tin hnh xp hng ln tu do cng nhn ca cng lm, nhn vin giao nhn phi theo di qu trnh gii quyt cc vn xy ra, trong phi xp hng ln tu v ghi vo tally sheet (phiu kim kin) + Lp bin lai thuyn ph ghi s lng, tnh trng hng ho xp ln tu (l c s cp vn n). Bin lai phi sch + Ngi chuyn ch cp vn n, do ch hng lp v a thuyn trng k, ng d. + Lp b chng t thanh ton tin hng c hp ng hoc L/C quy nh + Thng bo cho ngi mua bit vic giao hng v phi mua bo him cho hng ho (nu cn). + Tnh ton thng pht xp d hng nhanh chm (nu c) a.2.i vi hng phi lu kho bi ca cng i vi loi hng ny, vic giao hng gm hai bc ln: ch hng ngoi thng (hoc ngi cung cp trong nc) giao hng XK cho cng, sau cng tin hnh giao hng cho tu * Giao hng XK cho cng bao gm cc cng vic: - Ch hng hoc ngi c ch hng u thc k kt hp ng lu kho bo qun hng ho vi cng - Trc khi giao hng cho cng, phi giao chi cng cc giy t: + Danh mc hng ho XK (cargo list)

+ Thng bo xp hng ca hng tu cp ( shipping order) nu cn + Ch dn xp hng (shipping note) - Giao hng vo kho, bi cng * Cng giao hng cho tu: - Trc khi giao hng cho tu, ch hng phi: + Lm cc th tc lin quan n XK: hi quan, kim dch, kim nghim (nu c.... + Bo cho cng ngy gi d kin tu n (ETA), chp nhn NOR + Giao cho cng s xp hng - T chc xp v giao hng cho tu: + Trc khi xp, phi t chc vn chuyn hng t kho ra cng, ly lnh xp hng, n nh s mng xp hng, b tr xe v cng nhn v ngi p ti nu cn + Tin hnh bc v giao hng cho tu. Vic xp hng ln tu do cng nhn cng lm. Hng s c giao cho tu di s gim st ca I din hi quan. Trong qu trnh giao hng, nhn vin kim m ca cng phi ghi s lng hng giao vo Tally Report, cui ngy phi ghi vo Daily Report v khi xp xong mt tu, ghi vo Final Report. Pha tu cng c nhn vin kim m v ghi kt qu vo Tally Sheet. Vic kim m cng c th thu nhn vin ca cng ty kim kin + Khi giao nhn xong mt l hoc ton tu, cng phi ly bin lai thuyn ph (Mate?s Receipt) trn c s lp vn n (B/L) - Lp b chng t thanh ton: Cn c vo hp ng mua bn v L/C, nhn vin giao nhn phi lp hoc ly cc chng t cn thit tp hp thnh b chng t, xut trnh cho ngn hng thanh ton tinhng. Nu thanh ton bng L/C th b chng t thanh ton phi ph hp mt cch my mc vi L/C v phi ph hp vi nhau v phi xut trnh trong thi hn hiu lc ca L/C. - Thng bo cho ngi mua v vic giao hng v mua bo him cho hng ho (nu cn) - Thanh ton cc chi ph cn thit cho cng nh chi ph bc hng, vn chuyn, bo qun, lu kho.... - Tnh ton thng pht xp d, nu c a.3. i vi hng XK ng trong contaner: * Nu gi hng nguyn (FCL) - Ch hng hoc ngi c ch hng u thc in vo booking note v a cho i din hng tu xin k cng vi bn danh mc XK (cargo list) - Sau khi ng k booking note, hng tu s cp lnh giao v container ch hng mn - Ch hng ly container rng v a im ng hng ca mnh - Mi i din hi qian, kim nghim, kim dch, gim inh (nu c) n kim tra v gim st vic ng hng vo container. Sau khi ng xong, nhn vin hi quan s nim phong, kp ch container - Ch hng vn chuyn v giao container cho tu ti CY quy nh, trc khi ht thi gian quy nh (closing time) ca tng chuyn tu (thng l 8 ting trc khi tu bt u xp hng) v ly bin lai nhan container ch MR. - Sau khi container xp ln tu th mang MR i ly vn n * Nu gi hng l (LCL): - Ch hng gi booking note cho hng tu hoc I l ca hng tu, cung cp cho h nhng thng tin cn thit v hng XK. Sau khi booking note c chp nhn, ch hng s tho thun vi hng tu v ngy, gi, a im giao nhn hng.

- Ch hng hoc ngi c ch hng u thc mang hng n giao cho ngi chuyn ch hoc i l ta CFS hoc ICD quy nh - Cc ch hng mi i din hi quan kim tra, kim ho, gim st vic ng hng vo container ca ngi chuyn ch hoc ngi gom hng. Sau khi hi quan nin phong kp ch container, ch hng hon thnh nt th tc bc container ln tu v yu cu cp vn n. - Ngi chuyn ch cp bin lai nhn hng hoc mt vn n chung ch - Ngi chuyn ch xp container ln tu v vn chuyn n ni n b. i vi hng nhp khu b.1.i vi hng khng phi lu kho, bi ti cng Trong trng hp ny, ch hng hoc ngi c ch hng u thc ng ra giao nhn trc tip vi tu - c th tin hnh d hng, 24 gi trc khi tu n v tr hoa tiu, ch hng phi trao cho cng mt s chng t: + Bn lc khai hng ho (2 bn) + S xp hng (2 bn) + Chi tit hm hng (2 bn) + Hng qu kh, qu nng (nu c) - Ch hng xut trnh vn n gc cho i din ca hng tu - Trc tip nhn hng t tu v lp cc chng t cn thit trong qu trnh nhn hng nh: + Bin bn gim nh hm tu (lp trc khi d hng) nhm quy trch nhim cho tu v nhng tn tht xy sau ny. + Bin bn d hng (COR) i vi tn tht r rt + Th d khng (LOR) i vi tn tht khng r rt + Bn kt ton nhn hng vi tu (ROROC) + Bin bn gim nh + Giy chng nhn hng thiu (do i l hng hi lp). - Khi d hng ra khi tu, ch hng c th a v kho ring mi hi quan kim ho. Nu hng khng c nim phong cp ch phi mi hi quan p ti v kho - Lm th tc hi quan - Chuyn ch v kho hoc phn phi hng ho b.2. i vi hng phi lu kho, lu bi ti cng * Cng nhn hng t tu: - D hng v nhn hng t tu (do cng lm) - Lp cc giy t cn thit trong qu trnh giao nhn (nhn vin giao nhn phi cng lp) - a hng v kho bi cng * Cng giao hng cho cc ch hng - Khi nhn c thng bo hng n, ch hng phi mang vn n gc, giy gii thiu ca c quan n hng tu nhn lnh giao hng (D/O - delivery order). Hng tu hoc i l gi li vn n gc v trao 3 bn D/O cho ngi nhn hng - Ch hng ng ph lu kho, ph xp d v ly bin lai - Ch hng mang bin lai np ph, 3 bn D/O cng ho n v phiu ng gi n vn phng qun l tu ti cng k xc nhn D/O v tm v tr hng, ti y lu 1 bn D/O - Ch hng mang 2 bn D/O cn li n b phn kho vn lm phiu xut kho. B phn ny gi 1D/O v lm 2 phiu xut kho cho ch hng - Lm th tc hi quan qua cc bc sau:

+ Xut trnh v np cc giy t: . T khai hng NK . Giy php nhp khu . Bn k chi tit . Lnh giao hng ca ngi vn ti . Hp ng mua bn ngoi thng . Mt bn chnh v mt bn sao vn n .Giy chng nhn xut x . Giy chng nhn phm cht hoc kim dch nu c . Ho n thng mi + Hi quan kim tra chng t + Kim tra hng ho + Tnh v thng bo thu + Ch hng k nhn vo giythng bo thu (c th np thu trong vng 30 ngy) v xin chng nhn hon thnh th tc hi quan - Sau khi hi quan xc nhn hon thnh th tc hi quan ch hng c th mang ra khi cng v ch v kho ring b.3. Hng nhp bng container * Nu l hng nguyn (FCL) - Khi nhn c thng bo hng n (NOA) th ch hng mang vn n gc v giy gii thiu ca c quan n hng tu ly D/O - Ch hng mang D/O n hi quan lm th tc v ng k kim ho (ch hng c th ngh a c container v kho ring hoc ICD kim tra hi quan nhng phi tr v container ng hn nu khng s b pht) -Sau khi hon thnh th tc hi quan, ch hng phi mang b chng t nhn hng cng D/O n Vn phng qun l tu ti cng xc nhn D/O - Ly phiu xut kho v nhn hng * Nu l hng l (LCL): Ch hng mang vn n gc hoc vn n gom hng n hng tu hoc i l ca ngi gom hng ly D/O, sau nhn hng ti CFR quy nh v lm cc th tc nh trn. CC LOI CHNG T C LIN QUAN N GIAO NHN, VN CHUYN HNG HA XNK BNG NG BIN Giao nhn hng ho XNK bng ng bin i hi rt nhiu loi chng t. Vic phn loi chng t c ngha quan trng trong qun l v s dng chng. n gin v tin theo di, chng ta c th phn thnh hai loi: - Chng t dng trong giao hng xut khu - Chng t dng trong nhn hng xut khu 1. Chng t s dng i vi hng xut khu Khi xut khu hng ho bng ng bin, ngi giao nhn (NGN) c u thc ca ngi gi hng lo liu cho hng ho t khi thng quan cho n khi hng c xp ln tu. Cc chng t s dng trong qu trnh ny c th nh sau: - Chng t hi quan - Chng t vi cng v tu - Chng t khc

1.1. Chng t hi quan: - 01 bn chnh vn bn cho php xut khu ca b thng mi hoc b qun l chuyn ngnh (i vi hng xut khu c iu kin) i chiu vi bn sao phi np. - 02 bn chnh t khai hi quan hng xut khu - 01 bn sao hp ng mua bn ngoi thng hoc giy t c gi tr tng ng nh hp ng - 01 bn giy chng nhn ng k kinh doanh v giy chng nhn ng k m s doanh nghip (ch np mt ln khi ng k lm th tc cho l hng u tin ti mi im lm th tc hi quan). - 02 bn chnh bn k chi tit hng ho (i vi hng khng ng nht) a. T khai hi quan T khai hi quan l mt vn bn do ch hng, ch phng tin khai bo xut trnh cho c quan hi quan trc khi hng hoc phng tin xut hoc nhp qua lnh th quc gia. Thng l quc t cng nh php lut Vit nam quy nh vic khai bo hi quan l vic lm bt buc i vi phng tin xut hoc nhp qua ca khu quc gia. Mi hnh vi vi phm nh khng khai bo hoc khai bo khng trung thc u b c quan hi quan x l theo lut php hin hnh. b. Hp ng mua bn ngoi thng Hp ng mua bn ngoi thng l s tho thun gia nhng ng s c tr s kinh doanh cc nc khc nhau, theo bn xut khu c ngha v chuyn vo quyn s hu ca bn nhp khu mt ti sn nht nh gi l hng ho. Bn nhp khu c ngha v nhn hng v tr tin hng. c. Giy chng nhn ng k kinh doanh v giy chng nhn ng k m s doanh nghip Trc y doanh nghip XNK phi np giy php kinh doanh XNK loi 7 ch s do B Thng mi cp. Hin gi tt c cc doanh gnhip hi mt s iu kin (v php l, v vn....) l c quyn xut nhp khu trc tip. d. Bn k chi tit hng ho (cargo list) Bn k chi tit hng ho l chng t v chi tit hng ho trong kin hng. N to iu kin thun tin cho vic kim tra hng ho. Ngoi ra n c tc dng b sung cho ho n khi l hng bao gm nhiu loi hng c tn gi khc nhau v phm cp khc nhau. 1.2. Chng t vi cng v tu c s u thc ca ch hng. NGN lin h vi cng v tu lo liu cho hng ha c xp ln t. Cc chng t c s dng trong giai on ny gm: - Ch th xp hng (shipping note) - Bin lai thuyn ph (Mates receipt) - Vn n ng bin (Ocean Bill of Lading) - Bn lc khai hng ho (Cargo Manifest) - Phiu kim m (Dock sheet & Tally sheet) - S xp hng (Ships stowage plan) a. Ch th xp hng: y l ch th ca ngi gi hng cho cng ty vn ti v c quan qun l cng, cng ty xp d, cung cp nhng chi tit y v hng ho c gi n cng xp ln tu v nhng ch dn cn thit, b. Bin lai thuyn ph Bin lai thuyn ph l chng t do thuyn ph ph trch v gi hng cp cho ngi gi hng hay ch hng xc nhn tu nhn xong hng. Vic cp bin lai thuyn ph l mt s tha

nhn rng hng c xp xung tu, c x l mt cch thch hp v cn thn. Do trong qu trnh nhn hng ngi vn ti nu thy tnh trng bao b khng chc chn th phi ghi ch vo bin lai thuyn ph. Da trn c s bin lai thuyn ph, thuyn trng s k pht vn n ng bin l tu nhn hng chuyn ch c. Vn n ng bin Vn n ng bin l mt chng t vn ti hng ho bng ng bin do ngi chuyn ch hoc I din ca h cp cho ngi gi hng sau khi xp hng ln tu hoc sau khi nhn hng xp. Vn n ng bin l mt chng t vn ti rt quan trng, c bn v hot ng nghip v gia ngi gi hng vvi ngi vn ti, gia ngi gi hng vi ngi nhn hng. N c tc dng nh l mt bng chng v giao dch hng ho, l bng chng c hp ng chuyn ch d. Bn khai lc hng ho y l bn lc k cc loi hng xp trn tu vn chuyn n cc cng khc nhau do i l ti cng xp hng cn c vo vn n lp nn Bn lc khai phi chun b xong ngy sau khi xp hng, cng c th lp khi ang chun b k vn n, d sao cng phi lp xong v k trc khi lm th tc cho tu ri cng. Bn lc khai cung cp s liu thng k v xut khu cng nh nhp khu v l c s cng ty vn ti (tu) dng i chiu lc d hng e. Phiu kim m Dock sheet l mt loi phiu kim m ti cu tu trn ghi s lng hng ho c giao nhn ti cu Tally sheet l phiu kim m hng ho xp ln tu do nhn vin kim m chu trch nhim ghi chp Cng vic kim m ti tu tu theo quy nh ca tng cng cn c mt s chng t khc nh phiu ghi s lng hng, bo co hng ngy.... Phiu kim m l mt chng t gc v s lng hng ho c xp ln tu. Do bn sao ca phiu kim m phi giao cho thuyn ph ph trch v hng ho mt bn lu gi, n cn cn thit cho nhng khiu ni tn tht v hng ho sau ny. f. S xp hng y chnh l bn v v tr sp xp hng trn tu. N c th dng cc mu khc nhau nh du hng ca tng cng khc nhau d theo di, kim tra khi d hng ln xung cc cng. Khi nhn c bn ng k hng chuyn ch do ch hng gi ti, thuyn trng cng nhn vin iu s lp s xp hng mc ch nhm s dng mt cch hp l cc khoang, hm cha hng trn tu cn bng trong qu trnh vn chuyn. 1.3. Chng t khc Ngoi cc chng t xut trnh hi quan v giao dch vi cng, tu, NGN c s u thc ca ch hng lp hoc gip ch hng lp nhng chng t v hng ho, chng t v bo him, chng t v thanh ton... Trong c th cp n mt s chng t ch yu sau: - Giy chng nhn xut x (Certificate of origin) - Ho n thng mi (Commercial invoice) - Phiu ng gi (Packing list) - Giy chng nhn s lng/trng lng (Certificate of quantity/weight) - Chng t bo him a. Giy chng nhn xut x

Giy chng nhn xut x l mt chng t ghi ni sn xut hng do ngi xut khu k khai, k v c ngi ca c quan c thm quyn ca nc ngi xut khu xc nhn. Chng t ny cn thit cho c quan hi quan tu theo chnh sch ca Nh nc vn dng cc ch u i khi tnh thu. N cng cn thit cho vic theo di thc hin ch hn ngch. ng thi trong chng mc nht nh, n ni ln phm cht ca hng ho bi v c im a phng v iu kin sn xut c nh hng ti cht lng hng ho. b. Ho n thng mi Sau khi giao hng xut khu, ngi xut khu phi chun b mt ho n thng mi. l yu cu ca ngi bn i hi ngi mua phi tr s tin hng c ghi trn ho n. c. Phiu ng gi Phiu ng gi l bng k khai tt c cc hng ho ng trong mt kin hng. Phiu ng gi c s dng m t cch ng gi hng ho v d nh kin hng c chia ra lm bao nhiu gi, loi bao gi c s dng, trng lng ca bao gi, kch c bao gi, cc du hiu c th c trn bao gi... Phiu ng gi c t trong bao b sao cho ngi mua c th d dng tm thy, cng c khi trong mt ti gn bn ngoi bao b. d. Giy chng nhn s lng/trng lng y l mt chng th m ngi xut khu lp ra, cp cho ngi nhp khu nhm xc nh s trng lng hng ho giao Tuy nhin m bo tnh trung lp trong giao hng, ngi nhp khu c th yu cu ngi xut khu cp giy chng nhn s/trng lng do ngi th ba thit lp nh Cng ty gim nh, Hi quan hay ngi sn xut. e. Chng t bo him NGN theo yu cu ca ngi xut khu c th mua bo him cho hng ho. Chng t bo him l nhng chng t do c quan bo him cp cho cc n v xut nhp khu xc nhn v vic hng ho c bo him v l bng chng ca hp ng bo him Chng t bo him thng c dng l n bo him (Insurance Policy) hoc giy chng nhn bo him (Insurance Certificate) 2. Chng t pht sinh trong giao nhn hng nhp khu Khi nhn hng nhp khu, NGN phi tin hnh kim tra, pht hin thiu ht, mt mt, tn tht kp thi gip ngi nhp khu khiu ni i bi thng. Mt s chng t c th lm c s php l ban u khiu ni i bi thng, l: - Bin bn kt ton nhn hng vi tu - Bin bn k khai hng tha thiu - Bin bn hng h hng v - Bin bn gim nh phm cht - Bin bn gim nh s trng lng - Bin bn gim nh ca cng ty bo him - Th khiu ni - Th d khng .......... a. Bin bn kt tan nhn hng vi tu (Report on receipt of cargo- ROROC) y l bin bn c lp gia cng vi tu sau khi d xong l hng hoc ton b s hng trn tu xc nhn s hng thc t giao nhn ti cng d hng qui nh. Vn bn ny c tnh cht i tch chng minh s tha thiu gia s lng hng thc nhn ti cng n v s hng ghi trn bn lc khai ca tu. V vy y l cn c ngi nhn hng

ti cng n khiu ni ngi chuyn ch hay cng ty bo him (nu hng ho c mua bo him). ng thi y cng l cn c cng tin hnh giao nhn hng nhp khu vi nh nhp khu v cng l bng chng v vic cng hon thnh vic giao hng cho ngi nhp khu theo ng s lng m mnh thc t nhn vi ngi chuyn ch. b. Bin bn k khai hng tha thiu (Certificate of shortlanded cargo- CSC) Khi giao nhn hng vi tu, nu s lng hng ho trn ROROC chnh lch so vi trn lc khai hng ho th ngi nhn hng phi yu cu lp bin bn hng tha thiu. Nh vy bin bn hng tha thiu l mt bin bn c lp ra trn c s bin bn kt ton nhn hng vi tu v lc khai. c. Bin bn hng h hng b (Cargo outum report- COR) Trong qu trnh d hng ra khi tu ti cng ch, nu pht hin thy hng ho b h hng v th i din ca cng (cng ty giao nhn, kho hng). v tu phi cng nhau lp mt bin bn v tnh trng v ca hng ho. Bin bn ny gi l bin bn xc nhn hng h hng v do tu gy nn. d. Bin bn gim nh phm cht (Survey report of quality) y l vn bn xc nhn phm cht thc t ca hng ho ti nc ngi nhp khu (ti cng n) do mt c quan gim nh chuyn nghip cp. Bin bn ny c lp theo qui nh trong hp ng hoc khi c nghi ng hng km phm cht. e. Bin bn gim nh s lng/ trng lng y l chng t xc nhn s lng, trng lng thc t ca l hng c d khi phng tin vn ti (tu) nc ngi nhp khu. Thng thng bin bn gim nh s lng, trng lng do cng ty gim nh cp sau khi lm gim nh. f. Bin bn gim nh ca cng ty bo him. Bin bn gim nh ca cng ty bo him l vn bn xc nhn tn tht thc t ca l hng c bo him do cng ty bo him cp lm cn c cho vic bi thng tn tht. g.Th khiu ni y l vn bn n phng ca ngi khiu ni i ngi b khiu ni tho mn yu sch ca mnh do ngi b khiu ni vi phm ngha v hp ng (hoc khi hp ng cho php c quyn khiu ni). h. Th d khng (Letter of reservation) Khi nhn hng ti cng ch, nu ngi nhn hng thy c nghi ng g v tnh trng tn tht ca hng ho th phi lp th d khng bo lu quyn khiu ni i bi thng cc tn tht v hng ho ca mnh. Nh vy th d khng thc cht l mt thng bo v tnh trng tn tht ca hng ho cha r rt do ngi nhn hng lp gi cho ngi chuyn ch hoc i l ca ngi chuyn ch. Sau khi lm th d khng kp thi bo lu quyn khiu ni ca mnh, ngi nhn hng phi tin hnh gim nh tn tht ca hng ho v lp bin bn gim nh tn tht hoc bin bn hng v h hng lm c s tnh ton tin i bi thng. Tm li, Giao nhn vn ti hng ho xut nhp khu chuyn ch bng ng bin l nghip v phc tp trong bun bn quc t. Hp ng xut nhp khu ch c th thc hin c khi hot ng giao nhn vn ti c thc hin. Hp ng xut nhp khu l hp ng thay i quyn s hu song quyn s hu di chuyn nh th no phi cn n giao nhn v vn ti. Giao nhn v vn ti ng vai tr ht sc quan trng trong bun bn quc t.

Vai tr ca ngi giao nhn

iu c th hin qua iu kin kinh doanh tiu chun (Standard Trading Condition) khi ngi giao nhn hot ng vi t cch l i l trong vic thc hin chc nng truyn thng ca Vietnam highlightsnh: lu cc, lo vn chuyn v khai bo Hi quan... 4.2.2. Khi ngi giao nhn l ngi u thc, ngi chuyn ch. L ngi u thc, ngi giao nhn l mt bn k hp ng c lp nhn trch nhim vi danh ngha ca mnh thc hin dch v do khch hng yu cu. Anh ta chu trch nhim v nhng hnh vi s sut ca ngi chuyn ch v ngi nhn li dch v giao nhn... m anh ta s dng thc hin hp ng. Ni chung anh ta thng lng gi dch v vi khch hng ch khng phi l nhn li hoa hng. V d: Khi ngi giao nhn gom hng, lm dch v vn ti a phng thc hay khi anh ta m nhn vn ti h v t vn chuyn hng ho th l anh ta m nhn vai tr ca ngi u thc. L ngi u thc trch nhim i vi bn th ba, quyn hn v gii hn trch nhim v quyn thc hin vic gi hng cng ging nh khi anh ta ng vai tr lm i l Khi ngi giao nhn m nhn vai tr ca ngi u thc lm dch v vn ti a phng thc th iu kin kinh doanh tiu chun ni chung khng p dng. V khng c cng c quc t c p dng nn hp ng vn ti lin hp thng do nhng qui tc ca Phng thng mi quc t iu chnh gi l:nhng qui tc thng nht ca ICC v mt chng t thng nht trong vn ti lin hp Tuy nhin nu ngi giao nhn khng chu trch nhim v nhng h hng mt mt ca hng ho pht sinh t nhng trng hp sau y: - Do li ca khch hng hoc ngi c khch hng u thc. - Khch hng ng gi v k k m hiu khng ph hp. - Do ni t hoc bn cht ca hng ho. Ngi giao nhn ng vai tr l ngi chuyn ch khng ch trong trng hp anh ta t vn chuyn hng ho bng cc phng tin vn ti ca chnh mnh (Performing carrier) m cn trong trng hp anh ta bng vic pht hnh chng t vn ti ca mnh hay cch khc, cam kt m nhn trch nhim ca ngi chuyn ch (ngi thu chuyn ch - contracting carrier). Khi ngi giao nhn cung cp cc dch v lin quan n vn ti nh ng gi, lu kho, bc xp hay phn phi... th ngi giao nhn s chu trch nhim nh ngi chuyn ch nu ngi Giao nhn thc hin cc dch v trn bng phng tin v ngi cu mnh, hoc ngi giao nhn cam kt r rng hay ng l h chu trch nhim nh mt ngi chuyn ch.

Trch nhim ca MTO nh quy nh ca cng c v bn quy tc gi l ch trch nhim p dng cho nhiu phng thc vn ti khc nhau trong mt hnh trnh vn ti a phng thc, tc l trong hnh trnh vn ti a phng thc ch c mt c s trch nhim, mt thi hn trch nhim, mt gii hn trch nhim. Ngc li, nu trong mt hnh trnh vn ti a phng thc, trch nhim ca MTO li da trn c s nhiu ch trch nhim ca phng thc vn ti tham gia chuyn ch th gi l ch trch nhim tng chng (Network Liability System). 1. Thi hn trch nhim (Period of Responsibility) C cng c v bn Quy tc u quy nh: trch nhim ca ngi kinh doanh vn ti a phng thc i vi hng ha bao gm khong thi gian t khi MTO nhn hng ch cho n khi giao xong hng. Trong , Cng c quy nh r hn: - MTO nhn hng ch t lc anh ta nhn hng t: + Ngi gi hng hay ngi thay mt ngi gi hng, hoc + Mt c quan c thm quyn hay mt bn th ba khc m theo lut l p dng ti ni nhn hng, hng ha phi c gi vn chuyn. - MTO giao hng xong bng cch + Trao hng cho ngi nhn hng hoc + t hng ha di quyn nh ot ca ngi nhn hng ph hp vi hp ng vn ti a phng thc hay lut l hoc tp qun ca ngnh kinh doanh ring bit ni giao hng, trong trng hp ngi nhn khng nhn hng t ngi kinh doanh vn ti a phng thc hoc + Giao hng cho mt c quan c thm quyn hay mt bn th ba khc m theo lut l p dng ni giao hng, hng ha phi giao cho ngi .

2 C s trch nhim (Basic of Liability)

MTO phi chu trch nhim v nhng thit hi do mt mt hoc h hng ca hng ho, cng nh chm giao hng nu s c gy ra mt mt, h hng hoc chm giao hng xy ra khi hng ho cn thuc phm vi trch nhim ca MTO, tr phi MTO chng minh c rng anh ta, ngi lm cng hoc i l ca anh ta p dng mi bin php hp l, cn thit ngn chn s c xy ra v hu qu ca n. Chm giao hng xy ra khi hng ho khng c giao trong thi hn tho thun. Nu khng tho thun thi gian nh vy th trong mt thi gian hp l m mt MTO cn mn c th giao, c tnh n hon cnh ca s vic. Nu hng ho khng c giao trong mt thi gian 90 ngy lin tc k t ngy ht thi hn tho thun hoc trong mt thi gian hp l ni trn th c th coi nh hng ho mt. 3. Gii hn trch nhim (Limit of Liability)

Theo cng c v vn ti a phng thc th gii hn trch nhim ca MTO l 920 SDR cho mi kin hay n v hoc 2,75 SDR cho mi kg hng ho c b b mt tu theo cch tnh no cao hn. tnh ton s tin no cao hn s p dng cc quy tc sau y: - Khi container, pallet hoc cng c vn ti tng t c s dng ng gi hng ho th cc kin hoc cc n v chuyn ch c k khai vo chng t vn ti a phng thc v c ng gi vo cng c vn ti c coi l kin hoc n v. Nu nhng kin v n v khng c lit k vo vn ti a phng thc th tt c hng o trong cng c vn ti c coi l mt kin hoc mt n v chuyn ch. - Trong trng hp bn thn cc cng c vn ti b mt mt hoc h hng th cng c vn ti , nu khng thuc s hu hoc khng do MTO cung cp, c coi l mt n v chuyn ch. Nu hnh trnh vn ti a phng thc khng bao gm vn ti ng bin hoc ng thu ni a th trch nhim ca MTO khng vt qu 8,33 SDR cho mi kg hng ho c b b mt hoc h hng. i vi vic chm giao hng th thi hn trch nhim ca MTO s l mt s tin tng ng vi 2,5 ln tin cc ca s hng giao chm nhng khng vt qu tng s tin cc theo hp ng vn ti a phng thc. Trong trng hp mt mt, h hng ca hng ho xy ra trn mt chng ng no ca vn ti a phng thc m trn chng ng li bt buc p dng mt cng c quc t hoc lut quc gia c quy nh mt gii hn trch nhim cao hn gii hn trch nhim ny th s p dng gii hn trch nhim ca cng c quc t hoc lut quc gia bt buc . MTO s mt quyn hng gii hn trch nhim nu ngi khiu ni chng minh c rng mt mt, h hng hoc chm giao hng xy ra l do hnh vi hoc li lm c ca MTO gy ra tn tht. Vi t cch ca mt ngi chuyn ch, MTO cn phi chu trch nhim v nhng hnh vi v li lm ca ngi lm cng hoc i l ca mnh, khi ngi lm cng hoc i l hnh ng trong phm vi cng vic oc giao. MTO cn chu trch nhim v hnh vi v li lm ca bt k ngi no khc m MTO s dng dch v nh th hnh vi v li lm l ca mnh Theo bn quy tc, trch nhim ca MTO i vi hng ho c thp hn cht t so vi cng c. Bn quy tc min trch nhim cho MTO, trong trng hp hng ho b mt mt, h hng hoc chm giao hng do nhng s sut, hnh vi, li lm ca thuyn trng, thu th, hoa tiu trong vic iu khin hoc qun tr tu (khi hng ho c vn chuyn bng ng bin hoc ng thu ni a) hoc do chy, tr trng hp ngi chuyn ch c li thc s hoc c . Gii hn trch nhim ca MTO theo bn quy tc cng thp hn: 666,67 SDR cho mi kin hoc n v hoc 2 SDR cho mi kg hng ho b mt hay h hng. Tm li, vn ti a phng thc l phng thc vn ti ang c pht trin mnh trn th gii c tc dng thc y s pht trin bun bn quc t, p ng c yu cu ca phong thc giao hng t kho ngi bn n kho ca ngi mua.

 Vit nam hng ho c vn chuyn theo hnh thc vn ti a phng thc l cc loi hng c ng trong container, ch yu l nhng mt hng nh qun o may sn, hng nng sn, hng ng lnh v mt s mt hng tiu dng khc, cn hng ho nhp khu l cc nguyn liu gia cng nh: vi, si, len, d hay cc my mc thit b