Động tính từ – Ngữ pháp Tiếng anh

ĐỘNG TÍNH TỪ

(The Participles)

      Các dạng không chia của động từ gồm động tính từ hiện tại (present participle), động tính từ quá khứ (past participle), động danh từ (gerund) và động từ nguyên thể (infinitive). Đặc điểm chung của chúng là không chia theo ngôi và số của chủ ngữ; vừa mang tính chất động Lừ vừa mang tính chất tính từ hoặc danh từ, do đó không dùng một mình làm vị ngữ trong câu được.

I. CẤU TẠO ĐỘNG TÍNH TỪ

      Động tính từ hiện tại: động từ + ing (xem chi tiết ở bài 16).

      Động tính từ quá khứ: động từ + ed (xem lại chi tiết ở bài 18).

      Ngoài dạng đơn giản, động tính từ còn có các dạng ghép. Ví dụ động từ to play có những dạng sau:

      Hiện tại:     playing     

      Quá khứ:  played

      Hiện tại thụ động:  being played

      Hoàn thành:    have played

      Hoàn thành thụ động:     having beert played

II. CÁCH DÙNG ĐỘNG TỪ TÍNH TỪ:

1. Trong các thì tiếp diễn (với động tính từ hiện tại)

      He is working in the factory.

      I shall be visiting the state farm.

      We have been learning English two years.

2. Dùng như một tính từ

a) Làm tính ngữ

An exciting story: a burning candle; a broken chair.

b) Làm bổ ngữ

      The news is disappointing.

      The story was most interesting.

      She looked rather tired.

      The boy seemed to be well educated.

3. Trong các thì hoàn thành và lối thụ động (với động tính từ quá khứ):

      I have sent him two letters.

      They had gone out before I came.

      He has been elected Chairman of the committee.

4. Dùng tương đương với mệnh đề tính ngữ.

      The man driving the car (who was driving the car) did not see the policeman.

      There were many children playing in the streets (= who were playing).

      Here is a letter written by the Prime Minister which was written).

      The concert given by the National Orchestra was a great success (= which was given).

5. Dùng tương đương với mệnh đề trạng ngữ:

      Hearing a noise, we stopped talking (= as we heard a noise).

      Not having received an answer, I wrote again (= because I had not received…).

      Whe asked the second question, he was unable to answer (= when he was asked).

Ghi chú: Vừa mang tính chất động từ vừa mang tính chất tính từ, động tính từ có những đặc điểm sau:

      – Có thế dùng dạng so sánh với more và most:

      He is more promising than his brother (có triển vọng hờn).

      That is the most surprising news.

      President Ho was the most respected and beloved leader of our people.

      – Có thể hợp với danh từ, tính từ hoặc phó từ thành lính từ ghép: a good-looking young man, a home-made article (hàng nội hóa); a rice-producing country; he is clean-shaven (mày râu nhẵn nhụi); a hard-working student; the under-developed areas.

      – Có thể dùng động từ quá khứ như một danh từ tập thể trong một số trường hợp:

      The wounded were sent to hospital.

      Những người bị thương được chuyển đến bệnh viện.     

      The unemployed demonstrated in front of White House. (Những người thất nghiệp biểu tình trước Nhà Trắng).

Bài tập

1. Đổi những động từ trong ngoặc sang dạng động tính từ thích hợp (hiện tại hay quá khứ).

1.  The student will be (play) football this afternoon.
2. The concert is (give) in the new hall (build) after the war.
3. We were (look) at the (plav) children.
4. Here is a letter (announce) his arrival.
5. The now ambassador has (call) the Foreign Ministry.
6. A car (drive) by a boy came along the street.
7. Do vou know the number of women delegates (come) to the party?
8. Can you tell me the number of books (order)? (số sách đặt mua).
9. (Leave) the airport at 7, our plane will have (arrive) at start, but grew better by degree.
10. The weather during our holiday made a very (disappoint) start, but grew better by degrees.
11. There is a little difference between (write) English and (speak) English.
12. Go along the road, I heard a car (come) behind me. It was (come) round a corner.
13. (Talk) of theatre, have YOU (see) the new play (write) by X…? I have (find) it very (excite) and well (play) too.
14. We watched the enemy planes (circle) over the village and saw one of them (shoot) down by our guns.

2. Thay các động tính từ in nghiêng bằng một mệnh đề tính từ hay trạng ngữ.

1. It is a place built some hundred years ago.
2. Having written the letter, I went to post it.
3. Our fast-growing industry helps us to develop agriculture.
4. Which of the four men smoking by the fireplace is John?
5. She smile remembering the joke.
6. Looking out of the window, I saw him passing the house.
7. We shall build a new road joining the plant with the railway station.
8. He discovered an air-shelter hidden under the trees.
9. Having got what he wanted, he took his hat and went away.
10. Born and bred a country-man, Jack did not like the busy life in London, (sinh trưởng ở nông thôn).

III. VÀI CÁCH DÙNG ĐẶC BIỆT CỦA ĐỘNG TÍNH TỪ

      Ngoài những điểm cơ bản nói ở phần trên, cần chú ý một số điểm khác về cách dùng động từ dưới đây.

1. Động tính từ dùng làm bổ ngữ của tân ngữ (object complement):

      I saw him running for the train.

      He was glad to find the fire burning brightly.

      They found the house burnt down.

      I should like this matter settled immediately.

      I must have my shoes cleaned.

Trường hợp này khác với động tính từ làm tính ngữ hay tương đương với mệnh đề tính ngữ dã nói ở trên, vì nó không chỉ bổ nghĩa riêng cho danh từ, mà kết hợp với danh từ (hay đại từ) thành một nhóm chặt chẽ gọi là tân ngữ phức hợp (complex object) bổ nghĩa cho động từ đi trước. Nó chỉ dùng với một, số nhỏ động từ như have, see, hear, feet, find, make, want, get, like v.v… (xem thêm phần mẫu câu bài 43).

      Nhận định nghĩa khác nhau của các câu sau đây:

      He has built a new house (Anh ấy đã xây một ngôi nhà mới).

      He has a newly-built house (Anh ấy có một ngôi nhà mới xây).

      He has his new house built on a hill (Anh ấy cho xây ngôi nhà mới của mình trên một ngọn đồi).

2. Cấu trúc động tính từ độc lập (absolute participle construction).

      Trong trường hợp tương đương vói một trạng ngữ, quy tắc chung là động tính từ có quan hệ về nghĩa với chủ ngữ trong câu. Thí dụ:

      Standing to the tower, we could see the whole village below us. (=as we were standing). Không thể viết: Standing on the tower, the whole village could be seen. (Standing không có quan hệ với village).

      Tuy nhiên, có hai trường hợp động tính từ không có quan hệ với chủ ngữ trong câu, nên gọi là cấu trúc độc lập.

a) Trong một số thành ngữ thông dụng

      Generally speaking (nói chung), a young man is stronger than a middle-aged man.

      There were three or four of us, counting me (kê cả tôi).

b) Động tính từ có chủ ngữ riêng

      Têt being a holiday, the shops were all closed (=as Têt was a holiday).

      Weather permiting, the ships will leave the port at noon (= if the weather permits it).

      All things considered, I think we ought to give the job to Smith (= after all things are considered).

Bài tập

3. Đổi những động từ trong ngoặc sang dạng động từ thích hợp

1.  This has been badly (do). Have you (do) it? If you want things (do) well, do them yourself.
2. I have had my photograph (take). Have you (take) away my photograph?
3. Have you had your shoes (mend)? I have (mend) them myself. I like them well (mend). I have been (mend) them for nearly an hour. Didn’t you see me (mend) them when you came in?
4. I could hear her (type) in the next room, a few minutes later, I came in and found her (go).
5. The weather (be) warm, he went out and saw people (sit) at their doors or (work) in their gardens.
6. The last train (have gone), we had to walk home.
7. We explored the caves. Peter (act) as a guide.
8. This (do) they packed up their tools and went home.
9. All the exercises having been (finish), the teacher sent the class home.
10. Already (wear out) by illness, he was (kill) by the bad news.

4. Thêm các thành ngữ thích hợp (generally, speaking, strictly, speaking, talking of… roughly speaking, including… v.v….) vào các câu sau.

1. Have you seen the Army team play?
2. Women are shorter than men.
3. Only members are admitted into the club.
4. My holiday has cost about 20 thousand VND.
5. The delegation consists of seven members.
6. We cannot hold him responsible for the accident.
7. He is better off now than he was a year ago.
8. You have no right to be hero.