Ngữ pháp Tiếng anh: Từ loại và cấu trúc câu

Từ loại và cấu trúc câu 

(Word Classes and Sentence Structures)

I. GIỚI THIỆU

           Các khái niệm về từ loại và cấu trúc câu trong tiếng Anh có những điểm giống tiếng Việt, nhưng do đặc điểm riêng của từng ngôn ngữ, nên tất nhiên cũng có nhiều điểm khác. Thí dụ những khái niệm chung về danh từ, động từ, tính từ, chủ ngữ, vị ngữ… thì giống, nhưng đi vào chi tiết cấu tạo, chức năng, vị trí v.v… thì khác nhau nhiều. Có những khái niệm chỉ tiếng Anh có mà tiếng Việt không có như cách sở hữu của danh từ, thì của động từ, động tính từ, động danh từ v.v…

           Bài đầu này nhằm giới thiệu tổng quát về từ loại và cấu trúc câu tiếng Anh để người học có khái niệm chung trước khi đi vào các chi tiết cụ thể.

II. TỪ LOẠI (Word Classes, hay còn gọi là Parts of Speech)

           Có nhiều cách phân loại, nhưng theo ngữ pháp truyền thông Anh, ta có thể chia làm tám loại như sau:

           Ghi chú:

           Cần lưu ý một điểm quan trọng là việc phân chia từ loại trong tiếng Anh chủ yếu dựa vào chức năng các từ đó trong câu. Do đó, một từ có thể khi là danh từ, khi là động từ, hoặc khi là tính từ, khi là đại từ v.v… Những từ như vậy tương đối nhiều, cần chú ý học cách dùng cụ thể của chúng.

           Thí dụ:

           I have two hands – (Tôi có hai tay – hands là danh từ).

           He hands me the paper (Anh ấy đưa cho tôi tờ giấy – hand là động từ).

           A round table (Cái bàn tròn – round là tính từ).

           A round of beer. (Một chầu bia – round là danh từ).

           The earth moves round the sun (Trái đất quay xung quanh mặt trời – round là giói từ).

           The police rounded them up (Cảnh sát quây họ lại – round là động từ).

           This is his hat (Đây là cái mũ của anh ấy – This là đại từ, his là tính từ sở hữu).

           This hat is his (Cái mũ này là của anh ấy – This là tính từ, his là đại từ sở hữu).

Bài tập

           1. Đọc to những câu sau, tìm hiểu ý nghĩa và nói rõ từ loại của những từ in nghiêng.

           1. It is hard work, but I know you can work hard.

           2. He came by a very fast train. He can run very fast, but he is running slowly.

           3. I like to drink tea. Let us have another drink.

           4. These oranges are bigger than those.

           5. This is my book. It is not yours.

           6. The room is quite dark. He is not sitting in the dark.

           7. This lamp gives a poor light. Light the other lamp, please.

           8. Cotton is not heavy, it is light.

           9. Nam is sitting at the back of the class. He has come back through the back door.

           10. Let’s go for a walk. We shall walk down the street.

III. CẤU TRÚC CÂU (Sentence Structures)

           Một câu tiếng Anh đơn giản có thể chia làm hai phần chính là chủ ngữ (Subject) và vị ngữ (Predicate). Phần vị ngữ trong câu tiếng Anh luôn gồm một động từ đã chia và nếu cần thì có thêm tân ngữ (Object) hoặc bổ ngữ (Complement). Ngoài ra, câu còn có nhừng thành phần thứ yếu là trạng ngữ (Adverbial Modifier) và tính ngữ (Adjective Modifier). Những vấn đề này sẽ học kỹ trong phần II của sách này, ở đây chỉ giới thiệu sơ bộ để có khái niệm chung khi học các từ loại.

           Có thể tóm tắt cấu trúc câu cơ bản nhất trong tiếng Anh bằng hai biểu đồ như sau:

           A – Trường hợp câu chỉ có những thành phần chủ yếu (gọi là câu hạt nhân hay câu tối thiểu)

           B – Trường hợp câu có thêm những thành phần thứ yếu (gọi là câu mở rộng)

Ghi chú:

         Cầu lưu ý những điểm sau có phần nào khác với ngữ pháp tiếng Việt hoặc khác với cách dùng thuật ngữ ở một vài tài liệu ngữ pháp khác.

         a. Tân ngữ chỉ đối tượng của hành động (có tài liệu gọi là bổ ngữ đối tượng) trả lời câu hỏi: Gì? Cái gì? Ai? Tân ngữ bổ ngữ cho ngoại động từ. Trường hợp nội động từ thì không có tân ngữ. Thí dụ 1 trong bảng trên “The door opened”, opened là nội động từ không có tân ngữ, nhưng trong thí dụ 3, nếu câu dừng lại sau opened thì chưa đủ nghĩa, vì opened ở đây là ngoại động từ đòi hỏi phải có tân ngữ.

         b. Bổ ngữ (complement, còn gọi là predicative) là một bộ phận không thể thiếu được của vị ngữ, nhưng không chỉ đối tượng như tân ngữ. Bổ ngữ thường là danh từ (như thí dụ 5 và 6 trong các bảng trên), nhưng cũng có thể là tính từ hay phó từ, như:

                         I am hungry. – Tôi đói.

                         They are here. – Họ ở đây.

                         He looks different. – Anh ta trông khác.

         Ở đây ta thấy chỗ khác nhau giữa tiếng Anh và tiếng Việt.

         Tôi đói (đói là vị ngữ)

         I am hungry (hungry không đứng một mình làm vị ngữ được)

         Vị ngữ là: am (động từ) + hungry (bổ ngữ).

         Chúng tôi dùng thuật ngữ bổ ngữ với nghĩa hẹp như vậy, không phải theo nghĩa rộng là bất cứ từ nào bổ nghĩa cho động từ như một vài tài liệu khác.

         c. Trạng ngữ (adverbial modifier) thường là phó từ hay cụm từ tương đương với phó từ làm nhiệm vụ bổ nghĩa cho động từ: hay cho cả câu để nói rõ thêm về cách thức, thời gian, nơi chốn v… của hành động hay sự việc. Những thí dụ trong bảng B cho ta thấy trạng ngữ là thành phần phụ, thêm vào thì rõ ý hơn, nhưng không có nó câu vẫn đủ nghĩa.

         d) Tính từ (adjective modifier) còn gọi là định ngữ (attributive) là một từ hay cụm từ bổ nghĩa cho danh từ. Nó là thành phần phụ đi kèm với danh từ, dù danh từ đó là chủ ngữ, tân ngữ, bổ ngữ hay nằm trong trạng ngữ của câu cũng thế.

Bài tập

         2. Dùng những từ trong cột 2 điền vào những câu trong cột 1 làm tân ngữ cho đủ nghĩa. Mỗi từ có thể điền vào nhiều câu nếu nghĩa thích hợp.

         3. Dùng những từ trong cột 2 điền vào những câu trong cột ĩ làm trạng ngữ. Cách làm như trên.

         4. Dùng những từ trong cột 2 điển vào những câu trong cột 1 làm trạng ngữ. Cách làm như trên.

Chú ý: Có thể thêm một hay nhiều trạng ngữ vào câu.

         Thí dụ:

         He is running fast. He is running to the station.

         Nó đang chạy nhanh. Nó đang chạy tới ga.

         He is running fast to the station.

         Nó đang chạy nhanh tới ga.