1. Ghi nhớ
– Khi làm văn thuyết minh, cần xác định các ý lớn, mỗi ý viết thành một đoạn văn.
– Khi viết đoạn văn, tránh lẫn ý của đoạn văn khác vào.
– Viết đoạn văn, nên tuân theo thứ tự cấu tạo của sự vật, theo thứ tự nhận thức (từ tổng thể đến bộ phận, từ ngoài vào trong, từ xa đến gần,…), theo thứ tự diễn biến sự việc trong thời gian trước, sau hay thứ tự chính – phụ : cái chính nói trước, cái phụ nói sau.
2. Bài tập
Bài tập 30. Đọc đoạn văn sau :
“Vườn Bách thú Hơ-rơ-bin ở Trung Quốc vừa làm lễ kỉ niệm ngày chào đời của ba chú hổ trắng : hai cái, một đực. Trên thế giới hiện nay chỉ còn khoảng 200 con hổ trắng, nên sự ra đời của chúng là một tin mừng đối với kho tàng động vật quý hiếm của thế giới. Duy nhất, từ xưa đến nay, chỉ có một con hổ trắng được phát hiện trong thế giới hoang dã vào năm 1951 tại một khu rừng ở Ấn Độ. Còn lại, toàn bộ số hổ trắng có hiện nay đều được sinh ra với sự giúp đỡ của con người”.
(Theo báo Thể thao ngày nay,
số 124, 6-8-2003)
1. Đoạn văn trên có mấy câu ? Câu chủ đề là câu nào ? Vì sao ? Có thể đặt tên cho đoạn văn không ?
2. Vì sao gọi đây là đoạn văn thuyết minh ? Những yếu tố nào khiến cho bạn đọc tin cậy và thích thú ?
Bài tập 31. Cho văn bản sau :
Truyện kể về thần đồng thế giới, tập một giới thiệu với bạn đọc 26 nhân vật được thế giới ca ngợi là thần đồng vì đã có những đóng góp hết sức quan trọng trên nhiều lĩnh vực : khoa học kĩ thuật, văn học nghệ thuật,… Ở họ, ngoài thiên tài bẩm sinh, còn có những phẩm chất quý báu như lòng ham hiểu biết đến cuồng nhiệt, ý chí kiên cường không lùi bước trước khó khăn, niềm say mê nghiên cứu, sưu tầm, sáng tạo và trên hết là đức tính cần cù, chăm chỉ, sự nỗ lực học tập, rèn luyện không ngừng.
… Cuốn sách là bài học quý báu cho các bậc phụ huynh, các nhà giáo trong việc phát hiện, bồi dưỡng và chăm sóc tài năng trẻ, không thể để những ngôi sao sáng tàn lụi, những tài năng bẩm sinh dần dần bị thui chột đi. Cũng như giáo sư Bốc-nu-li trong truyện đã nói “Để một ngôi sao sáng tắt lịm đi sẽ là một tội lỗi lớn của các nhà sư phạm chúng ta”…
(Theo Lời nói đầu cuốn Truyện kể về thần đồng thế giới)
1. Trên đây là hai đoạn văn thuyết minh, giới thiệu. Hãy nêu nội dung chính của từng đoạn.
2. Có thể đảo vị trí trước, sau của hai đoạn được không ? Vì sao ?
Bài tập 32. Cho câu đố sau :
Bốn chân trông giống cột đình
Vòi dài, tai lớn, dáng hình oai phong
Lúc ra trận, khi xiếc rong
Thồ hàng, kéo gỗ đều không quản gì.
1. Là con gì ?
2. Dựa vào câu đố, viết một đoạn văn thuyết minh ngắn khoảng 3, 4 câu giới thiệu vật vừa đoán được.
Bài tập 33. Cho câu đố sau :
| Cũng gọi là quả
Chẳng ở trên cây Có vảy có vây Suốt ngày bơi lội. |
1. Là con gì ?
2. Hãy đoán theo yêu cầu của câu đố. Điều thú vị của câu đố chính là chi tiết nghệ thuật nào ?
3. Hãy viết một đoạn văn thuyết minh giới thiệu con vật vừa đoán và những món ăn chế biến, từ con vật đó.
(Đoạn văn từ 10 đến 12 câu)
Bài tập 34. Cho đoạn văn thuyết minh sau :
“Vận động viên thể hình Việt Nam Phạm Văn Mách (quê ở An Giang) đến nay đã đem về cho thể hình Việt Nam tổng cộng mười chiếc huy chương gồm đủ loại.
Căn phòng trọ hiện nay Mách đang ở tại Gò Vấp chỉ rộng hơn 
1. Đoạn văn có mấy câu ? Cho ta biết nội dung gì ? Có phải đoạn văn thuyết minh không ?
2. Có người nói rằng : đoạn văn ngắn này hấp dẫn người đọc bởi nghệ thuật đối lập. Em có đồng ý với nhận xét ấy không ? Nếu có, hãy tìm ra các yếu tố đối lập ấy và phân tích giá trị của chúng trong đoạn văn thuyết minh trên.
Bài tập 35. Cho nội dung sau : Hãy thuyết minh một trò chơi dân gian mà em thích.
1. Dự kiến bài thuyết minh có mấy ý ?
2. Chọn một ý để viết thành một đoạn văn thuyết minh hoàn chỉnh.
Comments mới nhất